Belgische proefreactor «Vulcain» nadert
voltooiing
m
Binnenlands nieuws
VAN DER
SNEPPEN
OPHELDEmiM OVER UITLATING
Dr W. DREES Jr.
a
DE ONDERGANG VAN UHR
SLIK UW PIJN WEG MET EEN
Investering een half miljard Belgische francs
DE VRIJE ZEEUW
Pagina 7
Twee N.S.-ers
gewond bij
ontploffing
'Meer dan de helft
van de wereld
bevolking heeft
niet voldoende eten
altijd
leuk in
pantalon
SporthandeL
LIBERAL E MAMERLEDEN VRAGEN
De voorgenomen
staking bij de
Air France
miflOGlen UO&n wonds* dag a.s. het werk voor vier da
mn hii niin nf rtrianl gen willen neerleggen. De vlie-
ICIl DIJ pijn Ol griep! gers beroepen zich voor hun eis
Onvolledig
rnflM
Minister Biesheuvel gaf Tweede Kamer
een gunstig beeld van land- en tuinbouw
in 1965
Aardappel
geen groente
maanaag zz/amsaag 23 november 1905
Over enkele maanden zal de „B. R. 3-VuI-
eain" die aldus genoemd wordt omdat de
B. R. 3-reactor wordt verbouwd tot 'n nieu
we „Vulcain"-reactor, bedrijfsklaar zijn. In
mei 1962 werd tussen de „United Kingdom
Atomic Energy Authority" en het „Syndi-
kaat Vulcain" een overeenkomst gesloten
voor een samenwerking om een nieuw soort
kernreactor te bouwen met het oog op de
industriële aanwending van de atoomener
gie.
Eenendertig Belgische maatschappijen,
waaronder „Cockerill-Ougrée", de „Fabri-
que Nationale d'Armes de Guerre", de
„Mer-cantile Marine Engineering and Gra
ving Docks Cy", de „Métallurgie et Méoa-
nique Nueléaires" en de „Métallurgie Hobo
ken", hadden zich hiertoe gegroepeerd in
het „Syndikaat Vulcain" onder de leiding
van de „N. V. Belgo Nucléaire".
Sedert eind augustus 1964 kreeg deze
groepering de beschikking over de B. R. 3,
een kernreactor van het Studiecentrum voor
Kernenergie te Mol die als krachtcentrale
van oktober 1962 tot augustus 1964 nage
noeg honderd miljoen kWh elektriciteit
hq^yMortgebracht.
TI;-£j®fangrijkste punt van'het Brits-Bel-
gffcnCTesearchprogramma,' dat een investe
ring vergt van vrijwel een half miljard Bel
gische francs, was het aanbrengen van een
„Vulcain"-kern in de B. R. 3, waar hij 11.500
kilowatts zal produceren.
De „Vulcain"-reactor heeft een vermogen
tussen 20.000 en 100.000 kilowatts. Hij kan
worden gebruikt in de scheepvaart als stuw
kracht. Interessant is ook dat hii eveneens
op de begane grond kan gebruikt worden
als elektriciteitsgenerator, vooral in landen
die geen behoefte hebben aan krachtbron
nen van het grootste formaat maar die niet
temin over meer dan voldoende energie wil
len beschikken.
De nieuwe Belgische reactor hoort thuis
bij de waterreactoren onder druk. Zijn wer
king wordt geregeld volgens een verander
lijke remming: bet koelen van de kern en
het afremmen der neutronen geschiedt door
een menesel van zwaar en licht water. De
samenstelling van dit mengsel verandert'
naargelang van de reactiviteitsverlaging
welke door de verbranding wordt veroor
zaakt. Deze reactiviteitsregeling maakt een
maximaal verbruik van de kern mogelijk.
Op onze foto: Het hart van de nieuwe
B. R. 3-Vulcain die zich van de licht-water-
reactors onderscheidt door een kleiner ge
wicht en een beperkter volume bij gelijke
energieproduktie.
De „Vulcain"-kern onderscheidt zich van de
licht-waterreactors door een kleiner ge
wicht en een beperkter volume bjj gelijke
energieproduktie. Bovendien bezit hij 'n ho
gere capaciteit.
Bovendien worden, behalve de kernbrand
stof die 50 miljoen BF zal kosten, de origi
nele koelinrichting, de bedieningsmechanis
men, de controlestaven en de instrumenta-
tiekorf, welke voorzien is van drieënzeven
tig openingen voor het inbrengen van in
strumenten en observatieapparaten, met
een uiterste zorg en nauwkeurigheid be
drijfsklaar zijn gemaakt. Men mag inder
daad niet vergeten dat een kleine onoplet
tendheid op atoomgebied heel wat geld- en
arbeidsverspilling kan betekenen en boven
dien het welslagen van bepaalde proeven in
gevaar kan brengen. Daarom is men ook
uiterst streng bij elk bezoek en zijn de vei
ligheidsmaatregelen meer dan voorbeeldig.
Het „Vulcain"-experiment is in verschil
len de opzichten enig:
a. voor de eerste maal zal een zwaar-wa
terreactor op een temperatuur van 260
graden Celsius en met een druk van 140
kg per cm2 werken en dit in een inrich
ting die oorspronkelijk werd gebouwd
voor de aanwending van licht water;
b. de brandstof zal verbruikt worden zon
der enige bijlading tot men een gemid
delde energieproduktie bereikt van 20.000
Megawatt-dagen per ton uranium;
c. de controletechniek volgens veranderlij
ke afremming zal in een werkende reac
tor zelf kunnen worden getest.
Tenslotte kan erop worden gewezen dat
de Belgische wetenschapsmensen door deze
realisatie gunstige oplossingen willen vin
den voor de onvermoede problemen die zich
in de uitwerking altijd voordoen, zelfs bij de
verwezenliiking van zorgvuldig opgemaakte
plannen. Op papier is alles in orde; in de
praktijk zal men te Mol tot het einde van dit
jaar hard moeten werken om de B. R. 3-
Vulcain klaar te krijgen.
C.H.-jongeren teleurgesteld
dat Nederland Pekings
toelating tot V. N.
steunde
Het dagelijks bestuur van de
christelijk-historische jongeren
organisatie is er diep teleurge
steld over dat de Nederlandse
regering opnieuw heeft gemeend
haar steun te kunnen geven aan
het voorstel tot toelating van de
volksrepubliek China tot de
Verenigde Naties. Het dagelijks
bestuur, dat in Amersfoort heeft
vergaderd, hoopt en verwacht
dat de c.h.u. in de Staten-Gene-
raal een krachtig protest zal
doen horen tegen dit onverant
woordelijke besluit van een zich
vooruitstrevend noemende re
gering, zo wordt in een verkla
ring gezegd.
Twee wegwerkers van de N.S.
zijn zaterdagavond omstreeks
zeven uur gewond geraakt bij
een ontploffing in een werkhuis-
je op het spoorwegemplacement
Watergraafsmeer in Amsterdam.
Een van de wegwerkers was in
een afgesloten ruimte bezig met
twee propaanfleSsen. Hij had
moeilijkheden met de sluiter.
Een collega die in een ruimte er
naast was, waar de kachel vol
op brandde, kwam hem te hulp.
Op het moment dat hij de deur
open deed, flitste een steekvlam
door het huisje en volgde een
ontploffing. De wegwerkers, de
heren Ravenhorst en Van der
Kooy, liepen verwondingen op
aan gelaat en handen en zijn op
genomen in een ziekenhuis.
Het huisje van de dienst weg
en werken van de Nederlandse
spoorwegen liep schade aan ra
men en deuren op.
(Adv.)
Meer dan de helft van de we
reldbevolking heeft niet vol
doende of slecht te eten. De
kloof tussen rijke en arme lan
den verbreedt zich nog steeds.
De toekomst is vol dreiging al
dus heeft B. R. Sen, de direc
teur- generaal van de V. N.-
organistatie voor voedsel en
landbouw (F.A.O.) zaterdag ge
zegd bij de opening van de al
gemene vergadering van de or
ganisatie in Rome. De doelen
van de F.A.O., twintig jaar ge
leden bij de oprichting gesteld,
waren niet bereikt. De voedings-
middelenproduktie stijgt niet ge
lijk met de bevolkingstoename
in de ontwikkelingsgebieden.
Niettemin moet het vertrouwen
in de F. A. O. behouden blijven.
Zij heeft de noodzaak van prio
riteit voor de landbouw kenbaar
gemaakt en uitwisseling van
technische kennis tussen de ont
wikkelde en ontwikkelingslan
den bevorderd.
Ook Maurice Sauvé, de Cana
dese minister van' bosbouw die
to.t voorzitter van de vergade
ring werd gekozen, zei dat men
de oorlog tegen de honger aan
het verliezen was. Hij waar
schuwde voor een geweldige
hongersnood, als men het pro
bleem niet tot een oplossing zou
kunnen brengen, hetgeen dan
onvermijdelijk met gewelddadig-
hëd.eji/ gepaard zou gaan.
(Adv.)
m a een
/looswijkstr. 13
l el. 3203
Tienduizend kuikens
bij brand omgekomen
Bij een felle brand in 't pluim-
veebedrijf van de heer F. van der
Meulen te Boornbergum, ge
meente Smallingerland, zijn zon
dag tienduizend mestkuikens van
een week oud om het leven ge
komen. De ooi-zaak van de brand
is onbekend. Door de harde wind
greep het vuur zo snel om zich
heen, dat de brandweer uit
Drachten, die snel ter plaatse
was, niet anders kon doen dan
nablussen.
„Trea Dobbs"
en verloofae gewond
De 18-jarige Eindhovense me
juffrouw Trea van der Schoot,
bekend als zangeres onder de
naam „Trea Dobbs", is samen
met haar verloofde en .begelei
der, de 24-jarige heer Harry van
Hooff uit Eindhoven, zondag
morgen om kwart voor vier op
de Bredase weg in Zundert, bij
een auto-ongeluk gewond ge
raakt. Zij zijn beiden in het St.
Ignatiusziekenhuis in Breda op
genomen. Trea Dobbs kreeg een
hersenschudding, haar verloofde
brak een enkel.
De heer Van Hooff werd ver
rast door een glad weggedeelte.
De auto slipte tegen twee links
van de weg staande bomen en
werd geheel vernield. Trea
Dobbs en haar verloofde waren
na een optreden in Sas van Gent
via België op weg naar huis.
Gladheid eist slachtoffer
in Rotterdam
Een auto, waarin twee broers
zaten, de 18-jarige J. G. Vos en
de 21-jarige N. J. A. Vos, is za
terdagmorgen in het centrum
van Rotterdam door de gladheid
bij 't parkeren te water geraakt
De auto verdween onder water.
De toevallig passerende agent
van politie Dijkstra sprong de
auto na en wist de 21-jarige jon
geman die zelf het portier had
losgemaakt, te grijpen. De jon
gen verkeerde in doodsangst en
sloeg zijn armen om de agent
heen. Deze wist hem in een toe
geworpen reddingsboei te wer
ken, waarna de jongeman om
hoog kon worden getrokken en
in de pastorie van de nabijgele-
jaarbasis te verminderen, waar
door genoemde belastingverho
ging zou kunnen vervallen, zo
dat de door prof. Drees gewekte
suggestie" dat de minister van
financiën vrijwel .de enige vriend
van de belastingbetaler" zou zijn,
op zijn minst onvolledig is.
De tweede-kamerleden Joekes
en Portheine (beiden VVD)
hebben de ministers van finan
ciën gevraagd, of hij wil mede
delen of de rede, die een van zijn
ambtenaren, prof. dr. W. Drees
jr., directeur van de rijksbegro
ting op een bijeenkomst van de
maatschappij voor nijverheid en
handel te Rotterdam heeft ge
houden, geacht moet worden de
opvattingen van de minister weer
te geven en of hij de volgende
opmerking van prof. Drees een
weergave acht van de huidige si
tuatie in Nederland, die voldoet
aan de eis van politieke objecti
viteit, welke men van een ambte
naar mag verwachten„Nu is de
minister van financiën vrijwel de
enige vriend van de belastingbe
taler, omdat hij de man is die
gen rooms-katholieke kerk van
droge kleren kon worden voor
zien.
De brandweer die inmiddels
was gearriveerd, wist de 18-ja-
rige J. G. Vos boven water te
halen. Men paste mond-op-mond
beademing toe en vervoerde de
jongeman naar het ziekenhuis
Dijkzigt. Daar is hij echter kor
te tijd later overleden.
Kind door ijs gezakt
en verdronken
De 5-jarige Conny Koper uit
Oudendijk (N.H.) is zaterdag
middag in de nabijheid van haar
ouderlijke woning door het ijs
gezakt en verdronken. Het meis
je zou naar de t.v. gaan kijken
bij een vriendinnetje. Toen het,
enige uren later nog niet terug
was, ging de vader op onderzoek
en vond hij het kind onder het
ijs.
Dodelijk verkeersongeval
In de nacht van zaterdag op
zondag is op de Oud-Brunssum-
seweg te Heerlen de 31-jarige
mijnwerker A. P. van Bergen
uit deze gemeente met zijn fiets
frontaal tegen een rijdende perr
sonenauto gebotst. De man over
leed ter plaatse. Hij was gehuwd
en vader van een kind.
Raadslid wil Den Haag
weer „residentie" maken
Het Haagse VVD-raadslid de
heer D. W. Dettmeyer heeft tij
dens de behandeling van de ge
meentebegroting gepleit voor een
betere paleisaccommodatie in
Den Haag. Dit naar aanleiding
van dè recente verklaring van
burgemeester mr. H. A. M. T.
Kolfschoten, dat de ontoerei
kende paleisaccommodatie ertoe
heeft geleid dat Den Haag is uit
geschakeld als plaats waar het
huwelijk van prinses Beatrix zal
worden voltrokken.
Dit raadslid wil in de toekomst
het paleis Noordeinde, nu ten
dele in gebruik bij het Institute
of Social Studies, weer bestemd
zien als woongelegenheid voor
het koninklijk gezin. Ook in an
der opzicht wilde de heer Dett
meyer Den Haag de naam „resi
dentie" weer werkelijk waardig
doen zijn. Hij dacht hierbij aan
de bewaking van de paleizen in
Den Haag door schildwachten,
ook al is het koninklijk gezin
niet aanwezig.
Burgemeester Kolfschoten zei
geen concreet antwoord te kun
nen geven. Wel zegde hij toe
deze kwestie te zullen bespreken
met de chef van het militaire y
huis van de koningin.
ju
Een woordvoerder 'van het
Franse ministerie van verkeer
heeft zaterdagavond verklaard,
dat niet zal worden ingegaan op
(Advl de salariseisen van de piloten
4 IIJ I j van de Air France, die woens-
Vier middelen in één tablet helpen ?p ,de afspraak dat salarisver-
elkaar endoen wonderen! hopngen aan het grondpersonee
ook aan het vliegend personeel
De vier middelen, verenigd in één moeten worden toegekend. De
tablet Chefarine „4", zijn elk afzon- regering stelt daartegenover,
derlijk in de hele wereld beroemd en dat.de vorig jaar gegeven ver-
hogmg aan het grondpersoneel
taier, umuai iuj ue mail ia uic k.,.»*iiuging <xo.u iicl giuiiupciauntrci
voortdurend probeert de uitgaven J,e'>')en miljoenen mensen baat ge- ten doel had deze lonen op het
bracht. Tezamen werken zij nog peil te brengen van de particu-
beter en doen werkelijk wonderen, bere industrie, maar dat de pi-
Eén der bestanddelen is het betrouw- loten r®eds overeenkomstig deze
maatstaf worden betaald.
bare maagmiddel Chefarox, dat een De Air France heeft laten we-
teveel aan maagzuur neutraliseert, ten, dat slechts enkele diensten
De combinatie is ideaal om pijn of zullen worden gevlogen als de
griep doeltreffend te bestrijden. ^ing doorgaat. De ongeveer
2500 piloten worden gesteund
^51 E* JU" door de stewards en stewardes-
4 sen.
imv ,7-m: Dit jaar is al tweemaal bij de
af te remmen".
Zij verzoeken de bewindsman
de directeur van de rijksbegro
ting onder het oog te brengen dat
het kabinet-Cals een voorstel tot
verhoging van de relevante rijks
uitgaven met ruim 1700 min in
de inmiddels aangepaste rijksbe
groting bij de Staten-Generaal
heeft 'ingediend, vergezeld van
eveneens aangepast plan
tot verhoging van de indirecte
belastingen met rond 780 min op
jaarbasis, dat de grootste op
positiepartij, de VVD, bij de alge
mene beschouwingen heeft voor
gesteld de voor 1966 begrote rijks
uitgaven met ruim 1000 min op
Air France gestaakt. Het
toen om andere kwesties.
gmg
21. Voorzichtig, voetje voor
voetje, bereikte Aram de bijl.
Een snelle blik in het rond over
tuigde hem, dat zijn bewakers
alleen op Harald letten. Dit was
de kans! Schijnbaar vermoeid
tegen de hut leunend, bracht hij
zijn boeien tegen het scherp van
de bijl en begon ze door te snij
den. Ondertussen overwoog hij
koortsachtig, wat hemverder te
doen stond. Als hij zich thans
geheel van zijn boeien bevrijdde,
zou hij tegen deze overmacht
nooit de kans krijgen om Harald
te bevrijden en te ontspannen.
Het zou het beste zijn, indien hij
de Kan-Uhr in zijn macht kon
krijgen, dan zou hij de vrijheid
van zichzelf en Harald kunnen
eisen in ruil voor 't leven van de
heerser der albino's. Hij besloot
dus zijn boeien niet geheel door
te snijden, doch ze slechts zover
met de bijl te bewerken, dat hij
er zich met één ruk van kon
bevrijden. En die ruk zou hij
geven, als zij eenmaal in de
tegenwoordigheid van de Kan-
Uhr waren gebracht.
Nauwelijks was hij zover ge
vorderd of hij werd bars be
volen om met Harald de statie
hut binnen te gaan. Zij werden
door een korte gang gevoerd en
moesten halt houden bij een ge
sloten deur.
„Naar binnen!" beval hun be
waker, de deur plechtig ope
nend. „en kniel voor de groot
machtige Kan-Uhr!"
Zonder op dit laatste bevel
acht te slaan, traden Aram en
Harald met opgèheven hoofd
binnen en keken uitdagend naar
de roerloze figuur, die daar op
een rijkversierde troon zat.
Aram maakte zich reeds gereed
om met een ruk zijn boeien te
verbreken, doch toen hij het ge
laat van de Kan-Uhr ontwaarde,
bleef hij verbaasd staren. Hij
kende dat gezicht! Maar waar
had hij het eerder gezien?
Toen ineens wist hij het: dit
strakke gelaat had precies de
zelfde trekken als de oude stenen
koppen, die hem reeds eerder in
deze stad opgevallen waren!
Tijdens de openbare vergade
ring van de vaste commissie voor
landbouw uit de Tweede Kamer
heeft minister Biesheuvel mee
gedeeld, dat de produklie-omvang
van o.m. granen, consumptie
aardappelen en suikerbieten in 't
nu bijna voorbijgegane jaar erg
is meegevallen.
Sprekende over de sociaal-eco
nomische positie van de Neder
landse land- en tuinbouw wees
de bewindsman er o.m. op, dat
men zich dient te hoeden voor
overdrijving en dat deze positie
niet al te zwart moet worden af
geschilderd. In tal van sectoren
is ondanks het ongunstige voor
jaar en de koude natte zomer een
gunstig beeld op te maken, zo
hield de minister de Kamercom
missie voor. Er was een stijging
van de melk- en vleesproduktie
en een grotere produktie van
slachtgevogelte. De opbrengst
van aardappelen, peulvruchten
en meel is 10 tot 15 procent bene
den het tienjaarlijks gemiddelde
gebleven. De tuinbouw-produk-
tsn gaf een normaal beeld te zien
en de fruitoogst was ongeveer
gelijk aan het tienjaarlijks ge
middelde.
De minister zegde de Kamer
een overzicht toe van de werking
van de rijksgroepregeling zelf
standigen, zoals deze wordt toe
gepast bij de financiële hulpver
lening aan door wateroverlast ge
troffen landbouwers. Ruim 1700
personen hebben zich voor deze
hulpverlening, aangemeld, waar
van pl.m. 700 personen afkom
stig zijn uit de provincie Overijs
sel.
De bewindsman deelde mee, dat
er besprekingen gaande zijn over
het vraagstuk van de plaats van
ie consumptie-aardappel. De af
gevaardigde Lardinois (KVP)
ïad er nl. voor gepleit de con
sumptie-aardappel voortaan te
zien als een groente, waarvan de
markt en ook de prijzen dienen
te worden vrijgehouden, zowel
aan de maximumkant als aan de
minimumkant. De minister wees
er op, dat deze opvatting door het
bestuur van het bedrijfschap
wordt Elfgewezen, maar hij voeg
de er aan toe voor de opvatting
zelf wel begrip te hebben.
Minister Biesheuvel noemde de
maatregelen op het terrein van
de bestrijding van de onlangs uit
gebroken mond- en klauwzeer-
epidemie drastisch maar noodza
kelijk, juist ook omdat grote ex
portbelangen op het «pel staan.
