De regering aan het woord
Aidit leidt verzet op
Midden-Java
Minister Cals wijst het
plan-Joekes af
Medeplichtigen aan de
staatsgreep onvindbaar
Crisis in de E.E.G.
Niet overtuigend
Kameleontisch
Kraan mag niet
lekken
Geen
crisisstemming
textiel 6%
Geen
omzetbelasting op
schoenreparaties
Hamsteraars
Was Soekarno
betrokken
bij de misiukte
staatsgreep
Politieke
gevolgen
Weerbericht
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
VRIJDAG 15 OKTOBER 1965
21e Jaargang No. 654$
Minister Vondeling en premier
Cals tijdens de beraadslagingen
in de Tweede Kamer.
nerlanden. De herstellende situatie
in Engeland is voer hem gerust
stellend.
Over het uitgavenpeil zei hij
o.m., dat weliswaar de kraan voor
verhogingen dicht is, maar dat na
tuurlijk in overleg met de kamer
verschuivingen mogelijk zijn. Het
gestelde plafond is kabinetspolitiek
van de hoogste graad. Een defen-
sielast van vier percent van het
nationale inkomen noemde hij eeri
„Ook na het debat is de rege
ring van oordeel dat het door haar
aangeboden pakket van voorstellen
de beste voorstellen zijn die kun
nen worden voorgelegd", aldus
minister-president Cals tijdens de
voortzetting van de politieke en
financiële beschouwingen in de
tweede kamer.
De premier zei ('at het regerings
pakket na veel wikken en wegen
tot stand is gekomen.
•Sprekende pver de benoeming
van staatssecretarissen merkte de
heer Cals op, dat een staatssecreta
ris on het departement van binnen
landse zaken geen overbodige
functie is. Hij zal zich niet alleen
bezig houden met kwesties van
grenswijzigingen en agglomeraties,
maar ook met zaken de ruimtelijke
ordening betreffende en met de
doelmatige organisatie van de
rijksdienst. De suggestie als zou
door de benoeming van een socia
listische staatssecretaris op het
departement van buitenlandse za
ken minister Luns onder socialis
tische voogdij zijn geplaatst, wees
de heer Cals van de hand. „Een
dergelijke suggestie kan ik niet
serieus nemen", zo zei hij.
Over toelating van de Chinese
volksrepubliek tot de V.N. zei mr.
Cals clat ons land de,ze in principe
zal steunen. De Chinese volksrepu-
bl'ek bemoeilijkt cleze zaak echter
zelf door optreden en houding
jegens de V.N. en onzè grootste
bondgenoot.
Inzake de E.E.G.-moeilijkheden
.zei de lieer Cals o.m., dat deze niet
los kunnen worden gezien van
vraagstukken als het atlantische
bondgenootschap en de algemene
wereldpolitiek. Er is een crisis in
het systeem van de Europese sa
menwerking, maar voorshands -ien
wii geen ontbindingsverschijnselen.
Deze halfslachtige situatie kan
niet gehandhaafd worden. Het ka
binet kan niet in een somber per
spectief berusten en daarom is het
beleid gericht op hervatting van
het onderbroken overleg. Op 16
september is in het Catshuis tussen
de ministers Spaak, Harmel, Luns
en Cals afgesproken, dat indien de
mogelijkheid ontbreekt om op 25
en 26 oktober met de „zes" en de
Europese commissie te vergaderen,
een andere weg moet worden ge
volgd.
Het plan is een E.E.G.-raadszit
ting zonder de Europese commissie
bijeen te roepen teneinde een nauw"
keurig inzicht te krijgen in de thans
nog vage Franse wensen en voor
waarden.
Over het voorstel van de heer
Joekes om van het aantal woning
wetwoningen van 60.000 er 15.000
naar de vrije sectojr over te bren
gen 420 miljoen minder investe
ring door het rijk) zei de heer Cals.
dat hierdoor een zware wissel op
de particuliere sector zou worden
getrokken. Naar de mening van
zijn ambtgenoot Bogaers zijn die
60.000 woningwetwoningen het
„vliegwiel van de woningbouw".
Wordt dit aantal niet gehaald dan
loopt het program van 125.000 wo
ningen voor 1966, mede gezien de
krappe en dure kapitaalmarkt, ge
vaar.
Spreker vond het v.v.d.-plan niet
overtuigend. Hij gaf toe dat velen
in woningwetwoningen wonen,
voor wie de woningen niet be
stemd zijn. Maatregelen daartegen
zijn aangekondigd.
Binnenkort zullen de maatrege
len van bestuur met de voorwaar
den van toelating tot radio en
televisie-uitzendingen verschijnen.
Dan pas zal men de (eventueel te
wijzigen) aanvragen der plm. 60
gegadigden kunnen toetsen.
Het zal moeilijk zijn het derde
net op een middengolf te brengen
gezien internationale afspraken ter
zake. De kwestie van reclamegel
den en reclamecode is nog in stu
die.
De heer Cals verzette zich tegen
de suggestie-Joekes <je f 10 miljoen
voor de wereldomroep wederom
ten laste van de luisterpot te bren
gen. De financiële situatie van de
omroepen laat dit niet toe.
De heer Cals verzette zich tegen
de opvatting, als zou het rege
ringsprogramma een socialistische
programma zijn. „Men mag het
wel een sterk sociaal beleid noe
men, maar elke andere kwalificatie
zou onjuist zijn". De opvatting van
de heer Geertsema als zouden de
k.v.p.- en a.r.-fractie in de tweede
kamer door dit beleid te onder
schrijven kameleontische neigingen
vertonen, noemde de heer Cals
tendentieus en onjuist.
Het bevolkingsvraagstuk noem
de hij „een klemmend probleem"^
De regering hecht grote betekenis
aan een open-voorlichting. Binnen
kort kan de indiening tegemoet
worden gezien van een ontwerp
van wet tot wijziging van het wet
boek van strafrecht inzake het
vraagstuk van de anti-conceptionele
middelen.
Het voornemen bestaat het aan
bieden van anti-conceptione'e mid
delen onder de nodige voorwaar
den te vergemakkelijken.
In het slot van zijn rede stelde
de heer Cals vast dat het kabinet
met volle overtuiging achter de oo
tafel liggende voorstellen tot be
lastingverhoging staat. Deze zijn
nodig om zijn taken voor het volk
te vervullen. Hij meende dat de
punten, waarop in meerderheid
overeenstemming bestaat, een
hechte basis vormen voor overleg
over die, waarover men het nog
niet eens is, ook al worden van
daag nog geen definitieve beslis
singen genomen.
De leden van het kabinet staan
volledig achter de woorden van
minister Vondeling: ,,de financiële
kraan zit dicht en mag niet meer
lekken". Indien verhoging van d°
omzetbelasting op textiel en
schoeisel niet wordt aanvaard, zal
iets anders moeten worden gevon
den.
Ofschoon premier Cals waarde
ring had voor de wijze waarop de
oppositie aan het werk deelneemt
en enkele punten op tafel bracht,
die nadere overweging verdienen,
zag hij toch geen uitkomst in de
v.v.d.-voorstellen.
Met alle waardering voor deze
belangrijke bijdrage tot de geza
menlijke verantwoordelijkheid lief
mr. Cals niet na een gezegde van
de Britse oud-premier MacMillan
te citeren: ,.De liberalen hebben
een aantal gezonde en oorspronke
lijke plannen ontworpen. Jammer
genoeg zijn de oorspronkelijke niet
gezond en de gezonde niet oor
spronkelijk".
„Het is niet goed onszelf een
crisisstemming aan te praten als
daar geen reden voor is", zei minis
ter Vondeling (financiën) bij de
voortzetting van de algemene be
schouwingen.
Hij toonde zich optimistisch ten
opzichte van het sociaal-econo
misch beeld voor 1966 („ik maak
mezelf niets wijs") en hij noemde
het een onjuist handelen, als men
de situatie weinig opwekkend zou
noemen. De vraag of de economie
het regeringsprogramma zou kun
nen verdragen, beantwoordde de
minister bevestigend.
Ne te hebben gewezen op de
noodzaak van de uitgavenverhogin
gen ten behoeve van de collectieve
behoeftenvoorziening becijferde de
minister dat de uitgavenstijging-
niet zo spectaculair is. In procen
ten van het nationaal inkomen is
die stijging bijzonder gering, zo zei
hij.
De bewindsman noemde het
overdreven als men stelt,- dat het
regeringsprogram een meerjaren
plan is, dat men in één jaar wil
uitvoeren. Hij keerde zich tegen de
opvatting van de heer Beernink
(c.h.l, die deze stelling had verde
digd.
De minister keerde zich ook
tegen oud-minister Witteveen
(v.v.d.). Hij hield de laatstgenoem
de voor, dat de uitgavenstijging in
de begroting van in totaal 3 mil
jard gulden voor 1,2 miljard van
in totaal 3 miljard gulden mede
een gevolg is van de verhogingen
van de oorspronkelijke begroting
1965 en dus mede voor verant
woordelijkheid komt van de heer
Witteveen.
Minister Vondeling verweerde
zich tegen de naam „inflatie
minister". De inflatie-perscentages
bedroegen voor 1963: 3,5 percent,
voor 1964: 6,5 percent, voor 1965
zal het plm. 5 percent zijn terwijl
voor 1966 3,5 percent is gerekend.
Minister Vondeling weersprak,
dat de te verhogen indirecte belas
tingen tot inflatie zullen leiden. Dit
zou wel geschieden, indien een
prijsstabiiisatiebeleid ten koste
van de schatkist zou worden ge
voerd. Hij wees erop, dat ons land,
dat een in- en uitvoerbedrag heeft,
waarvan de som meer dan 90 per
cent van het totale nationale in
komen bedraagt, uiterst gevoelig is
voor inflatoire invloeden uit pait-
onvermijdelijke verzekeringspre
mie.
De omzetbelastingen op textiel
en schoeisel zullen de kosten van
levensonderhoud met 0,6 percent
verhogen.
De druk van ile opbrengst zal
voor 130 miljoen rusten op de
groep boven de loongrens en voor
110 miljoen op de groep daaron
der. Gezien de positie van de tex
tielindustrie is 3. inplaats van 5
percent gekozen. concurrentie
positie kan ar niet door worden
aangetast. Als gevolg ziet hij een
prijsstijging van zes percent of een
ideine daling in kwaliteiten.
Minister Vondeling bekende een
misgreep te hebben gedaan met
het voorstel omzetbelasting te hef
fen op schoenreparaties.
Hij en staatssecretaris Hoefna
gels hebben, naar hij zei, „automa
tisch en domweg" op een oude re
geling teruggegrepen. Dat willen
we repareren, zo verklaarde de
heer Vondeling. In een nota van
wijziging zal de omzetbelasting op
schoenreparaties worden geschrapt.
Een ontwerp van wet inzake de
belasting-spaarbrieven is binnen
kort te verwachten. Het ontwerp
voor een speculatiewinstbelasting
is technisch vrijwel gereed.
Spr. wees erop, dat 350.000 land
genoten minder dan 100 loon- en
inkomstenbelasting betalen. De be-
lastingspaarbrief, een verlaging
van de voet dus, zal uiterst gunstig
voor de lage inkomens werken.
Tevens wordt op termijn ongeveer
gelijkwaardige tegendruk gegeven
tegen de te verhogen indirecte be
lastingen.
Terugbetaling op de brieven zal
De leider van de Indonesische
communisten, Aidit, leidt 't ver
zet tegen het leger in midden-Ja-
va, zo staat te lezen in het blad
van het Indonesische leger. Aidit
zou op 2 oktober met een vlieg
tuig van de luchtmacht, vice-
maarschalk Omar Dhani, naar
Djokjakarta zijn gevlogen. De
houding van Dhani en zijn lucht
macht tijdens de staatsgreep en
daarna is niet duidelijk.
De legerkrant schrijft verder
aanwijzingen te hebben dat groe
pen opstandelingen trachten in
Djakarta sabotage te plegen en
vraagt om maatregelen daarte
gen.
Radio-Djakarta heeft omge
roepen dat donderdag 20.000
mensen op een bijeenkomst heb
ben geëist dat alle organisaties
die de staatsgreep hebben ge
steund, verboden worden.
•Kranten in Djakarta hebben
uit midden-Java vernomen dat
daar nog meer communistissche
wapens in beslag zijn genomen
en dat e'r nog steeds tegen de
communisten wordt opgetreden.
President Soekarno heeft gezegd
dat de toestand in Indonesië ver
betert maar dat nog veel mede
plichtigen aan de staatsgreep on
vindbaar zijn, aldus het officiële
persbureau Antara.
In Medan op noord-Sumatra
zijn vechtpartijen voorgevallen
tussen mohammedaanse en Chi
nese jongeren. Het militaire gar
nizoen in Djakarta, dat in de
gemakkelijk kunnen geschieden uit
de progressie van de belastingin
komsten. Bij toeneming van 4,5
percent van het nationale inkomen
bedraagt deze 6 percent per jaar,
zodat zonder 2 percent inflatie
1600 miljoen meer ter beschik
king komt, met die inflatie f 2655
miljoen voor extra uitgaven en be
lastingverlaging. Dit is eigenlijk
dus een groot voorschot. De heer
Roolvink had hier blijkens inter
rupties een hard hoofd in. Boven
dien zal de aardgasafzet in 1972
plm 25 miljard kubieke meter be
dragen, waaruit enkele honderden
miljoenen voor de schatkist zullen
resulteren.
De minister noemde de nota van
de v.v.d. concreet en politiek prij
zenswaardig.
Hij wees erop, dat bij overheve
ling van 15.000 woningwetwonin
gen naar de vrije sector slechts
een kwart van de f 420 miljoen
investering voor 1966 zou door
werken.
Feitelijk en formeel zou de v.v.d.
zeker de helft van het eigen plan,
om ruim 1 miljard te bezuinigen,
niet kunnen verwezenlijken, aldus
minister Vondeling.
Hij omschreef dc v.v.d.-methode
als „het niet hanteren van het
rode potlood, maar het geweld van
de botte bijl".
hoofdstad een staat van beleg
handhaaft, heeft donderdag be
kendgemaakt dat ingrijpende
maatregelen zullen worden geno
men tegen zakenlieden die ham
steren of de prijzen overdrijven.
De legerkrant schrijft dat in wo
ningen van communistische par
tijfunctionarissen die door mo
hammedanen werden geplunderd,
voorraden rijst zijn aangetroffen.
Een woordvoerder van 't Ame
rikaanse ministerie van buiten
landse zaken heeft op een pers
conferentie in Washington de
juistheid ontkend van een be
richt van de „Washington Post",
dat de Amerikaanse regering
over bewijzen zou beschikken,
waaruit zou blijken dat Soekarno
met de communistische partij had
samengewerkt bij het op touw
zetten van de mislukte staats
greep.
In het bericht werd onder meer
verklaard dat de Amerikaanse
autoriteiten thans wisten, dat de
communisten bij hun samenzwe
ring om de Indonesische leger
leiding om het leven te brengen
„met onverwachte nauwkeurig
heid op de hoogte waren van de
verblijfplaatsen van elke hoge
officier, die zij wilden vermoor
den".
De „Washington Post" had ver
der gemeld dat arrestanten, die
tot de kern der samenzweerders
behoorden, in bekentenissen had
den gesproken over een betrok
ken zijn van president Soekarno
bij de mislukte staatsgreep.
De woordvoerder van 't Ame
rikaanse ministerie zei naar aan
leiding hiervan: „Ik kan u mede
delen dat dit bericht van elke
grond is ontbloot".
De Indonesische ambassadeur,
Palar, heeft later bij het Ameri
kaanse ministerie een protest te
gen het bericht ingediend. Te
genover de pers verklaarde Pa
lar, dat Soekarno steeds de een
heid tussen verschillende groepe
ringen in Indonesië heeft nage
streefd, waaronder het leger en
de communistische partij. Vol
gens hem waren de beweringen
afkomstig uit de koker van da
Amerikaanse inlichtingendienst.
De politieke kwestie die voort
vloeien uit de mislukte staats-
Arrestatie van communisten
in Indonesië
Een aantal communisten, gear
resteerd door het Indonesische
leger. Op de voorgrond een vlag
van het communistische vakver
bond Sobsii In Djakarta werd
meegedeeld dat deze mannen in
Tandjong Priok zijn aangehou
den.
greep, zullen worden geregeld op
grond van de feiten en documen
ten en niet op grond van conclu
sies van onderzoeken die door
deze of gene zijn ingesteld, al
dus heeft president Soekarno in
een vraaggesprek met het pers
bureau Antara gezegd, zo meldt
radio-Djakarta.
Op de vraag van de nieuwbe
noemde directeur van Antara,
Nahar, wat de president denkt
van de gebeurtenissen van 30
30 sept. en wat hij denkt te doen,
antwoordde de president: „Wacht
maar af en volg instructies die
ik zal geven." Deze instructies
zouden van groot belang zijn en
iedereen zou zich er aan moeten
houden.
Soekarno beschreef vervolgens
hoe hij op 1 oktober werd gered
met zijn Japanse vrouw Ratna
Sari Dewi, door mannen van de
lijfwacht.
Soekarno heeft vasigesteld,
dat „de internationale conferen
tie tegen militaire bases in het
buitenland" op 17 okt. in Djakar
ta begint. Aanvankelijk, zou deze
conferentie op 10. oktober begin
nen. Later werd het 17 oktober op
Bali. De president heeft nu de
finitief bepaald, dat zij in Dja
karta wordt gehouden. Hij zal de
openingsrede uitspreken.
(Zie verder pag. 5.)
ENIGE REGEN
Het hogedrukgebied boven
oost-europa is verder in beteke
nis afgenomen zodat een oceaan
front behorende bij een diepe de
pressie bij IJsland, geleidelijk
naar het continent zal kunnen
trekken. Er ontstaat hierbij een
matige zuidelijke tot zuidweste
lijke stroming waarin veel be
wolking voorkomt. Tijdelijk zal
er dan ook vandaag enige regen
of motregen kunnen vallen! De
temperaturen zullen daardoor in
het algemeen lagere waarden be
reiken dan donderdag. Toen lie
pen namelijk de temperaturen in
het zuiden van ons land nog op
tot omstreeks 19 graden,.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot hedenavond.
Tijdelijk enige regen
Half tot zwaar bewolkt met tij
delijk enige regen. Overwegend
matige wind uit zuidelijke richtin
gen. Iets lagere temperaturen over
dag.
VRIJDAG 15 OKTOBER
v.m. n.m!
Breskens 4.26 4.41
Terneuzen 5.01 5.16
Hansweert 5.41 5.56
Walsoorden 5.51 6.06
ZATERDAG 16 OKTOBER
v.m. n.m
Breskens 5:04 5.26
Terneuzen 5.39 6.01
Hansweert 6.19 6^41
Walsoorden 6.29 6.51
Okt.
15 7.04 17.47 20.21 12:55
17 7.08 17.42 22.25 15.00
18 7.09 17.40 23.46 15.42
Frank ering bi) abonnement: TERNEUZEN
Directeur-Hoofdredacteur: L van de Sande
i"»
Redactie- en
Administratie-adres: SmidswaJ
Telefoon: 01150 2075
Gironummer: 38150
„Abannementsprtjs S,60 per kwartaal; per
maand 2,20; per week 53 ct. Losse nrs 11 ct.
DE VRIJE ZEEUW
Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J- van de Sandete Terneuzen.
Advertentieprijs per mwi 16 ct; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dïnsdag-nummer
tot 10 uur v.m.
