„Fantastisch" cadeau voor
Koningin Juliana
Kolonel Oentoeng
gearresteerd nabij Tegal
Tragedie in Rhodesië
op komst.....
NIEUWE NOORSE REGERING
ONDER PER B0RTEN
HET WEER
E.E.G.-geiden voor haveninstallaties
in Paramaribo
RADIO DE KOOK
OPSTANDIGE BEWEGING VOOR 90%
UITGESCHAKELD
1r^T
GIVE A MAN A LUCKY
Eerste fase:
11 miljoen
Koningin
naar vakschool
Surinaamse
jeugd betuigde
aanhankelijkheid
Per K.N.S.M.
naar Nickerie
Bananenplan
Pantalons
Truien
Jacks
„Eigen Haard"
Latif gewond
„Verraders"
Weerbericht
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
PnasStPtef tBonnèwisnt; TERNEüZEN
MfWeaP-fieeMreaectenn valt 'ét Sandt
r-
Redactie- ea
Administratie-adrêg: Smldswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs f 6,60 per kwartaal; per
maand 2,20; per week 53 et. Losse nrs 11 et.
DE VRIJE ZEEUW
WOENSDAG 13 OKTOBER 1965
21e Jaargang No. 654j3
Uitgeefster N. V. r/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen.
Advertentieprijs per mm 18 et; mfnlmwm put
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „Kbine Advertenties" (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 et. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adrea
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot J 0 uur v.m.
Nadat koninginJuliana en
prins Bernliard in Paramaribo
een plechtige zitting van de sta
ten van Suriname hadden mee
gemaakt, splitsten zich hun
wegen. Koningin Juliana ging
een bezoek brengen aan de vak
school voor volwassenen, terwijl
de prins zich begaf naar de
Hogerhuysstraat, waar hij de
machine in werking stelde, die
de eerste fundatiepaal de grond
injoeg voor de nieuwe haven van
Paramaribo.
Minister van openbare wer
ken en verkeer J.Thijm gaf een
uiteenzetting van de werkzaam
heden. Hij merkte op dat de be
staande haveninstallaties van
Paramaribo, gelegen op en aan
de linkeroever van de Suriname-
rivier, onvoldoende zijn: verlen
ging van de kaden en vergro
ting van de oppervlakte van het
vrije terrein zijn wegens ruimte
gebrek uitgesloten. De nieuw te
bouwen haveninstallaties zullen
verder stroomopwaarts komen
en de bedoeling is te komen tot
kaden met een lengte van
anderhalve kilometer, alsmede
grote opslagplaatsen.
Het werk dat nu door de
prins werd gestart, omvat het
eerste deel van deze werkzaam
heden en is mogelijk geworden
door E.E.G.-geiden. Het betreft
een kade vn 520 meter en voor
zieningen ten behoeve van ach
ter de kade gelegen vrije ter
reinen, een douanegebouw, een
oliesteiger, een havenkantoor en
een brandweerboot. De oliestei
ger zal een lengte krijgen van
43 meter. Langs de kade zal de
rivier worden uitgebaggerd tot
een diepte van acht meter.
Deze eerste fase zal een be
drag vergen van elf miljoen
Surinaamse guldens. Verwacht
wordt dat het werk einde 1967
zal zijn voltooid.
De plechtigheid droeg een on
gedwongen karakter. De prins
onderhield zich met Nederland
se arbeidskrachten, die aan het
project werken.
De koningin werd bij haar be
zoek aan de vakschool verwel
komd door de minister van socia-
(Adv.)
TERNEUZEN
Noordstraat 102 Tel. 01150-3128
le zaken, J. P. S. Kraag, die ge
durende de rondgang een en an
der vertelde over de school. In
een van de lokalen stond een
geschenk voor de koningin op
gesteld, een symbolische voor
stelling van de verbondenheid
van de drie delen van het
koninkrijk.
Daarin waren de grondstoffen
verwerkt die Suriname heeft,
tevens de grondstoffen die op de
school worden gebruikt. „Ik vind
het fantastisch", zei de koningin,
die belangstellend vroeg of men
ook een goede verpakking had.
Deze vraag werd natuurlijk be
vestigend beantwoord.
Daarna hebben de koningin en
de prins in het gouvernements
huis een deputatie van onderof
ficieren van de toepenmacht in
Suriname ontvangen.
Tijdens een'vijf kwartier du
rend défilé hebben naar schat
ting 20.000 schoolkinderen uit
Paramaribo en omgeving konin
gin Juliana en prins Bernhard
hun aanhankelijkheid betuigd.
Koningin en prins hadden plaats
genomen op het bordes van het
gouverneurshuis waarvan de tre
den na korte tijd door een schat
van bloemen niet meer te zien
waren.
Na het défilé dat werd gehou
den op de muziek van drumband
of de militaire kapel van Suri
name, gingen de koningin en de
prins naar het balkon, vanwaar
zij zagen dat de kinderen zich
hadden opgesteld in de vorm van
de letters J en B. Via de micro
foon zei koningin Juliana tot de
juichende kinderschaar: „Ik ga
jullie iets prettigs vertellen". Het
was de mededeling, dat de kin
deren dinsdag een'vrije dag zou
den krijgen, een mededeling die
met enthousiasme werd ontvan
gen.
Na maandagavond met de
„Medon" van de K.N.S.M. uit
Paramaribo te zijn vertrokken,
bereikten koningin Juliana en
prins Bernhard dinsdagmorgen
vroeg Nickerie. Hier viel de
gasten een hartelijke ontvangst
ten deel. Vooral in de westelijke
pold rs was de ontvangst kleur
rijk.
Tal van cadeaus bood men het
vorstelijk paar aan. De koningin
kreeg onder meer zijden shawls
en andere hindostaanse geschen
ken. Ook kreeg de vorstin een
kottomissie-muts ten geschenke,
die zij onder luid gejuich van de
omstanders opzette. De prins
kreeg een astrakanmuts aange
boden, zols men die in Kasjmier
di-agt. Ook hij zette het hoofd
deksel op tot groot genoegen van
de aanwezigen. Enkele hindo
staanse boeren, afkomstig uit het
verre India, werden aan de vor
stelijke bezoekers voorgesteld.
Een der oudjes werd dit te
machtig en hij barstte in snik
ken uit. Zo'n grote eer was hem
nog nooit te beurt gevallen, zei
hij tegen familie en vrienden.
Een ander bezwoer zo hard hij
kon dat zijn bevolkingsgroep het
huis van Oranje altijd trouw zal
blijven. Dit werd met een in
stemmend gejuich bevestigd dooi
de talrijke vertegenwoordigers
van deze bevolkingsgroep. Latei-
op de ochtend toen opnieuw ge
schenken werden aangeboden,
zei de prins tegen een der dames
die hem een geschenk had over
handigd: „Nee hoor, dat krijgt
de koningin niet, dat hou ik voor
mijzelf."
Nieuwsgierig draaide de konin
gin zich om naar haar echtgenoot
met de vraag „Wat is dat?" maar
de prins bleek n!et bereid zijn
geheim prijs te geven.
Op weg naar de Prins Bern-
hardpolder werd stil gehouden
bij een polder waar een begin
is gemaakt met de backoven-
(bananen) cultuur. 600 van de
3000 ha zijn thans beplant. De
koningin tekende een oorkonde,
waarbij aan deze polder de naam
werd gegeven van „Koningin
Juliana-polder' De minister van
landbouw, veeteelt en visserij,
Radhakishun, wees in een toe
spraak op het voedseltekort in
de wereld. Hij zei dat Suriname
met zijn vruchtbare bodem zal
trachten dit voedseltekort zo
klein mogelijk te houden. Het is
reeds nu bezig zoveel mogelijk
grond in cultuur te brengen.
De E.E.G. heeft voor dit bana
nenplan vier miljoen Surinaam
se guldens beschikbaar gesteld.
Langs de weg naar de Prins
Gernhardpolder stonden ontel
bare erepoorten opgesteld om de
vorstelijke bezoekers een welkom
toe te roepen.
(Adv.)
SPORTHANDEL
Terneuzen
heeft geschreven dat er geen halve
maatregelen dienen te worden ge
nomen bij het uitroeien van de 30
september-beweging en de be
scherming van president Soekarne.
De militaire autoriteiten hebben
naar verluidt op alle afdelingen
(Adv.)
Het Indonesische leger heeft de
hand gelegd op de leider van de
staatsgreep van 30 september in
Indonesië, luitenant-kolonel Oen
toeng. Deze was voortvluchtig na
dat zijn greep naar de macht door
tussenkomst van regeringsge
trouwe troepen mislukte.
Radio-Djakarta zei dat Oentoeng
maandag bij Tega! op middel-
Ja va door twee soldaten werd ge
arresteerd. Deze kregen daarbij
assistentie van „het volk". De In
donesische radio verklaarde ver
der, dat kolonel Oentoeng naar
Semarang trachtte te ontkomen
toen hij herkend werd. Twee man
nen die Oentoeng vergezelden,
werden later bij Biebes ten westen
van Tegal gepakt. Een van hen
werd kolonel Latif genoemd. Kolo
nel Oentoeng was lid van de lijf
wacht van president Soekarno.
Er is enkele dagen geen concreet
nieuws geweest over wat er is
overgebleven van Oentoengs be
weging.
Kolonel Latif -is, naar nader is
gemeld, reeds op 10 oktober ge
vangengenomen in de buurt van
Djakarta en werd door kogels in
beide benen getroffen toen hij pro
beerde te ontkomen.
Radio-Djakarta heeft gemeld, dat
het dagblad van de strijdkrachten,
„Harian Angkatan Bersendjata",
(Adv.)
Een uit vier niet-socialistische
partijen bestaande coalitiere
gering onder leiding van de 52-
jarige Per Borten van de agrari
sche partij is dinsdag in Noor
wegen in functie getreden. Het
kabinet bestaat uit zes conserva
tieven, drie libaralen, drie leden
van de christelijke volkspartij en
drie leden van de agrarische cen
trumpartij.
De regering beschikt over 80
van de 150 zetels in het parle
ment. De socialisten die bijna on
afgebroken 30 jaar aan het be-
'windizijn geweest, hebben 68
zetelslpn de socialistische volks-
•jpartyWeen linkse groepering, 2
ietels.*
De s conservatieven bezetten
sleutelposities, zoals de minis
teries van buitenlandse zaken,
defensie en van handel. Minister
van buitenlandse zaken is de 60-
jarige John Lyng, die aftreedt als
fractieleider van de conservatie
ven. Hij volgt Halvard Lange op.
Men verwacht geen wijziging in
het buitenlandse beleid, dat ge
baseerd is op samenwerking bin
nen het westelijke bondgenoot
schap.
Minister van defensie is de 44-
jarige Otto Grieg Tidemand, een
voormalig jachtvlieger en reder
die zich in de tweede wereldoor
log heeft onderscheiden. De 37-
jarige Kaare Willoch is hoofd
van het ministerie van handel.
Financiën en landbouw wor
den beheerd door de liberale mi
nisters prof. Ole Myrvoll en
Bjarne Lyngstad.
Bij de onlangs gehouden ver
kiezingen die het einde beteken
den van het socialistische bewind
van premier Gerhardson, hadden
de vier niet-socialistische par
tijen geen gezamenlijk program.
De bestaande meningsverschillen
moesten later worden geregeld.
NIEUWE BRANDHAARD
IN AFRIKA
Het is geen wonder dat het
gesprek van Rhodesië's premier
Ian Smith met de Londense re
gering is vastgelopen: de tegen
stellingen zijn te groot dan dat
die in een gesprek kunnen wor
den gladgestreken en een com
promis dat voor beide partijen
bevredigend is, zat er niet in.
Ian Smith en de nog geen
250.000 blanken in de kolonie
Rhodesië wensen onafhankelijk
heid volgens hun principes, die
aan de bijna vier miljoen zwarte
Afrikanen in het land weinig
sten, in het kapittel laat. Offi
cieel heet het dat Smith een po
litiek van partnerschap voor
staat, maar dat is slechts een
schone term, die in de praktijk
weinig verschilt van de Zuid-
afrikaanse apartheid.
Zijn politiek is gebaseerd op
vrees. Wanneer de invloed van
de zwarte meerderheid in Rho
desië groter wordt, zo redeneren
de blanken, dan is het gedaan
met de cultuur die zij hier heb
ben opgebouwd. Wil Londen ons
de onafhankelijkheid niet ver
lenen zoals wij die wensen, dan
nemen we die doodeenvoudig.
Geen keus
Premier Harold Wilson in
Londen en ditmaal staat de
conservatieve oppositie stevig
achter hem heeft geen keus.
Hij kan de zelfstandigheid niet
verlenen op Smiths voorwaar
den. Doet hij dat, dan ver
vreemdt hij nagenoeg het hele
gemenebest van zich, waarin de
gekleurde volkeren nu eenmaal
de meerderheid hebben.
Bovendien zal Londen in de
Verenigde Naties eveneens alle
ex-koloniale volkeren tegenover
zich vinden, voor wie het onbe
staanbaar is dat anno 1965 een
regering een kolonie toestaat een
op rassenscheiding gebaseerde
onafhankelijkheid te procla
meren. Het probleem is slechts
dat Londen er niet veel tegen
kan doen.
Natuurlijk kan men Smith en
de zijnen hoogverraad in de
schoenen schuiven, maar veel
effect zal dat niet hebben. Eco
nomische sancties zijn goed mo
gelijk en die zullen Rhodesië
waarschijnlijk ruïneren. Als pun
tje bij paaltje komt zal Londen
wellicht militair moeten op
treden.
Nieuwe brandhaard
Dat alles weet Rhodesië ook,
maar zelfs dit vooruitzicht is niet
in staat Smith en zijn kiezers tot
inbinden te bewegen: 't zwaarst
voor hen weegt dat een grond
wet, waarbij de zwarte minder
heid invloed krijgt, onaanvaard
baar is. En voor de rest kome
wat kome.
Dat betekent dat de datum nog
niet bekend is, maar zo wordt
Rhodesië een van de volgende
brandhaarden waarnaar de
wereld niet zonder onrust kan
kijken.
Rhodesië schijnt bereid te zijn
zijn gang te gaan, ook al weet
het zonder vrienden te zullen
staan. Uiteraard zal zich het ge
menebest tegen de staat met zijn
geroofde onafhankelijkheid
keren, evenals heel zwart Afri
ka. Verscheidene westerse lan
den hebben eveneens aangekon
digd het Rhodesië van Smith niet
te zullen erkennen. Maar ook
geestverwanten als in Zuid-Afri-
ka zien het gebeuren niet met
veel vréugde tegemoet.
Immers: de acties in de Ver
enigde Naties en elders tegen de
Zuidafrikaanse republiek zijn tot
dusver steeds verstoken geble
ven van al te veel effect. Maar
mocht het tegen Rhodesië tot een
optreden komen wat haast on
vermijdelijk lijkt dan ligt voor
de hand dat de akties tegen
Zuid-Afrika eveneens aan fel
heid zullen 'vinnen.
vVie is Ian Smith
De houding van de nauwelijks
45-jarige Ian' Smith is door zijn
voorafgaande leven bepaald. Hij is
er zeker van dat de blanken in
Afrika slechts de keuze hebben
tussen zich verzetten of vertrek
ken.
Smith is in 1919 in Rhodesië be
horen als zoon van een kolonist die
in 1898 naar Afrika was gegaan
behept met de strengheid en de
principes van de anglicaanse op
voeding van het einde der vorige
eeuw.
Op de universiteit was Smith een
fervent rugby-speler. Hij groeide
op in de sfeer van de Britten die
sentimenteel gehecht waren aan
hun land van oorsprong maar er
clirect kritiek op hadden. Zij waren
niet in staat de evolutie te volgen
of de kronkels van de Éritse kolo
niale politiek te begrijpen.
Toch gaf Ian Smith enige van
zijn beste jaren aan-zijn Britse
vaderland. Op 21-jarige leeftijd
trad hij toe tot de R.A.F. en zijn
toestel werd door de Luftwaffe
neergeschoten in de Lybische
woestijn. Hij werd daarbij ernstig
gewond. Smith overleefde het, zijn
gezicht ontsierd door littekens. Hij
bleef vliegen en werd een tweede
keer boven Italië neergeschoten
Daar voegde hij zich bij de parti-
sanen, met wie hij een half jaar
een gevaarlijk leven leidde.
Terug in Rhodesië wijdde hij zich
aan de veeteelt en bemoeide zich
daarbij met cle politiek. Zijn recht
se partij het „Rhodesisch front"
behaalde in december 1962 een
grote overwinning. Voor het eerst
kregen de boeren de macht in han
den. Zij vormden de voorhoede van
het Europese extremisme en waren
resolute tegenstanders van eman
cipatie der negers.
Smith werd hun woordvoerder
en voorvechter. In april 1964
brachten zijn volgelingen hem aan
de macht en begonnen zij te drei
gen met een eenzijdige onafhanke
lijkheidsverklaring.
Smith schijnt echter nog te aar
zelen om zich in een avontuur te
storten en zich tegen Engeland te
keren, hoewel hij een koppig en
moedig man is. Tweemaal heeft hij
de dood getrotseerd. Of hij de druk
van de extremisten in zijn land hot
hoofd kan bieden, staat nog te be
zien,
van de organisatie „nationaal
front" een beroep gedaan om af t«
rekenen met leden van de bewe
ging-
Radio-Medan in noord-Sumatra
maakt melding van een grote be
toging voor de regering waarin op
heffing van' de communistische
partij werd geëist. Mohammedaan
se leiders die de betogers toespra
ken, brandmerkten de communis
ten als verraders.
In een bericht van radio-Djakar
ta heet het, dat vijf militaire een
heden die gemene zaak met de re
bellen hadden gemaakt, zich thans
weer aan de zijde van de regering
hebben geschaard.
(Zie verder pagina 7.)
Overwegend zonnig
Het K.N.M.I. deelt mede:
Luchtdrukstijgingen boven het
continent hebben hetzwaarte
punt van het hogedrukgëbied, dat
enkele dagen bij Schotland lag,
verplaatst naar de omgéving van
Polen. Hierbij draaide de zwak
ke wind naar het oostèn en hield
de aanvoer van vochtige lucht
van de Noordzee op. Drogere'
continentale lucht uit Duitsland
wordt aangevoerd en als gevolg
hiervan wordt het -. wolkendek
weer naar het westen verscho
ven. Dinsdagavond was het in het
zuidoosten en - oosten van het
land reeds helder en-voor over
dag wordt in het grootste deel
van het land zonnig weer ver
wacht. Het blijft düs droog weer,
waarbij de temperaturen tot on
geveer dezelfde waarden zullen
oplopen als gisteren.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot hedenavond. -
Overwegend zonnig.
Droog en zonnig weer, maar
aanvankelijk in het westen van het'
land nog bewolking. Zwakke tot
matige wind tussen oost eivzhid.
Ongeveer dezelfde temperaturen
als gisteren.
WOENSDAG 13 OKTOBER
v.m. n.m.
Breskens 3.23 3.26
Terneuzen 3.58 4.01
Hansweert 4.38 4.41'
Walsoorden 4.48 4.51
DONDERDAG 14 OKTOBER
v.m. n.m.
Breskens 3.52 4.02
Terneuzen 4.27 4.37
Hansweert 5.07 5.17
Walsooden 5.17 5.27
Okt.
13
7.01
17.51
19.13
10.15
14
7.03
17.49
19.42
11.37
15
7.04
17.47
20.21
12.55
16
7.06
17.44
21.15
14,04