Confrontatiepolitiek tegen Maleisië
wordt voortgezet
compagnie parachutisten
Spanning rond Rhodesië
Koningin Juliana opende
aluminium-smelter in Paranam met
jaarproduktie van 60.000 ton
weekend-systeem
voor zessen klaar!
Deze week nog
eenzijdige
onafhankeliiks-
verklaring
''k
NIEUWIN DEVERF Zware verliezen voor Amerikaanse
Communistisch hoofdkwartier
in Atjeh bezet
2A3Ef^,4eS*i&OKTOBEB 1965
21e Jaargang - No. 654$
Poging
tot eenheid
Leger wil
Soekarno niet
kwetsen
Maatregelen
van militaire
bevelhebbers
op Java
Pakistaanse
infiltranten gedood
Overgangsperiode
Britse regering
waarschuwt
Rhodesië
MOORD VOLGENS
DE REGELS
VAN HET BOEK
Gifgas
Waterkrachtwerk
Naar Afobaka
Dieren
bescherming
Het koninklijk
bezoek in de
Surinaamse pers
Koningin woonde
kerkdienst bij
Ambulance-auto
Nog
een hinderlaag
Oproep van de
vietcong
Nederlands schip pikt
schipbreukelingen op
PVnnkeHns bW abonnement: TERNEU7,EN
Directeur-Hoofdredacteur: I. var de Sande
Redactie- en
Administrat.ie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150 2073:
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs 5,60 per kwartaal; per
maand 2,20; per week 53 ct. Losse nrs 11 ct.
ZEEUW
Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Temeuzen.
Advertentieprijs per mm 18 et; mfnbwnn pat
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels
advertenties) 9 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur v.m.
order is geschorst op bevel van
de gewestelijke militaire bevel
hebbers, omdat verscheidene
leden van de vereniging zouden
hebben deelgenomen aan de re
cente poging tot een staatsgreep.
Kadio-Djakarta dat onder toe
zicht van het leger staat, heeft
zaterdagavond bekendgemaakt
dat er nog steeds wordt gezocht
naar de leiders van de mislukte
staatsgreep.
Deze leiders, de voormalige
kolonels Oentoeng en Latiff,
zijn uit het leger ontslagen.
Het radiostation meldde voorts
dat men ruim 260 kleine wapens
heeft teruggevonden, die door
de beweging van 30 september
verstrekt zouden zijn aan de aan
hangers.
De radio legde er de nadruk
op, dat Indonesië vastbesloten
blijft zijn confrontatiepolitiek
tegenover Maleisië voort te zet
ten.
Brigade-generaal Soeghandi,
hoofd van de voorlichtingsdienst
van de strijdkrachten, zou in dit
verband hebben gezegd dat
iedereen, die van mening is dat
Indonesië nu wel zal afzien van
zijn confrontatiepolitiek tegen
over Maleisië, bedrogen zal uit
komen.
Een dergelijke mening, zo had
Soeghandi verklaard, is geba
seerd op de onjuiste veronder
stelling dat de strijd van Indo
nesië tegen „nekolim" (neo-
kolonialisten en imperialisten)
door de communisten is ge
ïnspireerd.
In feite, aldus Soeghandi, gaat
iet in Indonesië om een binnen
landse kwestie, namelijk de con
frontatie tussen de machten, die
vastbesloten zijn de revolutie te
voltooien' langs de door presi
dent Soekarno uitgestippelde lij
nen en die welke haar in een
sndere richting willen sturen.
Zoals bekend hebben het Indo
nesische leger en de Mohamme
danen er voor gepleit de com
munistische partij te verbieden.
Soekarno heeft echter aange
drongen op nationale eenheid
en de communistische partij
ïteunt dit pleidooi van Soekar-
no.
In Singapore ziet men in de
herhaalde verklaringen van ra
dio-Djakarta, dat de politiek van
nonfrontatie tegenover Maleisië
moet worden voortgezet, een
noging om het Indonesische volk
m zekere mate weer tot een een
heid te smeden. Hiertoe is de op
roep tot strijd tegen een ge
meenschappelijke vijand een ge
schikt middel.
Het Indonesische leger heeft
het hoofdkwartier van de com
munistische vakverenigingen in
Atjeh (Sumatra) hezet, aldus
heeft radio-Atjeh meegedeeld.
Volgens waarnemers blijkt uit
talrijke aanwijzingen dat het
leger zorgvuldig de anti-commu
nistische campagne controleert
en president Soekarno niet wil
kwetsen. Zaterdag bijvoorbeeld
gar de onder toezicht van liet
le"er staande radio wel verslag
v - de massa-betoging in Dja-
k: na waarop er bij Soekarno op
werd aangedrongen da commu
nistische partij te verbieden en
de drie communistische leden
van het kabinet heen te zenden,
maar de radio ging stilzwijgend
voorbij aan een betoging van
mohammedaanse jongeren, die
de dood van communistenleider
Aidit eisten en brand stichtten
in het hoofdkwartier van de par
tij in Djakarta. Verbreiding van
dit nieuws zou, zo menen waar
nemers, andere anti-communis
tische elementen kunnen aanzet
ten tot actie over te gaan en het
leger heeft dit waarschijnlijk
willen voorkomen.
Generaal Basoeki Rahmat, be
velhebber van Oost-Java, heeft
twee kranten in Soerabaja, „Dja-
lan Rakyat" en „Harian Djawa-
timor" voor onbepaalde tijd een
verschijningsverbod opgelegd
omdat deze bladen de putsch van
30 september in artikelen ge
steund hebben, aldus een bericht
van radio-Java, dat zaterdag in
Singapore is opgevangen.
Radio-Djakarta heeft gemeld,
dat het bestuur van de vereni
ging van Indonesische oud-strij
ders in Djokjakarta tot nader
P.K.I.
HOOFDKWARTIER
IN BRAND GESTOKEN
Jonge demonstranten van ver
schillende Moslem-organisaties
hebben vrijdag j.l. het hoofd
kwartier van de Indonesische
communistische partij (P.K.I.) in
Djakarta in brand gestoken. Een
kantoortje van het P.K.I.-comité
achter het hoofdkwartier werd
vernield. Op de foto: een rode
vlag werd als trofee in triomf
aan de pers getoond.
Een woordvoerder van het In
dische ministerie van landsver
dediging heeft zaterdag in Nieuw
Delhi medegedeeld dat Indische
militairen in Kasjmier 33 Paki
staanse binnendringers hebben
gedood.
Vijftien Pakistanen werden ge
dood, toen een Indische patrouille
in het gebied van Mendhar dertig
binnendringers in een hinderlaag
deed lopen.
De woordvoerder zei dat de
Pakistaanse troepen hun stellin
gen in de frontgebieden in Kasj
mieren de Pendsjaab blijven ver
sterken.
„Wanneer men de blanke Rhode-
siërs zou willen dwingen het land
te verlaten, zullen wij dat strijdend
doen met de wapens in de hand",
aldus de Rhodesische eerste-minis-
ter Ian Smith op een persconfe
rentie, die hij zaterdag in Londen
hield. Hij vervolgde: „Een eenzij
dige onafhankelijkheidsverklaring
door Rhodesië zou bepaalde ge
varen met zich meebrengen, maar
het is nog gevaarlijker de dingen
op hun beloop te laten".
Na te hebben verzekerd dat er
spoedig na zijn terugkeer in Rho
desië een beslissing zal worden
genomen, zei Smith: „Onafhanke
lijkheïd is voor Rhodesië het enige
middel om zijn westerse bescha
ving en zijn geloof in stand te kun
nen houdend Wanneer wij deze on
afhankelijkheid niet via onderhan
delingen kunnen verkrijgen, zie ik
geen andere oplossing dan haar
eenzijdig te verklaren".
Hij stelde de. Britse regering ver
antwoordelijk voor het mislukken
der onderhandelingen, die hij en
zijn ministers in Londen hebben
gemend
„Rhodesië", aldus Smith, „heeft
het beginsel aanvaard van een ge
leidelijke overdracht van de be
stuursmacht aan de Afrikanen
waarmede evenwel een periode
van vijftien tot vijftig jaar zou zijn
gemoeid. De Britse regering vindt
dit te lang en zij heeft ons stand
punt niet kunnen aanvaarden".
Sprekend over economische
sancties, die tegen zijn land zou
den kunnen worden genomen, zei
Smith: „Dergelijke sancties zouden
nadeliger zijn voor de negers dan
voor de blanken. Overigens zouden
ook andere Afrikaanse landen hier
door worden getroffen".
De eerste minister keerde zich
krachtig tegen het denkbeeld om
de gehele bevolking van zijn land
het algemeen kiesrecht te ver
lenen. „Negentig procent der ne
ger-inwoners zijn primitieve, poli
tiek weinig ontwikkelde mensen,
die er geen enkel begrip van heb
ben wat b.v. een grondwet in
houdt", zo verklaarde hij.
Smith verzekerde dat Rhodesië
zich gewapenderhand zou verzet
ten tegen elk ingrijpen van buiten
landse troepen in de gang van za
ken in het land.
Ir. een zaterdagmiddag door het
Britse ministerie voor de betrek
kingen met het gemenebest uitge
geven bekendmaking wordt mede
gedeeld dat de Rhodesische rege
ring in een nota is gewaarschuwd
dat zij zich „geen enkele illusie
moet maken over de macht en de
Een 18-jarige student in de
wijsbegeerte te Californië had
een boek van de Franse existen
tialistische schrijver Albert
Camus gelezen en bracht daarna
de moord, die er in wordt be
schreven, meteen in uitvoering:
hij schoot twee willekeurige
mensen dood. Tegen de politie
verklaarde hij later zijn slacht
offers niet te kennen en het
„patroon" van de moord gevon
den te hebben op „bladzijden 74
en 75" van Camus' boek
„L'etranger".
Een Amerikaanse compagnie
parachutisten heeft zondag zware
verliezen geleden, toen zij op on
geveer 50 km ten noorden van
Saigon in een hinderlaag van viet-
cong-guerilla's viel. Het voorste pe
loton werd in feiie geheel wegge
vaagd.
Eerder op de dag had een Ame
rikaanse militaire woordvoerder
gezegd, dat Zuidvietnamese en
Amerikaanse militairen in hetzelf
de gebied een veldhoofdkwartier
van de vietcong hadden vernietigd
op de derde dag van een groot
scheepse actie in de oerwouden
van oorlogszone-D. Daarbij werden
13 leden van de vietcong gedood
70 verdachte elementen werden ge
vangen genomen, aldus de woord
voerder.
Er waren 46 lijken van vietcong
opstandelingen gevonden.
Helikopters voor het vervoer
van de dode en gewonde Ameri
kaanse militairen werden bij de
landing beschoten.
Ook in andere gebieden waren
de Amerikanen zondag actief. In
de Soei La Tinh-vallei, ongeveer
450 km ten noordoosten van Sai
gon, voerden eenheden van de
Amerikaanse eerste luchtcavaleric-
divisie hun eerste grote operatie
uit. Zij werden op drie plaatsen
neergelaten. Bij een gevecht dood
den de Amerikanen drie opstande
lingen en leden zelf lichte verlie
zen.
Het gebied was tevoren gebom
bardeerd door 3-52 bommenwer
pers van de Amerikaanse basis
Guam.
In een door het Noordvietnamese
persbureau verspreid bericht waar
schuwt de vietcong dat degene rlie
wordt gevangen genomen en die
gifgas heeft gebruikt, terecht zal
worden gesteld.
Volgens een zaterdag door N.-
Vietnam bij de internationale con-
Op de tweede dag van haar be
zoek aan Suriname heeft de konin
gin het eerste geheel geïntegreer
de aluminiumbedrijf in Suriname
officieel geopend. Koningin Juli
ana deed dit met een druk op de
knop waarmee zij een suralcower-
werker het sein gaf te beginnen
met het gieten van het eerste
schuitje Surinaamse aluminium.
Het nieuwe bedrijf is het eerste
ter wereld waar een bauxietmijn,
een aluinaardefabriek en een alu
miniumsmelter op één plaats ge
vestigd zijn. Het bedrijf ligt te Pa
ranam, 50 kilometer ten zuiden
van de hoofdstad Paramaribo en
het werd gebouwd door de Suri
name Aluminum Company, kort
weg „de Suralco" geheten.
Het bedrijf werd onlangs uitge
breid met een aluinaardefabriek
die een jaar-capaciteit van 800.000
ton heeft en een aluminiumsmelter
die 60.000 ton van het blinkende
metaal per jaar kan maken. Van
het geïntegreerde bedrijf maakt
ook een waterkrachtwerk, dat de
energie voor de smelter levert, deel
uit. Dit waterkrachtwerk ligt in
de Surinamerivier te Afobaka, 75
kilometer ten zuiden van Paranam.
De stuwdam en het waterkracht
werk, dat 'n capaciteit van 180.000
kW heeft, werden ook gebouwd
door de Suriname Aluminium
Company, Suralco's totaal geïn
vesteerde bedrag in het Broko-
pondo-projekt bedraagt driehon
derd miljoen Surinaamse guldens.
Na de ingebruikstelling van de
aluminiumsmelter stapten konin
gin Juliana en prins Bernhard in
een autobus voor de tocht naar
Brokopondo en Afobaka. Het was
tropisch heet en de weg was stof
fig, zodat het een hele verademing
was toen het plaatsje Brokopondo
werd bereikt.
Na een koele dronk in het kan
toor van de districtscommissaris
zong de schooljeugd het koninklijk
paar toe.
Na de lunch stapten de gasten
opnieuw in de bus, nu voor de kor
te rit naar Afobaka. Daar werden
de stuwdam in de Surinamerivier
vastbeslotenheid der Britse rege
ring om met de meeste kracht op
te treden tegen elke op opstandig
heid neerkomende handeling der
Rhodesische autoriteiten".
De Britse regering heeft de Rho
desische regering in de nota ge
waarschuwd voor de „gevolgen
van een internationale veroorde
ling op grote schaal, waaraan zij
zich blootstelt bij een verbreking
der banden met de Britse kroon
en Groot-Brittannië".
Terwijl de Britse regering in de
nota de hoop uitspreekt dat het
Engels-Rhodesische overleg voort
gezet zal worden, verklaart zij
hierin opnieuw vast te willen hou
den aan het beginsel van een ge
leidelijke overdracht der bestuurs
macht aan de meerderheid der
Rhodesische bevolking „op een
voor het gehele land aanvaardbare
basis".
en de waterkrachtcentrale bezich
tigd. Na dit technische gedeelte
ging het gezelschap aan boord van
fraai versierde korjalen voor een
tocht over het stuwmeer. De aan
blik van dit meer doet onwillekeu
rig denken aan een overstromings
ramp. Ook hier treft men dat som
bere beeld aan van een stervende
natuur en drijven af en toe nog
stukken huisraad voorbij. Hier en
daar steken de kruinen van mach
tige woudreuzen boven het water
uit.
Grote belangstelling toonden
koningin en prins voor het red
dingswerk ten behoeve van de die
ren, waarmee de stichting „Tjali
Oede Gwamba" (Saramakkans
voor „Heb medelijden met het bos
dier") zich heeft belast. Tot dus
ver zijn ongeveer negenduizend
dieren, waaronder apen, herten,
gordeldieren en boomstekelvarkens
van een wisse dood gered. Enkele
bosnegers demonstreerden hoe de
dieren uit het water worden ge
haald.
De Surinaamse dagbladen hebben
veel aandacht gewijd aan het be
zoek dat koningin Juliana en prins
Bernhard aan Suriname brengen.
Het ochtendblad „De Ware Tijd"
schreef zaterdagochtend o.a.: „Het
is pas de laatste vijf en twintig
jaar dat leden van het koninklijk
huis het moederland verlieten om
de kolonies in Amerika te bezoe
ken. In deze jaren werden de over
zeese bezittingen gelijkberechtigde
deelgenoten in het koninklrijk,
maar Suriname kan het lang nog
niet stellen zonder vooral finan:
ciële en technische steun van Ne
derland.
Was het bezoek van leden van
het koninklijk huis vroeger een
sprookjesachtige gebeurtenis, te
genwoordig wordt het door de jon
gere generaties nuchterder opge
vat. Nuchter maar met hartelijk
heid. Het ontzag waarmee de kc
ningin vroeger zou zijn behandeld,
is verdwenen. Het heeft plaats ge
maakt voor hartelijkheid en gast
vrijheid, die het Surinaamse volk
eigen zijn.
In ons staatsbestel is de Konin
gin het hoofd der regering. Zoals
de zaken staan wenst de grote
meerderheid der Surinaamse be
volking de band met het Huis van
Oranje te doen blijven voortbe
staan. Men ziet er een waarborg
in voor een demokratisch beste!
Als zodanig vervult het koning
schap voor een groot deel van de
Surinaamse gemeenschap nog een
wezenlijke functie".
Voor de eerste maal in de g»
schiedenis van Suriname heeft een
koningin een kerkdienst in het boc-
land bijgewoond.
Dat geschiedde zondagochtend
toen koningin en prins de dienst
bijwoonden in de kerk van de
evangelische broedergemeente te
KlaaskreeK.
Na een korte tocht die van Afo
baka in een autobus werd gemaakt,
kwam het gezelschap in dit trans
migratiedorpje aan. De bewoners
van Klaaskreek zijn hoofdzakelijk
afkomstig uit de gekerstende dorp
jes Ganzee en Kabel, die thans ten
gevolge van het stuwmeer geheel
onder water liggen. Het was een
plechtige gebeurtenis in deze splin
ternieuwe kerk.
Door de kleurrijke klederdracht
bood de stampvolle kerk een fleu
rig schouwspel.
Na afscheid te hebben genomen
van ds. E. M. Koorndijk en de bis
schop van de evangelische broeder
gemeente vertrok het hoge gezel
schap voor een bezoek aan de Bil-
litonmaatschappij.
De gasten werden hier begroet
door de directeur van de maat
schappij ir. P. H. A. Zaalberg. Hij
bood de prins een miniatuur aan
van een ambulance-auto die buiten
het gebouw stond opgesteld.
Hij zei o.m.: „Wij hadden ge
hoopt dat u voor deze ambulance
geen beter doel zoudt weten dan
deze ten goede te laten komen van
de Surinaamse bevolking door dit
voertuig over te dragen aan het
nieuwe centrale ziekenhuis. 11.-
spreek de hoop uit dat dit speel
goed eens zijn weg moge vinden in
het koninklijk gezin op de daar
voor geëigende plaats."
De prins droeg hierop de ambu
lance over aan de Surinaamse pre
mier, terwijl hij het speelgoed
autootje aan een zijner adjndanten
in bewaring gaf.
Premier Pengel zei met dank
baarheid het geschenk te aan
vaarden, niet alleen omdat de
prins hem dit had overgedragen,
maar ook omdat dit de mooiste
ambulance is, die ooit in Surinam»
is aangekomen.
trolecommissie ingediende klacht
hebben Amerikaanse troepen met
gifgas vrouwen én mannen ge
dood.
Zondagavond is in Saigon een
politiepatrouille in een vietcong
hinderlaag gevallen. Hierbij kwa
men vier Zuidvietnamese politie
mannen om het leven. Het gevecht
duurde ruim een kwartier.
De vietcong ontvoerde zaterdag
een Franse employé bij een rubber
onderneming in Daoe Tieng, zeven
tig kilometer ten noordwesten van
Saigon. Hij is de tweede Fransman
die door de vietcong wordt vast
gehouden. Op 21 september ont
voerden de opstandelingen de
plaatsvervangende Franse consul
in Saigon toen deze op weg was
van Pleikoe naar Koentoeng.
De Zuidvietnamese verzetsbewe
ging heeft via radio-Hanoi de Zuid-
vietnamezen opgeroepen op 15 ok
tober het werk voor een uur neer
te leggen en van die datum af een
„maand van haat tegen de Ameri
kanen" in acht te nemen. Volgens
de vietcong moeten de Zuidviet-
namezen de steden en dorpen ma
ken tot „niemandsland", de verbin
dingen van de Zuidvietnamese en
Amerikaanse strijdkrachten vernie
len, zich bij de verzetsbeweging
voegen en op grote schaal een po
litiek offensief beginnen „teneinde
de vijand te dwingen zijn slachtin
gen te staken en Zuid-Vistnam te
ontruimen.
Als datum voor het begin van de
campagne is 15 oktober uitgezocht,
omdat het dan één jaar geleden
zal zijn dat Ngoejen Van Sjoi, een
lid van de vietcong, in Saigon werd
terechtgesteld, nadat hij een po
ging zou hebben gedaan do Ameri
kaanse minister van defensie, Mc
Namara, te vermoorden.
Het Nederlandse motorschip
„Leemans", 490 ton metende en
afkomstig uit Rotterdam, heeft
in 'de nacht van zondag op maan
dag vijf opvarenden opgepikt van
't 2874 ton metende motorvracht
schip „Neree", dat kort daarvoor
ter hoogte van Cherbourg was
gezonken. Eén bemannings
lid van de „Neree" wordt no?
vermist. Een loodsboot nam ne
gen mensen aan boord.
Het Franse schip seinde zon
dagavond, dat het zware slagzij
maakte en dat de motor niet meer
werkte. Het verzocht onmiddellijk
hulp. De Nederlandse boot be
vond zich dicht in de buurt en
stoomde met volle snelheid naar
het in nood verkerende schip, dat
door de bemanning werd verla
ten.
DE OPERATIE VAN
PRESIDENT JOHNSON
Enkele uren na de operatie was
president Johnson al weer in
staat om even het bed te veria-
ten: hier loopt hij zijn eerste
schreden, gesteund door een arts
en een verpleger.