Confrontatiepolitiek tegen Maleisië wordt voortgezet compagnie parachutisten Spanning rond Rhodesië Koningin Juliana opende aluminium-smelter in Paranam met jaarproduktie van 60.000 ton weekend-systeem voor zessen klaar! Deze week nog eenzijdige onafhankeliiks- verklaring ''k NIEUWIN DEVERF Zware verliezen voor Amerikaanse Communistisch hoofdkwartier in Atjeh bezet 2A3Ef^,4eS*i&OKTOBEB 1965 21e Jaargang - No. 654$ Poging tot eenheid Leger wil Soekarno niet kwetsen Maatregelen van militaire bevelhebbers op Java Pakistaanse infiltranten gedood Overgangsperiode Britse regering waarschuwt Rhodesië MOORD VOLGENS DE REGELS VAN HET BOEK Gifgas Waterkrachtwerk Naar Afobaka Dieren bescherming Het koninklijk bezoek in de Surinaamse pers Koningin woonde kerkdienst bij Ambulance-auto Nog een hinderlaag Oproep van de vietcong Nederlands schip pikt schipbreukelingen op PVnnkeHns bW abonnement: TERNEU7,EN Directeur-Hoofdredacteur: I. var de Sande Redactie- en Administrat.ie-adres: Smidswal Telefoon: 01150 2073: Gironummer: 38150 Abonnementsprijs 5,60 per kwartaal; per maand 2,20; per week 53 ct. Losse nrs 11 ct. ZEEUW Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Temeuzen. Advertentieprijs per mm 18 et; mfnbwnn pat advertentie ƒ2,40. Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels advertenties) 9 regels 1,10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging. Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur. Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer tot 10 uur v.m. order is geschorst op bevel van de gewestelijke militaire bevel hebbers, omdat verscheidene leden van de vereniging zouden hebben deelgenomen aan de re cente poging tot een staatsgreep. Kadio-Djakarta dat onder toe zicht van het leger staat, heeft zaterdagavond bekendgemaakt dat er nog steeds wordt gezocht naar de leiders van de mislukte staatsgreep. Deze leiders, de voormalige kolonels Oentoeng en Latiff, zijn uit het leger ontslagen. Het radiostation meldde voorts dat men ruim 260 kleine wapens heeft teruggevonden, die door de beweging van 30 september verstrekt zouden zijn aan de aan hangers. De radio legde er de nadruk op, dat Indonesië vastbesloten blijft zijn confrontatiepolitiek tegenover Maleisië voort te zet ten. Brigade-generaal Soeghandi, hoofd van de voorlichtingsdienst van de strijdkrachten, zou in dit verband hebben gezegd dat iedereen, die van mening is dat Indonesië nu wel zal afzien van zijn confrontatiepolitiek tegen over Maleisië, bedrogen zal uit komen. Een dergelijke mening, zo had Soeghandi verklaard, is geba seerd op de onjuiste veronder stelling dat de strijd van Indo nesië tegen „nekolim" (neo- kolonialisten en imperialisten) door de communisten is ge ïnspireerd. In feite, aldus Soeghandi, gaat iet in Indonesië om een binnen landse kwestie, namelijk de con frontatie tussen de machten, die vastbesloten zijn de revolutie te voltooien' langs de door presi dent Soekarno uitgestippelde lij nen en die welke haar in een sndere richting willen sturen. Zoals bekend hebben het Indo nesische leger en de Mohamme danen er voor gepleit de com munistische partij te verbieden. Soekarno heeft echter aange drongen op nationale eenheid en de communistische partij ïteunt dit pleidooi van Soekar- no. In Singapore ziet men in de herhaalde verklaringen van ra dio-Djakarta, dat de politiek van nonfrontatie tegenover Maleisië moet worden voortgezet, een noging om het Indonesische volk m zekere mate weer tot een een heid te smeden. Hiertoe is de op roep tot strijd tegen een ge meenschappelijke vijand een ge schikt middel. Het Indonesische leger heeft het hoofdkwartier van de com munistische vakverenigingen in Atjeh (Sumatra) hezet, aldus heeft radio-Atjeh meegedeeld. Volgens waarnemers blijkt uit talrijke aanwijzingen dat het leger zorgvuldig de anti-commu nistische campagne controleert en president Soekarno niet wil kwetsen. Zaterdag bijvoorbeeld gar de onder toezicht van liet le"er staande radio wel verslag v - de massa-betoging in Dja- k: na waarop er bij Soekarno op werd aangedrongen da commu nistische partij te verbieden en de drie communistische leden van het kabinet heen te zenden, maar de radio ging stilzwijgend voorbij aan een betoging van mohammedaanse jongeren, die de dood van communistenleider Aidit eisten en brand stichtten in het hoofdkwartier van de par tij in Djakarta. Verbreiding van dit nieuws zou, zo menen waar nemers, andere anti-communis tische elementen kunnen aanzet ten tot actie over te gaan en het leger heeft dit waarschijnlijk willen voorkomen. Generaal Basoeki Rahmat, be velhebber van Oost-Java, heeft twee kranten in Soerabaja, „Dja- lan Rakyat" en „Harian Djawa- timor" voor onbepaalde tijd een verschijningsverbod opgelegd omdat deze bladen de putsch van 30 september in artikelen ge steund hebben, aldus een bericht van radio-Java, dat zaterdag in Singapore is opgevangen. Radio-Djakarta heeft gemeld, dat het bestuur van de vereni ging van Indonesische oud-strij ders in Djokjakarta tot nader P.K.I. HOOFDKWARTIER IN BRAND GESTOKEN Jonge demonstranten van ver schillende Moslem-organisaties hebben vrijdag j.l. het hoofd kwartier van de Indonesische communistische partij (P.K.I.) in Djakarta in brand gestoken. Een kantoortje van het P.K.I.-comité achter het hoofdkwartier werd vernield. Op de foto: een rode vlag werd als trofee in triomf aan de pers getoond. Een woordvoerder van het In dische ministerie van landsver dediging heeft zaterdag in Nieuw Delhi medegedeeld dat Indische militairen in Kasjmier 33 Paki staanse binnendringers hebben gedood. Vijftien Pakistanen werden ge dood, toen een Indische patrouille in het gebied van Mendhar dertig binnendringers in een hinderlaag deed lopen. De woordvoerder zei dat de Pakistaanse troepen hun stellin gen in de frontgebieden in Kasj mieren de Pendsjaab blijven ver sterken. „Wanneer men de blanke Rhode- siërs zou willen dwingen het land te verlaten, zullen wij dat strijdend doen met de wapens in de hand", aldus de Rhodesische eerste-minis- ter Ian Smith op een persconfe rentie, die hij zaterdag in Londen hield. Hij vervolgde: „Een eenzij dige onafhankelijkheidsverklaring door Rhodesië zou bepaalde ge varen met zich meebrengen, maar het is nog gevaarlijker de dingen op hun beloop te laten". Na te hebben verzekerd dat er spoedig na zijn terugkeer in Rho desië een beslissing zal worden genomen, zei Smith: „Onafhanke lijkheïd is voor Rhodesië het enige middel om zijn westerse bescha ving en zijn geloof in stand te kun nen houdend Wanneer wij deze on afhankelijkheid niet via onderhan delingen kunnen verkrijgen, zie ik geen andere oplossing dan haar eenzijdig te verklaren". Hij stelde de. Britse regering ver antwoordelijk voor het mislukken der onderhandelingen, die hij en zijn ministers in Londen hebben gemend „Rhodesië", aldus Smith, „heeft het beginsel aanvaard van een ge leidelijke overdracht van de be stuursmacht aan de Afrikanen waarmede evenwel een periode van vijftien tot vijftig jaar zou zijn gemoeid. De Britse regering vindt dit te lang en zij heeft ons stand punt niet kunnen aanvaarden". Sprekend over economische sancties, die tegen zijn land zou den kunnen worden genomen, zei Smith: „Dergelijke sancties zouden nadeliger zijn voor de negers dan voor de blanken. Overigens zouden ook andere Afrikaanse landen hier door worden getroffen". De eerste minister keerde zich krachtig tegen het denkbeeld om de gehele bevolking van zijn land het algemeen kiesrecht te ver lenen. „Negentig procent der ne ger-inwoners zijn primitieve, poli tiek weinig ontwikkelde mensen, die er geen enkel begrip van heb ben wat b.v. een grondwet in houdt", zo verklaarde hij. Smith verzekerde dat Rhodesië zich gewapenderhand zou verzet ten tegen elk ingrijpen van buiten landse troepen in de gang van za ken in het land. Ir. een zaterdagmiddag door het Britse ministerie voor de betrek kingen met het gemenebest uitge geven bekendmaking wordt mede gedeeld dat de Rhodesische rege ring in een nota is gewaarschuwd dat zij zich „geen enkele illusie moet maken over de macht en de Een 18-jarige student in de wijsbegeerte te Californië had een boek van de Franse existen tialistische schrijver Albert Camus gelezen en bracht daarna de moord, die er in wordt be schreven, meteen in uitvoering: hij schoot twee willekeurige mensen dood. Tegen de politie verklaarde hij later zijn slacht offers niet te kennen en het „patroon" van de moord gevon den te hebben op „bladzijden 74 en 75" van Camus' boek „L'etranger". Een Amerikaanse compagnie parachutisten heeft zondag zware verliezen geleden, toen zij op on geveer 50 km ten noorden van Saigon in een hinderlaag van viet- cong-guerilla's viel. Het voorste pe loton werd in feiie geheel wegge vaagd. Eerder op de dag had een Ame rikaanse militaire woordvoerder gezegd, dat Zuidvietnamese en Amerikaanse militairen in hetzelf de gebied een veldhoofdkwartier van de vietcong hadden vernietigd op de derde dag van een groot scheepse actie in de oerwouden van oorlogszone-D. Daarbij werden 13 leden van de vietcong gedood 70 verdachte elementen werden ge vangen genomen, aldus de woord voerder. Er waren 46 lijken van vietcong opstandelingen gevonden. Helikopters voor het vervoer van de dode en gewonde Ameri kaanse militairen werden bij de landing beschoten. Ook in andere gebieden waren de Amerikanen zondag actief. In de Soei La Tinh-vallei, ongeveer 450 km ten noordoosten van Sai gon, voerden eenheden van de Amerikaanse eerste luchtcavaleric- divisie hun eerste grote operatie uit. Zij werden op drie plaatsen neergelaten. Bij een gevecht dood den de Amerikanen drie opstande lingen en leden zelf lichte verlie zen. Het gebied was tevoren gebom bardeerd door 3-52 bommenwer pers van de Amerikaanse basis Guam. In een door het Noordvietnamese persbureau verspreid bericht waar schuwt de vietcong dat degene rlie wordt gevangen genomen en die gifgas heeft gebruikt, terecht zal worden gesteld. Volgens een zaterdag door N.- Vietnam bij de internationale con- Op de tweede dag van haar be zoek aan Suriname heeft de konin gin het eerste geheel geïntegreer de aluminiumbedrijf in Suriname officieel geopend. Koningin Juli ana deed dit met een druk op de knop waarmee zij een suralcower- werker het sein gaf te beginnen met het gieten van het eerste schuitje Surinaamse aluminium. Het nieuwe bedrijf is het eerste ter wereld waar een bauxietmijn, een aluinaardefabriek en een alu miniumsmelter op één plaats ge vestigd zijn. Het bedrijf ligt te Pa ranam, 50 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Paramaribo en het werd gebouwd door de Suri name Aluminum Company, kort weg „de Suralco" geheten. Het bedrijf werd onlangs uitge breid met een aluinaardefabriek die een jaar-capaciteit van 800.000 ton heeft en een aluminiumsmelter die 60.000 ton van het blinkende metaal per jaar kan maken. Van het geïntegreerde bedrijf maakt ook een waterkrachtwerk, dat de energie voor de smelter levert, deel uit. Dit waterkrachtwerk ligt in de Surinamerivier te Afobaka, 75 kilometer ten zuiden van Paranam. De stuwdam en het waterkracht werk, dat 'n capaciteit van 180.000 kW heeft, werden ook gebouwd door de Suriname Aluminium Company, Suralco's totaal geïn vesteerde bedrag in het Broko- pondo-projekt bedraagt driehon derd miljoen Surinaamse guldens. Na de ingebruikstelling van de aluminiumsmelter stapten konin gin Juliana en prins Bernhard in een autobus voor de tocht naar Brokopondo en Afobaka. Het was tropisch heet en de weg was stof fig, zodat het een hele verademing was toen het plaatsje Brokopondo werd bereikt. Na een koele dronk in het kan toor van de districtscommissaris zong de schooljeugd het koninklijk paar toe. Na de lunch stapten de gasten opnieuw in de bus, nu voor de kor te rit naar Afobaka. Daar werden de stuwdam in de Surinamerivier vastbeslotenheid der Britse rege ring om met de meeste kracht op te treden tegen elke op opstandig heid neerkomende handeling der Rhodesische autoriteiten". De Britse regering heeft de Rho desische regering in de nota ge waarschuwd voor de „gevolgen van een internationale veroorde ling op grote schaal, waaraan zij zich blootstelt bij een verbreking der banden met de Britse kroon en Groot-Brittannië". Terwijl de Britse regering in de nota de hoop uitspreekt dat het Engels-Rhodesische overleg voort gezet zal worden, verklaart zij hierin opnieuw vast te willen hou den aan het beginsel van een ge leidelijke overdracht der bestuurs macht aan de meerderheid der Rhodesische bevolking „op een voor het gehele land aanvaardbare basis". en de waterkrachtcentrale bezich tigd. Na dit technische gedeelte ging het gezelschap aan boord van fraai versierde korjalen voor een tocht over het stuwmeer. De aan blik van dit meer doet onwillekeu rig denken aan een overstromings ramp. Ook hier treft men dat som bere beeld aan van een stervende natuur en drijven af en toe nog stukken huisraad voorbij. Hier en daar steken de kruinen van mach tige woudreuzen boven het water uit. Grote belangstelling toonden koningin en prins voor het red dingswerk ten behoeve van de die ren, waarmee de stichting „Tjali Oede Gwamba" (Saramakkans voor „Heb medelijden met het bos dier") zich heeft belast. Tot dus ver zijn ongeveer negenduizend dieren, waaronder apen, herten, gordeldieren en boomstekelvarkens van een wisse dood gered. Enkele bosnegers demonstreerden hoe de dieren uit het water worden ge haald. De Surinaamse dagbladen hebben veel aandacht gewijd aan het be zoek dat koningin Juliana en prins Bernhard aan Suriname brengen. Het ochtendblad „De Ware Tijd" schreef zaterdagochtend o.a.: „Het is pas de laatste vijf en twintig jaar dat leden van het koninklijk huis het moederland verlieten om de kolonies in Amerika te bezoe ken. In deze jaren werden de over zeese bezittingen gelijkberechtigde deelgenoten in het koninklrijk, maar Suriname kan het lang nog niet stellen zonder vooral finan: ciële en technische steun van Ne derland. Was het bezoek van leden van het koninklijk huis vroeger een sprookjesachtige gebeurtenis, te genwoordig wordt het door de jon gere generaties nuchterder opge vat. Nuchter maar met hartelijk heid. Het ontzag waarmee de kc ningin vroeger zou zijn behandeld, is verdwenen. Het heeft plaats ge maakt voor hartelijkheid en gast vrijheid, die het Surinaamse volk eigen zijn. In ons staatsbestel is de Konin gin het hoofd der regering. Zoals de zaken staan wenst de grote meerderheid der Surinaamse be volking de band met het Huis van Oranje te doen blijven voortbe staan. Men ziet er een waarborg in voor een demokratisch beste! Als zodanig vervult het koning schap voor een groot deel van de Surinaamse gemeenschap nog een wezenlijke functie". Voor de eerste maal in de g» schiedenis van Suriname heeft een koningin een kerkdienst in het boc- land bijgewoond. Dat geschiedde zondagochtend toen koningin en prins de dienst bijwoonden in de kerk van de evangelische broedergemeente te KlaaskreeK. Na een korte tocht die van Afo baka in een autobus werd gemaakt, kwam het gezelschap in dit trans migratiedorpje aan. De bewoners van Klaaskreek zijn hoofdzakelijk afkomstig uit de gekerstende dorp jes Ganzee en Kabel, die thans ten gevolge van het stuwmeer geheel onder water liggen. Het was een plechtige gebeurtenis in deze splin ternieuwe kerk. Door de kleurrijke klederdracht bood de stampvolle kerk een fleu rig schouwspel. Na afscheid te hebben genomen van ds. E. M. Koorndijk en de bis schop van de evangelische broeder gemeente vertrok het hoge gezel schap voor een bezoek aan de Bil- litonmaatschappij. De gasten werden hier begroet door de directeur van de maat schappij ir. P. H. A. Zaalberg. Hij bood de prins een miniatuur aan van een ambulance-auto die buiten het gebouw stond opgesteld. Hij zei o.m.: „Wij hadden ge hoopt dat u voor deze ambulance geen beter doel zoudt weten dan deze ten goede te laten komen van de Surinaamse bevolking door dit voertuig over te dragen aan het nieuwe centrale ziekenhuis. 11.- spreek de hoop uit dat dit speel goed eens zijn weg moge vinden in het koninklijk gezin op de daar voor geëigende plaats." De prins droeg hierop de ambu lance over aan de Surinaamse pre mier, terwijl hij het speelgoed autootje aan een zijner adjndanten in bewaring gaf. Premier Pengel zei met dank baarheid het geschenk te aan vaarden, niet alleen omdat de prins hem dit had overgedragen, maar ook omdat dit de mooiste ambulance is, die ooit in Surinam» is aangekomen. trolecommissie ingediende klacht hebben Amerikaanse troepen met gifgas vrouwen én mannen ge dood. Zondagavond is in Saigon een politiepatrouille in een vietcong hinderlaag gevallen. Hierbij kwa men vier Zuidvietnamese politie mannen om het leven. Het gevecht duurde ruim een kwartier. De vietcong ontvoerde zaterdag een Franse employé bij een rubber onderneming in Daoe Tieng, zeven tig kilometer ten noordwesten van Saigon. Hij is de tweede Fransman die door de vietcong wordt vast gehouden. Op 21 september ont voerden de opstandelingen de plaatsvervangende Franse consul in Saigon toen deze op weg was van Pleikoe naar Koentoeng. De Zuidvietnamese verzetsbewe ging heeft via radio-Hanoi de Zuid- vietnamezen opgeroepen op 15 ok tober het werk voor een uur neer te leggen en van die datum af een „maand van haat tegen de Ameri kanen" in acht te nemen. Volgens de vietcong moeten de Zuidviet- namezen de steden en dorpen ma ken tot „niemandsland", de verbin dingen van de Zuidvietnamese en Amerikaanse strijdkrachten vernie len, zich bij de verzetsbeweging voegen en op grote schaal een po litiek offensief beginnen „teneinde de vijand te dwingen zijn slachtin gen te staken en Zuid-Vistnam te ontruimen. Als datum voor het begin van de campagne is 15 oktober uitgezocht, omdat het dan één jaar geleden zal zijn dat Ngoejen Van Sjoi, een lid van de vietcong, in Saigon werd terechtgesteld, nadat hij een po ging zou hebben gedaan do Ameri kaanse minister van defensie, Mc Namara, te vermoorden. Het Nederlandse motorschip „Leemans", 490 ton metende en afkomstig uit Rotterdam, heeft in 'de nacht van zondag op maan dag vijf opvarenden opgepikt van 't 2874 ton metende motorvracht schip „Neree", dat kort daarvoor ter hoogte van Cherbourg was gezonken. Eén bemannings lid van de „Neree" wordt no? vermist. Een loodsboot nam ne gen mensen aan boord. Het Franse schip seinde zon dagavond, dat het zware slagzij maakte en dat de motor niet meer werkte. Het verzocht onmiddellijk hulp. De Nederlandse boot be vond zich dicht in de buurt en stoomde met volle snelheid naar het in nood verkerende schip, dat door de bemanning werd verla ten. DE OPERATIE VAN PRESIDENT JOHNSON Enkele uren na de operatie was president Johnson al weer in staat om even het bed te veria- ten: hier loopt hij zijn eerste schreden, gesteund door een arts en een verpleger.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1965 | | pagina 1