Djakarta een van haat
doortrokken stad
MUL
De Gaulle toch kandidaat
voor het presidentschap?
Amerikanen in Vietnam
mogen traangas gebruiken
(\omlwill
HOOFDKWARTIER
INDONESISCHE COMMUNISTISCHE
PARTIJ IN BRAND
ZACHTE LANDING OP DE MAAN
MISLUKT
Verwondering
in Brussel
Roosevelt overwoog gebruik
van atoombom tegen Duitsland
OPERATIE
GESLAAGD
VAN JOHNSON
RADIO DE KOCK
HET WEER
ZATERDAG 9 OKTOBER 1965
21e Jaargang - No. 654l|
Demonstraties
de
GASVERWARMING
Vernietiging
Een roep
weerklinkt
RUSSEN GEVEN TOE:
„Oceaan der
stormen"
Reeds twee
„Loena's" faalden
Aanval op
Soekarno's beleid
Drie moordenaars
gearresteerd
Begrafenis van
Erna Nasoetion
Pantalons
Truien
Jacks
„Eigen Haard"
binnenvering
"schuimrubber
hazet-fabrieken
Speciaal
mechanisme
Geen nadelige
gevolgen
Weerbericht
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
FyanVfeïfnf TERKEüZEN
Directeur-Hoofdredacteur: I. v»n de Sande
Redactie- en
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs 8,60 per kwartaal; per
maand 2,20; per week 53 ct, Losse nrs 11 ct
DE VRIJE ZEEUW
Uitgeefster N. V. v/b Firma P. J. van de Sandete lertieuzen.
Advertentieprijs per mm 18 et: minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „KJaine Advertenties" (géén handels
advertenties) 5 regels f 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummei
tot 10 uur v.m.
De militaire bevelhebber op Sumatra, generaal Mokoginta, heeft ge
last dat alle provinciale gouverneurs, politieke leiders en voorzitters
van grote organisaties Sumatra niet mogen verlaten alvorens zij do
militaire autoriteiten van hun voorgenomen vertrek op de hoogte
hebben gesteld. Dit is gezegd in een uitzending van radio-Medan welke
in Singapore is opgevangen.
Generaal Mokoginta die zich direct na het uitbreken van de op
stand achter minister van defensie Nasoetion heeft gesteld, heeft
steeds om vergeldingsmaatregelen tegen de moordenaars van de zes
generaals gevraagd.
Een Indonesische islamitische
partij de „Petri'!, heeft bekendge
maakt dat drie van haar leiders
die aan de „beweging van de 30ste
september" zouden hebben deel
genomen, uit de partij zijn gesto
ten. Het zijn Kiyai Haji, Soephian
Sirai en Nik Nikwa.
Op Noord-Sumatra hebben hon
derdduizenden mohammedanen en
nationalisten gedemonstreerd te
gen de communistische partij, zo
meldt radio-Maleisië.
Volgens een in Singapore opge-
/angen bericht van radio-Djakarta
is op een door ongeveer een mil
joen personen bijgewoonde massa
bijeenkomst in Djakarta een reso
lutie aanvaard, waarin president
Soekarno wordt verzocht de com
-nunistische partij en haar man-
:elorganisaties te verbieden. De
vrijdagochtend gehouden bijeer.
komst was belegd door 44 politieke
godsdienstige en vakbondsorgani-
■aties.
In andere resoluties wordt steun
toegezegd aan de president „in zijn
strijd om de orde te herstellen",
foorts wordt het door de minister
van toelichting, generaal Achmadi,
aan drie communistische of com
munistisch gezinde dagbladen op
gelegde verschijningsverbod goed
•ekeurd, terwijl hulde wordt ge
tracht aan de nagedachtenis dei
vermoorde generaals.
(Adv.)
Een begrip voor
Erkend Gasfitter
Vlooswijkstraat 7-9
Terneuzen
In Atjeh zijn overeenkomstige
vergaderingen op grote schaal ge
houden als die in Djakarta. Hier
op werd de eis gesteld van „totale
vernietiging der Indonesische com
munistische partij en van hen, die
verantwooredlijk zijn voor de po
ging tot staatsgreep van dertig
september.
De bevelhebber van de Siliwan-
gi-divisie, generaal Adjie, heeft
zijn manschappen opgedragen de
hand te leggen op alle wapens, die
op onwettige wijze ter beschikking
zijn gesteld van organisaties in en
inwoners van West-Java.
Van betrouwbare zijde wordt
vernomen dat het leger vrijdag
ochtend vroeg bij een in Djakarta
uitgevoerde bliksemactie tweehon
derd communisten heeft gearres
teerd.
Enkele van hen pleegden bij hun
arrestatie verzet. Nu en dan werd
er geschoten.
Er deden vrijdag in Djakarta ge
ruchten de ronde, volgens welke
het leger enkele communisten als
vergeldingsmaatregel voor de
generaalsmoord zonder meer te
recht heeft doen stellen. In de van
haat doortrokken stad, die Djakar
ta sinds de mislukte staatsgreep
is geworden, is het echter moeilijk
bevestiging van dergelijke geruch
ten te verkrijgen.
Steeds luider weerklinkt in In
donesië de eis om de „Partai Kom-
munis Indonesia" (P.K.I.) en haar
talrijke mantelorganisaties te ver
bieden. Dit is vooral het geval
sinds het bewijs is geleverd, dat
jonge communistische kaderleden
verantwooredlijk zijn voor de
beestachtige moord op de bevel
hebber van het leger, generaal Ja-
ni, en vijf van zijn laatste mede
werkers.
Vooraan in de gelederen van
hen, die de P.K.I. verboden willen
zien, staan de drie mohammedaan
se partijen „Nahdatoel Olema",
De Russen hebben vrijdag toe
gegeven, dat hun derde poging
om een onbemand ruimtevoer
tuig met wetenschappelijke in
strumenten een „zachte landing"
op de maan te laten uitvoeren,
niet is geslaagd.
Meer dan dertien uur nadat de
„Loena-7" het maanoppervlak
had bereikt, werd officieel in
Moskou bekendgemaakt, dat bij
de nadering van de maan „het
merendeel van de werkzaamhe
den die noodzakelijk zijn voor
een zachte landing, waren ver
richt". „Enige werkzaamheden
zijn echter niet overeenkomstig
het programma uitgevoerd en
moeten verder worden ontwik
keld. In de loop van de vlucht is
een aanzienlijke hoeveelheid
praktisch materiaal verzameld",
aldus het communiqué.
Volgens „Tass" kwam de „Loe-
na-7" na een vlucht van vier da
gen, waarin ongeveer 400.000
kilometer werd afgelegd, om één
uur acht minuten en 24 secon
den vrijdagochtend Moskouse
tijd in het gebied van de „oceaan
der stormen" ten westen van de
Kepler-krater op de maan te
recht. Dit was 24 seconden later
dan de Russische geleerden had
den berekend.
Volgens het Britse observato
rium te Jodrell Bank werden
ruim een uur vóór de landing
de remraketten in werking ge
steld. Alles scheen toen normaal
te verlopen. Kort nadien stopten
de signalen van het ruimtevoer
tuig voor ruim een kwartier.
Daarna kwamen zij weer sterk
en duidelijk door. Op het tijd
stip van de landing zwegen de
signalen weer. Volgens deskun
digen is de „Loena-7" hetzij door
een onvoldoende vermindering
van de snelheid op de maan te
pletter geslagen of zij is terecht
gekomen in een dikke laag
maanstof, waardoor de radiover
binding zou zijn gesmoord.
De eerste Russische poging
om een zachte landing op de
maan uit te voeren mislukte op
12 mei jl., toen de „Loena-5" te
pletter sloeg. De volgende proef
werd in juni gedaan, doch toen
faalde een poging tot koerswij
ziging, waardoor de „Loena-6"
op 160.000 km de maan voorbij
schoot. Ook de Amerikanen zijn
er tot dusver niet in geslaagd,
eeri zachte landing op de maan
uit te voeren.
„Petrit" en P.S.I.", die tezamen
over een twintig miljoen aanhan
gers beschikken. Zij hebben de
steun van de twee christelijke par
tijen.
Het verzet tegen Soekarno's le
zing, dat de staatsgreep van Oen
toeng c.s. slechts een „inwendige
aangelegenheid van het leger" is.
neemt hand over hand toe.
Maar president Soekarno be
waart in zijn hermetisch afgeslo
ten paleis in Bogor een tot nu toe
volstrekt stilzwijgen tegenover de
steeds hoger wordende golf van
verzet.
In een uitzending van de Ma
leisische staatstelevisie werd vrij
dagavond (plaatselijke tijd) mee
gedeeld dat een menigte moham
medanen het hoofdkwartier in Dja
karta der Indonesische communis
tische partij heeft bestormd en in
brand gestoken. Dit geschiedde
onder de kreet „Doodt Aidit", (de
P.K.I.-voorzitter).
Het hoofdkwartier werd gedeel
telijk in de as gelegd. Daarna trok
ken tenminste tienduizend beto-
gerse mohammedanen die ver
sterking hadden gekregen van le
den der Indonesische christelijke
jeugdorganisatiesonder het roe
pen van „hang Aidit op" door Dja
karta.
Politieke waarnemers in Djakar
ta beschouwen deze actie als een
rechtstreekse aanval op Soekar
no's regeringsstelsel der zogenaam
de „nasakom", die inhoudt dat de
eenheid van de Indonesische staat
slechts door samenwerking met de
communisten kan worden verkre
gen.
De betogers vernielden verschil
lende auto's, die voor het Russi
sche ambassadegebouw stonden
geparkeerd.
Het kwam ook tot samenscho
lingen voor het gebouw der Chine
se ambassade. Slechts de Chinese
ambassadeur heeft zich niets aan
getrokken van de opdracht van het
leger om halfstok te vlaggen.
Er worden in Djakarta vlug
schriften verspreid, waarin de be
volking wordt uitgenodigd het le
ger in de strijd tegen de „gestapo-
terreur" te helpen.
Het woord „gestapo" is een af
korting van: „gerakan september
tiga poeloeh", of wel: „de bewe
ging van de dertigste september".
Uit een in Singapore opgevan
gen bericht van radio-Djakarta
blijkt dat daar drie kaderleden van
de Indonesische communistische
partij zijn gearresteerd, die bekend
hebben deel te hebben genomen
aan het ontvoeren en vermoorden
van de Indonesische generaals. De
namen der arrestanten zijn Soet,>
mo, Talrani en Thartono.
Het legerdagblad „Berita Joe
dha" meldde donderdag dat de
generaalsmoord is voorbereid door
een communistisch dorpshoofd, een
een zekere Hasan Djang. De over
vallers verschenen in uniform,
zwaar bewapend en met de kreet
„in naam van de president" voor
de generaalswoningen, die zij eerst
beschoten en daarna binnendron
gen. Voorzover de ontvoerde gene
raals onderweg niet waren dood
gemarteld, werden zij op beest
achtige wijze vermoord.
Het leger heeft inmiddels de
hand gelegd op stukken en wapens,
die de communistische geïnfiltreer
de luchtmacht ter beschikkign wa
ren gesteld.
Donderdag is in Djakarta het 5-
jarig dochtertje Erna Soerjani van
de Indoneische minister van lands
verdediging en opperbevelhebber
der strijdkrachten, generaal Nasoe
tion, met militaire eer ter aarde
besteld. Zij werd, nadat de com
munistische rebellen, die de wo
ning van Nasoetion waren binnen
gedrongen de generaalgevlogen
vonden, door drie van hen op een
meter afstand neergeschoten.
Ook een vijftienjarige dochter
van Nasoetion werd door de com
munisten vermoord, terwijl diens
vrouw zware kogelverwondingen
opliep.
De geharde generaal weende bo
ven het graf van zijn dochtertje.
Hij zei: „Jij bent als een schild voor
je vader gestorven",
(Adv.)
SPORTHANDEL
Terneuzen
„Volkomen uit de lucht gegre
pen" zijn vrijdag de berichten
uit „gewoonlijk welingelichte di
plomatieke bronnen" genoemd,
dat d;e vijf EEG-partners van
Frankrijk overeenstemming zou
den hebben bereikt over de grote
lijnen van een aan Frankrijk te
richten uitnodiging om tot een
gesprek te komen over de oplos
sing van de huidige crisis in de
Europese gemeenschappen.
Volgens deze berichten (van 'n
buitenlands persbureau) zou het
plan-Spaak de basis vormen van
de uitnodiging maar het voor
naamste doel daarvan is het hou
den van een regeringsconferen
tie tussen de zes landen van de
EEG.
Zowel van Duitse, Nederlandse
als Belgische zijde in Brussel
werd vrijdag met grote nadruk
ontkend, dat een akkoord over
een „uitnodiging" aan de Franse
regering tussen de „vijf"' zou be
staan. De besprekingen over het
gezamenlijk door- de vijf EEG-
landen tegenover de Franse boy
cott van de Europese instellingen
in te nemen standpunt duren nog
voort.
Vijftig Fransen, wier oordeel'
gezag heeft, zijn ervan over
tuigd. dat generaal Dc Gaulle
zich kandidaat zal stellen voor
de presidentsverkiezingen op 5
december. Het gaat hier om
mensen uit de omgeving van dc
generaal, ministers en hun me
dewerkers.
Het Elysée zelf laat de bui
tenwereld in het onzekere. Het
blijft volstaan met de medede
ling, dat de officiële bekendma
king pas over enkele dagen zal
geschieden.
Men kan in dit stadium echter
aannemen, dat De Gaulle- pre
mier Pompidou al enkele dagen
geleden van zijn besluit om zich
kandidaat te stellen op de hoog
te heeft gesteld.
Uit een peiling van de publie
ke opinie is verder gebleken dat
77 percent van de Fransen van
mening zijn dat De Gaulle in
derdaad een nieuwe ambtsperio
de begeert.
Sommige politieke waarne
mers denken in dit verband aan
de zogenaamde „opzettelijke in
discretie". Men beroept zich
hierbij op de tactische eigenaar
digheid van de generaal om be
paalde plannen vóór de officiële
bekendmaking te laten door
schemeren en verspreiden met
het doel van tevoren beter de
reacties te kunnen peilen en
daarmee bij de inkleding van
zijn besluit rekening te kunnen
houden.
VOLS STEMMING
Een blad, „Paris Jour", en het
radiostation „Europa I" hebben
ai onomwonden verklaard, dat
"De Gaulle zich kandidaat zal
stellen.
Men vraagt zich nu in Parijs
af, hoe De Gaulle zich kandidaat
zal stellen. Socialistenleider Guy
Mollet meent dat De Gaulle van
plan is tegelijk met de presi
dentsverkiezing een volksstem
ming te houden.
De Gaulle zou de Fransen wil
len vragen een amendement op
In december 1944, toen de Duit
sers hun verrassend Ardennen
offensief hadden ontketend, over
woog de toenmalige Amerikaanse
president Roosevelt ernstig de
eerste Amerikaanse atoombom
op Duitsland te gooien. Deze ont
hulling deed generaal B. D. Les
lie Groves, die destijds de leiding
had van het „Manhattan-project"
dat de vervaardiging van de
atoombom betrof, donderdag te
genover verslaggevers. De presi
dent vreesde volgens Groves dat
de slag in de Ardennen de beëin
diging van de oorlog in Europa
aanzienlijk zou bemoeilijken
Roosevelt voerde hier eind de-
(Adv.)
het beste bed aait gemaakt'.
nog nooit geëvenaard!
Zevenbergen N.B.
cember 1944 besprekingen over
met de minister van oorlog, Hen
ry Stimson, en generaal Groves.
Groves verklaarde dat hij had
gewezen op de moeilijkheden van
een dergelijke operatie, maar
Roosevelt was bij zijn standpunt
gebleven: als de zaak aan 't Eu
ropese front misliep, zou het
noodzakelijk worden de plannen
te herzien en de bom tegen de
nazi's te gebruiken. Een derge
lijk besluit had volgens Groves
eventueel wel uitgevoerd kunnen
worden maar hij had destijds di
verse bedenkingen geuit. In de
eerste plaats zou volgens de oor
spronkelijke plannen de bom pas
in augustus 1945 gereed zijn
(naar bekend werd deze op 6 au
gustus van dat jaar op Hirosjima
geworpen). Verder bestond de
mogelijkheid dat de bom niet zou
ontploffen. Hoewel een speciaal
mechanisme in het moordende
wapen de bom in dat geval zou
vernietigen, vreesde de generaal
dat de Duitsers er achter zouden
komen wat men met hen voor
had. Hij verwachtte voorts dat de
bom, in Duitsland wegens de so
lidere bouw daar minder ver
woestingen zou aanrichten dan
in Japan.
De generaal legde er de nadruk
op dat Roosevelt „ten volle be
reid was de atoombom op Duits
land te laten gooien". Het was,
de grondwet goed te keuren
waardoor de in functie zijnde
premier automatisch president
wordt als de laatste voor het
verstrijken van zijn ambtster
mijn zou sterven of op andere
wijze niet meer in staat zou zijn
zijn ambt uit te oefenen. Dit zou
een vlotte en directe opvolging
garanderen, net als in de Ver.
Staten.
De operatie van president John-
soif is volledig geslaagd.
De operatie begon vrijdag om
12 uur (Ned. tijd) en duurde
twee uur en een kwartier.
In een door het Witte Huis uit
gegeven mededeling wordt ge
zegd dat de operatie volledig is
geslaagd. De galblaas werd ver
wijderd. Deze bevatte een steen.
Er werd nog een steen in de uri-
neleider gevonden. Ook deze
werd verwijderd.
De president leed eerder aan
nierstenen. In 194S konden deze
met behulp van sondes worden
verwijderd maar in 1955, kort
voor zijn ernstige hartaanval,
was een chirurgische ingreep
nodig.
De enige verrassing bij de hui
dige operatie was de aanwezig
heid van een steen in de urine-
leider die niet was opgemerkt op
ae tijdens het onderzoek gemaak
te foto's.
NAPIJN
De woordvoerder van het Wit
te Huis, William Moyers, deelde
vrijdagmiddag op een persconfe
rentie in het marinehospitaal
in Bethesda mee, dat de presi
dent zich goed herstelt van de
operatie. Hij had natuurlijk nog
wat napijn, maar er hadden zich
geen complicaties voorgedaan.
Moyers zei te menen, dat
Johnson weer in staat was „de
besluiten te nemen die eventueel
noodzakelijk zouden zijn". De
artsen die de operatie hadden bij
gewoond en die omschreven als
„een routinezaak", hadden ge
zegd, dat hartslag en bloeddruk
van de president tijdens de in
greep normaal waren gebleven.
Moyers zei verder dat tele
grammen met de beste wensen
waren ontvangen van paus Pau-
lus, president De Gaulle en
bondskanselier Erhard.
OPLUCHTING
De operatie stond onder leiding
van dr George Hallenbeck van de
Mayo-kliniek in Rochester (Min
nesota). „Alles verliep prach
tig", zo zei de lijfarts van John
son, dr James Cain, over de ope
ratie. De vrouw van de president,
lady Bird, en hun 18-jarige doch
ter Luci, die de nacht in de pre
sidentiële vertrekken van het
hospitaal hadden doorgebracht,
werden voortdurend van het ver
loop op de hoogte gehouden.
Het bericht dat de operatie
aldus Groves, dan ook volslagen
onjuist dat, zoals wel beweerd is,
de Verenigde Staten de atoom
bom niet wilden uitwerpen bo
ven een vijandelijke staat waar
van de bevolking van het blanke
ras was.
Verscheidene bataljons van de
Amerikaanse 173ste parachutisten
brigade, die vrijdagochtend in de
zogenaamde „ijzeren driehoek" (50
kilometer ten noorden van Saigon)
een zuiveringsoperatie zijn be
gonnen, hebben opdracht de viet-
congopstandelingan indien nodig
met traangas uit hun holen en tun
nels te verdrijven.
Het is de eerste maal dat de
Amerikaanse bevelhebber in Zuid-
Vietnam, generaal Westermoreland
officieel machtiging geeft" voor het
gebruik van traangas. Eerder dit
jaar had een Amerikaanse com
mandant zonder toestemming van
raangas gebruik gemaakt om te
verhinderen dat er slachtoffers
zouden vallen onder vrouwen en
kinderen die eveneens in de tun
nels zaten. Uit vele delen van de
wereld kwamen toen protesten
binnen.
Voor de Amerikaanse parachu
tisten vrijdagochtend met hun ac
tie begonnen, hadden B-52 bom
menwerpers de „ijzeren driehoek"
Het besluit van generaal West
moreland is gebaseerd op een on
derzoek waaruit was gebleken dat
gebruik van traangas in bepaalde
gevechtsomstandigheden zowel
doelmatig als menselijk is. De
Zuidvietnamese minister van de
fensie had tevoren toestemming
gegeven voor het gebruik van het
gas bij de actie in de „ijzeren drie
hoek".
Hoge Amerikaanse militaire
kringen zeiden dat de Amerikaan
se bevelhebber alle verzoeken van
commandanten te velde van geval
tot geval zou behandelen. Er zou
geen blanco volmacht worden ver
strekt.
De Amerikanen maken gebruik
van een soort traangas dat hun
tegenstanders vijf tot tien minuten
buiten gevecht stelt. Het heeft geen
-blijvende nadelige gevolgen. Het
gas wordt met z.g. „might mite"-
apparaten met een snelheid van
bijna 300 km per uur in de tunnels
geblazen.
Een Amerikaanse woordvoerder
zei later dat de Amerikaanse troe
pen die gesteund worden door
Nieuwzeelandse eenheden vrijdag
middag gebruik hebben gemaakt
van traangas.
\oiledig was geslaagd, veroor
zaakte overal in de Ver. Staten
grote opluchting. In Wallstreet
stegen de aandelen en in liet ma
rine-hospitaal in Bethesda
stroomden de gelukwensen van
congresleden en buitenlandse di
plomaten binnen.
(Adv.)
TERNEUZEN
Noordstraat 102 Tel. 01150-3128
t
BEWOLKING NEEMT AF
Het K.N.M.I. deelt mede:
Ten noorden van Schotland be
vindt zich het centrum van een
omvangrijk gebied van hoge
luchtdruk, dat afkomstig is uit
de omgeving van IJsland. Het
deed bij ons de wind iets uit het
noordoosten toenemen. Er bleef
veel bewolking zodat de tempe
raturen vrijdag niet veel hoger
kwamen dan omstreeks 14 gra
den. In het grootste deel van
Frankrijk, waar het overwegend
zonnig was, werden op vele plaat
sen middagtemperaturen van on
geveer 24 graden bereikt.
Tussen het hogedrukgebied hij
Schotland en een depressie, die
over Scandinavië naar noordwest
Rusland is getrokken, stroomt
nu drogere lucht naar ons land.
In verband hiermede neemt van
daag de bewolking geleidelijk af.
De wind blijft zwak tot matig uit
noordoostelijke richting waaien.
Daar de aangevoerde lucht ook
koud. is, zullen de temperaturen
ondanks meer zon ongeveer de
zelfde waarden bereiken als vrij
dag.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Meer zon
Droog weer met voorat in het
noorden en midden van het land
zonnige perioden. Zwakke tot
matige noordoostelijke wind. On
geveer dezelfde temperaturen als
gisteren.
ZATERDAG 9 OKTOBER
v.m. n.m,
Breskens 1.15 1.18
Terneuzen 1.50 1.53
Hansweert 2.30 2.33
Walsoorden 2.40 2.43
ZONDAG 10 OKTOBER
v.m. n.m.
Breskens 1-50 1.50
Terneuzen 2.25 2.25
Hansweert 3.05 3.05
Walsoorden 3.15 3.15
MAANDAG 11 OKTOBER
v.m. n.m.
Breskens 2.21 2.21
Terneuzen 2.56 2.56
Hansweert 3.36 3,36
Walsoorden 3.46 3.46
Okt.
09
6.54
18.00
18.06
5.10
10
6.56
17.58
18.19
6.23
11
6.57
17.55
18.34
7.38
12
6.59
17.53
18.51
8.55
4
