Opstandige beweging
in Indonesië neergeslagen
PAUS PAULUS DE ZESDE
NAAR NEW YORK VERTROKKEN
HET WEER
FELLE
BOTSINSEN
IN ADEN
Soekarno opperbevelhebber
Maleisië „ver
Maandag 4 dinsdag 5 olrtóber 1965
21e Jaargang - No. 653i,
Autara gesloten
Weerbericht
Drukte
in Amerika
gevlucht
Wapens uit China
Oevechten tussen
leger en
communisten
Soekarno
ernstig ziek
Twe*"ri!e verklaring
van Soekarno
Laatste nieuws
16-JARIGE SCHOLIER
GEDOOD
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
De paus
aangekomen
Straatgevechten
rpahSèrfnf rtoftfUSörf: TERNEÜZEN
Dirêefeur-TTonMreflaetetir: L van de San'de
Redactie- en
Administratie-adres: Smïdswal
Telefoon: 01150 2078
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs 6,60 per kwartaal; per
maand 2,20; per week 53 et. Losse nrs 11 ct.
DE VRIJE ZEEUW
Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Temeuzen.
Advertentieprijs per mm 10 ct; minimum r*r
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „Kbine Advertenties" (géén handels
advertenties) 3 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur v.m.
Hoewel het nu duidelijk is dat
de nationalistische en „conserva
tieve vleugel van dg Indonesische
strijdkrachten het heeft gewonnen
van de linke stroming, die onder
leiding van luitenant-kolonel Oen
tong een greep naar de macht deed,
blijft de toestand in Indonesië ver
ward.
Zondagochtend liet president
Soekarno, van wie sinds donderdag
niets was gehoord, in een radio
rede weten, dat hij in goede ge
zondheid verkeerde en nog steeds
aan het hoofd stond van "de staat,
de regering en de revolutie". De
president zei dat hij de leiding van
het leger op zich had genomen en
hij riep de bevolking op kalm en
waakzaam te blijven.
Na de rede die drie minuten
duurde, werd voor radio-Djakarta
een verklaring voorgelezen van ge
neraal Omar Dani, de opperbevel
hebber van de Indonesische lucht
macht. Deze zei dat hij niets te
maken had gehad met de „bewe
ging van de 30ste september" van
overste Oentong. Nadat het leger,
de marine en de politie vrijdag al
hun steun aan Soekarno hadden
betuigd, liet de luchtmacht bij
monde van de onderbevelhebber
generaal Andoko pas zaterdag we
ten dat zij aan de kant stond van
de gezagsgetrouwe strijdkrachten.
Van generaal Omar Dani was eer
der gezegd, dat hij pro-communis
tisch zou zijn. Behalve de onder
delen van de strijdkrachten heb
ben ook talrijke politieke organi
saties hun aanhankelijkheid aan
Soekarno betuigd.
Onder deze betuigingen ont
breekt tot dusver die van de com-
Paus Paulus beeft vanmorgen
vóór zijn vertrek naar New York
in een korte toespraak gezegd
dat het doel van zijn reis is de
mensen van goede wil aan te
moedigen, gerust te stellen en
te zegenen. Hij hoopte on een
„antwoord van goede wil" van
de wereldleiders. „De wereld
vraagt om vrede en wacht erop.
De wereld heeft vrede nodig, de
wereld eist vrede".
De 68-jarige paus verklaarde
dat de vijandelijkheden moeten
ophouden en geschillen door on
derhandelingen moesten worden
geregeld. De ordelijke vooruit
gang van het leven in bescha
ving en de bloei van de vrije
activiteiten van gedachten en
kunst moeten worden verzekerd.
DROOG EN ZONNIG WEER
Het K.N.M.I. deelt mede:
Over een groot deel van het
Europese vasteland strekt zich
een krachtig gebied van hoge
luchtdruk uit. Het centrum er
van trekt door het westen van
Rusland in de richting van de
Zwarte Zee.
Op de oostelijke helft van de
oceaan beweegt zich daarentegen
een depressie naar het zuidoos
ten. Ze koerst op de noordkust
van Spanje af en doet in Frank
rijk de luchtdruk geleidelijk da
len. Als gevolg daarvan over
heersen boven West-Europa zuid
oostelijke winden, die droge lucht
aanvoeren. Hierin komt weinig
bewolking voor, zodat het ook
morgen droog en overwegend
zonnig zal zijn.
Een bij de depressie behorend
front dringt heel langzaam het
westen van Frankrijk binnen. Het
is echter niet waarschijnlijk dat
de bewolking van dit front mor
gen tot Nederland zal doordrin
gen.
..Alleen de vrede kan dit garan
deren. En wij vragen om vrede
met een stem die ongewapend
is, maar gesterkt door de kracht
van de prins van de vrede, van
wie wij de gezant en vertegen
woordiger op aarde ziin". De
paus richtte zijn bede om vrede
aan de staatshoofden, diploma
ten, geleerden, wijsgeren, des
kundigen op financieel en econo
misch" gebied, literatoren en
journalisten. „Aan allen wordt
verzocht hun bijdrage te leveren
aan het grote werk van de vre
de. dat iedereen nodig heeft om
diepe en onuitroeibare wortels
te schieten in de huidige tijd".
Voordat de paus vanochtend
het Vaticaan verliet, bad hij in
zijn particuliere kapel. Hij riep
de bescherming van Maria voor
zijn reis in.
Tijdens de vlucht zond de paus
boodschappen aan de staatshoof
den en de bevolking van de lan
den waarover hij vloog. Voor
zijn vertrek richtte hij een bood-
schap met goede wensen aan pre-
sident Saragat van Italië en het
Italiaanse volk en later soortge
lijke wensen en betuigingen van
vrede aan o.a. het Zwitserse
staatshoofd, aan president De
Gaulle en president De Valera
van Ierland. Boven de Atlanti
sche Oceaan volgden boodschap
pen aan president Johnson en de
Canadese gouverneur-generaal.
In de straten van New York
hadden vele belangstellende Ame
rikanen 's nachts al een plaats
ingenomen voor het bezoek van
de paus. Uren vóór het vertrek
uit Rome vormden zich grote
groepen voor de kathedraal van
Sint Patrick. Men verwacht dat
vijf miljoen Amerikanen langs
de route zullen staan wanneer
paus Paulus zijn 38 km lange
tocht van het vliegveld naar de
kathedraal maakt.
munistische partij. Naar In Dja
karta verluidt zou de leider van
deze beweging, Aidit, zijn onder
gedoken.
Op last van de militaire bevel
hebber van Djakarta zijn alle link
se bladen, waaronder het commu
nistische blad „Harian Rakjat" en
de pro-Chinese „Warta Bhakti",
verboden. „Harian Rakjat" had in
een hoofdartikel zijn sympathie
betuigd met de actie van de op
standelingen, die „revolutionair en
vaderlandslievend" werden ge
noemd. Het officiële persbureau
Antara is gesloten, omdat daar
vele pro-communistische journalis
ten zouden werken.
In een boodschap van de mili
taire commandant van Djakarta
werd de „beweging van de 30ste
september" er van beschuldigd, dat
zij wapens uitdeelde aan burgers,
opdat deze zouden kunnen helpen
bij verrassing leden van het leger,
de marine en de politie te over
meesteren".
Hieraan werd toegevoegd dat
militairen in het gehele land zui
veringsacties blijven uitvoeren.
Mensen die vuurwapens in handen
hadden gekregen, werd opdracht
gegeven deze wapens binnen drie
dagen bij de autoriteiten in te le
veren,, als zij niet met de dood wil
den worden gestraft.
Buitenlandse waarnemers in Dja
karta vrezen dat het wellicht itt
midden-Java nog zal komen tot
een treffen op grote schaal tussen
gezagsgetrouwe troenen onder ge
neraal Soeharto en gewapende
communisten van de beweging
Oentong.
Deze overste zou een week ge
leden te Oengara in rm'clden-Java
een geheime bijeenkomst hebben
geleid, waaroo hij met communis
tische vertegenwoordigeds de bij
zonderheden van de stastsgreen
zou hebben besproken. Het eerste
doel van de beweging zou ziin ge
weest alle verzet van de strijd
krachten te verlammen door de lei
dende generaals uit te'schakelen.
DE SITUATIE
IN INDONESIË
Djakarta: Militairen hebben de
weg afgezet, welke leidt naar het
paleis van president Soekarno.
Wat deze generaals betreft, werd
zondag in Diakarta vernomen, dat
generaal Jani. de stafchef van het
leger, niet zou zijn gedood zoals
aanvankelijk gemeld, doch ont
voerd en gewond. Generaal Pan-
jaitan, een naaste medewerker van
de generaal Jani, zou om het leven
zijn gekomen bij een hevig gevecht
in zijn woning in de nacht van
donderdag op vrijdag. Leden van
de „tiakra birawa", de lijfwacht
van Soekarno, zouden zijn huis
hebben doorzocht. Bij het daarbij
ontstane gevecht zouden ook ver
scheidene leden van de lijfwacht
van generaal Panjaitan zijn ge
sneuveld. Het lijk van de generaal
zou in een tapijt gerold en en door
stoken met een bajonet, uit het
huis zijn gehaald.
Voorts werd vernomen, dat ge
neraal Nasoetion, de minister van
defensie heeft kunnen vluchten
door achter zijn huis over een
muur te klimmen. Korte tijd later
heeft men hem nog in het zieken
huis van Diakarta gezien aan het
bed van ^ti dochtertje dat ern
stige verwondingen had opgelopen
en later is overleden.
sië zal blijven strijden tegen het
nëo-kolonialisme en imperialisme
en alles zal doen om „Maleisië te
verpletteren".
Soekarno en zijn getrouwe troe
pen schijnen de macht in handen
te hebben. Drie feiten wijzen
daarop: de aankondiging dat de
dag van het leger dinsdag wel zal
worden gevierd, de trouwbetuiging
aan Soekarno door de comman
dant van het regiment „Diepo Ne-
goro" op midden-Java, die de le:-
ders van de staatsgreep zou heb
ben gesteund en dg radiotoespraak
van Soekarno van zondagochtend
Oentong en maarschalk Omar
Dani zouden ziin gevlucht. Men
weet niet waar Soebandrio is.
Ook is het onbcfend waar Aidit.
de leider van de communistische
partij, verblijft, Radio Maleisië
zegt dat hij is ondergedoken, an
dere berichten willen dat hij in Pe
king is om de 16de verjaardag van
communistisch China bij te wonen.
Te Djakarta hebben eenheden
van de „siliwangi"-divisie, die
trouw is aan Soekarno, de wacht
rond het paleis versterkt en een
aanval gedaan op een groep op
standelingen op de luchtmacht
basis Haüm, niet ver van de hoofd
stad. Deze basis zou door pro-
communistische officieden zijn ge
bruikt voor opleiding van het ka
der van de communistische partij.
Volgens diplomatieke kringen zou
den Indonesische vliegtuigen de
afgelopen tiid wapens uit Ohina in
de nacht hebben' aangevoerd voor
de opstandelingen in midden- en
oost-Java.
Radio-Maleisië meldt dat in In
donesië gevechten aan de gang zijn
tussen het leger en communisten.
De radio geeft geen bron voor dit
bericht, waarin het verder heet,
dat de communisten verantwoor
delijk zijn bevonden voor de po
ging tot een staatsgreep. Indone
sische troepen zouden thans com
munistische organisaties opheffen
en leden ervan gevangennemen.
Radio-Maleisië maakt in het bij
zonder melding van gevechten op
het platteland.
De „Sunday Telegraph" schrijft:
„Een Chinese geneesheer van Soe
karno heeft twee maanden geleden
de leiding der ïndondesische com
munistische partij gewaarschuwd
dat president Soekarno in het na
jaar zo ernstig ziek zou zijn, dat
hij niet in staat zou zijn de rege
ring op doeltreffende wijze te lei
den.
De dokter gaf zijn waarschu
wing in opdracht van Peking om
de Indonesische communisten te
waarschuwen voor de gevaren, die
een dergelijke toestand voor hen
zou medebrengen. Het comité der
Indonesische communistische par
tij hield daarop op dertien en vijf-
lien augustus een speciale verga
dering om de maatregelen te be
spreken, welke in geval van een
overlijden van de president zouden
worden genomen,
In diplomatieke kringen in Dia
karta is het een en ander bekend
geworden over hetgeen er toen is
verhandeld. Het centrale nartii-
cornité zou ervan zijn uitgegaan
dat het leger waarschijnlijk de
macht aan zich zou trekken, zodra
de president van het politieke \.o-
neel zou zijn verdwenen. Men gaf
daarop last de vorming van com
munistische kernen in de Indone
sische luchtmacht zoveel mogelijk
te bevorderen, daar dit onderdeel
der weermacht de gunstigste bo
dem bood voor communistische
doordringing", aldus de „Sunday
Telegraph".
Dit blad meldt ook dat Soekar
no op de dag van de staatsgreep,
dus dertig september i.l„ op het
punt stond een aanbod der Chi
nese communisten te aanvaarden
om op Indonesische gebied een
kernenergie-ontploffing teweeg te
brengen.
In een tweede verklaring voor
de radio heeft president Soekarno
vandaag alle strijdkrachten in In
donesië opgeroepen tot eenheid
ter redding van de staat en van de
revolutie,
Syrië heeft zijn vertegenwoor
diger bij de Verenigde Naties op
gedragen de „kwestie 7,ui(f-Ara-
bië" in de algemene vergadering'
aan de orde te stellen.
Na te hebben tegengesproken,
dat de Indonesische luchtmacht
betrokken geweest zou zijn bij de
door luitenant-kolonel Oentoeng
ondernomen putsch, verzocht Soe
karno de strijdkrachten hun waak
zaamheid te vergroten en alle on
nodige meningsverschillen te ver-
miiden.
De oproep van de Indonesische
president via radio-Djakartais
door Singapore opgevangen. Daar
vóór had radio-Diakarta in een
nieuwsuitzending meegedeeld, dat
generaal Subroto, het hoofd van de
legervoorlichtingsdienst, de putsch
van 30 september in strijd met de
Indonesische revolutie en met de
„pantsja siia" (de vijf beginselen
van de Indonesische politiek) had
verklaard.
De bevelhebber van het Indo
nesische leger, generaal Achmad
Jani, en vijf andere generaals die
vrijdag door de opstandelingen
waren ontvoerd, zijn dood in een
nut aangetroffen, zo heeft de
Indonesische radio een uur ge
leden gemeld. President Soekar
no heeft zeven dagen rouw af
gekondigd. De vermoorde gene
raals zullen dinsdag worden be
graven.
In dezelfde uitzending werd
meegedeeld dat de viering van
de „dag van de strijdkrachten",
die dinsdag zou plaatshebben, is
uitgesteld tot 10 nov. a.s. Dit uit
stel komt enigszins als een ver
rassing. Diplomatieke waarne
mers hadden verwacht dat de
viering op de vastgestelde dag
zou worden gehouden om de be
volking duidelijk te maken dat
alles weer normaal was,
In Aden kwam zondag een bom
tot ontploffing, waarbij een Brits
echtpaar en een kind werden ge
wond,
Iir de middag deden zich in de
wijk Crater, waar 100.000 mensen
wonen, nieuwe felle botsingen
voor. Gebruik makend van de
omstandigheid dat het uitgaans
verbod was opgeschort, trokken
betogers door de straten en sta
ken een synagoge en een bak
kerij in brand. Met behulp van
Britse hefschroefvliegtuigen wer
den mensen gered die naar de da
ken waren gevlucht. Ook het ge
bouw van het blad „Fatatoel Je-
zirah" werd in brand gestoken,
maar hier kon de brandweer het
vuur spoedig blussen.
Bij de ongeregeldheden wéïd
een 16-jarige leerling van een
middelbare school, His.ia'm Zoka-
ri, doodgeschoten. Een ander
werd ernstig gewond. Een Britse
soldaat, diens vrouw en zoon en
een andere vrouw werden ge
wond door een granaat die in 't
district Maala uit een rijdende
auto werd geworpen.
Zaterdag en zondag werden te
zamen meer dan 760 personen
gearresteerd. Radio Aden zei la
ter dat daarvan 229 weer waren
vrijgelaten.
De onlusten van zondag begon
nen tijdens een periode van drie
uur waarin men mocht winkelen.
Een deel van de wijk Crater,
voornamelijk bewoond door In
diërs e« Joden, scheen het voor
naamste doelwit van de onrust
stokers te zijn. Nadat het uit
gaansverbod weer was opgelegd,
was in lVz uur de orde hersteld,
DE SITUATIE
IN INDONESIË
Nog een foto uit Djakarta. Zwaar
bewapende militairen in de om
geving van het paleis van presi
dent üoekarno.
medegedeeld door het K.N.M.I.
geldig van maandagavond tot
dinsdagavond,
droog weer.
Droog en zonnig weer, maar in
de nacht en vroege ochtend hier
en daar mist. Zwakke tot matige
zuidoostelijke wind. Ongeveer
ri~-'e1fde temperaturen als van
daag.
ÏMNSDAG 5 OKTOBER
Ereskens 10.00 10.44
Terneuzen 10.35 11.19
Hansweert 11.15 10.59
Walsoorden 11.25 11.09
WOENSDAG 6 OKTOBER
Breskens 11.12 11.25
T-rneuzen 11.47
"-'isweert 12.27 0.40
Walsoorden 12.37 0.50
k\
r' 6.49 18.07 17.21 1.35
6.50 1'8.04 17.38 2.46
OS 6.52 18.02 18.06 5.10
09 6.54 18.00 18.06 5.10
In de Verenigde Staten heeft
men het vertrek van de paus in
een directe televisie-uitzending
via de satelliet „Early Bird"
kunnen volgen.
Om 12 uur vanmiddag (Ned.
tijd) kwam de DC-8 boven het
vasteland van Canada. _Op dat
moment gingen de inzittenden
aan de lunch.
Het antwoord van koningin
Elizabeth van Engeland op de
boodschap van de paus bevatte
een wens voor het welslagen van
zijn vredesmissie.
•In Vaticaanstad moest de po
litie er aan te pas komen om or
de te scheppen bij een door non
nen gedreven postzegelhandel
waar een opdringende menigte
herdenkingszegels van het be
zoek van de paus aan de V. N.
wilde bemachtigen.
Paus Paulus is in New York
aangekomen voor zijn hezne1' vc-
een d- - tijdens hetwelk hij een
vredesoproep in de algemene ver
gadering der verenigde naties zal
uitspreken.
Volgens in Londen ontvangen in
lichtingen zijn de opstandelingen
nog steeds actief en hebben zich
zondagmiddag in Djakarta straat
gevechten afgespeeld. De voor
naamste militaire leiders hebben
hun commando's echter weer in
handen en schijnen vastgesloten de
opstandelingen een beslissende slag
toe te dienen.
Generaal Nasoetion zou zater
dagavond een bijeenkomst hebben
bijgewoond ten paleize van presi
dent Soekarno in Bogor. Daarbij
zouden ook aanwezig zijn geweest
generaal Omar Dani, chef van de
luchtmacht, admiraal Martadinata,
chef van de marine, generaal
Soepto, hoofd van de politie en de
generaal Soeharto en Johannes Lei-
mena, tweede vice-premier. Na
deze bijeenkomst heeft generaal
Saboer, commandant van de pre
sidentiële garde, bekendgemaakt
dat Soeknarno persoonlijk het op
perbevel over het leger had ge
nomen.
Op die bijeenkomst heeft Soe
karno generaal Soeharto gelukge
wenst met het neerslaan van de
opstand, Soekarno zei dat Ind'
