Tweede Kamer
over de omroep-nota van
minister Vrolijk
Weer Amerikaanse
mariniers naar Vietnam
Mosje Sjarett overleden
Geen uitzicht op
beëindiging van 't conflict
GIRO BOEKT OE MILJOENSTE
REKENINGHOUDER
HET WEER
DONDERDAG 8 JULI 1965
21e Jaargang - No. 647^
OUD-PREMIER VAN ISRAEL
IN KONGO WERDEN
167 GEESTELIJKEN
VERMOORD
Geen steun aan
Zuidvietnamese
premier die Hitier
bewonderde
DE TOESTAND IN
SAN DOMINGO
HET NOODWEER
IN ZUID-SLAVIE
Aanhoudend koel weer
Weerbericht
Hoogwater
Zon-
en
Maanstanden
PVanfcertng BJJ abonnement: TZRNEÜZEN
Oipeeteur-STonfdreaaetenr: L van de Sando
Redactie- en
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs 6,60 per kwartaal; per
maand ƒ2,20; per week 53 et. Losse nrs 11 ct.
DE VRIJE ZEEUW
Uitgeefster N. V. v/b firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mirt 16 et; minimum per
advertentie 2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur v.m.
Bij de voortgezette behande
ling bracht de socialistische af
gevaardigde J. Voogd hulde aan
de minister voor de snelheid
waarmee deze de nota bij de ka
mer had ingediend. Hij stelde
vast dat in de nota enkele on
zekerheden niet waren uitgeble
ven en hij vond het jammer dat
daarin niet uitvoerig wordt in
gegaan op het vraagstuk van de
regionale en de locale zenders en
op het centraal antennesysteem.
Spr. constateerde met voldoe
ning dat iedere commerciële op
zet is geweerd. De heer Voogd
concludeerde dat het omroepbe
stel voldoet aan de eisen van
openheid en vernieuwing.
Zijn fractiegenote mevr. Brau-
tigam deelde mee dat enkele
leden van haar fractie afwijzend
staan tegenover de invoering van
reclame, maar de grote meerder
heid acht reclame aanvaardbaar.
NIET GEPORTEERD
Freule Wttewaall van Stoet
wegen en haar C.H.U.-fractiege-
noot Scholten waren niet bijzon
der geporteerd voor het in de
nota vervatte omroepsysteem.
Eerstgenoemde vond het getal
criterium discriminerend naar
twee kanten. De omroepen had
den veertig jaar om hun organi
saties op te bouwen. Nieuwe ge
gadigden krijgen daarvoor maar
twee jaar.
Freule Wttewaall zag geen
nieuwe structuur, maar een aan
passing van het oude systeem.
De heer Scholten vond het uit
zenden van reclame op alle zen
ders onjuist. De angst dat niet
meer de „eigen omroep" zou
worden beluisterd of bekeken,
omdat er reclame in de pro
gramma's zat en elders niet, vond
hij niet stroken met werkelijk
heidszin. Waarom, zo vroeg hij,
is de reclame rond de nieuwsuit
zendingen gepropt? De irritatie
zal door deze veelheid groot
worden. Spr. was bang, dat de
reclame-adem door alle pro
gramma's tot verschraling zou
leiden.
De heer Scholten wenste be
perkingen óp reclame voor me
dicamenten, tabakswaren en al
coholische dranken. Hij wilde
voorts kerkelijke vertegenwoor
diging in de op te richten recla
meraad. Zijn indruk was dat de
nota-Vrolijk weinig hoop en be
lofte wekt.
ZENDTIJD VOOR DE C.P.N.
De heer Goedhart (P.v.d.A.)
ontwikkelde bezwaren tegen het
voornemen om zendtijd te ver
lenen aan de C.P.N., waarvoor
n de nota geen motivering, maar
slechts een verontschuldiging
wordt gegeven.
Hij wees erop dat de positie
van de C.P.N. in de achterliggen
de jaren niet fundamenteel is
gewijzigd en er nog steeds op
uit is in ons land „een socialis
tische dictatuur" te vestigen.
Persoonlijk sprekend zei de
heer Goedhart, dat het plan-
Vrolijk „geen aantrekkelijk
perspectief biedt Hij noemde het
droevig dat niet vooruitgelopen
wordt op een nationaal pro
gramma. De heer Goedhart
schonk ook aandacht aan het op
richten van lokale zenders.
Zonder storende effecten kun
nen er twintig gelijktijdig in ons
land werkzaam zijn, zo bereken-
hi.j. Concluderend merkte hij op
onmogelijk te kunnen instem
men met het omrocpplan, dat
„teveel smaakt naar het voor
oorlogse verleden".
AFHANKELIJK
De communistische afgevaar
digde, de heer Bakker, conclu
deerde dat van werkelijke open
heid straks geen sprake zal zijn.
„We zullen misschien meer net
ten hebben, maar wat hebben
we er aan als het vangnetten
fijn",-zo merkte hij op. Eerst als
ons land een echte democratie
ial zijn, zal het z.i. mogelijk zijn
net een waarlijk nationaal om-
roep-programma te komen. De
heer Bakker uitte kritiek op de
televisie-uitzendingen ter gele
genheid van de verloving van
prinses Beatrix.
Het toekennen van zendtijd
aan de C.P.N. zag hij als een
Succes van de democratische
krachten in ons land. De C.P.N.-
rendtijd zal de mensen aan het
uenken zetten, zo zei de heer
Bakker, die er op wees dat in
deze zendtijd zal worden ge
tracht de vrijheidsliefde en de
democratie te versterken en dat
daarin tevens de noodzaak om
te komen tot een socialistische
maatschappij-structuur zal wor
den aangetoond.
De C.P.N.-woordvoerder uitte
bezwaren tegen het voornemen
om compensatie te geven aan de
pers bij invoering van reclame
in de omroep. Hij verwierp dit
denkbeeld dat z.i. neerkomt op
het geven van staatsgeld aan de
pers. „Hoe afhankelijk in de on
afhankelijkheid", aldus de heer
Bakker.
De heer Koekkoek (Boeren
partij) zei niets in de nota van
minister Vrolijk te zien dan een
groot gevaar voor de luisteraar
en de kijker. Naar zijn oordeel
wordt in de nota een staatsom-
roeo in het vooruitzicht gesteld.
Wij willen daaraan niet mee
werken, want we kijken verder
dan onze neus lang is', zo merk
te hij op.
ETHERSPOORBOEKJE
De heer Jongeling (G.P.V.)
vond het jammer, dat de nota-
Vrolijk de kans verzuimde om
federatieve samenwerking tussen
de omroepverenigingen tot stand
te brengen.
Hij vond de koppeling lid
abonnee moreel niet te recht
vaardigen.
Ontkoppeling van lidmaat
schappen en abonnementen zou
zuiverder verhoudingen kweken.
Het uitgeven van een „ether
spoorboekje" volgens plan van
de heer Geertsema lachte deze
soreker toe. Dan zouden wel
licht kleinere groepen grotere
kans krijgen.
Het instellen van eigen N.T.S.
N.R.U.-staven voor gezamen
lijke programa's (3040 procent
van de zendtijd) kon de heer
Blaisse (K.V.P.) enigszins met
de nota verzoenen.
Hij voorzag een doorstoot naar
een nationaal programma.
Discriminerend vond de heer
Blaisse de bepaling, dat de oude
omroepverenigingen bij verlies
van leden geen veranderingen
in de toegewezen zendtijd krij
gen. Op grond van de nota wor
den aan nieuwe gegadigden geen
grote kansen geboden.
De heer Abma (S. G. P.) be
klemtoonde dat het niet-uitzen-
den van reclame op zondag juist
is, maar dat ook geen reclame
voor evenementen op zondagen
en christelijke feestdagen zal
mogen worden uitgezonden. Hij
drong aan op toezicht ter ver
mijding van godslasterlijke uit
zendingen.
HET „DROIT DE RÉPONSE"
Minister Vrolijk (Crema) zei
in het toekomstige bestel geen
omroepstrijd te verwachten, wel
een communicatiestrijd in loya
liteit en gezonde samenwerking.
Het door rav. Geertsema voor
gestane B.B.C.-systeem leek
hem, gezien onze politieke en
geestelijke stromingen, in Neder
land niet te verwezenlijken.
Het „droit de réponse' is een
moeilijke zaak. Het is uit de nota
gelaten, omdat rekening moet
worden gehouden met alle con
sequenties van de federatie van
Nederlandse journalisten.
De tijd had hem ontbroken
zich te verdiepen in de diver
gerende meningen over regio
nale en locale uitzendingen.
Daarmee zal hij de grootst mo
gelijke spoed betrachten. Aan
het centraal antennesysteem kle
ven nog zoveel vraagstukken en
de verwezenlijking ervan ligt
nog zo ver weg, dat daarmee nog
geen rekening kon worden ge
houden.
De financiering van het derde
MF-radionet zal voorshands uit
overschotten van luistergelden
sinds 1963 worden gefinancierd.
Het nieuwe bestel zal „om
streeks oktober" ingaan, afhan
kelijk van de gang der voorbe
reidingen en het vormen van
staven.
GEEN STAATSOMROEP
De minister schonk ook aan
dacht aan de uitgave van een z.g.
„ether-spoorboekje", een gezamen
lijke omroep- en teievlsiegids. Een
dergelijke uitgaaf achtte hij niet
juist. Het is z.i. billijker dat de
bron van inkomsten, die uit de uit
gaaf van programma-gegevens
worden verkregen, ten goede ko
men aan de zendgemachtigden en
niet aan een willekeurige derde.
De baten kunnen mede worden
aangewend tot verbetering van de
programma's.
Minister Vrolijk noemde de toe
latingseisen voor nieuwe gegadig
den niet streng. De toelatings-
drempe! is zo laag, dat hij nauwe
lijks verhinderend kan werken, zo
zei hij.
Met nadruk merkte hij op dat
alles in het werk wordt gesteld om
een staatsomroep, in welke vorm
dan ook, te vermijden. Het geza
menlijke programma dient alleen
een aanvullende functie te hebben
met een eigen karakter.
De wijze van reclame-voering
moet nog nader worden uitge
werkt. Overleg met de perswereld
is mogelijk over de geleidelijke in
voering.
Er behoeft geen sprake te zijn
voor vrees, als zou de pers bij het
ontvangen van een compensatie
,de hand ophouden".
Over de opmerkingen van de
heer Goedhart (arb.) over het toe
kennen van zendtijd aan de C.P.N.
zei minister Vrolijk, dat een demo
cratie zich met daartoe geëigende
middelen mag beschermen. De
recente ontwikkeling toonde ka
mervergaderingen met communis
tische sprekers op het scherm. Het
zou weinig zinvol zijn de uitslui
ting van de C.P.N. te handhaven.
Bovendien, aldus mr. Vrolijk, moet
men geen martelaren kweken.
MOTIES
In tweede termijn werd nog een
reeks vragen gesteld.
De heer Geertsema diende eer,
motie in, waarin de wens werd
uitgesproken, dat de regering op
korte termijn de totstandkoming
bevordert van het recht op een
wederwoord voor radio en televisie
en daarover een nota aan de kamer
richt.
De heer Kikkert wilde van mi
nister Vrolijk weten of deze bereid
is met de Kerken te praten over
opneming in de bestuurscolleges
en programmacommissies van
NRU-NTS „nieuwe stijl". Hij zal
een motie indienen, als de minister
daartoe niet bereid zou zijn.
BEREID TOT GESPREK
Minister Vrolijk deelde mee be
reid te zijn tot een gesprek met dn
kerken over de positie van de
kerken in het kader van de organi
satorische opzet en over de deel
neming van de kerken in de be
stuursorganen. Hierover zal ook
een gesprek worden gevoerd met
de genootschappen op geestelijke
rondslag.
De minister zei zich positief te
willen instellen ten opzichte van
het „droit de réponse". Hij deed
de toezegging de mogelijkheden
daartoe te onderzoeken en het re
sultaat van dat onderzoek aan de
kamer mee te delen. Op een vraag
van de heer Geertsema (v.v.d.) of
de minister in beginsel een voor
stander is van dit droit de réponse,
antwoordde de minister bevesti
gend. De liberale oppositieleider
deelde daarna mee zijn motie te
zullen intrekken.
De nota werd door de kamer
voor kennisgeving aangenomen.
Minister Vrolijk had tai van ge
lukwensen in ontvangst te nemen.
De Vietcong' heeft in de nacht
van dinsdag- op woensdag een
tweede districthoofdplaats ten
noorden van de Zuidvietnamese
provincie Kontocn bezet. Het be
treft de stad Dak Tog, ongeveer
400 km ten noordoosten van Sai
gon gelegen. Zij werd door 150
nian verdedigd. Twee weken ge
leden werd de districtshoofdstad
Toeomarong door guerrillastrij
ders veroverd.
Troepen uit Tan Canh die het
garnizoen in Dak Tog te hulp
snelden, vielen in een hinderlaag
van de Vietcong. Een derde 'dis
trictshoofdplaats in dit gebied,
Dak Soet, is de afgelopen dagen
verscheidene malen met mortier,
vuur bestookt.
Een eenheid Amerikaanse,
Australische en Zuidvietnamese
militairen die sinds dinsdagmor
gen in het zuiden van de door de
Vietcong bezette „zoneD" in
-actie is, heeft woensdagmorgen
bij een kort vuurgevecht met
guerillastrijders verliezen gelei-
den; in welke mate wilde Ameri
kaanse woordvoerders in Saigon
niet zeggen. De eenheid-werd met
mitrailleurs beschoten. Jacht
bommenwerpers verdreven daar
op de Vietcong-strijders.
Woensdagochtend zijn in Da
Wang opnieuw 8.000 Amerikaan
se mariniers geland, zo is uit of
ficiële bron in Saigon vernomen.
Het totale aantal Amerikanen in
Zuit-Vietnam is hiermee geste
gen tot 62.000 manschappen.
Een Amerikaanse woordvoer
der zei dat de aanvulling van
8.000 mariniers op verzoek van
de Zuidvietnamese regering zijn
geland. Zij behoren tot het derde
Amerikaanse amphibiestrijd-
krachten. 16000 man worden ge
legerd te Qui Nonh, 250 km. ten
zuiden van Da Nang. Zij lossen
900 mariniers af, die daar op 1
juli waren geland en nu naar de
schepen van de zevende vloot
terugkeren. De 6.400 overige ma
riniers worden in D-a Nang gele
gerd.
Secretaris-generaal Oe Tliant
heeft woensdag in Genève gezegd
dat een regeling van het conflict
in Vietnam met militaire midde
len zonder uitzicht is. Geen van
beide partijen kan rekenen op 'n
totale overwinning of een totale
nederlaag van de tegenstander.
Oe Th ant-zei niet bereid te zijn-
als bemiddelaar in Vietnam op te
treden wanneer er geen uitzicht
op resultaat is. Zolang Noord
Vietnam en China van mening
zijn dat de Verenigde Naties niet
bevoegd zijn om de vijandelijk
heden in Vietnam te doen beëin
digen, zal hij niet naar Hanoi of
Peking reizen.
De postchèque- en girodienst
heeft zijn miljoenste rekeninghou
der. Het is mej. H. F. Visser uit
Wassenaar die door de girodienst
met het gemakkelijke nummer
606500 is bedacht. De dienst kon
haar niet het nummer 1000000 ge
ven omdat dit bij het girokantoor
in Arnhem wordt geregistreerd. Be
halve het mooie ronde nummer
had de directeur van de postchè
que- en girodienst voor mej. Vis
ser nog -wat andere-geschenken.
Zo kreeg ze als eerste het nieuw
in te voeren kaschèqueformulier,
waar alleen zij voor haar leven
vrijdom van het kaschèquerecht
verkrijgt. Omdat ze een verwoed
Oud-premier Mosje Sjarett van
Israël is woensdag- op 70-jarige
leeftijd in Jeruzalem overleden.
De Israëlische radio onderbrak
zijn normale programma's voor
deze mededeling. De oud-premier
overleed aan kanker na een ziek
bed van vele maanden.
Mosje Sjarett heeft een lei
dende rol gespeeld in de Joodse
strijd voor een onafhankelijke
staat. Hij begon zijn politieke
loopbaan in 1931 bij, het Joods
agentschap. Palestina was toen
een Brits mandaatgebied. Na de
tweede wereldoorlog organiseer,
de hij tot groot ongenoegen van
de Engelsen de illegale- immigra
tie van Joden in Palestina. Het
Joodse verzet tegen de Engelsen
werd hoe langer hoe feller tot
Engeland de zaak tenslotte aan
de verenigde naties voorlegde,
die zich uitspraken voor de stich
ting van een onafhankelijke
Joodse staat. Deze werd 14 mei
1948 geproclameerd.
OEKRAÏNER VAN GEBOORTE
Sjarett was de eerste Israëli
sche minister van buitenlandse
zaken, een functie die hij tot 1956
heeft bekleed. Van 1953 tot 1955
was hij tevens premier.
De naam Sjarett, die „dienen"
betekent, nam hij aan in 1948. De
naam die hij bij zijn geboorte
in 1894 in de Oekrainse stad
Cherson kreeg, was Mosje
Sjertok. Het gezin Sjertok trok
naar Palestina toen Mosje 12
jaar was. Hoger onderwijs heeft
Sjarett genoten in Istanbul en
Londen,. Hij was overtuigd socia
list.
Sinds Kongo in 1960 de onaf
hankelijkheid verwierf, zijn daar
167 rooms-katholieke geestelij
ken om het leven gebracht. Vol
gens officiële kringen in Leo-
poldstad behoorden deze slacht
offers, onder wie 37 religieuzen,
tot 11 nationaliteiten. De meeste
slachtoffers van de opstandelin
gen vielen in de afgelopen 18
maanden. Honderd vermoorde
missionarissen waren Belgen, 27
Nederlanders en 11 Italianen.
Omtrent het lot van 12 andere
missionarissen tast men in het
duister.
Intrekking van politieke en
morele steun aan Zuid Vietnam
acht het Tweede Kamerlid Ne-
derhorst (P.v.d.A.) nodig, indien
het juist zou zijn, dat de huidige
premier van dit land Ngu Yen
Cao Ky, toen hij nog opperbevel
hebber van de luchtmacht was,
heeft verklaard een geestdriftig
bewonderaar van Hitier te zijn.
De heer Nederhorst heeft zijn
visie in schriftelijke vragen ter
kennis gebracht van de minister
van buitenlandse zaken. Hij
meent dat de regering, indien
een en ander juist is, de aandacht
van de Verenigde Staten hierop
behoort te vestigen en deze dui
delijk dient te maken dat het
voor de regeringen van het vrije
westen een onmogelijkheid
wordt politieke en morele steun
aan een dergelijk regime te ver
lenen.
postzegelverzamelaarster is, be
dacht de dienst mej. Visser verder
met een uitgelezen collectie post
zegels.
Het is met de toeneming van de
rekeninghouders snel gegaan. De
miljoenste inschrijving verwachtte
men pas eind volgend jaar, maar
sinds 1963 toen er 800000 reke
ninghouders waren, is het heel snel
bergopwaarts gegaan.
KASCHEQUE 1000
Het instellen van de kascheque
waartoe de dienst enige tijd gele
den heeft besloten, is een succes
gebleken. De proef die er mee
werd genomen is volledig geslaagd.
Zoals bekend kunnen kaschèque-
houders (als voorwaarde daarvoor
geldt dat ze minstens een jaar
rekeninghouder moeten zijn) op
zo'n kaschèque bij een willekeurig
postkantoor in het land direct een
bedrag opnemen tol 500.
Tot nu toe heeft de dienst nog
nooit een geval van misbruik mee
gemaakt. Het girokantoor Arnhem
is praktisch rond wat de kaschè-
ques betreft, hetgeen betekent dat
de daarvoor in aanmerking komen
de rekeninghouders allen in de ge
legenheid zijn gesteld een kasche
que aan te vragen. Het kantoor
Den Haag zal eind augustus zo ver
zijn. Bij de girodienst wordt er
over gedacht het op de kaschèque
te verkrijgen bedrag te verhogen
tot 1000.
In de nacht van dinsdag op
woensdag en woensdagochtend
is in San Domingo weer gescho
ten. Drie gewapende mannen
nederden een controlepost van de
inter-Amerikaanse vredesmacht
en openden plotseling het vuur.
Op hetzelfde ogenblik werd de
post uit verscheidene stellingen
onder vuur genomen. Er zouden
geen slachtoffers zijn gevallen.
Voorts zouden, de Dominicaanse
strijdkrachten Hondurese, Brazi
liaanse en Nicaraguaanse stellin
gen hebben beschoten.
Inmiddels is de poging tot
vorming van een voorlopige re
geling in de Dominicaanse repu
bliek in een impasse genaakt.
DEMONSTRATIE
OP GIBRALTAR
Een overzicht tijdens een dins-
dag op Gibraltar gehouden
demonstratie tegen de maat
regelen aan de Spaanse grens.
De demonstranten betuigden on
der meer hun solidariteit met
een grote groep Fransen, die uit
Tanger kwamen en het territo
rium van de beroemde rots niet
mochten binnenkomen.
Overstromingen hebben de af
gelopen twee dagen in het mid
den van Zuid-Slavië 10.000 ha
gewas verloren doen gaan en
5.000 mensen gedwongen hun
woningen te verlaten. In het
noorden van het land kampt men
nog steeds met watersnood ais
gevolg van het overlopen van de
Donau. Veertigduizend mensen
moesten daar evacueren. In de
Sowjet-Unie zijn 1 miljoen zand
zakken besteld. De eerste partij
is gisteren aangekomen.
In een vlak lagedrukgebied,
dat zich uitstrekt van Scandina
vië tot Spanje, bevinden zich
verschillende kleine storingen.
Eén van deze storingen ontwik
kelde zich woensdagmiddag bo
ven zuid-Engeland en breidde
zich in de loop van de avond en
nacht met regen en enkele buien
ook over ons land uit. Na het
voorbijtrekken van deze storing
draait de wind naar richtingen
tussen west en noord en stroomt
koele lucht van de Noordzee bin
nen. In deze lucht komt een ver
anderlijke bewolking voor, waar
uit plaatselijk enkele buien zul
len vallen. De temperaturen
worden iets lager, vooral in het
zuiden van het land.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot hedenavond.
Enkele buien
Veranderlijke bewolking met
plaatselijk enkele buien. Zwakke
tot matige wind tussen west en
noord. Dezelfde temperaturen als
gisteren of iets lagere.
DONDERDAG 8 JULI
v.m.
n.m.
Breskens
9.49
10.20
Terneuzen
10.24
10.55
Hansweert
11.04
11.35
Walsoorden
11.14
11.45
VRIJDAG
9 JULI
v.m.
n.m.
Breskens
10.57
11.18
Terneuzen
11.32
11.53
Hansweert
0.12
12.33
Walsoorden
0.22
12.43
Juli
8
4.30
21.00
16.12
1.10
9
4.31
20.59
17.26
1.29
10
4.32
20.58
18.36
153
11
4.33
20.57
19.40
2.23
12
4.34
20.56
20.35
3.01
13
4.35
20.56
21.20
3.50
14
4.36
20.55
21.®
4.48
15
4.37
20.54
È2.22
5.62
