Bezitsvorming in een nieuwe fase
Herdenkingsplechtigheid bij
Waterloo
Deelneming in
beleggings
maatschappijen
KONING B0DDEWIJN VERZOCHT
PIERRE P.MEL EEN REDERING
TE VORMEN
De anti-Joodse actie in Bamberg
gaat voort
Gevecht met raven
in Turkije
Zaterdag 19 juni 1965 DE VRfJE ZEEUW Pagina 8
„Het nationale vermogen
cliënt een zodanige sprei
ding te hebben, dat ener
zijds sociaal-onwenselijke
verschillen in de vermo
gensopbouw worden voor
komen en dat anderzijds
deze spreiding zich uit
strekt over zo breed moge
lijke lagen van de bevol
king", aldus de eerste con
clusie uit het K.V.P.-rap-
port „Bezitsvorming in een
nieuwe fase". Dit rapport
werd vervaardigd door een
commissie uit de sociaal-
economische commissie van
de katholieke volkspartij.
Het partijbestuur heeft zich
met de conclusies uit het
rapport verenigd.
„Het overheidsbeleid ten aan
zien van de bezitsvorming was
er tot dusver voornamelijk op
afgestemd bij brede lagen van
de bevolking de juiste spaar-
mentaliteit aan te kweken". De
huidige inkomens van de lagere
inkomenstrekkers bieden niet
voldoende spaarmogelijkheden.
Daarnaast zijn de in eerste aan
leg getroffen fiscale maatrege
len met name voor de laagste
inkomensgroepen niet voldoende
effectief.
ONDERNEMINGS
GEWIJS
Als een van de belangrijkste
mogelijkheden om te komen tot
een verder gespreide vermogens
vorming wordt de winstdeling
genoemd. Aanvankelijk zal hier
bij blokkering in enigerlei vorm
moeten worden aanvaard. Voor
al bij de grotere naamloze ven
nootschappen worden op grond
van de door hen gepubliceerde
cijfers mogelijkheden gezien om
tot winstdeling te komen. In het
algemeen is de commissie voor
stander van een ondernemings
gewijs verdelingsstelsel. Een
landelijk of nationaal verdelings
stelsel zou op ernstige bezwa
ren stuiten.
.Voorkeur dient te worden ge
geven aan toekenning van ver
mogensaanspraken in de vorm
van deelneming in beleggings
maatschappijen.
Hoewel nieuwe initiatieven tot
winstdeling e.d. van het bedrijfs
leven zouden moeten uitgaan,
worden ter begeleiding hiervan
wettelijke maatregelen gewenst
geacht. Ook in de fiscale sfeer
zouden, zo stelt het rapport, ver
dere maatregelen ten behoeve
van de bezitsvorming kunnen
worden overwogen. Zo wordt
gedacht aan vrijstelling van in
komstenbelasting voor inkom
sten uit vermogen en bijver
diensten uit arbeid tot een be
paalde grens, bijvoorbeeld van
600, en herziening van de ver
mogensbelasting- en de succes
siebelastingtarieven. Voorts
wordt gepleit voor bevordering
van het eigen woningbezit bijv.
door afschaffing van het regi
stratierecht, waar het de aan
koop van een huis voor eigen
bewoning betreft.
Uit een onderzoek van het C.
B.S. blijkt, zo schrijft de com
missie, dat afgezien van pen
sioenrechten ruim tweederde
van de werknemers minder dan
5000 aan vermogen bezit. 83
procent van de werknemers
blijkt minder dan 10.000 te be
zitten. Slechts vier procent bezit
30.000 en meer.
De conclusies die in het rap
port werden neergelegd vormen
tevens de formulering van de
conclusies van de Bouvignedag
„Sociaal-economische democra
tie", die op 24 april van dit jaar
werd gehouden.
Voor de derde maal in een
week tijds zijn ondanks scherp
politietoezicht in Bamberg (Bei
eren) anti-Joodse leuzen aange
troffen. Ditmaal waren zij ge
klad op een gedenkteken voor
een 'niet-Joodse ingezetene van
Bamberg in het centrum van de
stad.
Woensdag j.l. waren op de
Joodse begraafplaats in Bam
berg 23 grote grafstenen met
metershoge hakenkruisen en an
ti-Joodse leuzen besmeerd, ter
wijl zondag kort vóór de onthul
ling van een gedenkteken op de
plek, waar in 1938 de Joodse sy
nagoge in Bamberg door de na
zi's met de grond gelijk werd
gemaakt, aan het licht kwam dat
jodenhaters al met de verfkwast
bezig waren geweest.
De „Concorde" reeds
ver gevorderd
Bondskanselier Ersard heeft
vrijdag Britse en Franse hoop
op deelneming van West-Duits-
land aan hun project voor de
bouw van een supersoon vlieg
tuig, de Concorde, de bodem in
geslagen. Hij antwoordde op een
tijdens een persconferentie ge
stelde vraag dat het project al
zover was gevorderd dat deel
neming van de bondsrepubliek
praktisch niet mogelijk is. Hij
was wel bereid met Engeland
en Frankrijk samen te werken
op vliegtuigbouwgebied waar
het projecten betreft die een
land niet alleen kan bekostigen.
Hij noemde met name het Fran
se plan voor een „luchtbus".
Volgen shet bestuur van de
Joodse gemeenschap in Beieren
zijn sinds 1954 in West-Duits-
land ongeveer 200 Joodse be
graafplaatsen geschonden.
In Bamberg is inmiddels voor
het opsporen van de schuldigen
aan de jongste wandaden een
beloning van 18.000 mark (ruim
16.000 gulden) uitgeloofd.
Het politie-apparaat van Beie
ren heeft het onderzoek van de
plaatselijke politie van Bamberg
overgenomen, terwijl ook amb
tenaren van de bondsrecherche
naar Bamberg zijn gekomen.
MOGELIJKHEID
VAN 'HET
NIET-TERUGKEREN
VAN
RUIMTEVAARDERS
Op een bijeenkomst van Rus
sische en Amerikaanse geleerden
in de Franse hoofdstad heeft een
Russische geleerde donderdag
op de vraag, of de Sowj et-Unie
zal overwegen een mens de
ruimte in te zenden zonder dat
er een kans op terugkeer be
staat, geantwoord dat een der
gelijke vlucht kan en waar
schijnlijk ook plaats zal hebben.
Er zou dan „een enthousiaste
vrijwilliger" voor nodig zijn.
Overigens moest men nog veel
te weten komen over de moge
lijke uitwerking van een lang
durig verblijf in de ruimte op
een ruimtevaarder. De Sowj et-
Unie, aldus de Russische geleer
de, had besloten het ruimtepro
gram niet te overhaasten en niet
tot het uiterste te gaan.
FISCALE.
MAATREGELEN NODIG
De toedeling van de winst aan
de individuele werknemers wil
de commissie overlaten aan het
overleg tussen werkgevers en
Historie van het jongste verleden van Terneuzen
RUIMTEVAARDERS
ONDERSCHEIDEN
Tijdens een ■plechtigheid in het
Witte Huis te Washington heeft
president Johnson de beide
ruimtevaarders White ren
McDivitt j(l.) onderscheiden met
de medaille voor speciale dien
sten van de N.A.S.A.
Koning Boudewijn heeft de 54-
jarige voormalige C. V. P.-minister
Pierre Harmei vrijdagochtend ver
zocht een regering te vormen.
Harmei, voorzitter van de Waal
se vleugel van de christelijke
volkspartij, zal vandaag antwoor
den of hij de opdracht aanvaardt.
Pierre Harmei die in 1964 deel
nam aan de werkzaamheden van
de commissie voor de grondwets
herziening, was verscheidene ma
len minister, o.m. van openbaar
onderwijs, justitie én culturele za
ken. Hij is doctor in de rechten en
deskundige op het gebied van het
belastingrecht en de sociale we
tenschappen. Hij is als hoogleraar
aan de universiteit van Luik ver
bonden. Hij is ook Belgisch afge
vaardigde naar de V. N. geweest.
Harmei wordt als een der „wij
zen" der christelijke volkspartij
beschouwd, hij is specialist in
grondwetszaken en heeft grote be
langstelling voor de Belgische taal
problemen waarvoor hij een stu
diecentrum oprichtte.
Hij zou een gesprek met de in
formateur, De Schrijver, hebben
alvorens de koning zijn antwoord
over te brengen. Pp de vraag of
hij met de huidige samenstelling
van het parlement de door de ka
tholieken en socialisten gewenste
grondwetsherziening mogelijk acht,
antwoordde hij bevestigend.
Zoals bekend is voor grondwets
herziening een meerderheid van
tweederde nodig, een meerderheid
die C. V. P. en B. S. P. bij de jong
ste verkiezingen verloren.
Met een godsdienstige plech
tigheid en het leggen van kran
sen is vrijdagmiddag het feit
herdacht, dat 150 jaar geleden
Napoleon in de slag bij Water
loo een definitieve nederlaag
werd toegebracht.
De herdenkingsdienst werd
onder een stromende regen ge
houden in de boomgaard van de
hoeve van Hougoumont, waar op
18 juni 1815 talloze militairen
aan beide zijden sneuvelden.
Daarna werden kransen ge
legd bij de monumenten ter na
gedachtenis van de Franse, Brit
se, Nederlandse, Pruisische en
Belgische gesneuvelden.
Bij het Nederlandse monu
ment werd de kranslegging ver-
Koninklijke gift
voor de Rekkense
inrichtingen
Koningin Juliana heeft de Rek
kense inrichtingen ter gelegen
heid van hun 50-jarig bestaan
een bedrag geschonken ten be
hoeve van de bouw van een nieu
we kapel.
Men zal zich herinneren, dat de
koningin op 1 juni een bezoek
heeft gebracht aan de Rekkense
inrichtingen.
richt door brigade-generaal J.
Schoemaker, inspecteur der ca-
vallerie.
De vooral door Engeland ge
organiseerde herdenking alle
beroemde Britse regimenten) uit
de slag van Waterloo waren
vertegenwoordigd had blijk
baar niet ieders instemming. Óp
de muur van de hoeve van Hou
goumont waren opschriften aan
gebracht met „Hastings 1066—
1966", blijkbaar ter herinnering
aan de nederlaag die de Engel
sen 900 jaar geleden leden tegen
de Normandiërs
Automobilist te watei*
bij poging fietser
te ontwijken
In het binnenziekenhuis te
Eindhoven is de 72-jarige heer
C. A. Feijen uit Woensel over
leden aan de gevolgen van een
verkeersongeval. Hij was dins
dagavond bij de brug over de
Dommel in de gemeente Veld
hoven met zijn fiets door een
auto aangereden. Pogingen de
bejaarde man nog te ontwijken
deden de auto in de Dommel be
landen. De bestuurder bleef on
gedeerd.
Werknemers. „Als algemene
porrn zou hierbij kunnen gelden,
dat de omvang van ieders aan
deel in de winst zoveel moge
lijk in overeenstemming is met
de mate waarin wordt bijgedra
gen in de bedrijfsresultaten".
Vier boeren zijn ernstig ge
wond tijdens een gevecht met
raven, dat twee uur- duurde.
Drie van hen lagen te rusten in
een wilgenbosje bij-Sogutozu in
de Turkse provincie Eskisjir
(Anatolie). Zij sloegen direct
alarm toen de raven aanvielen,
waarop dorpelingen met gewe
ren op de vogels begonnen te
vuren. Deze stortten zich echter
in dichte zwermen op hen. Hoe
wel een vijftig raven waren
neergeschoten, werd de toestand
steeds benader, totdat de aanval
opeens ophield. De raven hadden
namelijk gezien dat twee katten
door het geweervuur waren ge
dood en stortten zich op deze
cadavers.
NIEUW ONDERZOEK
VAN DE STICHTING
BOUWRESEARCH
De stichting Bouwresearch
gaat een onderzoek instellen op
het gebied van de interne or
ganisatiestructuur van aanne
mingsbedrijven. De studiecom
missie die zich hiermee gaat be
zighouden, is dezer dagen geïn
stalleerd. Het .te hestuderen on
derwerp is de laatste tijd sterk
in de belangstelling gekomen
omdat er een duidelijke groei
as waar te nemen in de omvang
van het aannemersbedrijf. Deze
wordt veroorzaakt, doordat er
voortdurend grote- projecten
worden gebouwd.
De groei stelt nieuwe en
zwaardere eisen aan de interne
.organisaties van de bedrijven.
Reeds veel aanemersbedrijven
lijn daardoor voor problemen
geplaatst. Het is de bedoeling
jdat de studiecommissie duide
lijke richtlijnen opstelt voor de
organisatie van het groeiende
[aannemingsbedrijf, zodat een
goed functionerende interne or
ganisatie kan worden opge
bouwd. Voorzitter van de sudie-
commissie is ir. A. F. van Weele.
Verwacht wordt dat de commis
sie in de loop van het volgend
jaar haar rapport gereed zal
hebben.
door JOH. DE VRIES
LïX
Zo, dat was het dan Alles wat ik meende te móeten neer
schrijven over de voornaamste gebeurtenissen in ons oude Ter-
neuzen tot aan de eeuwwisseling. En nu ik terugblik naar mijn
punt van uitgang, is het net alsof ik de achterliggende jaren
zelf heb doorleefd
Even vertoeven mijne gedachten bij de oudejaarsavond van 31
december 1899. Dadelijk zal de klok twaalf uur slaan. Een nieuwe
eeuw breekt aan Wat zal ze ons brengen?
Wij mensen van 1965 kunnen er al heel wat over vertellen:
naast veel goeds ook heel veel slechts.
Maar laat ik ophouden met dat gemijmer en u liever voorbe
reiden op het tweede gedeelte van de Terneuzense historie die,
zoals ik in de aanvang reeds zei, zal handelen over de jaren 1900
tot 1939.
Voorlopig duik ik al die tijd weer onder in onze Ter Neuzen-
sche Courant. Toch zal er verschil zijn in de wijze, waarop ik dit
gedeelte der historie ga benaderen. Het zal zo heel lang niet
meer duren, dat mijn eigen herinneringen me zullen helpen een
beeld te vormen van de gebeurtenissen over deze periode.
Vol verwachting zie ik dat alles tegemoet.
Bijna zei ik: „Gegroet en tot ziens in 1900", ware het niet dat
een drietal korte schetsen, die zo typerend zijn voor de tijd rond
de eeuwwisseling nog een plaats moeten vinden als afsluiting
van dit deel.
HET „SPOOR"
Zoals ik reeds zei zal bij de intrede van de nieuwe eeuw naast
de bron waaruit zal worden geput de Ter Neuzensche Cou
rant meer en meer van eigen persoonlijke herinnering of
van die van anderen gebruik worden gemaakt.
Herinneringen van Terneuzenaars die, hoe eenvoudig ook, soms
zoveel kunnen bijdragen om in de typische sfeer der voorbije
jaren door te dringen.
Voorlopig dan nog gebruik makend van die van anderen ga
ik in deze schets het een en ander mededelen over het „spoor".
Het kost me dan ook helemaal geen moeite, gezeten op de bank
bij de „oostkant", beschut tegen de koude noordwester, tussen
oud-gedienden van „het spoor", de zaak op gang te brengen.
We kennen reeds de indeling van „het spoor", zoals Wieland
die rond 1880 uit zijn herinnering wist op te diepen. Welnu,
daarin is rond 1900 nagenoeg geen verandering gekomen. Met
J. de Fouw als woordvoerder, H. Meeusen als welkome steun,
soms met een enkele aanvulling der overigen zit in dan meteen
in 1899/1900 verzeild.
„Vijftien jaar oud was ik", zegt De Fouw, „toen ik aan
't „spoor" ging werken in het hout voor Van Cantfort Koch.
Zeker meer dan 200 man vond in die dagen werk bij verschil
lende ondernemingen.
In hoofdzaak waren dit bewoners van „Java", maar ook een
gedeelte van „binnen de bruggen", uit de Tholensstraat, Dijk-
straat, Nieuwediepstraat met zijstraatjes, later ook de Donze-
Visserstraat. Verder dan nog volk uit de Kerkhoflaan, de Dek
kerstraat en enkelen uit Othene.
Het waren flinke dagen die gemaakt werden, 's Morgens om
5 uur beginnen en 's avonds om 7 uur klaar. Daartussenin waren
schafttijden van 88.30; van 121 en van 44.30. Tegen een
kwartje per uur kon men het dan tot een dagloon van ƒ3,
brengen, wat voor die tijd niet zo gek was.
Overwerk kwam ook wel eens voor, d.w.z. als een boot beslist
leeg moest vóór of op een bepaalde datum. Per uur werd dan
voor „bootwerk" 0,20 extra betaald. Voor de mensen was er
in die dagen vrijwel-voortdurend werk.
De doorbraak van de dijk bij het begin van de Steen kamplaan. Op de achtergrond het huidige kantoor van
maatschappelijke zorg. Links het oude kruitmagazijn.
Op de foto met schop in de linkerhand Jacob Pijpelin k sr. Met de handen op de rug de heer Frangois de
Bree, wiens zoon, wijlen de aannemer Jan de Bree, het werk uitvoerde.
Veel van deze arbeid vond plaats door „mankracht", waarbij
de „winds" op de schepen natuurlijk ook een rol speelden.
Over de houtlossing weet De Fouw wel het een en ander te
vertellen. Veelal werd het hout op de schouders uitgedragen en
moest dan eerst geclasseerd worden, d.w.z. dik bij dik, dun bij
dun en op lengte. Daarbij was toezicht nodig; bij iedere zeven
man was een voorman.
Een van de bekendste classificeerders was een zekere De Vos,
een broer van Adr. de Vos (vroeger in de Blokken), die de zaak
moest regelen.
„Planchetten" werden eveneens gesorteerd op een ruwe hoop,
lengte hij lengte, breedte bij breedte opgestapeld en natuurlijk
ook opgemeten om later op de wagon te worden vervoerd. Ook
werd vrij veel „meubelhout" gelost en opgeslagen in loodsen,
gelegen tussen kaai en staalfabriek 1906 verbrand). Veel van
dit hout ging na sortering op de wagon met bestemming België
en Frankrijk.
Het z.g. „papierhout" voor Willebroeck nam in die dagen een
voorname plaats in aan 't „spoor".
De lange werktijden, de korte schafttijden en de soms verre
afstanden naar de woningen waren er oorzaak van dat de meeste
kinderen van de „spoorwerkers" (bootwerkers) met hun bruine
«rmmamües soms tweemaal. soms driemaal daags naar het „spoor"
togen met brood en koffie en *5 middags met het middagmaal
voor vader of broer. Reeds vóór 1900 was het me opgevallen,
dat er zich nogal eens een ongeluk voordeed met deze kinderen,
die over de rails heen moesten.
„Ja", zegt De Fouw, „dat is maar al te waarAls koffiedrager
naar de mineriet-kraan, samen met Jac. Dieleman, gebeurde het,
dat Dieleman een been werd afgereden door een grote Belgisch^'
machine. Jao. was aan het knikkeren tussen de rails en zo door
z'n spel in beslag genomen dat hij onder de machine raakte."
„Hoe ging dat dan verder toe bij zo'n ongeluk?" vraag ik.
„Deze keer," zegt'De Fouw, „snelde een stuurman van de boot
die in lossing lag, de wal op en verleende de eerste hulp. De
dokter werd gehaald er was toen geen telefoon en het
ventje werd zolang neergelegd In „het lampekot" van Alouis
Hamelink en later vervoerd naar de Smidswal, waar de „oude
school" tot ziekenhuis was ingericht.
Ook het rapen van sintels tussen de rails door de kinderen
is nogal eens oorzaak geweest van ongelukken."
„Nu, dat eten (de maaltijden), dat was wel verzorgd; maar hoe
deden jullie dat met het drinken, zo'n hele dag?"
(Wordt vervolgd.)