Kongolese troepen
bezetten Bamalia
Opnieuw zware slag
voor het Zuidvietnamese
regeringsleger
„Pinksterbestand" in
Belgische regeringscrisis
Lancering van Gemini-4
had succesvol verloop
DERTIG MISSIONARISSEN
VERMOORD DOOR DE REBELLEN
K.V.B. WIL UITKERING INEENS ALS
ALGEMENE MAATREGEL
HET WEER
Mankementen
White besloot
te wachten
88 ton bommen
Hulp van de
marine
Dicht bij Saigon
Het nakijken
Vrouwen
kinderen
en
Luchtvaart
Havenbeleid
Vandaag rapport
Eind juni
regering?
een
Weerbericht
Moord op vijftien
Nederlandse
missionarissen
Opsporingsactie
gaat door
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
Frankerins bij abonnement: TERNETtZHN
Diraeteur-Hoofdredaeteur: I. van de Sande
Redactie- en
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs f 6,— per kwartaal; per
maand 2,per week 50 et. Losse nrs 10 ct
DE VRIJE ZEEUW
VRIJDAG 4 JUNI 1965
21e Jaargang - No 6449
Uitgeefster N. V. v/h Firma F. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie 2*40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur v.m.
Rendez-vous in de
ruimte ging niet door
De lancering van
kaansc Gemini 4"
de Ameri..
is donderdag
succesvol verlopen. Men zag ech
ter af van een rendez-vous met
de tweede trap van de raket, om
dat deze tegen de verwachting'
in snel in een lagere, baansnel-
heid kwam en zich daardoor
steeds verder van de cabine ver
wijderde. De voorbereidingen
voor het uitstappen van White
en voor diens vrije vlucht in de
ruimte gingen normaal door. De
lancering geschiedde om 16.16
uur Nederlandse tijd.
Miljoenen toeschouwers in de
Ver. Staten en Europa hebben
via de televisie een rechtstreekse
uitzending van de start van de
reusachtige Titan-2-raket op
Kaap Kennedy kunnen volgen.
Reeds drie minuten na het om
hoogstijgen van de raket kon
•MoDivitt mekiuiWdai alles vol
gens plan verliep. Drie minuten
later maakte hij de cabine voor
zichtig van de uitgebrande twee
de trap los. Dit deel begon steeds
sneller te tuimelen en raakte ver
achter, waardoor de poging het
te bereiken veel brandstof kost
te. Tenslotte werd afgezien van
de beide rendez-vous.
Volgens de Nasa verliep bij de
lancering alles volgens plan, wat
de radio-verbindingen met de
cabine betreft. Gedurende enkele
seconden na de lancering werd
niets van de ruimtevaarders ver
nomen omdat zij de frequentie
enigszins wijzigden. Onmiddellijk
daarna bleken de verbindingen
uitstekend.
Elektrische en mechanische
mankementen hadden de lance
ring een uur en een kwartier
vertraagd. McDivitt en White
waren al om 13.20 uur Ned. tijd
hun cabine binnengegaan, maar
34 minuten en 59 seconden voor
het vastgestelde tijdstip van lan
cering (15.00 uur) werd het af
tellen onderbroken in verband
Vierdaagse Amerikaanse
ruimtevlucht
De Amerikaanse astronauten
E. H. White (links) en J. Mac-
Divitt, die momenteel in en
Gemini IV-capsule gedurende
4 dagen 62 maal om de aarde
zullen cirkelen.
met moeilijkheden aan de lan-
ceerstellage, die niet omlaag kon
worden gehaald. Een uur en 17
minuten later waren de moeilijk
heden verholpen en werd het af
tellen hervat.
De cabine maakte zich onge
veer zes minuten na de lance
ring van de tweede trap los.
De baan die de Gemini toen
beschreef, had een grootste af
stand tot de aarde van 280 km en
een kleinste van 160 km.
Achttien minuten na de lan
cering bevond de Gemini zich
boven de westkust van Afrika
McDivitt stond in verbinding met
het volgstation op de Canarische
eilanden.
Ruimtevaarder White besloot
Minstens vijftig Zuidvietname
se militairen sneuvelden donder
dag, toen hun bataljon op de
bergachtige centrale hoogvlakte
bij een zuiveringsoperatie in een
hinderlaag van de vietcong liep,
zo heeft een Amerikaanse mili
taire woordvoerder in Saigon
meegedeeld. Het bataljon moest
zich terugtrekken met achter
lating van doden en gewonden.
Op de terugtocht viel het in een
tweede hinderlaag. Wat er ver
der van de eenheid, bestaande uit
ongeveer 350 man, is geworden,
is niet bekend.
Dit is de derde 7,ware slag voor
de Zuidvietnamese troepen in
minder dan een week tijd. Zij
hebben in deze periode naar
schatting ongeveer achthonderd
man aan doden, gewonden en
vermisten verloren.
De guerillastrijders van de
vietcong hebben volgens het
Noordvietnamese persbureau in
de afgelopen vier jaar meer dan
4500 Amerikaanse militairen ge
dood. In een vietcong-verklaring
wordt gezegd, dat het doden
cijfer onder de Amerikanen dit
jaar al op 1127 is gekomen, Xot
de gesneuvelden zouden twee
brigade-generaals en zestien ma
joors behoren.
Zesenveertig Amerikaanse
straalvliegtuigen hebben donder
dag even ten noorden van de
zeventiende breedtegraad 88 ton
bommen geworpen op gebouwen
in het gebied van de Noordviet
namese stad Ben Qoeang. De
aanval duurde twintig minuten.
Vier Amerikaanse vliegtuigen
deden een aanval op objecten
langs de Noordvietnamese ver
keersweg nr 15 bij de Laotiaanse
grens, Enkele gebouwen in de
buurt van een benzine-depot
werden verwoest. Ook twee
luchtdoelbatterijen werden ver
nield, evenals de brug waarbij ze
stonden opgesteld.
Voor het eerst in de strijd in
Zuid-Vietnam heeft een Ameri
kaanse kruiser posities van de
Vietcong beschoten. De hulp van
de zware kruiser „Canberra" die
3 km uit de kust lag, werd per
radio ingeroepen toen verken
ningsvliegtuigen in de buurt van
Quang Ngai, waar de Zuidviet-
namezen het afgelopen weekein
de zulke gevoelige verliezen le
den, een concentratie van Viet-
congstrijders opmerkten. Er wer
den vijf granaten van 120 kg af
geschoten.
De tweede vietcong-actie van
donderdag had plaats bij de stad
Binh Tsjanh op korte afstand
van Saigon. Dank zij snel op
treden van Amerikaanse helikop
ters heeft men de bezetting van
de stad door de opstandelingen
kunnen voorkomen. In de vroe
ge ochtend had de vietcong een
buitenpost onder de voet gelopen
om de aanval op de stad in te
zetten. De opstandelingen wer
den verdreven door de helikop
ters van waaruit ze met raket
ten en mitrailleurs werden be
stookt.
Amerikaanse mariniers heb
ben woensdagavond tijdens een
treffen met de vietcong op een
verkeersweg in de omgeving van
de basis Da Nang 20 rebellen ge
dood.
Amerikaanse vliegtuigen heb-
te wachten tot de derde omwen
teling met het uit de cabine
stappen. Hij bleek tijd tekort te
komen voor de voorbereiding
daartoe.
Later kreeg McDivitt opdracht
niet dichter bij de tweede trap
van de raket te komen dan hij
was, omdat deze te snel om een
eigen as wentelde.
De Nasa deelde officieel mede
dat van beide pogingen om de
tweede trap "te naderen was afge
zien.
De leider van het project, Chris
Kraft, deelde het besluit mee aan
commandant McDivitt tijdens
een gesprek waarin deze mee
deelde reeds de heift van zijn
brandstof verbruikt te hebben.
Kraft zei dat het absoluut nodig
was die helft te bewaren voor
het voortzetten van de opera
ties. McDivitt antwoordde hoor
baar teleurgesteld: „Ik geloof
dat we nu de tweede trap alleen
maar voor het nakijken hebben".
Zie verder pag. 5.)
Troepen van het Kongolese
leger die optrekken om Europe
se gijzelaars uit de handen van
de opstandelingen te bevrijden,
zijn de plaats Banalia in het
noorden van het land binnenge
trokken. De plaats was nagenoeg
verlaten en zij troffen er geen
Europeanen aan.
Het schijnt dat van de honderd
tien personen, van wie werd aan
genomen dat zij in en nabij Boe-
ta gevangen werden gehouden,
nog 25 tot 30 vrouwen zoek zijn.
Men gelooft dat de opstandelin
gen niet met hun gevangenen
naar Banalia zijn getrokken, doch
ZIGEUNERKONING
HEEFT EEN ZOON
Te Delft is in het St. Hippoly-
tus-ziekenhuis een zoon geboren
van de zigeunerkoning Petaio en
zijn vrouw Cecilia Atanosia.
De kleine die Roka Petaio heet,
weegt zeven pond en drie ons.
zich in het oerwoud verschuilen.
Een andere militaire eenheid
van het Kongolese leger is uit
Boeta vertrokken naar de in het
westen gelegen plaats Aketi. die
in handen van de opstandelingen
is.
Volgens kringen die in nauwe
betrekking met het Kongolese
hoofdkwartier staan, zouden
sinds zaterdag in en om Boeta
vijfenvijftig Europeanen zijn ver
moord.
Een jonge Portugees die
woensdag uit Boeta in Leopold-
stad arriveerde, zei dat hij had
gezien hoe de opstandelingen 31
missionarissen vermoorden. Een
functionaris van de Nederlandse
ambassade zei dat wordt aange
nomen dat zeventien van deze
missionarissen Nederlanders zijn.
Onder de vermisten bevonden
zich vijftien Belgische nonnen,
een Engelse missionaris, een Pa
kistani en een aantal Portuge
zen, Belgen en Perzen, alsmede
Vóór Pinksteren zal er geen
formateur worden benoemd om
België een nieuwe regering te
geven. Dit is donderdag gebleken
uit een verklaring van informa
teur A. de Schrijver, die dinsdag
door koning Boiidevvijn werd be
last met een onderzoek naar de
mogelijkheden tot oplossing van
de na de verkiezingen van 23 mei
ontstane regeringscrisis.
De informateur heeft donder
dagmiddag aangekondigd zijn
besprekingen te hebben onder
broken tot de volgende week
dinsdag. Het „pinksterbestand"
is nodig om de vraagstukken te
doen rijpen, verklaarde hij.
Uit zijn mededelingen kon
worden afgeleid, dat geen van
de voorzitters van de drie natio
nale partijen de katholieke, de
socialistische en de liberale
zich nog voor één of andere
De katholieke bond van ver
voerpersoneel (K.B.V.) ver
trouwt erop dat er dit jaar een
uitkering ineens zal komen bij
wijze van algemene maatregel,
die voorkomt dat er per c.a.o.
of loonregeling opnieuw een
vloed van onderhandelingsge-
sprekken moet plaatsvinden.
Dit zei de heer W. J. L. Spit,
voorzitter van de K.B.V., op de
in Utrecht gehouden hondsraads
vergadering van deze organisa
tie Hij sprak de wens uit dat bij
deze uitkering rekening zal wor
den gehouden met de gezinsom
vang.
Over de loongrens zoals die
per 1 januari j.l. geldt voor de
ziektewet en daarmede voor de
ziekenfondsverzekering, zei hij
dat die er toe heeft geleid dat
een kleine 150.000 ziekenfonds
leden aan het begin van dit jaar
zijn afgevoerd, waarvan er velen
in feite in positie zijn achteruit
gegaan. De oplossing van dit
vraagstuk is naar zijn oordeel
gelegen in een behoorlijk op
trekken van de huidige loon
grens tot bijvoorbeeld 12.000
en het daarna laten meelopen
van de grens met de wijzigingen
in de loon-index. Hij sprak de
hoop uit dat minister Veldkamp
spoedig wegen zal weten te vin
den om dit euvel te verhelpen.
Over de sector burgerlucht
vaart zei de heer Spit er van
overtuigd te zijn dat een duur
zame oplossing voor een ren
derend vliegtuigbedrijf alleen
gevonden kan worden in samen
werking. Lukt dit niet tussen de
maatschappijen van de E.Ë.G.-
landen, dan zal naar zijn mening
naar andere combinaties moeten
worden gezocht.
Voorts pleitte hij voor een ge
meenschappelijk beleid voor de
Europese havens. De K.B.V. is
van oordeel dat dit een urgen
te zaak is. De onderlinge con
currentieverhoudingen tussen de
havens maken dat het sociaal
beleid in de nationale havens te
veel als een sluitstuk wordt ge
zien. Het is onbegrijpelijk dat,
enkele uitzonderingen daarge
laten, zo weinig wordt gedaan
aan echt personeelsbeleid in de
havenbedrijven, terwijl er een
voortdurende dreiging bestaat
dat het tekort aan havenarbei
ders nog wordt vergroot, aldus
de heer Spit.
combinatie definitief heeft uitge
sproken.
Tot de grote vraagstukken be
hoort dat van de grondwetsher
ziening. De twee regeringspar
tijen, de c.v.p. en de b.s.p., heb
ben bij de verkiezingen hun
tweederde meerderheid verloren,
nodig om. hun in het begin van
dit jaar gesloten akkoord over
de constitutionele revisie te doen
goedkeuren.
Minister van staat De Schrij
ver zou vandaag aan koning
Boudewijn een interim-rapport
over zijn bevindingen uitbrengen.
In antwoord op vragen zei in
formateur De Schrijver te hopen,
dat tegen het einde van deze
maand van een maand een rege
ring kan worden gevormd. H'j
verzekerde met nadruk dat hij
zelf deze taak niet op zich zal
nemen.
De heer De Schrijver heeft
zich bij de verkiezingen van 23
mei niet meer kandidaat gesteld
en heeft geen zitting meer in het
parlement. Als men het parle
ment heeft verlaten dan neemt
men geen zitting meer in een re
gering, zo zei hij.
ben donderdag weer een aantal
doelen in Noord-Vietnam ge
bombardeerd. De voornaamste
aanval had plaats op gebouwen
in Ban Goeang enkele kilometers
ten noorden van de zeventiende
breedtegraad. Ongeveer 54 van
de 110 gebouwen en een muni
tieopslagplaats werden bij twee
aanvallen vernietigd. In totaal
namen 80 toestellen aan de aan
vallen deel.
Zie verder pag. 5.).
WEINIG WIND
Het K.N.M.I. deelt mede:
Met noordelijke winden stroom
de donderdag lucht van zee naar
ons land, waarin op de meeste
plaatsen veel bewolking voor
kwam. In langzaam tempo be
woog intussen een rug van ho-
gedruk over de Britse eilanden
naar onze omgeving. Voor van
daag wordt daarom in ons land
over het algemeen een afname
van de bewolking verwacht en
Indonesische legerbataljons
naar de Riouw-archipel
Het Indonesische leger heeft
twee bataljons van de Westja-
vaanse Siliwangi-divisie naar de
ten zuiden van Singapore gele
gen Riouw-eilanden gezonden,
aldus wordt in militaire kringen
in Koeala Loempoer vernomen.
In mei j.l. is deze troepenver
plaatsing reeds in Djakarta aan
gekondigd. Zij wordt naar ver-
luidt uitgevoerd in het kader
van een algemeen programma
van de aan de grenzen van Ma
leisië opererende Indonesische
„vrijwilligers" door goed ge
oefende eenheden van liet gere
gelde leger.
droog weer. De wind wordt
zwak, terwijl de temperatuur
iets hogere middagwaarden zul
len bereiken.
medegedeeld door het K. N. M. I„
geldig tot hedenavond.
Iets minder koud
Droog weer met later geleide
lijk afnemende bewolking.
Zwakke wind, overdag iets min
der koud.
Grotere radio-activiteit
boven Zuid-Slavië
Zowel de eerste als de twee
de kernproef in China hebben
grotere radio-activiteit in de
lucht boven Zuid-Slavië tot ge
volg gehad. Dit is door het me
dische vorsingsinstituut van de
Zuidslavische academie van we
tenschappen in Zagreb bekend
gemaakt.
Volgens de in Zagreb verrich
te metingen ls de radioactiviteit
na de eerste Chinese kernproef
twee tot vijf keer zo groot ge
worden en na de tweede proef
ongeveer vertienvoudigd.
tien kinderen. Bij de slachtoffers
waren twee Griekse kinderen en
drie blanke vrouwen. Een Belg
die in Bondo werd bevrijd, zei
dat hij door de opstandelingen
aan handen en voeten was ge
bonden en levend in de rivier
was gegooid. Hij had zich weten
te bevrijden en sindsdien op een
geheime plaats geleefd.
Het Kongolese persagentschap
heeft donderdag bevestigd dat 14
kruisheren en een broeder van
Sint-Gabriel uit Nederland te
Boeta in het noordoosten van
Kongo door opstandelingen zjjn
vermoord.
De missionarissen vonden de
dood bij een brug over de Roebi.
Met hen waren zestien andere
missionarissen vermoord, allen
Belgen.
Over het let van de vrouwelij-
ka religieusen, van wie bekend
is dat zij met de opstandelingen
zijn meegevoerd, zijn geen nadere
bijzonderheden voorhanden.
De missionarissen zijn het
slachtoffer geworden van de ver
anderde houding van kolonel Ma-
kondo. die hun aanvankelijk
goedgezind was, doch bij de na
dering van de Kongolese troepen
opdracht tot de moordpartij gaf.
De namen van de omgekomen
Nederlanders zijn: G. Jansen uit
Tiel; W. Visser uit Mariaheide bij
Veghel; P. Kruitwagen uit Rot
terdam; M. Godefroy uit Am
sterdam; G. Kester uit Naald
wijk; V. van Heeswijk uit Veg
hel; J. Verhoeven uit Uden; Ph.
Waldram uit Amsterdam; H.
Verberk uit Haps; A. Timmers
uit Uden; H. van Lieshout uit
Uden (allen priesters) en de
broeders P. Verkuijlen uit Uden
en L. Schoenmakers uit Neder-
welten bij Nuenen.
De Nederlandse broeder van
Sint-Gabriel is P. Jacobs uit
Simpelveld. Hij was 24 jaar.
Volgens getuigenverklaringen
zouden de missionarissen in de
nacht van zondag op maandag
zijn vermoord. De gruweldaden
zouden een goed deel van de
nacht hebben geduurd. De slacht
offers werden daarna met op de
rug gebonden handen en voeten
in de rivier Roebi geworpen, al
dus de donderdag in Brussel uit
Kongo binnengekomen berichten.
Een opstandeling zou hebben ge
zegd: ,,Wij hebben 31 geestelijken
gedood. De vrouwelijke gevan
genen en de kinderen hebben wij
verborgen".
Aan de hand van verklaringen
van getuigen en overlevenden uit
het van opstandelingen gezuiver
de gebied in het uiterste noorden
van Kongo heeft men in Leopold-
stad berekend, dat zich daar niet
109, maar 106 Europeanen heb
ben bevonden. Elf van hen zijn
in leven. 12 werden zeker ver
moord.
Naast de 31 missionarissen, dia
werden omgebracht, worden nog
52 mannen, vrouwen en kinde-
re vermist. Onder hen zouden
zich geen Nederlanders meer be
vinden. Zowel te land als in da
lucht wordt de opsporingsactie
voortgezet.
VRIJDAG 4 JUNI
v.m.
n.m.
Breskens
4.55
5JS
Terneuzen
5.30
5.53
Hansweert
6.10
6.33
Walsoorden
6.20
6.43
ZATERDAG
5 JUNI
v.m.
n.m.
Breskens
5.48
6.20
Terneuzen
6.24
6.55
Hansweert
7.04
7.35
Walsoorden
7.14
7.45
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
juni
4
4.24
20.53
9.11
0.49
5
4.23
20.54
10.36
1.19
6
4.23
20.55
11.59
1.42
7
4.22
20.56
13.19
2.00
8
4.21
20.57
14.37
2.16
3
4.23
20.52
7.47
0,07