Formateur Mr.Cals hoopt voor Pasen gereed te zijn De olitieke eenwording van Europa alles &kan metatd ROEPING en STRIJD Maar er zijn nog belangrijker zaken dan het Lv.-beleid De Nederlandse kritiek op Frankrijk K.V.P., P.v.d.A. EN A.R. AANVAARDEN 0MR0EPPLAN VAN Mr. CALS Toelichting van mr. Cals Pagina 2 Zes fasen Hoofdlijnen Geen overhaasting De open brief Band met de Ver. Staten Open bestel „Televizier" wordt uitgesloten Frankrijk torpedeert economische integratie Ofschoon formateur mr. J. M. L. T. Cals het een nare vraag vond, verklaarde hij maandagavond te hopen vóór Pasen een kabinet gereed te hebben, als er onderweg tenminste geen struikelingen komen. Toen hij begon gaf hij zichzelf 5 pet kans. Na de bereidverkla ringen van de fractieleiders van p.v.d.a., k.v.p., a.r. en c.h.u. pet en nu een akkoord over een toekomstig radio-t.v.-beleid werd bereikt na het uit de boot stappen van mr. Beernink, kent hij zich zelf 25 pet kans toe. Mr. Cals vond te optimistische geluiden over zijn formatiepoging voorbarig. Er zijn nog andere be langrijker punten dan de radio- en T.V.-kwestie. Een ïange crisis vindt hij na delig en kostbaar voor het land. Het te laat opstellen van de be groting 1966, het uitblijven van beslissingen over grote werken, het uitstel van behandeling van de (natte) mijnwet continentaal plat en andere zaken zouden zeer kostbaar kunnen blijken. De formateur heeft zijn poging in 6 fasen verdeeld. Eerst kwam de beginselverklaring over een samengaan van een aanvaard baar program en zetelverdeling. Nauw daaraan verbonden moest worden gepraat over zetelverde ling en de aard der bindingen, analoog aan het akkoord van Wassenaar, beperkt echter tot de belangrijkste vraagstukken. „Wil het komende kabinet zich verzekerd achten van een vrucht bare samenwerking met de volks vertegenwoordiging, dan is het noodzakelijk dat dit kabinet in ieder geval voor wat betreft zijn beleid ten aanzien van controver sieel liggende belangrijke vraag stukken zich verzekerd weet van de instemming van de aan de ka binetsleden geestverwante frac. ties. Aan het slot van de eerste fase zou een akkoord over een be perkt program van kernpunten ten behoeve van een regerings program moeten worden bereikt. In de tweede fase zou dan overeenstemming over de kern punten moeten worden bereikt waarbij het breekpunt van het kabinet het radio, en T.V.-be leid voorop stond. Mr. Beer nink, C.H.U.-fractieleider, trad toen uit het gezelschap. De dan volgende fase is geen moeilijke, zo meende mr. Cals. Dan wordt zeer globaal en in hoofdlijnen een regeringspro gram opgesteld. De vierde fase zal aanzienlijk moeilijker zijn. Dan komen de hoofdlijnen van de portefeuille, verdeling en daarbij de departe mentale indeling, de coördinatie der departementen, de positie van de minister-president en de posi tie van de vice-president of vice- presidenten aan de orde. De vijfde fase behelst het aan zoeken van ministers, de zesde het vaststellen van een regerings program. De laatste twee fasen mogen niet worden overhaast, zo vond de formateur. Men kan toekomstige bewinds lieden niet onder hoge druk la ten bellissen over het op zich ne men van zware verantwoordelijk heden, aldus de formateur. -3- - - - Grevelingendam nekslag voor eeuwenoude veerdienst Het veelgebruikte particuliere voetveer van Zijpe naar Anna Jacobapolder zal met ingang van 4 april worden opgeheven. De veerdienst over het Zijpe is enkele honderden jaren oud. Deze dienst werd de laatste hal ve eeuw uitgeoefend door de ge broeders Maas. Nu de Grevelingendam deze week in gebruik wordt genomen, menen de bejaarde firmanten er mee te moeten ophouden omdat een verdere exploitatie niet meer rendabel zal zijn. Bij de komst van de R.T.M. (Rotterdamse tramwegmaat schappij) in 1900 naar de Zeeuw se n Zuidhollandse eilanden werd de veerdienst ZijpeAnna Jacobapolder door een stoom boot gevaren, maar er bleef par ticuliere concurrentie. Toen de toenmalige veerschippers in dienst van de R.T.M. gingen, namen anderen de particuliere veerdienst weer ter hand. Deze veerdienst heeft de laat ste 50 jaar vele honderdduizen den mensen vervoerd. Zowel overdag als 's nachts, want als de R.T.M.-boten hun diensten hadden gestaakt en men wilde toch naar de overkant, moest men de gebroeders Maas uit hun bed kloppen. Geen mist zo dik, geen storm zo hard of de kleine motorbootjes van deze veer dienst wisten de overkant te halen. En vele malen kwam de post over dank zij de veerdienst van Maas. De Nederlandse kritiek op de Franse politiek ten aanzien van de N.A.V.O. is de voornaamste oorzaak van de bezwaren van Frankrijk om deel te nemen aan een conferentie over de politie ke eenwording van de zes landen van de Europese gemeenschap pen. Dit schrijft liet Parijse blad France-Soir. In een commentaar op het be zoek van de Franse minister van buitenlandse zaken, Couvé de Murville, aan Rome schrijft de voornaamste diplomatieke cor respondent van het blad, Mau rice Delarue, dat Italië, België en West-Duitsland boos zijn en Frankrijk verantwoordelijk stel len voor het feit dat er ten aan zien van de politieke eenheid van Europa geen vorderingen worden gemaakt. Delarue herin nert er aan dat president De Gaulle en bondskanselier Erhard in het begin van het jaar het er over eens waren, dat er over de politieke eenwording moet wor den gesproken. De voornaamste reden voor de Fransen om van dit standpunt terug te komen was de campagne in Nederland tegen de politiek van generaal De Gaulle. In dit verband noemt Delarue de open brief van 38 vooraan staande Nederlanders die de Franse regering er van beschul digden dat zij het atlantisch bondgenootschap en de samen hang van het westen in gevaar bracht. „Dit manifest werd in het openbaar door de Nederlandse minister van buitenlandse zaken, de heer Luns, goedgekeurd. On der deze omstandigheden is Pa rijs van oordeel, dat een confe rentie van de zes het misverstand slechts erger kan maken. Het zou nutteloos zijn", aldus Fran- ce-Soir. De Westduitse minister van buitenlandse zaken, dr. Gerhard Schroder, heeft echter als zijn mening te kennen gegeven dat de voorgenomen conferentie van ministers van buitenlandse za ken van de „zes" spoedig zal plaats vinden en dat daardoor de Europese eenwording naderbij zal komen. De minister zei dit op het congres van de christen democratische partij in Diissel- dorf. Een woordvoerder van het ministerie van buitenlandse za ken in Bonn sprak intussen zijn teleurstelling uit over het uitstel van de voorgenomen conferentie, die op tien mei in Venetië had moeten beginnen. Minister Schroder herhaalde zijn standpunt, dat men zich een Europese gemeenschap niet kan voorstellen zonder een sneciale band tussen Europa en de Ver. Staten. groeperingen spreken volgens Hammarskjoeld de technische ontwikkeling, de economische noodzaak en ook zeer sterke politieke factoren. „Sedert 1958 stoten wij steeds weer op het ontbreken van politieke wil bij één Europees land", zo voegde hij hieraan toe. De houding van dat land heeft weinig te maken met Europese en wereldomvat tende verantwoordelijkheden en idealen. Industrie en handel weten dat hun behoeften niet tot de Europese economische ge meenschap of tot de Europese vrijhandelsassociaite beperkt zijn, maar dat ze geheel Europa om vatten. De E.V.A. is nog steeds voorstander van de totstand koming van één markt in Euro- pi.. Alleen op die manier kan Europa in vrede, vrijheid en welstand leven, aldus Hammar skjoeld. Hij wees de Franse plannen tot hervorming van het mone taire stelsel met kracht van de hand. Ook toonde hij zich tegen stander van de Franse pogingen de buitenlandse investeringen, vooral de Amerikaanse, in eigen land tegen te gaan. Voorjaarsweer hier Winterse sneeuw daar. Telefoto A.N.P.: Vele Nederlan ders hebben het afgelopen week einde in hun tuinen en op ter rasjes genoten van het zomerse weer. In Zwitserland echter ligt op vele plaatsen nog volop sneeuw. Zoveel zelfs, dat in de omgeving van St. Moritz twee lawines de toegang tot het win tersportplaatsje Zuoz blokkeer den. Gelukkig werd niemand hierbij gewond, maar de sneeuw massa levert wel veel hinder op voor het verkeer. Maandagmiddag is plotseling het Nederlandse vrachtschip „St. Gerrad" uit Rotterdam geladen me 900 ton kolen in de Rhein- hafen van Bazel gebroken en gezonken. De opvarenden konden zich redden door aan boord van buurschepen te springen. Het schip zal zo 'spoedig mo gelijk worden gelicht, waarna een onderzoek naar de oorzaak van deze onverwachte gebeurte nis zal worden ingesteld. Dodelijk hivenongeluk Dinsdagmorgen is de 27-jarige bootsman-havenarbeider JA. Phaff uit Rotterdam aan boord van het Duitse m.s. „Heidelberg" dat in de Waalhaven ligt, in één der ruimen getroffen door een overkomende hijs balen met klei, die met een elektrische wal- kraan uit het schip werden ge lost. De bootsman moest ernstig gewond aan het hoofd naar het Dijkzigt-ziekenhuis worden ver voerd, waar bij aankomst bleek dat hij was overleden. LAWINE BEDOLF AUTOBUS Zes doden Op een weg nabij Matrei in Oostenrijks Tirol is maandag middag een autobus met 18 men sen door een lawine bedolven. Van officiële zijde is meege deeld dat er zes doden zijn. Het aantal gewonden bedraagt zeven. In de autobus zaten arbeiders die naar hun werk werden ge bracht. Het waren allen Oosten rijkers. Minister Biesheuvel: WAAROM GAAN WIJ Zowel minister drs. P. J. Bo- gaers (volkshuisvesting) als de vice-president, mr. B. W. Bies heuvel, hebben gisteren woorden van lof te incasseren gekregen over het door hen gevoerde be leid. Dit geschiedde bij de be handeling in de Eerste Kamer van de begj-oting 1965 van het departement van volkshuisves ting en bouwnijverheid en de be groting van het kabinet van de vice-minister-president. Minister Biesheuvel toonde zich dankbaar voor de woorden van waardering, uitgesproken, zoals hij zeide, bij het scheiden van de markt. Die waardering, zo vervolgde de (demissionaire) bewindsman, deed hem afvragen waarom het kabinet-Marijnen eigenlijk weggaat. Bij de debatten in de senaat was het de C. H.-afgevaardigde Van Hulst, die mede uiting gaf aan zijn waardering voor het be leid van minister Biesheuvel. Hij sprak zich uit voor de terug keer van de bewindsman, „mits hij zich in het komend kabinet gesterkt zou mogen weten door twee c.h.u.-collega's". VervoIjfAlaij Tijdens een persconferentie lichtte formateur mr. Cals het met de fractieleiders van k.v.p., p.v.d.a. en a.r.p. overeengekomen omroepplan toe. Hij vond het lidmaatschap van een omroeporganisatie een vorm-vereiste ter regeling van de bescherming van de vrijheid over en weer. De eis dat een lid geregistreerd moet zijn bij de dienst kijk- en luistergelden vond mr. Cals de enig mogelijke controle. Op de opmerking dat het .•droit de réponse" (recht van be antwoording) niet in het plan staat, zei mr. Cals dat dit naar zijn mening zeker in de wet neergelegd moet worden. Dat dit recht niet in het overeengeko men plan staat betekent niet, dat wij er tegen zijn, aldus mr. Cals. Wij willen, aldus de formateur, een zo eerlijk mogelijke poging doen om een open bestel te be reiken. Vandaar dat gestreefd wordt naar een systeem van vrije zendgemachtigden, waarvoor het publiek iets over heeft. Een ieder moet in de gelegenheid zijn een volledig programma te bren gen. Over reservering van een deel van de reclame-opbrengst ter financiële compensatie van dag bladondernemingen (in het stuk staat letterlijk „de pers") dient nader overleg plaats te vinden. Mr. Cals wenste zich niet uit te laten over het al of niet rati ficeren van het piratenzenders verdrag van Straatsburg. Even min wilde hij iets zeggen over het toekennen van da vijf per cent zendtijd voor kerken en po litieke partijen, al of niet met in begrip van niet-democratisch te achten partijen. Sprekend over de criteria van toelating werd de conclusie ge trokken, dat een blad als Teie- vizier, uitgegeven ais winstob ject, geen zendmachtiging zal kunnen krijgen. Iedere zendgemachtigde echter zal het recht hebben een blad te laten verschijnen, waarin de pro gramma's van alle andere zend gemachtigden kunnen worden gepubliceerd. Bij het opstellen van het plan is gedacht aan een definitief systeem met drie categorieën zendgemachtigden met resp. 100.000 leden, 250.000 leden en 400.000 leden. Men zal deze aan tallen globaal moeten behande len. Het leek mr. Cals juist om schooltelevisie, 'Teleac en regio nale uitzendingen op den duur in het nieuwe samenwerkingsor gaan harmonisch in te bedden. De wijze van het brengen van reclameboodschappen zal nog een punt van technisch overleg zijn. „Het Parool" (Amsterdam) schrijft: Wie zoals wij heeft ge dacht aan een radicale vernieu wing van de structuur van het omroepbestel, kan zich over „het omroeppian-Cais" niet ver heugen. Kijkt men door de technische en organisatorische details heen, dan blijft over dat het zuilensys teem wordt gehandhaafd, gecon solideerd en op een enkel punt wat aangevuM. Bij de nogal (Adv De plaatsvervangend algemeen secretaris van de Europese vrij handelsassociatie, Knud Ham marskjoeld, is van mening dat Frankrijk de economische inte gratie tussen Europese vrijhan delsassociatie en de Europese economische gemeenschap torpe deert. Zonder de naam van Frankrijk te noemen gaf hij dit dinsdag te kennen op de Zweed se cultuurdag in Wabern (Hes sen). Voor een integratie van de beide Westeuropese economische door ERNST MEISTER 124) HOOFDSTUK XVII Clara was Klaus met de wagen komen halen. Ze reden naar het kantoor van de notaris, om tegenwoordig te zijn bij de ope ning van het testament van de heer Siebenöhrl. Ze hoopten dat deze formaliteit niet veel tijd in beslag zou nemen, omdat ze bei den een bijzonder drukke dag voor de boeg hadden. Tijdens de rit vertelde Clara het een en ander over de patiënten, die met het nieuwe middel werden be handeld. „Mervin heeft me een bepaal de suggestie gegeven op grond van zijn onderzoek en nu geloof ik dat ik de nog altijd enigszins schadelijke werking op het been- dergestel geheel kan elimineren. We zullen nu de beenderen vol komen ongevoelig voor de stra ling kunnen maken, Mervin is een kraan." „Dus eerst sukkelden jullie daar nog wat mee?" „Sukkelen is het woord niet, het had werkelijk niet veel te beduiden. Maar we willen het helemaal goed hebben." ..Natuurlijk. En hoe maken de patiënten het? De eerste twee waren gisteren bij mij voor con trole, ik heb niets meer kunnen vinden." „Dat doet me ontzettend veel plezier, Klaus. We hebben er in middels weer zes. Dat kan, om dat we nu natuurlijk veel vlot ter werken dan in het begin. We weten nu al veel meer, daar wil ik je nog wel graag even voor hebben. Daarna is het niet meer nodig, dan kan de kliniek het met het gewone routine-onder zoek wel af. Maar Mervin is nu eenmaal een secuur baasje. En dan zal ik je nog wat vertellen, ik krijg voor deze therapie van Mervin een eigen afdeling. Vind je het niet geweldig?" Stralend keek ze hem aan. „J'i bent gewoon voor het ge luk geboren," lachte hij. „Zeg dat maar niet zo luid, stel je voor dat meneer Sieben öhrl „Ssst. roep de geesten niet op," waarschuwde Sevard, „en stop even als je wilt." Hij sprórfg uit de wagen en het duurde even voor hij terug kwam. „Wat heb je in vredesnaam uitgevoerd?" vroeg Clara nieuws gierig. „Niets anders dan een paar kaartjes voor de bioscoop ge kocht. Voel je er wat voor, van avond? En een gezellig etentje na?" „Naturlijk," lachte ze, maar ze vervolgde wat argwanend: „Zeg, waar komt jouw plotselinge voorliefde voor de bioscoop van daan? Je klaagt altijd dat je geen behoorlijk concert kunt gaan horen en geen toneelstuk kunt gaan zien, omdat je geen tijd hebt. En dat die paar uur bioscoop maar een armzalig sur rogaat is." „Heeft de hoofdrolspeelster veel sex-appeal?" plaagde ze. „Wie is het, Sofia, Gina of Ma rilyn? Wie is je favoriet?" „Niks favoriet, maar ik zie dat er een film draait van Stern- bach." „Nou, en....?" „De burgers van Calais. Hij heeft het toch weer gelapt, de smicht". Hij vertelde haar nu de samenhang van een en ander en besloot: „En daarom is de bio scoop vanavond geen surrogaat, omdat ik bij de geboorte van die film aanwezig ben geweest. Zo zit dat." De notaris wachtte hen reeds in zijn kantoor, zij waren er niet alleen, er zaten tot hun ver wondering nog meer mensen, veel meer dan ze verwacht had den. De gevolmachtigde van het Kinderdorp was er en hij had Jochem bij zich, de huishoud ster Tini en de secretaresse Ur sula, voorts een paar neven en nichten van de ontslapene. Ter wijl de notaris de voorbereiden de formaliteiten verrichtte praat te Clara fluisterend met Jochem en had Sevard gelegenheid de gezichten van de verwanten te bestuderen. Ze zaten stokstijf op hun stoelen en gluurden vijan dig rond. De notaris kuchte en nam een aantal met de hand be schreven bladen voor zich, de laatste wil van de heer Sieben- örhrl. Hij kuchte nogmaals, ver zocht stilte en begon voor te lezen. „Ik heb," zo las de notaris luid en duidelijk, „in mijn zakelijke ondernemingen het geluk gezocht dat mij in mijn privé-bestaan ontzegd is. Ik heb gedurende mijn leven onophoudelijk er naar ge streefd mijn bezit te vergroten, het bezit dat er nog zal zijn wan neer ik ben heengegaan. Bezit legt de bezitter verplichtingen op. Daarom bepaal ik als mijn uiterste wil dat na mijn dood mijn bezit, niets uitgezonderd, als volgt verdeeld zal worden: mijn villa met de daarbij beho rende tuinen en landerijen ver maak ik aan mijn geadopteerde zoon Joachim Siebenöhrl. Tot zijn meerderjarigheid wordt hij in het gebruik gesteld van rente en opbrengst, waarbij ik notaris dr. Wenda en mejuffrouw dr. Clara Eyken als toezichthouders benoem. Zij zullen hem op de dag van zijn meerderjarigheid dit bezit overdragen. Het is mijn innigste wens, dat genoemde dr. Eyken en de heer dr. Sevard met de voogdij over mijn zoon wor den belast." De notaris pauzeerde even en poetste de glazen van zijn bril op. De gezichten van de fami lieleden waren iets bleker ge worden en verstarden tot gro teske maskers. Jochem keek naar Clara. „Een jonge moeder," was van zijn gezicht te lezen, „maar wèl een lieve moeder". Hij was zich niet 'bewust welk fortuin hem vandaag in de schoot ge worpen werd. (Wordt vervolgd.) stormachtige ontwikkeling van de techniek en de finanoierings- mogelijkheden die uit de reclame ontstaan, zou het moge'ijk zijn geweest iets geheel nieuws op te zetten. Men zou het eerste net aan de zuilen hebben kunnen la ten en op het tweede net een werkelijk concurrerende organi satie, gebaseerd op een nationale gedachte hebben kunnen toela ten. De Tijd-Maasbode schrijft o.a.: De hoofdlijnen van de over gangsregeling wekken vertrou wen. Voor wat de samenwer kingsorganen en het gezamenlijk programma betreft lijken diverse klippen verdienstelijk omzeild. Van groot gewicht achten wij het, dat de bestaande omroepen niet worden beknot in hun rech te, die zij in vrijheid en dank zij veer inspanning hebben verwor ven. Alles bijeen stemt het nieu we plan overeen met wat reeds lang gemeen goed was bij een meerderheid van de Kamer. Het „Handelsblad" schijft: De oplossing (lie forniateui Cals nu verdedigt, is lijnrecht in strijd met de inhoud van de be. faamde T.V.-nota-Scholten, waar minister Cals indertijd met hart en ziel achter stond. Het doel heiligt de middelen, zal de heer Cals gedacht hebben. Want het plan maakt het voor nieuwe zendgemachtigden uiterst moeilijk, vaste voet in de ether te krijgen. Zij verwerven zich met hun schamele urentoewijzing geen reële kansen. Werkelijke openheid van de ether blijft een vrome wens. Wanneer de heer Cals straks, als de moeilijke so ciaal-economische onderwerpen aan de orde komen, met soortge lijk opportunisme manoeuvreert, is de kang niet gering dat ook de A.R.P. er de brui aan geeft. „Het Vrije Volk" schrijft; Belangrijk 'in het plan is de vorming van het nieuwe orgaan met een eigen programmastaf en eigen zendtijd. In dat orgaan kan de vernieuwing van radio en te levisie gestalte krijgen. Voor de deur van het nieuwe bestel zal het gedrang niet groot zijn, maar wie werkelijk iets wil met radio en televisie, heeft niet zo'n hoge drempel voor zich. En dat is het waardevolle van dit plan. Het geeft kansen op ver nieuwing maar maakt van radio en T.V. geen terrein voor avon turiers. Mevr. Haja van Someren-Dow- ner, V.V.D.-lid van de Tweede Kamer, verklaarde in een com mentaar op het omroepplan--Cals, dat „het blijven denken in clubs wellicht voor de twintiger jaren begrijpelijk was, maar voor 1965 blijk geeft van puur conservatis me." Ten aanzien van de voorwaar de, dat aspirant-omroep-organisa- ties reeds bij een ledental van 10.000 een uur televisiezendtijd kunnen krijgen, zei mevr. Van Someren dat het vrijwel niet mo gelijk is op basis van een uur een eigen progjamma op te bouwen, een eigen geluid te laten horen en daarmee een organisatie tot boven de 100.000 leden op te stu wen. De huidige omroepen zijn veertig jaar geleden toch ook niet op deze voorwaarden begon nen. Het omroepplan-Cals, aldus mevr. Van Someren is op deze manier voor nieuwe gegadigden zeer discriminerend. K. N. M. I. registreerde aardbeving bij de Aleoeten Dinsdagochtend om negen mi nuten over half vier hebben de seismografen van het K.N.M.I. „een sterke aardbeving" opge tekend op een afstand van 8800 km. Vermoedelijk was de haard gelegen in het noordelijk deel van de Stille Oceaan nabij de Aleoeten, in welk geval met het optreden van seismische Vloed golven rekening moest worden gehouden.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1965 | | pagina 2