C.H.U. trekt zich terug uit formatie-overleg De mars naar Montgomery ten einde Teleurstellende Franse verkiezingen Naar een kabinet van K. V. P. P. v. d. A. en A. R.? SCHMELZER EN SMJU1ER3R0EK ERNSTIG TELEURGESTELD HET WEER 1 WËm TEGENSTELLINGEN VERSCHERPT China is bereid vrijwilligers naar Vietnam te sturen Doden en gewonden in Marokko VRIJDAG 26 MAART 1965 21e Jaargang - No. 6402 Basisprogram' en regerings program Kiem voor nieuwe crisis Weerbericht Onverteerbare eis Overleg geschorst A. ft. wenst voortzetting formatie-overleg DE„DOORMAN" NAAR DE WERF D@ rechterzijde D® linkerzijde Nieuw chemisch wapen Het centrum TUSSENTIJDSE VERKIEZING IN SCHOTLAND GEHEILIGDE" PLAATS DAG VAN DE OVERWINNING ARRESTATIES IN GREENVILLE Hoogwater Zon- en Maanstanden Frankering by abonnement: TERNEUZEN Directeur-Hoofdredacteur: I. van de Sande Eedactie- en Administratie-adres: Smidswal Telefoon: 01150 2073 Gironummer: 38150 Abonnementsprijs 6,per kwartaal; per maand 2,per week 50 ct. Losse nrs 10 et DE VRIJE ZEEUW Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per advertentie 2,40. Hubriek „Kleine Advertenties" (géén handels advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging. Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur. Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer tot 10 uur v.m. De C. H. U.-fractieieider, irr, II. Beernink, heeft donderdag morgen omstreeks half twaalf de samenkomst van de fractieleiders met formateur rnr. Cals verlaten. Mr. Beernink verliet het over leg omdat hij zich in overeen stemming met zijn fractie niet vooruit wilde binden op onder delen van een program. Zijn ver klaring luidt „De christelijk-historische frac tie heeft de bereidverklaring van de fractievoorzitter omtrent deel neming aan besprekingen be treffende de kabinetsformatie unaniem aanvaard. De fractie heeft zich echter op het standpunt gesteld, dat ze zich niet kan binden aan een onder deel van het program, te weten het onderdeel dat betrekking heeft op het radio-televisiebeleid, zonder dat ze voldoende inzicht heeft in het gehele regeringspro gramma en in de zetelverdeling. De formateur, de fractievoor zitters van de K. V. P., de P. v. d. A. en de A. R. P. merken het vol gende op: In hun eerste gezamenlijke bij eenkomst hebben alle fractie voorzitters zich akkoord ver klaard met een procedurevoor- stel, daf hun schriftelijk door de formateur was voorgelegd. In 'n voorgaande fase hadden de vier fractievoorzitters zich reeds in hun afzonderlijke gesprekken met de formateur akkoord ver klaard met de volgende drie on derdelen: 1. Bereidheid tot samenwer king op een aanvaardbaar pro gramma; 2. aard van de bindin gen; 3. onderscheid beperkt „ba sisprogram" en regeringspro gram. De tweede fase van de proce dure werd als volgt vastgesteld: 1. Vaststelling onderwerpen, die in het beperkt „basispro gram' moeten worden behan deld. 2. behandelng van radio- en t.v.- beleid; 3. Behandeling overige program mapunten. De vraag van de heer Beernink of een weigering van de C. H.- fractie om thans over het radio- en t.v.-beleid een beslissing te nemen, tot een afbreken van het beraad tussen dte vier fractie voorzitters zou leiden, werd zo wel door de formateur als door de voorzitters van de fracties De heren Schmelzer (K.V.P.) en Smallenbroek (A.R.P.) bleken ernstig teleurgesteld over de houding van de C.H.U.-fractielei- der mr. Beernink inzake de ka binetsformatie. De socialistische fractielieder de heer Vondeling zei: „Mr. Beernink heeft willen blazen en het meel in de mond willen hou den. Hij zei geen nee, ook geen ja, maar „nja". De leiders van de K.V.P.- en A.R.P.-fracties beklemtoonden nogmaals grote waarde te hech ten aan samengaan en samenwer king van de drie christelijk de mocratische partijen. De heer onder depressieinvloed Het weerbeeld op de Atlanti sche Oceaan wordt gekenmerkt door een krachtige westcircula tie waarbij de sterkste windvel den op nogal zuidelijke breedte voorkomen. Een langgerekte gor del van lage luchtdruk strekt zich hierbij van New-Foundland tus sen 50 en 55 gr. nbr. tot aan Ter- land uit. Langs de zuidtlank hier van trekken storingsgebieden, afgewisseld door kortstondige weersverbeteringen in een snel tempo oostwaarts. Een rug van hoge luchtdruk die ons donderdag passeerde, het geen de buiigheid deed afnemen en wat meer zon veroorzaakte, werd op de hielen gevolgd door 'n regenfront dat in snelle vaart over Engeland en de zuidelijke Noordzee oostwaarts trok en Zeeland in de avond bereikte. Het leek ons land in de nacht te passeren. Vandaag voeren aan de achterzijde krachtige, en aan de kust mogelijk harde tot stormachtige zuidwestelijke win den lucht aan waarin vrij veel bewolking voorkomt. Er zijn plaatselijk buien mogelijk, het geen mede samenhangt met de aanwezigheid van een depressie die vermoedelijk ten noorden van ons land langs naar Zuidscandi- navië zal trekken. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot heden avond. Veel wind Half tot zwaar bewolkt met plaatselijk buien. Krachtige, aan de kust harde tot stormachtige zuidwestelijke wind. Gematigde lemporetwren. Smallenbroek verklaarde dat hij het uiteengaan op het radio-tele- visiepunt tijdens de formatie be treurt. De wens van de heer Beernink om de radio-televisie kwestie als een vrije kwestie te zien noemde hij onmogelijk. Deze zaak was reeds een tijdbom on der het kabinet-Marijnen en zou als vrije kwestie tot een nieuwe crisis leiden. De heer Schmelzer zei dat mr. Beernink bij het zich bereid ver klaren om het radio- en t.v.- vraagstuk als onderdeel van een geheel program te zien, zijn voorstel in beginsel had moeten laten vallen. Het punt dat mr. Beernink zich pas zou willen binden op een program, nadat over alle punten overeenstemming zou zijn be reikt, ook over de zetelverdeling met de radio en t.v. als vrije kwestie, was voor de andere fractieleiders en de formateur een onverteerbare eis. Bovendien vonden de gesprekspartners deze eis in strijd met de verleden week afgelegde bereidverklaring van mr. Beernink. De heer Schmelzer zei bereid te zijn door te gaan met het zoeken naar een oplossing door de resterende partners. De heer Vondeling meende dat de kabinetscrisis zo snel moge lijk moet worden opgelost. De radio- en t.v.-zweer moet spoe dig gereinigd worden, vond hij. „De heer Beernink wilde de ziekte laten slepen". van K. V. P., P. v. d. A. en A. R. P. bevestigend beantwoord. Een ander uitgangspunt zou niet alleen onjuist zijn tegen over de V. V. D-, die immers we gens verschil van inzicht over het radio- en t.v.-beleid niet aan de besprekingen heeft deelgenomen, maar bovendien de moeilijkheden die tot de kabinetscrisis hebben geleid, niet oplossen en daarmee de kiem leggen voor een nieuwe crisis. De formateur en de drie frac tievoorzitters achten het gevaar daarvoor te meer aanwezig, om dat de fractievoorzitter van de C. H. U. heeft verklaard, dat hij hte radio- en t.v.-beleid als een „vrije kwestie" wenst te zien, zelfs indien er over het program ma en over de zetelverdeling overeenstemming zal worden be reikt. De formateur en de vier frac tievoorzitters zijn tot de conclu sie gekomen, dat het in de ge geven situatie geen zin heeft hun gezamenlijk overleg voort te zet ten. De formateur heeft vervolgens aan de drie fractievoorzitters ge vraagd of zij bereid zijn het over leg met hem zonder de fractie voorzitter van de C. H. U. voort te zetten. De fractievoorzitter van de A. R. P. heeft verzocht zich daarover met zijn fractie te beraden. In verband met het voorgaande is het overleg opge schort. De formateur heeft de koningin inmiddels op de hoogte gesteld van de ontwikkelingen. Na een vergadering van twee uur en drie kwartier heeft de P| "N tjjVW <-4.. m l®J0$ v--15 I lit I— r\ if- Met behulp van sleepboten wordt Hr. Ms. vliegdeksehip „Karei Doorman" naar de werf van Wil ton Feijenoord gesleept, waar het schip gerepareerd zal worden. Zoals bekend liep de „Doorman" schade op in de Oslofjord op weg naar Oslo. A. R.-fractie uit de Tweede Ka mer besloten het formatie-over leg met de heer Cals voort te zetten. Deze fractie-beslissing is unaniem en zonder stemming genomen. De heer J. Smallenbroek, de fractieleider, zei dat deze beslis sing moeilijk is geweest in de situatie dat de C. H. U. meent niet meer aan 't overleg te moe ten deelnemen. Samenwerkinmet de C. H. U. wordt op hoge prijs gesteld, maar de fractie bleek op grond van haar verantwoordelijkheid voor land en volk van mening, dat zij het overleg moet voortzetten. Ook mej. Rutgers die op het ogenblik in Parijs vertoeft, meld de telefonisch dat zij het met deze beslissing eens is. Mr. Cals is onverwijld door de heer Smallenbroek van het be sluit op de hoogte gesteld. Donderdag heeft zich in Mont gomery de laatste fase voltrok ken van de „mars voor de bur gerrechten", die zondag in Sel- ma een aanvang nam. Ongeveer vijftienduizend ne gers en blanken uit alle delen van het land vormden een stoet, die zich naar de ambtswoning van gouverneur Wallace begaf om een petitie aan te bieden. Zij werden geleid door nobelprijs- winnaar dr Martin Luther King en beschermd door enkele hon derden militairen, terwijl hef- schroefvliegtuigen boven de stad vlogen. Militaire wachtposten waren uitgezet op de daken van gebouwen langs Dexter Avenue, een brede straat die naar de ambtswoning van de tegen ras- sengelijkheid gekante gouver neur voert. Deze had donderdag alle vrouwelijke ambtenaren vrijaf gegeven, waarmee de tegenstanders van rassengelijk- heid hun zorg over het lot van blanke vrouwen wensten uit te drukken. Burgemeester Gaston Defferre van Marseille is de enige die zich na de Franse gemeenteraadsver kiezingen content kan voelen. Zijn socialisten behaalden de meerderheid in de raad ondanks tegenstand van de gaullisten en een combinatie van afvallige so cialisten met de communisten. Hij wordt wel weer burgemees ter en nu hij deze vuurproef heeft doorstaan, kan hij althans met enig fatsoen aantreden bij de presidentsverkiezingen. Al zal hij moeten beseffen dat de stembus gang dan de romantische Mar- seillaanse bijeffecten zal missen, waarin ditmaal zelfs sprake zou zijn geweest van een ontvoering van een gaullist. Maar de anderen? De gaullisten hebben in de voornaamste steden geen meer derheid behaald, waartoe de nieuwe kieswet van Frey hun eigenlijk een gemakkelijke weg had moeten banen. In dat op zicht zijn ze verliezers al is dat in zetels nog wel draaglijk. Ze hebben evenwel getoond niet de volktrekkende, vernieu wende unie te zijn die ze wilden zijn en waarvoor gestreden is met man en macht letterlijk, want ministers kwamen vooral in Parijs in het veld en de massa werd duidelijk gemaakt dat de centen van de regering moesten komen en dat alleen de gaullisten daar wat in de melk hadden te brokken. Zijn de socialisten dan zulke winnaars? Ook niet, want ze In het communistisch-Chinese Volksdagblad ïs donderdag be kendgemaakt, dat China bereid is vrijwilligers naar Vietnam te zenden om, zoals het in het blad heet, de „Amerikaanse agres sors" te bestrijden. In een hoofdartikel schreef het Volksdagblad dat het Chinese volk flink heeft gereageerd op de oproep van het Zuddvietnamese bevrijdingsfront tot het zenden van buitenlandse troepen om tegen de Amerikanen te vechten. Volgens het blad zal China de Vietnamese guerrillastrijdea's steunen met aües wat Ai maar nodig hebben, met inbegrip van wapens en ander oorlogsmate- rieel. „Wij zijn tevens bereid onze troepen te zenden wanneer het Zuidvietnamese volk dat wenst om samen de Amerikaanse „agressors" te vernietigen," al dus het blad. De „Daily Mail" van donder dag schrijft dat de Britse geleer den die het gas dat tegen de communisten is gebruikt, ont wikkeld hebben, aan een nieuw chemisch „knockout"-wapen wer ken. Zij hopen een gas te vervaar digen dat een omkeer in de oor logvoering in het oerwoud teweeg kan brengen door de vijand of betogers bewegingloos te maken. „Ze hebben reeds met succes proeven op dieren genomen. Hun doel is de tegenstander 24 uur uit te schakelen. Zij zijn ervan overtuigd dat dit kan gebeuren zonder dat de slachtoffers er blij vend schade van ondervinden." Het gas wordt ontwikkeld in de Britse fabriek voor chemische oorlogvoering te Porton in Wilt shire zuidwest-Engel tod) hebben vrij wat gemeenten ver loren. De communisten hebben in cijfers wel wat om over te jui chen: ze wonnen negen gemeen ten en hun invloed in Parijs is gestegen. Maar de volksfrontidee is vrijwel overal een fiasco ge worden. Hier en daar ging een plaatselijke socialistische afdeling tegen de wens van het hoofdbe stuur der partij wel over tot zo'n rood pact, maar het heeft er niet de schijn van dat dit iets blij vends is. De middenpartijen zijn vrij constant gebleven en in menige stad zitten ze in de aantrekkelijke positie midden op de wip. Zo bij voorbeeld in Parijs waar de gaul listen hen wel nodig hebben om tegen de communisten op te tor nen. Maar de konsekwentie is ook dat ze bij de kiezers weer de indruk hebben versterkt dat ze alleen als aanvulling wat te be tenen hebben. Overal dus lange gezichten van teleurgestelden, een humeur dat de Franse kiezer wellicht deelt: zo hij al gewenst had dat de poli tieke verhoudingen in de vijfde republiek nu eens wat duidelijker kwamen te liggen dan in de vier de, dan is daarvan ooi: ditmaal niets gebleken. Alleen de tegen stellingen zijn eerder nog ver scherpt. De tussentijdse verkiezing voor het lagerhuis in de Schotse plaats Roxburgh is in een libe rale overwinning geëindigd. De liberale kandidaat, David Steel, kreeg 4607 stemmen meer dan de conservatieve afgevaardigde Robin McEwen. Bij de verkiezin gen van vorig jaar oktober won nen da conservatieven. Zij kre gen toen 17$9 stemmen meer dan de liberalen. Gouverneur Wallace bevond zich in het gouvernementele ge bouw van Montgomery. Een door een bronzen ster gemar keerde plaats in de marmeren zuilengang van het paleis was met houtplaat bedekt. Hier werd Jefferson Davis tijdens de Ame rikaanse burgeroorlog als presi dent van de zuidelijke staten be ëdigd. Een woordvoerder ver klaarde dat men de plek had bedekt om haar voor beschadi gingen te vrijwaren, doch ande ren geloofden dat het stadsbe stuur wilde verhinderen dat negerleider Martin Luther King een voet op deze door traditie geheiligde plaats zou zetten. Terwijl de stoet zich onder een stromende regen door de stad slingerde, klonken uit de rijen der toeschouwers honende opmerkingen en beledigingen. Er deden zich echter geen inciden ten voor. De deelnemers aan de „mars voor de burgerrechten" waren in een goed humeur en zongen hun strijdliederen. Dr King had deze dag tot hun „dag van de overwinning" uit geroepen. Het plein voor het gouvernementspaleis, dat door politie en militairen was om ringd, lag nagenoeg verlaten toen de betogers, voorafgegaan door motorpolitie, over de volle breedte van de toegangsweg op marcheerden onder het zingen van „God zegen Amerika". In de voorste gelederen liepen behal ve dr King o.a. mee dr Ralph Bunche, onder-secretaris voor bijzondere politieke zaken bij de verenigde naties en nobelprijs- winnaar, de negerauteur James Baldwin en vele bekende figu ren uit de amusementswereld. Op de trappen van het paleis wachtten leden van het stadsbe stuur. Een van hen zei: „Dit is de eerste keer dat ik in bezet ge bied woon". Op een geïmprovi seerd podium voor het gebouw hield negerzanger Harry Bela- fonte een toespraak tot de me nigte. Een koor van blanken en negers zong geestelijke liederen. Gouverneur Wallace liet we ten dat hij niet van plan was een delegatie te ontvangen vóórdat de betoging zou zijn beëindigd en de deelnemers zich zouden hebben verspreid. Volgens latere cijfers namen meer dan 25 mensen aan de de monstratie voor het gouverne mentele paleis deel. In een toespraak tot de me nigte zei dr Bunche: :„Er be staan geen woorden, die overtui gender zijn dan deze historische mars". Zich tot gouverneur Wallace richtend, die nog in zijn ambtswoning vertoefde, zei dr Bunche: „Gouverneur, allen hier, die in deze grote betoging zijn samengekomen, zijn grootse Amerikanen, omdat zij streven naar eenheid, naar een maxima le versterking van dit land". Omhoog kijkend naar de vlag van de zuidelijke federatie, die vlag had een eeuw geleden al omlaag gehaald moeten worden. Ik gevoel me oneervol tegenover mijn land om hier onder de schaduw van deze vlag te staan", Veertig Marokkaanse studen ten zijn gisteren de Marokkaan se ambassade in Algiers binnen gegaan uit protest tegen wat zij noemen „de onderdrukking van onze broeders in Marokko die vreedzaam hebben betoogd in Casablanca en Rabat". Zij wilden het gebouw niet meer verlaten. Er zijn woensdag in Casablan ca zeker zeven doden onder de betogers gevallen. Tientallen werden gewond, ook onder de politie. In sommige berichten wordt van enkele honderden ge wonden gesproken. LERAREN IN HECHTENIS Politie en hulptroepen hebben donderdag in de straten van Ca sablanca gepatrouilleerd na twee dagen van hevige strijd waarbij zeven mensen om het leven zijn gekomen, rond 200 verwondingen opliepen en ruim 200 werden ge arresteerd. Na de plundering in de loop van dinsdag de eerste dag van de relletjes hebben vele win keliers hun etalageramen dicht- Achttien strijders voor gelijke burgerrechten zijn woensdag avond in Greenville gearresteerd omdat zij zich tijdens een beto ging niet aan de door de politie vastgestelde route hielden. Zij werden gearresteerd toen z{j door een WankenwijlE liepen. gespijkerd. Vele kinderen die gis teren naar school gingen, troffen daar geen onderwijzers aan. Deze zouden in staking zijn gegaan uit protest tegen de arrestaties van collega's. Van betrouwbare zijde is don derdag vernomen, dat tientallen Iraakse onderwijzers en ieraren die aan Maokkaanse scholen les-- geven, in hechtenis zijn genomen. De regering heeft twee bladen van de in oppositie zijnde Istiqlal- partij in beslag genomen. VRIJDAG 26 MAART v.m. n.m. Breskens 8.28 9.04 Terneuzen 9.03 9.39 Hansweert 9.43 10.19 Walsoorden 9.53 10.29 ZATERDAG 27 MAART v.m. n.m. Breskens 9.44 10.20 Terneuzen 10.19 10.55 Hansweert 10.59 11.35 Walsoorden 11.09 11.45 ZON MAAN op onder op onder Maart 26 6.29 19.03 4.08 11.31 27 6.27 19.05 4.48 12.33 28 6.25 19.07 5.19 13.40 29 6.26 19.08 5.44 14.S1 V

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1965 | | pagina 1