STRIJD IN VIETNAM NADERT
BESLISSEND STADIUM
Vandaag komen de
betrokken fracties bijeen
Amerikanen lanceren
2-persoons ruimtecabine
Amerikaanse
Atlantische
oorlogsbodems van
naar Grote Oceaan
Amerikanen maakten
gebruik van niet-dodelijk gas
en t.v.-
aan de orde
HET WEER
RADIO DE K0CX
GRISSOM EN YOUNG
IN EEN BAAN OM DE AARDE
Moeilijkheden
Gewicht 3150 kg
HET ISRAELISCH-DUITSE OVERLEG
WOENSDAG 24 MAART 1965
21e Jaargang - No. 6400
Zorgen van Hanoi
Vorm
van traangas
Internationaal
gebruik
l„afo©urprotest
tegen gasgebruik
Het formatie-overleg
Hoogwater
Maanstanden
Weerbericht
DE DUITSE KWESTIE
Columbians
passagiers
vliegtuig vermist
ADENAUER
OPNIEUW
KANDIDAAT
GISSINGEN
Truman over
De Gaulle
Fraakering bjj abonnement: TERN EU ZEN
Diracteur-HoofdredacteurI. van de Sande
Redactie- en
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs 6,per kwartaal; per
maand 2,per week 50 ct. Losse nrs 10 ct.
DE VRIJE ZEEUW
Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Temeuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur v.m.
Acht Amerikaanse jachtbommenwerpers hebben maandag' met
bommen en boordwapens een Noordvietnamese radarinstallatie op
ongeveer 95 km over de grens met Zuid-Vietnam aangevallen. De
post die deel uitmaakte van het Noordvietnamese radarwaarsehu-
wingsstelsel tegen luchtaanvallen, werd vrijwel geheel vernield.
Een Amerikaanse militaire
woordvoerder die dit bekend
maakte, zei dat deze operatie een
uitbreiding van de luchtstrijd te
gen Noord-Vietnam betekent. Tot
dusver bestookten Amerikaanse
en Zuidvietnamese vliegtuigen
tevoren uitgezochte militaire doe
len, waaronder munitie- en an
dere bevoorradingsdepots en ma
rine-installaties. Maandag had
de bemanning van de jachtbom
menwerpers alleen opdracht een
„gewapende verkenningsvlucht"
uit te voeren en daarbij „uit te
kijken naar militaire doelen en
als men een geschikt doel zou
vinden, dit aan te vallen".
Een van de jachtbommenwer
pers is bij de actie verloren ge
gaan. De piloot kon echter met
een hefschroefvliegtuig veilig
naar Zuid-Vietnam worden te
ruggebracht.
Op een diner in Saigon ver
klaarde de Amerikaanse ambas
sadeur in Zuid-Vietnam, gene
raal Maxwell Taylor, dat de strijd
tegen de Vietcong wèllicht een
beslissend punt gaat bereiken.
„Wat tot dusver is gebeurd, is al
gemeen bekend. Wat in de toe
komst- gaat geschieden, is iets
waarover Hanoi zich zorgen ^al
maken". De ambassadeur zei dat
er geen grens is gesteld voor de
mate waarop door middel van
luchtaanvallen druk zal worden
uitgeoefend op Noord-Vietnam.
De druk zal pas eindigen, als „de
vijand toegeeft". Dit was nog niet
het geval en daarom zou de
Amerikaanse inspanning naar
behoefte worden vermeerderd.
Intussen heeft een Amerikaan
se militaire woordvoerder be
kendgemaakt, dat Amerikaanse
en Zuidvietnamese strijdkrachten
in het verleden gas hebben ge
bruikt, dat tegenstanders tijde
lijk ongeschikt maakt voor de
strijd. Hij sprak van een vorm
van traangas, waardoor misse
lijkheid optreedt.
Woordvoerders van het minis
terie van defensie in Washington
noemden het gas niet-dodelijk.
Het werd gebruikt „in tactische
situaties waarin leden van de
Vietcong zich mengden onder of
hun toevlucht zochten te midden
van niet-strijders". In dergelijke
gevallen was het gas met behulp
van door Amerikaanse piloten
bestuurde hefschroef vliegtuigen
verspreid.
Zuidvietnamese regeringstroe
pen deden maandag een groot
scheepse aanval in een gebied op
slechts 15 km van de grote Ame
rikaanse luchtbasis Da Nang,
waar zich concentraties van Viet-
cong-guerillero's zouden bevin
den. Tevoren hadden 17 Ameri
kaanse jachtbommenwerpers het
gebied bestookt.
Volgens een woordvoerder van
't State Department in Washing
ton betekent het gebruik van het
genoemde gas geen schending
van het protocol van Genève van
1925 en is het niet in strijd met
het internationale gebruik.Hij
noemde de verspreiding van het
gas in de vorenvermeide geval
len een veel humanere methode
dan lucht- of artillerie-aanvallen.
Hij deelde mee, dat de V. S. het
gas aan de Zuidvietnamese auto
riteiten ter beschikking hebben
gesteld voor gebruik bij onge
regeldheden of tegen de Viet
cong.
Het protocol van 1925 verbiedt
het gebruik van alle soorten gas.
De V. S. hebben het stuk wel on
dertekend, maar de Amerikaanse
senaat heeft het nooit geratifi
ceerd. Volgens de woordvoerder
in Washington valt het in Zuid-
Vietnam gebruikte gas niet on
der het genoemde protocol.
De Vietcong
heft tol
Het Amerikaanse tijdschrift
„Newweek" weet te melden, dat
de Vietcong- een „belasting" van
vüf tot zeven dollar krijgt voor
elke auto met Amerikaanse
vliegtuigbenzine die dc door de
communisten beheerste wegen
passeert.
Als het den tankauto betreft,
zou de „heffing" zeven dollar be
dragen, terwijl voor een auto met
blikken benzine vijf dollar per rit
verschuldigd zou zijn. Dank zij
dit systeem zou 98 procent van
de vervoerde benzine luchtbases
als Soc Rang en Ca Mau. in de
delta van de Mekong of Kontoem
en Pleikoe op de centrale hoog
vlakte bereiken. Op sommige
plaatsen zouden de communisti
sche guerillastrijders geschreven
of zelfs gedrukte ontvangstbewij
zen afgeven om dubbele betaling
te voorkomen.
„De Vietcong heeft blijkbaar
minder angst voor de luchtaan
vallen die met behulp van de
doorgelaten benzine kunnen wor
den uitgevoerd, dan dat zij hards
valuta nodig heeft om voorraden
aan te schaffen en Zuidvietna
mese functionarissen om te .ko
pen", aldus „Newsweek". Overi
gens zouden de tank- en vracht
auto's het eigendom zijn van
Zuidvietnamese ondernemingen
met Zuidvietnamees personeel.
Een groep labourafgevaardig-
den in het Britse lagerhuis heeft
maandagavond in een telegram
aan minister van buitenlandse
zaken Stewart verzocht te pro
testeren bil de Amerikaanse re
gering tegen „het gebruik van
gas en napalm in Vietnam". De
zelfde groep diende ook een mo
tie in waarin op de Britse rege
ring een beroep wordt gedaan
zich te distanciëren van de V. S.
opdat zij heter als bemiddelaar
in het conflict in Vietnam zou
kunnen optreden.
Onder de groep labourafge-
vaardigden bevinden zich de
nobelpriiswinnaar Noel-Baker,
Tom Driberg en Sydney Silver
man.
(Zie verder pag. 3)
Het overleg tussen de formateur mr. Cals en de fractieleiders
Vondeling (P. v. d. A.), Schmelzer (K. V. P.), Beernink (C.H. U.) en
Smallenbroek (A. R. P.) was gisteravond tegen zes uur afgelopen.
Geen der betrokkenen wenste een verklaring af te leggen. Wel zijn
tegen vandaag vergaderingen der betrokken fracties uitgeschreven.
Dinsdagmiddag vergaderde de fractie van 'de V. V. D. De door
fractie-voorzitter mr. Geertsema gevaren koers werd goedgekeurd.
De woordvoerder van de
kabinetsformateur deelde gis
teravond mede dat als eerste
ONBESTENDIG WEER
Het K.N.M.I. deelt mede:
Boven Scandinavië, het noor
delijk deel van de Noordzee en
Schotland bevindt zich nog kou
de winterlucht waarin sneeuw
en hagel voorkomt en de mid-
dagtemperaturen maar nauwe
lijks boven het vriespunt uitko
men.
Boven de Golf van Biscaye,
Frankrijk en Engeland wordt
vochtige en zachte lucht van
oceanische oorsprong aangetrof
fen. In de overgangszone,
WOENSDAG 24 MAART
v.m. n.m.
Breskens 6.17 6.44
Temeuzen 6.52 7.19
Hansweeit 7.32 7.59
Walsoorden 7.42 8.09
DONDERDAG 25 MAART
v.m.
Breskens 718
Temeuzen 7.53
Hansweert 8.33
Walsoorden 8.43
n.m.
7.46
8.22
9.02
9.12
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Maart
24
6.34
19.00
2.19
9.55
25
6.32
19.01
3.18
10.38
26
6.29
19.03
4.08
11.31
27
6.27
19.05
4.48
12.33
28
6.25
19.07
5.19
13.40
29
6.23
19.08
5.44
14.51
waarin ook ons land ligt trekken
storingen van west naar oost.
Aan de voorzijde van een vlak
lagedrukgebied boven Engeland
voerde een zuidwestelijke wind
de zachte lucht in Nedreland tot
aan het Waddengebied. In de
zuidelijke provincies liep het
kwik tot 13 a 14 graden op, in
het uiterste noorden bleef het
bij 6 tot 9 graden steken. Onder
invloed van een trogvormige
storing die over Frankrijk oost
waarts koerste ontwikkelde zich
in de namiddag en avond nogal
spectaculair onweer, dat zich
ook over ons land uitbreidde.
Vandaag koerst de depressie
vermoedelijk van Engeland naar
de Duitse Bocht. Het weer be
houdt hierdoor bij ons een ver
anderlijk karakter. Mogelijk kan
na het voorbijtrekken de koude
lucht met zwakke tot matige
winden tussen noordoost en
noordwest vanuit het noorden
weer over ons land terugvloeien.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Onder depressie-invloed
Zwaar bewolkt met af en toe
regen of motregen. Zwakke tot
matige wind, aanvankelijk veran
derlijk, later tussen noordoost en
noordwest. Plaatselijk mist, in
hoofdzaak in de kustgebieden en
het noorden van het land. Vanuit
het noorden daling van de tem
peratuur.
onderwerp het radio- en t.v.-
beleid aan de orde is geweest.
De besprekingen daarover
zullen in de eerstvolgende
bijeenkomst op donderdag
morgen worden afgerond.
Vandaag zal de formateur
geen besprekingen voeren. Hij
Dr. Erich Mende, de liberale
vice-kanselier van West-Duits-
land, heeft in een gesprek met
journalisten voorspeld dat de
drie westelijke geallieerden eind
april of begin mei stappen in de
kwestie van Duitslands hereni
ging zullen doen. Hij baseert deze
veronderstelling op het resultaat
van kanselier Erhards bezoek
aan Parijs, dat van premier Wil
sons bezoek aan Bonn en op be
trouwbare inlichtingen uit Wash
ington.
Op de vraag of de bondsrepu
bliek handelsbetrekkingen met
China zal aanknopen, zei Mende
dat dit slechts een kwestie van
tijd is. Zulke betrekkingen zou
den zeer voordelig zijn voor
West-Duitsland.
Van 13 tot 19 juni zal dr. Men
de New York en waarschijnlijk
ook Washington bezoeken. Een
bezoek aan Moskou staat ook op
het program. Dit zou zeer waar
schijnlijk vóór zijn reis naar
Amerika vallen.
zal zich verdiepen in de ver
kregen en nog te verkrijgen
documentatie.
De indruk wordt gewekt dat
door de vastgelegde procedure
nog diverse besprekingen na
donderdag zullen volgen, tel
kens over andere onderwer
pen. Het ligt in de lijn van de
verwachting, dat deze bespre
kingen ook in de loop van de
volgende week zullen voort
duren.
(Adv.)
TERNEUZEN
Noordstraat 102 Tel. 01150-3128
O
Een Cohunbiaans verkeers
vliegtuig met 30 passagiers aan
boord wordt vermist. Het toe
stel was vertrokken voor een
vlucht van Bogota naar de in
noordoost Columbia gelegen
plaats Bacaramanga.
De Amerikaanse astronauten Grissom en Young zijn dinsdag
middag om vijf voor half vier met hun Gemininiimtecabine van
Kaap Kennedy gelanceerd.
De start van de Titan-draagraket was 25 minuten vertraagd,
doordat men ruim een half uur vóór de lancering een lek in een
brandstofleiding had ontdekt. Dit euvel kon door het vastzetten van
een klep worden verholpen.
Zes minuten na de start lieten Grissom en Young weten dat alles
wel was aan boord. De snelheid van hun cabine was toen omstreeks
19.000 km per uur. De Gemini was in een baan om de aarde ge
komen. Grissom en Young zouden drie omwentelingen om de aarde
maken.
DE AMERIKAANSE
TWEE-MANS
RUIMTEVLUCHT
De Amerikanen Virgil F. Gris
som (links) en John W. Young
in hun ruimte-vaartpakken.
De 89-jarige voormalige West-
duitse bondskanselier dr Konrad
Audenauer is maandag voor de
vijfde maal door de christen-de-
mocratisohe partij kandidaat ge
steld voor de distrieten Bonn en
Bad Godesherg bij de bondsdag
verkiezingen in september a.s.
Van de zestig afgevaardigden
keurden 56 zijn kandidatuur goed.
Adenauer, die in 1963 door Er-
hard werd opgevolgd, is nog par
tijvoorzitter.
Toen de ruimtecabine zich bo
ven Oost-Afrïka bevond, meldde
Grissom dat er zich moeilijk
heden van geringe aard voor
deden bij de werking van een
secondair elektronisch stelsel, dat
de kleine raketmotoren bestuurt
die de zijwaartse schommelingen
van de cabine moeten beheersen.
Op Cape Kennedy noemde men
deze moeilijkheden van kleine
omvang en het hoofd van de ope-
ratie-Gemini, Christopher Kraft,
liet weten dat de twee mannen
een tweede omwenteling om do
aarde gingen maken. Kraft zei
„volkomen tevreden" te zijn over
de vlucht.
De tweede trap gaf de cabine
de vereiste snelheid van onge
veer 28.000 km per uur. Twee
supersone straaljagers van cle
Amerikaanse luchtmacht van het
type „Demon" hebben getracht
het eerste deel van de lancering
te fotograferen. Met luide knal
len als gevolg van het doorbre
ken van de geluidsbarrière ver
dwenen zij achter de Titan-2 aan-
Miljoenen mensen in de V. S.
en Europa hebben op hun tele
visiescherm de voorbereidingen
op Cape Kennedy kunnen volgen.
Vice-president Humphrey van de
V. S. bevond zich in het controle
centrum nabij de lanceerplaats.
25 minuten na de lancering
stonden Grissom en Young via de
radio in contact met hun collega
Gordon Cooper op de basis Cape
Kennedy. Grissom onderzocht
toen de stabiliteit van 't ruimte
voertuig, terwijl Young de appa
ratuur voor de televerbindingen
controleerde.
De Gemini-3 weegt 3.150 kg,
terwijl de Mercury-cabines die
tot dusver voor de Amerikaanse
bemande ruimtevluehten werden
gebruikt, slechts 1.350 kg wogen.
De twee inzittenden hebben ieder
meer ruimte dan nun collega's in
de Mercury-cabines.
Met een Mercury kon men in
theorie ten hoogste vier a vijf
dagen in de ruimte blijven, ter
wijl een Gemïni-cabina 'n vlucht
van twee weken mogelijk zou
maken met inbegrip van inge
wikkelde manoeuvres voor een
„rendez-vons" in de ruimte.
De aanvangsbaa-i van de Ge-
mini-3 lag tussen 225 en 160 km
van de aarde. Toen de cabine zich
boven Texas bevond, wijzigde
Grissom de baan. Het was de be
doeling dat deze vrijwel cirkel
vormig met een afstand van 160
kg tot de aarde zou worden.
(Zie verder pag. 5)
Dr. Kurt Birrenbach, de spe
ciale afgevaardigde van bonds
kanselier Erhard, die in Israël
heeft onderhandeld over de ves
tiging van Israëlisch-Westduitse
diplomatieke betrekkingen is
dinsdagmiddag op weg naar
Bonn in Frankfort aangekomen.
Dr. Birrenbach zal, na bij prof.
Erhard verslag te hebben uitge
bracht, weer naar Israël terug
keren om de besprekingen voort
te zetten. Hij verklaarde tegen
over verslaggevers te menen dat
hij dan slechts gedurende korte
tijd in Israël zou blijven en dat
zijn missie met succes zou wor
den bekroond. Er is nog geen
datum voor de terugkeer van
Birrenbach naar Israël vastge
steld.
Dr. Birrenbach zei ook: „De
onderhandelingen waren moei
lijk, doch zij zijn in een vriend-
Een Amerikaans smaldeel dat
is samengesteld uit met kernwa
pens uitgeruste oorlogsbodems,
zal uit de Atlantische naar de
Grote Oceaan worden overge
bracht. Het smaldeel bestaat uit
het 85.000 ton metende vlieg-
dekschip „Enterprise", een met
raketten uitgeruste kruiser en
twee eveneens over raketten
beschikkende fregatten.
De verplaatsingen beginnen in
het najaar. De „Enterprise" moet
de reis via Kaap, Hoorn, de uiter
ste zuidpunt van Zuid-Amerika,
maken, omdat dit vliegdekschip
te groot is voor het Panama
kanaal.
Het volgend jaar zullen de
kruiser „Long Beach", en het fre
gat „Truxton", die eveneens met
raketten zijn uitgerust, uit de
Atlantische naar de Grote Oce
aan worden overgebracht.
De mededelingen over deze
verplaatsingen werden gedaan
door de Amerikaanse minister
van landsverdediging McNama-
ra. Een woordvoerder van zijn
ministerie antwoordde ontken
nend op een vraag, of de ver
plaatsingen verband houden met
de toestand in Vietnam.
Hij zei echter wel dat het voor
de hand lag, dat het overbren
gen van deze oorlogsbodems naar
de Grote Oceaan „de Amerikaan
se slagkracht in wateren in de
omgeving van een kritiek ge
bied zal versterken".
schappelijke geest gevoerd". Hij
was onder de indruk gekomen
van de pioniersgeest in Israël en
van het begrip dat in dit land
bestond voor de vraagstukken,
die door de verdeling van Duits
land in het leven waren geroe
pen.
Een woordvoerder van Er-
hards kanselarij heeft dinsdag
de berichten uit Jeruzalem, vol
gens welke de bondskanselier
mogelijk binnenkort in overleg
zal treden met de Israëlische
eerste minister Esjkol, „gissin
gen" genoemd.
„In beginsel is overeengeko
men dat de twee leiders elkan
der op een toekomstige datum
in een derde land zullen ont
moeten. Deze datum is echter
nog niet vastgesteld. Wel kan
worden gezegd dat de ontmoe
ting niet in de nabije toekomst
zal plaats vinden", aldus de
woordvoerder.
Oud-president Harry Truman
van de Verenigde Staten heeft
maandag in Kansas City een on
derhoud gehad met acht inwo
ners van Berlijn, die een bezoek
aan de Verenigde Staten bren
gen. Behalve naar zijn mening
over het rassenvraagstuk in
Amerika werd hem ook gevraagd
wat hü van generaal De Gaulle
denkt. Truman noemde de Fran
se president „de meest ondank
bare man" ter wereld.
j-
