Informateur
bracht eindrapport uit
Internationaal gerechtshof
over Zuid-Afrika
De betrekkingen tussen
Israël en West-Duitsland
ADVISEURS VANDAAG BIJ KONINGIN
voorzitter
totals oorlog'
naar
Verklaring van
Commentaar
C.H.U -fractie
sinr wek»
E.E.G.-HULP
AAN ZUID-AFRIKA
ZATERDAG 13 MAART 1965
21e Jaargang - No. 6393
Weerbericht
Hcogwater
Zie ook pag. 9
o e
Zon- en
Maanstanden
MALE&SIE
EN INDONESIË
KRITIEK OP
B0UR6UIBA
Mijnwerkers-
rebellie in Turkije
ZIT-DEMONSTRATIE
IN HET WITTE HUIS
MARSVERBOD
IN SELMA
191
Frankering bij abonnement; TERNEUZEN
Directeur-Hoofdredacteur: I. van de Sande
Redactie- en
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs 6,— per kwartaal; per
maand 2,—; per week 50 ct. Losse nrs 10 ct.
VRUE
Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentiepriis per mm 16 ct; minimum per
advertentie 2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur v.m.
Het kabinet der koningin deelt mede:
„Hare Majesteit de Koningin heeft vrijdagmiddag ten paleize
Soestdijk de informateur drs W. K. H. Schmelzer ontvangen. De
heer Schmelzer heeft aan de koningin zijn eindrapport uitgebracht".
Drs. W. K. N. Schmelzer, die
gisteren zijn opdracht aan de
koningin teruggaf, gaf als oud
informateur, dus niet als K.V.P.-
fractieleider, een overzicht van
zijn informatieve arbeid.
Hij verklaarde, dat ondanks
critische opmerkingen over „ver
metele blijmoedigheid" om aan
een netehge kwestie te beginnen,
waar het kabinet niet uitkwam,
hij de overtuiging was toegedaan
dat we ons nooit op het stand
punt mogen stellen, dat bij fun
damentele verschillen samenwer
king onmogelijk is. „Wij zijn
diepgravende burgers" aldus de
heer Schmelzer en ik geloof, dat
het toch mogelijk is praktische
oplossingen tot samenwerking te
vinden. Dit is vaak gehikt.
Als informateur stelde hij er
zich nauwkeurig van op de
hoogte hoe de problemen funda
menteel en praktisch in het ka
binet lagen. Hij poogde te ont
dekken waar bruikbare mogelijk
heden lagen om tegenstellingen
te overbruggen en waar het veld
tot overbrugging lag. De infor
mateur legde zijn bevindingen
schriftelijk vast en vroeg de be
trokken ministers correcties
daarop. Zo werd het veld zo
exact mogelijk afgepaald. De
conclusie was, dat een oplossing
niet direct te bereiken was, maar
er voldoende terrein was om de
taak niet uitziehtsloos te maken.
Daarna is drs. Schmelzer met
de fractieleiders gaan praten,
mede om een mogelijke impasse
hij de ministers op basis van on-
sekerheden weg te nemen.
Tijdens deze besprekingen
heeft drs. Schmelzer zich afge
vraagd of hij zelf met een voor
stel zou moeten komen om par
tijen bij elkaar te brengen. „Er
Is geen moment geweest, dat ik
overtuigd was voldoende marge
te hebben om een voorstel te
kunnen doen, dat door allen zou
kunnen worden aanvaard," aldus
de ex-informateur. Er zijn wel
punten, waarop men naar elkaar
Is toegegroeid, maar dit was on
voldoende voor een algehele
overeenstemming.
De heer Schmelzer heeft toen
ten concept ter weergave van de
standpunten der vier fracties van
de regeringspartijen opgesteld.
Geen verschil van inzicht bleek
meer te bestaan over de reclame
gelden, ook niet t.a.v. het aan
deel van de dagbladondernemin
gen daarin. Evenmin vormde
problematiek van samenwerking
in N. T. S. en N. R. U.,- oude en
nieuwe stijl, nog een twistpunt.
Geen overeenstemming werd
bereikt over de toe'atingseisen
en over de verdeling van de
zendtijd, waarbij de standpunten
van C. H. U.V. V. D. enerzijds
en van K. V. P.A. R. P. ander
zijds uiteen bleven lopen. Over
radio Veronica was de overeen
stemming groter, maar niet vol
ledig.
De leider van de V.V.D.-fractie
in de Tweede Kamer, mr. Geert
sema, noemde vrijdagavond in
de Vara-televisierubriek „Achter
het nieuws" drie mogelijkheden
die uitgesloten zijn ter oplossing
van de kabinetscrisis: een rege
ring van K. V. P., A. R. P., V. V. D.
en C. H. U. mét een opgelost ra
dio en t.v.-bestel, een regering
van K. V. P., A. R. en C. H. U., en
een coalitie van K. V. P., C. H. U.
en V. V. D.
Men zou nu kunnen denken
aan een oplossing door een re
gering bestaande uit K. V. P., P.
v. d. A. en A. R., aldus de heer
Geertsema, of aan een weigering
van de koningin om het ontslag
van het kabinet-Marijnen te aan
vaarden. Dit zou voortzetting van
de huidige coalitie zonder oplos
sing van het radio- en Lv. pro
bleem zijn. De laatste mogelijk
heid was het uitschrijven van
verkiezingen.
Wat het mislukken van de po
ging van de heer Schmelzer be
treft zei hij, dat de prijs, die van
de V. V. D. voor een op'ossing
binnen de huidige coalitie werd
gevraagd, te hoog was geweest.
Mr. H. K. J. Beern'nk, fractie
voorzitter van de C.H.U. in de
Tweede Kanier, heeft gisteravond
het volgende commentaar gege
ven op de mislukking- van de po
gingen van de informateur: „Ik
betreur het in bijzondere mate,
dat de pogingen van drs. Schmel-
f
Het kabinet der koningin deelt mede:
H. M. de Koningin heeft voor een conferentie ten paleize Huis
ten Bosch voor vandaag achtereenvolgens uitgenodigd de heren:
Mr. J. A. Jonkman, voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal; mr. Fj. F. M. van Thiel, voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal; dr. L. J. M. Beel, vice-president van de Raad
van State; drs W. <K. M. Schmelzer, voorzitter van de Tweede Ka
mer-fractie van de Katholieke Volkspartij; dr. ir. A. Vondeling,
voorzitter van de Tweede Kamer-fractie van de Partij v. d. Arbeid;
mr. W. J. Geertsema, voorzitter van de Tweede Kamer-fractie van
de V.V.D.; J. Smallenbroek, voorzitter van de Tweede Kamer-fractie
van de Anti Revolutionaire Partij; mr. H. K. Beernink, voorzitter
van de Tweede Kamer-fractie van de Chr. Historische Unie.
ll^l RtKfeCHCt
VRIJ ZACHT
Het K.N.M.I. deelt mede:
Het weer boven het vasteland
van Europa wordt bepaald door
een hogedrukgebied waarvan het
centrum boven Griekenland
ligt. Het is gevuld met droge
lucht waarin weinig bewolking
voorkomt zodat 's nachts in Oost-
Europa nog matige tot strenge
vorst voorkomt. Dank zij de in
kracht toenemende zonnestraling
lopen daar de middagtemperatu-
ren op tot omstreeks 10 graden.
In ons land en Frankrijk be
droegen de middagtemperaturen
13 tot 15 graden. Een frontale
zone strekt zich uit van Ierland
naar zuid-west-Frankrijk en
brengt daar plaatselijke regen.
Deze zone beweegt zich slechts
langzaam, zodat het er naar uit
ziet dat het zonnige en voor de
tijd van het jaar vrij zachte weer
blijft voortduren.
medegedeeld door het K.N.M.I te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Zuidoostelijke wind
Droog en zonnig en vrij zacht
voor de tijd van het jaar. Zwak-
tje tot matige zuidoostelijke wind.
ZATERDAG 13 MAART
Breskens
Terneuzen
Hansweert
v.m. n.m
10.11 10.45
10.46 11.20
11.26 12.00
ZONDAG 14 MAART
Walsoorden
Breskens
Terneuzen
Hansweert
v.m. n.m
11.36 12.10
11.25 11.38
12.13
0.40 12.53
MAANDAG 15 MAART
v.m.
n.m.
Walsoorden
0.50
1.03
Breskens
0.02
12.43
Hansweert
1.17
1.58
Terneuzen
0.37
1.18
Walsoorden
1.27
2.08
zer zijn mislukt. Eigenlijk is het
met de besprekingen tussen hem
en de vier fractievoorzitters pre
cies net zo gegaan als in de mi
nisterraad; men constateerde op
een bepaald moment, dat men
het niet met elkaar eens was. De
moeilijkheden hebben zich niet
toegespitst op de vraag of nieu
we zendgemachtigden met de
bestaande omroeporganisaties
zouden moeten samenwerken, de
N. R. U. en de N. T. S. Ik meen,
dat deze beide lichamen moeten
worden gereorganiseerd en op
meer moderne leest moeten wor
den geschoeid. Aan samenwer
king van alle zendgemachtigden
op het terrein van regeling van
arbeidsvoorwaarden, programma
coördinatie etc. valt niet te ont
komen.
Ik heb voorgeste'd een com
missie van drie „wijze" mannen
in hoogste instantie te laten oor
delen over de voorwaarden van
toelating tot de N. T. S. en de
N. R. U. De moeilijkheden lagen
ook niet op het terrein van de
regeling van reclame en de ver
deling van de opbrengst ervan.
Anders lag het wat betreft de
toelating van nieuwe zendge
machtigden. Wil men een waar-
"ijk open bestel en geen schijn
open beste], dan zal men nieuwe
zendgemachtigden moeten toe
laten onder redelijke voorwaar
den. Duidelijk is, dat een niet te
verwaarlozen groep in ons volk
behoefte heeft aan reorganisatie
van het omroepbestel ondanks de
grote verdiensten van de omroep
verenigingen die een belangrijke
plaats innemen en ook moeten
blijven innemen. Degenen, die
deze reorganisatie wflen en die
nieuwe zendgemachtigden willen
toelaten, hebben er bezwaar te
gen een nieuwe omroepvereni
ging te stichten.
Ik wil voor dit bezwaar be
grip opbrengen al kan ik dit
laten spelen. Doe ik dit wel dan
loop ik het gevaar mede te wer
ken aan een schünoplossing.
(Adv.)
TERNEUZEN
Noordstraat 102 Tel. 01150-3128
Vier-en-zeventig procent van de deelgenomen. Gebombardeerd wa-
op 1 maart gebombardeerde milli-
'aire installaties in de Noordviet-
namese stad Xom-Bang is ver
woest of zwaar beschadigd. DitzelN
de is 't geval met zeventig procent
vare de installaties in de marine
basis Qoeang-Khe. Dit hebben of
ficiële kringen van het Amerikaan
se ministerie van defensie meege
deeld. De percentages had men
kunnen vaststellen aan de hand
van luchtfoto's.
Te Xom-Bang waren tijdens de
aanval van Amerikaanse vliegtui
gen gehele legerkampen letterlijk
met de grond gelijk gemaakt, zo
werd gezegd. In deze plaats was
vijf procent van de gehele munitie-
voorraad van Noord-Vietnam op
geslagen. Aan de actie tegen
Qoeang-Khe, diezelfde dag, had
ook de Zuidvietnamese luchtmacht
Zeventien rechters uit even
veel landen zullen van maandag
middag af in het Vredespaleis
in Den Haag pleidooien aanho
ren over de vraag: al of niet
apartheidspolitiek in Zuidwest-
Afrika.
Op 4 november 1960 maakten
Liberia en Ethiopië deze zaak
bij het internationale gerechts
hof aanhangig. Deze twee lan
den verzochten het hof te ver
klaren dat de Zuidafrikaanse re
gering in strijd heeft gehandeld
met het mandaat van de volken
bond dat haar na de eerste we
reldoorlog over zuidwest-Afrika
is gegeven.
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Maart
13
6.59
18.41
13.12
5.25
14
6.57
18.42
14.34
6.07
15
6.55
18.44
16.00
6.39
16
6.53
18.46
17.26
7.02
17
6.50
18.48
18.49
7.22
I'S
6.48
18.49
20.10
7.39
19
6.46
18.51
21.28
7.56
President Soekarno heeft op
dracht gegeven tot sluiting van
het Indonesische paviljoen op de
wereldtentoonstelling in New
York, omdat Amerike heeft be
sloten militaire hulp aan Malei
sië te verlenen, zo meldt het In
donesische persbureau Antara.
Tegen een jonge Indonesiër die
naar de Maleisische radio had
geluisterd, is in Bandoeng vijf
maanden gevangenisstraf geëist,
zo meldt hetzelfde persbureau.
Indertijd is het luisteren naar die
radio verboden.
Premier Abdoel Rahman van
Maleisië zal begin mei een be
zoek brengen aan Japan op uit
nodiging van premier Sato van
dat land.
Verscheidene Libanese bladen
hebben president Bourguiba van
Tunesië aangevallen omdat deze
donderdag had gezegd dat ver
breking van de betrekkingen
met Bonn de Arabische landen
duurder zou komen te staan dan
West-Duitsland.
Ook een suggestie van Bour
guiba de Arabische vraagstuk
ken etappegewijs op te lossen,
werd gekritiseerd.
Het Egyptische blad „Al Ah-
ram" meldde gisteren uit inge
lichte kringen in Beiroet dat de
Tunesische president „wellicht
onder Westduitse druk staat of
uitgeput is als gevolg van zijn
lange reis die reeds een maand
duurt".
Volgens Liberia en Ethiopië
heeft de Zuidafrikaanse regering
niet alles voor het materiële en
morele welzijn en de sociale
vooruitgang van de bevolking
van het mandaatsgebied zuid
west-Afrika gedaan. Verder ver
zochten zij het hof te verklaren
dat er een einde moet worden
gemaakt aan het apartheidsbe-
,eid in het mandaatsgebied en
dat Zuid-Afrika verplicht is zich
ce onderwerpen aan het toezicht
^an de Verenigde Naties op de
uitoefening van het vóór 1920
.taterende mandaat.
Reeds heeft het hof in deze
zaak een arrest gewezen. Toen
ging het over de vraag of het
al of niet bevoegd was in deze
zaak. Zuid-Afrika had deze vraag
opgeworpen. Het hof verklaar
de Zuid-Afrika's bezwaren toen
ongegrond.
Het hof telt normaal vijftien
rechters. Beide partijen maken
gebruik van de bevoegdheid een
rechter aan te wijzen om deel te
nemen aan de rechtspleging. Li
beria en Ethiopië waarvan de
zaken in 1961 gevoegd zijn, we
zen de Nigeriaanse rechter sir
Louis Nwachukwu Mbanefo aan.
Zuid-Afrika's keuze is de heer.
J. T. van Wijk, raadsheer in het
hooggerechtshof van Zuid-Afri
ka.
De president van het hof, de
Australiër sir Percy Spender, zal
onmiddellijk na de opening van
de zitting maandagmiddag om
drie uur een verklaring afleggen
ter gelegenheid van het 20-jarig
bestaan van de Verenigde Naties.
Daarna zullen de twee rechters
voor één zaak worden geïnstal
leerd.
ren administratieve complexen, op
slagplaatsen en torpedoboten. Bij
die aanval waren zes vliegtuigen
verloren gegaan. Slechts 1 Ameri
kaanse piloot was overigens na af
loop als vermist opgegeven.
Bij botsingen tussen mijnwer
kers en ordetroepen in Koz'oe
aan de Zwarte Zee zijn twee
mijnwerkers om het leven geko
men. Het aantal gewonden aan
weerszijden bedraagt ongeveer
twintig.
De mijnwerkers die ontevreden
zijn over hun arbeidsvoorwaar
den. keerden zich tegen de mijn
ingenieurs. 34 mijnwerkers zijn
gearresteerd.
In de Sowjet-Unie is gisteren
opnieuw een kunstmaan, de Kos-
mos-60, gelanceerd. Er zijn we
tenschappelijke instrumenten
aan boord voor verder ruimte
onderzoek.
De regering van Zuid-Vetnam
heeft een plan opgesteld voor
een „totale strijd" tegen de com-
munis^n. De enige manier om
hen tegen te houden ia hen te
verslaan, zo wordt gezegd.
„Als de oorlog in hevigheid
toeneemt, zullen wü beslist niet
alleen vechten, omdat onze
rechtvaardige zaak hegrenen
wondt in de wereld", aldus een
verklaring van ds regering van
""id-Vietnam.
Het Noordvietnamese pers
bureau meldt, dat nn 11 maovt ig
Amerikaanse en Zuidvietnamese
vliegtuigen de Noordvietnamese
plaats Tsia Lo bii de grens met
Laos hebben beschoten.
Een groep Amerikaanse strijders
voor de burgerrechten lieeft in
het Witte Huis een zi-demonstra-
tie gehouden. Drie van hij kwa
men na enige tijd weer tevoor
schijn terwl de anderen de de
monstratie voortzetten.
De drie, die het eerst uit hèt
Witte Huis kwamen, zijn hier ge
fotografeerd, terwijl zij overleg
plegen met hun advocaat, Her-
bert O'Reed (r.).
Hare Majesteit de Koningin
zal de rouwdienst bijwonen, die
ter gelegenheid van het overlij
den van koningin Louise van
Zweden vandaag wordt gehou
den in de Waalse kerk in Den
Haag.
Prinses Beatrix zal het konink
lijk huis bij de begrafenis van
koningin Louise vertegenwoor
digen. De prinses vertrok vrij
dagmiddag van het vliegveld
Soesterberg naar Zweden en
wordt vandaag in de loop van
de dag in Nederland terugver
wacht.
In Brussel zijn negen nieuwe
ontwikkelingsprojecten in geas
socieerde landen in Afrika goed
gekeurd, die uit het Europese
ontwikkelingsfonds zullen wor
den gefinancierd.
De negen projecten kosten de
E. E. G. meer dan 25 miljoen dol-
'ar. Ruim 10 miljoen dollar gaat
naar Senegal voor hulp bij de
oroduktie van aardnoten. Bijna
SVn miljoen dollar gaat naar So
malia ter geclee'telijke financie
ring van het aanleggen van we
gen en in Mauretanie wordt nog
met ruim 3 miljoen dollar deel
genomen aan het aanleggen van
een weg. Ook de International
Development Association finan
ciert deze projecten. In Maureta
nie en in Kongo-Brazzaville wor
den scho'en gebouwd (2 miljoen
dollar), Kongo-Leopoldville
schaft baggermolens aan voor
ruim 3 miljoen dollar en op de
De correspondent in Bonn van
de „New York Times" schrijft
dat Israël het garanderen van
zijn grenzen door West-Duitsland
als voorwaarde heeft gesteld
voor het aanknopen van diplo
matieke betrekkingen met Bonn.
De correspondent schrijft dat
„vooraanstaande kringen, die dit
hebben onthuld, hebben gezegd
dat de regering en bondskanse
lier Erhard deze voorwaarde on
aanvaardbaar achten. „Een twee
de voorwaarde zou zijn dat West-
Duitsland de onlangs opgeschor
te militaire hulp aan Israël zou
voortzetten.
(Ongeveer een kwart van de
65 miljoen dollar aan tanks, oor
logsschepen, kanonnen, enz.
moest nog worden geleverd toen
bondskanselier Erhard de hulp
onder druk van de Verenigde
Arabische Republiek stzakte).
Functionarissen in Bonn ver
trouwen er echter op dat on
danks de door premier Esjkoi
aan de Duitse gezant Eirrenbach
gestelde eisen beide regeringen
het eens zullen worden over een
uitwisseling van ambassadeurs,
aldus de „New York Times".
De correspondent schrijft dat
West-Duitsland niet betrokken
wil raken bij wat in laatste in
stantie een militaire aangelegen
heid in het Midden-Oosten zou
kunnen worden. Dit standpunt
zou minister van buitenlandse
zaken Schrëder hebben meege
deeld aan de Amerikaanse en
Franse ambassadeurs in Bonn.
Hij heeft er bij hen op aange
drongen dat hun regeringen hun
invloed aanwenden om Israël er
van te overtuigen dat een derge
lijke stap de Israëlische belangen
op den auur niet zou "dienen.
Dr Kurt Birrenbach, de bijzon
dere Westduitse gezant, zal vol
gende week naar Israël terug
keren om de besprekingen voort
te zetten, zo heeft de Westduitse
regeringswoordvoerder vrijdag
meegedeeld.
Hij wilde niet zeggen of dr Bir
renbach tegenvoorstellen zal
doen. Op een vaag of Israël had
verzocht om garantie van zijn
grenzen antwoordde hij dat hier
nooit sprake van was geweest.
Komoren wordt een ziekenfiuisje
gebouwd. Bovendien krijgt So
malië leve n sm i dde' enh u lp
Het Europese ontwikkelings
fonds waaruit deze projecten
worden gefinancierd, kan voor
300 miljoen dollar hulp verlenen.
Sinds vorig jaar juni, toen het
fonds zijn werk begon, is ruim
65 miljoen dollar toegewezen.
„Er wordt vandaag geen mars
gehouden omdat wij die hebben
verboden", aldus verklaarde vrij
dagochtend de burgemeester van
Selma, Joseph Smitherton.
Eerder hadden de negerleiders
meegedeeld dat het hoofd van de
plaatselijke veiligheidsdienst toe
stemming had verleend tot het
houden van een mars naar het
paleis van justitie. De tocht zou
om 11 uur plaatselijke tijd aan
vangen.
In het zuiden van Soedan
neemt het aantal gewelddaden
weer toe. In Maoan zouden de
opstandelingen 60 dorpelingen
met hun woningen hebben ver
brand en 50 kinderen als gijze
laars hebben meegenomen.
Een delegatie waarin alle poli
tieke partijen zijn vertegenwoor
digd, is uit Khartoem naar het
zuiden vertrokken om de bevol
king het doel van de ronde-tafel
conferentie van noord en zuid
uiteen te zetten en tot kalmte te
manen. De conferentie begint 16
maart. Men zal trachten de lei
ders van de Afrikaanse nationale
unie, die naar Oeganda zijn uit
geweken, te bewegen ook aan de
conferentie deel te nemen. Een
deel van die partij eist dat de
conferentie bulten Soedan wordt
gehouden.
