Tweede Kamer verwerpt motie-Vondeling Grootste anti-guerilla-actie tijdens oorlog in Vietnam Indonesische samenzwering in Maleisië verijdeld Mr. Marijnen kwam, zag en zweeg ARMADA VAN HEFSCHROEF- VLIEGTUIGEN LIET LUCHTLANDINGSTROEPEN NEER OOSTENRIJKSE PRESIDENT Dr ADOLF SCHERF OVERLEDEN POLITICI VERRICHTEN HAND- EN SPANDIENSTEN Maleisische saboteurs Maleisië bereid tot gesprek met Indonesië HET WEER VERNIEUW MET KLEUR KLEUREN VERNIEUWEN Maandag 1 Dinsdag 2 maart 1965 21e Jaargang - No, 6384 DE KABINETSCRISIS Mr (Vlarijnen in de Kamer Motie Prins Bernhard heeft een spierontsteking Communisten in godsdienstige groeperingen Boeddhistische vredesbeweging Weerbericht Hoogwater Zon- en Maanstanden Frsnkmng bij abonnement; TERNEUZEN DiMcteur-Hoofdredaetew: I. van de Sande Redactie- en Administratie-adres: Smidswal Telefoon: 01150 2073 Gironummer: 38150 Abonnementsprijs 6,per kwartaal; per maand f 2,per week 50 et Losse nrs 10 et. DE VRIJE ZEEUW Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Temeuzen Advertentieprijs per mm 15 et; minimum per advertentie ƒ2,40. Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging. Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur. Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer tot 10 uur v.m. De demissionaire minister-president, mr. V. Marijnen, heeft de navolgende brief aan de voorzitter van de tweede kamer gezonden: Namens het kabinet deel ik u mede, dat de ministers zich genood zaakt hebben gezien hun portefeuilles ter beschikking van H.M. de Koningin te stellen, nadat was gebleken, dat de standpunten in het kabinet met betrekking tot het te voeren radio- en televisiebeleid te ver uiteen lagen om tot een gemeenschappelijk beleid te geraken. De staatssecretarissen hebben als gevolg van deze kabinetsbeslis sing hun functies ter beschikking van H. M. de Koningin gesteld. H. M. de Koningin heeft aan ministers en staatssecretarissen verzocht al datgene te blijven verrichten dat zij in het belang van' het koninkrijk noodzakelijk achten. Ik moge u in overweging geven gedurende de periode dat het kabinet demissionair is alleen die aangelegenheden in behandeling te doen komen, die geen uitstel gedogen. Deze brief werd door de ka mervoorzitter, de heer Van Thiel, aan het begin van de vergade ring, bijeengeroepen op verzoek van de socialistische fractieleider, de heer Vondeling, en negen an dere leden van de p.v.d.a-fractie, voorgelezen. De heer Vondeling (arb.) deed het verzoek om de afgetreden premier uit te nodigen in de ver gadering te verschijnen, teneinde de motivering van het samenroe pen van de kamer aan te horen. Daartegen werd geen bezwaar gemaakt, ofschoon dit verschij nen door de heer Geertsema (v.v.d.) onnodig werd gevonden. De voorzitter verklaarde de heer Marijnen niet te hebben uitgenodigd. Hij had ook geen aanwijzing, dat de demissionaire premier of enig ander lid van het kabinet aanwezig zou zijn. Toen zonder stemming beslo ten was om mr. Marijnen uit te nodigen verzocht de heer Vonde ling om de Koningin te vragen de voor hedenmiddag geagen deerde consultatieve besprekin gen met de fractieleiders op te schorten tot na de vergadering. Als er iemand in Nederland is die daar begrip voor heeft, dan is dat H. M. de Koningin, zo voer de de heer Vondeling aan. Ik hen er zeker van, dat zij het daarmee eens is. Dit voorstel bracht de K.V.P - fractieleider, de heer Schmelzer, in moeilijkheden, omdat hij reeds om half twee op Huis ten Bosch verwacht werd. De heer Geertsema was vier kant tegen het verzoek. De lei ders van de andere regeringspar tijen stonden er aarzelend tegen over. Voorzitter Van Thiel hakte de knoop door. Hü schorste de ver gadering teneinde eerst met de heer Marijnen te overleggen.. In dien deze bereid zou zijn om de motivering-Vondeling aan te ho ren. dan zou de kamervoorzitter vervolgens met de Koningin in overleg treden. De buitengewone kamerverga dering werd niet bijgewoond door mevrouw Heroma-Meilink (arb.) en door de heren Versteeg fa.r.l, Vievez ik.v.u.l, Engelbertink fk.v.p.), Lardinois (k.v.p.t. Van der Goes van Naters (arb.l, Ze- gering Hadders (v.v.d.), Berk houwer (v.v.d.) en Engels, ofwel wegens ziekte, ofwel wegens dringende bezigheden elders. Het (telegrafische) verzoek van de heer Vondeling tot het bijeenroepen van deze vergade ring was mede gedaan door de socialistische afgevaardigden Blom, Daams, Van Lier. Ruv- gers, Peschar, mej. Schilthuis, Suurhoff, Van der Stoel en Wier- da. In het ordedebat over het uit nodigen van minister-president Marijnen stelde heer Schmelzer fk.v.p.) duidelijk, dat zijn komst niet zou mogen prejudiceren op het al of biet afleggen van een verklaring. De heer Bakker (c.p.n.T vond het niet erg veel gevraagd als de minister-president beleefd zou zijn tegenover het parlement. De heren Smallenbroek fa.r.l, Beernink (c.h.u.). Jongeling fg.p- v.) en Van Dis (c.g.p.) maakten geen bezwaren. De lieer Lank- horst (p.s.p.) vond het een alles zins redelijk verzoek en vanzelf sprekend als de regering aanwe zig zou zijn om naar de motive ring-Vondeling te luisteren. De heer Koekoek (b.p.) zei. dat de afwezigheid van de minister president hem tegenviel. De ka merleden dienen z.i. volledig over de kabinetscrisis te worden ingelicht. De voorzitter van de eerste ka mer, mr. J. A. Jonkman, woonde hevdfebat by. Om 13.20 uur arriveerde da demissionaire minister-president, mr. V. G. M. Marijnen, in de gro te vergaderzaal van de tweede kamer. Dé vergadering werd daarop voortgezet. De voorzitter deelde mee van de minister-president vernomen te hebben, dat deze als demissio nair bewindsman geen andere verklaring kan geven dan gesteld in zijn brief. De minister-presi dent was bereid op verzoek van de kamer aanwezig te zijn, maar zou niet aan de discussies deel nemen. De agenda van consulta ties door de Koningin zou worden verschoven. De heer "Vondeling zei meer te willen weten over de oorzaken van de kabinetscrisis alvorens de Koningin te kunnen adviseren. Wel had hij stapels kranten ge lezen, maar er bleef veel gis werk. De leiders van de fracties de regeringspartijen waren z.i. geïnformeerd. Hij wees op mede delingen van de heer Schmelzer, dat er nog wel mogelijkheden waren, maar dat uitstel tot na 1 maart geen soelaas zou hebben geboden. De heer Beernink zou verklaard hebben dat de C.K.- ministers nog bemiddelingspo gingen hadden gedaan- De heer Vondeling wees op de mededelingen van minister Toxo- peus in de partijraad van de V.V. D. verleden zaterdag. Wel in een partijraad, niet in de kamer, dat is meten met twee maten, zo verklaarde de heer Vondeling. Hij zei voorts niet do bedoeling te hebben om meer te vernemen dan de oorzaken van dn crisis cn de daaraan verbonden conclu sies. Hij vroeg niet om het be sprokene in de ministerraad en ook niet naar de standpunten van de verschillende ministers. Als ik advies moet geven, dan moet ik met mijn fractie overleg plegen en daarvoor zijn inlichtin gen nodig. Indien het kabinet weigert in lichtingen te geven, dan wordt het contact tussen kabinet en ka mer verbroken, hetgeen ons in een soort verlichte dictatuur brengt, aldus de heer Vondeling. De fractieleider van de ICV.P. in de Tweed-» Kam°r. de heer Schmelzer, schetste liet verzoek van de heer Vondeling als niet zim'Oi en niet gewenst. Hü ont wikkelde bezwaren tegen dit ver zoek bezwaren zowfl voor het kabinet als voor de Kamer. Dat is geen doeltreffende wijze om tot opinievorming te komen, aldus de heer Schmelzer. Hij verschafte nog een praktisch argument tegen het inwilligen van dit ver zoek: het geven van nadere in formaties levert geen wezenlijke bijdrage tot oplossing van de crisis. De heer Schmelzer concludeerde de dat het geven van informaties even weinig zinvol als ondeugde lijk is. Hij bracht dank aan de minister-president voor zijn aan wezigheid in de Kamer. De K.V.P. fractie^ider merkte op, dat z.i. de brief aan de Kamervoorzitter. Van Thiel, van de minister-presi dent zeer algemeen was gesteld. Had deze brief niet inhoudsvoller kunnen zijn? De heer Schmelzer wees er voorts op, dat ook wanneer de gevraagde inlichtingen niet wor den verstrekt, de Kamer z.i. be paald niet ontkracht wordt en dat de kamer aan bevoegdheden niet is tekort gedaan. De heer Lankhorst P.S.P. zei, dat als 't kabinet door de Kamer ten va! zou zijn gebracht, het geven van inlichtingen overbodig zou zijn. Nu het kabinet echter in elkaar is gezakt zou het toch wei dienstig zijn, indien gezegd zou worden hoe de tegenstellin gen, verdeeld over de politieke partijen, lagen. De heer Geertsema (V.V.D.) sloot zich bij de beoordeling van de heer Schmelzer aan. Hij ver klaarde, dat minister Toxopeus geen enkele mededeling uit de ministerraad in de partijraad van de V.V.D. heeft gedaan. e De heer Bakker (C.P.N.) sloot zich bij het standpunt van de heer Vondeling aan. Hij knoopte daaraan de bespiegeling vast, dat de arbeidspartijen op vele andere punten moeten samenwerken. Hij klaagde erover, dat gedurig wordt gestreefd naar eersterangs en tweederangs Kamerleden. De heer Smallebroek (A.R) vond de situatie onbevredigend, „maar we hebben hier te doen met een kabinet in raadkamer", zo zei hij. „Het kabinet is demis sionair en wij kunnen met dit kabinet politiek niets doen", al dus spr. De Kamer en de heer Vondeling, hebben het recht in lichtingen te vragen. „Maar ik kan mij voorstellen, dat de mi nister-president het recht, ja de plicht kan hebben geen inlichtin gen te geven. In die situatie ver keren wij nu", aldus de heer Smallenbroek. De heer Beernink (C.H.U.) zag de breuk in het kabinet als ge volg van duidelijke meningsver schillen. Hoe de breukpunten lig gen weten wij niet. Spr. onder schreef de wederzijdse rechten om inlichtingen te vragen en (voor het demissionaire kabinet) om die te weigeren. De heer Jongeling (G.P.V.) sloot zich aan bij het verzoek van de heer Vondeling. „De ad viseurs van de Koningin moeten weten wat er aan de hand is", zo merkte hij op. Hij wees erop, dat de informaties hem noodzakelijk voorkomen opdat de adviseurs verfijningen in hun adviezen kunnen, brengen. De heer Koekoek (Boerenpartij) onderschreef eveneens het ver langen naar meer inlichtingen. „Waarom moeten wij te maken hebben met een zwijgende minis ter?" Hij merkte nog op niet veel te verwachten van een eventueel antwoord; „Wij kennen de minis ter in anderhalf jaar wel zo goed, dat hij nooit teveel zegt en dat hij zijn mond niet voorbij zal pra ten." De heer Van Dis (S.G.F.) acht. te het zeer wenselijk als de mi- nister-president de Kamer meer inlichtingen zou willen verstrek ken. Hij vroeg in het bijzonder om informaties naar de rol van de C.H.U.-ministers en hij noem de het wenselijk dat daarover meer klaarheid komt. In tweede termijn vroeg de heer Vondeling (Partij v. d. Arbeid) of de minister-president, nu velen uit de Kamer daarom vroegen, het verzoek nog eens in overwe ging zou willen nemen. „En waarom eigenüjk niet?", aldus de heer Vondeling. Hij ging nog in op de jongstleden zaterdag ge houden partijraad van de V.V.D., waar minister Toxopeus mede delingen had verstrekt. De heer Vondeling noemde dit volkomen logisch, waarop hij geen kritiek •wilde geven. Wél kritiseerde hij dat wei inlichtingen zijn gegeven in een, wat hij noemde, besloten club, maar dat dezelfde inlichtin gen niet aan de Kamer worden verstrekt. De heer Vondeling bood tenslot te een ontwerp-motie van de vol gende inhoud aan: „De Kamer in vergadering bijeen nodigt de regering uit. hetzij mondeling, hetzij schriftelijk, inlichtingen te geven over de oorzaken van de kabinetscrisis." De heer Schmelzer (K.V.P.) betoogde, dat hij handhaving van de stilzwijgende houding van de minister-president volkomen kan billijken. De Kamer zal z.i. volle dige inspraak en invloed in radio- en televisiezaken behouden. De motie-Vondeling werd niet 82 tegen 51 stemmen verworpen. Vóór stemden de leden van de P.v.d.A., de P.S.P., de C.P.N., de Boerenpartij, de S.G.P. en het G.P.V. De brief van de minister-presi dent werd voor kennisgeving aangenomen. De Kamer besloot alle op 'de agenda staande onderwerpen voorlopig af te voeren. Om kwart vóór drie ging men uiteen. Het particulier secretariaat van Z. K. H. prins Bernhard deelt mede, dat de prins ten gevolge van een spierohtjCeking op- dok tersadvies enige dagen het bed moet houden. Prins Bernhard zal wegens zijn ziekte gedurende een week rust moeten houden. Alle aangegane afspraken voor deze periode ko men hiermee te vervallen. (Adv.) Amerikaanse B-57 Canberra straalbommenwerpers en veertig Skyraiders van de Zuidvietna- mese luchtmacht hebben zater dag in de provincie Phoeoc Toey een dicht bebost gebied op onge veer 80 km ten oosten van Sai gon met bommen bestookt om de weg vrij te maken voor de groot ste anti-guerilla-actie tijdens de oorlog in Vietnam. Na de aanvallen liet een ge weldige armada van 137 hef- schroefvliegtuigen luchtlandings troepen neer op verscheidene plaatsen, onder meer nabij de stad Binli Gia. Meer dan vijf uur na de lan ding van de troepen werd nog geen contact met de guerillastrij- ders gemeld zodat het succes van de operatie voorlopig twij felachtig is. Een Amerikaans hefschroef- vliegtuig stortte als gevolg van mechanische moeilijkheden neer maar er vielen geen slachtoffers. Nabij Binh Gia leden de rege ringstroepen in december j.l. hun grootste nederlaag. De huidige operatie overtreft die van november j.l. toen een actie werd ondernomen, tegen eeri door de Vaetcong beheerst gebied op 50 km ten noordwesten van Saigon. Hieraan namen 115 hefschroefvliegtuigen deel. Amerikaanse straalbommen werpers hebben in de afgelopen zeven dagen bombardementen in de provincie Phoeoc Toey uit gevoerd. Er zouden in dat gebied veel Vietcong-gueril'astrijders zijn, waaronder twee elite-batal jons. Van politiezijde in Zuid-Viet- nam werd zaterdag vernomen, dat communisten zich in gods dienstige en andere groeperingen hadden weten te dringen ten ein de aanhangers te winnen voor een vredesbeweging, die tot doel zou hebben Zuid-Vietnam naar het communisme te voeren. De organisatie werkte in dp Zuidvietnamese hoofdstad als de „beweging tot zelfbeschikking". Een onbekend aantal personen werd gearresteerd in verband met hun lidmaatschap van cje/.a beweging. De boeddhistische beweging gaf zaterdag een manifest uit, waarin wordt aangedrongen op beëindiging van de oorlog en op de oprichting van een verzoe ningscommissie. Het was niet bekend of de gehele boeddhisti sche hiërarchie het met dit ma nifest eens is. Zondag heeft de vooraanstaan de boeddhist Quang Lien in Sai gon een vredesbeweging ge opend die een eind moet maken aan de oorlog in Zuid-Vietnam.; Bij de openingsbijeenkomst wa ren ongeveer 70 mensen aan-, wezig, meest boeddhistische stu denten die vorige maand hebberf meegedaan aan de demonstraties tegen de regering. De bijeen komst werd in een kleine pa gode gehouden. Ondanks de' waarschuwing van de regering,! dat communisten pogen zich ill de vredesbewegingen te dringen,! zei Quang Lien: „Dit is een, volksbeweging en geen regeringj kan zich daartegen verzetten". De beweging wil geen neutral i -4 teit, zei hij1, maar een duidelijk^ uiteenzetting van de politiek dia de beweging zal volgen gaf hij niet. De president van Oostenrijk, dr. Adolf Scharf, is zondag over leden. De 75-jarige president vatte drie weken geleden een griep. Hij bleef desondanks de plichten van zijn ambt vervullen en begroette op 16 februari nog de sjah van Perzië op het vlieg veld. Onmiddellijk daarna werd hij in een Weens particulier zie kenhuis opgenomen. De Maleisische regering heeft maandag in een witboek bijzon derheden gepubliceerd over een Indonesische samenzwering, die ten doel had in haar land een op stand te doe# uitbreken, terwijl tezelfdertijd een „Maleisische re gering in ballingschap" moest worden gevormd. De samenzwering werd ver ijdeld door de arrestatie, in janu ari j.l., van zeven leiders van het komplot. De arrestanten zijn vijf leiders van oppositiepartijen, on der wie een voormalige minister van landbouw, een verslaggever en een gewezen vakbondsbe- stuurder. Er moest in Maleisië met een tweeledig doel, een „nationaal front" worden opgericht. Het eerste tloel was de wettige rege ring gewapenderhand omver te werpen en haar te vervangen door een bewind, dat Soekarno gun stig zou ziin gezind. Het tweede oogmerk was „de wereld duide lijk te maken, dat Maleisië een schepping is van het Britse im perialisme". De samenzwering mislukte echter omdat de samenzweerders niet tijdig genoeg geld in handen werd gespeeld. Achter het geheel stond een hoge ambtenaar van de Indone sische geheime dienst, R. M. Soe- nita. Soenita was tot september 1963, toen de diplomatieke be trekkingen tussen Maleisië en Indonesië werden verbroken, in een administratieve functie aan de Indonesische ambassade in Koeala Loempoer verbonden. Daarna kreeg hij Tandjoeng Pi nang, in de ten zuiden van Singa pore gelegen groep der Riouw- eilanden, tot standplaats. Van hieruit onderhield hij de verbin dingen met de Indonesische ge heime dienst. Twee der arrestanten zochten Maleisiërs uit die in Soekaboemi, in West-Java, werden opgeleid voor het p'egen van sabotag- daden. Een hunner koos tevens plaatsen en streken in Oost- en West-Malakka uit, waar Indo nesische rominando-eenheden heimelijk aan land konden gaan. De samenzweerders poogden in verbinding te komen met on tevreden en Soekarno-gezinde Maleisische politici, die zij wilden overhalen om zitting te nemen in een „Maleisische regering in bal lingschap". Het op te richten „nationale front" moest daaren tegen de voorgenomen opstand in Maleisië zelf leiden. De samenzweerders zouden ook gelande Indonesische infiltranten helpen. In het Maleisische witboek wordt verder verklaard dat er bewijzen voor bestaan dat door Indonesië in het leven geroepen ondergrondse organisaties ver antwoordelijk zijn voor de wan ordelijkheden in Singapore in juli en september 1964, die aan 37 personen het leven hebben ge kost. Deze wanordelijkheden wa ren het gevolg van vechtpartijen tussen Maleise en Chinese in woners van Singapore en het is gebleken dat deze veroorzaakt waren door ophitsingen door In donesiërs, aldus het witboek. Het door de Maleisische rege ring uitgegeven witboek besluit: „Onder de samenzweerders be vinden zich politici, die er niet in geslaagd waren de openbare me ning langs wettige weg achter hen te krijgen, Zij waren, ter be vrediging van hun eerzucht en hun verlangen naar geld, bereid hand- en spandiensten te ver richten voor een dictatoriale re gering, die steeds sterkere com munistische en nieuw-imperia- listische trekken vertoont". l,i de nacht van vrijdag op zaterdag werd de toestand van dr. Scharf plotseling slechter om dat een oude leverkwaal zich in sterke mate deed gelden. Zon dagochtend werd bekendgemaakt dat v»or hem geen hoop meer bestond. Zijn lever functioneerde nog nauwelijks. In de middag brachten de Oostenrijkse rege ringsleider di'. Josef Klaus en de aartsbisschop van Wenen, dr. Franz Koenig, een kort bezoek aan de stervende. Ook de pause lijke nuntius, Rossi, vice-kanse- lier dr. Pittermann en de Oosten rijkse minister van buitenlandse zaken, dr. Kreisky, bezochten de stervende. Volgens de Oostenrijkse grond wet wordt het ambt van presi dent tijdelijk waargenomen dooi de kanselier, nu dr. Josef Klaus. Dr. Scharf, voormalig leider Premier Toenkoe Abdoel Uacli- man van Maleisië heeft maandag, op vragen uit het parlement, ver klaard dat Maleisië bereid is zon der vooraf te stellen voorwaar den vredesonderhandelingen met Indonesië te openen. Eerder op de dag had de Toen- koe al gezegd dat er zich in de houding van de Indonesische re gering ten aanzien van Maleisië een verandering schijnt te vol trekken. Hij zei dit bij zijn terug keer uit Noord-Maleisië, waar hij besprekingen had gevoerd met de Thailandse minister van buiten landse zaken, Thanat Khoman. Deze had gezegd na een ontmoe ting met president Soekarno tot de overtuiging te zijn gekom°n, dat er een mogelijkheid aan wezig is tot beëindiging van de crisis rond Maleisië. van de socialistische partij, werd in mei 1957 president van Oos tenrijk. Hij wordt beschouwd als de voornaamste opsteller van het staatsverdrag dat een eind maakte aan de geallieerde bezet ting en dat aan Oostenrijk na de tweede wereldoorlog zijn onaf hankelijkheid teruggaf. DE GRIEP IN FRANKRIJK In 15 a 20 van Frankrijks 90 departementen heerst griep, maar er kan niet van een epi demie worden gesproken, zo heeft het Franse ministerie voor volksgezondheid zaterdagavond meegedeeld. De meeste griepge vallen komen in het zuiden voor. K o ti d Tijdens het weekeinde is in heel' West-Europa de luchtdruk 'be-j langrijk gedaald. Een lagedruk.l gebied dat zaterdag voor de Noorse kust lag. trok over de Noordzee naar het zuiden en be-j reikte hedenmorgen onze om ge-: ving. Tegelijkertijd verplaatste' een in diepte toenemende depres-j sie zich van de Azoren naar) Spanje en breidde daarbij 'haar; invloed tot ver over Frankrijk uit. Aangezien boven het zuiden van Noorwegen een kledn gebied van hoge luchtdruk tot ontwikke-i ling kwam, stak op een groot! deel van de Noordzee een krach tige tot harde oostelijke wind op.j waardoor zeer koude lucht in de richting van Schotland en Enge land werd getransporteerd, Van-1 ochtend drong de koude lucht ook tot onze noordelijke provin cies binnen. Morgen zal het hele land zich in de koude lucht be vinden. De temperatuur komt dan ook overdag nauwelijks bo ven het vriespunt. De kans op sneeuw neemt af. medegedeeld door het K.N.M.I., geldig tot dinsdagavond. Noordoostelijke wind Veranderlijke bewolking en hier en daar enige sneeuw. Matige tot krachtige wind tussen oost en noord. Vannacht overwegend lichte vorst. Morgen overdag temperaturen om het vriespunt. DINSDAG 2 MAART v.m. Breskens 1.35 Terneuzen 2.00 Hansweert 2.40 Walsoorden 2.50 WOENSDAG 3 MAART Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 2.01 2.36 3.16 3.26 n.m. 1.53 2.28 3.08 3.18 n.m. 2.29 3.04 3.44 3.54 ZON MAAN Maart op 7.27 7.24 7,22 onder 18.19 18.21 18,23 op onder. 15.5* 17.09 7.16 7.39 7,58

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1965 | | pagina 1