Gemeenteraad van Terneuzen (bijna) unaniem voor 5 mei-leesten Onthullingen over Jodendeportaties in het proces-Rajakowitsj MINISTER SPAAK OPTIMISTISCH OVER KONGO Spaans proces gaat niet door Défilé op Koninginnedag wordt sport manifestatie Timmerman valt tien meter en breekt been Vergast Schuld De actie der kerken „LA PASIONARIA' Zaterdag 27 februari 1965 DE VBTTE ZEEUW Pagina S Vóór het begin van de raads vergadering heeft burgemeester Kljpstra gisteravond aandacht gewijd aan het overlijden van sir Winston Churchill, de Commis saris van de Koningin in Zeeland, jhr. mr. A. F. C. de Casembroot, en van het K. V. P.-raadslid, de heer Joh. Bleijenberg. Er wer den enkele ogenblikken stilte in acht genomen. De voorbereiding voor de vo rige raadsvergadering deed mij de vraag stellen of in die bijeen komst van uw college stil gestaan moest worden bij het overlijden van de Engelse staatsman sir Winston Churchill. Een sterk lichaam hield de strijd met de dood langer vol dan mensen ver wachtten, maar op zondag 24 januari 1965 overleed hij. In grote erkentelijkheid zullen wij gedenken, wat hij voor ons volk en voor ons allen individueel heeft betekend en onze generatie zal zich blijvend verplicht weten jegens deze grote historische fi guur, die op onnavolgbare wijze voor de democratie en voor de vrijheid van verdrukten heeft ge streden. In dankbaarheid voor zijn ver dienstelijk werk en nog bepaald bij zijn indrukwekkende begrafe nis, werd onze provincie getrof fen door het overlijden van haar Commissaris der Koningin, jonk heer De Casembroot, die in zijn menselijkheid en liefde voor de provincie Zeeland ook voor onze gemeente veel betekende. Zijn nagedachtenis zal ongetwijfeld ook bij uw college in hoge eer worden gehouden. In de vroege morgen, vooraf gaande aan de dag van zijn be grafenis, bereikte ons het ontstel lende bericht van het verscheiden van het raadslid Johannes Cor- nelis Bleijenberg. De laatste vergadering nog gaf hij blijk van zijn intense belang stelling voor het wel en wee van onze gemeente. Wij wisten, dat de ontwikke ling van Terneuzen hem na aan liet hart lag. Wanneer hij daarbij bij in het bijzonder dacht aan de toekomst van Sluiskil, wilde hh dit steeds doen in het verband van het grote geheel. De heer Bleijenberg was m.i. een raadslid, dat tot de meest geïnteresseerden van uw college gerekend mocht worden. Hij had een sterke persoonlijke inzet, be studeerde zijn stukken, gaf blijk van een goed inzicht, wilde con structief denken en paste ook overigens goed in de sfeer van uw college. Gevoelens van oprecht mede leven gaan uit naar ziin diep be proefde vrouw en kinderen. De heer Bleijenberg wist zich gedragen door een sterke per- soonh'ke overtuiging, gegrond vest in bet geloof, dat, hij be leed, niet alleen in de binnen kamer. maar ook daarbuiten. Mw' God zijn gezin in deze moeiliike dagen, maar ook daar na. nabij zijn. "Mijn woorden van droeve in houd besluitend, verzoek ik u met mij een ogenblik te geden ken degenen, die in deze korte rM van ons zijn heengegaan en die wij node missen. De heren Van Langevelde en Fijn van Draat waren afwezig. Wegens periodiek aftreden van mr. H. Rijpstra als lid van het college van curatoren werd een verkiezing gehouden. Mr. Rijp stra werd opnieuw met algemene stemmen gekozen. In de commissie van toezicht op het m.o. waren aan de beurt van aftreden de heren drs. P. A. Neeteson en J. P. Visser. Ook deze leden werden met algemene stemmen herkozen. In verband met de voorstellen van B. en W. tot aankoop van de percelen Baandijk 42 en 91 en Coegorsstraat 1 verzocht de heer Huijbrecht die geen bezwaren tegen deze voorstellen wilde in brengen in het vervolg de fi nanciële commissie bijeenroepen om mede te delen op welke wijze de bedragen in de schattingsrap porten tot stand komen. De heer Huijbrecht zei er aan te twijfelen of dit wel op de juiste wijze ge schiedt. De raad ging akkoord met het voorstel tot verkoop van grond in het exploitatieplan „Zuidland- polder" aan de woningbouwver eniging „Werkmansbelang" voor de bouw van 696 „Pronto''-wo- ningen, aan de N.V. Van Vliet en Van Dulst's bouwbedrijf te Rot. terdam en aan heer M. J. de Poo- ter voor de bouw van een dub bel woonhuis. Naar aanleiding van de beide eerste punten vroeg de heer We- terings een opheldering over de bedongen prijzen van de grond. Wethouder De Meijer ant woordde hierop dat de normale '-'izen waren aangehouden maar dat bij de grond ook een klein gedeelte was gekomen dat aan vankelijk bestemd was als „open bare groenstrook". Deze was ech ter moeiliik te onderhouden, zo dat het beter was er vanaf te -'en. Ook het voorstel tot het verlenen van grond- en bouw- voorsehotten aan de woning- bouwveren. „Werkmansbelang" voor de bouw van 344 woning wetwoningen werd goedgekeurd. Voor de gepaste viering van koninginnedag en het 20-jarig bevrijdingsfeest op 4 en 5 mei a.s. werd door de organisatoren, de samenwerkende personeels verenigingen, een garantie ge vraagd van ƒ9000 en een subsi die .van ƒ3500. Bijna alle fracties betuigden hun instemming. De heer Hol merkte hierbij op dat destijds (terecht) geklaagd was en ingezonden stukken wa ren verschenen omdat Terneuzen geen feest vierde. Hij zei te ho nen dat degenen die het hardst hebben geklaagd, nu de meeste medewerking zullen geven. Hij deed daarbij ook een beroep op bedrijven en middenstand. De heren Weterings, De Feij- ter en Ramondt onderstreepten de woorden van de heer Hol. De heer Dieleman zei tegen te stem men, niet omdat het bevrijdings feest werd gevierd maar om de wijze waarop. Bij de rondvraag bracht de heer Weterings het college en de raad mede namens mevrouw Bleij enberg dank voor de onder vonden belangstelling en mede leven bij het overlijden van haar echtgenoot De heer Weterings zei getroffen te zijn door de sym pathiebetuigingen die de KVP- fractie bij deze gelegenheid had ondervonden. De heer Cormpiet pleitte voor een .overgang" over de spoorlijn voor voetgangers en fietsers te Sluiskil, maar dan zó gemaakt dat een fietser moet afstappen. Vooral voor de kinderen die nu nog altijd de drukke en gevaar lijke weg langs het kanaal moe ten volgen zou dit een enorme verbetering zijn. De voorzitter deelde mede dat 10 dagen geleden een desbetref fend verzoek tot de N.S. werd gericht. De heren Hol (voorzitter), Ra- mondt en De Feijter onderzoch ten de geloofsbrieven van het nieuwe KVP-raadsüd, de heer M. J. M. van Nispen te Sluiskil. Het traditionele bloemendéfilé voor de jarige vorstin krijgt dit jaar een sportief accent. De Baarnse ornajevereniging, die het défilé elk jaar op 30 april voor het paleis Soestdijk organi seert, heeft ditmaal een beroep gedaan op de Nederlandse sport federatie voor de verzorging van de manifestatie, die zich volgens de traditie op het gazon voor het paleis afspeelt. Ongeveer veertig sportbonden hebben hun mede werking reeds toegezegd. Naar verwachting zullen ongeveer 1000 sportmensen aan de mani festatie deelnemen. Op de K.N. V.B. is een beroep gedaan om het Nederlands elftal af te vaar digen. Ook worden deelnemers aan de Olympische Spelen ver wacht. Tijdens het défilé voor de jarige vorstin zullen op het gazon sportdemonstratie worden gegeven. De 43-jarige Amsterdamse tim merman Jitske Hofke heeft don derdagmorgen een val van tien meter overleefd. Hij gleed uit op het dak van een in aanbouw zijnde woning aan de Jan de Koolstraat, maar liep slechts een gebroken meen en wat kneuzin gen op. Hij is in het Wilhelmina- gasthuis opgenomen. Ook vrijdag, de negende dag van het proces, dat in Wenen te gen de voormalige SS-leider dr. Rajakowitsj wordt gevoerd, werd voorlezing gedaan van een aantal op het proces betrekking hebben de stukken. Hieronder bevonden zich de overlijdsattesten van een aantal Nederlands-Joodse man nen, vrouwen en kinderen, die in zich de overlijdensattesten van 'n naar 't vernietigingskamp Ausch witz in Polen werden gezonden. Uit enkele van deze attesten blijkt dat de weggevoerden op 2 september 1942 in de omgeving van Auschwitz om het leven zijn gekomen. In de tenlastelegging staat dat deze Joodse Nederlanders in Pa rijs ingevolge een door Rajako witsj uit Nederland verzonden telexbericht naar Auschwitz zijn weggevoerd. weggevoerd. Hieraan werd ech ter van Duitse zijde de voorwaar de verbonden, dat de kerken geen stappen meer zouden doen ten behoeve van de niet-christeliike Joden in Nederland. De christ.e- '!ke Joodse Nederlanders wer den daarop in een Nederlands concentratiekamp onderge bracht", aldus dit Duitse bericht uit juli 1942. Uit door de verdediger overge legde stukken bleek dat reeds in juli 1942 was begonnen met het uit Frankrijk wegvoeren van Joden met de Franse nationali teit. De SS vond echter dat hun aantal te gering was. Daarom werd aan de Franse autoriteiten voorgesteld ook buitenlandse Joden in Frankrijk, onder wie Joodse Nederlanders, weg te voeren. Schuldig De Belgische minister van bui tenlandse zaken, F. H. Spaak, heeft zich donderdagavond opti mistisch uitgelaten over de ont wikkelingen in Kongo. In een lezing voor studenten van de universiteit in Leuven zei hij, dat de zaken in Kongo goed schijnen te gaan. Na de over dracht van het aandelenbezit van het voormalige koloniale regiem is de Kongolese regering de be langrijkste aandeelhoudster van de „machtige Union Minière" en volledig meester over de voor naamste andere maatschappijen, een rijkdom die volgens Spaak een basis is voor een goed eco nomisch beleid. Politiek noemde hi| het een succes voor premier Tsjombe, dat deze er in is geslaagd een grote nationale partij te vormen, die kan bijdragen tot de onmisbare gezondmaking van het pulitiek klimaat in Kongo. Spaak noemde het „één van de goede kanten" van het Belgische koloniale regiem in Kongo, dat het de basis legde voor een snelle ontwikkeling. Hij voegde hieraan toe, dat het Kongo bij de over dracht van de soevereiniteit door de schuld van België aan een in- ^"ectuele elite ontbrak. België kan echter niet worden verweten de onafhankelijkheid te hebben verleend. Het werd gedwongen door internationale omstandig heden en de Belgische regering wilde zich niet door de gebeurte nissen laten voorbijstreven, al dus Spaak. De verdediger meende dat de dag, waarop deze Joden Van Ne derlandse nationaliteit om het leven zijn gebracht, niet nauw keurig kan worden vastgesteld en dat de in de overlijdensattesten genoemde overlijdensdatum wil lekeurig is bepaald. De openbare aanklager reageerde hierop met: „Dat is zo. Men weet ook niet precies wanneer deze beklagens waardige mensen zijn vergast. Er is in feite niets van hen overge bleven". Daarop werd voorlezing gedaan van een bericht, dat in juli 1942 door het Duitse rijkscommissa riaat in Nederland werd afgezon den en dat gaat over het begin van het wegvoeren der Neder landse Joden. Hierin wordt mede gedeeld dat tot op die datum het "'egvoeren van Amsterdamse Jo den zonder moeilijkheden was verlopen. „De wegvoering heeft vanzelfsprekend onder de Neder landers gevoelens van onlust ver wekt, hetgeen ertoe heeft geleid dat de kerken stappen hebben gedaan bij de rijkscommissaris. Er is toen afgesproken dat chris telijke Joden niet zouden worden Hiermede was een einde ge komen aan het door de openbare aanklager overleggen van be wijsmateriaal tegen Rajakowitsj. De rechter las daarop de gezwo renen de punten voor, waarover zij zich zullen moeten uitspre ken. Deze zijn: 1. Is dr. Rajakowitsj schuldig aan het hem ten laste gelegd, namelijk dat hij als tijdelijk lei der van het bureau voor Joden in Nederland op 12 augustus 1942 een telexbericht uit Den Haag naar het overeenkomstige bureau in Parijs heeft gezonden, dat er toe leidde dat 83 in Frank rijk verblijvende Joodse mannen, vrouwen en kinderen, die de Ne derlandse nationaliteit bezaten,' naar het vernietigingskamp in. Auschwitz werden gezonden, waar 82 van hen om het leven' zijn gekomen? 2. Indien de jury deze vraag; ontkennend beantwoordt, is zij dan van mening dat de beklaag de dit telexbericht heeft afge zonden met de opzettelijke bedoe ling het leven van deze 83 Ne derlandse Joden in gevaar te brengen, hetgeen voor 82 van hen de dood tengevolge heeft ge had? Of aileeei medeschuldig 3. Indien de gezworenen ook deze vraag ontkennend beant woorden, willen zij er zich dan over uitspreken of dr. Rajako witsj, zonder zelf daadwerkelijk aan de moord op de 82 Joodse Nederlanders te hebben meege werkt, door het loutere feit van-, de afzending van het telexbericht indirect aan deze misdaad mede schuldig moet worden geacht? Wanneer de jury deze vraag bevestigend beantwoordt, moet zij er zich tevens over uitspreken of het in dit geval al dan niet juist moet worden geacht het misdrijf als verjaard te beschou wen. Het proces wordt maandag met het pleidooi van de verdedi ger voortgezet. De Spaanse minister van voor lichting heeft vrijdag in Madrid bekendgemaakt dat het voorge nomen proces tegen de commu nist Justo Lopez de la Fuente, republikeins legerbevelhebber tij dens de Spaanse burgeroorlog, wegens verjaring geen doorgang zal vinden. Lopez werd beschul digd van wreedheden tijdens de burgeroorlog. Een woordvoerder van het mi nisterie zei vorige week in Ma drid dat de regering de aanklacht tegen Lopez bestudeerde. Lopez is met tien anderen in december gearresteerd wegens onwettig vergaderen en illegale propagan da. In 1940 had Lopez bij verstek terechtgestaan wegens het doden' van 67 personen en medeplichtig-, heid aan het doden van anderen tijdens de Spaanse burgeroorlog.' Het proces werd niet beëindigd. De Spaanse communistenleid ster Delores Ibarruri, bekend als, „La Pasionaria", zei aan de Spaanse regering te hebben ver zocht als getuige in het proces tegen Lopez te mogen betreden. Zij is voorzitter van de Spaanse communistische partij, die in Spanje verboden is, en verblijft sinds het einde van de burger oorlog in Moskou. Lopez is zestig jaar oud. Hij Is in december door de rechtbank veroordeeld tot 18 jaar gevange nisstraf wegens zijn communis tische activiteiten. Historie van het jongste verleden van Terneuzen STAKBMO Om&n HFT EUROPEES PERSONEEL IN BRUSSEL Tijdens rede dr. R^anssioit Midden onder een rede van de vice-president van de Europese commissie, dr. S. L. Mansholt, beeft de landbouwcoinmissie van het Europese parlement vrij dag een vergadering moeten on derbreken als gevolg van een staking van het Europese perso neel. Om half elf werd in de ver gaderzaal van het Europese par lement in Brussel door een tech nicus van de Europese gemeen schappen een knop omgedraaid, waardoor de gelijktijdige verta- liïig van de rede van dr. Mans- hólt uitviel. De tolken verlieten de cabines en ook de andere diensten kwamen stil te hggen- De parlementariërs uit Frank- rijk, Duitsland, Italië, België, Lu xemburg en Nederland bleef niets anders over dan naar huis terug te keren. De staking geschiedde Kt op dracht van de internationale vak- vereniging van Europese anibte- naren in Luxemburg, die een sa- larisverhoging van rond acht procent eist. Tot dusverre heeft de ministerraad van de Europese gemeenschappen geweigerd deze eis in te willigen. In Brussel moet de minister raad van de E. E. G. de volgende week dinsdag bijeenkomen. Het wordt niet uitgesloten geacht, idat ook dan weer een „waar- sahuwingsstaking" wordt ge- houden. C. F. van Fraaijenhoven Adr. H. Donze P. J. van de Sande XLIV door JOH. DE VRIES. Ook de verdere berichtgeving over de ijsbaan geef ik in origi- nali weer, daarbij volledigheidshalve ook die van 1895 er aan toevoegend. Terneuzen, 18-1-1893. (Advertentie) „De ondergeteekenden, uitmakende het voorloopig comité tot oprichting eener IJSCLUB alhier, maken bekend, dat in de 1.1. Maandag gehouden vergadering is besloten om op Woensdag, Donderdag en Vrijdag dezer week eene inteekenlijst aan te bie den tot aanneming van het lidmaatschap, tegen een contributie van 1,50 per jaar en dat op vrijdag 20 dezer in het „Hotel Donze" des avonds te 7 ure, eene vergadering zal worden ge houden van de toegetredenen en verdere belangstellenden, aan wie onverhoopt de inteekenlijst niet mocht zijn aangeboden, en die alsdan nog in de gelegenheid worden gesteld toe te treden. Ter Neuzen, 17 Januari 1893. Van Borssum Waalkes A. Visser M. Eijke Terneuzen, 19-4-1893. „Door het voorloopig Comité tot oprichting van een IJSCLUB alhier, is aan Z. Exc. de Minister van Oorlog aangevraagd de buitengracht van het Zuidelijke deel van Bastion nr. 8, liggende even buiten de Sasschepoort." Terneuzen, 1-7-1893. (Bij latere vergadering „IJsclub Ter Neuzen".) „Het terrein waar de banen zullen worden aangelegd begint bij den nieuwen toegangsweg naar het Station en eindigt bij de laatste vestingdoorgang in den Provincialen straatweg." Terneuzen, 2-12-1893. „De ijsbaan is thans geheel gereedgekomen. De baan heeft een lengte van 400 M, breedte 18—26 M, grootste waterhoogte 60 cM. Men is nog bezig aan de tent te bouwen. Het wachten is nu nog op ijs Terneuzen, 10-1-1894. DE IJSBAAN VOOR HET EERST IN ACTIE. „Negen jaar geleden werd door eenige ingezetenen alhier het initiatief genomen tot het inrichten van een ijsfeest. Nog intijds voor de invallende dooi slaagde dit uitstekend op de kleine plas bij de hofstede van den heer H. Wolfert. Wie het ijsfeest gezien en bijgewoond heeft op de schoone baan van de ijsclub alhier, zal zeker moeten erkennen dat het feest van „toen" geen band water had bij dat van heden. Een flinke baan goede maatregelen en orde, een gezellige tent waarin ieder zich verwarmen kan, die het door het rijden niet was, dit alles gevoegd bij schoon winterweer, wat wil men nog meer! Het feest, alweder opgeluisterd door ons muziekgezelschap „Apollo", verschafte dan ook honderden buiten en op de baan een rein genoegen. Waarlijk, de Commissie heeft èn door de op richting der club èn door de regeling van dit feest den dank van allen verdiend, die voor zichzelven en hunne kinderen een veilige plaats wenschten om van deze nationale ontspanning te genieten. De uitslag der wedstrijden was als volgt Hardrijden voor heerenle prijs F. Rozenga. Hardrijden voor dames: le prijs mej. E. de Bree. Hardrijden voor paren: le prijs mevr. Bertel en de heer A. Noest. Schoonrijden voor heeren: le prijs de heer C. M. de Jager. Schoonrijden voor dames: le prijs mevr. G. de Smidt." In 1895 is er weer een strenge winter; na eerst veel storm en regen in november/december 1894 zet in januari 1895 de vorst in met hevige sneeuwval. STOOMBOOT WALCHEREN gestrand op 4 Maart des morgens 7 uur, hij het uitwijken van een visschersvaartuig, op de punt van den Westhavendam te Neuzen; des namiddags omstreeks 2 uur kwam zij met den vloed weder vlot. De „IJsclub" doet flink van zich spreken en lenigt veel nood door het uitreiken van prijzen in de vorm van levensmiddelen aan behoeftigen. Laten we nog eens een van de wedstrijden voor leden of kinderen van leden memoreren: Terneuzen 13-2-1895. „Gisteren bereidde het bestuur der IJsclub „Ter Neuzen" zijne leden een aangenamen middag, 's Namiddags werd een wedstrijd gehouden in ringrijden, waarvoor ingeschreven waren 16 deel nemers, zijnde kinderen van leden. De uitslag was als volgt le prijs door F. Jansen met 11 punten, een sigarenpijp; 2e prijs sigarenkisthamer door P. J. van den Ouden, bij loting met 9 punten; 3e prijs een horlogeketting door Martina Eijke bij loting met 9 punten; 4e prijs een werkmandje door Rensje van de Sande, bij loting met 9 punten. 's Avonds om 6 uur was een ijsfeest georganiseerd. De baan was netjes verlicht door tal van lampions, terwijl het muziek gezelschap „Apollo" zijne opwekkende tonen hooren liet. Wan neer zoo nu en dan Bengaalsch vuur ontstoken werd, bood de baan met de daarop van lampions voorziene rijders een schilder achtige aanblik. Jammer dat de baldadigen zich niet ontzagen van de wal af met kluiten aarde of sneeuwballen de lampions te vernielen en de feestvierenden overlast aan te doen. Bij de gisteren op de Westelijke vestinggracht gehouden hard rijderij alhier voor minvermogende kinderen beneden de 12 jaar hebben prijzen verworven: Voor jongens; le prijs een witte deken en 2 kg spek, Doppe- gieter; 2e prijs een broek en 1% kg spek, Geensen; 3e prijs een deken en 1 kg spek, Oppeneer; 4e prijs een sporthemd en 1 kg spek, De Bakker; 5e prijs zes el geel katoen en 1 kg spek, De Meijer; 6e prijs een das en 1 kg spek, Faas; 7e prijs een pet en 1 kg spek, Rijgel; 8e prijs een paar wanten en 1 kg spek, J, Die leman en 9e prijs 1 kg spek, Verschelling. Voor meisjes: le prijs èen rok en 2 kg spek, M. Herrebout; 2e prijs een wollen deken en 1% kg spek, A. Nelissen door haar aan een zeer behoeftig gezin afgestaan; 3e prijs een wollen doek en 1 kg spek, R. Bos; 4e prijs een wollen doek en 1 kg spek,' E. van Doeselaar; 5e prijs een schort en 1 kg spek, M. Kaan; 6e prijs 1 kg spek, E. Frederiks. Behalve deze prijzen werden aan 105 deelnemers 105 brooden ad 3 pond uitgereikt. De wedstrijd, door tal van nieuwsgierigen bijgewoond, terwijl nu en dan een vlokje sneeuw op veler hoofd- neerviel, verliep geregeld en zag men na het uitreiken van de prijzen de vroolijkste gezichten met vluggen tred de baan ver laten, misschien met de hoop, als het blijft winteren nog een maal zoo'n buitenkansje te mogen genieten. Nog enkele bekende namen; Volgende wedstrijd op 18 februari 1895 voor blokjesrapen (kinderen beneden 13 jaren): le prijs een werktaschje, Rensje van de Sande; 2e prijs een schrijfmap, Dina van der Bent; 3e prijs een journaal. Netje Vooren; 4e prijs een kluwendoosje, Mina Balkensteijn; 5e prijs een horlogeketting, Rensje Donze; 6e prijs een goud-doosje, Leentje Donze; 7e prijs een potloodhouder, Abraham Leunis". Dan blijkt dat kort na deze wedstrijden de dooi is ingevallen, maar dat de winter zich weldra weer geducht doet voelen, want van 29 januari tot 20 februari wordt de ijsbaan opnieuw geopend. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1965 | | pagina 3