Kongolezen streven naar vrede
Zij deden mijn was
waar ik bij stond...
„Himmler
niet goed"
keurde de misdaden
Bejaarde hield politie
op afstand
DE LEEUW VAN BASHRA
Aartsbisschop over het
rassenvraagstuk in ZuM-Afrika
BEURSOVERZICHT
Donderdag 21 januari 1965
DE VRIJE ZEEUW
Pagina 5
Tsjombe weg
Sta in de weg
Zech-Nenntwich
voor zijn rechters
HUISVESTING
BIJ DE HOOGOVENS
NAZI-MISDADIGER
WORDT VERVOLGD
PORTRET VAN SOFIA
KIJKERS
EN LUISTERAARS
INTERNATIONALS
ONGEANIMEERD
LAGER
Beursindices
MILJOEN MARK
PER ABUIS
TSJOMBE NODIGT
DIALLO TELLI UIT
Advieskoersen
buitenlands bankpapier
De dienstplicht
in communistisch China
PEREN
NAAR ZWITSERLAND
Brits blad
over verjaringstermijn
oorlogsmisdaden
Amerikaanse regering
informeert
naar radio-activiteit
Kongo's premier Tsjombe heeft
door enige malen beledigd te
weigeren naar Brussel te komen
zoals afgesproken was niet
alleen de besprekingen over
enige miljoenenkwesties in het
slop gebracht. Hij heeft ook la
ten zien hoe hoog hij het stre
ven van zijn voorganger Adoela
opvat.
Deze immers was Tsjombe net
voor in Brussel op zijn tournee
om begrip te wekken voor een
nieuwe aanpak van het Kongo
lese probleem. En die aanpak
bevalt Tsjombe geenszins. En
aan de andere kant kwam hij
toch al niet zo van harte naar
Brussel, want daar zou aan de
orde komen dat de Belgen nog
een aantal miljoenen dollars van
Leopoldstad te goed hebben en
bovendien niet ingenomen zijn
met zijn (voorlopig opgeschorte)
besluit de mijnconcessies uit bui
tenlandse handen te halen.
Maar erger vindt hij de idee
van Adoela, die rondweg zegt
dat de Belgen en Amerikanen
maar moeten ophouden Tsjombe
en Kasavoeboe met geld te steu
nen. Tsjombe weet dat hij zon
der die steun nergens meer is.
Adoela is er trouwens ook niet
zo erg voor om Tsjombe nog lan- keuze tussen blanke overheersing
ger aan de macht te laten en ook
dat bevalt de Katangees aller
minst. Toch is de redenering van
Adoela niet zo absurd. Als de
V. S. en België Tsjombe met
geld en materiaal steunen om de
slag tegen de rebellen voort te
zetten, dan vervreemdt het land
meer en meer van zijn Afri
kaanse buren, die al niet veel
met Tjsombe persoonlijk opheb
ben en in die steun een beves
tiging zien van hun vermoeden
dat hij een marionet der kolo
nisten is.
Dat betekent dat zij van hun
kant zo al niet uit sympathie
voor Gbenje en de zijnen, dan
toch uit antipathie tegen Tsj om-
bes bewind de rebellen gaan
steunen. Zo wordt het niet
vrediger in Kongo, maar krijgt
dit land ook door de inmen
ging der Chinezen meer en
meer een soort Vietnamees ka
rakter.
Men mag het Adoela niet aan
rekenen dat hij zulks voor zijn
land bepaald niet wenst. Hij ziet
liever een verzoening tot stand
komen, maar daarvoor is Tsjom
be (die de rebellen haten) een
sta-in-de-weg.
Het is niet gezegd dat die ver
zoening er gegarandeerd komt
als Tsjombe maar het veld
ruimt. Het is zelfs niet gezegd
dat het vechten na zoveel jaren
geharrewar ineens op zal hou
den als Adoela zijn zin krijgt.
Maar zijn voorstel heeft tenmin
ste nog enig perspectief.
De strijd zoals die nu gevoerd
wordt, opent geen enkel voor
uitzicht op vrede.
Bij de opening van de jaarver
gadering van de raad van het
Zuidafrikaanse instituut voor de
betrekkingen tussen de rassen
heeft de katholieke aartsbisschop
van Durban, Denis Hurley, als
zijn mening uitgesproken, dat het
rassenvraagstuk in Zuid-Afrika
alleen maar op een tragedie kan
uitlopen. De situatie lijkt, zo zei
hij, buiten menselijke controle en
boven menselijke hoop.
Negentig procent en z.elfs wel
licht meer der blanke Zuidafri
kanen staan zonder meer voor de
en zwarte overheersing. De blan
ke Zuidafrikaan ergert zich aan
de kritiek in het buitenland op de
door zijn land gevoerde politiek.
Hij wordt het meer dan beu door
mensen, die hoogst waarschijn
lijk niet bereid zijn hun prediking
door voorbeelden te staven, op
vrome wijze te worden aange
spoord tot het begaan van wat hij
als sociale, economische en ras
sen-zelfmoord beschouwt. Hoe
zeer hij ook de aan de niet-blan-
ken opgelegde onrechtvaardig
heden en ontberingen betreurt,
hij kan aan de situatie niets ver
anderen, die uiteindelijk zijn
eigen bestaan kunnen verwoes
ten, aldus aartsbisschop Hurley.
Zo wordt dag na dag de kloof
breder, de situatie wordt steeds
ongeneeslijker, de haat groeit in
de harten der blanken, slechts
geëvenaard door de koppige vast
beslotenheid der blanken om geen
duimbreed toe te geven.
Volgens alle regelen van het
menselijk gedrag, volgens alle
lessen die uit geschiedenis der
mensheid kunnen worden ge
trokken, kan een situatie zo vol
bitterheid alleen maar in een tra
gedie eindigen, aldus de aarts
bisschop van Durban.
In Brunswijk is woensdag een
begin gemaakt met de behande
ling van de strafzaak tegen de
voormalige SS-eavalerie-kapitein
Hans Walter Zech-Nenntiwion, die
terecht staat wegens zijn uit
braak uit de gevangenis van
Brunswijk, waar hij een hem we
gens orlagsmisdaden opgelegde
straf uitzat. Met hem siaan we
gens hulpverlening daarbij vier
andere personen terecht, onder
wie zijn vroegere vriendin Mar
grit Steinlheuer, met wie hij na
zijn ontvluchting naar Cairo was
ontsnapt.
Zedh-Nenntiwich beweerde voor
de rechtbank tijdens de oorlogs
jaren in Warchau ter dood te zijn
veroordeeld wegens zijin verzet
tegen de S.S. Hij slaagde er toen
echter in naar Zweaen te ont
snappen. Hij bestreed' dat hij toen
zou zijn veroordeeld wegens
verkrachting van vrouwen en het
verkopen van wapens aan Poolse
verzetsstrijders, zoals de presi
dent der rechtbank hem voor
hield. Ook beweerde Zedh-Nennt-
wiöh tijdens de oorlog aan de
Britse radio in anti-nazi-uitzen-
dinigen te hebben medegewerkt.
Hoogovens en de Nederlandsehe
Dok- en Scheepbouw Mij deien
mede dat Hoogovens heeft be
sloten ter voorziening in de be
hoefte op korte termijn aan
buitenlandse werknemers over te
gaan tot het doen bouwen van
logiesaeoomodat'ie op een pon
ton, die ligplaats zal krijgen in
het binnenspuikanaal bij het
Noordzeekanaal naast het be
staande logiesschip „Arosa Sun".
Sun".
De Nederlandsehe Dok- en
Scheepsbouw Mij zal de bouiw
van deze drijvende logiesacccmo-
datie, welke huisvestingsmoge
lijkheden biedt voor ca 230 werk
nemers, verzorgen.
De accomodatóe zal in totaal 5
woonlagen omvatten waarvan de
juiste indeling nog niet vastiigt.
Naast slaapgelegenheid wordt
voorzien in een eetzaal met keu
ken, enkele recreatieruimten en
de noodzakelijke dienstruimten.
De nieuwe accomodatie zal in
de loop van de zomer in gebruik
worden genomen. Voor het geval
dat daaraan behoefte zal bestaan,
is in de mogelijkheid voorzien in
de toekomst een tweede eenheid
naast de eerste te leggen.
Onlangs deed een Sunil was-team de
was voor mevrouw M. Vroegh, Taan-
derstraat 104c, Rotterdam, "Ik sta
paf... de Sunilwas is witter", zei
mevrouw Vroegh. "Nu begrijp ik wat
ze bedoelen als ze zeggen: Sunil
geeft het hoogste wit"
Tegen de voormalige S.S.'er
Wilhelm Koppe, nu 58 jaar, is
een aanklacht ingediend wegens
medeplichtigheid aan massa
moord en mislukte aanzetting tot
moord, zo is door de justitie in
Bonn dinsdag meegedeeld. Kop
pe verbleef tijdens de oorlog in
bezet Polen, waar hij voor de
dood van 1.558 geesteszieken in
Soldau (Oost-Pruisen) verant
woordelijk zou zijn geweest. Bo
vendien wordt hij ervan be
schuldigd, schuldig te zijn aan de
dood van 145.000 Joden uit Po
len, Duitsland, Oostenrijk en
Tsjecho-Slowakije, tussen 1941
en 1943 in het concentratiekamp
Kulmhof omgebracht.
De „mislukte aanzetting tot
moord" zou hij in 1944 hebben
gepleegd met een bevel tot het
neerschieten van Poolse ver
zetsstrijders.
De aanklacht beslaat 350 blad
zijden. Er zullen 205 getuigen
verschijnen. De begindatum van
het proces is nog niet vastge
steld.
Voorts is in Kiel de voorma
lige S.S.'er Fritz Weber op ver
denking van nazi-misdrijven ge
arresteerd. Weber werkte thans
als ambtenaar in Sleeswijk-Hol-
stein. Hem wordt medeplichtig
heid aan een „dodenmars" van
ongeveer 5.000 Joden van Koe-
ningsberg naar Palmnicken in
Oost-Pruisen en aan moord op
gevangenen in 1945 ten laste ge
legd.
„Himmler keurde de misdaden
in de Jodenkampen niet goed",
aldus staat te lezen in een rap
port van mevr. Liselotte Franke-
Griksch aan een rechtbank in
Hamburg, waar de gewezen SS-
bowakers van Treblinka terecht
staan. Mevr. Franke-Griksoh is
de weduwe van een hoge SS-offi-
cier. Het rapport is gebaseerd op
een onderhoud dat haar echtge
noot in 1934 met Himmler had
gehad.
Himmler zou bij die gelegen-
In de kunsthal Eureka in Madrid
houdt de bekende Andalusische
schilder Enrique Segura op het
ogenblik een tentoonstelling
waarop geschilderde portretten
Op 1 januari jl. waren bij de
Het Damrak heeft gisteren de
vaste stemming voor de interna
tionale waarden van de beide
voorgaande beursdagen niet ver
der kunnen voortzetten. Er vond
een koersreactie plaats voor de
aandelen van deze groep. AKU
gaf circa 4 punten prijs tot 526.
Hoogovens 5 punten lager op
546. Philips zakte ruim 1 gulden
in tot 153,80. Hieraan kon het
bericht over een order voor Phi
lips uit het buitenland (republiek
Rwanda) ter waarde van enkele
miljoenen guldens niets veran
deren. Unilever hield zich vrij
goed staande op 137,80, doch
Kon. Olie was aan de zwakke
kant. Dit fonds daalde van
159,90 tot 159,30 160.90).
Kon. Olie noteerde dinsdag in
Wallstreet een halve dollar la
ger. De handel in alle hoofd
fondsen was zeer kalm. Winst
nemingen waren mede oorzaak
van de koersdalingen. Men bleef
terughoudend met het verstrek
ken van kooporders. Dit in ver
band met de mogelijkheid dat
Mij moesten een paar puntjes
prijsgeven.
Ook in de scheepvaartsector
was het kalm bij een nauwelijks
prijshoudende stemming. De lei
dende cultures gaven geen ver
anderingen van enige betekenis
te zien. De staatsfondsenmarkt
was vast op de stellige overtui
ging dat de 5 Va pet lening groot
100 min a pari van de Bank
van Ned. Gemeenten, waarop
gisteren werd ingeschreven, zal
slagen. De beurs is van mening
dat deze lening er „dik" ingaat.
Aandelen Van der Grinten
werden 25 punten hoger op 1450
geadviseerd. Dinsdag werd vol
staan met een koers van 1425
bieden, tegen een laatstgedane
notering op 1340. Aandelen Ned.
Overzee Bank lagen iets beter in
de markt op het gepubliceerde
jaarverslag. In de Amerikaanse
sector werden certificaten „The
Lehman Corp" geïntroduceerd en
verhandeld. De prijs per certi
ficaat van tien aandelen was
32% dollar of circa 1184. De
belangstelling was aan de ruime
kant.
te zien zijn van meer dan veertig dienst Luister- en Kijkgelden Amerika nieuwe maatregelen zal
U T -7 1 OOÖ aha 4.„nav>-> 4-wr.
vorstelijke personen. 1.836.474 televisietoestellen aan-
De foto toont de schilder bij gegeven tegen 1.817.286 per 1
een geslaagd portret van prinses december jl. (t/m 18 januari
Sofia, echtgenote van prins Juan
Carlos de Bourbon.
Eten Westduitse boer die per
ongeluk tweemaal eenzelfde rij
tje op zijn lottoformulier invulde,
heeft vorige weelk een miljoen
markt gewonnen toen bleek, dat
hij tweemaal de winnende cijfers
had aangestreept.
Met het formulier in zijn hand
was hij nog naar het lotto-bureau
gerend om zijn fout te herstellen
dodh dit was reeds gesloten. De
bediende weigerde nog open te
doen en de boer was met een
lang gezicht naar huis gegaan.
Zondag ging hij de bediende
edhter bedanken, omdat diens
weigering hem twee maal de
hooxdiprijs van 500.000 mark had
opgeleverd.
Premier Tsjombe van Kongo
heeft de secretaris-generaal van
de „organisatie voor Afrikaanse
eenheid", Diallo Telli uit Gui
nea, uitgenodigd naar Kongo te
komen om de toestand daar in
ogenschouw te nemen. De eer-
ste-minister verzocht Telli ge
hoor aan zijn invitatie te geven,
vóórdat op 29 januari in Nairobi
de commissie ad hoc van ge
noemde organisatie bijeenkomt.
1.851.730).
Er waren op 1 januari 2.659.161
geregistreerde radiotoestellen
tegen 2.660.938 op 1 december jl.
Het aantal aansluitingen op de
draadomroep bedroeg op 1 jan.
434.916 tegen 438.076 op 1 decem
ber jl.
gaan nemen ter beperking van
de uitvoer van kapitaal uit de
Verenigde Staten. Er gaan tevens
geruchten dat West-Duitsland
het officiële disconto zou gaan
verhogen (thans 3 pet). Gedu
rende de verdere beursduur
bleven de koersfluctuaties bin
nen nauwe grenzen. Veel veran
deringen kwamen er niet meer
voor. Aandelen Centrale Suiker
18/1
19/1
20/1
Int. conc.
571.1
575.9
572.2
Industrie
362.9
365.5
366.4
Scheepvaart
144.8
144.1
144.3
Banken
238.3
239.4
239.5
Handel, enz.
171.2
172.6
172.2
Algemeen
402.7
405.8
404.6
De advieskoersen voor buiten
lands bankpapier, vandaag gel
dend in Amsterdam, luiden:
Engels pond 9.9810.08
Amerikaanse dollar 3.573.61
Canadese dollar 3.313.36
Franse frank (100) 73.2073.60
Belgische frank (i00) 7.207.25
Zwitserse fr. (100) 83.0583.55
Duitse mark (100) 90.1090.60
Noorse kroon (100) 49.6050.60
Deense kroon (100) 69.3570.35
Zweedse kr. (100) 69.3570.35
Italiaanse lire (10.000)
56.50—58.50
Oostenrijkse schilling (100)
13.89—13.99
Portugese escudo (100)
12.40—12.55
Spaanse peseta (100, gr. coup.)
5.90—6.05
held hebben gezegd: „Eten S5-
cihef. moet ziüh hard voordoen,
maar behoeft nog niet keJiard te
zijn. Ais men te ver gaat, grijpt
dan onmiddellijk in. Ik zal zeer
streng optreden tegen iedere ho
ge SS-er die misbruik maakt van
zijn bevoegdheden."
Mevr. E ranke-Gri'ksch merkte
op dat, indien Himmler scheen te
willen dat de -grenzen niet wer
den overschreden, dit alleen
maar de zaak voor de besdhuiidi-
giragen erger maakt. De belang
rijkste beschuldigde is de vroege
re kampcommandant Kurt Hu-
bert Franz.
Vandaag zal de gewezen staats
secretaris Hans Glotoke woiden
gehoord.
President Lioe Tsjao Tjsi heeft,
naar het persbureau Nieuw-Chi-
aa meldt, woensdag een besluit
van de permanente commissie
van het nationale volkscongres,
waarbij de diuur van de dienst
plicht voor de verschillende on
derdelen der strijdkrachten werd
vastgesteld, met zijn handteke
ning bekrachtigd.
Blijkens dit besluit bedraagt
de duur van de actieve dienst
voor onderofficieren en man
schappen der infanterie en ande
re grondstrijdkrachten vier jaar
en voor de speciale troepen en
veidigheidsstrijdkrachten 5 jaar.
Voor de luchtmacht geldt een
dienstplicht van 5 jaar en bij de
marine van 6 jaar, met uitzonde
ring van de mariniers, die 5 jaar
onder de wapenen moeten blij
ven.
In vrijwel alle -gevallen bete
kent dit een verlenging ivan de
tot dusver geldende duur der
dienstplicht met 1 jaar.
Te Ahsahka in de Amerikaan
se staat Idaho liet de politie
dinsdagavond een bulldozer aan
rukken om een bejaarde man te
overmeesteren, die haar tien uur
lang met geweervuur op een af
stand had gehouden, omdat hij
niet uit zijn huisje wilde worden
gezet. Toen een vice-sheriff zich
naar de hut van de 63-jarige
Earl Phipps had begeven om de
man aanzegging te doen zijn
woning te verlaten, had Phipps
het vuur geopend en de gerecht-
75. Aan het hoofd van zijn rui
ters stormde de Leeuw van Bash-
ra op de mannen van Zwartman
tel in.
Vanaf de rotsen zag Aram hoe
de Mamelukken-aanvoerder met 'n
behendige beweging de lans ont
week die de man in de zwarte
mantel op hem richtte. Beide ver
dwenen voor een ogenblik in het
strijdgewoel, maar even later zag
Aram de Leeuw opduiken. Hij
schreeuwde zijn mannen die overal
om hem heen met hun tegenstan
ders slaags waren geraakt, een
kort bevel toe.
Opeens sprong Aram toe. Achter
de Mameiukken was de sinistere
gestalte van de man in de zwar.e
mantel opnieuw opgedoken. Zijn
paard aandrijvend tot het uiterste,
trachtte hij de niets vermoedende
Leeuw van achteren te treffen.
Maar eer hij daarin geslaagd was,
schoot Aram als een panter op
hem neer.
dienaar in de dij getroffen. Een
tiental politiemannen werd toen
opgetrommeld, maar ook zij
konden de hut niet naderen
wegens Phipps welgerichte scho
ten. Toen er tenslotte een bull
dozer bij werd gehaald, die de
voordeur van de hut kapot reed,
nam Phipps de benen. De po
litie wist hem te grijpen, ontwa
pende hem en bracht hem naar
een kliniek.
De Zwitserse autoriteiten heb
ben bekendgemaakt dat met in
gang van 31 januari a.s. de in
voer van peren in dit land on
beperkt zal mogen plaats vin
den.
Of er uit ons land ook peren
naar Zwitserland zullen gaan,
valt nog moeilijk te zeggen want
de voorraden zijn niet bijzonder
groot meer en er is reeds ver
schillende weken een grote
vraag naar de goede kwaliteiten
Nederlandse peren, vooral van
West-Duitsland en Engeland.
Ook vindt regelmatig export
naar Ierland en Noorwegen
plaats.
De prijzen van de Nederlandse
peren die in koelhuizen zijn be
waard, zijn de laatste tijd dan
ook flink aangetrokken.
In totaal zijn vorig jaar 136
Oostduitse militairen naar de
bondsrepubliek gevlucht.
De Britse „Daily Telegraph"
heeft woensdag het besluit ver
dedigd van de Westduitse rege
ring om de verjaringstermijn van
oorlogsmisdaden niet te verlen
gen.
Het conservatieve blad zegt
dat het grote pubhek in West-
Duitsland ongevoeliger is gewor
den voor deze processen tegen
ex-nazi's die zich maar voortsle
pen. De Duitsers zijn meer geïn
teresseerd in de wederinvoering
van de doodstraf als een af
schrikwekkend middel, nu er zo
veel nieuwe „normale moorden"
in de bondsrepubliek worden ge
pleegd.
De „Daily Telegraph." wijst erop
dat het grootste deel van de oor
logsmisdadigers al terecht heeft
gestaan. Stopzetting van de pro
cessen tegen oorlogsmisdadigers
zou een emde maken aan bepaal
de misstanden. Zo zouden de
Russen dan de nazi's, the zich
nog verborgen hebben gehouden,
niet langer meer kunnen chan
teren en overhalen om als Com
munistische agenten op te tre
den. Ook verlopen de proeessen
volgens het blad niet bp bevre
digende wijze. Vele getuigen zijn
dood en 'het geheugen van ande
re blijkt met meer zo best te
wenken. De wet moet niet wor
den gewijzigd om dergelijke om
standigheden te bestendigen, al
dus de „Dailay Telegraph".
De Amerikaanse regering heeft
zich tot de Russische leiders ge
wend met een verzoek om in
lichtingen over een vorige week
vrijdag gehouden ondergrondse
kernproef, waarbij bovengronds
enige radio-activiteit is gecon
stateerd.
Het verzoek geschiedde op
grond van het gedeeltelijk kern-
stopakkoord, dat kernexplosies
bovengronds, onder water en in
'de atmosfeer verbiedt.
Amerikaanse deskundigen zei
den dat de radio-actieve neer
slag was waargenomen boven de
Stille Oceaan nabij Japan en dat
de Sowj et-Unie ten minste een
technische schending van het
kernstopakkoord had gepleegd.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, Rusk, ont
bood dinsdag de Russische am
bassadeur en vroeg om een vol
ledige uiteenzetting.
Het beperkt kernstopakkoord
verbiedt geen ondergrondse
proeven mits er geen radio
actieve neerslag ontstaat die
buiten het grondgebied van het
proefnemende land terechtkomt.
De Amerikaanse regering be-
schikt over geen enkele aan wij-
zmg, die erop duidt dat de Sow-
jet-Unie het akkoord van Mos-
kou tracht te schenden. In
maart 1964 deed zich een derge
lijk geval in de Verenigde Sta
ten voor. Bij een ondergrondse
proefneming werd de atmosfeer
„besmet". Twee dagen later
werd dit feit gepubliceerd. De
Sowj et-Unie liet nooit enig
protest horen al werd het ge
beurde wel door „Tass" gepu-
bliceerd.
