Gouden jubileum zusters van het Heilig Hart te Sluiskil Soebandrio: Gewapende actie tegen Maleisië voortzetten Tsjombe niet naar Brussel wan dr Staverman via dr Van Bockstaele tot dr Ramselaar MINISTER VAN MAATSCHAPPELIJK WERK OPENT „BACHTEN 8IEKE" Ontwapening en bewapening Openstelling van de grenskantoren bij het scheepvaartverkeer gedurende de nacht Voor de vuist weg spreken De concentratie in de suikerindustrie BENELUXRAAD- KRITIEK OP HET RAPPORT OVER POLITIEKE SAMENWERKING DE VRIJE ZEEUW Pagina 3 MIJLPAAL OPERATIES UITBREIDING NIEUW BEDDENHUIS ONDERWIJS IN HET ZONNETJE Psychologie Vrijwilligers Voor hot eerst West-Europa in Ook te Sas van Gent BETOGING VAN TODEN IN WASHINGTON Premier Rachman over Soekarno Zaterdag 16 januari 1965 Luchtfoto van het St Elisabeth- ziekenhuis (Foto K.L.M.) Op 11 mei van dit jaar zal het vijftig jaar geleden zijn, dat zes zusters van het Heilig Hart zich te Sluiskil vestigden. Het waren zr. Catharino, overste; zr. Maria, zr. Lucia, zr. Paula, zr. Bernadetta en zr. Madeleine. Zij waren gekomen op verzoek van pater Clemens, gardiaan van het Capucijnenklooster. De opdracht luidde: Onder richt in het bijzonder lager onderwijs en ziekenverpleging. Die ziekenverpleging nu is uitgegroeid tot iets geweldigs, waarvan het modern geoutilleerde St. Elisabeth-ziekenhuis met zijn 200 bedden bet centrum, doch niet het voornaamste is. Het voornaamste is de nimmer aflatende zorg en naastenliefde, waarmee deze dienaressen van een praktisch Christendom vijftig jaar hun werk hebben gedaan. Honderden oud-patiënten zullen op 12 mei in gedachten of met terdaad deze zusters van het Heilig Hart een eresaluut brengen om hen te danken voor hun barmhartige bijstand in moeilijke uren. 12 mei, de dag van het jubi leum, zullen de schijnwerpers óp de zusters van het ziekenhuis te Sluiskil worden gericht. Zij hebben er niet om gevraagd en zouden maar liever op die dag gewoon hun werk doen. Maar voor de gehele bevolking van de Kanaalzone en ver daarbuiten is deze mijlpaal te belangrijk dan dat men er zonder feestelijk her denken aan voorbij zou gaan. De vooruitstrevende pater Cle mens kreeg van de congregatie niet onmiddellijk de beschik king over onderwijzeressen. Het jaar tevoren op 8 juni 1914 was reeds vergunning verleend tot de bouw van een „zusterhuis tot verpleging van hulpbehoeven den en zieken"; diezelfde maand vond de aanbesteding plaats voor de som van 21.845,en in mei/juni 1915 was het ge bouw klaar. De voorbereidingen voor nieuwbouw verliepen in die tijd aanmerkelijk vlotter dan nu. De architect was broeder Felix Capucijn, aannemers waren A. J. de Krijger te Sluiskil en J. v. d. Velden te Terneuzen. Twee zusters, Catharino en Madeleine, namen de verpleging-- op zich, zuster Paula kreeg, de zorg voor de „bewaarschool" en zuster Maria richtte een naai- schooltje op voor meisjes die de lagere school reeds hadden ver laten. De eerste patiënt werd opge nomen op 14 juni 1915. In Zeeuws-Vlaanderen was in die tijd nog geen chirurg gevestigd. Dr. Staverman kwam eens per week naar Terneuzen om te ope reren en op 5 augustus verricht te hij de eerste operatie in het St. Elisabethziekenhuis. In 1915 werden in totaal 15 patiënten in het ziekenhuis opgenomen. In juni 1916 werd de school aanbesteed voor 30.637.een bedrag dat dus boven dat van het ziekenhuis lag. De architect was weer broeder Felix en de aannemer De Krijger. In juni van het volgend jaar werd de school in gebruik genomen. Pater Clemens had de feitelij ke leiding over de school, hier bij geassisteerd door de heren Th. M. Fermont en V. Cort- vriendt. Op 8 februari 1917 werd de stichting „R.K. Verpleging en Opvoeding" in het leven ge roepen. Hiervan werd pater Gar diaan voorzitter en de heer Fer mont secretaris. Omstreeks 1918 vestigde zich de Belgische chirurg dr. Emile van Bockstaele in Terneuzen. Voor de oudere stadgenoten leeft deze gedistingeerde man met zijn korte puntbaard en zijn Vlaams dialect als een legenda rische figuur in de herinnering voort. Er was nu dus in Zeeuws- Vlaanderen een chirurg en doc tor Van Bockstaele opereerde dan ook regelmatig in het zie kenhuis te Sluiskil. Het liep de eerste jaren al lemaal niet zo vlot. Eerst in de twintiger jaren kon een begin worden gemaakt met de aflos sing der schulden. In 1926 werden de eerste re sultaten van het onvermoeibaar streven en werken van de ini tiatiefnemers en de zusters merk baar. De nieuwe „bewaar"- en 'naaischool kon in gebruik wor den genomen. Tot dan toe had hiervoor een gebouwtje bij het patersklooster dienst gedaan en door het rijk werd aan het eind van dat jaar het ziekenhuis er kend en kon dus worden begon nen met de opleiding der ver pleegsters. De eerste tijd waren dit uitsluitend religieusen. In de jaren 19271933 werd onder moeder Marie-Adriënne de hoog nodige medische apparatuur aan geschaft. In het begin van 1934 vestig de zich de eerste Nederlandse chirurg in Zeeuws-Vlaanderen, n.l. dokter C. G. Ramselaar. Hij was een jong specialist met mo derne opvattingen, die zich in teresseerde voor een naar de eisen des tijds geoutilleerd zie kenhuiswezen en hier ook daad werkelijk naar streefde. Donderdagmiddag 4 februari a.s. om 14 uur zal de minister van maatschappelijk werk, mevr. drs. J. F. SehouwenaarFrans- sen, in tegenwoordigheid van vele genodigden de officiële ope ning verrichten van het bejaar dencentrum „Bachten Dieke" aan 't begin van de Koninginne- laan. Voor het bestuur, voor de di rectrice met haar perscneelsstaf en voor de bewoners wordt de 4e februari een hoogtijdag die enige malen moest worden verschoven, tot alle interne werkzaamheden in gereedheid waren gebracht en alle bewoners hun intrek hadden genomen. 's Avonds wordt de inwonende bejaarden ter gelegenheid van deze grote dag een intiem feest aangeboden met een afwisselend programma, hetwelk op dit mo ment nog niet tot in bijzonder heden bekend is en dat ten dele ook een verrassing moet blijven. in 1935 begonnen met de bouw' van een ziekenhuis met 60 bed den, met operatiekamers, rönt- genafdeling en laboratorium. De kosten hiervoor bedroegen de voor die jaren resoectabele som van rond 100.000, In mei 1940 moest het zieken huis door de oorlogshandelingen evacueren naar de Zandstraat onder Philippine. Bij terugkomst wachtte de onprettige ervaring, dat heel het ziekenhuis was leeg geplunderd. Het Roode Kruis bood de helpende hand en zorg de zoveel als in het vermogen, lag voor een nieuwe inrichting. Door de voortdurende toena me van patiënten soms waren 120 mensen opgenomen deed zich de behoefte aan een groter ziekenhuis steeds meer voelen. Bouwen was ondertussen al een ingewikkelde aangelegen heid geworden en er werd daar om in 1948 een nieuwe stichting, de „St. Elisabethstichting" op gericht. In 1917 was de eerste stichting geruisloos ter ziele ge gaan. In 1949 begonnen met de bouw van een nieuw beddenhuis met economie-afdelingen, werden in de jaren '58 en '60 nog twee ver diepingen boven de verloskun dige afdeling gebouwd, een ver pleegstershuis voor 75 leke-ver- pleegsters en kwam vorig jaar een gemeenschappelijke eetzaal en een school voor de opleiding van verpleegsters en analysten gereed. Eind 1964 kon begonnen wor den met de bouw van het kloos ter met kapel. De behuizing van de ongeveer 60 zusters liet sinds jaren veel te wensen over. Toch verlangden zij niet, dat er eerst voor hen zou gebouwd worden. Zij ston den erop, dat het ziekenhuis en de huisvesting van de leke-ver- pleegsters voorrang kregen. In de loop van 1966 zal het klooster zijn opgeleverd en in gebruik kunnen worden genomen. Het stichtingsbestuur is dili gent om de sterke bevolkings groei tengevolge van de indus triële ontwikkeling van de Kanaalzone op te vangen en er worden dan ook intern volop plannen hiervoor gemaakt. Op onderwijsgebied zijn de zusters attent gebleven. Momen teel is men bezig de lagere school te moderniseren en uit te breiden. Reeds enkele jaren be schikt men over een nieuw gym nastieklokaal en kleuterschool. Ook bestaan er plannen het V. G. L. O. uit te bouwen tot een huishoudschool. Ook op ander terrein zitten de zusters niet stil. Zij weten dat zij zich geleidelijk uit het onderwijs zullen gaan terug trekken. Dit kan door leken evengoed gedaan worden. Zij zoeken naar arbeidsterreinen waar nog grote nood is en waar dus dringend behoefte aan ar beidskrachten bestaat. Zij wil len taken gaan vervullen waarin in onze moderne maatschappij dringend behoefte is. De zusters hebben deze taak gevonden in het zwakzinnigen- werk. Hieraan bestaat in Neder land nog een groot tekort, n.l. 4 tot 5.000 bedden. Vele kinde ren kunnen nu niet opgenomen worden. Dit plaatsingstekort en ook het verafgelegen zijn van de instel lingen, die kinderen opnemen, is ook het uitgangspunt geweest van een actiecomité in de krin gen van de katholieke geestelijke volksgezondheid om te trachten in Zeeuws-Vlaanderen tot de oprichting van een internaat te komen. Toen de zusters en het actie comité elkaar gevonden hadden, werden de mogelijkheden om tot realisering te komen veel groter. Spoedig kwam er een stichting tot stand. Ook werd een geschikte ves tigingsplaats gevonden, n.l. de buurtschap „de Sterre" in Zuid- dorpe. Het gemeentebestuur is bereid om alle mogelijke medewerking te verlenen. Het terrein van rond 40 ha ligt in een rustige omgeving, maar is wanneer het wegenplan in de kanaalzone klaar is, gemakkelijk uit alle richtingen bereikbaar. Onmiddellijke bouw van een internaat was door de enorme investeringen niet direct moge lijk. Om vlug te kunnen starten is met medewerking van het zie kenhuisbestuur begonnen met de bouw van een paviljoen op het terrein' van het ziekenhuis onder voorwaarde dat binnen 5 jaar in Zuiddorpe wordt begon nen. Momenteel is men druk doen de met de bouw van het pavil joen voor 23 patiëntjes. Deze zullen over enkele maanden kun nen worden opgenomen. Men hoopt op 12 mei a.s. deze r. k. ziekenverpleging in de ka naalzone, die heus niet alleen tot de katholieken beperkt is gebleven een derde van de patiëten is andersdenkend 1 extra in het zonnetje zetten. Er is een huldigingscomité ge vormd, dat alle activiteiten rond om dit jubileum zoveel moge lijk wil bundelen. Daarnaast is er een ere-comité, waarin de re latie tussen de bestuurlijke, eco nomische, kerkelijke, sociale en charitatieve activiteiten van streek en provincie en het werk van de zusters tot uitdrukking komt. Wat er allemaal op 12 mei te gebeuren staat, is nog niet vast gesteld. Wel staat echter vast, dat de nieuwe kapel op die dag in gebruik zal worden genomen. Voorzitter van het huldigings comité is dokter Th. Wechgelaar, arts te Sluiskil, secretaris drs. F. M. Berbers, penningmeester het hoofd van de technische dienst, de heer C. Groenewout. In het ere-comité hebben 31 personen zitting, onder wie de waarnemend commissaris der koningin in Zeeland, mr. A. J. J. M. Mes. Indonesië zal voortgaan met het uitvoeren van gewapende landingen tegen Maleisië, omdat het volk van Noord-Kaliman- tan (Maleisisch Noord-Borneo) steun verwacht, zo heeft de In donesische minister van buiten landse zaken, dr. Soebandrio, vrijdagochtend aan een lunch met buitenlandse corresponden ten verklaard. De minister zei dat Indonesië een vreedzame regeling van de kwestie-Maleisië wenst, maar dat het om bovengenoemde re denen gedwongen is troepen naar Maleisië te zenden. Psycho logisch was dit een deel van het hele vraagstuk-Maleisië. In antwoord op een vraag zei dr. Soebandrio dat Indonesië bereid is onverwijld met Malei sië en Engeland een gesprek te beginnen over een vreedzame regeling van de kwestie, zonder dgt het tevoren voorwaarden stelt. Op de vraag of voortzetting van de Indonesische gewapende aanvallen wellicht tot oorlog zal leiden, zei de Indonesische mi nister: „Wij weten dat. We po gen dat gevaar te beperken". Zijn inziens zou het niet te moeilijk zijn het geschil vreed zaam op te lossen. Hij zag het als een z5ak van psychologie en wederzijds vertrouwen: Hoewel de minister toegaf dat Indonesië troepen samentrekt langs de grens met Maleisië, bereidde In donesië volgens hem zich niet voor op een oorlog. „Wij weten dat de kwestie-Maleisië niet door een oorlog opgelost kan wor den". Overigens merkte hij op, dat Engeland troepen stuurt naar Maleisië, zodat Indonesië geen Maleisische doch Britse troepen tegenover zich vindt. In het verleden was gebleken dat Engeland van zijn militaire kracht gebruik maakt om moei lijkheden op te lossen, zoals in 1956 in de kwestie-Suez. Dr. Soebandrio zei dat Indo nesië bezig is uit zelfverdedi ging het hoofd te bieden aan de Britse militaire concentratie. In donesië besefte dat een oorlog de stabiliteit .in Zuidoost-Azië in gevaar kan brengen en dat geen van de partijen uit een oorlog voordeel kan trekken. De minister verklaarde dat de Indonesiërs die in Maleisië zijn gevangen genomen, vrijwilligers zijn. Er waren geen geregelde troepen bij de actie betrokken. Toen men hem om commentaar vroeg op de berichten van Ma- President Johnson heeft aan het congres schriftelijk verzocht een krediet van 55 miljoen dol lar voor de belastingjaren van 1966 tot 1969 toe te wijzen om het Amerikaanse bureau voor toezicht op bewapening en ont wapening beter te doen functio- president verklaart neren. De Doe*! te^Uen doen om over. eenkomsten te bereiken die het verbreiden van kernwapens te gen gaan en het oorlogsgevaar en de gevaren en zware kosten van bewapening te verminderen. Ter staving van de waarde van het bureau wees de president op het gedeeltelijke kernstopver- drag, de instellingen van de „hete lijn" tussen Washington en leisische zijde, dat enige gevan gen genomen Indonesische mi litairen beroepsofficieren waren, zei dr. Soebandrio dat 'n leger officier die als vrijwilliger naar Maleisië gaat, een ex-officier is. Op de vraag of Indonesië hulp van communistisch-China zal vragen wilde de minster niet in gaan. Hij was niet bereid namen van landen te noemen. Wat het lidmaatschap van In donesië van de V. N. betreft verklaarde dr. Soebandrio dat Indonesië officieel lid blijft, tot dat een officiële -brief overhan digd is waarin de terugtrekking wordt gemeld. Naar het ministerie van ver keer en waterstaat mededeelt, zal binnenkort een belangrijke uit breiding worden gegeven aan de mogelijkheden voor de binnen scheepvaart om gedurende de nacht schepen in- of uit te kla ren bij de belangrijkste grens overgangen in de waterverbin dingen met het buitenland. In de loop van het vorig jaar werden te Hansweert en Terneu zen reeds de nodige voorzienin gen getroffen voor het Riinvaart- verkeer van en naar België, in het bijzonder naar Antwerpen. Met ingang van 1 januari 1965 werd te Delfzijl de mogelijkheid tot nachtklaring geopend. Met ingang van 18 januari a.s. zal aan de grensovergang te Lobith eveneens de mogelijkheid wor den geschapen om schepen ook 's nachts te klaren, voorshands alleen in afvarende richting. Een en ander is tot stand ge bracht in samenwerking tussen de onderscheiden diensten en het bedrijfsleven. Dit betekent dat vriiwel alle schepen, mits van de nodige documenten voorzien, ge durende het gehele etmaal bij Lobith Nederland kunnen bin nenkomen. Ook bij het passeren van de Nederlands-Belgische grens wor den verdere uitbreidingen voor zien. Het ligt in de bedoeling in het voorjaar, zodra de benodigde technische voorzieningen gereed zijn, ook de nachtklaring aan het kantoor te Sas van Gent In te Het is voor het eerst in West- Europa, dat op de waterwegen deze faciliteiten worden geboden en dat langs vrijwel alle belang rijke waterwegen schepen dag en nacht de grens kunnen passe ren. Dit feit illustreert het be lang, dat Nederland hecht aan de binnenscheepvaart en aan de internationale binnenscheepvaart in het bijzonder, aldus het mi nisterie van Verkeer en Water staat. Honderden Joden hebben don derdag voor de Westduitse am bassade in Washington gedemon streerd tegen het besluit van Bonn om de naizi-misdaden na 20 jaar als verjaard te beschou wen. Een delegatie van vijf kreeg toegang tot de ambassa deur, Knappstein. Zij sprak ook haar bezorgdheid uit over het werk van Westduitse raketdes kundigen in Egypte. „In Nederland lezen wij onze ontroering van een papiertje voor". Zo zei Wim Kan in ziin oudejaarsconference van 1963. Tnderdaad is het aantal sprekers, dat voor de vuist weg een rede voering kan uitspreken, dun ge haaid. Zelfs in de kamer putten de meeste sprekers kracht uit het papier. Maar dit voorjaar zal de tweede kamer het vonnis vel len oven de slechte sprekers in zijn gelederen. Naar Engels voor beeld zal dan "net voorlezen van opgeschreven redevoeringen wor den verboden. De ironie wil dat vele kamer leden die vóór een desbetreffend voorstel zullen stemmen, daar mee hun eigen eerbiedwaardige positie wel eens zouden kunnen ondergraven. De doorsnee-parle mentariër heeft zo dikwijls blijk gegeven zijn spiekbriefje niet te kunnen missen, dat men zijn hart vasthoudt wanneer de man zich nu alleen maar met behulp van brein en tong op het spreek gestoelte overeind moet houden In elk geval beloven de kamer debatten nu levendiger te wor den. Uiteindelijk is een hakke lende en stotterende spreker on3 nog sympathieker dan een rede naar, die ztin wijsheden van een papiertje af deciameert. Zowel de Centrale Suikermaat- schappij als de Coöperatieve sui kerfabrieken zijn doordrongen van het grote belang dat met 'n nauw samengaan van de Neder landse suikerindustrie is ge moeid. Het is daarom te hopen dat in 1965 de omstandigheden zich zo danig zullen wijzigen dat het ge sprek tussen de belanghebbenden kan worden hervat. Dit staat in de V. C. S.-bode, een uitgave van de verenigde coöperatieve sui kerfabrieken, waarin verder wordt gewezen op de noodzaak van een hechte samenwerking tussen de Nederlandse suiker producenten. Deze noodzaak is te klemmender geworden, nu de marathon-zit'ing van de E. E. G.-ministerraad tot overeen stemming heeft geleid en met het totstandkomen van een E. E. G.-suikerregeling voortgang kan worden gemaakt. Zoals bekend hebben vier coöperatieve suikerfabrieken, de V. C. S., de coöperatieve suiker fabriek en raffinaderij „Putters- hoek", de Friesoh-Groningsohe en Sas van Gent, indertijd een bod gedaan op de aandelen Cen trale Suiker van 500 procent. Het bestuur van de C. S. M. achtte aanvaarding van dit bod niet in het gelang van leveran ciers, afnemers, personeel en aandeelhouders, zodat het werd afgewezen. Desondanks wil het de V. C. S. mogelijk voorkomen dat met goede wil van alle partijen op een andere basis overeenstem ming te bereiken Is, al acht zij na het afwijzen van het bod de sfeer om deze onderhandelingen aan te vangen niet bepaald gun stig. De raadgevende interparle mentaire Beneluxraad heeft vrij dag tjjdens zijn vergadering in Luxemburg kritiek geuit op de wijze, waaroo de regeringen van België, Nederland en Luxem burg het achtste rapport hebben samengesteld over de samen werking op het gebied van het buitenlands beleid der drie lan den. Er werd een aanbeveling met algemene stemmen aangenomen, De Kongolese premier, Tsjom be, heeft zijn bezoek aan Brussel voor de tweede maal binnen 24 uur afgelast, zo is in Brussel uit Leopoldstad vernomen. Tsjombe werd vrijdagavond verwacht. De Kongolese regering is vrij dag nog niet tot een besluit ge komen over de vraag, of pre mier Tsjombe naar Brussel zal gaan voor overleg met de Bel gische regering over de belang rijke financiële en politieke kwesties tussen beide landen, In diplomatieke kringen in Leo poldstad wordt echter aangeno men, dat het toch uiteindelijk wel tot een bezoek van de Kon golese regeringsleider aan Brus sel zal komen. Hoewel dit be zoek vrijdag voor de zoveelste Moskou en de aangekondigde vermindering van de produktie van splijtbaar materiaal voor militaire doeleinden door de V. S„ Engeland en de Sowjet-Unie. maal werd uitgesteld, hetgeen in Belgische regeringskringen uiteraard nogal wat ongenoegen veroorzaakte, wordt de komst van Tsjombe, naar een woord voerder van het ministerie van buitenlandse zaken in Brussel meedeelde, nog steeds van nut geacht. In Leopoldstad werd intussen vrijdag de campagne tegen oud premier Adoela voortgezet met een mars van ongeveer 200.000 schoolkinderen door de stad. Tsjombe protesteerde, naar be kend, eerder deze week tegen de besprekingen die Adoela in Brussel voerde met Belgische regeringsfunctionarissen. Adoela heeft inmiddels België verlaten, na gepleit te hebben voor een overgangsregeling in Kongo met daarin opgenomen vertegenwoordigers van de re bellen. Premier Abdoel Rachman van Maleisië heeft vrijdag verklaard, dat Maleisië geen vredesonder handelingen wil voeren op de door president Soekarno gestel de voorwaarden, omdat deze een werktuig is van communistisch China en bovendien onbetrouw baar. „Hij heeft in zijn land niets te vertellen", aldus de Maleisi sche premier in een gesprek met journalisten in Alor Star. „Hij' staat onder de duim van de machtige communistische partij in Djakarta, die op haar beurt orders krijgt van communistisch China, dat op het ogenblik zijn schaduw over Zuidoost-Azië werpt". De Maleisische premier zei dit naar aanleiding van berichten, dat president Soekarno zou heb ben verklaard zich te zullen neerleggen bij een door de Ver. Naties te treffen regeling voor het geschil tussen zfjn land en Maleisië. waarin de drie regeringen wordt verzocht voortaan de raad op de hoogte te stellen van de punten waarop naar een gezamenlijk en gecoördineerd beleid is gestreefd, welke procedure daarbij is ge volgd en wat de resultaten zijn geweest. Ook wenst de Benelux raad op de hoogte te worden ge steld van andere mogelijke vor men van samenwerking op het gebied van het buitenlandse be leid. De leden van de raad, die vrij dagmiddag het woord voerden over het regeringsrapport, be toogden dat het niet meer is dan een uitvoerige beschouwing over de internationale gebeurtenissen, doch dat een duidelijke uiteen zetting over het eigenlijk onder werp de buitenlandse politie ke samenwerking ontbreekt. Namens de drie regeringen antwoordend betoogde de Lu xemburgse premier P. Werner, dat er wel degelijk sprake is van een werkelijke samenwerking tussen de drie regeringen, over al waar buitenlandse vraag stukken worden besproken, maar dat dit niet uit het rapport blijkt. Behalve het buitenlands be leid besprak de raad ook het ontwerpverdrag voor de instel ling en het statuut van een Benelux-gerechtshof. De raad sprak zich eenstemmig voor het ontwerp-verdrag uit maar be- pleitte ook een verruiming van de bevoegdheden van dit hof. De raad koos de Luxemburgse volksvertegenwoordiger Georges Wagner tot voorzitter als opvol ger van mevrouw J. M. Stoffels van Haaften, dia met het Bel gische kamerlid A. Pierson tot vice-voorzltter werd gekozen.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1965 | | pagina 3