mm
EN VEROLME
1964: rellen, rauwer,
ruw en realistisch
KIRST EN
WERKELIJKHEID
VAN HET JAM
KWESTIE IRENE VERWEKTE
MEESTE OPSCHUDDING
ONOPGELOSTE
PROBLEMEN
SPANNINGEN
ZWOLSMAN
Pagina 6
DE VRIJE ZEEUW
Donderdag 31 december '6l
Twee andere Nederlanders, zij
het niet van koninklijken bloede,
zijn het afgelopen jaar herhaal
delijk op de frontpagina's van ds
kranten en op 't televisiescherm
verschenen. Te weten de heren
Zwolsman en Verolme. De prijs
van Zwolsman's Scheveningse
pretpier vormde de inzet van een
felle prestigeslag tussen minis
ter Andriessen en de Loosdreeht-
se miljonair, die verder van zich
deed spreken door het afstoten
van diverse (horeca) bedrijven,
welke eerst door hem met zo
veel verve waren aangekocht. En
de heer Verolme werd geen na
tionale figuur door zijn zaken
doen met Indonesië, maar door
dat hij een televisie-eiland op po
ten zette.
De R. E. M. zag men aldra uil
dijen tot een nationaal probleem
De zuilen voelden zich bedreigd
regering en Staten-Generaal be
sloten dat de T.V.-Noordzee ui'
de ether verdijnen moest, maa
dit alles was kennelijk niet geheo1
overeenkomstig de volkswil. Ir
elk geval had de R. E. M. dit voor
deel, dat de regering meer haasi
ging maken met een wettelijke
regeling inzake de commerciële
televisie.
Eind julibegin augustus beleefde men de affaire: Piergeld 0,50 of 1,
5 augustus werd het vierde piereiland „Monitor" te Scheveningen op poten gezet.
23 oKtober. De laatste seconden voorafgaande aan de gouden judozege van
ton Ceesink. De Utrechtse reus heeft zijn Japanse tegenstander Akiro Kamu, „u
in een onwrikbare houdgreep gekregen.
DE WERKELIJKHEID
men
Het jaar 1964 snelt naar zijn
einde en over enkele uren zijn
weer 366 bladzijden van het boek
der geschiedenis omgeslagen. De
herinneringen, die in de onder
stroom van het doorleefde ver
leden komen aandrijven, verto
nen een bonte verscheidenheid en
het is moeilijk te zeggen welke
ervan tot collectieve herinnering
zullen beklijven. Ook in ons land
zijn het vanzelfsprekend die ge
beurtenissen, die door de meer
derheid van ons volk als het ware
gemeenschappelijk zijn beleefd,
die de grootste indruk achterla
ten en die de voornaamste ele
menten vormen in het panorama
van Nederland Anno 1964.
Waren de R. E. M.-program-
ma's zeer middelmatig, dit zelf
de kan men uitschieters voor
behouden van de uitzendingen
van de omroepverenigingen zeg
gen. Er was echter één uitzen
ding, t-w. Vara's satirisch pro
gramma „Zo is het toevallig ook
nog eens een keer", dat begin
van dit jaar aanleiding gaf tot
een enorme rel. Vele mensen
voelden zich in hun godsdien
stige gevoelens gekwetst en de
kranten en de betrokken om
roepvereniging werden over
stroomd met boze brieven, zodat
er een tegenactie op moest vol
gen door de oprichting van een
vereniging van „Vrienden van Zo
is het (enz.)" waarin notabene
een predikant en een r.k. geeste
lijke als bestuursleden zitting na-
Toch zijn het niet de concrete
gebeurtenissen alleen, die de ge
schiedenis van een land maken.
De verhoging van de post- en
spoorwegtarieven merken we
aan onze beurs, maar of ze nu
ons volksleven medebepalen
Er is veel dat zich aan het oog
van de kroniekschrijver onttrekt.
Datgene w.at voor de mensen
werkelijk belang is, wat de kern
van hun persoonlijkheid raakt,
voltrekt zich meestal in het ver
borgene. En het Zijn juist deze
dingen die tezamen het psycho
logisch klimaat bepalen.
De vloed van publicaties "over
roken en longkanker, welke dit
jaar de chronische rokers ver
ontrustte, zal de meeste Neder
landers meer bijblijven dan het
uittreden van drie Jezuïten uit
de redactie van „De Nieuwe Li
nie". Het bezoek van de „Beat
les" staat ons meer bij dan de
conflicten in de boezem der
Nederlandse Opera.
Er zijn aanwijzingen, dat er
een werkelijkheid bestaat, die
heel wat gecompliceerder is dan
die we gewoonlijk te zien krij
gen. Niet alleen de winkels,
maar ook de psychiaters krijgen
het in ons land steeds drukker
en menig modern kunstwerk
Op sportgebied heeft Neder
land een goed jaar achter de rug.
Sjoukje Dijkstra en Anton Gee-
sink veroveren olympisch goud,
en over het algemeen kwamen
de Nederlanders op de olympi
sche spelen beter voor de dag
dan vier jaar geleden.
Sportman van het jaar was
ontegenzeggelijk wielrenner Jan
Janssen, die zich eerst in de
groene trui reed en daarna we
reldkampioen op de weg voor
profs werd.
P.S.V. en D.W.S. weerden zich
uitstekend in de Europacup. De
Eindhovenaars werden pas in de
kwartfinale door Zürich gewipt
en D.W.S. heeft het inmiddels
ook tot de kwartfinale gebracht.
Elek Schwarz verhuisde naar
Lissabon, waar hij coach van het
roemruchte Benfica werd, en
Denis Neville werd de tijdelijke
coach van ons nationale team,
dat dit jaar weinig goede wed
strijden speelde maar vreemd
genoeg toch allerlei behoor
lijke resultaten wist te behalen,
met name in de strijd voor de
voorronden van het wereldkam
pioenschap.
De spelverruwing op onze va
derlandse voetbalvelden hield de
zorgen gaande, en het tragische
ongeval van doelman Lagarde
heeft de noodzaak om dit pro
bleem op te lossen acuut ge
maakt.
29 april is in de Borghesekapel van de baseliek van Santa Maria Maggiore te
Rome het huwelijk voltrokken tussen prinses Irene en prins Charles Hugues de
BourbonParma.
aanstaande verhoging van de
premie A. O. W. óók.
Ook grotere bedrijven kampten
dit jaar met moeilijkheden, die
onoplosbaar bleken. Voor ver
schillende grote bedrijven moest
een faillissement worden aange
vraagd. Verontrustend was het,
dat dit zich dikwijls achter de
rug van het personeel afspeelde,
dat te elfder ure werd ingelicht
over de gang van zaken.
Het afgelopen jaar bleven
verschillende problemen onop
gelost. Het woningvraagstuk is
er nog steeds. Alleen in de hoofd
stad telde men aan het einde van
dit jaar 40.000 woningzoekenden.
Misschien wordt er straks voor
hen een woning in de Bijlmer
meer gereserveerd, want na he
vig touwtrekken tussen het ge
meentebestuur van Amsterdam
De nationale welvaart is het
afgelonen jpar weer toegenomen
maar desondanks is ons sociaal-
economisch leven rijker aan
spanningen dan de voorgaande
jaren. In het laatste kwartaal
stonden de loononderhandelingen
in het centrum der belangstel
ling. Werkgevers en werknemers
kwamen in de Stichting van de
Arbeid niet tot overeenstemming
zodat de regering de spelregels
moest aangeven voor het loon-
beleid dat in 1965 moet worden
gevoerd.
De door minister Witteveen
reeds aangekondigde belasting
verlaging kwam de regering uit
eindelijk goed van pas als instru
ment voor de loonpolitiek.
Het gezicht van de midden
stand kreeg dit jaar steeds zor
gelijker trekken. De aangekon
digde, zij het scherp gekritiseer
de verhoging van de college- on
kleutersehoolgelden, alsook het
(verworpen) wetsontwerp ter in
voering van het weggeld baar
den vooral bij deze groep veel
onrust. Dat deden de onheffing
van de verticale prijsbinding voor
grote groepen (voornamelijk
elektronische), artikelen en de
In de eindeloze variatie van verschijnselen, die teza
men het volksleven gedurende het afgelopen jaar be
paalden, springt „de zaak Irene" scherp naar voren.
In onze herinnering beklijven nu eenmaal in de eerste
plaats die gebeurtenissen, die ons emotioneel beroeren.
Het huwelijk van prinses Irene met de Spaanse prins
Hugo Charles de Bourbon—Parma en vooral alles wat
aan dit huwelijk voorafging, hebben diepe bressen ge
slagen in de eenheid van ons volk. Prinses Irene's over
gang naar de katholieke kerk verwekte enorme
emoties doordat de voorlichting van het hof had ge
faald, en de geheimzinigheid, die zich als een sluier
over alle handelingen van de prinses spreidde, riep een
geprikkelde stemming op, die zelfs bij de tweede-kamer
debatten over deze kwestie te beluisteren viel. De plot
selinge weigering van de prinses om de tocht van haar
ouders naar Mexico mee te maken en de huwelijksaan
kondiging uit Parijs i.p.v. uit Soestdijk deed het land
gonzen van geruchten en enkele maanden lang vormde
„de zaak Irene" het onderwerp van gesprek.
17 december. De Nederlandse justitie maakt een einde aan de radio- en t.v.-uit
zendingen van het R. E. M.-eiland en dit is het kenteken-beeld van de R. E. M.-
televisie dat donderdag 13 augustus voor het eerst op de Nederlandse schermen
te zien was,
31 augustus. Een luchtopname van het spoorwegongeval bij Westervoort,
waarbij 5 mensen werden gedood eh tweeentwintig gewond.
Luchtfoto. A.N.P.
en minister Toxopeus komt dit
gebied voor tien jaar bij de
hoofdstad. Waarschijnlijk zullen
deze mensen dan flinke huren
moeten betalen, wat trouwens
van de meeste Nederlanders kan
worden gezegd, die in juli van
dit jaar de huur van hun wonin
gen (mits vóór 1957 gebouwd)
met 10 of 12% zagen stijgen
en reeds van de overige zeer
voortvarende minister Bogaers
vernomen hebben dat op 1 janu
ari 1966 de huren weer een flln.Ke
sprong opwaarts zullen maken.
In confessionele kring sprak
men dit jaar veel over eenheid
zonder dat men een stap nader
tot elkaar kwam. Van een sa
mengaan tussen Anti-Revolutio
naire Partij en Christ. Histori
sche Unie zal ondanks een dui
delijke volksuitspraak voors
hands niets komen, laat staan
van een samengaan tussen deze
partijen en de Katholieke Volks
partij. Op het gebied der buiten
landse politiek moeten de ver
beterde betrekkingen met Indo
nesië worden gereleveerd. Dit
jaar is men serieus gestart met
de opbouw van zakelijke contac
ten. Minister Luns maakte dit
jaar vele réizen, lag natuurlijk
weer stelselmatig met de Franse
vertegenwoordigers van de E. E.
G. overhoop en bracht een be
zoek aan Moskou, waar hij de
gast was van de een half jaai
later afgezette Nikita.
geeft ons de „schok der ontmoe
ting" met een andere, diepere
werkelijkheid, die ons niet zel
den heimelijk verontrusten zal.
Wellicht getuigde Kees Brusse
hiervan in zijn veelbesproken
film „Mensen van morgen".
Er waren meer artistieke pro-
dukten, die dit jaar stof tot spre
ken gaven, waarachtig niet al
léén voor de heer Algra, die in
de Eerste Kamer zijn jaarlijkse
donderspeech tegen de moderne
literatuur afstak. Denken we
verder aan „Ik, Jan Cremer",
aan de prenten van Ad Veld
hoen, de boeken van Jan Wol
kers en Ewald van Vugt. Het
door de A.V.R.O. terecht niet
getolereerde vieze woord van
Remco Campert werd ook al op
geblazen tot een bijkans natio
nale zaak en verder liet ook de
justitie zich niet onbetuigd door
het ondernemen van kruistoch
ten tegen „pornografische" boe
ken als Bob en Daphne deel III
en Fanny Hill.
Uit dit alles blijkt dat wij
leven in een maatschappij, waar
zich een revolutie voltrekt die
bij veel mensen verwarring ver
oorzaakt. Die soms ook de aan
leiding vormt tot veel snaakse
gesprekken, zoals dit jaar over
de „toploze japon" en de „mono-
kini".
