Mr. Stikker over
de plaats van Nederland
in de wereld
•IK
Koningin en Prins bjj
Hoogovens
Aanval van 3.000
Kongolese soldaten op
Stanleystad
B^'dampo
C.N.V. pleit voor nauwere band
tussen werknemers en onderneming
DE GAULLE HEEFT
DE N.A.V.O. NODIG
Uit het slop
NIEUWE WALSERIJEN GEOPEND
VERJARING VAN DOODSTRAFFEN
OORLOGSMISDADIGERS VERLENGD
Tumult in Belgische Kamer
HE
zei de tomaat
Negatief
Frankrijk
Triumviraat
Amerikaanse
bescherming
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
Rusland en China
Commissarissen
Bevoegdheden
FT
Weerbericht
FrtEfcarlng by abonnement; Temeuzen
Dlrectenr-Hoofredacteuri I, van <3e Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per
maand ƒ2,per week 50 ct. Losse nrs 10 ct.
DE VRIJE ZEEUW
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1964
20e Jaargang - No. 6315
Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Temeuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie J 2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels
advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel méér
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur v.m.
(Adv.)'
De vorige secretaris-generaal van de Noord Atlantische Verdrags
organisatie, oud-minister van buitenlandse zaken mr. D. U. Stikker
heeft donderdag in Scheveningen het denkbeeld geopperd dat Ne
derland zal trachten^zijn bondgenoten in beweging te brengen ten
behoeve van de dringend noodzakelijke activering van de Europese
en atlantische politiek. De heer Stikker zei op een bijeenkomst ter
gelegenheid van het tienjarig bestaan van de prof. mr. B. M. Tei-
dersstichting van de V.V.D. niet aan de indruk te kunnen ontkomen
dat de tijd voor een dergelijk initiatief rijp is en wel in tweeërlei
richting.
In de eerste plaats zijn er de
plannen voor een proefperiode
voor Europese politieke samen
werking. Indien bij deze plan
nen zou worden vastgesteld dat
versterking van de atlantische
samenwerking het doel is, kan
daaraan een samenvattende re
geling voor een nieuw evenwicht
in nucleaire en strategische ver
antwoordelijkheid tussen de
Verenigde Staten en Europa
worden gekoppeld. Indien Ne
derland zou verklaren bij tot
standkoming van een dergelijk
plan deel te nemen aan de mul
tilaterale kernstrijdmacht, acht
de heer Stikker een redelijke
kans aanwezig dat de Neder
landse regering de verbonden
landen uit het slop kan halen,
waarin zij zijn geraakt.
De oud-secretaris-generaal
van de Navo wees erop dat de
multilaterale atoomstrijdmacht
te veel als een zelfstandige een
heid is gezien. Zij is echter niet
meer dan een onderdeel voor
een regeling voor een aanvaard
baar evenwicht in de verant
woordelijkheid voor strategische
nucleaire wapens.
Het belangrijkste negatieve
element in de westerse samen
werking is de verminderde of
zelfs verdwijnende wil tot sa
menwerking en eenwording.
Europa verlangt, nu vele landen
in het oude werelddeel hun wel
vaart hebben hersteld en de
meeste een redelijk deel van de
overheidsmiddelen aan de lands
verdediging besteden, een gro
ter aandeel in de verantwoorde
lijkheid voor politieke beslissin
gen en militaire bevelvoering.
De Verenigde Staten zijn
te licht geneigd zonder veel
overleg beslissingen te nemen,
ook al is er vooruitgang door
sterke toeneming van het po
litieke overleg in de Navo.
Er is echter nog steeds een
voedingsbodem voor ontevreden
heid en onzekerheid over de
toekomstige politiek voor de
Europese lid-staten van de N.A.-
V.O.
De vruchtbare bodem voor
deze ontevredenheid en on
zekerheid ligt in het Frankrijk
onder De Gaulle. Niet te ont
kennen valt dat Frankrijks wil
tot samenwerking vrijwel ver
dwenen is, aldus de hèer Stik
ker.
Spreker zei geneigd te zijn het
werkelijke keerpunt in de hou
ding van Frankrijk te zien in een
memorandum dat De Gaulle in
1958 aan de V. S. en Groot-Brit-
tannië zond. Dit memorandum
betrof de Navo en is niet gepu
bliceerd. De Gaulle vroeg daar
in om de instelling van een
triumviraat van de Verenigde
Staten, Groot-Brittannië en
Frakrijk, dat zou beslissen over
vragen van werelddiplomatie.
De Gaulle stelde de verdere
ontwikkeling van Frankrijks
medewerking afhankelijk van
de totstandkoming van dat
driemanschap. De toen geuite
dreiging is nu werkelijkheid
geworden, aldus mr. Stikker.
Maar hoe machtig De Gaiille
ook moge zijn, hij heeft rekening
te houden met de belangen en
aspiraties van eigen volk. Hij is
zeker niet blind voor het feit dat
velen bezorgd zijn over de toe-
'Ik ben de mooiste, de grootste,
tomaat die er bestaat. Een schoon
heidscommissie heeft mijn vitale
maten ideaal bevonden. Een gas
tronomen-commissie heeft mij tot
de smakelijkste tomaat van het
jaar bekroond. Wat is dus mijn
lot? Juistik ga in de tomaten
soep van California. Daar doen
ze altijd het beste van het beste in.'
„Met investeringen in de ijzer- en staalindustrie zijn grote som
men gelds gemoeid. Wil men door voortdurende groei zijn concur-
rentiepostie trachten te behouden, dan moet de winst zodanig zijn,
dat deze naast een behoorlijke beloning van de aandeelhouders vol
doende ruimte voor de noodzakelijke reserveringen overlaat
nemen de isolering van Frank
rijk. Een uittreden van Frank
rijk uit de E.E.G. zou de Franse
belangen ernstig schaden. De
Gaulle heeft de Navo nodig, in
het bijzonder de Amerikaanse
bescherming. Als De Gaulle de
Navo zou vernietigen en daarmee
de Amerikaanse bescherming
zou verliezen, zou elke Fransman
behalve de communisten besef
fen dat hij gehandeld had tegen
de hoogste belangen van zijn
land.
De minister constateerde dat
de produktie van Hoogovens en
Breedband in de ruim 10-jarige
periode van 1953 tot het 3'/2-
voudige is gestegen. De groei van
de staalproduktie is in de afge
lopen tien jaar circa anderhalf
maai zo sterk geweest als die van
de E. G. K. S.-landen gezamenlijk.
Het aandeel van Nederland in
de E. G. K. S.-produktie is echter
nog bescheiden. Er is zeker
ruimte voor verdere groei. De
minister eindigde zijn toespraak
met het uitspreken van zijn ver
trouwen in het nieuwe bedrijf.
CAPACITEIT
3'/2 MILJOEN TON
Ir. P. van Delden, oudste direc
teur, merkte op dat het afsluiten
van een expansiefase bij Hoog
ovens bijna steeds betekent het
openen van de eerste stadia van
een volgende fase. Na het ge
reedkomen van de tweede blok-
waiserij staat in IJmuiden, inclu
sief de eerste blokwalserij, een
totale capaciteit voor het uitwal-
sen van blokken ruw staal van
ïond 3% miljoen ton. Wanneer
men daarmee vergelijkt het cijfer
van 2,45 miljoen ton ruwstaal-
produktiecapaciteit, dan ziet men
Een eerste groep militairen van
het Kongolese leger, bestaande
uit huurtroepen en Katangaan-
se gendarmes, is woensdag uit
Kindoe op weg gegaan naar
Stanleystad, het bolwerk van de
Kongolese opstandelingen waar
VRIJDAG 20 NOVEMBER
v.m. n.m.
Breskens 1.55 2.04
Temeuzen 2.30 2.39
Hansweert 3.10 3.19
Walsoorden 3.20 3.29
ZATERDAG 21 NOVEMBER
v.m. n.m.
Breskens 2.33 2.48
Terneuzen 3.08 3.23
Hansweert 3.48 4.03
Walsoorden 3.58 4.13
nov.
20
8.08
16.43
17.28
8.58
21
8.10
16.42
18.13
10.23
22
8.11
16.40
19.12
11.37
23
8.13
16.39
20.24
12.35
24
8-15
16.38
21.44
13.18
25
8.16
16.37
23.05
13.49
vele blanken als gijzelaar wor
den vastgehouden.
Binnen een kort tijdsverloop
zullen 3000 Kongolese soldaten
voor de aanval op het bolwerk
naar de omgeving van de stad
worden overgebracht.
Onderhandelingen
Opstandelingenleider Chris-
tophe Gbenye heeft in antwoord
op een nota van de Amerikaan
se ambassadeur in Leopoldstad
laten weten, dat hij met de Ame
rikaanse regering wil onderhan
delen. De opstandelingen houden
59 Amerikanen als „krijsgevan
genen" vast. De Amerikaanse
regering heeft Gbenye een waar
schuwing gezonden dat zij de
opstandelingenleiders verant
woordelijk stelt voor het lot van
deze Amerikanen, onder wie de
zendeling Carlson. Deze is door
de opstandelingen ter dood ver
oordeeld. Zij beschuldigen de
Amerikaanse regering ervan met
vliegtuigen en troepen dè cen
trale regering in haar strijd te
gen Gbenye te steunen.
In zijn antwoord aan de am
bassadeur zei Gbenye, dat Carl
son door een militaire rechtbank
was veroordeeld en dat het von
nis tijdens een grote bijeen' mst
was goedgekeurd. „Niet.emin
heeft de regering-Stanleystad
besloten de executie uit te stel
len in afwachting van het resul
taat van de onderhandelingen",
aldus de opstandelingenleider.
De „Prawda" heeft er don
derdag voor gewaarschuwd, dat
zij die gekant zijn tegen vreed
zame coëxistentie, in de steek
gelaten kunnen worden door de
arbeidersmassa. In Moskou
meent men dat deze Waarschu
wing gericht is tot de Chinezen,
haar toch niet wilde trouwen,
nen concluderen dat de Rus
sische en Chinese leiders, die de
vorige week in Moskou overleg
hebben gepleegd, er niet in ge
slaagd zijn de ideologische kloof
tugsen Moskou en Peking nau
wer te maken.
De „Prawda" sprak ook vol
lof over de „klassenstrijd" in de
kapitalistische landen. De Chi
nezen hebben in de afgelopen
jaren de betekenis van de klas
senstrijd in de westelijke landen
niet zo hoog aangeslagen.
Bijdrage V. N.-macht
Nederland heeft besloten een
vrijwillige bijdrage van 118.000
dollar te leveren ter bestrijding
van de kosten tot het handhaven
van het V. N.-politieleger op
Cyprus, aldus is door de V. N.
woensdag bekendgemaakt.
Amerikaanse zakenlieden
in Kremlin ontvangen
De 92 Amerikaanse zaken
lieden die op „verkennings"be-
zoek zijn in Moskou, zijn don
derdagmorgen in het Kremlin
hartelijk ontvangen door Sow-
jet-premier Kosygin. Op de bij
eenkomst waren ook aanwezig
de Russische minister van bui
tenlandse zaken, Gromiko en
functionarissen van het Russi
sche ministerie voor de buiten
landse handel.
In een korte toespraak merkte
Kosygin op, dat nog nimmer
zo'n grote groep vertegenwoor
digers van de Amerikaanse
zakenwereld de Sowjet-Unie
heeft bezocht. Hij zei te hopen,
dat zij alles te weten kunnen
komen wat voor hen van be
lang is. Het bezoek tekent de
belangstelling in de Ver. Staten
voor de handel tussen beide
landen, zo zei hij. Daarna kre
gen de Amerikanen de gelegen
heid vragen te stellen.
Op de foto spreekt premier
Kosygin zijn gasten toe, Rechts
achter de tafel de tolk, die
Chroesjtsjov altijd vergezelde.
PRINSES BEATRIX
NAAR PARIJS
Prinses Beatrix is donderdag
avond in gezelschap van twee
vriendinnen voor een privébe-
zoek naar Parijs vertrokken van
de vliegbasis Soesterberg, zo
heeft de R.V.D. meegedeeld.
Prinses Beatrix komt a.s.
maandag in Nederland terug.
hier een „ruime jas" die bepa
lend is voor het feit. dat het ein
de van een ontwikkelingsfase
bijna steeds weer de grondslag
is voor de volgende.
PRODUCTIVITEIT
De ruime jas zal het mogelijk
maken meer en ook wel andere
eindwalserijen toe te voegen aan
de fabriek, die thans in gebruik
wordt genomen. Spreker noemde
het steeds groter worden van de
produktie-eenheden typerend
voor de ontwikkelingstechniek in
dit vak. Een zesde hoogoven zal
bijvoorbeeld weer groter zijn dan
de nummers 4 en 5.
De nadruk legde ir. Van Del
den op de noodzaak een goed en
goedkoop produkt te maken,
want de concurrentie is scherp.
Goed van kwaliteit en laag in
kostprijs zijn de hoofdvoorwaar
den voor het beschermen van de
continuïteit der onderneming. In
een bedrijf dient elkeen het zich
tot een plicht te rekenen de pro-
duktiviteit van arbeid, materiaal
eij kapitaal te verbeteren.
Dit zei ir. W. H. Kruyff, voor
zitter van de raad van commis
sarissen van de Hoogovens en
Staalfabrieken gisteren ter ge
legenheid van de officiële ope
ning van de nieuwe kaliber-
walserijen. De plechtigheid vond
plaats in aanwezigheid van
koningin Juliana en prins Bern-
hard. Tot de aanwezigen behoor
den voorts de heer Linthorst
Homan, lid van de hoge autori
teit van de Europese gemeen
schap voor kolen en staal, de
burgemeesters van de drie
IJmond-gemeenten en talrijke
vertegenwoordigers van over
heidsinstanties.
(Zie verder pag, 5)
Na heftige tonelen heeft don
derdag de Belgische kamer van
volksvertegenwoordigers met 148
tegen vijf stemmen en vier ont
houdingen 'n wetsontwerp goed
gekeurd, waarbij de verjaring
van bij verstek uitgesproken
doodstraffen wegens oorlogsmis
daden wordt verlengd van 20 tot
30 jaar.
Het wetsontwerp dat nog moet
worden goedgekeurd door de se
naat, beoogt de terugkeer te
voorkomen van oorlogsmisdadi
gers als dè rexistenieidei' Leon
Degreile, die na de oorlog een
heenkomen zocht in Spanje en
daar nog steeds verblijft.
De tegenstemmers waren de
afgevaardigden van de Vlaamse
volksunie, die algehele amnes
tie eisen en daardoor heftig door
socialistische en liberale kamer
leden werden aangevallen. De
vier communistische kamerleden
onthielden zich van stemming
omdat zij de maatregel niet ver
genoeg vinden gaan.
TUMULT
Tot drie keer moest het debat
worden onderbroken voor het
tumult dat ontstond door pro-
nazistische uitroepen van de pu
blieke tribune.
Een vrouw en twee mannen
werden uit de zaal verwijderd,
nadat zij hadden uitgeroepen:
„Degreile komt terug voor de
grote schoonmaak", „Daagt hem
voor de Belgische rechter als u
durft" en „Leve Degreile".
Een andere kreet om Degrei
le in staat te stellen zich te ver
dedigen wekte in het bijzonder
de woede op van kamervoorzit
ter A. van Acker. ,;De bij ver
stek veroordeelden hebben 20
jaar de kans gehad zich te ver
dedigen", riep hij uit. „Zij die
door hun daden zijn gestorven,
hebben die kans nooit gekregen".
Een luid applaus uit de kamer
volgde op deze woorden.
VERZACHT
Het wetsontwerp van de mi
nister van justitie, P. Vermey-
len, kon eerst de goedkeuring
verkrijgen van de Vlaamse leden
van de christelijke volkspartij,
nadat hij daarin voor een cate
gorie „minder zware" gevallen
Het christelijk nationaal vakverbond is van mening dat de werk
nemer een nauwere band niet de onderneming moet hebben dan
een loutere contractsverhouding. De werknemer behoort deelgenoot,
iid te zijn van de onderneming.
Dit is het centrale thema
waaromheen de verbondsraad
van het C.N.V. zijn standpunt
ten aanzien van de problema
tiek rond de struktuur en rechts
vorm van de onderneming heeft
opgebouwd.
Wanneer men .wil dat de werk
nemer meer dan een contracts
verhouding tot de onderneming
heeft, moet dit verlangen ook tot
uitdrukking komen in de wette
lijke struktuur van de onder
neming, aldus het C.N.V.
Het verbond meent dat „in
aansluiting op de in Nederland
groeiende praktijk" de positie
van de raad van commissarissen
versterkt behoort te worden te
genover de aandeelhouders en
dat ook de werknemers het recht
behoren te hebben commissaris
sen aan te wijzen.
Naar het oordeel van het ver
bond zou de wettelijke regeling
in overeenstemming met de wer
kelijkheid moeten worden ge
bracht door een bepaling, waar
in tot uitdrukking komt dat de
taak van de commissarissen is
de algemene belangenbeharti
ging van de vennootschap door
het geven van advies en bijstand
en het houden van toezicht.
Hieruit volgt, dat de raad van
commissarissen en dus niet de
vergadering van aandeelhouders
de ledén van de directie benoemt
en de jaarstukken vaststelt.
De bevoegdheden van de on
dernemingsraad zullen naar het
de mogelijkheid van gratie had
opgenomen. Naar hij mededeel
de zijn er na de oorlog 1338 dood
straffen bij verstek uitgespro
ken. Ongeveer 50 gevallen moe
ten als „zeer zwaar" worden be
schouwd. Voor deze gevallen is
elke gratie uitgesloten. Voor on
geveer 800 gevallen zou een mo
gelij kjieid van gratie in overwe
ging kunnen worden genomen,
terwijl voor iets minder dan 500
veroordeelden een onderzoek zou
worden ingesteld om na te gaan,,
of teruggave va.i de Belgische
nationaliteit mogelijk is. Voor
waarde is dat zij een gratiever
zoek indienen.
(Adv.)
HJBTFB
W» fc.
ZACHT WEER
Ons land bevindt zich reeds
twee dagen aan de rand van een
hoggdrukcentrum boven zuid
west-Frankrijk. In verband hier
mee is het betrekkelijk rustig
weer. Zwakke tot matige wes
telijke tot zuidwestelijke winden
voeren aanhoudend zachte lucht
aan, waarin de temperaturen
maximumwaarden van 10 tot 12
graden bereiken.
In de zachte lucht komt veel
bewolking voor, maar vooral in
de noordelijke helft van 't land
is er kans op enkele opklaringen.
In het zuiden kan een frontale
zone nog enige lichte regen of
motregen brengen.
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot heden
avond.
Aanhoudend zacht
Vrij veel bewolking, maar ook
lokale opklaringen, vooral in de
noordelijke helft van het land,
en overwegend droog weer.
Zwakke tot matige wind tussen
west en zuidwest. Aanhoudend
zacht.
oordeel van het verbond vooral
op het terrein van de economi
sche medezeggenschap moeten
worden uitgebreid. Tot de be
voegdheden van de onderne
mingsraden zouden volgens het
C.N.V. moeten behoren onder
werpen als: het economisch be
leid in het algemeen; de hoofd
lijnen van personeelsbeleid; toe
passing van nieuwe werk- en
produktiemethoden; uitbreiding
van kapitaal; behandeling van
jaarstukken; vervreemding; fu
sering en stopzetting van het
bedrijf; wijziging van de statu
ten; ontbinding van de vennoot
schap, enz.
Aan het medespelen door de
werknemers zal door de werk
gever inhoud moeten worden
gegeven. Een waarborg daarvoor
is te vinden in de mogelijkheid
van het recht van enquête en
van het instellen van beroep, al
dus het C.N.V.