m
Terneuzense Gemeentebegroting
vertoont een tekort van 286.792
MINISTER B0GAERS OPENT
DRIE WONINGFABRIEKEN
DE
MEEST
VERKOCHTE
Een
sieraad
in
Uw huis
Voor
moderne mensen
met hoge
verwarmings
wensen
Zaterdag 7 november 1964
DE VRIJE ZEEUW
Pagina 3
INDUSTRIALISATIE
De Nederlandse
Himalaja-expeditie
ZORGEN
MARIHUANA
IN NEW YORK
Tijdens het ruiten lappen
gedood
B. en W. van Terneuzen hebben de gemeenteraad de begroting-
voor 1965 aangeboden. In de inleiding- tot deze begroting geeft het
college als gebruikelijk een overzicht, waaraan wij de volgende
gegevens ontlenen:
De begroting voor het jaar 1965, welke wij hierbij aanbieden,
vertoont een tekort van 286.792, dat is 171.382 meer dan de be
groting voor het lopende dienstjaar. Hoewel wij een begrotings
tekort op zichzelf nog niet als verontrustend beschouwen, vrezen
Wij, dat een volledig wegwerken van dit tekort niet mogelijk zal
zijn-
Als voornaamste oorzaak van de verstoring van het evenwicht
tussen de inkomsten en de uitgaven zien wij het relatief achter
blijven van de bevolkingsgroei bij de sterke stijging van de uit
gaven, die zich in een zich snel ontwikkelende gemeente als Ter-
neuzen voordoet, waardoor een wanverhouding ontstaat tussen het
financieel draagvlak en de kosten van de vele te vervullen taken.
Daarbij komt dat de kostenstijgingen, welke zich de laatste jaren
hebben voorgedaan, onvoldoende worden gecompenseerd door ver
hoging van de gemeentefonds-uitkeringen.
Gelet op het begrotingstekort zijn wij van oordeel, dat bijzondere
aandacht aan een verhoging van de inkomsten moet worden ge
schonken. Momenteel stellen wij hiernaar een onderzoek in. Indien
daartoe aanleiding bestaat, zullen wij binnenkort ter zake voor
stellen doen.
GEMEENTE-
FERSONEEL
Wat de personeelsbezetting ter
secretarie betreft laat het zich
aanzien, dat met de huidige be
zetting kan worden volstaan. Wel
is voor een culturele medewerker
op de afdeling onderwijs een me-
moriepost geraamd, omdat aan
die belangrijke taak nog te wei
nig aandacht kan worden ge
schonken.
Het stemt tot voldoening, dat
de opbouw van de nieuwe dienst
gemeentewerken goed verloopt.
In de reeds vervulde vakatures
kon een goede voorziening wor
den getroffen. Daar ook de huis
vesting geen problemen meer
oplevert, zijn wij er van over
tuigd. dat deze dienst in 1965
zonder noemenswaardige stag
natie de door de centrale dienst
uitgeoefende taken zal over
nemen.
WONINGBOUW
Naast deze concrete punten
willen wij nog even stilstaan bij
enkele belangrijke beleidszaken.
Schreven wij bij de vorige be
groting, dat het noodzakelijk zou
zijn de woningbouw in groter
verband aan te pakken, er is alle
reden dit nog eens te herhalen.
Niet omdat de doelstellingen
van vorig jaar n.l. om met een
project in arbeidsbesparende
bouw te starten, niet kon worden
verwezenlijkt. Zoals bekend zal
met de bouw van 696 woningen
volgens een arbeidsbesparende
jngthodep binnenkort worden be
gonnen" wq doelen echter op
zuiver industriële woningbouw.
Wil Terneuzen aan de toene
mende behoefte aan woningen
kunnen voldoen, dan zal ook de
industriële bouw moeten worden
bevorderd. Wij bebben daartoe
reeds de nodige stappen onder
nomen.
Met nadruk wijzen wij er op,
dat niet kan worden volstaan
met uitsluitend de geïndustriali
seerde woningbouw. Het is nood
zakelijk, dat ten behoeve van de
nodige differentiatie ook de
bouw van woningen plaats vindt
volgens traditionele of rationele
methoden.
Dit houdt echter in, dat meer
terreinen tegelijkertijd bouwrijp
moeten worden gemaakt. Wij
hebben de stedebouwkundige
daarom opdracht gegeven ont
werpen voor uitbreidingsplannen
in gereedheid te brengen tot een
grotere omvang dan ooit tevoren.
Tevens zal het noodzakelijk
zijn de grondaankopen te ver
snellen. Veel aandacht zal wor
den gevraagd voor de openbare
gebouwen, zoals scholen etc.
HET NIEUWE
STADHUIS
De bouw van het nieuwe raad
huis zal in 1965 nog niet verwe
zenlijkt kunnen worden. Wel
hopen wij, dat voor het politie
bureau rijksgoedkeuring zal
worden verleend, al bestaat hier
omtrent nog geen zekerheid.
Voor een nieuw gebouw voor de
openbare leeszaal en bibliotheek
is een plaats gevonden nabij het
•Tuliana-zieknhuis. Hiervoor wor
den plannen ontworpen.
De aanleg van een industrie
terrein nabij Driewegen zal in
dit begrotingsjaar worden vol
tooid. Voor het eerste aldaar te
bouwen bedrijf is reeds bouw
vergunning verleend.
De omlegging van de spoorlijn
ter uitbreiding van de havens
begint gestalte te krijgen. De
plannen voor de uitbreiding van
de zuidelijke kanaalhaven en de
Zevenaarhaven zijn nagenoeg
besteksklaar.
Wij hopen ter zake in 1965
voorstellen te kunnen doen.
Deze activiteiten worden over
schaduwd door de belangrijke
De Nederlandse Himalaja-
Cipeditie onder leiding van Jan
Boon heeft de noordelijke piek
van de 8125 meter hoge
Manasloe-berg in midden-Nepal
bedwongen, aldus een vrijdag in
Katmandoe ontvangen bood
schap van de expeditieleider. De
bergbeklimmers hadden op 25
oktober de itpp bereikt.
uitbreidingen, welke Dow Chemi
cal Internationaal N. V. in de
Nieuw-Neuzenpolder wil ver
wezenlijken. Om hiermede gelijke
tred te kunnen houden, zullen
grote inspanningen vereist zijn.
Met de eigenaren van de in de
gemeente Hoek gelegen gron
den naast de Dow-fabrieken zijn
reeds onderhandelingen geopend.
Bij de verkrijging dier gronden
zal zo nodig op de medewerking
van het gemeentebestuur van
Hoek een beroep worden ge
daan. Belangrijke problemen
rond de water- en energievoor
ziening van dit grote bedrijf,
alsmede nog tal van andere fa
cetten, worden momenteel bestu
deerd.
Voor een uitbreiding van de
vestiging van de N.V. Philips'
Gloeilampenfabrieken te Terneu
zen is rijksgoedkeuring verleend,
zodat rondom dit voor de gehele
streek zo belangrijke bedrijf op
korte termijn de bouwactiviteit
zal worden hervat.
Andere bedrijven zijn even
eens reeds met de bouw aange
vangen of zullen daarmede een
aanvang maken. Met name dient
genoemd de N.V. Schelde-mon-
tagebedrijf, hetwelk voorberei
dingen treft voor een omvang
rijke vestiging.
Eind 1963 waren 204 personen
in dienst van de gemeente en
thans 213. In de begroting is re
kening gehouden met 240.
In tegenstelling tot hetgeen
wij schreven over de opbouw van
de nieuwe dienst gemeentewer
ken baart de vervulling van
vakatures bij de onderhouds
diensten nog steeds zorg, hoewel
van ernstige moeilijkheden niet
kan worden gesproken.
De behoefte aan financierings
middelen is met het oog op de
omvangrijke investeringen bij
zonder groot, terwijl de wet
kapitaal-uitgaven publiekrechte
lijke lichamen ten deze beper
kend werkt. Op het college van
gedeputeerde staten en de rijks
overheid zal in toenemende mate
een beroep op medewerking
moeten worden gedaan, waarbij
wij willen aantekenen, dat wij
steeds een grote mate van be
grip voor onze moeilijkheden
ervaren.
De belangrijke stijging van de
rentestand legt op de gewone
uitgaven een steeds zwaardere
last.
De politie te New York heeft
donderdag in twee woningen
een hoeveelheid marihuana ter
waarde van 635.000 dollar in
beslag genomen. Vermoed
wordt, dat dit verdovende mid
del uit Mexico afkomstig is. In
een woning werd 69 kg aange
troffen. Twee mannen werden
gearresteerd. Even later werd
in een andere woning nog 13.5
kg aangetroffen. Daarbij werd
een man gearresteerd. De poli
tie meent, dat de marihuana uit
Mexico in New York sterk in
trek is, nu na grote overvallen
in Europese en Canadese ha
vens de heroïne in New York
buitengewoon schaars is gewor
den.
Een 19-jari_g meisje, mej. M.
R. Dijkstra, is gisteren terwijl
zij bezig was de ruiten van
haar ouderlijk huis in Lioes-
sens (gem. Oostdongeradeel) te
lappen, door een vrachtauto
tegen de muur van het huis
doodgedrukt.
De vrachtautobestuurder
moest uitwijken en remmen
voor een tegenligger. Het rem
men gebeurde zo krachtig, dat
de aanhanger de vrachtauto
het trottoir opduwde, waar het
mei-bezig was. Het meisje
was op slag dood.
De minister van volkshuis
vesting en bouwnijverheid zal
op dinsdag 24 november drie
nieuwe woningfabrieken openen.
De fabrieken staan in Den
Bosch, Lochem en Beringen
(L.).
In Den Bosch zal de minis
ter 's morgens om half tien op
het industrieterrein-west een
fabriek van Heyman's bouw
maatschappij Heboma in be
drijf stellen. Deze maakt grote
elementen voor woningen van
het systeem baksteen-montage-
bouw. Heboma N.V. zal zijn af
zet richten op de provincie
Noord-Brabant en het noorde
lijk deel van de provincie Lim
burg.
Na de plechtigheid zal eën
helikopter minister Bogaers
naar Lochem brengen. Daar
stelt de minister om 12 uur
nog een baksteenmontagebouw-
woningfabriek in bedrijf.
Deze fabriek van het aanne
mingsbedrijf Kinsan zal de af
zet richten op de provincies
Gelderland en Overijssel.
Na de lunch reist de minister
per helikopter naar Beringen,
waar hij om half vier de wo-
ningfabriek Neduco opent.
Deze fabriek maakt de elemen
ten voor het woningbouwsys
teem „Coignet".
Grijs beige •I#Te»I#5sL«Z81» 539,—
Ank blsnk 646,80
VERSLOOT
Dijbstraat 7-9 Terneuzen Tel. 2056
Historie van het jongste verleden van Terneuzen
door JOH. DE VRIES
XXX
In mei 1884 ondergaat de oostelijke afwatering (Otheense
kreek—Oostbeer) een verbetering. Het reeds in 1880 door Kaij-
ser besproken „penantje" dat toen nog een sluis met een brugje
was, is afgebroken, ongetwijfeld ten voordele van de op de
Otheense kreek afwaterende polders, wat valt af te lezen uit
een bericht in de courant van 17 mei 1884
„Hedenmiddag werd de omringing doorgestoken, gediend heb
bende tot afsluiting voor het afbreken van de Penantsluis aan
de Oostzijde van Ter Neuzen, welk werk thans voltooid is. Daar
mede is een verbeterde waterafvoer der polders, uitwaterende
op de Rijkswaterleiding beoosten het kanaal van Ter Neuzen tot
stand gebracht.
De voordeelen die ruim 25.000 H.A. land daarvan zullen on
dervinden, mogen hoogst belangrijk worden genoemd."
Enkele later welbekende Terneuzense figuren o.a. uit de on
derwijswereld doen hun intrede in onze stad.
Aan school A (Zandplein) wordt de heer H. J. Vooren uit
Poortvliet als hoofd benoemd. We hebben het kleine heertje met
zijn kort grijs baardje nog gekend. Als onderwijzer aan dezelfde
school wordt de heer I. de Groot benoemd, het latere hoofd van
de school te Sluiskil en nog later hoofd van school C.
Verder wordt er een nieuwe openbare school geopend op de
Schoolweg, school B, dat is dan op het z.g. kleine schulpenpadje.
Burgemeester Van Boven opent de nieuwe school en spreekt
er zijn dankbaarheid over uit, dat nu vele kinderen die tot nu
toe van onderwijs waren verstoken wegens gebrek aan een,
schoolgebouw, kunnen worden onderwezen.
Het nieuwe hoofd, de heer F. van Dixhoorn (een geboren
Zeeuws-Vlaming), sprak het dankwoord uit. Hij hoopt dat de
gemeente zich ni«t in hem, maar dat ook hij zich niet in Ter
neuzen bedrogen zal zien.
Het is of ik het hem hoor zeggen! Mijn eigen „bovenmeester".
Een zeer ontwikkeld man maar met bepaalde eigenaardigheden.
En dan nog een kort ander bericht over vestiging:
23 maart 1884: „Dokter H. B. van Nes uit Strijen heeft zich
te Neuzen gevestigd."
Een zeer gezien arts, die later uit Terneuzen is vertrokken na
daar vele jaren te hebben gepraktiseerd en zich daar veel jaren
nadien opnieuw heeft gevestigd. Hij was een der eersten die op
de Scheldekade heeft gebouw^ (nabij de afrit Walstraat/Burg.
Geillstraat).
De courant ondergaat een grondige wijziging. Per 1 mei 1884
wordt de Boek-Papierhandel-Drukkerij alsook de uitgave van de
„Ter Neuzensche Courant" overgenomen door P. J. van de Sande
(overgenomen van J. K. G. Dhont).
Een fraudegeval bij de P.T.T. te IJzendijke schokt niet alleen
de eigen streek, maar ook in sterke mate de Nederlandse postale
wereld. De laatste wel in zo'n mate, dat nog heden ten dage in
deze kring over de „handige" affaire wordt gesproken.
Na bijna 80 jaar bestaat er geen behoefte meer dit sappige
verhaal nog eens te publiceren. Trouwens, we hebben de dag
van vandaag fraudegevallen te over.
Nog een tweetal berichten over 1884 mag ik U niet onthouden.
Op 2 mei wordt de meestoof „De Hoop" nabij het „Naaikussen"
(Driewegen) door brand vernield. Iets, waarover ik reeds heb
gesproken bij de behandeling van de meekrapindustrie in de
jaren '50/'60.
Men schrijft hierover het volgende
Terneuzen, 6 mei 1884
\.De 1.1. Vrijdag verbrande meestoof „De Hoop" was de laatste
van de vier die eenmaal sprekende bewijzen waren van den uit-
gebreiden handel in meekrap in het Land van Axel. Ook in het
kanton Hulst verdwijnen langzamerhand, gelukkig niet op dezelf
de wijze, die gebouwen, eens met zooveel zorg daargesteld. Trof
men vroeger 7 meestoven aan, thans vindt men ze enkel te Lun-
tershoek in den Dullaertpolder, te Walsoorden en te Lettenburg
(Kuitaart)."
Dan komt op 28 juni 1884 de droeve mare dat kroonprins Ale-
Interessant oud havengezicht met een schoener, een barge en rechts een tier vroegere raderboten
xander (zoon van Willem III) is overleden. In een beschouwing
daarover leest men het volgende:
25 juni 1884:
„Thans houdt de Nederlandsche Natie het oog gericht op het
jonge Prinsesje (later Koningin Wilhelmina). Moge haar dier
baar leven voor Nederland en het zwaarbeproefde koninklijk
echtpaar gespaard blijven om eenmaal aan de zijde van een
geliefden Gemaal de hooge taak te vervullen, die haar wacht;
moge zij op haar levensweg meer bloemen vinden dan haren
broer, wien het leven zo weinig geluk heeft gebracht".
Met goede berichten begint het jaar 1885. Om te beginnen op
13 januari:
„Naar wij vernemen zal dezer dagen wekelijks geregeld een
stoomboot varen tusschen Goole en Ter Neuzen. Daartoe is reeds
door de Commercial Railway Agency alhier de stoomboot „Noord
stern" bevracht."
Verder heerst er in april bij de loskade aan het spoorwegsta
tion een buitengewone drukte. In het kanaal aldaar liggen niet
minder dan 7 stoomboten en 2 barken om te lossen en te laden.
Uit de courant over januari is te lezen, dat het flink wintert.
Op de vestinggrachten en ook op „het vijvertje van Wolfert"
wordt druk gereden en het is in het bijzonder met het oog op
dat „vijvertje" waar wij jongens na J.900 nog op reden, dat ik
een aldaar gehouden sfeest ga opnemen.
Al was het alleen maar om deze schaatsgelegenheid van wel
eer, die straks voor altijd za] zijn verdwenen (opgenomen in het
nieuwe havenplan) nooit te vergeten!
De „stee van H. Wolfert" (later bewoond door de fam. De
Jonge). Wie zich de natte winter van 1960 herinnert, kan weten,
dat het „vijvertje" toen een waterstand vertoonde, die voor de
jaren 1900 en veel later normaal was. Ik spreek dus hier over
1885.
Men zal bemerken dat ook het muziekgezelschap „Apollo" van
de partij was en dat de prijzen waren ingesteld op de behoeften
van die tijd.
Éénmaal nog vóór 1JI00 ga ik V nog over een schaatswedstrijd
vertellen, maar dan zijn we al toe aan onze ouwe trouwe „ijs
baan".
Ziehier dan het verslag van het ijsfeest januari 1885:
„Door eenige ingezetenen uit deze gemeente werd verleden
Vrijdag een ijsfeest ontworpen, dat heden op de hofstede van
de heer H. Wolfert met het beste gevolg werd gevierd. Opge
luisterd door het muziekgezelschap „Apollo" hadden wedstrij
den plaats in het hardrijden, ringrijden, loopen op de klompen
voor jongens en meisjes en het rijden met de prikslee. Tal van
toeschouwers hadden zich op het terrein vereenigd.
Aan het hardrijden werd deelgenomen door 39 rijders, waar
voor 3 prijzen te behalen waren. De eerste prijs, bestaande uit
een ham, werd gewonnen door L. Bos; de 2e prijs 5 K.G. spek
viel ten deel aan C. de Doelder Dz, terwijl een krentenbrood
als 3e prijs aan P. Eekman ten deel viel.
Onder het uitvoeren van de stukken werd daarna overgegaan
tot het ringrijden, waarvoor 70 deelnemers waren ingeschreven.
De eerste prijs voor deze afdeeling bestond uit een pilow-boek,
de 2e prijs was een sehabbe, de 3e prijs een boezeroen en de
4e prijs een krentenbrood. Deze prijzen moesten bij loting wor
den toegewezen aan de' volgende personen, die allen 2 ringen
hadden gestoken: P. Romeijn, Jac. de Vos, P. Eekman, Joh.
Huijssen, Ant. Wisse, M. Leendertse, P. van Bloos, J. B. Doorns,
Adriaan Eekman, Krijn Hamelink, F. Faas, J. Mielen en Corn.
Hamelink.
De uitslag dier loting was dat de le prijs, een pilowbroek aan
P. Eekman toekwam, de 2e een bruin boezeroen aan Frans Faas,
de 3e een licht boezeroen aan J. de Vos en de 4e prijs een kren
tenbrood aan J. B. Doorns.
Bijzonder veel vermaak gaf het loopen op klompen voor jon
gens en meisjes. Het eerst liepen de meisjes, waarvoor 3 prijzen
beschikbaar waren. De le prijs, een baaien rok, werd gewonnen
door Johanna de Rijke, de 2e prijs, een borstrok, door Jozina de
Rijke en de 3e prijs, een krentenbrood, door Janneke Seheele.
(Wordt vervolgd.)
