evangelie
De neergang der neutralen
TSJOMBE ALS MARIONET
BEHANDELD
De Sowjet-Unie en de N.A.Y.O.
VIJF-EN-TWINTIG SCHEPEN
MET POLARIS-RAKETTEN
Amerika bezorgd
over Indonesische agressie
WAARSCHUWING AAN GÜBA
HET WEER
Dg Gauiie
naar Uruguay
Tsjombe nog steeds
in Cairo
KONINGIN
MALEISEE
2875 mis!
actieradius
Op Sast
van Tsjombe
,Loemoemh3 was
hun vriend5'
Hoogwater
mBr
Alleen de rijpste,
de grootste, de
lekkerste tomaten
zijn goed genoeg
voor gezonde
California
tomatensoep.
Zon- en
Maanstanden
Weerbericht
Elk schip
vijf raketten
Multilaterale
vloot
Indonesische
raketproeven
Frankertag bij abonnement: Terneuzen
OiïeotemvHoofredaeteur: I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smldswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per
maan -" ƒ2,per week 50 et. Losse nrs 10 ct.
ZEEUW
VRIJDAG 9 OKTOBER 1964
20e Jaargang - No. 62S5
Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 et; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (gddn handels-
advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel méér
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur v.m.
Het gesol met Kongo's premier Tsjombe geeft een pikant smaakje
aan de conferentie van niet-verbonden naties in Caïro. Eerst werd
Tsjombes vliegtuig met een opgelegde smoes over een plotselinge
noodlanding op de landingsbaan doorgestuurd naar Athene. En
toen de Kongolees Egyptes bodem toch betrad, werd hij onder een
soort huisarrest geplaatst omdat zijn inentingspapieren niet in orde
zouden zijn.
Het gortigst maakte de confe--
rentie het door Kongo's presi
dent Kasavoeboe te vertellen dat
hij zelf maar moest komen, want
dat men zijn premier niet wenste
te zien. Een regelrechte inmen
ging in andermans zaken die be
paald weinig passend is voor
Nasser en de zijnen. Men kan
van hen billijken dat ze niet dol
zijn op de inderdaad niet zo heel
frisse figuur van Tsjombe, maar
hij is nu eenmaal de premier van
een niet-verbonden land.
Bovendien is hij tenminste
eens echt aan het proberen de
rommel op te ruimen in zijn land
en met deze behandeling steunt
de conferentie eigenlijk de re
bellen. Zo bevordert zij de vrede
niet, iets wat de niet-verbonde-
nen toch in hun vaandel hebben
geschreven.
De buffers
En waartoe ze ook wel bijge
dragen hebben, dat kan bij na
der inzien wel erkend worden.
De eerst vrij kleine club van
neutralisten had als hoofdmotief
dat een gewapend conflict niet
te vermijden zou zijn als de hele
wereld zich zou verdelen in een
oostelijk en een westelijk kamp.
Onder leiding van Nehroe vooral
en ook wel van Tito hebben deze
neutralen zo nu en dan wat olie
op de golven kunnen werpen en
in de V. S. fungeerden ze vaak
als een buffer. Die rol wordt nu
ook wel wat meer erkend. De
vijandschap die zowel Moskou
als Washington jegens de niet-
verbondenen lieten blijken, is
wel geheel verdwenen: beide
partijen hebben ingezien dat
deze groep een belangrijk deel
van de wereld vertegenwoor
digde en dat daarmee rekening
moest worden gehouden.
Thans is de club sterk uitge
breid, vooral door de nieuwe
Afrikaanse naties. Daarbij is de
onderlinge samenhang ook ver
dwenen. Er zijn zelfs vrij wat
conflicten onderling over wat
het gezamenlijke doel zou moe
ten zijn. Het anti-kolonialisme
van weleer heeft weinig zin
meer, want er zijn haast geen
kolonies meer van enig belang.
Tito en Nasser zien bijvoorbeeld
geen reden zich daarover druk
te maken.
Ten strijde
Soekarno echter ziet in het
anti-kolonialisme juist een doel
dat wettigt om van de onverbon-
denen een soort strijdorganisatie
te maken. Met zijn aktie tegen
Maleisië in gedachten kan men
dat van hem begrijpen, maar
ook van de anderen dat die er
minder warm voor lopen.
De tegenstelling oost-west is
voor de meesten niet interessant
meer: Moskou en Washington
zijn voornamelijk steunbureaus
geworden die met elkaar con
curreren en daarbij toch uitslui
tend ontevreden klanten houden.
De tegenstelling China-Rusland
speelt een even grote rol in de
positie-bepaling en daar over
heen nog eens de contrasten van
rijkdom en armoede die onge
veer samenvallen met de ver
deling noord-zuid. Voor de ene
reden van bestaan voor de club
als geheel zijn nu tal van eigen
belangen der leden zelf in de
plaats getreden, die ze nu ook
proberen door te zetten voor een
gezamenlijk program.
En met de leden zelf is het nu
ook vreemd gesteld. Om op
Tsjombe terug te komen: hem
werd verweten dat hij met
Amerikaanse steun werkt in
Kongo en het is waar dat de
V. S. hem een heel klein handje
helpen bij het bedwingen van de
rebellie in het oerwoud. Maar
het is waanzin hem daarom als
een marionet van Washington te
zien.
Anti-westers
Wat moet men dan van Nas
sers eigen neutraliteit denken?
Die laat zich graag door Mos
kou voorzien van enorme econo
mische en militaire hulp. En hoe
onverbonden kan men Castro's
Cuba nog noemen, nu het vrijwel
een lid van het Sowjetblok is ge
worden. En Makarios' Cyprus
dat tot grote verontwaardiging
van bijvoorbeeld Athene met
Moskou konkelt? Deze curieuze
ongelijkheid in de beoordeling
van wat nog neutraal is wekt de
indruk dat althans bij de
toonaangevende figuren van de
onverbondenen een anti-wes
terse mentaliteit de overhand
krijgt.
De club der niet-verbondenen
is in getal gegroeid, maar zijn
invloed is aan het tanen. Een
kracht van vroeger was bijvoor
beeld de eerlijkheid die men
moest erkennen in een figuur
als Nehroe, hoezeer zijn hande
len en betogen ook links of rechts
ergernis konden wekken. Van
die integriteit die het verbond
groter invloed gaf dan zijn getal
wettigde, is weinig meer over.
Het is hard op weg om uiteen te
vallen in onderling krakelende
groepjes, of wellicht (wat nog
minder aangenaam is) in een
anti-westers aktie-comité.
BESCHULDIGT
INDONESSE
De regering van Maleisië be
schuldigt de regering van Indo
nesië ervan een weloverwogen
plan te hebben om Maleisië te
breken en in te lijven.
In een stuk van 30 bladzijden
staat, dat in het tijdvak van
april 1963 tot juni 1964 Malei
sische troepen meer dan 150 In
donesische guerilla-strijders heb
ben gedood, minstens 52 hebben
gewond en 78 hebben gevangen
genomen.
Daartegenover staan 33 ge
sneuvelde Maleisische militairen,
42 gewonden en 12 gevangenge
nomen Maleisische militairen,
van wie er 7 werden „vermoord.'
De Sowjet-Unie beschikt niet over de middelen om een Navo-
vloot van 20 oppervlakteschepen met polaris-raketten, zoals deze is
voorgesteld, te vernietigen. Militaire deskundigen uit Griekenland,
Turkije, Italië, België, Nederland, West-Duitsland, de Verenigde
Staten en Brittannië zijn het er na een studie van drie en een halve
maand over eens geworden dat de Sowjet-Unie deze schepen een
voudig niet in de gaten kan houden.
Wanneer de Navo-schepen over de bijna vier miljoen vierkante
mijl van de Atlantische Oceaan en de Middellandse iZee zwerven,
kunnen zij gemakkelijk ontkomen aan pogingen van do Sowjet-
Unie hen te vernietigen met lange-afstandsbommenwerpers, kern
onderzeeërs en snelle schepen.
Amerikaanse regeringskringen
in Washington hebben dit don
derdag bekendgemaakt. Zij zei
den dat deze conclusie van des
kundigen een grote steun is voor
de opvatting, dat een multilate
rale Navo-vloot in een oorlog zo
lang op de been kan blijven, dat
de 2.875 mijlen ver reikende po
laris-raketten kunnen worden
afgevuurd.
Deze opvatting was tot dusver
nogal omstreden. De Britse ma
rine en de leider van de Britse
labourpartij, Harold Wilson, heb
ben veel kritiek geuit op de
voorgestelde vloot en landen als
België, Nederland en Italië staan
er aarzelend tegenover. Kanse
lier Erhard van West-Duitsland
is er echter een vurig voorstan
der van. Op een persconferentie
in Berlijn zei hij zelfs, dat de
Verenigde Staten en zijn rege
ring samen een dergelijke vloot
zouden vormen, als dat nodig
zou blijken.
De Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken,
Dean Rusk, heeft donder
dag op een persconferentie
in Washington meegedeeld
dat de Verenigde Staten in
het geheel niet hebben
overwogen samen met
West-Duitsland een multi
laterale kernmacht van de
Navo te vormen, daarbij de
deur open latend voor- an
dere Navo-leden, die er aan
zouden willen deelnemen.
Minister Rusk zei dit in ant
woord op uitlatingen in
deze zin, die worden toege
schreven aan bondskanse
lier Erhard.
VIETNAM
Met kracht verwierp Rusk de
veronderstelling dat de Ameri
kaanse politiek in Vietnam een
beslissende wending zal nemen
na de presidentsverkiezingen in
november. Hij herhaalde de door
de V. S. aangegane verplichting
met betrekking tot de veiligheid
in Zuid-Vietnam en in Zuid-Oost
Azië.
CUBA
Inzake Cuba verklaarde minis
ter Rusk dat iedere toekomstige
inmenging door het communis
tische Cubaanse bewind in de
aangelegenheden van andere
Latijns-Amerikaanse landen een
ernstige toestand zal scheppen,
die de Verenigde Staten met de
andere landen op dit halfrond
gezamenlijk tegemoet zullen tre
den.
TSJOMBE
Hij ontkende dat de V. S. steun
verlenen aan de Kongolese pre
mier Tsjombe bij diens pogin
gen om een zetel in de confe
rentie van niet-verbonden staten
in Caïro te verkrijgen. Erken
nend dat deze kwestie een ern
stig vraagstuk vormt in het ge-
heel van de internationale be
trekkingen, weigerde Rusk zich
uit te laten over die conferen
tie, daar hij zich op duizenden
kilometers afstand bevindt van
een situatie die zich met het uur
wijzigt.
Evenmin wenste hij iets te zeg
gen over het voorstel van de In
diase eerste-minister Sjastri, ge
daan op de conferentie in Caïro,
om een delegatie van de niet-
verbonden staten naar Peking te
zenden teneinde China te doen
afzien van het houden van kern
proeven.
Minister Rusk toonde zich
bezorgd over de gewapende
agressie van Indonesië ten op
zichte van Maleisië en hij zei
dat dit vraagstuk op vreed
zame wijze dient te worden
opgelost. Hij herinnerde er nog
eens aan dat iedere agressie
tegen de Philippijnen zal wor
den opgevat als een recht
streekse aanval op de Ver.
Staten.
(Adv.)
TSJOMBE NOG STEEDS
GIJZELAAR
IN EGYPTE
In het Oeroeba-paleis in Helio-
polis houdt Egypte de Kongolese
premier Moise Tsjombe vast als
gijzelaar totdat alle Egyptische
en Algerijnse diplomaten veilig
van Leopoldstad naar Brazza
ville aan de andere kant van de
Kongo-rivier zullen zijn gereisd.
Foto: Volgens deze foto neemt
Tsjombe zijn verplichte verblijf
in het voormalige paleis van ko
ning Faroek niet zo zwaar. Links
op de foto zijn blanke secreta
resse.
Generaal De Gaulle is gisteren
uit Paraguay vertrokken naar
Uruguay. Na afloop van zijn be
zoek is een communiqué uitge
geven, waarin de president van
Frankrijk en die van Paraguay
de gemeenschappelijke gehecht
heid hunner landen aan de La
tijnse cultuur tot uitdrukking
brengen.
Zij besloten de technische sa
menwerking tussen Frankrijk en
Paraguay te versterken en ho
pen, dat de handel tussen beide
landen zal toenemen.
De Egyptische autoriteiten heb
ben donderdagochtend de vei
ligheidsmaatregel rond het ver
blijf waar premier Tsjombe zich
in Cairo ophoudt, verscherpt.
De toegang tot het paleis El
Oroeba is verboden voor leden
van de Kongolese delegatie naar
de conferentie der niet-verbon
den landen.
Er is geen reden voor deze
nieuwe maatregelen opgegeven,
maar men meent dat zij het ge
volg zijn van het interview dat
Tsjombe woensdag aan een jour
nalist toestond.
De tien Kongolese delegatie
leden die in quarantaine waren
gehouden, hebben inmiddels toe
stemming gekregen naar Leo
poldstad terug te keren. De
Egyptische autoriteiten hadden
als reden voor het in quaran
taine plaatsen opgegeven dat de
gezondheidscertificaten der Kon
golezen niet in orde waren.
Volgens het semi-officiële Egyp
tische persbureau voor het Mid
den-Oosten zal Tsjombe pas wor
den vrijgelaten wanneer alle in
Leopoldstad woonachtige Egyp-
tenaren toestemming hebben ge
kregen naar Brazzaville in het
voormalige Franse Kongo te
gaan. Het bureau voegt eraan
toe dat ongeveer honderd Egyp
tische gezinnen in Leopoldstad
wonen.
De Kongolese wachtposten vó<'
de Egyptische en Algerijnse am
bassades in Leopoldstad werden
donderdag teruggetrokken, naar
verluidt op last van Tsjombe.
President Nasser zou de verwij
dering der militairen een voor
waarde voor vrijlating aan de
Kongolese premier hebben ge
noemd.
De staf van beide ambassades
maakte zich in allerijl gereed
voor vertrek naar Brazzavilla,
zodra de wachtposten waren
verdwenen.
De Kongolezen hadden de am
bassades van de buitenwere^
afgesloten als antwoord op de
behandeling van Tsjombe in
Cairo.
Nigeriaanse V. N,-politieman
nen dragen zorg voor de veilig
heid van de Egyptische en Alge
rijnse diplomaten en hun gezin
nen in de Kongolese hoofdstad.
Intussen werd donderdag in
Cairo eveneens de afzetting van
de Kongolese ambassade opge
heven.
Tsjombes lijfarts, de Belg dr.
Joseph Szeles, heeft meegedeeld
dat de Kongolese premier de
laatste twee dagen nauwelijks
heeft gegeten, uiterst vermoeid
is en vitamine-injecties moet
hebben. Dr. Szeles werd woens
dagavond tot het paleis toegela
ten. Volgens Egyptische kranten
durft Tsjombe vrijwel geen voed
sel te gebruiken. Hij zou hebben
gezegd: „Loemoemba was hun
vriend. Misschien doet een van
hen iets in mijn eten om me
voorgoed te laten inslapen".
Tsjombe had volgens deze
kranten een adjudant van pre
sident Nasser gevraagd waarom
hij in het paleis gevangen werd
gehouden. Hij kreeg ten ant
woord: „U wilt onze gastvrijheid
en uw verblijf hier in dit paleis
toch zeker geen gevangenschap
noemen", waarop Tsjombe was
uitgebarsten: „Gastvrijheid
gastvrijheid ik ben een ge
vangene, ja een gevangene in
Cairo
Volgens de Egyptische pers
was Tsjombe in grote woede ont
stoken, toen hij hoorde van de
maatregelen in Leopoldstad te
gen de Egyptische en Algerijnse
ambassades. Hij zou gezegd heb
ben: „Ik hang ze allemaal aan
bomen op, wanneer ik terug
kom", daarmee doelend op de
verantwoordelijke Kongolese
functionarissen.
KRIMPENDE WIND
In de polaire lucht, die boven
onze streken aanwezig is kwa
men nu en dan flink buien voor.
Zo drong donderdagavond nog
een buiencomplex rnet onweer
vanaf de Noordzee west-Neder
land binnen. De koude lucht is
inmiddels tot het Middellandse-
Zeegebied doorgedrongen. Voor
al aan de zuidzijde van de Alpen
veroorzaakt dit veel regen en
onweer.
De depressie, die de inval van
polaire lucht heeft veroorzaakt,
is ten noorden van Schotland
terechtgekomen. Intussen komt
ten westen van Ierland een nieu
we Oceaandepressie tot ontwik
keling. Hierdoor zullen de win
den vandaag naar het zuiden
gaan krimpen. Er worden daar
bij flinke opklaringen verwacht,
maar plaatselijk zullen ook van
daag enkele buien voorkomen.
VRIJDAG 9 OKTOBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
ZATERDAG 10
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m. n.m.
3.47 4.02
4.22 4.37
5.02 5.17
5,12 5.27
OKTOBER
v.m. n.m.
4.20
4.55
5.35
5.45
4.37
5.12
5.52
6.02
goedgs£*urd
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
9
6.54
18.00
10.58
19.50
'1
6.56
17.57
12.06
20.18
1
6.57
17.55
13.10
20.53
12
6.59
17.53
14.07
21.3S
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Krimpende wind
Opklaringen, maar ook plaat
selijk enkele buien. Matige, naar
'nidelijke richtingen krimpende
wind. Ongeveer dezelfde tempe
raturen als donderdag.
Het plan is de vloot te doen
samenstellen door de Navo-lan-
den en de schepen een gemengde
bemanning te geven. Zij zal be
staan uit 25 snelle schepen,
waarvan er 20 voortdurend op
zee zijn en vijf in de havens lig
gen. Elk schip zou op een koop
vaarder lijken en uitgerust wor
den met vijf raketten. Volgens
de militaire deskundigen zouden
er 230 tot 260 viermotorige Rus
sische lange-afstands-bommen-
werpers van het type „Beer" no
dig zijn om deze schepen voort
durend in het oog te kunnen
houden.
Amerikaanse ambtenaren ver
klaarden donderdag dat de Ver
enigde Staten er tamelijk zeker
van zijn dat Griekenland en Tur
kije bereid zijn tegen het eind
van dit jaar, samen met Amerika
en West-Duitsland, een overeen
komst over de vorming van een
multilaterale Navo-kernvloot te
ondertekenen.
Zij spraken de hoop uit dat
ook NEDERLAND er aan zal
deelnemen. Zij achtten het niet
onmogelijk dat Italië tegen die
tijd bereid zal zijn mee te doen.
De regering-Johnson schakelt
volgens hen Groot-Brittannië
niet van deelneming uit, zelfs in
dien de socialisten de komende
verkiezingen winnen. Zoals be
kend heeft de „labour"-partij
zich tegen de ideeën van een
multilaterale kernmacht verzet.
Een van de Amerikaanse zegs
lieden zei dat de onlangs over
dit onderwerp gedane verklaring
door Harold Wilson, de leider
van de labour-partij, aanwijzin
gen voor een zekere plooibaar
heid bevatte en een wenk dat
„de deur nog op een kier stond".
Amerika is, aldus deelde men
in kringen van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse za
ken mee, bereid met het plan
voort te gaan zonder aanvanke
lijke deelneming van Engeland
of Italië. „Op dit gebied is geen
enkel land onmisbaar" zo zeiden
zij.
De acht landen die op het
ogenblik besprekingen in Parijs
voeren zullen, naar wordt ver
wacht, voor onbepaalde tijd gaan
vergaderen, zelfs nadat een po
litieke overeenkomst is bereikt.
Het zijn Amerika, België, Enge
land, Griekenland, Italië, NE
DERLAND, Turkije en West-
Duitsland.
Op de laatste dag van haar be
zoek aan de Canadese provincie
Prince Edward Island is konin-
ging Elizabeth van Engeland in
gezelschap van prins Philip ont
vangen door het provinciale par
lement en bezocht de vorstin een
hal waar kinderen van het ge
hele eiland bijeen waren.
Woensdagavond laat vertrok
het koninklijke jacht naar de
stad Quebec, waar Fransspre
kende extremisten, die een onaf
hankelijk Quebec wensen, heb
ben verklaard dat de koningin
niet welkom is en met betogin
gen hebben gedreigd. De „Ras-
semblement pour l'Indépendance
Nationale" (R.I.N.) heeft een
20.000 pamfletten huis aan huis
laten verspreiden, waarin de in
woners van Quebec worden op
geroepen voor een protestbijeen
komst. Deze verspreiding ge
schiedde met toestemming van
commissaris van politie Roger
Lemire.
Het Indonesische persbureau
Antara meldt, dat het Indone
sische leger met goed gevolg vijf
in Indonesië vervaardigde raket
ten heeft gelanceerd van een ba-
basis in West-Java. Een van deze
raketten was een geleid projec
tiel.
DELFZIJL VERHOOGT
HAVENGELD
Het dagelijks bestuur van het
havenschap Delfzijl heeft de ha
vengelden met ingang van 1 no
vember met 12,5 procent ver
hoogd. Op 1 maart 1965 zaj het
havengeld nog eens met een
zelfde percentage worden ver
hoogd.
Het havenschap voldoet hier
mee aan het verzoek van de mi
nister van economische zaken om
de gevraagde verhoging van het
havengeld met 25 procent niet
in één keer in ta .voeren,