Nog geen overeenstemming op Cyprus Eerste vrachtschip met atoomenergie De moord op de Schotse Jessie Gibson HET NEDERLANDS-DUITSE GESPREK HET WEER DONDERDAG 1 OKTOBER 1964 20e Jaargang - No. Mi-r^ Gespannen toestand in Malawi SOEKARNO IN MOSKOU ZESDAAGS VERBLIJF IN ROTTERDAM Droog en zonnig Hoogwater Weerbericht Zon- en Maanstanden Meteorologische oorlogvoering BEWIJZEN TEGEN ROTTERDAMSE ZEEMAN BETOGINGEN IN PAKISTAN Opnieuw parachutisten gevangengenomen Fwudsering WJ abonnementTerneuzen Oitfecfenr-Hoofredacteur: L van 6e Sande Redactie-adree: Noordstraat 55—57 Administratie-adres: Smidswal Telefoon; 01150 2073 Gironummer: 38150 Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per maan f2.—: per week 50 ct. Losse nrs 10 ct. DE ZEEUW Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 etj minimum per advertentie ƒ2,40. Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels* advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel méér 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging. Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur. Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer tot 10 uur v.m. Prins Bernhard opent een fabriek in Zaandam Z. K. H. prins Bernhard loopt door een erehaag, gevormd door Turkse arbeiders, naar 't spreek gestoelte, waar Z. K. H. een nieu we fabriek voor industriële wo- ningbouw te Zaandam opende. Orhan Eralp, de Turkse per manente vertegenwoordiger bij de Ver. Naties, heeft dinsdag avond te New York tegenover verslaggevers verklaard dat er moeilijkheden zijn ontstaan over het voorstel om de belangrijke weg tussen Nicosia en Kyrenia onder toezicht van de V. N.-vre- desmacht in Cyprus te plaatsen. Deze weg wordt thans door de Turkse Cyprioten beheerst. Eralp deelde dit mede na een onderhoud, dat hij met secreta ris-generaal Oe Thant had ge had. Oe Thant had in de door de veiligheidsraad aan Cyprus ge wijde bijeenkomst verklaard dat de betrokken partijen overeen waren gekomen deze weg onder toezicht van de V.N.-vredesmacht te plaatsen, die er dan zorg voor zou dragen dat alle Cyprioten van deze weg gebruik zouden kunnen maken. De raad heeft zoals bekend in deze zitting de verlenging van het mandaat der vredesmacht met een nieuwe termijn van drie maanden goed gekeurd. Eralp zei ook nog dat Turkije zich bereid heeft verklaard zijn troepen op het eiland onder be vel der Ver. Naties te plaatsen. Oe Thant was evenwel van me ning geweest dat dit onder de huidige omstandigheden niet tot een ontspanning op Cyprus zou bijdragen. STEUN VOOR MAKARIOS In alle grote straten van Nico sia zijn zinnen gekalkt als „Eno- sis ja, Navo neen", die alle steun aan Makarios en afwijzing van de N. A. V. O. inhouden. Zij wa ren een reactie op aanvallen van twee Grieks-Cyprische weekbla den op president Makarios we gens diens steunzoeken bij de Sowjet-Unie. Volgens deze bla den zou een eventueel Sowjet- Cyprisch akkoord het eiland van de enosis-gedachte aanslui ting bij Griekenland verwijde ren en het in het anti-westerse blok voeren. De gehele Grieks- Cyprische dagbladpers keerde zich woensdag tegen de twee weekbladen. 33 MILJOEN De Cyprische minister van fi nanciën heeft ongeveer 33 mil joen gulden uitgetrokken om de kosten van de defensie te be strijden. Daarvan is ongeveer 10 miljoen gulden bestemd voor de instandhouding van het 40.000 man sterke Grieks-Cyprische vei- ligheidieger. De militaire be groting slokt vijftien procent van de geraamde totale uitgaven op. Volgens de minister is de fi nanciële toestand van het eiland niettemin stabiel. RUSSISCH-CYPRISCH AKKOORD GETEKEND In Moskou is woensdagmid dag een overeenkomst getekend inzake Russische militaire en economische steun aan Cyprus. De Cyprische afvaardiging wil de tegenover persvertegenwoor digers niets meedelen over de aard van de wapens die de Sowjet-Unie zal leveren. Het akkoord werd van Cypri sche zijde getekend door de minister van buitenlandse zaken Kyprianoe. Deze zei later dat het akkoord slechts is bereikt over militaire hulp en niet over economische steun. Hij zei dat er geen enkele voorwaarde aan is verbonden. Een diplomatieke zegsman verklaarde dat er geen Russische deskundigen naar Cyprus komen en dat ook geen enkele Cypri sche militair naar de Sowjet- Unie zal gaan om instructies te krijgen in het gebruik van de wapens. Aangenomen wordt dat de Sowjet-Unie het materieel op gunstige voorwaarden levert. Men meent dat er ook luchtdoel geschut bij is. Bij de eerste ronde van de Nederlands-Duitse besprekingen in Bonn zijn woensdagmiddag geen concrete Duitse plannen voor een Europese politieke unie op tafel gelegd. Van bevoegde zijde is verno men dat bondskanselier Erhard die gesecundeerd werd door zijn staatssecretarissen Carstens en Westrick, de Duitse denkbeelden voor een Europese politieke samenwerking mondeling uiteen heeft gezet, waarna door minis ter-president Marijnen, minister Luns en staatssecretaris De Block verdere verduidelijkingen zijn gevraagd. Volgens Duitse persberichten gaan de Duitse plannen in de richting van periodiek overleg tussen regeringsleiders en vak ministers van de zes landen der Europese gemeenschappen naar het voorbeeld der Frans-Duitse samenwerking, waarbij men de deur voor latere deelneming van Engeland zou openhouden. NEDERLANDS STANDPUNT Volgens door Reuter aange haalde. kringen heeft minister president Marijnen tijdens het gesprek met Erhard het Neder- dat men met stappen in de rich- landse standpunt gehandhaafd ting van een politieke unie moet wachten tot de nieuwe Britse regering de gelegenheid heeft gekregen haar opvattingen kenbaar te maken. In Malawi is de toestand uiterst gespannen. De politieke crisis die ontstond nadat drie ministers vrijwillig hun functie hadden neergelegd, verwekt nog steeds talrijke betogingen. Een der onlangs benoemde ministers, Sjakoeamba, aan wie de portefeuille van economische en sociale ontwikkeling werd toevertrouwd, is maandag in Zomba, de hoofdstad van Mala wi, door een menigte gemoles teerd. De minister bevindt zich thans in een ziekenhuis. Zijn toe stand is zorgwekkend. Hij werd bewerkt met fietskettingen en stokken. VERMIST Evenals in Zomba wordt in Blantyre-Limbe, een handelscen trum 75 km ten zuiden van de hoofdstad, druk betoogd. Een van de ontslagen minis ters, Ortin Sjirwa, wordt ver mist. Zijn uitgebrande auto is een 30-tal km van Blantyre ge vonden. Dr. Banda maakt een tournee door de noordelijke provincies en in het midden van het land. Hij poogt het volk uit te leggen hoe en waarom de politieke crisis is ontstaan na de ontdekking van een samenzwering waarachter volgens Banda China stond. MISHANDELD Nader wordt gemeld, dat de zetel van de aan het bewind zijn de congrespartij van Malawi door brand is verwoest. De opstandelingen die het ge bouw in brand hebben gestoken, hadden ook de inTuister aange vallen die thans in het ziekenhuis ligt. Zij mishandelden voorts een hoofdinspecteur van politie en staken Malawische vlaggen in brand. De ontslagen en vrijwil lig afgetreden ministers hebben Banda's politiek gehekeld ten aanzien van Portugees Mozam bique, Zuid-Rhodesië en Zuid- Afrika en verschilden met hem van mening over belastingver hoging van tarieven voor ge neeskundige verzorging. Op een receptie in het Krem lin heeft president Soekarno woensdagavond gezegd dat zijn besprekingen met Chroesjtsjov en andere Russische leiders „buitengewoon succesvol" zijn geweest en een grote bijdrage hebben geleverd aan de betrek kingen tussen de Sowjet-Unie en Indonesië. Uit Indonesische bron is in Moskou vernomen dat In donesië vermoedelijk meer mi litaire goederen van de Sowjet- Unie zal kopen. Soekarno die dinsdag uit Wenen in Moskou aankwam, gaat vandaag naar Genève. Met hem vertrekken generaal Abdoel Haris Nasoetion, minister van defensie; Soeharto, minister voor nationale ontwikkeling, en Moe- da Dalam, minister voor de cen trale bank. Het K.N.M.I. deelt mede: Rond een hogedrukgebied, waarvan het centrum boven de Noordzee ligt, stroomde met ma tige oostelijke winden drogere lucht naar ons land. In deze lucht komt weinig bewolking voor. Het hogedrukgebied zal over Denemarken verder naar het oosten trekken. Boven de Golf van Biscaje ligt een depres- DONDERDAG 1 OKTOBER v.m. n.m. Breskens 10.02 10.51 Terneuzen 10.37 11.26 Hansweert 11.17 12.06 Walsoorden 11.27 12.16 VRIJDAG 2 OKTOBER v.m. n.m. Breskens 11.23 11.25 Terneuzen 11.58 Hansweert 0.38 12.45 Walsoorden 0.48 12.50 sie, die langzaam naar Zuid- Frankrijk trekt. Tussen het hoge drukgebied en deze depressie blijft een matige en af en toe vrij krachtige oostelijke wind waaien, waarbij de middagtem- peraturen ongeveer dezelfde zul len zijn als gisteren. medegedeeld door het K.N.M.I., geldig tot (hedenavond. Oostelijke wind. Droog weer met weinig bewol king. Matige, af en toe vrij krach tige oostelijke wind. Ongeveer dezelfde middagtemperaturen als gisteren. ZON MAAN op onder op onder Okt. 1 6.40 18.18 0.51 17.11 2 6.42 18.16 2.11 17.37 3 6.44 18.13 3.31 17.59 President Johnson hij Edward Kennedy President Lyndon Johnson heeft senator Edward Kennedy be zocht in Boston. Edward Kenne dy heeft bij een vliegtuigongeluk maanden geleden zijn rug gebro ken. Het was voor het eerst, dat men het „strykerframe" (achter grond) had verwijderd bij de patiënt. In het midden mevr. Joan Kennedy. Denken de Amerikanen erover het weer dusdanig te beïnvloe den dat de Sowjet-Unie slacht offer van een nieuwe ijstijd wordt? „Rode Ster", het orgaan van het Russische ministerie van defensie, schreef woensdag dat functionarissen van het Penta gon, het Amerikaanse ministerie van defensie, iets dergelijks heb ben geopperd en dat de V. S. trachten door middel van bal lons weerkundige gegevens over de communistische wereld te verkrijgen. Voorts heeft de Amerikaanse professor Wider, aldus „Rode Ster", voorgesteld een kunstma tige droogte in de Sowjet-Unie te veroorzaken. Woensdagmorgen vroeg lag voor Hoek van Holland het Amerikaanse n.s. (nucleair schip) „Savannah", het eerste vrachtschip met atoomenergie dat een bezoek van zes dagen aan Rotterdam zal brengen om 's werelds grootste haven en zijn bewoners kennis te laten maken met het allernieuwste op het gebied van de koop vaardij. De „Savannah" is ruim 180 meter lang en bijna 24 meter breed. Zestig passagiers kunnen meevaren en M.000 ton vaste lading kan in de ruimen wor den gestouwd. De ontwikkeling van de „Sa vannah" is een gezamenlijk project van de Amerikaanse commissie voor atoomenergie en de Maritime Administration en het ministerie van handel. Het schip werd ontworpen door George G. Sharp in New York en gebouwd door de Shipbuil ding Corp. of Camden te New Jersey. Het schip is in exploita tie bij een particuliere scheep vaartmaatschappij, de American Export and Isbrandtsen Lines. VIJF MISSIES President Eisenhower heeft de stoot gegeven tot de bouw, waarvoor op 20 juli 1956 het Amerikaanse congres zijn toe stemming gaf. De kiel werd op 22 mei 1958 gelegd en op 21 juli 1959 gleed het casco te water, nadat mevr. Eisenhower het had gedoopt. Eind 1961 was het schip compleet en gereed voor zijn próefvaarten. De „Savannah" heeft vijf be langrijke missies: de wereld het gebruik van kernenergie als een instrument des vredes voor het welzijn van de mensheid te tonen; de kracht die in het atoom aanwezig is op vreedzame wijze en op commerciële basis aan de wereld ter beschikking te stellen; aan te tonen dat door kern energie aangedreven koopvaar dijschepen betrouwbaar en vei lig zijn; Op snelle wijze de oplossing te vinden van problemen zoals internationale aansprakelijkheid en schadeloosstelling en de aan wezigheid van nucleaire sche pen in wereldhavens aanvaard baar te maken; de commissie voor atoomener gie en de Maritime Administra tion in de gelegenheid te stel len de bijdrage van de nucleaire energie-opwekking dienstbaar te maken aan de koopvaardij. ANDERE PIONIER De naam „Savannah" is ge kozen omdat 145 jaar geleden een andere pionier, het eerste zeilschip met stoomaandrijving, dezelfde naam droeg en een succesvolle reis van Savannah in Georgia naar Liverpool maakte. Dat was het begin van de stoomvaart. Gezagvoerder van het schip is captain Austin D. Cushman, een stevige vijftiger, van zijn 18de jaar af zeeman. Hij heeft het reisprogramma bij elkaar moeten boksen want er waren heel wat havenauto riteiten die er niets happig op waren „een drijvende atoom bom" in hun haven te krijgen. Nu is de „Savannah" echt geen drijvende atoombom, maar dat gelooft niet iedereen zonder meer, als het woord atoom is gevallen. Met zijn 22.000 brt. is de „Savannah" geen opvallend groot schip, maar de verwach ting bestaat dat heel wat Rot terdammers het schip zullen willen zien. De marinierskapel stond op de Parkkade toen het schip af meerde en burgemeester Van Walsum ontving officieren en autoriteiten. De burgemeester wees er op dat Rotterdam probeert „up to date" te blijven. Daarom is deze kennismaking met dit unieke schip, dat een pionier zal blij ken te zijn, voor Rotterdam van groot belang. De Amerikaanse chargé d'af faires Fisher Howe zei dat de mensen steeds getracht hebben snellere en efficientere schepen te bouwen. In die ontwikkeling is de „Savannah" een schakel. Hij hoopte dat het schip er toe bij zou dragen Nederland en Amerika dichter bij elkaar te brengen. De kapitein nodigde tenslot te alle officiële gasten aan boord en over hun hoofden heen alle Rotterdammers en andere belangstellenden, voor wie het schip van 2 oktober af dagelijks te bezichtigen zal zijn. Er is een einde gekomen aan de ambtelijk-justitiële strubbe lingen tussen Schotland en Nederland over de uitlevering van de 28-jarige ongehuwde Rotterdamse zeeman H. W. P., die al geruime tijd in het Maas- stedelijke huis van bewaring verblijft als de vermoedelijke dader van de wurgmoord op de 34-jarige wasvrouw Jessie Gib son uit Grangemouth (nabij Glasgow). Niet zo lang geleden dreigde het onderzoek in deze sensatio nele moordzaak in een impasse te geraken, omdat de Schotse justitie bezwaren bleek te heb ben tegen de afgifte aan Neder landse collega's van op de zaak betrekking hebbende stukken. De Rotterdamse inspecteur P. J. Masereeuw, die voor het instel len van een onderzoek enige da gen in Schotland verbleef, kreeg te horen dat men stond op de uitlevering van de verdachte. De officier van justitie, mr. P. A. H. Bos, belast met het aan voeren van bewijsmateriaal tegen de zeeman, heeft thans be richt ontvangen dat men in Schotland het verzoek tot uit levering van P. heeft gestaakt. De justitie in Glasgow voegde daaraan toe dat het Schotse dos sier zo spoedig mogelijk zal wor den opgestuurd. Mr. Bos verklaarde dat hij voldoende bewijsmateriaal heeft verzameld om P. voor de recht bank te brengen, verdacht van moord op de wasvrouw. De zee man zelf blijft hardnekkig ont kennen iets met de zaak uit staande te hebben. De officier verwacht dat het dossier uit Schotland gegevens zal bevatten die het bewijs tegen P. zullen versterken. Duizenden Pakistanen in West en Oost-Pakistan hebben deel genomen aan een door de oppo sitie op touw gezette algemene staking uit protest tegen „onder drukkingsmaatregelen van de regering tegen studenten, arbei ders, politieke partijen en de pers". In Dacca, de hoofdstad van Oost-Pakistan zijn de verbindin gen tussen de stad en de rest van het land verbroken. Winkels en kantoren zijn gesloten en ver keer is er nagenoeg niet. Dinsdagavond hebben leiders van vijf oppositiepartijen ge sproken op bijeenkomsten en ge pleit voor „herstel van de demo cratie in het land". Voor een 100.000 mensen betoogde Moe- ïana Basjani, leider van de linkse partij „National Awami", dat Pakistan zich in de greep van „de Amerikaanse imperialisten" be vindt. Ook in Kar^tsji en andere Pa kistaanse steden zijn betogingen tegen „de onderdrukking" ge houden. In hét gebied van Labis in Z.- Malakka zijn woensdag nog drie Indonesische parachutisten ge vangengenomen, zo is van wel ingelichte militaire zijde in Sin gapore vernomen. De drie man nen hadden burgerkleren aan en schenen uitgehongerd. Van de 100 infiltranten en pa rachutisten die begin september, in dit gebied landden, zwerft er nog maar een tiental in de be boste heuvels rond. Veiligheids troepen hebben er 27 gedood en ongeveer 60 gevangengenomen. MISLUKKING. In Koeala Loempoer heeft de Indonesische tweede luitenant Soetikno, die volgens de Malei- sische autoriteiten de leider was, van de parachutisten, op een persconferentie de actie een „droevige mislukking" genoemd. Hijzelf was drie weken na de land'ng gevangen genomen. Hij zei, dat hij door middel van door hem ondertekende vlugschriften die boven het oerwoud zijn uitge gooid, zijn volgelingen had aan geraden zich over te geven. Luitenant Soetikno zei dat hem vóór zijn vertrek uit Indonesië was gezegd, dat de parachutis ten Maleisië zouden gaan „bevrij den van het kolonialistische juk en dat de bevolking hen met open armen zou ontvangen. „Ik was verstomd toen ik merkte dat de Ma'eiers ons vijandig gezind, zijn", aldus de officier. Volgens! hem waren er op 1 september 3' Hercules-vliegtuigen met elk 48 parachutisten uit Indonesië veix trokken. Onder zijn medegevang genen waren Indonesiërs uit ééij van de twee andere vliegtuigen. Inzittenden uit het derde toestel had hij niet gezien. Maleisische autoriteiten nemen aan, dat één van de drie „vliêSt.uigejvJA.?ee is -gestort..-

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1964 | | pagina 1