Complot tegen regering
in Bolivia
Het incident
in de Golf van Tonkin
Dicussie in België over
Schelde-Rijnverbinding
OUD-PRESIDENT ZUAZO
GEARRESTEERD
ABSOLUTE MEERDERHEID VOOR
ZWEEDSE SOCIAAL-DEMOCRATEN
HET WEER
MARGARINE
CENT DUURDER
BELGISCHE PERSSTEM
OVER ANTI-R.E.M.-WET
Maandag 21 Dinsdag 22 september 1964
20e Jaargang - No. 63¥£
Weerbericht
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
Koude nacht
Gijzelaars
in Bolivia
Levenslang tegen
Wolff geëist
STAKING IN WENEN
Perskritiek
ORKAAN „GLADYS"
BEDREIGT BERMUDA
GRAPJE
VAN GOLDWATER
ALGEMENE STAKING
IN SAIGON
b rankering bi} abonnement: Terneuzen
Dlreefenr-HoofreflaetenW I van de Sande
Redaetie-adres: Noordatraat 55—67
AdminJstratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs jf6,— per kwartaal; pef
maand f 2,per week 50 et Losse nrs 10 ct.
DE VRIJE ZEEUW
Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 18 ét; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels-
advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel méér
22 ct Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur v.m.
De Boliviaanse regering heeft zondag in het gehele land de
staat van beleg afgekondigd na de ontdekking van een komplot
tegen de regering. Dit is in La Paz officieel meegedeeld.
De vroegere president Hernan Siles Zuazo en twee afgevaardig
den van de oppositie zijn gearresteerd.
President Estenssoro heeft inmiddels een spoedbijeenkomst van
het kabinet belegd.
In het communiqué waarin de
afkondiging van de staat van
beleg werd bekendgemaakt, werd
gezegd dat de „samenzwering"
al maanden geleden was begon
nen.
Naar van officieuse zijde ver
luidt zou de „revolutionaire
links-nationalistisehe partij" (P.
R. I. N.) met andere oppositie
groeperingen achter het kom
plot staan. De leider van de P.
R. I. N. is Jüan Lechin, algemeen
secretaris van de Boliviaanse
mijnwerkersbond en voormalig
vice-president van de republiek.
Hij zou zijn ondergedoken. On
der de arrestanten bevindt zich
een parlementslid van de P. R. I.
N., Alberto Morales.
HONGERSTAKING
In juni jl. hielden Lechin en
oud-president Siles Zuazo een
korte hongerstaking uit protest
tegen de methoden bij de verkie
zingen op 31 mei, waarbij presi
dent Estenssoro werd herkozen.
Na hun hongerstaking spraken
de twee politici over een „nieuw
plan voor actief verzet," waarbij
zij de toestand vergeleken met
die van het voorjaar van 1952,
toen mede door hun toedoen de
huidige regering aan de macht
kwam.
Lechin en Siles Zuazo werden
in hun verzet gesteund door een
staking van 20.000 mijnwerkers
en door studenten, die betoog
den dat de resultaten van de ver
kiezingen waren vervalst. Es
tenssoro werd herkozen, doordat
de partij van Lechin eerst was
verboden.
Deze partij had zich afgeschei
den van de regeringspartij.
ARRESTATIES
Er zouden reeds meer dan 100
mensen zijn aangehouden, onder
wie Antonio Anze Jimenez en
Walter Vasquez Michel, leiders
van de „Boliviaanse socialistische
falanx", Mario Alarcon Lahor,
particulier secretaris van oud
president Siles Zuazo, en Estan
ley Camberos, oud-ambassadeur
in Co'ombia.
In La Paz heerste zondagavond
rust. De politie en het leger wa
ren geconsigneerd.
Het ministerie van binnenland
se zaken in La Paz gaf zondag
avond een communiqué uit,
waarin werd gezegd, dat het doe]
van het komplot was de huidige
regering te vervangen door een
„junta onder leiding van Siles
Zuazo". De samenzweerders wa
ren o.a. van plan geweest de pre
sident en de vice-president te
vermoorden.
SABOTAGEPLANNEN
Voorts had men opstanden wil
len organiseren in de departe
menten Santa Cruz, Oriente en
In Zweden hebben de regeren
de sociaal-democraten bij de ver
kiezingen van zondag volgens de
voorlopige uitslag de absolute
meerderheid behaald.
De 233 zetels zullen, zoals het
er nu uitziet, in de nieuwe ka
mer als volgt verdeeld zijn:
Sociaal-democraten 117
(winst drie)
Liberalen 40
(ongewijzigd)
Centristen 37
(winst drie)
Conservatieven 28
(verlies elf)
Communisten 8
(winst drie)
Burger-verbond 3
(bestond in '60 nog niet)
De nieuwe kamer telt 1 zetel
meer dan de oude met het oog
Medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig van maandagavond tot
dinsdagavond.
Afnemend buiig
Koude nacht met weinig wind
en in het binnenland plaatselijk
nachtvorst. Vanavond en van
nacht nog hier en daar en bui.
Dinsdag overdag op de meeste
plaatsen droog weer met zon
nige perioden. Zwakke tot ma
tige zuidwestelijke wind. Iets
hogere middagtemperaturen dan
maandag.
DINSDAG 22 SEPTEMBER
v.m. n.m.
Breskens 2.18 2.19
Terneuzen 2.53 2.54
Hansweert 3.33 3.34
Walsoorden 3.43 3.44
WOENSDAG 23 SEPTEMBER
v.m. n.m.
Breskens 2.52 2.56
Terneuzen 3.27 3.31
Hansweert 4.07 4.11
Walsoorden 4.17 4.21
ZON MAAN
op onder op onder
Sopt.
21 6.24 18.41 19.09 5.35
22 6.25 18.39 19.26 6.53
23 6.27 18.36 19.44 8.12
24 6.29 18.34 20.25 9.34
op de bevolkingstoename.
Premier Tage Erlanders so
ciaal-democraten, die al 32 jaar
aan de regering zijn, kregen met
hun 117 zetels juist de absolute
meerderheid. Zij zullen nu zon
der de steun van de communis
ten kunnen regeren.
De oppositie is verzwakt door
het optreden van twee nieuwe
partijen, het christen-democra
tisch verbond, dat 1,8 pet. van
de stemmen kreeg maar geen
zetels behaalde en het burger-
verbond, dat drie zetels ver
kreeg.
NOG NIET ZEKER
De sociaal-democratische par
tij in Zweden heeft wel een ab
solute meerderheid behaald,
maar kan die weer verliezen als
de per post uitgebrachte stem
men zijn geteld.
Volgens de voorlopige cijfers
hebben de socialisten 117 van de
233 zetels in de kamer verkre
gen. Het zal enkele dagen duren
voordat de definitieve uitslag
bekend is.
Achter een depressie die zater
dag via Schotland en de Noord
zee naar Zweden trok, is ge
durende het weekeinde koude en
onstabiele lucht over ons land
gestroomd waarin talrijke buien
voorkwamen; op sommige plaat
sen gingende buien met hagel
en onweer gepaard. De tempe
raturen waren enkele graden
beneden normaal. Maandagmor
gen arriveerde een oceanisch
hogedrukgebied boven West-
Frankrijk. Een rug van hogedruk
strekte zich over de Britse eilan
den naar het noorden uit. In de
komende nacht zal deze rug van
hogedruk ons land bereiken. In
de koude lucht zal de tempera
tuur dan bij weinig wind en hel
dere hemel flink kunnen dalen.
In het binnenland is plaatselijk
nachtvorst mogelijk.
Aan de buiigheid komt onder
invloed van de hogedruk een
einde. Op de oceaan is een diepe
depressie ontstaan. Luchtdruk
dalingen die daarmee samenhan
gen, breiden zich naar de Britse
eilanden en vooral naar het zee
gebied tussen Schotland en IJs
land uit. Tengevolge hiervan zal
de wind uit het zuidwesten gaan
waaien. In de namiddag kunnen
de temperaturen daardoor iets
hoger worden dan maandag.
Bolivia, gewapende aanvallen wil
len plegen op openbare gebou
wen, een belangrijke oliepijplei-
dïng willen laten springen en
spoorlijnen willen saboteren.
Zaterdag waren in het kader
van deze actie reeds aanvallen
gepleegd op gebouwen in Chu-
quisaca, aldus het communiqé.
De autoriteiten drukken hun
leedwezen uit over het feit, dat
de oppositie niet evenzeer blijk
heeft gegeven van goede wil als
de regering voor het „consoli
deren van de instellingen en voor
het verzekeren van vrede en rust
voor alle Bolivianen". De „revo
lutionaire nationale beweging",
gesterkt door de wettigheid van
haar mandaat en door de steun
van het volk, „is vastbesloten
de economische en sociale ont
wikkeling van het land voort te
zetten en met de grootste streng
heid op te treden tegen de ele
menten die de verantwoordelijk
heid dragen voor deze samenwer
king ,öie gericht was tegen hot
volk en zijn revolutie", zo besluit
hett communiqué.
De margarine wordt met in
gang van vandaag per pakje van
250 gram een cent duurder.
De bond van Nederlandse mar
garinefabrikanten zegt, dat „de
prijzen van oliën en vetten zich
op een te hoog niveau blijven
bewegen om doorberekening van
bepaalde kostenverhogingen zon
der prijswijziging mogelijk te
maken". Met het ministerie van
economische zaken heeft het ge
bruikelijke overleg plaats gehad.
Mijnwerkers van de tinmijnen
van Hoeanoeni, ongeveer 300 km
ten zuiden van de Boliviaanse
hoofdstad La Paz, hebben een
Westduitse technicus en drie
Boliviaanse administrateurs van
deze mijnen als gijzelaars gevan
gen genomen. Zij willen op deze
wijze een loonsverhoging af
dwingen die hun, naar zij zeg
gen, toekomt, omdat de voor
hen geldende produktienormen
zijn verhoogd.
De Westduitse ambassade in
La Paz heeft stappen gedaan om
de vrijlating van de Westduitse
gijzelaar te verkrijgen.
In
een verklaring van het
Noordvietnamese ministerie van'
buitenlandse zaken, verspreid
door het Chinese persbureau
„Nieuw China", wordt gezegd,
dat vrijdagavond om tien uur
(plaatselijke tijd), toen twee
Amerikaanse torpedobootjagers
in de richting van een nabij
Nghe-An gelegen punt koersten,
vanaf de kust zware ontploffin
gen, lichtstralen en daarboven
cirkelende vliegtuigen werden
waargenomen. Deze oorlogssche
pen behoorden, aldus de verkla
ring, tot een groep torpedoboot
jagers, die de Verenigde Staten
op 17 en 18 september voor oefe
ningen naar de aan Noord-Viet
nam grenzende wateren hadden
gezonden.
„Vervolgens werden in berich
ten, toegeschreven aan het
Amerikaanse ministerie van de
fensie, Vietnamese patrouille
vaartuigen er botweg van be
schuldigd aanvallen tegen de
Amerikaanse oorlogsschepen te
hebben ondernomen, terwijl de
Amerikaanse pers met vergel
dingsmaatregelen tegen de de
mocratische republiek Vietnam
begon te dreigen.
Zaterdagmorgen om half negen heeft burgemeester Rjjpstra een krans van witte en rose chrysan
ten neergelegd aan de voet van het monument bij de Westsluis ter herdenking van Terneuzen! he
vrjjding op 20 september 1944.
„Jarenlang heeft België aan
gedrongen op een nieuwe
Schelde-Rijnverbinding en kritiek
op Nederland uitgeoefend omdat
geen akkoord kon worden be
reikt. Nu er eindelijk met veel
moeite een akkoord tot stand is
gekomen, dat in Nederland prak
tisch al is bekrachtigd, wordt
van Belgische zijde getalmd met
de goedkeuring. Dat is een wel
zeer paradoxale toestand."
Dit heeft de Antwerpse wet
houder van havenzaken, L. Del-
waide, verklaard op een in Gent
gehouden contactdag van het
Belgisch studiecentrum voor de
binnenscheepvaart.
„Men mag niet langer dralen,
indien men de positie van Ant
werpen als Rijnhaven en als
grote wereldhaven niet in gevaar
wil brengen," voegde hij bier aan
toe.
De tegenstellingen, die tussen
De openbare aanklager heeft
vanmorgen in München levens
lange gevangenisstraf geëist te
gen de 64-jarige voormalige S.S.-
generaai Karl Wolff, adjudant
van Himmler en verbindingsoffi-
icer tussen deze en Hitier.
Wolff wordt mede verant
woordelijk geacht voor de moord
op 300.000 mensen.
Antwerpen, Gent en Luik over
het verdrag met Nederland be
staan, bleken uit de inleidingen,
die op de contactdag werden ge
houden.
De Antwerpse wethouder
richtte zich in zijn toespraak in
het bijzonder tot een afgevaar
digde van het fonds van de Bel
gische Rijnvaart, Charbonnier,
die betoogde dat het verdrag tal
van punten bevat, die onvoldoen
de zijn omschreven. Hij eiste, dat
de Belgische regering van Neder
land een aantal formele wijzigin
gen toegezegd krijgt.
STATISTIEKEN „LIEGEN"
Charbonnier verklaarde dat 't
verdrag met zich meebrengt dat
België het gehele project van de
nieuwe verbinding tussen de
Sctelde en de Rijn zal moeten
betalen, aangezien Nederland
zijn bjjdrage ruimschoots terug
krijgt door het innen van de be
lastingen op de op Nederlands
grondgebied 'rit te voeren wer
ken.
Daarnaast sprak hij zijn onge
rustheid uit over het feit, dat
over enkele vraagstukken wel
formele verklaringen zijn afge
legd, maar dat het verdrag daar
van niet rept. „Binnen tien jaar
zullen zij die thans geruststellen
de verklaringen hebben afgelegd
wellicht van het politieke toneel
zijn verdwenen en wat dan?"
Wethouder Delwaide kreeg het
ook aan de stok met zijn Gentse
collega, oud-minister Van den
Daele, die de bezwaren van Gent
tegen het verdrag had toege
licht. De Antwerpse wethouder
belichtte met enkele cijfers de
positie van de Antwerpse en
Gentse havens, hetgeen de heer
Van den Daele deed opmerken,
dat „statistieken een moderne
wijze van liegen" zijn.
Het Schelde-Rijnverdrag is in
België alleen nog maar goedge
keurd door de commissie van
buitenlandse zaken uit de kamer
van volksvertegenwoordigers.
De Weense trams kwamen
vrijdag om twaalf uur tot stil
stand door een staking van elek
triciteitsarbeiders, die drie uur
duurde. Deze staking werd ge
voerd uit protest tegen het in
trekken van het mandaat van de
Oostenrijkse minister van bin
nenlandse zaken, Franz Olah,
door de leiders van de vakbon
den. Demonstrerende arbeiders
begaven zich naar het hoofd
kwartier van de socialistische
partij onder de uitroepen „Laat
Olah. met rust" en „Doe Broda
weg", (dr. Christian Broda, de
socialistische minister van justi
tie, zou de grootste tegenstander
van Olah zijn).
Franz Olah, voormalig voor
zitter van de Oostenrijkse vak
bonden, is door de betrokken
partijen wegens slechte partij
discipline van zijn mandaat ont
heven.
„Een ieder, zo gaat de verkla
ring verder, herinnert zich nog
een soortgelijk incident, dat op
4 augustus 1964 plaats had en dat
door de Amerikaanse regering
werd aangegrepen als voorwend
sel voor oorlogshandelingen te
gen Vietnam, die dan ook de
volgende dag werkelijk werden
uitgevoerd.
Het lijkt erop, dat de Verenig
de Staten thans bezig zijn een
soortgelijk sprookje te creeëren
om een eventuele aanval tegen
de Vietnamese democratische re
publiek te rechtvaardigen."
De Noordvietnamese regering
spreekt vervolgens de geuite be
schuldigingen categorisch tegen,
daaraan toevoegend dat zij geen
enkele inbreuk op haar soeverei
niteit en territoriale integriteit
door Amerikaanse imperialisten
en hun knechten zal dulden. „De
Verenigde Staten en hun vazal
len zullen de verantwoordelijk
heid dragen voor de ernstige ge
volgen die uit hun oorlogszuch
tige handelingen in dit gebied
voortvloeien," aldus besluit de
verklaring van het Noordvietna
mese ministerie van buitenland
se zaken.
In Washington bewaartmen
nog steeds een officieel stilzwij
gen over het gebeurde in de Golf
van Tonkin. Alleen heeft een ge
zaghebbende zegsman verklaard,
dat Amerikaanse schepen waren
aangevallen.
Het stilzwijgen heeft ertoe ge
leid, dat in de Amerikaanse
hoofdstad tal van tegenstrijdige
geruchten de ronde doen over
wat precies is gebeurd.
Het Chinese persbuerau ver
spreidde een verklaring van het
Noordvietnamese militaire op
perbevel, dat eveneens een on
gewoon snelle reactie op de be
richten over het incident bevat.
„Volgens berichten in de bui
tenlandse pers hebben de Ver-
engide Staten op 17 en 18 sep
tember verscheidene schepen van
hun zevende vloot naar de Golf
van Tonkin gedirigeerd teneinde
daar te provoceren. Bijzonder
ernstig is het feit dat de Ameri
kaanse imperialisten op 18 sep
tember ongegronde berichten
hebben verspreid volgens welke
Noordvietnamese patrouilleboten
de Amerikaanse oorlogsbodem
hadden aangevallen", aldus de
Noordvietnamese verklaring,
waarin verder gezegd wordt dat
het hier een „hernieuwde impe
rialistische, Amerikaanse" po
ging betreft om een excuus te
vinden voor een volgende aan
val op Noord-Vietnam. Het op
perbevel waarschuwde de Ver
enigde Staten dat zij de volle
verantwoording dragen van de
ernstige gevolgen die een nieuwe
aanval zou kunnen hebben.
De Vietnamese radio verklaar
de dat Noord-Vietnam geen
„misdadige handelingen" van de
Verenigde Staten zal dulden.
„Het Vietnamese volk en de
strijdkrachten staan paraat om
de Amerikaanse agressors op
nieuw een lesje te geven wan
neer zij zo brutaal zouden zijn
het gebied van Noord-Vietnam
binnen te dringen", aldus de ra
dio.
Nu het nieuwe incident in de
Golf van Tonkin na de verkla
ring die minister van denfensie
McNamara zaterdag aflegde door
de Amerikaanse regering blijk
baar als gesloten wordt be
schouwd, leveren enige Ameri
kaanse dagbladen kritiek op de
schaarse mededelingen van offi
ciële zijde.
Zo schrijft de New York Times
dat McNamara's „bondige ver
klaring" onvoldoende is. 'n Groot
deel van de wereld zal zich af
vragen of de Amerikaanse sche
pen geldige gronden hadden om
het vuur te openen. Tevens zal
de verdenking ontstaan dat de
werkelijke reden voor het vuren
al te grote nervositeit was als
gevolg van het vorige incident,
aldus het blad.
Ook de New York Herald Tri
bune uit het vermoeden dat de
bevelhebbers van de schepen
uit zenuwachtigheid op „spoken"
hebben geschoten of dat de aan
vallers in het geheel geen aan
vallers waren, maar Zuidvietna-
mese patrouillevaartuigen die
verder naar het noorden voeren
dan zij gemachtigd waren. Zelfs
is het mogelijk dat de Ameri
kaanse schepen heimelijke Zuid-
vietnamese operaties tegen
Noord-Vietnam dekten of een
speciale verkenningsopdracht uit
voerden, aldus het blad dat het
ontstaan van de speculaties toe
schrijft aan de gebrekkige voor
lichting.
„Men kan zich er over verba
zen dat het zover moest komen
dat ondernemende lieden, die
zich volstrekt niet buiten de wet
stelden toen zij met hun onder
neming begonnen, op het ogen
blik dat zij hun doel bereiken,
door overheidsmaatregelen met
terugwerkende kracht worden
geschaad."
Dit schrijft het Belgische ka
tholieke blad „Het Volk" naar
aanleiding van de anti-.E.M.-wet.
„Slechts een wetgevend gezag
kan zich zoiets veroorleven, al
zal iedereen moeten erkennen
dat het gevoel van rechtvaardig
heid of eenvoudige billijkheid
wordt gekrenkt omdat willekeu
rig te werk is gegaan. Maar dat
is een zaak die de Nederlanders
aangaat".
Het blad schrijft echter wel
geïnteresseerd te zijn in de R.E.
M. als verschijnsel. Het schrijft
de populariteit daarvan toe aan
„de instinctmatige voorkeur van
het publiek voor degenen, van
wie het weet dat zij vrij kunnen
spreken en niet zijn gebonden
aan voorgeschreven opvattin
gen".
„De vraag is echter of de in
vloed van de geldmachten, ver
bonden aan ondernemingen zoals
de R.E.M., niet nadeliger zou
kunnen uitvallen dan welke re
geringsinvloed dan ook".
De orkaan „Gladys", de zwaar
ste van dit seizoen tot dusver,
beweegt zich in de richting van
de Bermuda-archipel, zo heeft de
weerkundige dienst van Miami
meegedeeld. In de loop van deze
ochtend zou hij Bermuda berei
ken. Op 100 km van het centrum
van de orkaan komen windsto
ten voor van bijna 180 km per
uur. Op Bermuda is alarm ge
slagen. De kust van de Verenig
de Staten wordt niet rechtstreeks
bedreigd.
Het blad betoogt voorts, dat de
reclame in de t.v. thans ook voor
België aan de orde wordt gesteld
nu zij spoedig op de officiële t.v.
in Nederland zal worden toege
laten. België zal niet achter kun
nen blijven indien de reclame
zowel in Nederland als in Frank
rijk in de t.v. doorbreekt.
Naar aanleiding van de be
richten over een nieuw incident
in de Golf van Tonkin, zei sena
tor Goldwater vrijdag, bij zijn
aankomst in Charleston, waar hij
een verkiezingsrede zou houden:
„Ik hoor dat Lyndon (Johnson)
nieuwe moeilijkheden heeft. Er
is iets in de Golf van Tonkin ge
beurd en met het grote commu-
nisatiesysteem waarover „Yo-
Yo" McNamara (de minister van
defensie) zo opschept, wachten
zij nu op een luchtpostbrief om
uit te zoeken wat er gebeurd is".
Vervolgens kondigde de sena
tor zijn voornemen aan om la
ter naar Washington te gaan „om
te zien wat ik kan doen om te
helpen".
In de Zuidvietnamese hoofd
stad Saigon is vanmorgen een
algemene staking uitgebroken,
waardoor met name de elektri-
citeits- en watervoorziening, het
busvervoer en de verbindingen
worden getroffen. De staking is
voor 48 uur afgekondigd dooi
de vakbonden uit protest tegen
het door de regering opgelegde
stakingsverbod voor de duur van
de noodtoestand.
Ongeveer 60.000 arbeiders, al
len lid van het algemeen vak
verbond, nemen aan de staking
deel.
Ongeveer 3'.'CD stakers trokken
naar het gebouw waar het bu
reau van premier Ngoejen Khanh
is gevestigd. De generaal was er
echter niet. Om 12.30 pl. tijd
stonden de stakers nog steeds
voor het gebouw. Militairen had
den er inmiddels de wacht be
trokken.