Tweede dag van de
Axelse bevrijdingsfeesten
STRAAT GENOEMD NAAR
GENERAAL MACZEK
Vrijdag 18 september 1964
Pagina 3
BRITSE AANVAL
BETEKENT OORLOG
AARDGAS
BIJ BLOKVERWARMING
8 CENT PER M3
KONINKLIJKE ONDERSCHEIDING
VOOR DE HEER GOETHALS
Veertigjarig jubileum
OECUMENE
IN ROME
Martroos van Duits
sleepschip verdronken
DE VRIJE ZEEUW
Generaal Maczek onthult het bord dat zijn naam draagt*
De tweede herdenkingsdag begon om acht uur 's morgens met
een mis in de r.k. kerk welke door </ele Poolse oud-strijders, het
voltallige gemeentebestuur en vele Axelaars werd bijgewoond.
Na deze kerkdienst begaf het gezelschap zich per autobus naar
het Poolse kruis aan de Kanaalweg waar een kranslegging plaats
vond.
De eerste krans werd gelegd
door het gemeentebestuur. De
heren A. H. van der Lee, J. C.
Vink er> H. P. Zegers legden een
krans als leden van het herinne-
ringscómité; de heren D. J. Og-
gel, C. S. Schieman en A. Scheele
als leden van de vereniging
Axel-Polen.
Hierna werd door generaal S.
Maczek een krans aan de voet
van het kruis gelegd.
De generaal dankte de burge
meester voor de eer welke hem
was ten deel gevallen door deze
straat naar hem te noemen.
RECEPTIE
Om elf uur vond op de raads
zaal een receptie plaats voor de
Poolse gasten, aangeboden door
de vereniging Axel-Polen, welke
zeer druk bezocht was.
De voorzitter van deze vereni-
leven, ook in de volgende ge
slachten.
Een der doelstellingen van
onze vereniging is het onderhou
den van contact tussen de Axel-
se bevolking en de Poolse bevrii-
dors, in het bijzonder met de
officieren en manschannen van
de le Poolse pantserdivisie.
Onze vereniging heeft in enke
le albums een uitgebreide docu
mentatie over haar werkzaam
heden Deze albums licepn hier
ter inzage.
Het spijt ons dat kolonel Szvd-
lowski verhinderd is in Axel
aanwezig te zijn, doch wij achten
het een grote eer dat generaal
Maczek met zijn stafofficieren
deze herdenking met hun ver
tegenwoordigheid wil vereren.
We waarderen uw vriendschap,
in 't biizonder ook van de Poolse
oudstriidersverenieing in Vlissin-
gen met wie we steeds in nauw
kon takt mogen leven. Geve God
ook uw vaderland de vrijheid,
waai op het reeds zoveel jaren
wacht.
DANKWOORD
Hierna voerde de voorzitter van
de vereniging van Poolse oud
strijders, de heer Minkiewiez, het
woord. Hij dankte voor de woor
den die door de heer Oggel wa
ren gesproken. Hij had enkele
opdrachten van het hoofdbestuur
van de internationale vereniging
van Poolse oudstrijders uit Lon
den gekregen:
Ten eerste aan de heren A.
Scheele uit Axel en W. A. Mayer
uit Amsterdam de gouden ere-
speld uit te reiken voor het vele
goede dat zij voor de Polen heb
ben gedaan.
De tweede opdracht is aan de
burgemeester en zijn echtgenote
uit te reiken het erediploma en
het ere-insigne en aan wethouder
M. L. M. IJsebaert het ere-insigne.
Verder werden de diploma's
met insignes uitgereikt aan:
mevr. Van de BosseMeijer en
de heren A. van Hoeve, H. P.
Zegers, L. de Feijter, J. Picavet,
R. de Kraker, P. Cappon, A. L.
de Feijter, ds. Sehatborn, A. van
Sabben en J. van den Berge.
De derde opdracht was aan de
voorzitter van de wandelsport-
vereniging „Emma", de heer J-
Picavet, een beker ter hand te
stellen voor het jaarlijks orga
niseren van de bevrijdingswan
deltocht.
BRIEF VAN DE KOLONEL
De burgemeester las hierna
een brief voor van kolonel Szyd-
lowski. Hierin zeide deze dat het
niet te geloven is, dat er reeds
20 jaar zijn verlopen nadat de
Poolse divisie Axel en een groot
deel van Zeeland heeft bevrijd.
Bij gelegenheden als vandaag
komt het verleden nog eens naar
(Adv.)!
De „Whisky Four" in actie
met deze expositie, die stenig in
het kader der bevrijdingsfeesten
past. Hij wenste de inrichters
veel sücces.
Om twee uur volgde de ope
ning van de kunstnijverheids- en
antiekmarkt op de Kaaiwal.
OORLOG OP DE MARKT
Om 14.30 uur werd door de 13e
infanterie verkenningscompagnie
onder leiding van kapitein Leef-
lang van drie zijden een aanval
op de Markt ondernomen.
Ondanks de minder gunstige
weersomstandigheden hadden
dezie jonge mannen er toch zin
in. De mitrailleurs ratelden lang-
het zicht werd belemmerd door
de rookbommen. Het was wel in
teressant de soldaten met hun
38 voertuigen in actie te zien.
Onder de genodigden die dit
alles gadesloegen, bevond zich
hier ook de commissaris der ko
ningin, jhr. mr. A. F. C. de Ca-
sembroot.
„WHISKY FOUR"
Precies op de geplande tijd
verschenen boven de grote kreek
de „Whisky-Four" van de konink
lijke luchtmacht, bestaande uit
vier sraaljagers van het type
Lockheed T.-33 en onder com
mando van kapitein H. van
Dommelen. Een primeur was hier
dat de toestellen uitgerust wa
ren met een installatie dat tij
dens de vlucht een rookspoor kan
achterlaten.
Het team bleek met grote
nauwkeurigheid te vliegen. De
afstand tussen de toestellen be
droeg slechts enkele meters en
dat met een maximum snelheid
van 960 km/uur.
Nasoetion:
Volgens de Maleisische plaats
vervangende premier, Abdoel
Razak, zijn de meeste Indonesi
sche valschermjagers die bij La-
bis op Zuid-Malakka waren neer
gelaten, gevangengenomen. Naar
men vermoedt zijn er begin sept.
een vijftig Indonesiërs neerge
laten op de hoofdverkeers- en
spoorweg tussen Singapore en
Koeala-Loempoer.
Het hoofd van de Indonesische
marine, schout-bij-nacht Matadi-
nata, heeft gezegd dat een Brit
se aanval op enig gebied van In
donesië oorlog betekent. Vrij
heidsbewegingen kunnen door
geen enkel wapen tot staan ge
bracht worden en de Engelsen
dienen zich bij deze realiteit neer
te leggen, aldus Matadinata.
Het Indonesische persbureau
Antara meldt, dat de Indonesi
sche minister van defensie, Na
soetion, heeft verklaard dat het
gebruik van Goerka's en Nieuw-
Zeelanders tegen de guerrilla
strijders in Zuid-Malakka bewijst,
dat Engeland de Maleisische troe
pen niet vertrouwt. Volgens Na
soetion zijn thans Maleisische
vrijwilligers met steun van In
donesiërs op Malakka actief.
HUTSPOT.
De ondercommandant van de
Britse troepen op Borneo vindt,
dat de Brfitse troepen op Borneo
nu meer te maken krijgen met
de „harde kern" van de Indone
sische geregelde strijdkrachten
dan met vrijwilligers. De Indone
siërs zijn naar zijn mening rede
lijk goed uitgerust en opgeleid,
maar beschikken over een „huts
pot" van Amerikaanse, Britse,
Tsjechoslowaakse en Russische
wapens.
ONAANVAARDBAAR.
In de Veiligheidsraad heeft dc
afgevaardigde van Indonesië,
Soedjarwo Tjondronegoro, don
derdag de door Noorwegen inge
diende resolutie over het geschil
tussen zijn land en Maleisië on
aanvaardbaar genoemd.
In deze resolutie wordt de lan
ding van Indonesische parachu
tisten op Malakka „betreurd".
RUSSISCH VETO TORPE
DEERT RESOLUTIE.
De Sowjet-Unie lieeft donder
dag in de Veiligheidsraad voor de
102de maal gebruik gemaakt van
haar vetorecht om de Noorse re
solutie betreffende het geschil
tussen Maleisië en Indonesië te
torpederen. Ook TsjecWb-Slowa-
kjje stemde tegen. De negen an
dere leden van de raad stemden
alle voor de resolutie.
Na het Russische veto werd de
bijeenkomst verdaagd zonder dat
een datum voor hervatting van
het debat werd vastgesteld.
Bij verwarming met aardgas
van een blok van 60 woningen
met 4 a 5 kamers, gerekend met
een jaarverbruik van 2400 m3
per woning, zal de m3-prijs in
clusief vastrecht op 8 cent komen
te liggen. Dit heeft de N. V.
Nederl. Gasunie bekend doen
maken tijdens een persbezoek
aan de expositie „Idee 64" in het
R. A. I.-gebouw te Amsterdam,
welke vandaag opengaat. Deze
bekendmaking geschiedde in
aansluiting op de gepubliceerde
tarieven voor aardgaslevering
aan industriële en andere groot
verbruikers.
Het begin van een feestelijke dag werd voor de heer G. F. K.
Goethals, adjunct-directeur van Aug. de Meijer's Zonen Scheep
vaart-, Expeditie- en Agentuurmaatschappij, en diens gezin donder
dagmorgen ingeluid met een ontvangst op het gemeentehui-:.
Na de plechtigheid nam gene
raal S Maczek het woord in zijn
landstaal. Hij gaf een korte uit
eenzetting van de strijd rond de
inundatie van dit kanaal:
„Het was hier geen grote slag
zbals wij hebben gehad bij Mon
te Cantini. Maar om Axel en zijn
bevolking zoveel mogelijk te spa
ren heeft het toch veel levens
gekost. Het was niet mogelijk
met zwaar materiaal te opereren
en zo moest onder moeilijke om
standigheden de strijd tegen de
Duitsers door de dragonder wor
den gevoerd.
Deze plaats is voor ons en ook
voor de Axelse bevolking een
heilig stukje grond geworden,
aldus de generaal.
POOLSE VLAG GEHESEN
Via de Buitenweg en de Mo
zartstraat reed men daarna naar
de Maczekstraat waar de gene
raal de Poolse vlag hees.
ging, de heer D. J. Oggel, sprak
de aanwezigen eerst in het Ne
derlands en daarna in het Engels
toe-
Namens de vereniging Axel-
Polen, aldus de heer Oggel, is
het mij een groot genoegen u
welkom te heten op deze recep
tie. Wij menen er goed aan te
doen een gelegenheid te schep
pen u als Polen eens in aanra
king te brengen met uw Neder
landse vrienden. Door de bevrij-
dnigsstrijd, waarbij het Poolse
leger zulk een heldhaftige rol
heeft gespeeld, zijn er banden
van vriendschap ontstaan, die nu
reeds 20 jaar voortduren en ook
in de toekomst zullen blijven.
Het offer van het leven uwer
strijdmakkers zal Axel niet ver
geten.
De jeugd, de drager van de toe
komst, neemt ieder jaar deel aan
de hulde. Dit is een teken dat
onze herinnering blijft voort-
Jhr. mr. A. F. C. de Casembroot
in gesprek met kapitein Leeflang
tijdens de rondgang langs het
militaire materiaal.
voren. Ik herinner mij alle in
spanning en onzekerheid tijdens
de gevechten en de vreselijke
ochtend van 19 september 1944
tden wij Axel betraden en de
Duitsers de zee indreven.
Ik wens u allen het allerbeste
toe, een langdurige vrede, geluk,
gezondheid en voorspoed.
Het spijt mij ontzettend dat ik
uw uitnodiging niet kan aan
vaarden.
„Lang leve' Nederland en Axel".
EXPOSITIE
Om 13.30 uur opende burge
meester Van Dijke de tentoon
stelling „Zeeuwse kunstenaars
exposeren hun werk" in de show
room van de gebr. Esselbrugge.
De burgemeester was verheugd
TWEEDE RECEPTIE
Om 17.30 uur gaf het gemeen
tebestuur in restaurant „Zomer-
lust" een zeer druk bezochte
receptie.
Naast de Poolse genodigden
merkten wij hier op de commis
saris van de koningin; voorts ir
J. P. M. van Waes, de directeur
van de N.S.M.; ir C. F. J. Wats,
Belgische consul; diverse burge
meesters uit de omliggende ge
meenten militaire autoriteiten
en figuren uit het bedrijfsleven.
CONCERT.
Met een concert van de kapel
der Limburgse jagers onder lei
ding van de heer H. J. Bougue-
non eindigde de tweede dag der
Axelse bevrijdingsfeesten die
beter weer hadden verdiend,
maar die niettemin van heinde
en ver belangstelling hebben ge
trokken.
Romeinse persmensen ver
trouwden hun ogen niet, toen zij
woensdag vóór het begin van de
conciliebijeenkomst een auto met
de Italiaanse communistenleider
Giancarlo Pajetta aan het stuur
bij de Sint Pieter zagen voor
rijden. Zij keken nog verbaasder
toen uit de auto van de vurigste
verkondiger van de leer van Karl
Marx een bisschop stapte.
De krant „Paise Sera" schreef
donderdag dat de bisschop van
het diocees Asmara (Ethiopië)
zijn bus naar de Sint Pieter had
gemist en daarna op straat de
eerste de beste auto had aange
houden. Daarin zat toevallig Pa
jetta achter het stuur, die de
prelaat bereidwillig naar het
Sint-Pietersplein reed.
De 18-jarige Duitse matroos
S. Dieter van het Duitse sleep
schip ..Krupp 20" is woensdag
avond op de Waal bij Tiel over
boord geslagen en verdronken.
De jongeman verloor het even
wicht, toen hij een mandje le
vensmiddelen wilde aanpakken
van een parlevinker.
Daar was het, dat burgemees
ter Rijpstra in tegenwoordigheid
van het verdere gemeentebe
stuur, de beide directeuren van
de maatschappij, de heren H. A.
M. A. de Meijer en F. H. M. de
Meijer, de dames De Meijer
Wauters en De MeijerThiel-
man de heer Goethals medede
ling deed van het eervolle feit,
dat hem wegens zijn veertig
jarig dienstverband met boven
genoemde N.V. door de Koningin
de ere-medaille in goud verbon
den aan .de orde van Oranje-
Nassau was verleend.
CENTRALE PLAATS
De burgemeester feliciteerde
de heer en mevrouw Goethals en
beide directeuren hartelijk, na
dat hij de onderscheiding op de
revers van de heer Goethals had
bevestigd, waarbij hij liet uit
komen, dat het bij de ontwikke
ling van onze stad een goed ding
is zo nu en dan aandacht te kun
nen schenken aan mensen en
hun individuele prestaties. In
de veertig jaar, dat de heer
Goethals bij de firma De Meijer
werkzaam is, heeft dit bedrijf
een sterke centrale plaats inge
nomen, niet alleen in de haven,
waar zoals de burgemeester
verder opmerkte zowat iedere
vierkante meter door de firma
De Meijer gefrequenteerd wordt
maar is het ook mede beslis
send en bepalend geweest voor
de ontwikkeling van de gehele
gemeente. Niet alleen de hoog
tepunten van dit grote bedrijf,
doch ook de dieptepunten van
zorgen en spanning heeft de heer
Goethals medebeleefd.
Hij werd hierin een groot aan
tal jaren geleid door de vaders
van de huidige directeuren, die
bij deze feestelijke gebeurtenis
met weemoed worden herdacht.
De heer Rijpstra wenste de
onderscheiden adjunct-directeur
en het bedrijf De Meijer een
goede toekomst.
NOG GROTERE VLUCHT.
De heer H. A. M. A. de Meijer
dankte als directeur de burge
meester voor het gesprokene,
ook namens het bedrijf, aange
zien de persoon van de heer
Goethals hiermede verbonden is.
De carrière van de heer Goet
hals zal in de loop van deze dag
zeker nog in zijn geheel naar
voren worden gehaald, aldus de
heer De Meijer, die verder zei-
de de heer Goethals te willen
zien als een van de mensen, die
na ^e tweede wereldoorlog iets
tot stand hebben helpen bren
gen, dat in de toekomst nog een
grotere vlucht zal nemen. De
rol die de heer Goethals als de
man van de public relations
hierbij heeft gespeeld, is voor
de firma en voor de gemeente
van algemeen belang. Hij vergat
hierbij niet te noemen de echt
genote van de heer Goethals.
die haar man bij zijn werk tot
trouwe steun is geweest en be
sloot met de heer Goethals nog
veel werkkracht, succes en ge
zondheid toe te wensen.
De jubilaris dankte allereerst
Hare Majesteit voor de onder
scheiding, die hij nog jaren met
ere hoop te dragen. Hij dankte
ook de burgemeester en direc
teur voor hun waarderende
woorden en sprak tenslotte de
hoop uit, dat het hem gegeven
zou zijn nog vele jaren voor het
welzijn der zaak te mogen wer
ken.
DRUKKfc RECEPTIE
Des middags vond in hotel
Rotterdam" een receptie plaats
waar zeer velen het gezin
Goethals en de directie de hand
kwamen drukken, waarna in in
tieme kring de feestelijkheden
werden voortgezet.
Het was voor de jubilaris, die
met het bedrijf vergroeid is, een
eer apart dat de oud-Terneuze-
naar, drs J. F. de Meijer, deze
gelegenheid had aangegrepen
om in zijn geboorteplaats een
der steunpilaren van het grote
bedrijf de hand te komen druk
ken.
4
