FILMAVOND
Setter S
SetterS
et
NO VITA
MAISON
MODERNE
WWAWW
Zeeuwsch-Vlaamsshe
Tramweg-Maatschappij NJ
LEERLING-AUTOMONTEURS
VEILING WOONHUIS
TECHNISCHE SCHOOL
KRAMER HEEFT
FANTASTICHE VOORDEELTJES
Demonstratie slootreinigen
lijkdienaar
MEISJE
NET MEISJE
VERLINDE
MEISJE
D0NTE
ALBUMS
Naar nieuwe
munten?
Pagina 4
DE VRIJE ZEEUW
6. A. M. Vermeulen
OPROEPING
IN DE SCHADUW VAN DE BOEMERANG
EEN LERAAR A.V.O.
VOOR
238,-
VOOR
398,-
VOOR
188-
VOOR
178,-
VOOR
355,-
VOOR 198,-
Walsoorden
Scheele's
Tricotagehuis
PETTEN
Het woon- en
winkelhuis
kousen
automaat
helpt
u uit do
ladder-nood
FRANSE
RUGBYSPELERS
VERONGELUKT
Verloofd:
RIEKJE VAN BEEK
en
C. J. D. DORREPAAL
Mauvestraat 14, Arnhem.
Scheldekade 28, Terneuzen
19 september 1964.
AFWEZIG
TANDARTS
van 19 sept. tot 5 okt.
Wie iets te vorderen
heeft van, verschuldigd is
aan- of onder zich heeft
betrekkelijk de nalaten
schap van de heer PIETER
SCHEELE Azoon, in leven
veehouder, gewoond heb
bende te Hoek. Goessepol-
der E 13 en overleden te
Terneuzen op 12 augustus
1964 gelieve vóór of op 1
oktober 1964 opgaaf, be
taling of afgifte te doen
ten kantore van:
Notaris HOVING
te Terneuzen.
Heus
wij weten wel, dat
wij U geen verhaal
tje moeten vertellen,
U weet drommels
goed hoe U uw haar
wilt dragen.
Toch durven wij be
weren, dat wij U
naar wens kunnen
kappen.
Ons adres is:
Coiffures C
Parfumerieën
Schoonheids- t
verzorging gj
Nieuwstraat 36 Z®
Terneuzen Tel. 2070 j|jl
HEDENAVOND om 8 uur vertonen wij voor U m de Ge
reformeerde kerk te Terneuzen de bekende CEF A-film:
Kaarten zijn verkrijgbaar aan de volgende adressen:
Boekhandel LITTOOY, Axelsestraat;
Fa. VAN OVERBEEKE, Axelsestraat 2;
VAN DE REE, Nieuwstraat 14
en hedenavond aan de kerk.
Toegangsprijzen:
voor ouderen 1,beneden 16 jaar 0,50
In onze goed geoutilleerde werkplaats te Drieschouwen-
Axel kunnen nog enkele
worden geplaatst.
Onder deskundige leiding vindt verder vakopleiding
plaats volgens het leerlingenstelsel.
Jongelui, welke in het bezit zijn van het diploma L.T.S.-
automonteur of metaal, gelieven hun sollicitatie te rich
ten tot de Direktie, Scheldekade 65 te Terneuzen.
Terneuzen, 9 september 1964.
De Direkteur.
Notaris D. H. DE GRAAF te Axel
zal op DINSDAG 22 SEPTEMBER a.s. om 3 uur n.m. in
„Het Wapen van Zeeland" te Zaamslag, ten verzoeke
van de erven M. Dieleman, publiek verkopen:
HET WOONHUIS MET SCHUURTJE, ERF EN
TUIN, Terneuzensestraat 19 te Zaamslag, achter
uitkomende op de Drieschouwenstraat, groot 4.86
Are, voorzien van water en stroom.
O.m. bevattende: 2 kamers, alkoof, keuken en bijkeuken,
en boven: 3 slaapkamers met ruime zolder; gelegenheid
voor het bouwen van een garage aan de openbare weg.
Het perceel is vrij van huur en kan slechts in eigen
gebruik worden genomen met toestemming van B. en W.
der gemeente Zaamslag.
Bezichtiging: vrijdag 18 september van 57 uur en op
de dag van de veiling van 11.30 uur.
Nadere inlichtingen verkrijgbaar ten kantore van de
notaris.
AXELSESTRAAT 20 TERNEUZEN
Telefoon 01150 2155
GEVRAAGD ner 1 februari 1965
in het bezit van de Hoofdakte en zo moge
lijk van de akte L.O. Wiskunde of daarvoor
studerend.
34 lesuren aan de dagschool.
Bij aanvang van de nieuwe cursus ook 1
of 2 avonden aan avondschool of o.b.a.O-
cursus.
Sollicitaties binnen 10 dagen aan de directeur
van de school.
WASMACHINE AGITATOR met verwarming
3,99,—
'SSS f
NU 329,-
NU 295,-
VOLAUTOMATISCHE WASMACHINE
ENGLISCH-ELECTRIC
1295— NU 895,-
DROOGBOX ENGLISCH-ELECTRIC
695,—
OVERJARIGE RADIO'S
NU 575,-
van 228,
van 478,—
van 298,
van 298,
van 433,
RADIOCOMBINATIE
van 268,
KRAMER
Noordstraat 38 Terneuzen Telefoon 2581
te
Door de landbouwstudieclubs, de rijkslandbouwvoor-
lichtingsdienst, het Kroondomein en de polders en
waterschappen in Zeeuwsch-Vlaanderen wordt een
regionale slootreinigingsdemonstratie georganiseerd te
Walsoorden.
Er zal gedemonstreerd worden met 13 machines.
De demonstratie zal plaatsvinden op DONDERDAG 17
SEPTEMBER a.s. van 13.00 tot 16.30 uur aan de Provin
ciale weg bij Perkpolderhaven.
Hierbij deelt ondergete
kende mede, dat hij zich
beschikbaar stelt als
voor Hoek en omstre
ken. Telefonisch te berei
ken onder no. 01150-2078
of te melden bij de heer
A. DONZE, Sint Hubrecht-
straat 29, Hoek.
A.'WISSE
Lange Kerkstraat 42
Terneuzen.
GEVRAAGD
voor winkel en huishou
ding. Leeftijd 15 jaar.
5-daagse werkweek.
Aanmelden:
Kastanjelaan 2, Terneuzen
GEVRAAGD
voor de huishouding.
Mevr. DE MEIJER—
MISSEGHERS
Scheldekade 35, Terneuzen
Ontvangen een prachtige
nieuwe zending
ook in leer en waterdichte
petten; petten met tricot-
rand in de nieuwste kleu
ren en modellen, bij
Nieuwediepstraat 15
Tevens hèt adres voor
Hoeden, Alpino's en
Werkpetjes
De Provinciale Afzetcom-
missie" voor Zeeland en
West-Brabant maakt aan
de Fruittelers bekend, dat
op de veilingen kunnen
worden aangevoerd en ge
veild vanaf:
Maandag 14 september '64
Cox's Orange Pippin, alle
maten, op 5 mm sorte
ren, 20 kg per kist.
Légipont, alle maten, op 5
mm sorteren.
Donderdag 17 sept. '64:
Ingrid Marie, alle maten,
voldoende gekleurd, op
5 mm sorteren, 20 kg
per kist.
Notarisappel, alle maten,
met gele tint, op 5 mm
sorteren, 18 kg per kist.
Allington Pippin, alle ma
ten, op 10 mm sorteren,
20 kg per kist.
Conference, alle maten, op
5 mm sorteren.
President Loutreuil, alle
maten, op 5 mm sorte
ren.
Vanaf heden kan de val
van Goudreinette aange
voerd worden met 20 kg
per kist.
Uit de hand te koop
met aparte bovenwoning
(Grenulaan 19 en 19a, Ter
neuzen).
Aanvaarding: bovenwoning
vrij van huur eind sep
tember a.s., woon- en win
kelhuis in genot huur bij
betaling.
Nadere inlichtingen ten
kantore van Notaris K. J.
HOVING te Terneuzen.
Geopend als alle winkels
dicht zijn - ook in de
week-ends. Inworp twee
gulden.
U vindt een
KOÜSENAÜfOMAAT BIJ:
Axelsestraat Terneuzen
GEVRAAGD
5-daagse werkweek
Hoog loon
Automatiek - Snackbar
Noordstraat 73, Terneuzen
BOEKHANDEL
VAN DE SANDE
TERNEUZEN
f
,j i
3
Historie van het jongste verleden van Terneuzen
door JOH. DE VRIES
XXII
Uit de Noordstraat komende stond rechts een belastingkantoor
(later woonde hier een Olivier van Damme). In de doodlopende
hoek, enkele huizen voorbij dat belastingkantoor, stond de Mul-
derse school, maar dat vertelde ik al eerder. Weer een bocht
en daar stond op een molenberg de „Pelmolen". De tegenwoor
dige trapjes, resp. naar Dwarsstraat en Pelmolengang, waren er
nog niet. Men kon uit de NoordstraatLange Kerkstraat bij de
Pelmolen de helling aflopen, over een sloot springen, het Nieu-
wediep oversteken en via een pad over het land heen de Tholens-
straat bereiken, waar dan nog eerst een sloot werd gepasseerd
(bij de latere Donze-Visserstraat). De normale weg was via
Vlooswijkstraat of via NoordstraatKorte Kerkstraat over het
„Dijkje".
Over het verdere verloop van de Lange Kerkstraat valt niet
veel te vertellen. Hier en daar een paar kleine huisjes en aan de
kant van de Achterweg trappenhuisjes, want de Lange Kerk
straat was eigenlijk een dijk. Men vergete echter niet, dat in een
van die huisje „Meintje de Pree" woonde, waar het bijwijlen
„spookte,"
De Nieuwediepstraat met hier en daar kleine huisjes en de
„stee" van Frans Dekker, die bij de eerste bocht komende uit
de Vlooswijkstraat lag.
Over de Dijkstraat, „het Diekje", weet moeder Wieland een en
ander te vertellen. Er stonden meest verspreide woningen. Aan
de zijde waar de r. k. kerk staat, bestond nog een gedeelte van
het lage „diekje". Waar nu slager Van Damme woont, stond het
huis van „Miete den Boer", waar vóór het huis een grote drui
venwingerd stond en men in het najaar de groene (soms zure)
druiven kon kopen. Waar de winkel is van de familie Kaan,
stond een houten keet, die dienst deed als kantoor van de per
sonele belasting, waar in 1880 de inspecteur Wolfersdorp zijn
funktie uitoefende. Vóór de keet stond een hoge heg. Of dit laat
ste heeft gediend als camouflage voor de wanbetalers, wie zal
het zeggen! In ieder geval zag de Dijkstraat er nog echt landelijk
uit.
Dan vertelt moeder Wieland ook nog maar dat is dan voor
haar ook al bij overlevering hoe Jan Kolijn, die in de 2e Kor-
testraat woonde, menigmaal in de jaren 1850/1860 de scheeps
papieren te voet naar Gent bracht en ook weer te voet terug
keerde! Zijn vrouw is bijna 100 jaar geworden. Toevallig heb
ik haar nog gekend, omstreeks 1906; ze was toen al diep in de
negentig. Ze was de grootmoeder van mijn buurjongen in de
Lange Kerkstraat, Jan Reinhoudt.
Maar, zegt moeder Wieland, die Dijkstraat was toch wel erg
„landelijk", want de meeste huizen hadden geen regenbak, 's Win
ters werd wel eens sneeuw geschept om water te hebben;
's zomers werd het water in tanks aangevoerd, soms van boven
Sas van Gent, later uit de z.g. „Puieput" (Willemskerkepolder)
soms ook uit Clinge. Maar altijd moest dat water gekocht worden!
En dan durven wij nog wel eens te mopperen over het dure
leidingwater!
Na op deze wijze Terneuzen binnen de bruggen te hebben
doorkruist, gaan we nu de Axelse brug over, waar we al gauw
uitgewandeld zullen zijn. Vooraan de Rosegracht een paar schu
ren, later kolenschuren van J. van Rompu en dan stond daar het
huis van de ingenieur van de rijkswaterstaat, dat nu is verdwe
nen of moet ik zeggen: opgeslokt door het grote gebouw van de
rijksdiensten dat aldaar is verrezen.
Op een laag dijkje, dat doorliep tot aan de Kazernestraat, stond
o.a. een kleine herberg, een planken keet, gedreven door een
Van Gijsel; verder de winkel in scheepsbehoeften van Joos Tol
lenaar. Wat verder rentenierde de vader van de slager Joost
van der Bent. Als ik me wel herinner, stonden daar na 1900
lindeboompjes voor de gevel.
Aan de rechterzijde van de Axelsebrug, richting van het station,
de Schuttershofweg, genoemd naar het café „Het Schuttershof"
met daarnaast de schuur van de aardappelhandel van de heer M.
Hamerlinck en aan de linkerzijde het grote herenhuis van de
familie Schalk. De dichter by de brug liggende „kannen", dat
Gezicht op de oude Axelse brug en de kolenschuren van de firma Van Rampu (thans
.varen cafétjes, die later geen al te goede naam hadden, en alleen
over brugjes te bereiken waren, stonden er reeds.
Alvorens de richting van het station te volgen, ga ik even terug
naar dat toen typische stadsdeel „Java". Daar had je en dat
was ver na 1900 nog evenzeer van kracht als jongetje uit Ter
neuzen niets te maken. Als knaap kon je je gelukkig prijzen
als je zonder een pak slaag weer het hoge bruggetje over het
kanaal wist te bereiken
De Kazernestraat vertelt al, dat er een kazerne heeft gestaan,
en wel een cavaleriekazerne, op de plaats waar nu het pleintje
bij de Steenkamplaan is bij de doorgang naar het Jülianazieken-
huis. Langs, een houten trap naast de kazerne kon men op de
wallen komen. Op dat punt stond men in de buurt van het z.g.
„penantje", een niet ongevaarlijke zwemplaats in onze jonge
jaren. Vroeger lag daar een brugje.
Vele jongens zijn daar verdronken. Dat het gevaar niet zo kleir
was blijkt wel uit het oude rijmpje, dat Kajjser aanhaalt:
„Jantje, pas op 't penantje,
Anders brengen ze j'in een mandje
Naar het overkantje
Wat met dat „overkantje" werd bedoeld, behoeft geen nadere
uitleg.
Het oude Java was lang nog niet zo uitgebreid als tegenwoor
dig. Het „laantje", waar vooraan visser Geers woonde en verder
houders van paarden; om enkele namen te noemen: Gilles Faas,
„Ern" Dieleman, Kees Stoffen, Kees Smit en Daan de Doelder.
De paarden werden voornamelijk gehouden voor het „jagen"
van schepen langs het kanaal, meermalen tot Gent toe
Over de geschiedenis van de zgn. „ketsers" hoop ik straks wat
meer te kunnen vertellen.
Met nog een paar zijstraatjes bestond Java vrijwel geheel uit
kleine woningen, waarvan er thans vele onbewoonbaar zijn ver
klaard.
We volgen nu terug over de RosegrachtSchuttershofweg de
oude Stationsstraat (die er vóór 1867 niet was). By de „zuid-.
kantoor Rijksgebouwendienst)'.
beer'', waar een spoorbrug naast lag, want een tak van de spoor
lijn liep door tot het eind van de Rosegracht, het kanaal volgend
tot het emplacement, dan links afbuigen (later voorbij houthan
del Bril) kon men het station bereiken. Ook nu is dit nog moge
lijk, maar er zal wel weinig of geen gebruik meer van worden
gemaakt.
Bij het station stond het logement „Koevoets", later een stenen
gebouw, maar toen nog een houten keet. Van het station uit kon
men evenals nu de Kerkhoflaan bereiken. Er was echter geen
Feijterstraat en geen Dekkerstraat. Al wat men op de Kerkhof
laan vond, was natuurlijk het kerkhof, wat verspreide huisjes en
de boerderij van „Pietje de Feijter", bekend als „Pietje Tol". De
enige man in boerekleding, die ik nog in Terneuzen heb gekend
met de hoge hoed op het hoofd.
Een oud Terneuzens gezegde: „Hij ligt achter Pietje de Feijter"
was voor de betrokkenen minder leuk; men bedoelde daarmee
dat de man op het kerkhof lag!
Op de hoek van de Kerkhoflaan/Axelsestraat stond het huis
van Piet Moes, later wethouder van Terneuzen; in zijn soort een
„mannetjesputter"!
De gehele rechterzijde van de Axelsestraat (gerekend vanuit
Terneuzen) was weiland of boomgaard. De huizen van De Feijter
(de paardemeester!) en van mej. De Kraker (onderwijzeres)
waren er nog niet. De linkerzijde van de Axelseweg was de
weide van „de Leeuwtjes" die dan aansloot op de weide van de
„Moffenschans".
Ik heb U al eerder verteld dat „de Leeuwtjes" de eerste boer
derij was, gelegen buiten de wallen. Op het lage dijkje waar
langs men het „boschje" kon bereiken, tegenover „de Leeuwtjes"
stond een houten barak, althans in onze jonge jaren, die bij ons
jongens toen zelfs nog in een slechte reuk stond en waar we
een behoorlijk eind omheen liepen! Want: „Daar is-de cholera ge
weest, jongens", hetgeen voor ons een afschrik was
((Wordt vervolgd.).
Onze zilveren munten zijn te
groot en te zwaar. Tot deze con
clusie komt de heer Lod. S.
Beuth in Den Haag in een be
schouwing „Naar nieuw® mun
ten" in Economisch-Statiutische
Berichten, van deze week. Wan
neer wij onze Nederlandse zilve
ren munten, aldus schrijver, ver
gelijken met die van het buiten
land, dan valt op, dat bij de onze
wat gewicht en wat formaat
betreft, bepaald niet gesproken,
kan worden van oud-vaderland
se zuinigheid.
Ket is duidelijk, zo vervolgt
hij, dat een verandering van het
formaat en het gewicht onzer
murtten slechts kgn geschieden
na wijziging van de muntwet.
Een verandering van het for
maat vap onze gulden zou op bij
zondere bezwaren stuiten in ver
band met de afmeting van de
vele in gebruik zijnde automaten.
Ten ganzien van onze rijksdaal
der geldt dit bezwaar echter niet.
Er iijkt weinig bezwaar tegen
het formaat van de gulden, on
gewijzigd te laten, en deze niet
meer van zilver doch van nik
kel te slaan. Wijziging van het
formaat van de rijksdaalder en
uitschakeling van zilver bij de
gulden, zou bovendien een niet
te verwaarlozen besparing ople
veren.
Een rationele aanwending van
t daardoor ter beschikking bó
mende muntzilver zou, volgens
de heer Beuth, kunnen worden
gevonden door bij een wijziging
van de muntwet tevens daarin
de mogelijkheid te scheppen voor
het doen slaan van gedenkmun
ten. Ons land neemt z.i. In dit
opzicht een uitzonderingspositie
in. Het zou het aanzien van ons
land verhogen, wanneer de na
gedachtenis van onze grote in
ternationale figuren zou worden
geëerd met een bijzondere munt
slag. In andere Europese landen,
worden vaak gedenkmunten uit-
gegeven, die opvallen door de
fraaie uitvoering. Bij diverse
nationale gebeurtenissen in ons
eigen land, welke tot ver bui
ten de grenzen de aandacht trek
ken, zou een gedenkmunt op'
plaats zijn.
Drie Franse rugby-internatio
nals zijn donderdagmorgen vroeg
bij een verkeersongeluk om het
leven gekomen. Emile Carrère
(27), Jean Othats (27) en Ray-
mond Albaladejo (31) waren met
hun wagen op weg van Bor
deaux, waar zij een avondwed
strijd hadden gespeeld, naar
Dax.
