Britten maken
jacht op parachutisten
RADIO
DE KOEK
Wat nu in Vietnam?
Volstrekte anarchie
Saigon stad van de wanhoop
ACHTTIEN INDONESIËRS GEDOOD
Aanslag op
president Johnson?
Wapens uit
Rusland
Delegatie naar
New York
Nieuwe onlusten
in Singapore
Koningin betuigt
haar medeleven
Weerbericht
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
DE WATERSNOOD
IN INDIA 11
Vliegtuigramp in
Brazilië
Erankarlng bij abonnement: Terneuzen
Direetenr-Hoofredaeteur: I. van de Sand#
Redactie-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per
maan 2,—: per week 50 ct. Losse nrs 10 ct.
DE VRIJE ZEEUW
ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1964
20e Jaargang - No. 629],
Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 et; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels
advertenties) 5 regels ƒ1,10. Iedere regel méér
22 et Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur v.m.
Twee bataljons Britse gemenebesttroepen bereiden zich voor om
de strijd aan te binden met de Indonesische gnerillastrijders in
Malakka, zo is vrijdagavond in Koeala Loempoer bekendgemaakt.
Zij zullen de Maleisische eenheden afidssen die op him beurt
naar Singapore worden overgebracht om de orde en rust aldaar
te herstellen. Zoals gemeld zjjn sinds woensdag bij relletjes in Sin
gapore acht mensen om het leven gekomen en zestig gewond.
Tweeëntwintig personen zijn
gearresteerd op grond van de wet
tegen geheime organisaties en
zeven werden opgepakt wegens
verboden wapenbezit.
De radio maakte later bekend
dat men de situatie meester was.
Volgens een latere officiële
mededeling zijn donderdag zeven
doden en 48 gewonden gevallen.
Vrijdag werden zestig arresta
ties verricht.
Premier Abdoel Rachman die
donderdag voor de vier gébieden
van de federatie de noodtoestand
afkondigde, heeft vrijdag Indo
nesische agenten en communis
ten verantwoordelijk gesteld,
voor de onrust in Singapore. In
een radiotoespraak zei hij dat de
Maleisische regering ervoor ge
waarschuwd was, dat er tegelijk
met de landingen van Indonesi
sche parachutisten relletjes in
het land zouden uitbreken. „Ik
bid dat het kwaad dat Soekarno
voor ons bestemd heeft, als een
boemerang op hem zal terug
slaan", aldus Rachman.
De twee gemenebestbataljons
die nu tegen de Indonesiërs gaan
optreden, zijn een eenheid Goer-
kha's en een regiment uit Nieuw-
Zeeland. De Nieuwzeelanders zul
len naar Pontian aan de zuid
westkust van Malakka gaan-
Daar zijn op 17 augustus onge
veer 100 Indonesiërs geland. De
Goerkha's gaan naar het eiland
Labis op 200 km ten noorden van
Singapore, waar 30 Indonesische
parachutisten zijn neergelaten.
Tot nu toe zouden achttien In
donesiërs bij gevechten op Ma
lakka gesneuveld zijn en ruim
50 gevangen genomen. Drie Ma-
leisiërs zouden gesneuveld zijn
en drie gewond.
Ganis Harsono, woordvoerder
van het Indonesische ministerie
van buitenlandse zaken, beeft
vrijdag in Djakarta meegedeeld,
dat het vliegtuig een C-130
dat woensdag Indonesiërs boven
Malakka zou heban neergelaten,
in werkelijkheid leden van een
dansgroep vervoerde.
Op het tijdstip, waarop er vol
gens Maleisië een Indonesische
C-130 boven Maleisisch grondge
bied zou hebben gevlogen, vloog
er in werkelijkheid, aldus Harso
no, een C-130 in de omgeving van
Maleisië. Dit toestel dat 70 „scho
ne Cambodjaanse danseressen"
aan boord had die in Indonesië
waren geweest voor de viering
van onafhankelijkheidsdag, was
toen op weg naar Phnom Penh
in Cambodja.
Intussen heeft president Soe
karno de Indonesische strijd
krachten bevolen paraat te zijn
„om alle eventualiteiten het
hoofd te kunnen bieden".
Antara meldde dat maarschalk
Soemengkar, de opperbevelheb
ber van de Indonesische vloot,
heeft verklaard dat er binnenkort
strategische wapens voor de In
donesische marine uit de Sow-
jet-Unie zullen komen.
Premier Holyoake van Nieuw-
Zeeland heeft gezegd dat Malei
sië gebruik mag maken van het
Nieuwzeelandse bataljon, dat in
de federatie is gestationeerd, bij
de jacht op Indonesische infil
tranten op Malakka. Zij zullen
worden gesteund door Britse
Goerka's.
De opsporingsactie naar de
overige boven Job ore afgewor
pen para's wordt voorgezet.
Een Maleisische delegatie ver
trok vrijdag naar New York om
de klacht tegen Indonesië bij de
veiligheidsraad te motiveren.
In Singapore, waar zich we
derom onlusten hebben voorge
daan, is vrijdag een uitgaansver
bod uitgevaardigd. De laatste
tijd kwam liet enkele malen tot
botsingen tussen Chinezen en
Ma'eisiërs. -;t. juli vielen daarbij
■een twintig doden en honder
den gewonden.
Het territoriale leger van Sin
gapore is opgeroepen terwijl op
roerpolitie in de straten patrouil
leert. Winkeliers sloten in allerijl
jiun zaken. De straten waren
binnen enkele minuten verlaten.
Donderdagavond liet de rege
ring via de radio bekendmaken
dat de bevolking op haar hoede
diende te zijn voor nieuwe pogin
gen van Indonesische agenten de
rassenonlusti-n weer te doen op
laaien.
(Adv.)
Noordstraat 102 Terneuzen Telefoon 3128
Prinses Beatrix en prinses
Armgard bij Chio
Prinses Beatrix en haar groot
moeder prinses Armgard waren
donderdag toeschouwers hij het
concours hïppique in Rotterdam.
Robert Kennedy
heeft ontslag aangeboden
Robert F. Kennedy, de Ameri
kaanse minister van justitie,
heeft president Johnson zijn ont
slag aangeboden. In het midden
mevr. Ethel Kennedy.
Kennedy is door de conventie
van de democratische partij van
de staat New York aangewezen
als kandidaat voor de senaats
zetel van de staat New York.
H. M. de Koningin heeft de
minister van verkeer en water
staat verzocht haar gevoelens
van deelneming en medeleven
kenbaar te maken aan de nabe
staanden van de slachtoffers, en
aan de gewonden bij het spoor
wegongeval bij Westervoort.
De minister heeft aan dit ver
zoek gevolg gegeven en de be
trokkenen van het medeleven
van de Koningin op de hoogte
gesteld.
Een lid van het nationale comi
té van de Amerikaanse demo
cratische partij, Frank Erwin,
heeft vrijdag in Austin verklaard
dat agenten van de geheime
dienst en de F. B. I. een onder
zoek hebben ingesteld naar ?en
complot om president Johnson te
vermoorden, toen deze vorige
week een toespraak tot de con
ventie van de democratische
partij in Atlantic Gity hield.
Volgens Erwin, die deze mede
deling deed tijdens een toespraak
tot de kamer van koophandel in
I Austin, waren veel aanhoudingen
I verricht.
In Washington verklaarde men
echter van de zijde van de ge
heime dienst dat in verband met
president Johnsons aanwezig
heid op de democratische con
ventie geen arrestaties zijn ver
richt.
Erwin zei dat op de laatste dag
van de conventie. 27 augustus,
een gewapende Portorieaan in
New Vork was aangehouden die
de politie had verteld dat hij op
weg was naar Atlantic City om
deel te nemen aan een poging
om president Johnson te doden.
Leden van geheime dienst en
F. B. I. waren na#r Atlantic City
gestuurd. Zij hadden getracht de
president er van te weerhouden
op een balkon te verschijnen van
waar hij uitzicht had op een
grote menigte, die een vuurwerk
bijwoonde, aldus Erwin-
RUSTIG EN WARM WEÊR
Van het zeegebied ten zuid
westen van de Britse eilanden
tot Scandinavië strekt zich een
zwakke rug van hoge luchtdruk
uit. In Frankrijk en onze omge
ving is de luchtdruk wat lager
en plaatselijk komen enkele klei
ne storingen voor. Verwacht
wordt dat deze het weer in ons
land niet noemenswaard zullen
verstoren.
Op de oceaan is de depressie
activiteit toegenomen. De oude
tropische cycloon Cleo trekt als
een diepe depressie naar het mid
den van de oceaan en tast gelei
delijk de rug van hoge luchtdruk
boven de Noordzee aan. In de
komende 24 uur zal dit echter
nog van geen betekenis zijn voor
het weer in ons land. Opnieuw
zullen overdag op de meeste
plaatsen weer zonnige perioden
voorkomen en in de namiddag
kan een lokale regen- of on
weersbui tot ontwikkeling ko
men.
De temperaturen zullen onge
veer dezelfde zijn als vrijdag of
iets lager.
medegedeeld door het K. N. M. I.,
geldig tot hedenavond.
Vrijwel overal droog
Vrijwel overal droog weer met
op de meeste plaatsen zonnige
perioden., Dezelfde temperaturen
als gisteren of iets lagere. Over
wegend zwakke wind.
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
r ot
5
5.58
19.18
4.30
19.33
6
5.59
19.16
5.52
19.54
7
6.01
19.14
7.11
20.12
8
6.04
19.11
8.27
20.29
9
6.04
19.09
9.41
20.46
ZATERDA'-
SEPTEMBER
v.m.
n.m.
Breskens
1.07
1.26
Terneuzen
1.42
2.01
Hansweert
2.22
2.41
Walsoorder
2.32
2.51
ZO ND A
FEMBER
v.m.
n.m.
Breskens
1.53
2.11
Terneuzen
2.28
2.46
Hansweert
3.08
3.26
Walsoorde
3,18
3.36
MAAN!
l'F'
R
v.m.
n.m.
Breskens
2.33
2.49
Terneuzen
3.08
3.24
Hansweert
3.48
4.04
Walsoorden
3.58
4.14
Met elk vliegtuig en met elk schip arriveren in Saigon buiten
landse journalisten, diplomaten, zakenlieden, waarnemers en
avonturiers. In de bars is het drukker dan gewoonlijk. De goede
hotels zijn steeds „complet". De telefoonkantoren krijgen veel in
ternationale gesprekken te verwerken. Het beeld van de stad, die
eens het Franse balkon aan de Zuidchinese Zee was, is in verge
lijking met enkele jaren geleden opmerkelijk gewijzigd. Tussen de
stroom van fietsen en rickshaws (nog altijd getrokken door de
zelfde luidruchtige hardlopers) .zoeken tientallen mannen van de
militaire politie, herkenbaar aan hun witte helmen, hun weg. Zij
hebben wapens bjj de hand wanneer zich eventualiteiten zouden
voordoen. ---
De toestand in de omgeving
van Nieuw Delhi waar al een
groot gebied blank staat, wordt
er niet rooskleuriger op. Twee
honderd kilometer ten zuidwes
ten van de stad is opnieuw een
rivierdijk doorgebroken. In de
westelije buitenwijken staat al 60
cm water. Ook uit het noorden
dreigt gevaar. Daar hebben dor
pelingen een kanaaldijk doorge
stoken om het water in hun wo
ningen te doen zakken. Zij had
den eerst een gevecht met boe
ren aan de andere kant van het
kanaal moeten leveren, wier be
langen tegenstrijdig waren. Er
vielen verscheidene gewonden.
Bestandsschendingen
op Cyprus
Een woordvoerder van de
V. N. op Cyprus heeft voor het
eerst melding gemaakt van
schendingen van het bestand op
het eiland. In de nacht van don
derdag óp vrijdag wisselden de
Grieks-Cyprische en de Turks-
Cyprische bevolkingsgroep van
het dorp Jerolakko op enkele
kilometers ten westen van Ni
cosia ongeveer 200 schoten. De
V. N. konden niet- vaststellen wie
het vuur had geopend. Een an
der incident deed zich voor in
het dorp Vr.etsia in het gebied
van .Paphos, waar de twee bevol
kingsgroepen een 5fl0 schoten
wisselden.
IS DIT SAIGON?
De Ruè Catinet, de prachtige
hoofdstraat van Saigon, is een
ware smeltkroes van rassen en
culturen. De meest uiteenlopende
typen ziet men hier 's avonds
flaneren; Amerikaanse officie
ren, Franse matrozen, slanke en
bekoorlijke Voorindische schonen
in hun pastelkleurige sari's en
charmante Vietnamese vrouwen
in wit satijnen broeken, Japanse
zakenlieden, inheemse priesters
met lange baarden en hier en
daar zowaar een Afrikaanse
neger.
De restaurants en bioscopen
doen goede zaken. En dé eerste
vraag die in ons opwelt is: „Is
dit nu Saigon, de hoofdstad van
een land, dat nu al jaren in een
uitzichtloze guerilla-oorlog met
de communistische Vietkongtroe-
Pen is gewikkeld?"
Ogenschijnlijk is Saigon een
stad, waar het leven van de men
sen niet anders is dan elders. De
straten, waar men alleen 's och
tends gemakkelijk met de auto
doorkomt, worden 's middags en
vooral 's avonds overstroomd
door een luidruchtige menigte,
die schreeuwt, praat en lacht.
Alle Vietnamese jongeren gaan
's avonds de straat op, verdoven
zich met het geluid van hun
eigen stemmen, maken ruzie of
spreken liefdeswoorden. Bij al
len voelt men de felle gehecht
heid aan het leven, die temidden
van de kritieke toestand, waar
in stad en land verkeren, juist
nog aangroeit.
DIEP SCEPTICISME
Wie echter nauwkeurig oplet,
kan merken dat de gezichten van
al die mensen weinig ontspan
nen zijn en zelden een glimlach
vertonen. Die kleine nuance be
wijst hoe weinig hoop er nog is
in de harten van deze mensen.
Jarenlang hadden zij met een
duistere hardnekkigheid volhard
in hun verwachting aan een be
tere toekomst, maar de gebeur
tenissen van de laatste maanden
hebben in hen een diep scepticis
me wortel doen schieten, waar
van zij zich niet kunnen bevrij
den.
In gesprekken met verschil
lende mensen werden ons deze
indrukken bevestigd. Wij doelen
hier niet op gesprekken met de
officiële autoriteiten. Deze heb
ben zich, wat overigens op zich
zelf al een veeg teken is, ge
huld in een sluier van vage ge
meenplaatsen en spitsvondige
gedachtenconstructies.
Op onze vraag of de interne
strubbelingen die aan de alleen
heerschappij van Khan een
(vroegtijdig) einde maakten, niet
in het voordeel der communisti
sche infiltranten zijn, maakte
onze zegsman haastig een reeks
bezwerende gebaren en rele
veerde nog eens, dat de Zuidviet-
namese troepen kortgeleden in de
Mekong Delta 200 Vietkong-gue-
rilla's hadden gedood. Dat een
dag later 127 Zuidvietnamezen in
Kien Hoa (60 km ten zuiden van
Saigon) sneuvelden, verzweeg hij
uiteraard
WANTROUWEN
Hoe de werkelijke geestesge
steldheid van de bevolking is,
wordt pas duidelijk, wanneer u
praat met de gewone mensen,
met kelners, kappers, havenar
beiders, onderwijzers, huisvrou
wen of winkelmeisjes. Niet dat
u hen gemakkelijk aan het pra
ten brengt. Bijna allen tonen zich
afkerig over de politieke gebeur
tenissen van dit moment te
spreken.
Er ligt wantrouwen en angst
in hun ogen, wanneer wij hier
over enkele oppervlakkige vra
gen stellen. Men is bang zijn
mond voorbij te praten en dan
misschien last met de autoritei
ten te krijgen. Men vertrouwt
hier vaak zelfs zijn naaste vrien
den niet, op wier gezelschap men
nochtans prijs, stelt. Dit impli
ceert, dat iedereen zijn zorgen bij
voorkeur voor zich houdt, ze niet
met anderen durft uit te wisse
len.
Sommigen kunnen dit moeilijk
verdragen en vervallen in ex
treem gedrag. Vele boedhistische
en katholieke fanatici zijn voor
hun eigen wanhoop op de vlucht
geslagen en trachten zich op ge
welddadige wijze van hun gevoe
lens van onzekerheid en machte
loosheid te bevrijden.
ONAFGEBROKEN DRUK
Maar het merendeel der Viet-
namezen draagt zijn lot met ge
latenheid, een soort wanhopige
berusting. Voor hen hebben al
die wilde gebeurtenissen, die de
radikale elementen opzwepen,
iets eentonigs. In hun herinne
ring zijn deze gebeurtenissen
niet als steeds hoog oplaaiende,
wrede vlammen, maar veeleer
als een onafgebroken druk die
hen gaandeweg geheel in de
greep heeft gekregen. „Het
wordt tijd, dat er eens verande
ring in komt," zeiden verschil
lende mensen hoofdschuddend
tegen ons. Maar dit werd gezegd
zonder énige overtuiging. Het
was slechts een uiting van een
armzalige absurde hoop, die hen
nog is overgebleven.
Saigon, centrum van een land
dat sinds I960 een der gevaarlijk
ste brandhaarden in de koude
oorlog is, blijkt een stad vol wan
hopige mensen, wier fanatieke
of moedeloze woorden op diude-
lijke en naargeestige wijze weer
klank geven aan de blinde hard
nekkigheid, die in hun harten de
plaats van de hoop heelt ingeno
men.
DIEMISME ZONDER MEM
Toen de 58 leden van de revo
lutionaire raad, die kortgeleden
in het zomerverblijf van Nguyen
Khan in Cap St. Jaques bijeen
waren, deze generaal niet de be
voegdheden wilden geven waar
om hij vroeg, was in zuid-Viet-
nam een nieuwe gezagscrisis ge
boren. Men voelde niets voor een
één-mansdemocratie als die van
Diem. Khan's streven werd hier
in Saigon trouwens uitgelegd als
„Diemisme zonder Diem"....
Het ziet er niet-naar uit dat
de nieuwe premier Oanh hier wél
een democratisch bewind zal
kunnen uitoefenen. In zuid-Viet-
nam zijn meer dan 60 politieke
en religieuze groeperingen, die
elkaar naar het leven staan. Een
groot deel van de bevolking is
hierbij nog niet eens aangeslo
ten, maar deze groep gelooft het
helemaal wel.
Hoe weinig eenheid er onder
de bevolking is, ervoeren wij tij
dens een tocht die ons door ver
schillende dorpen in de omtrek
van Saigon voerde. In een van
die dorpen waren 40 bewoners
door Vietkongstrijders gedood.
In een ander dorp werd dit be
richt met gejuich ontvangen,
want de gesneuvelden waren le
den van een sekte, die in dit dorp
bijzonder impopulair was!
ANARCHIE
Geen wonder dat zuid-Vietnam
ondergedompeld in een sfeer van
volstrekte anarchie en dat de
verdediging van dit land tegen
de communisten half mislukt is.
Immers wat moet men verdedi
gen? Waar geen vaderlandslief
de bestaat, wordt de verdediging
van het vaderland een vage aan
gelegenheid. De meeste Zuid
vietnamezen geloven nergens
meer in, en zeker niet in de toe
komst. En waarom zal men
waarden verdedigen, waarin men
niet meer gelooft?
Zo speelt zich in dit land een
van de ernstigste tragedies af in
het naspel van het kolonialisme.
Dit land kampt met moeilijkhe
den die niet door zijn regering
maar evenmin door Washington
kunnen worden opgelost. Zullen
Ho Tsji Minh en zijn strijders
hier orde op zaken stellen? Men
mag aannemen, dat de V. S. zich
hiertegen krachtig zullen ver
zetten. Gevolg: sterke internatio
nale spanningen.
Zo zei een Vietnamese hoofd
onderwijzer tegen ons: „Als we
hier één De Gaulle hadden, zou
ons volk eendrachtig tegen de
communisten strijden". Maar het
is niet een krachtig leider die
hier een eenheid kan brengen,
die het vólk zelf niet wil. Zelfs
De Gaulle zou hier worden afge
zet en vervangen door de onver
mijdelijke militaire junta.
Een Viscount van de Brazili
aanse „Companhia Transport#
te pletter gevlogen. De 34 passa
giers en 5 bemanningsleden zijn
om het leven gekomen.
Het ongeluk is gebeurd in de
buurt van Friburgo, op 110 km
van Rio de Janeiro.