KRITIEK VAN WIJLEN TOSLIATT!
OP RUSLAND
DE VRIJE ZEEUW
Pagina 3
Robert Kennedy
bood ontslag aan
Extra radio-
Rede mr. H. Rijpstra:
waarschuwing
bij slecht weer
Vrijdag 4 september 1964
Vanavond zullen twaalf blad
zijden met aantekeningen van de
gestorven partijleider Palmiro
Togliatti worden gepubliceerd,
zo is door een woordvoerder van
de Italiaanse communistische
partij meegedeeld.
Het partijloze Italiaanse week
blad Espresso schrijft dat Leo
nid Brezjnev, een der secreta-
rissen_ van het Sowjet-partij-
comité die de begrafenis van
Togliatti heeft bijgewoond, lie
ver had gezien dat de aanteke
ningen, die kritiek op de Sow-
jet-Unie bevatten, ongepubli
ceerd waren gebleven. De meer
derheid van de Italiaanse par
tijleiding besloot evenwel de
aantekeningen, die Togliatti kort
vóór zijn dood zou hebben ge
maakt, in openbare discussie te
brengen.
Volgens Espresso verwijt Tog
liatti de partijen in de Sowjet-
Unie en andere landen gebrek
aan democratie. De destalinisa
tie zou niet snel genoe,g gaan.
Togliatti zou zich tegenstander
tonen van een anti-Chinese con
ferentie van communistische
partijen. Hij had liever een par
tijconferentie gezien over het
verband tussen socialisme en
democratie.
BREZSJEV WAS ONTSTEMD
De overleden Italiaanse par
tijleider verdedigde volgens Es
presso de autonomie van de
communistische partijen in West-
Europa en verklaarde zich voor
stander van een conferentie van
deze partijen plus vertegenwoor
digers van de Afrikaanse bevrij
dingsbewegingen.
Brezjnev was verrast, aldus
het weekblad, toen het bestaan
van de aantekeningen aan het
publiek werd bekendgemaakt in
een toespraak bij Togliatti's be
grafenis. Hij verliet Rome „zeer
ontstemd over de Italiaanse par
tijleiders".
De Italiaanse partij heeft Mos
kou steeds gesteund in het ideo
logische geschil met China.
Robert F. Kennedy, de Ame
rikaanse minister van justitie,
heeft donderdag zijn ontslag
aan president Jolinson aangebo
den.
Deze week is Kennedy door
de conventie van de democrati
sche partij van de staat New
York aangewezen als haar kan
didaat voor de senaatszetel voor
de staat New York.
Minister Kennedy nam giste
ren, vergezeld van zijn echtgeno
te, afscheid van de president na
een onderhoud van anderhalf
uur op het Witte Huis.
Na afloop van het gesprek zei
Kennedy, dat president Johnson
hem zijn steun had beloofd bij de
komende verkiezingscampagne.
GOLDWATER START
VERKIEZINGS
CAMPAGNE
Senator Goldwater heeft don
derdag met een toespraak in
Prescott (Arizona) zijn verkie
zingscampagne voor het Ameri
kaanse presidentschap van stapel
laten lopen. Hij deed meteen een
aanval op zijn democratische
mededinger, de huidige president
Johnson, door deze ervan te be
schuldigen dat hij een koers van
eenzijdige ontwapening en con
cessies vaart.
De republikeinse kandidaat kri
tiseerde het bestuur onder pre
sident Johnson, dat'hij er een
van straatoproer noemde.
Tewaterlating aluminium
duikboot
In Groton, Connecticut, is
woensdag in aanwezigheid van
Paul Nitze, de Amerikaanse mi
nister van marine de eerste uit
aluminium vervaardigde onder
zeeboot te water gelaten.
De „Aluminaut", die slechts
een bemanning heeft van drie
koppen nodig heeft en 15 passa
giers kan vervoeren, zal tot een
diepte van 5.000 meter weten
schappelijk onderzoek kunnen
verrichten en eventueel kunen
worden gebruikt voor het uitvoe
ren van werk op grote diepte,
zoals het leggen of samenvoegen
van kabels bij olieboringen.
Het vaartuig is vervaardigd
voor de firma Reynolds Metal en
zal in de lente in gebruik wor
den genomen. Het heeft driemil
joen dollar gekost. De bouw
heeft vijf jaar wetenschappelijk
onderzoek gevergd.
WILDE STAKING
BIJ FORD
OPGEHEVEN
Donderdagmorgen is de wilde
staking bij de Ford-fabriek te
Amsterdam die maandagochtend
uitbrak, opgeheven. Er waren
totaal 500 arbeiders bij betrok
ken; Nederlanders, Spanjaarden
en Turken. Noch de erkende
vakbonden noch de onder
nemingsraad stonden achter deze
staking. De gestaakte uren wor
den niet uitbetaald.
De directie van de Ford, de on
dernemingsraad en de metaal
vakbonden hebben begin augus
tus overeenstemming bereikt
over de 4 pet loondifferentiatie-
toeslag die krachtens de metaal-
c.a.o. ondernemingsgewijs kan
worden verleend. Volgens de
normale procedure werd een
verzoek tot goedkeuring hiervan
bij de vakraad voor de metaal
industrie ingediend.
Gaarne wil ik deze woorden
beëindigen met de wens uit te
spreken, dat de leiding van het
Philips-bedrijf te Eindhoven
veel vreugde zal mogen beleven
van deze vestiging en dat „Phi-
lips-Terneuzen" zal mogen uit
groeien tot de omvang van an
dere nevenvestigingen in ons
land. Tot heil van de bevolking
van onze gemeente en van geheel
Zeeuws-Vlaanderen, welke thans
in de nabije omgeving volop
werk naar eigen vrije keus kan
verkrijgen. Tot zegen van hen
zelf en hun gezinnen.
Ver boven gemiddelde
De plan-manager, de heer J.
H. Boiling, gaf een kort overzicht
van het ontstaan, de bouw en de
aktiviteiten van de vestiging in
Terneuzen. Ook de heer Bolling
was van mening dat de verbin
dingen over de Westerschelde
verbetering behoeven. Zijn aan
dacht wijdend aan de tarieven,
zei spr. dat voor wat de elektri
citeitstarieven betreft, deze in
Zeeland ongeveer gelijk zijn aan
de gemiddelde landelijke tarie
ven.
Het speet hem dat hij dit
niet kon zeggen van het water
en het gas. De watertarieven
in Zeeuws-Vlaanderen noem
de de heer Boiling ongunstig,
terwijl die van het gas buiten
alle proporties liggen.
Tenslotte bracht spreker de
autoriteiten en voornamelijk de
burgemeester van Terneuzen zijn
beste dank.
Feestelijk
Het met de vlaggen van vele
landen versierde fabrieksterrein
maakte een feestelijke indruk en
bij de rondgang door de fabriek,
waarbij men een duidelijke uit
eenzetting kreeg van het sterk-
geautomatiseerde produktiepro-
leden hoofdambtenaar van het
ministerie van economische za
ken, mr. F. J. Haarman, zulks
uit erkentelijkheid voor de grote
steun, welke het gemeentebe
stuur steeds van hem heeft on
dervonden bij het realiseren van
het industrialisatie-programma.
Tenslotte moge ik mijn waar
dering uitspreken voor de voor
treffelijke omlijsting welke Phi
lips heeft willen geven aan deze
opening, in het bijzonder de
schitterende verlichting van de
stadhuis- en watertoren, alsmede
het optreden van de Philips-har-
monie.
Noordhof dat de „mensen van
Philips" zich in Zeeuws-Vlaan-
deren en Terneuzen voelen op
genomen en dat Philips graag
wil bijdragen in de vorming
van het cultureel patroon van
de gemeente.
Commissaris enthousiast
Vervolgens kwam de Commis
saris der Koningin aan 't woord.
Jhr. mr. A. F. C. de Casembroot
zei enthousiast te zijn over di
verse uitspraken van de presi
dent-directeur, ir. Philips. Hij
noemde de decentralisatiegedach
te een vrucht van wijs besluit,
waaruit blijkt dat de mens de
hoogste waarde in het bedrijf
vertegenwoordigt.
Veel bijval van de zijde van de
Commissaris ontving ir. Philips
ten aanzien van de verbindingen
over de Westerschelde, waarbij
hij opmerkte dat vooral het veer
Kruiningen-Perkpolder een zor
genkind van het provinciaal be
stuur is. Spreker noemde een
aantal punten waarover hij zich
zeer verheugde.
De arbeidsvoorwaarden en het
arbeidsklimaat zijn goed, zo
merkte hij op. Ook de kwaliteit
van de werknemers is belang
rijk; waarbij hij zich het meest
verheugde over het gedeeltelijk
verdwijnen van de onsociale
pendel. De Commissaris noemde
dit een zegen vdor het gezins
leven.
In een gesprek met de plan
manager had de Commissaris
vernomen dat men bij Philips
tevreden is over de elektrici
teitstarieven.
Nadat de Commissaris Gods
bes Ie zegen voor dit bedrijf had
toegewenst, opende hij de fa
briek officieel.
tingen ontstonden toen een stu
diegroep van de N. V. Philips'
Gloeilampenfabrieken te Eind
hoven op 3 februari 1961 een be
zoek bracht aan onze eerst in
1959 tot ontwikkelingskern aan
gewezen gemeente, waar zich
een zekere industriële expansie
aftekende en waar plannen wér
den beraamd tot verbetering van
de sterk verouderde havenacco-
modatie.
Toen dit bezoek op 9 februari
werd gevolgd door een nadere
oriëntatie van een andere stu
diegroep, werd voor het gemeen
tebestuur een periode ingeluid,
welke gekenmerkt werd door
optimisme en bezorgdheid. Door
optimisme, omdat de verwach
ting werd gewekt, dat de vesti
ging van een bedrijf te Terneu
zen niet tot de onmogelijkheden
zou behoren. Door bezorgdheid,
omdat men ook elders in Zeeuws-
Vlaanderen ging rondkijken en
het bekend was, dat van bepaal
de zijde eveneens veel prijs werd
gesteld op een vestiging van een
Philips-bedrijf; een vestiging,
welke in de flank van Terneu
zen de ontwikkeling van deze
nog jonge kerngemeente in ern
stig gevaar zou kunnen brengen.
Gelukkig verdween de be
zorgdheid, toen op 18 mei 1961
de officiële mededeling werd ge
daan, dat in Terneuzen de ves
tiging gerealiseerd zou worden.
Op 19 juli 1961 besloot de ge
meenteraad tot verkoop van 4 ha
industrie-terrein, terwijl een op
pervlakte van 6,60 ha in optie
werd gegeven.
Reeds op 15 september 1961
werd te Terneuzen een eerste
wervingsactie gehouden voor
personeel, waarvoor de belang
stelling, zowe] van mannelijke
als van vrouwelijke zijde, over
weldigend was.
vooral een rol de vermindering
van de seizoenwerkloosheid, wel
ke zich voorheen op grote schaal
voordeed en waarop juist het
ontstaan van een vaste werkgè-
legenheid voor 500 mannen van
grote ihvloed is geweest.
Deze verruiming van de werk
gelegenheid heeft naar mijn ge
voelen een kentering in het be
volkingsverloop tot gevolg ge
had. In 1963 bedroeg de toename
in Zeeuws-Vlaanderen zelfs 985
personen, waarvan niet minder
dan 720 in Terneuzen zelf.
Verwacht mag worden, dat
deze ontwikkeling zich in de ko
mende jaren zal voortzetten. Im
mers, momenteel zijn ter plaatse
678 huizen in aanbouw, terwijl
nog vóór de winter met een
nieuw porgramma van 696 wo
ningen zal worden begonnen.
Getallen, welke misschien groot
lijken, doch welke in verhouding
tot de verwachte bevolkingstoe
name nog betrekkelijk gering
zijn te noemen.
Nieuwe objecten zijn dan ook
in voorbereiding, waarbij ruim
schoots gebruik gemaakt zal
worden van de mooie ligging der
stad aan de Schelde en van de
nabijheid van de prachtige
Otheense kreek, welke onlangs
door de gemeente werd aange
kocht.
De mij toegemeten tijd staat
niet toe, dat ik thans uitvoerig
inga op de verdere perspectie
ven van onze gemeente. Waar
echter onlangs Terneuzen op
nieuw als kerngemeente werd
aangewezen, meen ik te mogen
verwachten, dat deze perspectie
ven gunstig kunnen worden ge
noemd,hetgeen m.i.voor de hand
ligt met de geslaagde vestiging
van uw fabriek en de realisatie
van het grote Amerikaanse be
drijf Dow Chemical Internatio
naal, terwijl vestigingep. van
In overleg tussen de Neder
landse radio-unie, de radio
nieuwsdienst en. het K.N.M.Ï. is
een definitieve regeling getrof
fen om in uitzonderingsgevallen,
waarin naar de mening van het
K.N.M.I. op korte termijn bijzon
der slechte weersomstandighe
den te verwachten zijn, een ex
tra-uitzending van de radio
nieuwsdienst in te lassen, waarin
hiervoor gewaarschuwd kan
worden.
De directies van de omroep
verenigingen hebben zich met
deze regeling akkoord verklaard.
Ofschoon de radionieuwsdienst
op de gebruikelijke tijdstippen
binnen de 17 zenduren reeds elf
maal de gelegenheid heeft voor
een dergelijke waarschuwing van
het K.N.M.I-, werd al eerder een
voorlopige regeling getroffen
om door middel van extra-uit
zendingen een waarschuwing te
laten horen voor bijzondere
weersomstandigheden, zoals ijzel,
sneeuw etc.
Thans is deze voorlopige rege
ling omgezet in een definitieve,
nadat het K.N.M.I. bereid werd
gevonden een dergelijke waar
schuwing aan de radionieuws
dienst te verstrekken en nadat
de directies van de omroepver
enigingen zich akkoord verklaar
den met een onderbreking van
het programma voor dit doel.
Hét betreft hier uitzonderingsge
vallen, waarin naar de mening
van het K.N.M.I. op korte ter
mijn een noodtoestand wordt
verwacht en de normale uitzen
ding van de radionieuvvsdienst
niet binnen een uur volgt.
kleinere omvang de vereiste dif
ferentiatie garanderen.
Het gemeentebestuur van Ter
neuzen beseft ten volle, dat het
in de komende jaren voor grote
problemen zal worden geplaatst.
Problemen, welke de grootste
inspanning en oplettendheid vra
gen en alleen zijn op te lossen,
wanneer wij ons gesteund weten
door de hulp van de rijks- en
provinciale overheid, welke stel
lig zal willen inzien, dat ook
Zeeuws-Vlaanderen behoefte
heeft aan een grote, sterke cen
trale gemeente, waarbij de ge
hele omgeving gebaat is. Wan
neer ik van deze problemen als
de belangrijkste de moeilijke
woningsituatie noem, dan kunt
U ervan overtuigd zijn, dat deze
zaak momenteel een bron van
voortdurende zorg en bezorgd
heid is.
Een overzicht van het interieur van de grote Philips' fabriekshal.
Cultureel klimaat
De directeur van de hoofdin-
dustriegroep Licht, ir. D. Noord
hof, noemde deze dag groot voor
Zeeland en voor de hoofdindus-
triegroep. Door de verder gaan
de Europese samenwerking is
deze vestiging in Terneuzen mo
gelijk geweest. De directeur was
vol lof over het personeel te
Terneuzen. Van het totale aan
tal (700) werknemers is 90
Zeeuws-Vlaming. Hij zei dat de
mensen die in Terneuzen wer
ken, bekwaam en betrouwbaar
zijn. Trouwens, zo merkte de
heer Noordhof op, wij hebben
met de Zeeuwen uitstekende er
varingen en hij noemde ver-
scheidenen, die bij Philips een
leidende functie^ vervulden of
nog vervullen. Ir. Noordhof sprak
een dankwoord tot de commis
saris der koningin en zei te wil
len bijdragen tot een goed in
dustrieel klimaat in samenwer
king met het gemeentebestuur.
Voor de jongeren liggen hier
prachtige kansen, aldus de heer
Noordhof. Vooral voor degenen
die met een pioniersgeest zijn
bezield, heeft Philips prachtige
mogelijkheden, omdat vooral zij
welvaart kunnen brengen naar
gebieden waar deze nog ont
breekt. Tenslotte zei de heer
Vreugde en zorgen
Mijnheer de Commissaris der
Koningin, mijnheer de president-
direkteur van de N. V. Philips'
Gloeilampenfabrieken,
Dames en Heren,
In het in 1956 verschenen boek
„Anton Philips, de mens, de on
dernemer" vertelt de socioloog
Bouman hoe Anton Philips in
1897 bij een eerste bezoek aan
zijn toekomstige schoonouders
gefrappeerd werd door de hoog
gespannen, min of meer chauvi
nistische verwachtingen, die de
Rotterdammers van hun in ont
wikkeling zijnde stad koesterden.
De industriële ontwikkeling
kwam op gang en de aanleg van
nieuwe havens was begonnen.
In dit licht beschouwd zal het
U niet vreemd zijn, dat er bij
het gemeentebestuur van Ter
neuzen hooggespannen verwach-
Door bijzondere omstandig
heden kon een tijdelijke werk
ruimte in gebruik worden ge
nomen, terwijl óp 26 oktober
1961 de eerste spade voor het
nieuwe bedrijf in de grond werd
gestoken.
Hoewel het mij niet nauwkeu
rig bekend is, welke overwegin
gen ertoe hebben geleid, dat een
nevenvestiging in Terneuzen
werd opgericht, geloof ik toch te
mogen zeggen, dat de toenmalige
situatie op de arbeidsmarkt mede
een belangrijke factor is geweest.
Nog levendig herinner ik mij
hoe men een zekere garantie
verlangde voor de presentie van
ongeveer 300 arbeidskrachten,
welk aantal, bij de huidige be
zetting van ongeveer 700 werk
nemers eigenlijk aan de lage
kant kan worden genoemd, het
geen wel bevestigd wordt door
de recente aankoop van bouw
terrein voor verdere uitbreiding.
Opgemerkt kan worden, dat
mede tengevolge van deze ves
tiging de situatie op de arbeids
markt in ons gewest grondig is
gewijzigd. De gemjddelde werk
loosheid van mannen, welke in
1958 1.275 en in 1960 1.385 per
sonen omvatte, was in 1963 ver
minderd tot 394 en zal in 1964
naar schatting niet meer dan 290
a 300 bedragen. Hierbij speelt
In dit verband moge ik uit
spreken, dat het gemeentebe
stuur van Terneuzen U, mijnheer
de Commissaris der Koningin,
bijzonder dankbaar is, dat U de
uitnodiging hebt willen aanvaar
den om dit prachtige bedrijf of
ficieel te openen.
Van onze kant zien wij daarin
gaarne het bewijs van uw be
langstelling voor de ontwikke
ling onzer gemeente, waar mis
schien veel van het oude ver
loren gaat, doch waar nieuwe
waarden ontstaan, welke even
eens van grote, zo niet grotere
betekenis kunnen worden ge
acht.
Ik zou onvolledig zijn, wan
neer ik bij deze gelegenheid niet
in dank zou gewagen van de
medewerking der toenmalige
grondeigenaren die bereid ble
ken langs minnelijke weg hun
gronden op korte termijn ter be
schikking te stellen.
Tevens moge ik nog stilstaan
bij het feit, dat deze vestiging is
gelegen langs de weg, genoemd
naar de helaas zo vroeg over-
De Taptoe van de Phili]
In Se grote opslagruimte wer
den voor deze middag de wan
den gevormd door fleurige „kra
men", waar dames in Zeeuwse
klederdrachten allerlei verver
singen aanboden. Het was het
«-Harmonie op de Markt.
de bromfietsen het muzikaal ge
not van zeer velen doorlopend
vergalden.
Het publiek wist de taptoe bij
zonder te waarderen. Na het
Wilhelmus kreeg de Philips-
harmonie 'n welverdiende ovatie.
Het politietoezicht, dat de ge
hele dag zo keurig was geregeld
waardoor het zeer drukke ver
keer op de toegangswegen naar
het Philips-terrein en in de stad
geen stagnatie ondervond, ware
hier niet overbodig geweest.
De watertoren
De amateurfotografen konden
hun hart ophalen aan 2Va mil
joen lumen licht dat in één en
kel ogenblik als een bliksem
schicht de watertoren hel ver
lichtte. De amateur, die op het
goede moment zijn sluiter heeft
gebruikt, maakt kans op 'n extra
prijs.
Het aanbieden van en versnaperi
ces, kregen de gasten de indruk
dat het goed werken is bij Phi
lips. De ruimte waar de meeste
machines zijn opgesteld, is ruim
en licht en door de frisse kleuren
is getracht de werkomgeving van
de mensen zo aantrekkelijk mo
gelijk te maken.
Toen de bezoekers op het vast
gestelde uur naar de grote aard
appelopslagplaats van de heer
v. d. Wege gingen, wachtte hun
daar een aangename verrassing
van de zijde van de Philips-har-
monie die, gestoken in keurige
uniformen, enkele pittige mar
sen feilloos ten gehore bracht.
vuurwerk van deze feestelijke
namiddag en de reeds geani
meerde stemming werd in be
langrijke mate verhoogd door de
aanwezigheid van vele variëtei
ten van voortreffelijke spijzen
en dranken.
De taptoe
Om half acht gaf de Philips-
Harmonié een verzorgde taptoe
op de Markt, waarvoor van de
zijde van de bevolking grote be
langstelling bestond. Jammer dat
op enkele plaatsen, speciaal langs
het kantongerecht, de nozems
met hun opzettelijk luid knallen-
De Terneuzense watertoren werd
door 25.500.00 lumen/sec. flits
licht in het „zonnetje" gezet.
De nieuwe Philipsfabriek met op de voorgrond de Philips-Harmonie