Honderden doden bij in Kongo gevechten Overeenstemming tussen Griekenland en Turkije nabij ÏUDIÖ DE KOEK Togliatii overleden Boekavoe door regeringsstrijdkrachien veroverd Maar wil Makarios met Grieks-Turkse regeling instemmen? HET WEER Na onregelmatigheden nieuwe leiding Haags lyceum Zware verliezen onder Zuidvietnamese regeringstroepen ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1964 20e Jaargang No. 6281 ■Cameraman gedood T erechtstellingen Versterking Uitwijzing SEGNI GAAT VOORUIT Malta wordt op 21 sept. onafhankelijk PRINS HARALD VAN NOORWEGEN Hoogwater Weerbericht Zon-en Maanstanden DE AMERIKANEN IN ZUIDOOST-AZIE Verhoging wethouderssalarissen in Overijssel niet goedgekeurd SPOORWEGONGELUK IN CANADA Frankering bij abonnement: Terneusen Directeur-Hoofredaeteur: I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 55—57 Administratie-adres: Smïdswal Telefoon: 01150 2073 Gironummer: 38150 Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per maand ƒ2,per week 50 ct Losse nrs 10 ct. DE VRIJE ZEEUW Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per advertentie ƒ2,40. Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel méér 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging. Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur. Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer tot 10 uur v.m. Het Kongolese leger heeft gis teren Boekavoe, de hoofdstad van Kivoe in het oosten van Kongo, op de opstandelingen veroverd. Hieraan gingen hevige gevechten vooraf die donderdag en vrijdag honderden doden eis ten. De straten zijn bezaaid met lijken die met militaire vracht auto's worden opgeruimd. Er werd tot in de buitenwijken, waar de opstandelingen hun laatste toevlucht zochten, hevig strjjd geleverd. Vluchtende op standelingen bevinden zich al kilometers ver van de stad. Volgens in Leopoldstad opge vangen radioberichten zijn bij de gevechten 300 mensen, onder wie zever» blanken, gedood. In de stad zijn grote verwoes tingen aangericht. Men is ver stoken van water en elektrici teit en er is geen telefoonverkeer meer mogelijk. Boekavoe is op vier na de grootste stad van Kongo. De overwinning van het leger wordt als de belangrijkste in de vier maande» oude strijd tegen de rebellen beschouwd. Frans Panchaux, cameraman van de Belgische televisie, werd vrijdagochtend gedood toen hij de gevechten in het centrum van de stad filmde. Hij was gehuwd en vader van vier kinderen. Hij was de dag tevoren pas in Boe kavoe aangekomen, in gezelschap van twee journalisten. Dezen troffen hun collega levenloos aan nadat zij zich enige ogen blikken van hem hadden ver wijderd om militairen van het Kongolese nationale leger te in terviewen. In Leopoldstad wordt ver nomen dat enige dagen geleden ten noordoosten van Stanleystad 83 man van opstandelingenleider Soemialot door soldaten van het nationale leger zijn gevangen genomen en terechtgesteld. Op één van de rebellen werd een lijst van sympathiserenden aan getroffen. Een twaalftal van hen werd in een naburig dorp door de militairen geëxecuteerd. Uit welingelichte bron ver luidt voorts dat donderdagavond een eerste contingent van veer tig huurlingen van Angelsaksi sche nationaliteit uit Johannes burg naar Kongo is vertrokken om het nationale leger in zijn strijd tegen de opstandelingen te versterken. De recrutering was al verscheidene maanden geleden begonnen, vóórdat Tsjombe op het Kongolese politieke toneel verscheen. Deze zou zelf niet erg geestdriftig zijn over een derge lijke versterking van het leger door mannen met uitsluitend financiële drijfveren. Intussen zijn vrijdagmiddag meer dan duizend mensen per veerboot naar Brazzaville, de hoofdstad van het yjoormalige Franse Kongo, overgebracht. Op woensdag werd de uitwijzing van alle onderdanen van Kongo- Brazzaville en Boeroendi en enige burgers van Mali aange kondigd in verband met de hulp die deze landen aan de opstan delingen in het voormalige Bel gische Kongo zouden geven. De Kongolese regering in Leopold stad verklaarde donderdagavond nog dat het uitwijzingsbevel tij delijk buiten werking was ge steld. De schattingen omtrent het totaal aantal uitgewezen per sonen lopen uiteen van 25.000 tot 200.000. De gehele operatie zou zeker een maand in beslag nemen. De algemene toestand van pre sident Segni is opnieuw verbe terd, zo blijkt uit een medisch bulletin, vrijdagmorgen in Rome uitgegeven. Zoals bekend heeft Segni veer tien dagen geleden een beroerte gehad. De Britse regering heeft het voorstel van de premier van Malta, dr. Borg Olivier, aanvaard om het eiland op 21 september onafhankelijkheid te verlenen, aldus een mededeling van het Britse ministerie van koloniën. De hertog van Edinburgh zal koningin Elizabeth vertegen woordigen bij de onafhankelijk heidsfeesten, die naar verwach ting van 16 tot 23 september zul len duren. (Adv.) Noordstraat 102 Terneuzen Telefoon 3128 Het koninklijk paleis in Oslo heeft de geruchten tegengespro ken als zou de 27-jarige kroon prins Harald van plan zijn te trouwen met een meisje van ge wone afkomst. Oslose dagbladen eisten don derdag dat het hof zich over de geruchten zou uitspreken, aan gezien een morganatisch huwe lijk bepalend zou zijn voor de toekomst van de monarchie. Walcherse volksdansers naar Griekenland Een groep Zeeuwse volksdansers uit Middelburg en omgeving is donderdagmiddag per charter vliegtuig vertrokken van Schip hol naar het Griekse eiland Korfu. In het plaatsje Levkas op dat eiland zullen de Walcherse dansers aan een folkloristisch festival deelnemen. i Foto: Bij het vliegtuig werd een schilderachtige demonstratie van dansvaardigheid gegeven. RUSTIG WEER Het weer in onze streken werd vrijdag bepaald door een hoge- drukgebied, dat van de Atlanti sche Oceaan via Engeland en de Noordzee tot ver boven Europa reikt. Het bracht op de meeste plaatsen zonnig weer waarbij de temperaturen in ons land oplie pen tot 17 a 19 graden. Het hoge- drukgebied wordt aan weerszij den geflankeerd door lagedruk gebieden. Aan de noordzijde be vindt zich een depressie, die zich ZATERDAG 22 AUGUSTUS v.m. n.m. Breskens 1.23 1.39 Terneuzen 1.58 2.14 Hansweert 2.38 2.54 Walsoorden 2.48 3.04 ZONDAG 23 AUGUSTUS v.m. n.m. Breskens 2.06 2.26 Terneuzen 2.41 2.51 Hansweert 3.21 3.31 Walsoorden 3.31 3.41 MAANDAG 24 AUGUSTUS v.m. n.m. Breskens 2.45 2.51 Terneuzen 3.20 3.26 l-Iansweert 4.00 4.06 Walsoorden 4.10 4.16 van IJsland in de richting van Schotland en de Noordzee uit breidt. Aan de zuidkant treffen we een depressie aan, die boven Frankrijk vrijwel tot stilstand is gekomen. Deze lagedrukgebieden laten het weer in onze streken nog ongemoeid, zodat het ook vandaag droog en op de meeste plaatsen zonnig weer zal zijn. De temperaturen worden daarbij iets hoger dan vrijdag. De wind blijft zwak tot matig uit ooste lijke richtingen waaien. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot heden avond. Droog en zonnig Droog en op de meeste plaat sen zonnig weer met een zwakke tot matige wind uit oostelijke richtingen en iets hogere mid- dagtemperaturen. ZON MAAN op onder op ondet aug 22 5.35 7.49 8.03 4.10 23 5.37 7.47 8.26 5.23 24 5.38 7.45 8.46 6.37 25 5.40 7.42 9.03 7.53 Onregelmatigheden bij het eindexamen gymnasium voor het leervak Duits op het Haags ly ceum hebben het bestuur van de school genoodzaakt een nieuwe dagelijkse leiding aan te wijzen. Tot waarnemend rector is de heer B. W. Kolhorn Visser be noemd, tot conrector de heer C. F. Führeng, Over de positie van rector J. H. Schmitz is nog geen beslissing genomen. Conrector drs. G. F. Sloothaak heeft ont slag gevraagd en een benoeming in Amsterdam aangenomen. De voorzitter van de examen commissie, rector Schmitz, heeft tegenover vertegenwoordigers van de minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen toe gegeven, dat er onregelmatig heden bij het eindexamen Duits zijn voorgekomen. Van fraude of boze opzet is niets gebleken. Daarom werd ook geen aangifte van de onregelmatigheden ge daan bij de politie. Om herhaling van de onregel matigheden te voorkomen, heeft de staatssecretaris van onderwijs zich beraden over te treffen maatregelen. Het schoolbestuur, dat een en ander meedeelt in een brief nan de ouders van de leer lingen, vreest, dat door deze maatregelen het belang van d leerlingen in zeer ernstige mate is geschaad en de school in haar bestaan bedreigd zou kunnen worden. De onregelmatigheden leidden er toe, dat de twaalf examinandi gymnasium het eindexamenwerk voor Duits moesten overmaken. De Indonesische infiltranten in Maleisië Maleisische veiligheidstroepen hebben vrijdagmiddag in het ge bied van Pontian in Zuidwest- Malakka vier Indonesische in filtranten gedood en „verschei dene" gevangen genomen, zo heeft het ministerie van defen sie in Koeala Loempoer bekend gemaakt. Van de Maleisische mi litairen sneuvelde er één. Sinds de landing van ongeveer 40 gewapende Indonesiërs op maandag j.I. zijn vijf van hen gedood en zestien gevangen ge nomen. De Maleisische troepen verloren twee man aan doden en twee gewonden. Volgens het ge noemde ministerie speuren de veiligheidstroepen in het moe- rasland om Pontian naar de overgebleven Indonesiërs. De Griekse regering wil van de betrekkelijke rust die op Cyprus heerst en de lichte ontspanning in de betrekkingen tussen Grie kenland en Turkije profiteren om zo snel mogelijk de onderhan delingen over de oplossing van het vraagstuk Cyprus te hervat ten. Van welingelichte zijde in Athene is meegedeeld, dat de Griekse regering nu in de eerste plaats president Makarios van Cyprus wil overhalen om akkoord te gaan met „enosis" aan sluiting van Cyprus bij Griekenland met schadeloosstelling aan Turkije. Petros Garoufalias, de Griekse minister van oorlog, zou don derdag naar Cyprus zijn gegaan met een ontwerp-oplossing, die onder meer afstand aan Turkije of de Navo van een basis in de buurt van Mansoura inhoudt. Garoufalias zou met Makarios ook de kwestie van de Russische hulp aan Cyprus besproken heb ben. De Griekse regering wil, dat [Makarios slechts in uiterste noodzaak van deze hulp gebruik maakt omdat zij bang is voor de eventuele terugslag op de bin nen- en buitenlandse politiek van Griekenland van deze „band" met Moskou. De Griekse rege ring zou ook onderhandelingen op zeer korte termijn willen om dat zij bang is voor een nieuwe crisis die Russische hulp weieens onvermijdelijk zou kunnen ma ken. Het zou er nu maar om gaan de toestemming van Maka rios te krijgen voor onderhande lingen onder auspiciën van de bemiddelaar van de V. N. Maka rios heeft tot heden altijd wan trouwend gestaan tegenover der gelijke onderhandelingen. In Athene meent men, dat de rege ling van de kwestie-Cyprus nu voor een groot deel afhangt van Makarios en dat elke oplossing, die niet de goedkeuring van de Cyprische president heeft, een dode letter zal blijven. Makarios heeft inmiddels de Turkse Cyprioten bewegings vrijheid aangeboden op alle on der regeringstoezicht staande wegen die naar Nicosia leiden of er doorheenj gaan, mits de Turks-Cyprische leiders van hun kant akkoord gaan met bewe gingsvrijheid voor de Griekse Cyprioten op de wegen, die door de Turken worden gecontroleerd. Dit staat in een communiqué, uitgegeven door de persdienst van de V.N.-strijdkrachten op Cyprus. Makarios deed dit aanbod op een bespreking, die donderdag in Nicosia werd gehouden tussen de Cyprische regering en de lei ders van de V. N. op Cyprus over de kwestie van de economi sche blokkade, waaraan de Turk se gemeenschap blootstaat. Makarios zou verklaard heb ben dat de kwestie van de eco nomische blokkade in nauw ver band staat met de kwestie van de bewegingsvrijheid. Hij zou voorts gezegd hebben dat de Turkse gemeenschappen meer levensmiddelen en andere pro- dukten zouden kunnen krijgen als de Cyprische regering een nauw toezicht kan uitoefenen op de levering van duurzame goede ren aan de Turken om voorraad- vorming voor militaire doelein den te kunnen beletten. De Turken in Nicosia zouden genoeg petroleum voor hun bak kerijen krijgen, maar de kwestie van de levering van benzine zou nog bestudeerd worden. Maka rios zou tenslotte verklaard heb ben dat de Cyprische regering niet van plan is de watertoevoer naar de Turkse wijk in Nicosia af te snijden. In doorgaans welingelichte kringen in Londen verklaarde men vrijdagavond, dat overeen stemming tussen Griekenland <-n Turkije ophanden schijnt te zijn en mogelijk nog voor het einde van deze maand haar beslag zal kunnen krijgen. Basis van deze overeenstemming zou zijn aan sluiting van Cyprus bij Grieken land, waartegenover Turkije een basis op Cyprus zou moeten krij gen. Geschilpunten vormen nog de status van deze basis, als mede de plaats en de grootte daarvan. Turkije zou bereid zijn af te zien van overdracht van een Grieks eiland, doch eist een „soeverein*;" basis in het noord westen van Cyprus, ter grootte van vijftig vierkante kilometer, die in geval van moeilijkheden op het eiland voor de Turks- Cyprische gemeenschap in de bres zou kunnen springen. Griekenland zou daarentegen een in het zuidoosten van Cyprus te vestigen basis aan Turkije voor lange termijn, b.v. 25 jaar, willen verpachten. Eventueel zou deze basis zelfs onder comman do van de Navo moeten vallen. Overigens heseffen zowel Grie kenland als Turkije, en ook Lon den en Washington, dat elke op lossing de instemming van de regering-Makarios zal moeten hebben. Deze laatste echter blijft vasthouden aan onvoorwaarde lijke onafhankelijkheid op basis van zelfbeschikking, hetgeen al thans voor de onmiddellijke toe komst aansluiting bij Grieken land en concessies aan Turkije lijkt uit te sluiten. Een houding waarin zij. wordt gesteund door het merendeel der Grieks-Cypri oten en aangemoedigd door de belofte van steun van de Sowjet- Unie. Volgens in Rome ontvangen berichten is de leider van de Italiaanse communistische par tij, Palmiro Toglïatti, in Jalta overleden. Hij leed aan een her senbloeding. Togliatti was 71 jaar. Acht da gen geleden kreeg hij een be roerte toen hij zich in Jalta op de Krim bevond. Donderdag on derging hij een hersenoperatie. Vrijdagochtend constateerden de artsen een terugkeer van het be wustzijn in zeer lichte mate. Om Honderdzestien Zuidvienamese militairen en vier Amerikanen zijn gedood bij een hevig ge vecht, dat donderdag in het ge bied van Troec Gian is geleverd tussen een bataljon regerings troepen en sterke eenheden Vieteong-rehellen na de verove ring van de post Phoe Toec door opstandelingen, aldus herjehten die vrijdag in Saigon zijn ont vangen, Aan de zijde van de regerings roepen vielen verder zestig ge wonden, terwijl nog negen man worden vermist. Het was een van de zwaarste gevechten tot dusver in de strijd tegen de communistische Viet- cong. Ook aan Vietcong-zijde zou het aantal gesneuvelden groot Donderdag zijn bij een treffen met strijdkrachten van de Viet- cong vier Amerikaanse militaire adviseurs gesneuveld, zo wordt officieel in Saigon meegedeeld. Zij begeleidden Zuidvietnamese guerillatroepen. Het persbureau van Noord- Vietnam meldt dat de Arfteri- kaanse officier, die bij de lucht aanvallen op Noord-Vietnam met zijn vliegtuig is neergescho ten, toestemming" heeft gekre gen eeh brief naar huis te schrijven. Hij heeft verteld dat hij goed behandeld wordt, aldus het bureau. zijn. Schattingen spreken van tweehonderd doden. De strijd speelde zich af in de Mekong- delta, ongeveer 70 kilometer ten zuidwesten van Saigon, nadat regeringstroepen in een hinder laag waren gevallen. Bij koninklijk besluit van 30 juli 1964 is goedkeuring onthou den aan een besluit van Gede puteerde Staten van Overijssel van 11 november 1963, waarbij de salarissen van de wethouders in de provincie Overijssel wor den vastgesteld. De minister van binnenlandse zaken a.i., mr. V. G. M. Marij- nen, heeft bezwaar tegen de ver hoging van de jaarwedden van de wethouders van de gemeen ten Enschede en Hengelo. Ge deputeerde Staten hadden voor hen met ingang van 1 januari 1963 een salaris vastgesteld van resp. 23.450,b f 18.400,—. In 1962, aldus het koninklijk besluit, werd voor wethouders in de gemeenten van .de grootte van Enschede en Hengelo in '62 een jaarwedde van ten hoogste 20.217,en resp. 16.497, aanvaardbaar geacht. Toepas sing van een procentuele verho ging die in overeenstemming is met veranderingen in op dezelfde hoogte liggende ambtelijke sa larissen zou ten hoogste hebben kunnen leiden tot een jaarwedde met ingang van 1 januari 1963 van resp. 21.616,— en 17.232,-. Er zijn volgens de bewindsman in dit geval geen bijzondere om standigheden aanwezig, die een verhoging zou rechtvaardigen. 13.20 uur kwam echter het einde. Togliatti was de leider van de grootste communistische partij in het Westen. De op één na grootste partij, die van Frank rijk, verloor vijf weken geleden haar leider Maurice Thorez. Ook hij had een hersenbloeding ge kregen, toen hij zich in de Sow- jet-Unie bevond. „De dood van kameraad To gliatti was een gevolg van een verlamming van vitale hersen centra. Om 13.00 uur trad een onverwachte wijziging in de ademhaling en de bloedsomloop in. De polsslag versnelde tot 146 a 150 per minuut. De hartwer- ki'ng werd ongeregeld. Om 13.20 uur hield het hart op met klop pen. Hartmassage, kunstmatige ademhaling en injecties in de hartspier hebben het hart niet meer in beweging kunnen bren gen", aldus een communiqué van het secretariaat-generaal van de communistische partij in "Rome. Het stoffelijk hulsel van To gliatti zal vandaag per vliegtuig naar Rome worden gebracht, dat zal vertrekken van het vliegveld Simferopol op de Krim, zo heeft de Italiaanse ambassade in Mos kou meegedeeld. De reis is ge organiseerd door het Sowjet- ministerie van buitenlandse za ken. Volgens het blad van de Ita liaanse communistische partij „Unita", zou Togliatti nog een tweede hersenbloeding hebben gekregen waardoor de dood in trad. Het centrale partijcomité heeft in geheel Italië een mani fest laten verspreiden, waarin wordt gezegd, dat Togliatti ge durende veertig jaar de geschie denis van zijn land, de Italiaanse communistische beweging en het wereldcommunisme heeft be zield. Premier Chroesjtsjov kwam in Akmelsjet aan, enkele minuten nadat de Italiaanse communisti sche leider de laatste adem had uitgeblazen. Hij condoleerde de weduwe van Togliatti en de lei ders van de Italiaanse partij. De expiv., drein van Ottawa naar Montreal is vrijdag in Leo nard in de provincie Ontario op een overweg teren een zware vrachtauto gereden. Vo'gens de eerste berichten kwamen zes mensen om het leven en werden verscheidene gewond. De om gekomenen waren de vracht autochauffeur en vijf treinpas- sagiers. Drie spoorwagons liepen uit de rails en één er van sloeg om. Het ongeluk gebeurde twintig minuten nadat de express trein het station van Ottawa had ver laten.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1964 | | pagina 1