Doem der verdenking
VELEN STIERVEN VOOR EEN GOEDE ZAAK
Ook Zeeuwse deelnemers naar
dressuurwedstrijden in Zevenbergen
P.-raffinaderij
in Rotterdam
MET ULTRA-WASWERK1NG
spejd ia hooiberg
DE VRIJE ZEEUW
15 AUGUSTUS 1964 IS HET
AGENDA
Tankers van
100.000 ton
Briljant
opsporingswerk
Donderdag 13 augustus '04
Pagina 5
Panamakanaal
50 jaar oud
Als wij aan onze kinderen van elf jaar vragen,
welke twee oceanen door het Panamakanaal met
elkaar worden verbonden, dan dreunen zij het
keurige antwoord op: „De Grote of Stille en de
Atlantische Oceaan". Zij vinden het allemaal
maar heel gewoon, dat er een kanaal van zulke
afmetingen kan worden gegraven Maar als wij
ons in de geschiedenis van de aanleg verdiepen,
beginnen wij te'begrijpen waarom oud-president
Eisenhower dit het grootste door werklieden ge
maakte wereldwonder noemde sinds de pyramide
van Gizeh. En dan worden wij wel even stil.
Reeds ten tijde van Karei V hielden de Spanjaarden, die
in dit gebied grote nederzettingen hadden, zich bezig met
de gedachte aan een dergelijk verbindingskanaal. Dit zou
voor hen zeer nuttig zijn geweest en veel tijd hebben be
spaard, omdat nu de bevoorrading van en naar de West-
amerikaanse kust over land moest geschieden met alle ge
varen van dien. Men kan natuurlijk ook wel om de zuide
lijke punt van Amerika varen, maar dit nam te veel tijd
in beslag.
Later zijn deze plannen op de achtergrond geraakt, maar
toen de Spaanse kolonies zich in de 19de eeuw vrijmaakten,
kwamen zij weer aan- de oppervlakte. Het was vooral
Alexander von Humboldt die zo'n verbinding propageerde.
33 jaren
In 1876 werd er een serieus voorstel op tafel gebracht en
op initiatief van de Fransman Ferdinand de Lesseps, de
ontwerper en maker van het inmiddels geopende Suez-
kanaal, werd de „Société Civile Internationale du Canal In-
terocéanique" opgericht, die een achttal plannen ontwierp,
waaruit er één van op het aardrijkskundig congres te Parijs
van 1879 werd gekozen. Daarna stichtte De Lesseps een
maatschappij, die zich met de aanleg van het kanaal zou
belasten.
In 1881 is een begin met het immense werk gemaakt.
Weinigen konden bevroeden, dat pas 33 jaar later het eerste
schip een zegetocht door dit kanaal zou maken, hoewel men
18 jaar voor de aanleg had uitgetrokken. Het ongezonde
klimaat (Panama heeft een tropisch regenklimaat) en de
-'voortdurende bergafschuivingen brachten de eerste tegen
slagen.
De aanleg bleek niet alleen een groot technisch probleem,
maar niet op de laatste plaats ook een sanitair probleem.
In dit gebied hadden gele koorts, malaria, dysenterie en
vele andere tropische ziekten jarenlang welig getierd. Hon
derden arbeiders zouden dit aan den lijve ondervinden en
hier hun leven laten.
Klap op klap
Natuurlijk werd er zoveel mogelijk gedaan om deze ziek
ten onder de knie te krijgen. Er werden leidingen aange
legd voor zuiver water, er kwamen riolen en drainage.
Muskieten, vliegen en andere insekten werden bestreden
als nooit te voren, ziekenhuizen werden gebouwd en uit
alle delen van de wereld kwam doktoren en verplegend
personeel, die handen te kort kwamen. Ondanks al deze
maatregelen vielen honderden mannen en vrouwen ten
slachtoffer aan dit verstikkende, benauwende klimaat,
waarin de gemiddelde jaartemperatuur ongeveer 27° C be
draagt.
Er waren echter niet alleen( technische en medische
tegenslagen te incasseren. De '„Compagnie Universelle"
kwam door de kostbare tegenvallers en de lange duur in
financieringsmoeilijkheden, met daarbij financiële en po
litieke schandalen in Frankrijk, die onder de naam „Pa
namaschandaal" overal opschudding veroorzaakten. De
maatschappij werd gelikwideerd en het werk lag stil.
In 1893 verleende Columbia, waar Panama toentertijd
nog een deelstaat van was, opnieuw een concessie, waarop
een nieuwe maatschappij de zaken slepende hield, totdat
zes jaar later de V. S. de concessie voor 40 miljoen dollar
overnamen en zich met alle kracht achter het veranderde
ontwerp zetten.
Amerikaans bezit
De V. S. kregen de kanaalzone voor 99 jaar in, pacht,
doch het Columbiaanse parlement weigerde dit akkoord
goed te keuren. Toen ontketenden de Amerikanen een op
stand in Columbia en Panama verklaarde zich onafhan
kelijk, welke onafhankelijkheid tien dagen later al door de
V. S. werd erkend. Er werd een nieuwe regeling getroffen,
waardoor de V. S. het eeuwige bezit over de kanaalzone
verwierven. Nu pas kon er echt spoed achter het werk
worden gezet. Op 15 augustus van het jaar 1914, nu 50 jaar
geleden en juist bij het begin van de eerste wereldoorlog,
kon de Amerikaanse kolonel Goethals het gigantisch werk
stuk aan zijn regering opleveren.
Duizenden arbeiders, hondenden ingenieurs, doktoren,
rechtsgeleerden, onderwijzers, geestelijken, kantoorbedien
den, verpleegsters en vele anderen hadden een immense ar
beid voltooid onder moeilijke omstandigheden; een arbeid
die zijn weerga bijna niet kent in onze moderne geschiede
nis. Honderden gaven hun leven voor een goede zaak, die
vooral op economisch gebied van onschatbare waarde is
gebleken.
81 lange kilometers werden uitgegraven; 208.000 kubieke
yards aarde moesten worden verzet. Schutsluizen en stuw
meren werden aangelegd.
Waarlijk een werk waarvan men diep onder de indruk
moet komen
Door de eeuwen heen is Zeven
bergen in het noordwesten van
Brabant het centrum geweest en
het geeft daar ook op landbouw
gebied nog altijd de toon aan.
Al laat de voortschrijdende in
dustrialisatie ook dit oude Bra
bantse stadje niet onberoerd,
het heeft met zijn omgeving zijn
agrarische inslag behouden. Een
der grote uitingen daarvan is het
jaarlijks terugkerende concours-
hippique, voorafgegaan door uit
gebreide dressuurwedstrijden.
Dit paardensportfestijn wordt
steeds op de kermis-woensdag
in de maand augustus gehouden
en valt dit jaar op 26 aug. a.s.
Aan dit concours komen steeds
vele landelijke rijverenigingen
en individuele amazones en rui
ters deelnemen, niet alleen uit
Noord-Brabant maar ook uit
Zeeland, Zuid-Holland en Gel
derland.
Deze belangstelling is de laat
ste jaren nog groeiende._ Reden
daarvan is dat de organisatoren
„De Vereniging tot Bevordering
van de warmbloedfokkerij in
West-Brabant" er toe zijn over
gegaan om aan dit concours een
vijftal tuignummers te verbin
den, die verreden worden onder
auspiciën van de Nederlandse
Hippische Sportbond.
Het aantal inschrijvingen van
landelijke ruiters, zowel van de
Ned. Federatie als van de N.C.B.
beloopt meer dan 400 paarden.
OEFENING
VAN ASTRONAUTEN
Veertien Amerikaanse ruimte
vaarders onder wie twee bur
gers, beginnen na een daartoe
genoten opleiding woensdagoch
tend aan de „operatie overle
ving" in de woestijn van Neva
da. De mannen begeven zich in
groepen van twee naar de woes
tijn. Alles wat ze bij zich heb
ben is twee liter water, twee
pressen, lucifers, hengels, sein-
tóestellen, een E.H.B.O.-doos en
zonnebrandolie. Tot vrijdag moe
ten zij voor hun voeding ge
bruik maken van de schaarse
plantengroei in de woestijn en
proberen te leven van de konij
nen, slangen en hagedissen die
ér ronddartelen. Ze moeten zelf
een Onderkomen maken, hun
koërs door de woestijn bepalen
enhun kennis van het seinen in
toepassing brengen.
Daarnaast zijn voor de tuignum
mers uit de beste stallen van
Nederland inschrijvingen bin
nengekomen, die de verwachtin
gen ver te boven gaan.
In totaal worden ongeveer 500
paarden op dit concours ver
wacht, zodat het een hoogtijdag
op paardesportgebied belooft te
worden.
Griekse bijdrage
aan V. N.-leger
De Griekse regering heeft Oe
Thant laten weten dat zij een
half miljoen dollar zal bijdragen
in de kosten van het V. N.-leger
op Cyprus. Zij zegt in de be
trokken brief, dat dit een bewijs
is van het belang dat Grieken
land hecht aan het werk v,an dit
leger en aan de pogingen van de
V. N.-bemiddelaar om een bil
lijke oplossing van de Cyprische
kwestie te vinden.
Mao Tse-Toeng
bezocht opera
Nadat dinsdag in bferiehten uit
Rome de mogelijkheid was ge
opperd, dat Ma Tse-Toen, de 71-
jarige leider der Chinese com
munistische partij, kortgeleden
een hartaanval had gehad, meld
de het persbureau Nieuw-China
gisteren, dat Mao maandag jl.
een operavoorstelling heeft be
zocht.
Verhoging entreeprijs
jeugdverkeerspark Assen
in onderzoek
Het ministerie van econo
mische zaken stelt een onder
zoekm naar de verhoging van
de eni»eeprijs voor het jeugd
verkeerspark „De Gouverneurs-
tuin" in Assen. De prijs werd 'n
paar maanden geleden van ƒ0,75
op een gulden gebracht.
Het verkeerspark was uitge
breid met een zogenaamde vei
ligheidspositie in een afzon
derlijk gebouw. Het bestuur van
de stichting gouverneurstuin be
sloot daarvoor geen afzonder
lijke entreeprijs vast te stellen,
maar de entreeprijs van het ver
keerspark te verhogen. Anders
zou de exploitatie onmogelijk
zijn geworden. Bij een entree
prijs van drie kwartjes zou de
gouverneurstuin beneden de
bogtprijs werken.
,lll!llllllll!llllll!llllllli!l!l!!llllllllllll!llllll!lllllllllllllllllll!llllllllllllllll!llllllllllllllllllllllll'
DONDERDAG 13 AUG.
Terneuzen: Hotel „Centraal",
13.0021.00 uur; Scheepvaart
tentoonstelling „Oud-Terneu-
zen".
VRIJDAG 14 AUGUSTUS
Terneuzen: Hotel „Centraal",
1321 uur: Scheepvaartten
toonstelling.
Café Maandag, 19.30 uur:
Lezing door de heer L. Wis-
kerke over de geschiedenis
van de haven. (Oud-Terneu-
zen)
lil!lli!!l!lll!t!llllll!i!l!!llll!ll!!!i!lll>!llll!illll!!!ll!l!illll[l!!illllll!!lll!!li:ill!l!i!llllll!illl!l!![j
De neergeschoten
Amerikaanse vlieger
in Noord-Vietnam
Volgens een in Tokio opge
vangen uitzending van het
Noordvietnamese persbureau, is
de Amerikaanse vlieger, die tij
dens de Amerikaanse luchtaan
vallen op Noordvietnamese bases
de vorige week werd neerge
schoten, kort na zijn gevangen
neming „strompelend" door de
straten van een nabij Hanoi ge
legen stad geleid.
De vlieger, luitenant Everett
Alvarez, zag er „bleek, vermoeid
en beangstigend uit," aldus de
uitzending.
De British Petroleum Compa
ny Limited is voornemens een
raffinaderij te bouwen in het
Europoort-gebied bij Rotterdam
met een verwerkings-capaciteit
van 4 miljoen ton ruwe aard
olie per jaar.
Op dit moment zijn nog onder
handelingen gaande met de Rot
terdamse autoriteiten betreffen
de het huren van grond en de
voorziening van diep water voor
de accomodate van tankers.
Aanvankelijk wordt gedacht
aan tankers tot 100.000 ton en
met het oog op toekomstige ont
wikkelingen tot 130.000 ton. De
verwachting is, dat de eerste 40
ha land omstreeks juli 1965 be
schikbaar kan komen voor con
structiewerkzaamheden.
Dit maakt de bouw van voor-
raad-tanks en van de noodzake
lijke havenfaciliteiten mogelijk,
die nodig zijn voor de expansie
van BP's activiteiten in Neder
land. De raffinaderij-installaties
zullen enige tijd daarna worden
gebouwd, naarmate meer grond
beschikbaar komt. Het laat zich
aanzien, dat het gehele terrein
medio 1966 drooggemaakt en
bouwrijp kan worden opgeleverd.
Amerikaanse senaat beknot
hulp aan buitenland
De Amerikaanse senaat heeft
het door president Johnson voor
het begrotingsjaar 1964/'65 ge
vraagde bedrag van 3.466.700.000
dollar vóór hulp aan het buiten
land, terugegebracht tot 3250
miljoen.
Het voorstel tot deze vermin
dering was gedaan door de demo
cratische senator Wayne Morse.
Een eerder door dit senaatslid
ondernomen poging om de bui
tenlandse hulp tot drie miljard
dollar te verminderen, was door
de senaat afgewezen.
Voorts heeft de senaat een
amendement aangenomen, waar
bij het rentetarief op leningen
aan het buitenland voor ontwik
kelingsdoeleinden wordt ver
hoogd.
De definitieve stemming over
het geamendeerde wetsontwerp
zal deze week plaats hebben.
(Adv.)
Sunil
OLYMPISCHE
SPELEN
Dit is een overzicht van de be
langrijkste sportvelden en
stadions, die tijdens de komende
Olympische spelen gebruikt zul
len worden.
Uiterst rechts (1) en links (4 en
5) de hockeyvelden; in het mid
den (7) h.et verkeersplein met de
-toren. Daarnaast (6) de hal,
voor de binnensporten zoals
worstelen. Aan de andere kant
van het plein, (3) het grote voet
balstadion. Volleybal zal in de
hal, naast hockeyveld nr. 1 ge
speeld worden (2).
Chili schort betrekkingen
met Cuba op
Chili heeft de diplomatieke en
consulaire betrekkingen met
Cuba opgeschort, zo heeft de
Chileense minister van buiten
landse zaken, Julio Philippi,
dinsdag bekendgemaakt.
Hiermee heeft Chili dus de
resolutie nageleefd, die de mi
nisters van buitenlandse zaken
van de landen, aangesloten bij de
organisatie van Amerikaanse
staten, de vorige maand hebben
aangenomen. In deze resolutie
werd aangedrongen op diploma
tieke isolatie van het bewind van
Fidel Castro.
Met Mexico, Uruguay en Bo
livia stemde Chili tegen de re
solutie.
door
AGATHA CHRISTIE
60)
Met schorre stem herhaalde
Micky zijn vraag: „Waarom zei
je daarnet dat ik die avond best
hier had kunnen zijn?"
Hierop gaf Tina geen ant
woord. Zij keerde zich om en
begon naar huis terug te lopen.
„Tina!"
Tina antwoordde met haar
rustige, zachte stem: „Ik ben aan
't piekeren over Hester en don
Craig."
„Trek je van Hester en haar
vriend maar niets aan!"
„Ik trek het me wel aan, Ik
geloof dat Hester diep ongeluk
kig is."
„Daar hebben we het nu niet
over."
„Ik wel. Ik vind het van groot
belang."
„Heb jij al die tijd het idee
gehad, Tina, dat ik hier ben ge
weest, op die avond dat moeder
is vermoord?"
Tina gaf hierop geen ant
woord.
„Destijds heb je er geen mond
over opengedaan!"
„Waarom zou ik? Er was geen
enkele reden voor. Ik bedoel,
het was zo duidelijk dat Jacko
haar had gedood."
„Maar nu is het even duidelijk
geworden dat Jacko het niet
heeft gedaan."
Tina knikte.
„En dus? En dus?" vroeg
Micky.
Ze zei niets meer, maar liep
verder naar boven, naar huis
toe.
3.
Op het strandje aan de rivier
oever wroette Hester met de
punt van haar schoen in het
zand. „Ik begrijp niet wat er te
praten valt," zei ze.
„Je moet er met me over spre
ken," gaf don Craig haar met
nadruk te verstaan.
„Ik ziet niet in waaromJe
bereikt er toch niets mee door
erover te pratenJe schiet er
toch niets mee op."
„Maar je kunt me toch allicht
vertellen wat er vanochtend is
gebeurd?"
„Er is niets gebeurd", gaf Hes
ter hem ten antwoord.
„Wat bedoel je niets? De
politie is toch bij jullie ge
weest?"
„O ja, die is bü ons geweest-*.
„Nou dan, heeft de politie jul
lie allemaal ondervraagd? Wat
vroegen ze jou?"
„Och, de gewone vragen, pre
cies dezelfde als toen," ant
woordde Hester. „Wat we gedaan
hadden gezien. Werkelijk, Don ik
voor de laatste maal in leven
haden gezien. Werkelijk, don, ik
wil er niet meer over praten.
Dat is nu alles weer achter de
rug."
„Maar het is niet achter de
rug, liefste! Dat is 't hem juist."
„Ik begrijp niet waarom jij je
er druk over maakt," zei Hester.
„Jij bent er toch helemaal niet
bij betrokken."
„Lieveling, ik wil je helpen.
Begrijp je dat niet?"
„Nu, erover praten helpt me
geen zier. Ik wil het juist alle
maal proberen te vergeten. Als
je me nu nog hielp het te ver
geten
„Hesterlief, het heeft geen
zin de werkelijkheid te ontlopen.
Je moet die onder het oog dur
ven zien."
„Die heb ik de hele ochtend,
zoals jij dat noemt, onder het
oog gezien."
„Hester, ik heb je lief. Dat
weet je toch?"
„Ik geloof van wel," luidde
haar antwoord.
„Wat bedoel je met: ik geloof
van wel?"
„Dat jij maar altijd over het
zelfde doorzeurt."
„Maar ik kan dat toch niet
doodzwijgen?"
„Dat zie ik niet in. Jij bent
toch niet van de politie?"
„Wie is degene geweest, die je
moeder het laatst in leven heeft
gezien?"
„Dat ben ik geweest," zei Hes
ter.
„Ja. Dat was bij zevenen, is
't niet? Even voor je naar mij
toe bent gekomen."
„Even voordat ik ben uitge
gaan, naar Drymouthnaar
de schouwburg," bevestigde Hes
ter.
„Nu, daar was ik, in de
schouwburg, weet je wel?"
„Ja, natuurlijk weet ik dat."
„Maar toen wist je toch al,
Hester, dat ik je liefhad?"
„Ik was er niet zeker van,"
antwoordde Hester. „Ik was er
ook nog niet zeker van dat ik
van jou begon te houden."
„Je had geen enkele reden,
niet waar, niet de minste reden
om je moeder uit de weg te rui
men?"
„Nee, niet echt", gaf Hester
hem ten antwoord.
„Wat bedoel je nu weer met:
„niet echt?"
„Och, in gedachten had ik
haar vaak van kant gemaakt,"
bekende Hester eerlijk en nuch
ter. „Ik zei weieens bij mezelf:
„Was ze maar dood, was ze maar
dood!" En soms," liet zij erop
volgen, „héb ik wel gedroomd
dat ik haar van kant maakte."
„Op wat voor manier maakte
je haar dan van kant in je
droom?"
Een ogenblik was Don Craig
niet langer de man die haar lief
had, maar de jonge medicus, die
zich voor haar psyche interes
seerde.
„Soms heb ik haar doodge
schoten," vertelde Hester heel
opgewekt, „maar soms ook wel
een klap op haar hoofd gegeven."
Dokter Craig kreunde.
„O, maar dat was alleen maar
een droom!" stelde Hester hem
gerust. „Ik heb wel vaker van
die gewelddadige dromen."
(Wordt vervolgd.)
Een Amsterdamse vrouw heeft
dinsdag in samenwerking met
de Haagse politie een briljant
staaltje opsporingswerk gele
verd, dat resulteerde in de aan-
houding van een Haagse kelner
en zijn echtgenote wegens dief
stal.
De Amsterdamse reed met
een tram van lijn elf naar het
Scheveningse strand. Ze zag een
vrouw iets van de grond rapen,
maar schonk daaraan geen aan
dacht. Op het strand miste zij
haar portemonnaie met ƒ25 en
een gouden ring, bezet met bril>
janten, ter waarde van ƒ400.
De gedachte dat de vrouw in
de tram haar portemonnaie had
opgepakt en bij zich gehouden,
liet de Amsterdamse niet los. Zij
ging tussen het zwemmen en
zonnebaden zoeken op het
strand. Ze herkende de-„vrouw
uit de tram". De politie bracht
deze in gezelschap van haar man
naar het bureau.
Het echtpaar bleek de porie*
monnaie nog te hebben. Het geld
was overgeheveld: naar een eigen
beurs. Van de aanvankelijke ont
kenning kwamen de kelner en
zijn vrouw terug. De ring had de
man weggesmeten.
De Amsterdamse liet het hier
niet bij. Samen met de politig
werd op het strand gezocht. Een
klein meisje droeg het sieraad.
Ze had het gevonden en was er
mee gaan spelen.