Een nieuwe HAARD? Fa. STOFFELS - RISSEEUW Waar men een studie maakt van wormen SMIDT's h Foto-Albums en -Boeken SANDRINI accuraat meisje Slagerij 6 H van lamme VOORKOM DAN TELEURSTELLING BOE BW KE9JS BEJ ST0FFEL S-R1SSEEUW leidster bakkerij N. V. Aug. de Meijer Zonen Pagina 4 Maandag 3 Dinsdag 4 augustus 1964 Scheepvaart tentoonstelling Gemeente Terneuzen GESLOTEN Gamiel van Kouteren BOEKHANDEL VAN DE SANDE DE VBIJE ZEEUW- H—B—WW—IWK—UlilUlli JfBWWU'JI. II—■IB'1'JIMJ—t Heden nam de Heere tot Zich onze lieve zorg zame Moeder ADRIANA JANNA TOLLENAAR, geb. Dieleman, op de leeftijd van ruim 63 jaar. Dordrecht: E. S. TOLLENAAR. Middelburg: E. T. TOLLENAAR. Zaamslag, 1 aug. 1964. Axelsestraat 96. De begrafenis zal plaats hebben D.V. woensdag 5 augustus a.s. des n.m. 2.30 uur vanuit „De Poort", Terneuzensestr. 4a. in HOTEL „CENTRAAL" is geopend maandag, dins dag, donderdag en vrijdag van 13.0021.00 uur. Woensdag en zaterdag van 10.0021.00 uur. Het Bestuur van de ZAAMSLAGPOLDER maakt bekend dat vah de obligatielening d.d. 1 aug. 1952 (4 oorspronkelijk groot 70.000,per 1 aug. 1964 zijn uitgeloot de na volgende obligaties: nr. 33 groot 1000, nr. 34 groot 1000,—; nr. 49 groot f 500, Verzilvering van deze obli gaties kan geschieden ten kantore van de ontvanger griffier te Terneuzen, Mar grietstraat 2. Het Bestuur van de Zaamslagpolder, K. DE KOEIJER, Dijkgraaf. L. STOLK, Ontvanger-Griffier. (2e klasse.) Het gemeentebestuur roept sollicitanten op voor de betrekking van aan de openbare kleuter school, Oranjestraat 26 te Terneuzen. Sollicitaties zo spoedig mo gelijk te richten aan de burgemeester der gemeen te. «rccrde drie preparttcn, die onmisbaar zijn voor de dagelijkse verzorging van uw huid: Reinigen met CREME NETTOYER Stimuleren met TONIQUE ARDENA Voeden met CREME VELVA «f CREME ORANGE Verkrijgbaar bij: DAMESKAPSALON Vlooswijkstraat 4 Terneuzen - Telefoon 2465 Wegens vakantie van 27 juli t/m 10 augustus Huur nieuwe televisie met alle programma's voor een gering bedrag per maand. Geen vooruitbetaling. Al tijd recht van koop. Van daag besteld, morgen bij u thuis! Bel (ook's avonds) nr. 01184—4410 of 01180— 3973 of 01100-5397 SMIDT'S BAKKERIJ. De bakker die van zijn BROOD een delicatesse maakt. BROOD dat uw ge zinsleden verlangen. BROOD dat U op tafel móét brengen. Lekker en gezond èn langer mals. Voortaan Uw bakker! Nieuwediepstraat 1 Terneuzen. TERNEUZEN vraagt 'voor opleiding telexiste/hulptelefoniste en ver der licht administratief werk. Diploma Mulo A en typen vereist. Sollicitaties: schriftelijk of mondeling, dage lijks, behalve woensdag, van 1.005.30 uur of zaterdag van 10.00—12.00 uur, kantoor West- kolkstraat 24, Terneuzen. Gedipl. Slager - Worstmaker Wilhelminaplantsoen 3 - Terneuzen - Tel. 2566 PROFITEERT ook deze week van onze voor delige aanbieding: 500 gr. prima GEHAKT voor 2, bij afname per kg 3,80 500 gr. heerlijke VERSE BRAADWORST voor 2,20 500 gr. een weinig doorregen RUNDERLAPPEN voor ƒ2,30 200 gr. heerlijke BOTERHAMWORST (uit eigen worstkeuken) voor 74 ct. JAN JAARSMA E. M. „JAARSMA BECKERS DAVONETTE ETNA HOENSON FOBRUX CALMIX FABER enz. De allernieuwste CONVECTORS, zowel in olia en kolen 1964-65 modellen. Wij leveren de bekende merken: Vakkundige plaatsing. Blijvende service. Vraagt vrijblij vend ons deskundig advies. Grootste keuze. Noordstraat 74 - Terneuzen - Tel 011502595 Bij ieder gelaat Een kapsel dat staal Kapsalon Noordstraat 9fia Terneuzen - Tel. 3713 Te koop: Herenhuis, cen trum Terneuzen. Woning bureau, Hendrikstraat 14, Telefoon 3040, Terneuzen. Te koop: Woning in de Margrietstraat, Terneuzen. Overleg te ontruimen. Woningbureau, Hendrik straat 14, Telefoon 3040, Terneuzen. Zéér aparte modellen en een zéér grote keuze Tn prijzen van ƒ2,35ƒ33,35 NOORDSTRAAT 55 Wat is een worm precies voor een dier Hoe plant een worm zich voort Wat doet een worm in de grond Is een worm onbelangrijk of belangrijk (van onze verslaggever) Wageningen (P P) - Sinds wij een bezoek brachten aan de afde ling iandbouw-dierkunde, van het Instituut voor Biologisch en Schei kundig onderzoek van landbouwgewassen (afgekort I.B.S.) te Wage- nhigen, waar we een interessant gesprek hadden met dr. ir. J. Doeksen, hoofd van deze afdeling, bezien we een worm toch wel met een iets ander oog dan voor die tijd. Natuurlijk weet u ook wat een worm is Althans dat denkt u. We hebben ze allemaal wei eens gezien, die kronkelende glibberige aardwormen, die we popu lair „pieren" noemen en die de hengelliefhebbers gebruiken om hun visje mee te verschalken. Er is met die wormen iets merkwaar digs. Zij behoren tot de oudste diersoorten die de aarde heeft ge kend. Sinds de mens op aarde leeft, heeft hij wormen ontmoet, maar doordat deze diertjes eigenlijk altijd in het verborgene leven (onder de grond) wist de mens tot voor kort eigenlijk maar heel weinig van wormen af. De speciale studie van deze dieren is dan ook geen eenvoudig werk, daarover weet men in Wageningen wel het een en ander te vertellen. EEN PIER IS INTERESSANTER DAN U DENKT KUN JE HEM DOORSNIJDEN? BIJ DEZE STUDIE bleek dat de worm een merkwaardig dier is, dat eigenlijk nog verschillende mysteries voor ons inhoudt. Op verschillende belangrijke vra gen heeft de wetenschap echter al een antwoord gewonden. Zo zullen de meesten wel eens het verhaal gehoord hebben, dat wanneer men een worm opzet telijk of per ongeluk doormid den snijdt, die twee delen als af zonderlijke wormen zouden blij ven voortleven. Dat is een fa beltje. Onze gastheer wist ons daarvan het fijne te vertellen en zette het volgende uiteen. Als we een regenworm goed be kijken, dan zien we, dat zo'n dier als het ware bestaat uit een groot aantal aan elkaar geplaatste rin gen die men segmenten noemt, waarvan segment 1 de kop vormt. Een eindje verderop vinden we een soort verdikking, die door .veel leken aangezien wordt voor een litteken of zoiets Dat is niet juist, want deze verdikking is een deel van het lichaam van de re genworm dat van. essentieel be lang is bij zijn voortplanting. Nu is het typische van dit dier» dat tvanneer het deel vanaf seg ment 4 tof en met deze verdik, king in tact blijft, de worm kan, blijven voortleven. Desnoods bouwt h$j weer een nieuwe kop en staart op als dit middendeel maar onbeschadigd blijft. De afgesneden stukken sterven echter af. Dit herstellings- of regeneratie-vermogen bezitten echter niet alle soorten wormen. Andere sluiten slechts de wond af, doch komen niet tot de herbouw van de verloren segmenten. HET HUWELIJK DE VOORTPLANTING van deze regenwormen is een bijzonder interessante zaak, waarover de onderzoekers klaarheid hebben kunnen verschaffen. Wanneer deze dieren geslachts rijp zijn, zeeken twee exempla ren elkaar op. Er is hier geen sprake van een manlijk en een vrouwelijk dier, aangezien de re genworm tweeslachtig is. De dieren bevruchten elkaar o. ver en weer, waarbij het man lijk zaad niet rechtstreeks bij de eitjes wordt gebracht die ont wikkeld worden in een apart Een verticaal grendpakket, waarin we duidelijk zien hoe de wartels van de planten door de wormengangen diep naar beneden weten te dringen segment, miaar opgevangen en op. geslagen wordt in een zakje in een ander segment, dat dichter naar de kop ligt. Nadat de dieren elkaar weer ver- laten hebben, ontwikkelt zich rond de verdikking, die "zadel" genoemd wordt, door afscheiding •een koker, van plasticachti ge stof, welke met een ta®i vloei bare eiwitrijk reservevoedsel wordt gevuld. De koker schuift de worm door lichaamsbewegin gen langzaam over zijn lichaam naar voren, waarbij deze eerst het segment passeert waar de eitjes liggen opgeslagen. Deze eitjes worden door een opening naar buiten gedrukt en komen in die koker terecht. Verderop passeert het geheel het segment waarin manlijk zaad van dé andere worm was op geslagen en hier wordt dit zaad ook opgenomen in de koker, waar door de eitjes worden bevrucht. Is de koker over die kop van de worm afgeschoven, dam knijpen de uiteinden dicht en ontstaat De preggftki, waar ap^bopsjp-jes de vrije keus hebben uit versfijpiisjadc grondsoorten. een soort cocon. Hierin komen de eitjes verder tot ontwikke ling. De larven blijven voorlopig in de cocon en leven van het hier_ in opgeslagen reserveëiiwit totdat de omstandigheden buiten de cocon gunstig zijn om deze te verlaten. 1% METER PER JAAR OP ELK segment van een worm vinden we acht baren. Ogen schijnlijk: is deze beharing van weinig belang, maar voor de worm zelf wel, wamt door deze iets schuin naar achteren geplaat ste haren beweegt het dier zich voort. Wanneer hij een deel van zijn lichaam strekt, dan haken de haren achter deze plaats in de grond en door bijtrekken van de rest glijdt hij langzaam voor uit. Overigens Delgt een warm geen grote afstanden af, niet meer dan ongeveer l'/s meter per jaar. Daarom is het ook belangrijk dat we in de grond veel wor men aantreffen: zo'n 1 tot 2 mil joen per ha gloed grasland is normaal. We horen altijd zeggen, dat wor men belangrijk zijn voor de kwa. liteit van de grond, majr de meesten Van ons weten niet waar om. Wel, d>e voeding van regen wormen bestaat uit de organi sche resten welke door hen in de grond worden gevonden. Zij maken deze resten heel klein en onttrekken hieraan enig voed sel, waarna ze er als uitwerp selen weer uitkomen. Op die ma nier worden organische resten fijn gemaakt en veéda1 latex die per in de grond weer uitgeschei den. De wormen zorgen er daar door voor, dat de grornd populair gezegd, goed gemengd wordt EEN KIJKDOOS EEN MOOI voorbeeld hiervan zagen we in het instituut, waar men interessante proeven neemt met versahillemde grondsoorten. Een verticaal uitgestoken pak ket grond van bijna een meter diep, 60 cm breed en 3 centi meter dik zit keurig verpakt in een platte doos van onbreek baar glas in de grond, zodanig, dat de onderkant en boven kant open zijn. Op deze bovenkant groeit ge woon gras, de open onderkant biedt contact met de omringen, de grond en de grondwaterstand. In dit pakket leven wormen en door de glazen wanden kan men precies zien wat deze wormen doen, hoe ze zich bewegen en der. gelijke. Wij zagen zo'n pakket waarin de grondlagen nog goed te on. derscheiden waren, maar waar in ook reeds duidelijk te zien was dat de wormen al heel wat van de bovenste laag naar on deren hadden gebracht. Een dud- .delijk voorbeeld van het mengen van de grond door de wormen. Bovendien maken deze dieren lange gangen, die er voor zorgen dat er lucht in de grond kan ko. men en van welke gangen ook de wortels van grassen en ande re planten graag gebruik maken om gemakkelijk en vlug diep in de bodem te kunnen doordrin gen. Wanneer de omstandigheden in de grond minder gunstig worden voor de regenwormen, gaan zij in een zogenaamde "diapauze", wat men populair zou kunnen noemen een soort zomerslaap. Ze doen niets meer, en hun Ie. vensfuncties staan op een laag pitje. WORTELS VOOR DE KEUZE MEN BEPERKT zich hier ove rigens niet alleen tot de bestude ring van regenwormen, want ei genlijk is dat maar een onder deel van een veel uitgebreider studie die betrekking heeft op het gehele dierenleven in cultuur gronden en hij welke stuidiie men het hoe en waarom van een en ander tracht te ontdekken dit in verband met een gunstige groei van de cultures op die gronden. Wij zagen daartoe ondier andere een leuke proeftuin. Op een spe ciaal stukje grond staan daan appelboompjes. Ze staan men hun wortels in speciale gronden. Wat heeft men gedaan? In een grote plastic koker wordt een verticaal uitgesneden grondpak- ket gebracht. Op dezelfde ma nier als wij een stuk plastic elektriciteitsbuis in de grond stoppen. Dan komt er binnen in die buïa een vulling van de ongestoorde grond. Zo ook hier, maar dan in het groot, want de buis heeft een doorsnede tot 50 centimeter. Men plaatste twee of soms drie van die buizen gevuld met ver schillende grond bij elkaar en wel zo, dat ze zijdelings met el kaar in verbinding stonden en op diie plaats werd een appel boompje geplaatst. Dit boompje heeft al groeiende nu de vrije keus uit twee of drie soorten grond en met belang stelling onderzoekt men nu op het instituut wat zo'n boompje doet. Door middel van flessen met water en eventueel chemi sche stoffen, die op geregelde tijden door slangetjes een deel van hun inhoud op of in de grond lozen onderzoekt men hoe de boompjes op die invloeden reage ren. Kortom men verricht hier een veelheid van bijzonder interes sante proeven' die bedoeld zijn om de mysteries inzake het le ven in onze grond te ontsluieren en waarbij is gebleken dat de regenwormen een zeer belangrij ke rol spelen, zodat die aan een speciaal onderzoek worden on derworpen. .(Nadruk verboden). wos

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1964 | | pagina 4