„de zaanse schans
Tweede Kamer
voort over de
zette het debat
ziekenfondswet
Nieuw succes voor Goldwater
Binnenlands nieuws
VERTRAGING IN BOUW VAN HET
TELEVISIE-PLATFORM
een bewoond museum
RECHTSZAKEN
Pagina 5
Prinses Irene wil
echte Hollandse
kamer
INENTING TEGEN
KINDERVERLAMMING
IN FRANKRIJK
DE
SPOORWEGSTAKING
IN AMERIKA
Geen uitzendingen vóór november Zaansf. h°utbouw hüize" ,e"ige m°leri' f"als ui!
Naar definitieve
oplossing van het
Belgische
artsenconflict?
I «u i'* t
Donderdag 18 juni 1964
DIS VHIJE ZEEUW
De uitgaven per verplicht-ver
zekerde voor huisartsenhulp zijn
in de laatste twintig jaren (1942
1962) gestegen tot het vier
voudige; voor genees- en ver
bandmiddelen en tandheelkun
dige hulp tot het zesvoudige,
voor specialistische hulp tot het
twaalfvoudige en voor zieken-
huisverpleging tot het elfvou-
dige.
Deze cijfers verstrekte minis
ter Veldkamp in de Tweede Ka
mer bij de voortgezette behan
deling van het ontwerp-zieken-
fondswet.
De minister noemde het be
grijpelijk, dat over de vraag, of
de verplichte ziekenfondsver
zekering en de ziekenfondsver
zekering in het algemeen gere
kend moeten worden tot de so
ciale verzekering dan wel tot de
volksgezondheid, heftig wordt
gediscussieerd, zo heftig dat men
soms door de bomen van de so
ciale verzekering het bos van de
volksgezondheid niet meer ziet.
NOG GEEN BESLISSING
Het is gisteren nog niet tot
een beslissing gekomen over het
wetsontwerp. De eindstemming
zal plaats hebben op een nader
te bepalen datum om de kamer
de gelegenheid te geven zich te
beraden over de als gevolg van
een groot aantal wijzigingen her
ziene tekst.
De ziekenfondsraad zal uitten
hoogste 35 leden en een gelijk
aantal plaatsvervangende leden
bestaan. Een vijfde gedeelte van
die leden zal worden aangewezen
door de minister. Van de raad
zullen verder deel uitmaken
leden en plaatsvervangende
leden, aan te wijzen door orga
nisaties van ziekenfondsen.
HET JUISTE
RECHTSBEGINSEL
De minister onderstreepte het
feit, dat thans een begin kan
worden gemaakt met de wette
lijke vormgeving van de mate
rie der verplichte ziekenfonds
verzekering, een vormgeving die
gepaard kan gaan met codifica
tie en unificatie van het zieken-
fondsrecht.
Hij zei het beginsel der ver
plichte verzekering met zoveel
nadruk te verdedigen, omdat
hem dit het juiste rechtsbegin
sel lijkt.
Voor de vormgeving van de
verplichte ziekenfondsverzeke
ring is de betrokkenheid van de
ziekenfondsen en de medewer
kers van.allergrootste beteke
nis,' zomede een goed samenspel
-tussen-ziekenfondsen en mede
werkers enerzijds en tussen zie
kenfondsen en medewerkers van
de ziekenfondsraad en de cen
trale overheid anderzijds.
„Dit samenspel is in grote mate
van belang voor een goede uit
voering van de verplichte zie
kenfondsverzekering, maar bo
venal voor de gezondheidszorg
voor de individuele mens."
AMENDEMENTEN
De minister zei geen bezwaar
te hebben tegen het amendement
tot uitbreiding van de zieken
fondsraad met de vertegenwoor
digers van organisaties van zie
kenfondsen.
Ook het amendement van de
bijzondere commissie over de
werkgebieden werd door de mi
nister niet bestreden.
Niet onaanvaardbaar noemde
de bewindsman, sprekend over
de vrijwillige verzekering, de ge
dachte om op eenvoudiger wijze
tewerk te gaan, met name door
het introduceren van een unifor
me premie, welke overigens ver
schillend zal zijn voor gehuwden
en voor ongehuwden.
VOORTDURENDE
OPWAARTSE DRUK
Staatssecretaris Bartels, die na
der inging op het volksgezond
heidsaspect van het ziekenfonds
wezen, stelde dat ruim zeventig
percent van de bevolking zijn
recht op gezondheidszorg in de
ziekenfondsverzekering vindt ge
waarborgd.
Sprekend over het beperkt
eigen risico merkte Hij op, dat
deze gedachte bezinning en stu
die waard is. „De resultaten
moeten worden afgewacht voor
dat eventuele toepassing van dit
eigen risico in de praktijk over
wogen mag worden". Opgemerkt
werd, dat er factoren in het ge
ding zijn, die vooralsnog pleiten
tegen invoering van dit eigen
risico. De eigen beperkte bijdra
ge biedt vooralsnog geen oplos
sing. Spr. noemde het waar
schijnlijk, dat in de toekomst een
voortdurende aandrang tot uit
breiding van de gezondheidsfaci
liteiten zal worden uitgeoefend.
„Een confrontatie met 'n voort
durende opwaartse druk op de
medische consumptie zal ons niet
bespaard blijven", aldus de
staatssecretaris.
Hij wees er op dat in het ont
werp van wet waarborgen wor
den geschapen voor een goed
samenspel tussen medewerkers,
ziekenfondsen en centrale over
heid. „De samenwerking is als
een verworvenheid uit het ver
leden gehandhaafd als een basis
voor de toekomstige ontwikke
ling".
DE VRIJWILLIG
VERZEKERDEN
Het amendement-Berger be
treffende de betaling door de
vrijwillig verzekerde aan het
ziekenfonds van een premie vol
gens een door dat ziekenfonds
vastgestelde tarief, werd met
70 tegen 41 stemmen aangeno
men. Tegen dit amdement stem
den de leden van de fracties van
de A.R.P., de K.V.P. en G.P.V.
In het wetsontwerp werd de
gedachte gelanceerd, dat de vrij
willig verzekerden naar gelang
van hun inkomen ingedeeld in
drie tariefsklassen de premie
zouden betalen.
Minister Veldkamp, die bezwa
ren tegen het amendement-Ber
ger ontvouwde en aanvaarding
daarvan ontraadde, zei meer te
zien in een op dit punt van pre
mieheffing ingediend amende-
ment-Maenen. Dit amendement,
dat de invoering van een ver
plichte premieheffing in drie
klassen (ongehuwden, gehuwden
zonder kinderen of met één of
twee kinderen en gehuwden met
drie of meer kinderen) behels
de, werd evenwel ingetrokken.
Het artikel dat de mogelijk
heid tot exploitatie van de eigen
instellingen van de ziekenfond
sen (o.m. de levering van kunst
en hulpmiddelen aan de ver
zekerden en de verzorging van
het ziekenvervoer) aan banden
legt, werd aanvaard. De stem
ming over dit artikel moest twee
maal worden gehouden, omdat
bij de stemming bij zitten en op
staan de stemverhouding niet
duidelijk tot uiting kwam. Het
verschil bij de hoofdelijke stem
ming was dan ook miniem; het
artikel werd aangenomen met
58 stemmen vóór en 51 tegen.
De regeling in het wetsont
werp m.b.t. de medewerkers
(huisarts, specialist, tandarts,
tandheelkundige, apotheker,
vroedvrouw en heilgymnast-
masseur) werd bij nota van wij
ziging door de bewindsman
enigszins veranderd.
Het comité huwelijksgeschenk
prinses Irene deelt het volgende
mee:
In Madrid vond vrij onver
wacht op 15 juni een ontmoeting
plaats tussen prinses Irene, don
Carlos en de voorzitter van het
comité, dr. J. P. Gribling uit Nij
megen. In een langdurig en
openhartig gesprek verklaarde
prinses Irene zichtbaar ontroerd,
verheugd te zijn over het bedrag,
dat tot nu toe bijeen was ge
bracht en waartoe ook de jeugd
zo belangrijk heeft bijgedragen.
Op de vraag of de prinses reeds
een suggestie zou kunnen doen
over de aard van het geschenk,
antwoordde zij dat zij in haar
toekomstige woning graag een
echte Holandse kamer zou willen
hebben.
Dr Gribling vertelde prinses
Irene, dat tot nu toe ongeveer
50.000 gulden was binnengeko
men, maar dat de termijn van
inzending opnieuw verlengd werd
omdat in de laatste dagen nog
vrij veel stortingen zijn binnen
gekomen.
De 56 afgevaardigden, die de
republikeinen in de staat Texas
op de komende partij conferentie
te San Francisco zullen ver
tegenwoordigen, hebben zich
eenstemmig verbonden tot steun
aan senator Goldwater.
Hierdoor hebben zich nu 674
afgevaardigden verbonden om
Goldwater te steunen, hetgeen
volgens niet-officiële cijfers 19
meer is dan het aantal dat hij
nodig heeft om als republikeins
kandidaat te worden aangewe
zen.
Goldwater zelf heeft gezegd
dat hij zijn campagne voor het
winnen van afgevaardigden zal
voortzetten.
Later werd uit Little Rock
gemeld, dat negen van de twaalf
In Frankrijk is inenting tegen
kinderverlamming verplicht ge
worden, nadat de nationale ver
gadering in laotste lezing een
desbetreffend wetsontwerp heeft
goedgekeurd.
Man overboord
geen man overboord
In de mening dat zijn vriend
overboord was gevallen, is dins
dagavond twee mijl voor de
monding van de Nieuwe Water
weg de 19-jarige Duitser Ditmar
Wolfgard uit Erkenschwick in
zee gesprongen van de „Prinses
Beatrix" van' de Maatschappij
Zeeland. De vriend bleek achter
af niet overboord te zijn. Wolf
gard is opgepikt door de loods
boot „Rigel", waar hij van kle
ren werd voorzien. Toen hij in
het water lag, had hij zich name
lijk van zijn kleren ontdaan. Met
zijn kleren is ook zijn geld ver
dwenen, maar zijn doorreis naar
huis per Scandinavië-express is
inmiddels geregeld.
afgevaardigden van de staat Ar
kansas naar de republikeinse
conventie hebben besloten op
Barry Goldwater te stemmen.
BEDREIGINGEN
Gouverneur William Scranton
van Pennsylvania, die tegen
Goldwater in het strijdperk is
getreden, is op zijn verkiezings-
tournée te Minneapolis in de
staat Minnesota met de dood be
dreigd.
Het F.B.I. heeft meegedeeld,
dat een plaatselijk radiostation
een anoniem telefoontje had
ontvangen waarin werd aange
kondigd dat de gouverneur ver
moord zou worden. Bij zijn aan
komst op het vliegveld van Min
neapolis werd Scranton onder
streng politie-escorte ontvangen.
Scranton is dinsdag tweemaal
met de dood bedreigd, met een
anoniem telefoongesprek en met
een brief, die het poststempel
van New York droeg zonder
adres van afzender.
JONHSON
EN DE REPUBLIKEINEN
President Johnson is woensdag
ingegaan op kritiek van de repu-
buitenland hun prestige en in
ten onder zijn bestuur in het
buiten land hun prestige en in
het binnenland hun kracht ver
liezen.
Er is geen sprake van dat ons
prestige in het buitenland en
onze kracht in het binnenland
vermindert, zo zei hij in een
toespraak tot arbeiders in de
communicatie-industrie.
Johnson sprak niet recht
streeks over de komende presi
dentsverkiezingen en ook noem
de hij de republikeinse senator
Goldwater, die kritiek heeft ge
leverd op zijn bestuur, niet met
name.
De president zei dat hij een
staat ging bouwen waarop pre
sident Roosevelt had gehoopt,
waarvoor president Truman had
gewerkt en president Kennedy
was gestorven. „We gaan een
grote maatschappij opbouwen,
waar niemand het slachtoffer is
van vrees, armoede of haat".
Jonhson sprak zijn bezorgdheid
uit over de toenemende automa
tisering in de industrie. Per jaar
worden meer dan twee miljoen
taken overgenomen door machi
nes en dit aantal zal nog stijgen
met de technische vooruitgang,
zo zei hij. Bovendien nam de
groei van het arbeidspotentieel
in de jaren zestig 50 procent
sneller toe dan in de jaren vijf-
Het grootste deel van het
spoorwegpersoneel in het mid
den-westen van de Verenigde
Staten heeft dinsdag het werk
hervat. De treinen lopen weer
vrijwel normaal. In de havenstad
Houston in Texas wordt door de
stakers nog gepost. Ongeveer 150
wagons met koren, maandag
daar aangekomen, moeten nog
gelost worden.
Een oud Zaans stadje met houten hulzen verrijst
om de eeuwen te trotseren
zeventiende eeuw, aantrekkelijk en charmant, ademend een eigen
Zaandam (P&P) - Wanneer u in noordelijke richting door Zaandam
rijdt in de richting Alkmaar en bij Zaandijk rechtsaf de weg neemt
naar Purmerend, komt u via de Julianabrug over de Zaan. Links ziet
u dan, beneden langs de oever, een pittoresk schouwspel van oude
Een teleurgestelde ir P. J. Heerema van de combinatie
Brown and Root-Heerema, de maatschappij die het R. E. M.-
eiland voor de Nederlandse kust plaatst, heeft bevestigd
dat er een belangrijke stagnatie is opgetreden in de bouw
van het televisieplatform.
„De uitreiking van de Amerikaanse exportlicentie voor
technische apparatuur ondervindt behoorlijke vertraging.
Ook de aflevering van die apparatuur loopt niet geheel naar
wens", aldus de heer Heerema. Hij. is bang dat de streef
datum van 15 augustus a.s. niet gehaald wordt. „Het kon
wel eens oktober of november worden eer we voor het
eerst gaan uitzenden''.
Het bezoek dat de heer Heerema dinsdag aan New York
bracht, stond niet in verband met de moeilijkheden over de
exportlicentie. „Voor ik wegging wist ik nog van niets. Pas
in New York bereikten mij uit Nederland de geruchten", zo
zei de heer Heerema.
Hij heeft in New York in eerste instantie besprekingen
gevoerd over wat hij noemde coördinatie in de aflevering
van de apparatuur. De heer Heerema wees er nadrukkelijk
op dat deze apparatuur uit verschillende delen van de we
reld moet komen en niet alleen uit de Verenigde Staten.
AMERIKA GEEFT APPARATUUR VRIJ
Alle apparaturen, die ten behoeve van 't televisie-eiland
Noordzee in de Verenigde Staten zijn besteld, zijn daar voor
export vrijgegeven. Dit heeft de directeur van de R. E. M.,
ir. Heerema uit Wassenaar, woensdagavond van Ameri
kaanse fabrikanten vernomen.
Ir. Heerema zei thans reden tot gematigd optimisme te
hebben over de aflevering van verdere apparaturen voor de
tv-zender. Deze worden in landen buiten de V. S. gemaakt.
Hij hoopt, dat deze onderdelen ook spoedig voor export zul
len worden vrijgegeven.
sfeer, zo geheel anders dan die van onze moderne tijd, dat u ge'
neigd berv) hier even stil te staan en een en ander eens van meer na
bij te bekijken. Wij hebben dat gedaan en trokken vergezeld van
de heer F. Mars, Heemkunde, ambtenaar van de gemeente Zaandam
naar beneden, de polder in, om dit unieke hoekje te verkennen.
Wat wij hier te zien kregen, sloeg ons met stomme verbazing en
diepe bewondering, want op dit plekje Nederlandse grond wordt
iets heel bijzonders tot stand gebracht.
STEDELIJK STADSSCHOONRESERVAAT
een moderne stad, Zaandam ontwierp hiervoor het
In welingelichte kringen in
Brussel wordt verwacht, dat nu
spoedig een oplossing komt van
het conflict tussen de regering en
de nationale artsenfederatie over
de nieuwe ziekte- en invalidi
teitswet. Woensdagavond werd
ophieuw een bijeenkomst gehou
den van regeringsvertegenwoor
digers, de artsenfederatie, werk
gevers en werknemers en afge
vaardigden van de ziekenfondsen,
die van beslissende betekenis kan
zijn
In de voorbereidende bespre
kingen is een grote mate van
overeenstemming bereikt over de
drie nog resterende geschilpun
ten. Dit zijn de vaststelling van
de honoraria in de nieuwe bepa
lingen, de afzonderlijke regelin
gen voor minder draagkrachti-
gen (weduwen, wezen, gepen
sioneerden en invaliden) en de
„discriminatie" tussen artsen, die
een overeenkomst sluiten met de
ziekenfondsen onder de nieuwe
wet en de „vrije" geneesheren.
Dit laatste houdt in dat onder be
paalde omstandigheden de fond
sen een groter deel van het ho
norarium aan verzekerden terug
betalen, indien deze een arts
raadplegen, die wél een overeen
komst heeft afgesloten.
Gehoopt wordt, dat vóór 1 juli
over alle geschilpunten een ak
koord zaj zijn bereikt.
GOEDERENWAGON
UITGEBRAND
Op het emplacement Utrecht
van de Nederlandse Spoorwegen
is dinsdagavond een gesloten
goederenwagen uitgebrand. De
brand was onderweg binnen de
wagon ontstaan en de lading
stukgoederen had al vlam gevat
vóór de trein Utrecht om tien
vóór half twaalf binnenliep. De
trein kwam uit Amsterdam en
ging naar Maastricht.
De brandweer had het vuur na
ruim vijf kwartier geblust. De
houten ombouw van de goederen
wagen en de lading, bestaande uit
o.m. sigaren, ballpoints en para
plu's, ging verloren.
VEEHOUDER OMGEKOMEN
Paarden schrokken van door
breking geluidsbarrière.
De 34-jarige veehouder K. van
der Veen uit Surhuizum, die op
de eerste van twee boerenwagens
zat, sprong woensdagavond in
paniek van de wagen en moet op
slag dood zijn geweest. Zijn
lichaam kwam in een bermsloot
terecrt. De paarden voor de wa
gen waren geschrokken toen een
straaljager de geluidsbarrière
doorbrak. De dieren sloegen op
hol.
De 26-jarige knecht van de vee
houder, de heer S. Huizinga,
eveneens uit Surhuizum, die ook
op de bok zat, sprong 500 meter
verderop van de wagen. In de
mening dat zijn baas niet gewond
was, achtervolgde de knecht de
twee paarden. Hij haalde ze drie
km verderop in bij het dorp Har-
kema.
Het span was ongedeerd, maar
Zaandam is
een stad die met haar tijd mee
gaat. Het gevolg daarvan is, dat
er onherroepelijk moet worden
gemoderniseerd. Dat is trouwens
iets, dat voor de gehele Zaan
streek geldt. Er komt steeds meer
industrie die ruimte vraagt, er
moeten nieuwe woonwijken wor
den gecreëerd en oude hoekjes
moeten worden opgeruimd om
vervangen te worden door moder
ne nieuwbouw. Allemaal dingen
de een Stad, die met haar tijd wil
meegaan en haar bloei wenst te
behouden noodgedwongen moet
doen.
Ook hier dreigen grote gevaren,
evenals dat elders bij dergelijke
uitbreiding en nieuwbouw het ge
val is.
Veel ouds moet verdwijnen en dat
vergt offers. We moeten wel be
denken, dat wat eenmaal door
slopershamer is verdwenen, voor
geen geld van de wereld weer in
oorspronkelijke vorm is te her
stellen.
Dat is iets, wat men in de Zaan
streek bijzonder goed heeft inge
zien. Bij de modernisering zullen
vele oude huizen en dergelijke
moeten verdwijnen en die oude
huizen hebben waarde, culturele
waarde, want zij zijn in veel ge-
j ,„„m ,Ai vallen unieke vertegenwoordigers
de twee wagens waren tengevol- yan de typische Zaanse houtbouWj
ge van botsingen onderweg to- daterend uit de zeventiende eeuw.
taal vernield. Toen de heer Hui- ;peze houtbouw zal langzaam maar
zinga anderhalf uur later in Sur- zeker totaal verdwijnen en dan
huizum terugkeerde met de paar- kent men een en ander nog slechts
den, vond hij het lijk van zijn van horen vertellen of van foto's
baas in de sloot. Het is gebleken, en tekeningen. Dan zullen er ve-
dat de man overleed tengevolge len zijn die later verzuchten
van een schedelbasisfractuur. „Och, wat is dat toch jammer,
Het slachtoffer was gehuwd en dat daar niets meer van bewaard
vader van één kind. Zijn echtge- is gebleven
note verwacht een tweede kind.
DRIE WEKEN CEL
VOOR CLANDESTIEN
SLACHTEN
Tot zes weken hechtenis, waar
van drie weken voorwaardelijk,
veroordeelde de economische po
litierechter in Den Haag de* 72-
jarige koopman W. B. en diens
43-jarige zoon, beiden uit Zoe-
termeer, die klandestien een var
ken en een kalf hadden geslacht.
Ambtenaren van de keurings
dienst hadden geconstateerd, dat
het vlees van het varken in staat
van ontbinding verkeerde en dat
het kalf aan een ziekte had ge
leden, zodat het vlees van beide
dieren voor de menselijke con
sumptie werd afgekeurd.
„Daar begrijp ik niets van",
zo betoogde de vader, „het var
ken spartelde nog toen we het
slachtten". Volgens verdachte
zou het vlees voor eigen con
sumptie zijn geweest. Dit trok
de of icier van justitie echter in
twijfel. Zijn eis: drie weken
hechtenis hetgeen felle protesten
bij deze verdachte teweegbracht.
De rechter legde een zwaardere
straf op.
MiljoenenplM
Om dat te voorkomen is 'de Stich
ting Zaanse Schans opgericht, een
instelling die zal trachten een col
lectie van deze typische Zaanse
houtbouw in zijn geheel te bewa
ren voor de komende eeuwen.
Architect Jb. Schipper Jr. te
plan.
Het is waarlijk een gigantisch
project, een miljoenenplan, waar
voor gelukkig de gehele Zaan
streek is warm gelopen en waarin
het rijk voor 30 procent, en de
provincie voor 15 procent bijdra
gen, terwijl de rest door gemeen
ten en particulieren wordt bijeen
gebracht.
De stichting houdt nauwlettend
het oog op de uitbreidings- en
moderniseringsplannen en noteert
dadelijk welke houten cultuur
monumenten er onder slopersha
mer zullen vallen. De huizen die
daarvoor in aanmerking komen,
worden of in hun geheel naar hun
nieuwe standplaats verrold, of als
dat niet mogelijk is steen voor
steen en plank voor plank afge
broken, nadat uiteraard eerst
vele foto's en tekeningen zijn ge
maakt. Ze worden voorlopig in
speciale onderkomens opgeborgen.
Dat zijn dan de gegadigden voor
herbouw aan de Zaanse Schans.
Dit opslaan is noodzakelijk, om
dat de sloop in veel gevallen snel
ler gaat, dan men in staat is de
Zaanse Schans te herbouwen.
De volvoering van het plan, zal
ongeveer duren tot omstreeks
1974, maar dan staat er langs de
Zaan bij de Julianabrug een prach
tig houten plaatsje, een openlucht
museum van Zaanse houtbouw,
dat bovendien nog bewoond is,
waar wordt gewerkt en geleefd.
Een plaatsje bestaande uit onge
veer 40 woonhuizen, een aantal
molens van diverse typen met
verschillende taken en voorts een
hotel-restaurant helemaal in oude
stijl.
Het mooiste piekje
De plaats waar dit allemaal wordt
opgebouwd, is ook zeer goed ge
kozen en wel langs de Zaan op de
dijk in typisch Zaanse dijkbebou-
wing, met er tegenover op de an-
De opbouw van enkele houten Zaanse huisjes aan de „Zaanse Schans".
dere Zaanoever de Gortershoek,
waar de prachtige koopmanshui
zen uit vroeger jaren zich nog
vrijwel onaangetast aaneenscha-
ren. Zo ontstaat een cultuur-histo
risch monument van ongekende
waarde.
Het eerste huis dat we bezoeken,
een huis in aanbouw, is een wo
ning afkomstig uit de Noorder
kerkstraat te Zaandam. Een schit
terend stukje houtbouw van twee
verdiepingen. Aan dit project
wordt gewerkt onder leiding van
architect C. de Jong uit De Rijp
door een ploeg bouwvakkers, die
stuk voor stuk uitgekozen vaklui
zijn.
Een dergelijk werk als de her
bouw van deze houten huizen is
uiteraard een kolfje naar de hand
van iedere vakman timmerman,
die de ware liefde voor zijn werk
koestert. Hier kan hij zich uitle
ven op een manier, zoals in de
moderne bouw ten enenmale on
mogelijk is. Grote delen van deze
oude houten huizen moeten uiter
aard door nieuw worden vervan
gen, omdat het oude zodanig door
de tand des tijds is aangetast, dat
men een en ander niet meer kan
gebruiken, zeker wanneer men in
het oog houdt, dat deze herbouw
als 't even mogelijk is de eeuwen
zal moeten weerstaan. Wat nu
herbouwd wordt, zal goed ge
bouwd moeten worden. Hele ge
velstukken, enkele dakbalken,
sommige stijlen van de zijwanden
moeten door nieuwe worden ver
vangen. De timmerlieden kunnen
genieten van 't maken van prach
tige eiken lambrizeringen en wat
al niet meer. Het blijkt dan ook,
dat deze mannen hier met hart en
ziel aan meewerken. Maar in de
ze tijd van arbeidersschaarste, ze-
Enige molens opgesteld in de „Zaanse Schans". Links nog een deel van
de specerijenmolen „De Huisman". Voorts de paltrok hootzaagmolen
„De Gekroonde Poelenburg" en de verfmolen „Dat Kat". Het stenen
fabriekje rechts zal worden gesloopt en behoort niet thuis in het geheel.
ker in de bouw, valt het niet mee
om voldoende vakbekwame bouw
vakkers hiervoor te verzamelen.
Goed beschut
Wij zagen de mannen aan het
werk bij de herbouw, die om
nachtvorst en regen buiten te hou
den wordt uitgevoerd binnen een
speciale houten ombouw, met
plastic vensters. Zo was het niet
alleen bij het huis uit de Noorder
kerkstraat, maar ook bij de ande
re oude houtbouw huizen die mo
menteel aan de Zaanse Schans
worden gerealiseerd. Overal be
drijvigheid en enthousiasme.
In samenwerking met de vereni
ging „De Zaanse Molen" werden
hier al enige molens herbouwd.
We bezichtigden onder meer de
specerijenmolen „De Huisman",
een bovenkruier, die in blakende
welstand daar zijn werk verricht.
In deze molen is een fabriek voor
Zaanse mosterd gevestigd. De in
richting is volkomen in tact gela
ten, zodat men ook nog kan ma
len op de oude wijze, doch dit
wordt slechts voor de aardigheid'
gedaan, omdat een moderne fa
briek natuurlijk op die manier
niet zou kunnen concurreren. In
een apart deel van de molen is
de eigenlijke mosterdfabriek, uit
gerust met de modernste maehir
nes op dit gebied, een en ander
echter ondergebracht in een schit
terende culturele omgeving, waar
op de molenaar, eigenaar van de
fabriek, werkelijk trots is.
Voorts betraden we „de Gekroon
de foelenburg", een paltrok hout
zaagmolen, die binnenkort ook
zijn werk zal hervatten. Dan nog
de verfmolen „De Kat" een bo
venkruier, de oliemolen „De
Ooievaar" en de korenmolen „De
Dood", een bovenkruier.
Wie wonen hier
Voor de bewoning van deze hui
zen en molens stelt de Vereniging
hoge' eisen. Er zijn uiteraard ge
noeg gegadigden, die in deze pi-
toreske omgeving hun intrek wil
len nemen, maar men wil er ze
ker van zijn, dat de bewoners de
monumenten op de juiste wijze
zullen verzorgen en daarom se
lecteert men nauwkeurig. Primair
is van belang, dat de bewoners 'n
zeker cultuur-historisch gevoel
hebben en begrijpen welk een
waardevolle behuizing zij betrek
ken en de woning dienovereen
komstig bewonen.
Uiteraard heeft men begrepen,
dat moderne mensen nu eenmaal
niet naar bevrediging kunnen
wonen in huizen die geen enkel
comfort bieden en dus wordt in
alle woningen modern sanitair
aangebracht. Het is bijzonder leuk
te zien hoe handig men een ert
ander weet te camoufleren, zodat
het niet stoort bij de bezichtiging
van zo'n huis.
(Nadrak -\«sbg<ten>.