Premier Nehroe van overleden India Voortgezet debat over huurverhoging de Nanda als opvolger beëdigd NA HET OVERLIJDEN VAN NEHROE Het weer DONDERDAG 28 MEI 1964 20e Jaargang - No. 6219 Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen ZUID-VIETNAM EN CAMBODJA NA DE RAMP IN LIMA Doodstraffen in Jemen TWEEDE KAMER Hoogwater Zon- en Maanstanden LEEDWEZEN OVER DE GEHELE WERELD Weerbericht Franker ing bij abonnement: Terneuzen Dïrecteur-Hoofredaeteur: I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smidswal Telefoon: 01150 2073 Gironummer: 38150 Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per maant" ƒ2,—; per week 50 ct. Losse nrs 10 ct. DE VRIJE ZEEUW Advertentieprijs per mm 16 et; minimum per advertentie ƒ2,40. Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels- advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel méér 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermeldng: Brieven onder nummer, of „Adres Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging. Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur., Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer tot 10 uur v.m. Premier Nehroe, die sedert de onafhankelijkheid van India in 1947 de regering heeft geleid, is woensdag in zijn residentie in New Delhi op 74-jarige leeftijd na een plotselinge ernstige crisis overleden. Zes artsen waren aan zijn ziekbed geroepen. Slechts z^jn dochter Indira Gliandi was itaet de geneesheren in de zieken kamer. Volgens welingelichte kringen overleed Nehroe aan een beroer te. De ministers van financiën en binnenlandse zaken hadden eer der in beide huizen van het parle ment bekend gemaakt dat de pre mier er ernstig aan toe was. Nehroe werd in januari j.l. on wel tijdens een bijeenkomst van de Indische congrespartij. Zijn linkerlichaamshelft was verlamd en hij leed aan hoge bloeddruk. Hij moest volledig rust nemen en zijn taak werd overgenomen door de minister zonder partefeuille Lal Bahadoden. „HET LICHT IS UIT." Nehroe overleed om 14 uur pl. tijd. Duizenden mensen pakten zich vóór de residentie van de premier samen, toen het nieuws van zijn dood zich verspreidde. Het publiek zou de gehele nacht langs zijn stoffelijk overschot kunnen defileren, tot de begrafe nis die vandaag plaats vindt. Er zullen twaalf dagen rouw in acht worden genomen. Beide huizen van het parlement waren bijeen toen het nieuws be kend werd. Vele leden stortten tranen toen de minister van staal industrie, Soebramaniam ver klaarde: „De premier is niet meer. Het licht is uit." RUSTPERIODE. Zaterdag j.l. vertrok Nehroe voor een korte rustperiode van drie dagen naar Dehra Doen aan de voet van de Himalaya na een serie besprekingen met de voor malige premier van Kasjmier, sjeik Abdoellah. De dag tevoren had hij op zijn eerste persconfe rentie sedert zijn ziekte verklaard dat hij „enige" aandacht had ge schonken aan een suggestie dat hij als premier zou aftreSen en als adviseur zijn diensten zou verlenen, maar toen men hem over 'n mogelijke opvolger vroeg antwoordde hij: „Mijn leven ein digt niet zo gauw." Volgens aanwezige journalis ten toonde Nehroe slechts enkele malen iets van zijn voormalige kracht. BLOEDDRUK DAALDE Volgens gezaghebbende krin gen was Nehroe dinsdagavond nog volkomen normaal en zelfs opgewekt. Voordat hij de ernsti ge crisis kreeg, klaagde hij over pijn in de rug. Twee artsen, on der wie een hartspecialist, wer den ontboden en kwamen enkele minuten bij de premier. De bloed, druk van de patiënt begon te da len en hij geraakte bewusteloos toen de artsen er waren. Onmid dellijk werden nog zes artsen ontboden. Onder hen bevond zich een hersenspecialist. In allerijl werden met een militaire vracht auto medische apparaten naar de residentie van Nehroe overge bracht, maar het heeft allemaal niet meer mogen baten. NANDA PREMIER VAN INDIA, Goelzarilal Nanda, de minister van binnenlandse zaken, is woens- ochtend door president Radha- krisjnan beëdigd als premier van India als opvolger van Nehroe. Eerder was verklaard dat zijn benoeming tot premier een tijde lijk karakter had. Nanda werd 4 juli 1898 te Sial- kot in de Pendsjaab geboren. Na in Lahore, Agra en Allahabad economie te hebben gestudeerd, werd hij docent aan de universi teit van Bombay. Voor zijn aan deel in de campagne van het ge weldloze verzet tegen de Britten werd hij in 1932 voor een jaar naar de gevangenis gestuurd. Vijf jaar later werd hij lid van de wetgevende vergadering van Bombay en parlementair secre taris van de regering van deze staat, Na een tweede verblijf in de gevangenis van 1942 tot 1944 werd hij minister van ar beid van Bombay. Later vertegen woordigde hij India op de inter nationale arbeidsconferentie in Genève in 1947. Hij beheerde beurtelings de portefeuille van nationale plan en die van arbeid, totdat hij in 1963 minister van binnenlandse zaken werd als op volger van Sjastri die geroepen werd om de congrespartij te reor ganiseren. NANDA OF SJASTRI? Nanda zal in functie blijven tot dat de parlementsfractie van de regerende congrespartij een nieu we leider zal hebben gekozen. Nanda is één der drie minis ters bij wie de macht in feite be rustte sedert de Nehroe in janua ri ziek werd. Als meest waarschijnlijke op volger wordt genoemd de voor malige minister van binnenlandse zaken en thans minister zonder portefeuille Lal Bahadoer Sjastri die sinds zijn benoeming prak tisch als vice-premier is opgetre den, hoewel hij in het kabinet in belangrijkheid na Nanda en de minister van financiën, Krisjna- matsjari, komt. DE UITVAART VAN NEHROE. De crematie van het stoffelijk overschot van de 74-jarige pre mier Nehroe vond vanmorgen vroeg plaats aan de oever van de rivier de Joemna, niet ver van de plek waar zestien jaar geleden het stoffelijk omhulsel van Ghan- di werd gecremeerd. De Zuidvietnamese regering heeft woensdag een memoran dum uitgegeven waarin zij zegt dat Cambodjaanse strijdkrachten sedert vorig jaar januari 95 grensincidenten hebben uitge lokt. Sedert diezelfde datum zou den Cambodjaanse vliegtuigen in negen gevallen het Zuidviet namese luchtruim hebben ge schonden. Toegegeven wordt dat ook aan Zuidvietnamese zijde vergissin gen zijn begaan. Volgens het memorandum zijn beide partijen verantwoordelijk voor de ver gissingen. Hieraan zou eerst een einde komen als het vertrouwen en de vriendschap tussen de twee landen zou zijn hersteld. Het memorandum was een antwoord op Cambodjaanse be schuldigingen in de veiligheids raad. Zuid-Vietnam zal „con crete .voorstellen" doen die een einde moeten maken aan de in cidenten aan de grens, die vol gens Zuid-Vietnam slecht is af gebakend. Commandant Jorge Azambuja die de leiding had van de po litie in het nationale stadion waar zondag honderden mensen bij ongeregeldheden tijdens een voetbalwedstrijd omkwamen, is aangehouden. Het congres is eenstemmig ak koord gegaan met een verzoek aan de internationale voetbal federatie om de scheidsrechter Angel Eduardo Pazos van Uru guay van de ljjst van interna tionale scheidsrechters af te voe ren. Lima was gisteren een stad van rouw waar de reeks begra fenissen van slachtoffers begon. Duizenden mensen stonden langs de weg toen de begrafenisstoeten passeerden. Naar radio-Sanaa heeft ge meld, zijn in de republiek Jemen twintig Jemenieten ter dood ver oordeeld en door onthoofding terechtgesteld. Het betrof hier, aldus de radio, een groep spion nen en saboteurs, die voor de Engelsen en de sjeik in Beihan werkten. Bij hen werden Britse wapens en zakken met goud- en zilvergeld in beslag genomen. DONDERDAG 28 MEI v.m. n.m. Breskens 2.58 3.15 Terneuzen 3.33 3.50 Hansweert 4.13 4.30 Walsoorden 4.23 4.40 VRIJDAG 29 MEI v.m. n.m. Breskens 3.33 3.48 Terneuzen 4.08 4.23 Hansweert 4.48 5.03 Walsoorden 4.58 5.13 ZON op onder op Mei 28 4.30 20.45 22.53 29 4.29 20.47 23.43 30 4.28 20.48 31 4.27 20.49 0.25 MAAN onder 5.51 6.33 7.25 De heer Jager (C.P.N.) zei, dat huurverhoging niet in het algemeen belang is. Van de ar gumenten waarmee dit bij vorige gelegenheden werd verdedigd, is nooit iets terechtgekomen. Voordat er sprake kan zijn van een huurverhoging, moet eerst een wettelijke basis voor verplicht onderhoud en woning verbetering worden gevonden, zo vond hij. De heer Visser (V.V.D.) vond de huurverhoging te laag. Ook had hij liever gezien, dat reeds op 1 april van dit jaar tot huur verhoging was overgegaan. Van een huurprijs die is afge stemd op de huidige bouwkos ten, is nog steeds geen sprake, aldus spreker. Met deze huur verhoging komen wij geen stap nader tot het doel, aldus de heer Visser. De huren van bedrijfs panden wilde hij geheel vrij laten. Hij bepleitte de bouw van betere, comfortabele woningen, waarop een in latere jaren via verhoogde huur af te lossen sub sidie zou moeten worden gege ven. ONREDELIJK De heer Van Dis (S.G.P.) zou de huurverhoging liever gecom penseerd zien door een belasting verlaging, waardoor ook andere groepen dan loontrekkenden van de compensatie zouden profi teren. Hij achtte het onredelijk, dat sommige huurders wel profite ren van de huurcompensatie, terwijl de huiseigenaar de huur vanwege de staat van de woning niet mag verhogen. Hun wordt bovendien nog verweten dat zij het huis niet voldoende onder houden. De voorgestelde verhoging zag hij evenals de vorige spreker eerder als een aanpassing aan het kostenpeil dan als reële huur- politiek. Politieke leiders van elke kleur over de gehele wereld heb ben hun leedwezen uitgedrukt over het heengaan van premier Nehroe van India. Velen van hen herdachten hem als een per soonlijk vriend en als een staats man van grote betekenis. Een der eerste reacties kwam van lord Atlee, die in 1947, toen India onafhankelijk werd, Brits premier was. Lord Atlee noemde Nehroe iemand, die gespeend was van elke bitterheid ondanks de vele jaren die hij onder het Britse bestuur in de gevangenis heeft doorgebracht Nehroe's plaats zal moeilijk te vervullen zijn, aldus lord Atlee. Premier sir Alec Douglas Home en lord Mountbatten, de laatste onderkoning van India, zullen de teraardebestelling van Nehroe bijwonen. Moskou noemde in een uitzen ding het heengaan van Nehroe een „enorm verlies" „Wij heb ben een trouwe vriend verloren, en het Russische volk zal hem altijd in zijn herinnering bewa ren". In de Verenigde Staten werden president Johnson en alle rege ringsfunctionarissen ondanks het vroege uur onmiddellijk van het overlijden van de Indiase pre mier in kennis gesteld. Allen toonden zich geschokt door het bericht. NEDERLANDSE REGERING DIEP GETROFFEN Minister-president Marijnen en minister Luns hebben telegram men van rouwbeklag gezonden naar New Delhi. Het telegram van premier Marijnen, gericht aan de Indiase minister Gulzari- lal Nanda, is gezonden namens de regering en verklaart dat Nehroes grote persoonlijkheid blijvend in de .herinnering zal blijven. Minister Luns verklaart in een telegram aan mevrouw Menon, minister van staat aan het ministerie van buitenlandse zaken van India, dat hij het heengaan van deze grote zoon van India, die hij het voorrecht heeft gehad te kennen, voelt als een persoonlijk verlies. ONTSTELTENIS Het bericht van overlijden van 8.26 Nehroe is in politieke en diplo matieke kringen in Groot-Brit- tannië met ontsteltenis ontvan gen. Men is ernstig ongerust over de toekomst van India, „de grootste democratie in Azië" en één van de belangrijkste leden van het Britse gemenebest. Koningin Elizabeth heeft een boodschap aan de Indiase presi dent gezonden waarin zij uiting geeft aan haar „diepe droefheid" en zegt dat Nehroe's dood door „het gehele gemenebest en de vredelievende volken in de ge hele wereld zal worden be treurd". Alexis Kosygin, eerste vice- premier van de Sowjet-Unie zal vandaag in New Delhi zijn deel neming betuigen. Premier Chroestsjov tekende woensdagmiddag op de Indiase ambassade in Moskou het con doleanceregister. De Russische premier, die \/as vergezeld door vice-premier Kosygin en minis ter van buitenlandse zaken Gro- miko, onderhield zich enige tijd met de Indische ambassadeur Kohl. EEN GROOT LEIDER President Tito van Zuid-Slavië bekortte in verband met liet overlijdensbericht een bezoek aan een technische jaarbeurs in Belgrado, terwijl radio Belgra do zijn programma onderbrak om de dood van „een der groot ste mensen van de hedendaagse wereld" bekend te maken." Daarna werd de uitzending met ernstige muziek voortgezet. Premier Tage Erlander van Zweden zond een telegram van rouwbeklag aan de president van India, waarin hij Nehroe's leven en werken schetste als van de grootste betekenis, niet alleen voor India doch ook voor de gehele wereld. De voormalige Finse premier Susselainen, die als Nehroe's gastheer optrad toen deze in 1957 een bezoek aan Finland bracht, verklaarde dat India „een groot leider heeft verloren en een verdeelde wereld een van haar grootste architecten van de vrede". In Parijs schorste de commis sie van de TJnesco haar verga dering. Woensdagmiddag kwam de uitvoerende raad van deze organisatie in bijzondere zitting bijeen om hulde aan de nage dachtenis van Nehroe te betui gen. EERSTE KAMER HER DENKT NEHROE De Eerste Kamer heeft een ogenblik stilte in acht genomen ter herdenking van premier Nehroe van India. Voorzitter Jonkman verklaar de, dat de Kamers van de Sta- ten-Generaal als regel alleen overleden staatshoofden herden ken, maar de positie van Neh roe in de buitenlandse politiek en in Azië is zodanig geweest, dat het geen pas zou geven, als de Eerste Kamer niet even stil zou staan bij dit overlijden. Minister Luns sloot zich hier bij aan en loofde de overleden Indiase leider als een man van grote wijsheid en bezadigheid bij de leiding van zijn land. Hij bracht de meer dan nor male belangstelling in herinne ring, die Nehroe voor Nederland heeft getoond door het schrijven van een boek over de Neder landse geschiedenis. Minister Luns sprak de hoop uit, dat India de politieke lijn van Nehroe zal kunnen voortzet ten. President Johnson zei dat de meest passende nagedachtenis aan premier Nehroe een wereld zonder oorlog zou zijn. De Amerikaanse president zei in een boodschap aan president Radjakrisknan dat woorden niet toereikend waren om het diepe gevoel van verlies dat In de Verenigde Staten heerst, weer te geven. SURINAME ROUWT In verband met het overlijden van Nehroe hangt de vlag half stok van de officiële gebouwen in Suriname. Ook bij een aantal bedrijven, instellingen en parti culiere woonhuizen, wordt ge rouwd. Veelal hangt dan naast de Surinaamse vlag de vlag van India. Zoals bekend zijn de voor ouders van ongeveer 80.000 Suri- namers uit India afkomstig. ABDOELLAH OOK NAAR NEW DELHI Sjeik Abdoellah, voormalig leider van Kasjmier, heeft zijn bezoek aan het Pakistaanse ge deelte van Kasjmier afgebroken en zal naar New Delhi vliegen om de begrafenis van Nehroe bij te wonen. Sjeik Abdoellah was sinds zijn jeugd met Nehroe bevriend ge weest, tot hij door de Indische regering elf jaar (tot vorige IMPOPULAIR Het hoofddoel van de huur verhoging is verder te komen op de weg naar harmonisatie, zo verklaarde de minister van volks huisvesting, de heer Bogaers. Huurders krijgen van na 1 janua ri 1957 gebouwde woningen rela tief een verlichting, omdat zij geen verhoging, wel compensa tie krijgen. De evenwichtigheid in het huurniveau zou, gezien het gestegen loon- en prijspeil, zonder deze verhoging nog ver der worden verstoord. De minis ter vond, dat het achterwege blijven van subsidieverlaging eveneens tot het gewenste, doch niet bereikte evenwicht zal bij dragen. Blijven de voorgestelde ver hogingen uit, dan wordt de ge wenste doorstroming nog meer geremd. Het bestaande woning bestand moet betrokken worden bij de bestrijding van de woning nood. Bij harmonisering van het huurniveau zal het eenvoudiger worden jonge gezinnen aan rela tief minder dure woningen te helpen. Belangrijk vond minis ter Bogaerts het bouwen van betere woningen, die aan de woonwensen tegemoet komen. Spreker zag wel in dat huur verhoging impopulair is, maar deze is een belangrijk hulpmid del bij de bestrijding van de woningnood. De consument behoort in prin cipe de kosten van goederen en diensten uit eigen inkomen te betalen, ook dus die van een door hem gewenste woning. Stabilisering vau bouwkosten kan de overheid niet op eigen houtje bewerkstelligen. Het ex- tra-subsidiëren van woningen zou enerzijds de gestegen bouw kosten camoufleren, maar an derzijds geen stimulans voor op drachtgevers zijn om voor sta bilisatie en vermindering van bouwkosten te streven. De minister kon niet zeggen hoeveel huurverhogingen in de toekomst nodig zullen zijn. Tus sen de huren van tussen 1945 en 1956 gebouwde woningwet woningen en die van na 1956 ligt een verschil tot 50 procent. Veel zal afhangen van weer stand tegen prijsverhoging en cjptimale efficiency op de bouw werken. Aan de S.E.R. zal advies wor den gevraagd. Daarbij zal ook een systeem van jaarlijkse huur verhogingen aan studie worden onderworp in. ONDERHOUD EN VER BETERING De minister bestreed de op vatting, dat huurverhoging tot verdere prijsstijgingen zou lei den. Hij deelde de opvatting, dat hogere huren ook hogere waardeverwachtingen van ge bouwd onroerend goed zouden wekken, niet. De hoge koopprijzen zijn een gevolg van schaarste, 's Minis ters feeleid is gericht op beper king en stabilisatie van de prij zen, die in redelijke verhouding moeten staan tot de (gestegen) grondkosten en bouwkosten. De minister hoopt, dat de te verhogen huren goeddeels zul len worden gebruikt voor on derhoud en verbetering van woningen. Naar zijn mening zul len de gemeentebesturen, die terzake bevoegdheden hebben, hiervan veelvuldiger dan thans gebruik maken. Sinds 1947 is het aantal in eigendom bewoonde woningen van 13 tot bijna 33 procent ge? stegen. Bijna 30 procent van de woningen is thans in handen van overheden of woningbouwcorpo raties. Het percentage van huur woningen in handen van parti culieren daalde sedert 1947 van 59 tot 38 procent. Aan de voorlopige raad van de volkshuisvesting is een ont werpregeling voorgelegd over verhoging van normen van on derhoud en verbetering van woningwetwoningen. Dit zou het rijk 19 van de 30 miljoen kosten, die door de verhoging op subsidies bespaard kunnen worden. De minister zal de ver hoogde normbedragen per 1 juli invoeren. Dat betekent o.a. ƒ25 per jaar voor onderhoud en 4 per jaar voor onkosten per woningwetwoning, alsmede de mogelijkheid om de helft van het bedrag aan huurverhoging te storten in een fonds voor bui tengewoon onderhoud en verbe teringen. Deze regeling, aldus minister Bogaers, zal gelden voor alle woningwetwoningen, ook dus voor die waarop thans geen huurverhoging komt. Wat de huurcompensatie be treft zei minister Bogaers, dat de regering voor het overheidsper soneel streeft naar een regeling, die bij de regeling voor de an dere loontrekkenden aansluit. Tijdens re- èn dupliek werd een amendement ingediend van de heer Jager (C.P.N.), dat de huurverhoging voor onbepaalde tijd wil uitstellen. De heer Jager diende voorts een motie in waarin wordt aan gedrongen op het in zijn geheel besteden van de huurverhoging voor „onderhoud en verbetering van woningen. WIJZIGING HUURWET AANGENOMEN De Tweede Kamer heeft gis teren de wijziging van de huur wet, waarbij huurverhoging op vóór 1957 gebouwde woningen van 10 in de eerste en twee de gemeenteklasse en van 12,5 in de andere gemeenteklas sen wordt vastgesteld, aan vaard. Tegen stemden de P. v. d. A., de P.S.P. en de communisten. De stemverhouding was 71 tegen 36 stemmen. De heer Jager (C.P.N.) zag zijn pogingen om via een motie aan te dringen op het besteden van de gehele verhoging aan on derhoud en verbetering van woningwetwoningen slechts door vier medeleden gesteund. De motie werd evenals zijn amen dement om de verhoging voor onbepaalde tijd uit te stellen bij zitten en opstaan verworpen. De heer Bommer (arb.) ont wikkelde bezwaren tegen de be paling, dat voor woningen, die wegens slechte staat niet onder de vorige huurverhogingen vie len, de onderhavige verhoging w.èl zullen krijgen. Het betreffende artikel werd met 70 tegen 37 stemmen aan vaard. De huurverhoging zal, mits de gewijzigde wet tijdig de Eerste Kamer passeert en vóór eind juni het Staatsblad bereikt, op 1 juli ingaan. WEINIG VERANDERING In het algemene weerbeeld komt weinig verandering. Boven West-Europa handhaaft zich een vlak lagedrukgebied, waarin de luchtdrukverschillen klein zijn. In het algemeen is er dan ook wei Hij zou in Pakistan twee weken besprekingen voeren over de kwestie-Kasjmier. Dinsdag zei hij in Rawalpindi te verwach ten, dat president Khan en pre mier Nehroe volgende maand in New Delhi besprekingen zouden voeren over Kasjmier. TSJOE EN-LAI Premier Tsjoe en-Lai van communistisch China zond een boodschap van rouwbeklag aan mevr. Indira Gandhi, zo meldde het persbureau „Nieuw-China". „Ik heb met droefenis de betreu renswaardige dood van Jawahar- lal Nehroe vernomen en wil u mijn diep leedwezen en mede- maand) gevangen werd gehou- leven betuigen", aldus de Chi- den. nese eerste minister., het algemeen is er dan ook wei nig wind. Door de verwarming boven land, waarbij in het bin nenland plaatselijk weer buien tot ontwikkeling komen, valt in de kustgebieden overdag een ta melijk koude wind van zee bin nen. Hiermede drijven voorname lijk in de provincies Zeeland en Zuid-Holland plaatselijk mistban ken van de Noordzee binnen. Overigens zuilen waarschijnlijk overal weer zonnige periode voor komen, waarbij de temperaturen ongeveer dezelfd zullen zijn als woensdag. medegedeeld door het K. N. M. I., geldig tot hedenavond. Dezelfde temperaturen Zonnige perioden, maar in het binnenland ook hier en daar een bui. Ongeveer dezelfde tempera turen als gisteren. Zwakke tot matige wind in hoofdzaak uit noordelijke richtingen. In de kustprovincies plaatselijk mist- banken.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1964 | | pagina 1