RUST EN STILTE
R.E.M.-eiland een miljoenengok
van Verolme
HET EX0DUS"-PR0CES IN LONDEN
BIJ HET 75-JARIG BESTAAK
VAN T.H.O.R.
AANVULLING PRIJZENWET
AANGENOMEN
POLITIEKE UNIE TUSSEN
EGYPTE EN JEMEN
Dat is 'ft AsiisteliMasi!
Woensdag 29 april 1964
DE VRIfE ZEEUW
Pagina 15
kn de ijKWiikenrepubliek op de
berg Athos staat de tijd stil.
Aandelen o
o de markt
IV1EISJES WERDEN GEOPEREERD
ALS „LIJKEN"
Gillen
EERSTE KAMER
BUSONGELUK
IN MEXICO
te
„Als dat onverwacht ingedien
de wetsontwerp tegen eilanden in
de zee zon worden aangenomen,
dan zijn wij miljoenen kwijt,
want het R.E.M.-eiland, dat op
mijn werf in Cork (Ierland) zijn
voltooiing nadert, kost vele mil
joenen'', aldus scheepsbouwer C.
Verolme maandag vóór zijn ver
trek van Schiphol naar Indonesië.
naar onzinnige voorwendsels om
het R.E.M.-eiland aan te vallen.
Men suggereert, dat volgens de
huidige Nederlandse wetgeving
zo'n eiland zou kunnen worden
gebruikt om b.v. roulette te spe
len, maar ik ben een eerlijk man
en ik garandeer iedereen met de
hand op het hart, dat van dit
eiland geen misbruik zal worden
gemaakt. Het is trouwens tech
nisch vrijwel onmogelijk er pu
bliek per schip naar toe te bren-
een vrije zender zijn en die heb
ben we juist nodig. -Trouwens, ik
begrijp niet, dat de huidige rege
ring met die wet op de proppen
is gekomen. Toen de ministers
Veldkamp en Scholten beiden nog
staatssecretarissen waren, dien
den ze de nota inzake reclame-
De heer Verolme wordt verge
zeld door vice-president-direc-
teur H. J. Hojstra (links), zijn
echtgenote, en de heer A. Rijke,
directeur van Verolme United
Shipyards.
Als grootste aandeelhouder
van de R.E.M. (Reclame-exploita-
tiemaatschappij) verwacht hij
dat de uitzendingen nog in de
loop van de zomer zullen begin
nen. Het op 30 meter lange pa
len staande eiland zal enkele mij
len buiten de kust van Neder
land worden neergezet.
GEEN ROULETTE
Lastige vragen over de R.E.M.
ad rem beantwoordend, riep Ver
olme uit: „De regering zoekt
gen. Veel te gevaarlijk met al die
deining op zee; Je kunt op zo'n
klein op palen staand geval toch
geen complete haven inrichten".
Gevraagd waarom hij was
gaart participeren in de R.E.M.,
zei hij„Ik ben er in gestapt om
dat ik dacht: als ik er veel in te
vertellen heb, dan kan ik het zó
plooien, dat geen minister, geen
Kamerlid en niemand van het
volk zich aan deze commerciële
reclame-televisie zal stoten. Dan
zal alles correct blijven. Het zal
Een voormalige vrouwelijke dokter van het concentratiekamp
Auschwitz heeft maandag in Londen voor de rechter verklaard dat
in het kamp meisjes werden geopereerd alsof het „lijken" waren.
I)e getuige, dr. Aiina Brewda, een in Polen geboren jodin die nu
in Londen woont, verklaarde dat zij tot taak had de schreeuwende
meisjes op de operatietafel te kalmeren, voordat hun eierstokken
zouden worden verwijderd. Eens stierven twee van een groep van
tien meisjes na een dergelijke operatie.
Dr. Brewda trad als getuige
op in de zaak die de voormalige
kampdokter van Auschwitz, dr.
Alexander Dering, een Pool van
afkomst, tegen de schrijver en
uitgever van het boek „Exodus"
heeft aangespannen. Dr. Dering,
die nu een praktijk in Londen
heeft, beweert dat hij in het deel
van het boek dat over medische
experimenten in Auschwitz han
delt, valselijk een „monster"
wordt genoemd.
Dr. Brewda trad op als ge
tuige a décharge voor Leon Uris,
de schrijver, die in New York
woont, en de Londense uitgeverij
William Kimber and Company.
Zij zei dat dr. Dering haar in
Auschwitz had gezegd daar tus
sen de 16.000 en 17.000 operaties
te hebben verricht. Nadat zij
hem operaties op een groep
Griekse meisjes had zien uitvoe
ren, kwam zij tot de gevolgtrek
king dat waarschijnlijk al deze
operaties onnodig waren en als
experiment werden verricht.
Toen zij voor de eerste maal
naar de operatieplaats werd ge
roepen, hoorde zij een meisje
gillen en om haar moeder roe
pen. In een bijgebouw hielden
twee in het wit geklede mannen
het kind vast. Dr. Dering, even
eens in het wit, stond in dezelf
de kamer zijn handen te wassen.
Door de open deur van de opera
tiezaal zag zij dat het huilende
meisje op een tafel was vastge
bonden en worstelde om los te
komen. Dr. Dering vertelde haar
dat hij opdracht had de eierstok
ken van de meisjes te verwijde
ren. Op de vraag van de rechter,
of zij de indruk had dat de meis
jes werden verdoofd vóórdat zij
naar „block 21" (de operatie
plaats) werden vervoerd, ant
woordde dr. Brewda ontken
nend. De operatie duurde 10 tot
12 minuten, terwijl er gewoon
lijk een half uur voor nodig is.
„Naar mijn mening ging alles
bedroevend slecht". De wonden
van de acht meisjes die er het
leven afbrachten, heelden niet.
Het verband bestond uit papier.
Ze vroeg dr. Dering te helpen,
toen hij vijf dagen na de operatie
de meisjes bezocht, maar hij ver
schafte niets en kwam niet meer
op de afdeling.
Dr, Dering heeft verklaard dat
elke operatie die hij heeft ver
richt, noodzakelijk was omdat de
organen reeds onherstelbaar be
schadigd waren.
televisie in en spraken zich daar
in uit vóór reclame."
ONSPORTIEF.
Verolme nam de grote stap in
de reclame-televisie ongeveer een
jaar geleden, „toen we bemerkten
dat de commerciële televisie er
toch niet zou komen, maar toen
was van een wet tegen eilanden
buiten de territoriale wateren
nog geen sprake. Die wet is on-
sportief en was voor ons een on
plezierige verrassing, dat kan ik
u zeggen. Ik hoop en vertrouw
dat men de wet zó zal stellen, dat
van nu af aan verdere eilanden
worden verboden, maar dat men
de bestaande, dus ook dat van de
R.E.M., met rust laat. Radio-Ve-
ronica mag toch ook zijn gang
gaan?
Niemand behoeft er bang voor
te zijn, dat wij geen keurige uit
zendingen zullen verzorgen. Het
is geen piratenwerk. Tenslotte
wil het hele Nederlandse volk
graag zo'n vrije zender met re
clame hebben op de zuilen na,
maar die vormen een kleine min
derheid."
Tot slot onthulde hij, dat de
R.E.M. wellicht binnenkort aan
delen op de markt zal brengen,
opdat ook de gewone man er in
kan deelnemen.
Daar dit jaar het 75-jarig be
staan van T.H.O.R. wordt ge
vierd, hebben wij de oude notu
len eens bekeken en zijn we terug
gegaan tot de stichtingsdatum
van de vereniging. Op 5 septem
ber 1889 kwamen enkele jonge
lingen in Sas van Gent bijeen
teneinde tot de oprichting te ko
men van een gymnastiekvereni
ging. Het waren de heren P.
Kok, W. van de Hurck, V. Ver-
schaffel, H. Versehaffel, A. Bau-
wens, D. van de Berg en F. Roo-
denburg, namen uit het verre
verleden van T.H.O.R.
In deze vergadering werd de
heer Kok gekozen tot voorzitter.
Op 19 september 18S9 werd de
naam gekozen en men kwam
toen reeds tot T.H.O.R. wat be
tekent „Tot heil onzer ribbekast".
In de toenmalige pottenbakke
rij werden de eerste oefeningen
gehouden en de voorzitter fun
geerde tevens als oefenmeester.
In het verre verleden traden
ze voor het eerst in het open
baar op bij de installatie van
burgemeester Wauters. Voor het
eerst kwam toen ook de blauwe
sjerp voor de dag die de leden
lang hebben gedragen. Op 10 mei
1898 werd de gehele kas ad
12,61% beschikbaar gesteld
voor de kroningsfeesten van
Koningin Wilhelmina.
Hierna ging de vereniging bijna
ter ziele maar een klein beetje
adem bleef over.
In 1904 begon de hervatting
van de oefeningen. Een nieuwe
voorzitter werd gekozen. In 1909
vertrok deze voorzitter, de heer
Bloemkolk, naar Maassluis. A.
Stubbé die secretaris was werd
voorzitter en P. Neeteson nam
zijn functie over als secretaris.
In 1910 ging T.H.O.R. een voet
balelftal creëren en de gymnas
tiek kwam in de verdrukking.
Op 9 juli 1921 werd T.H.O.R.
voorzien van een nieuwe voor
zitter, n.l. F. Kieboom. Met de
kermis in 1921 trok T.H.O.R. in
uniform achter het muziek rond
Sas.
In 1923 kreeg T.H.O.R. als pen
ningmeester de heer A. de
Vïiegher die deze functie nog
steeds vervult. In 1947 verloor
T.H.O.R. een van zijn beste voor
zitters, namelijk de heer G. Bak
ker.
Na de oorlog ging het in stij
gende lijn. In 1948 kreeg T.H.O.R.
van de bevolking een vlag aange
boden en werd burgemeester R.
A. J. den Boer beschermheer. Het
ledental werd steeds groter en de
kwaliteit werd zozeer bijge
schaafd dat men kwam tot enor
me prestaties. Onder de bezielen
de leiding van de heren Van
Oosterhout nam men deel aan
vele wedstrijden.
Vele lauweren werden verza
meld. Hieraan waren enkele na
men verbonden: P. Vermeersch,
De la Ruelle en anderen hebben
T.H.O.R. vaak in het nieuws la
ter verschijnen. Als laatste suc
cessen mogen we niet vergeten
de prestaties van Benny Vcrman-
del die reeds enkele malen Ne
derlands kampioen jeugdturnen
is geworden.
Sas van Gent zal dit 75-jarig
bestaan zeker niet ongemerkt
voorbij laten gaan, op 13 en 14
juni zullen er grote feesten zijn.
Wij hopen dat T.H.O.R. bij de
gymnastiek de boventoon zal
blijven voeren en waardig als
T.H.O.R. mag blijven tot heil
onzer ribbekast.
Het wetsontwerp tot wijziging
van de prijzenwet is dinsdag
avond door de Eerste Kamer
aanvaard. Het ontwerp van wet
geeft de minister van economi
sche zaken de bevoegdheid als
voorlopige maatregel individueel
prijsmaatregelen op te leggen in
die gevallen, waarin onderne
mingen in strijd met de prijs-
gedragsregels handelen.
Tegen het wetsontwerp wer.-
den twaalf stemmen uitgebracht
en er vóór stemden 46 senato
ren. Onder die voorstemmers
waren elf leden van de K.V.P.-
fractie. Tien leden van diezelfde
fractie stemden tegen het ont
werp. Ook twee leden van de
V.V.D.-fractie verklaarden zich
er tegen.
De aanvulling van de prijzen
wet is, aldus minister Andries-
sen, niet gericht op een bepaalde
groep van ondernemers en be
tekent geen principiële ombui
ging van het tot dusver gevoer
de prijsbeleid. De aanvulling be
oogt de overheid een verfijnd
instrument te geven om „de laat
ste verdedigingslinie van de prij
zenwet ook bij grote sociaal-
economische spanningen goed te
laten functioneren". De bewinds
man zei de aanpassing niet te
willen zien als een botte bijl.
Het is een klein-verfijnd pincet,
dat alleen in uitzonderlijke om
standigheden gehanteerd kan
worden.
Uitvoerig verdedigde minis
ter Andriessen het ontwerp,
daarbij aandacht schenkend aan
de functie van het prijsbeleid,
aan de functie van de prijsge-
dragsregels en aan de z.i. onmis
bare medewerking van het be
drijfsleven.
Aan de beraadslagingen werd
deelgenomen door de senatoren
ir. H. Vos (Arb.), H. C. Kranen
burg (C.H.U.), dr. P. G. van de
Vliet V.V.D.), mevr. Van Om
merenAverink (C.P.N.), F. W.
Terwindt (K.V.P.), prof dr. J.
Zijlstra (A.R.) en A. G. van der
Spek (P.S.P.).
Er werd van verschillende
zijden op gewezen, dat de aan
vaarding in de Tweede Kamer
van enkele amendementen op
het wetsontwerp een „verzwak
king en verminking" betekenden.
Minister Andriessen, die op
merkte de aanvulling graag als
een blijvende zaak te willen zien.
(de aanvulling .geldt voor een
periode van anderhalf jaar),
ging niet in op de vraag van de
heer Vos, welke politieke con
sequenties de bewindsman ver
bindt aan een eventueel niet-
aanvaarden van het wetsont
werp. Hij zei dit niet nodig te
vinden. „We moeten waken voor
een kabinetstyrannie om bepaal
de wetsontwerpen goedgekeurd
te krijgen", aldus de bewinds
man.
Aan de replieken werd deel
genomen door de afgevaardigden
Vos, Terwindt, Zijlstra, Van de
Vliet en Kranenburg.
Na een korte pauze voor in
tern fractieberaad deelde de heer
Vos mee, dat de P. v. d A-fractie
zijn stem aan het wetsontwerp
niet zou onthouden, omdat de
minister duidelijk had gesteld
de aanvulling nodig te hebben
voor de voortzetting van het
huidige prijsbeleid.
Het wetsontwerp werd daarop
met de bovengenoemde stemver
houding aanvaard. Tegen het
ontwerp stemden de afgevaar
digden Kraayvanger, Mertens,
Thurlings, Hooy, De Quay, Ter
windt, Van Campen, Gooden,
Van Meeuwen en mej. Vuylsteke
(allen K.V.P.) en Van de Vliet
en Louwes (beiden V.V.D.).
Bij een botsing tussen een
autobus en een vrachtauto op
een autoweg tussen Port Coatz-.'
coalcos en Amatitlan in Mexico
zijn twintig personen gedood en-
29 gewond. Het ongeval ge
schiedde als gevolg van mist.
De presidenten Sallal van
Jemen en Nassar van Egypte
zijn overeengekomen een coör
dinatiecomité in het leven te
roepen, dat onder hun leiding
zal komen te staan en zorg zal
dragen voor een gemeenschap
pelijke politiek van heide lan
den op alle politiéke en econo
mische terreinen, zo staat in een
communiqué dat is uitgegeven
aan het einde van het bezoek
van Nasser aan Jemen.
Besprekingen over de vorming
van een unie tussen beide lan
den kunnen naar het oordeel
van Egypte pas worden geopend
wanneer er vrede heerst aan de
grenzen tussen Jemen en het
zuiden van het gebied, „dat be
zet is door „de Britse imperia
listen", en wanneer de Egypti
sche militairen zich uit Jemen
teruggetrokken hebben. De ban
den die nu bestaan tussen Egyp
te en Jemen zijn steviger dan
in welke vorm van een unie
ook, zo zegt het communiqué,
waarin voorts staat dat Sallal
en Nasser van mening zijn, dat
het kolonialistische bewind ab
soluut uit de protectoraten in
het zuiden van het Arabisch
schiereiland moet verdwijnen
en dat de bewoners van die ge
bieden zelf over hun lot moeten
kunnen beslissen.
Het Russische persbureau
„Tass" meldde intussen uit de
Jemenitische hoofdstad Sanaa,
dat president Sallal na een con
ferentie waarbij ook Nasser
tegenwoordig was, heeft beslo
ten de Jemenitische ambassa
deur in Egypte, Hamoed Djaifi,
met de vorming van een nieuw
kabinet te belasten. De deelne
mers aan de conferentie hadden
een nieuwe grondwet goedge
keurd, waarvan de inhoud bin
nen enkele dagen openbaar zal
worden gemaakt.
(Adv.)
'n Man die weet wat hij wil, die weet wat hij kan en
weet wat hij drinkt. PRACHTPILS! Altijd in huis.
Amstelpils maakt van elke man een Amstelman.
ui,
SakHfitti (F&R) - - Hotsend en boteend, zuchtend en steunend in de-
eerste versnelling zwoegt de bus voort op weg naar het kleine ha
ventje Trepiti. Wij reizen over het schiereiland Chalkidike in het
uiterste noorden van oostelijk Griekenland over de landtong Athos,
genoemd naar de heilige berg die aan het eind er van als een vuist
in zee ligt met een hoogte van omstreeks 2000 meter. Een reisje naar
deze heilige berg is niet zo eenvoudig als men zou denken. Het is
namelijk de burcht van het Helleense orthodoxisme, een theocratische
republiek onder Griekse souvereiniteit. Voor het betreden van deze
monnikenrepubliek op de Athos hebben wij een speciale pas nodig
van het Griekse ministerie van binnenlandse zaken of een aanbeve
lingsbrief van een der aartsbisschoppen van Athene of Saloniki.
Gewapend met een deygehjk document kunnen wij de tocht naar
Athos ondernemen.
Be berg- Atttos oj> de punt van een der uitlopers-van het
schiereiland Chalkidike
ters als middeleeuwse ridder
burchten. Aan de voet vap de
rotsen klotst de zee. Het is een
machtig schouwspel. Maiar het
wordt nog interessanter, wanneer
we ons gaan verdiepen in het le
ven in deze theocratische repu
bliek.
De Grieks-orthodoxe monniken
gaan geheel in het zwart gekleed,
dragen lang haar en een lange
baard en hebben het hoofd gedekt
met een hoge zwarte muts met
platte bovenkant. Stuk -.-oor stuk
zijn het patriarchale figuren en
niet zo jong meer In de kloosters
treffen we nu en dan een enkele
jonge monnik aan, maar 't groot
ste deel is ver over de middel
bare leeftijd.
HET GAAT OM DE STILTE
NIET ALLEEN dat er jongeren
ontbreken, ook het aantal monni
ken op de berg is aanmerkelijk
minder dan vroeger. Een oude
monnik gaf ons desgevraagd det
volgende verklaring: "De mens
van heden is ziek, ernstig ziek,
hij wil de stilte niet. hij kan ze
niet verdragen!"
Om deze stilte is het de monni
ken begonnen. Want de stilte
de weg die de monnik tot God
leidt. Vele, vele malen per dag
stijgt daar in alle stilte uit de
monnikenmonden het gebed op
"Heer Jezus Christus, Gods, ont
ferm u mijner!"
Het voornaamste middel om tot
mystieke eenheid te geraken,
zo horen we hier, is dit gebed
te zeggen met gebruikm-king
van een bijzondere ademtechniek
en het aannemen van een speciale
houding, waarbij de blik naar
beneden op de navel is gericht
en het gebed enige duizenden ma
len per dag wordt gezegd.
Deze mystieke eenwording is het
ideaal waarnaar alle monniken
streven, ongeacht van welke na
tionaliteit zij zijn. Want hier op
de berg Athos vinden we mon
niken uit alle Grieks-orthodoxe
landen.
DE LAATSTE VEERTIG
DE KLOOSTERS bieden niet ai-
leen aan de buitenzijde een mach
tige aanblik, doch ook van bin
nen beschikken zij over een fraai'
interieur. Hallen en muren met'
de schoonste fresco's, een bouw
stijl en inrichting van grootse
allure, typisch afkomstig van
het oosters christendom. Maar
het aantal bewoners is lecbts een:
flauwe sohaduw van vroeger. Ia
het klooster der Russen Pantelei-
moon, waar vroeger zo'n drieduim
zend monniken verbleven, tref
fen we nu nog slechts veertig!
mannen, die stuk voor stuk de
zestig zijn gepasseerd.
De twintig kloosters op de berg
liggen allen op grote fstand van
elkaar. De omstreeks drie uur
gaans tussen twee kloosters legt
men ai klauterend springer il
af, want de bergwegen mogen
nauwelijks die naam dragen.
Zij lijken meer op geitepaadjes
vol puin en rotsblokken. En zelfs
het woord geitepaadje is hier
taboe, want ook vrouwelijke die
ren vinden we niet
Het landschap is paradijselijk
en dat vergoedt veel. Niet alle
monniken verblijven in de mach
tige kloosters. Velen wonen al
leen of in kleine groepjes van
twee of drie in buitengewoon een
voudige huisjes of hutten, waar
zij een ascetenleven ledden. De
alleenwonende heremieten leven
van wat de natuur hen biedt aan
wilde vruchten en dergelijke. En
kele van hen verbouwen zelf iets,
maar hun leven is wel buitenge
woon sober.
Waar wij in de kloosters verblij
ven, geven de monniken blijk van
een verbazingwekkende gastvrij
heid en vriendelijkheid. Het le
ven hier ademt een rus'., die wij
niet kennen en die na enige tijd
ook van ons bezit nam. Het is
een uiterst weldadige belevenis,
een belevenis die wij eigenlijk
alle mensen zouden toewensen. In
een wereld van chten en vol
lawaai blijkt ar toch rog een
klein stukje van rust en vrede
te zijn. dp monnikenrepubliek op
de berg Athos.
VERBODEN VOOR VKOCWEN
WIJ WANEN ons op het schier
eiland Chakidiike in een andere
wereld. Hier beeft de tijd stil
gestaan, alles is primitief en de
natuur is van een ruige ongerep
te schoonheid. De wegen zijn vol
kuilen en gaten en zo smal, dat
bij vele haarspeldbochten onze
bus enige malen voor en achter
uit moet rijden om ze te nemen.
Het haventje Trepiti is onaan
zienlijk, maar toot ons belang
rijk, want hier ligt de motor
boot die ons in een lange tocht
van omstreeks twee uur naar
Daphni, de haven van de monni
kenrepubliek zal brengen. Nauw
keurig zal er op worden gelet
wie er van boord gaan, want
niet alleen zijn er speciale papie
ren nodig om de republiek te be
treden, maar vrouwen mogen er
beslist niet in.
Het gebied van. de heilige berg
wordt bestuurd door de heilige
gemeenschap, die bestaat uit ver
tegenwoordigers van de twintig
kloosters. Deze lieden hebben
voor een jaar zitting en komen
driemaal per week bijeen. Op
de eerste dag van het nieuwe
jaar worden de nieuwe leden van
de gemeenschap gekozen. Er is
een uitvoerend comité van vier,
gekozen uit de twintig, dat de
lopende dagelijkse zaken behan
delt.
GAST VAN DE MONNIKEN
OP HET EILAND aangekomen
vervoegen we ons bij dit uitvoe
rend comité, waar we na het
tonen van onze papieren eerst
een aantal drachmen mogen neer
tellen voor we onze verblijfsver
gunning krijgen. Dat is een bui
tengewoon belangrijk papier,
want niet alleen vergunt het ons
op de heilige berg te verblijven,
neen aan dat papier zit nog meer
vast, want we zijn tevens gasten
van de monniken en we mogen nu
slapen in elk klooster en er de
maaltijd gebruiken.
De eerste indruk van deze we
reld van stilte en inkeer, uniek
in het westen, is verbijsterend.
Tegen, in en op de rotsen ge
bouwd, liggen in een verzengende
zon met hun zware muren en
tareuiacbtige uitbouwsels de klocs-
1
