Wereldtentoonstelling
in New York geopend
Het huwelijk van
prinses Irene in Rome
Huurcompensatie per 1 juli 1,3 °/0
Vuurgevecht tussen Griekse
en Turkse Cyprioten
EEN AMERIKA WAAR NIEMAND
ARM HOEFT TE ZIJN
„VREDE DOOR BEGRIP'
NEGERS DEMONSTREREN BIJ DE
WERELDTENTOONSTELLING
IN NEW YORK
Geruchten
rond Prinses
Christina
MINIMUM VAN
TWEE GULDEN
PER WEEK
HET WEER
VERTICALE PRIJSBINDING
Eerder prijsstijging dan prijsdaling
DONDERDAG 23 APRIL 1964
20e Jaargang - No. 6195
Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Temeuzen
Welke richting..?
„Hypocrisie"
IS dodeii bijj
onsfeSuk mit Frans
militair vPegtuig
Een minimum
Huurverhoging
10 a 12
Volgend jaar
„ruimte"
Weerbericht
Hoogwater
MiBitaire parades
op Koninginnedag
Staking bij de
Union Minière'
Pres. De Gaulle
gaat goed vooruit
Zon- en
Maanstanden
Frankering bij abonnement: Temeuzen
DtrertwnvHoofredaeteur: I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per
maan-" f2,per week 50 ct. Losse nrs 10 ct.
DE VRIJE ZEEUW
advertentie 'ƒ2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" fgéén handels»
advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel méér
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermeldng: Brieven onder nummer, of „AdfeS
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 war.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
tot 10 uur v.m.
Woensdagmorgen om 8.45 uur zwaai
den in New York de toegangshekken van
de wereldtentoonstelling open. Het sein
daartoe werd in Zwitserland gegeven
door dr. Jacques Bonanomi, directeur van
het observatorium in Neufchatel, die door
op een knop te drukken de tijd doorgaf
van de atoomklok in Neufchatel, die als
de nauwkeurigste ter wereld wordt be
schouwd.
Toen de knop werd ingedrukt begon
nen alle klokken op de wereldtentoon
stelling te lopen. In een gestaag vallende
motregen werd vervolgens de openings
parade, waaraan tal van muziekkorpsen
meewerkten, gehouden.
liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiidiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
tiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiüiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiüiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiüiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
De eerste bezoeker was een 18-jarige student, Bill Turchyn uit
Jersey die zich maandagmiddag al voor de ingang had opgesteld.
Omstreeks het middaguur kwam president Johnson met een heli
kopter op het tentoonstellingsterrein aan. Hij sprak er een rede
uit, waarin hij verkondigde, dat de vrede niet alleen bereikbaar is,
maar ook naderbij komt.
„Als ik het bij het rechte eind heb, dan zullen op de volgende
wereldtentoonstelling de mensen een Amerika zien dat evenzeer
verschilt van dat van nu als wij verschillen in vergelijking met
1939", zo zei hij Zij zullen een Amerika zien, waarin niemand arm
hoeft te zijn, waarin niemand benadeeld wordt door de kleur van
zijn huid, zijn overtuiging, zijn godsdienst of zijn afstamming. Zij
zouden een Amerika zien dat afrekent met de groeiende vraag
stukken van overbevolkte steden, ongeschooldheid, verminderende
nationale hulpbronnen en achteruitgaande nationale schoonheid.
„Al deze dromen, deze hoop, deze verwachtingen kunnen alleen
werkelijkheid worden in een wereld die geen oorlogsdreiging kent.
Als wij dat kunnen bereiken, ben ik er zeker van, dat de sprekers
op de volgende wereldtentoonstelling er met vermaak op zullen
terugkijken, hoezeer wij de capaciteit en het genie van de mens
onderschatten", aldus de Amerikaanse president.
Als het thema van de wereldtentoonstelling „Vrede door be
grip" niet in acht wordt genomen en als de mensen niei alles in
liet werk stellen om conflicten te overwinnen, zal de hoop van van
daag „ondergaan in de verwoesting van morgen".
Woensdagochtend, nauwelijks
enige uren vóór de opening van
de wereldtentoonstelling in New
York, hebben honderden Ame
rikaanse negers zich met hun
auto op weg begeven naar de
omgeving van het tentoonstel
lingsterrein.
Op bevel van Isian Brunson,
hun leider, maakten zij zich ge
reed om daar panne te krijgen,
mechanisch of door gebrek aan
benzine om zodoende een gewel
dige verkeersopstopping te ver
oorzaken op de negentien toe
gangswegen, opstoppingen die
tientallen kilometers lang kun
nen worden, tot in het hart van
Manhattan. Op die manier pro
beren de strijders voor rasgelijk
heid de aandacht van de wereld
op hun zaak te vestigen. Boven
dien zullen honderden negers op
de tentoonstelling manifesteren.
Verscheidenen zijn al aan de in
gangen verschenen met borden
met leuzen.
President Johnson heeft open
lijk zijn afkeuring over deze ac
tie geuit. De burgemeester van
New York, Robert Wagner, en
verscheidene invloedrijke sena
toren, die bekend staan om hun
sympathie voor de emancipatie
van de negers, hebben de mani
festatie eveneens veroordeeld.
Zij hebben herhaaldelijk ver
klaard dat de negers de kans
lopen met hun actie de sym
pathie van de massa te verlie
zen.
President Johnson zou zijn weg
niet geblokkeerd vinden: hij be
gaf zich met een hefschroefvlieg-
tuig rechtstreeks naar het hart
van de tentoonstelling.
OBSTRUCTIE
Elk vermaan tot kalmte en ge
duld heeft gefaald. De leiders
van het congres voor rassenge-
lijkheid te Brooklyn, waar hon
derdduizenden negers wonen die
het volslagen oneens zijn met de
nationale leiders van de bewe
ging, willen ten koste van alles
de aandacht op zich vestigen.
Isian Brunson is pas 22 jaar oud.
Voor de televisie heeft hij ver
klaard dat het geduld van de
negers uitgeput is.
Obstructie vindt hij een doel
treffend wapen zoals nu bij
de opening van deze tentoon
stelling om zoveel mogelijk
publiciteit voor zijn beweging
te verkrijgen.
De politie arresteerde twintig
manifestanten die probeerden de
ondergrondse treinen naar de
wereldtentoonstelling tegen te
houden. De andere betogers wer
den uiteengedreven. Honderden
agenten waren bii de stations
van de ondergrondse opgesteld
om ongeregeldheden te voorko
men. Een groep betogers was op
de rails gaan liggen om een
speciale ondergrondse trein met
gemeentelijke autoriteiten tegen
te houden. Een andere trein op
dezelfde lijn had ongeveer acht
minuten oponthoud doordat één
der betogers aan de noodrem had
getrokken.
De president bracht in herin
nering, dat op de laatste wereld
tentoonstelling in New York in
1939 een „gedurfde inzending"
voorspelde dat het in de jaren
zestig mogelijk zou zijn het land
in minder dan vierentwintig uur
door te reizen en op een hoogte
van tienduizend voet te vliegen.
Niets werd toen gezegd over
verkenning van de ruimte of
kernenergie of wondergenees
middelen zoals we die heden ten
dage kennen. Maar ook had nie
mand toen kunnen voorspellen,
dat de helft van de wereld door
een oorlog geteisterd zou worden
of dat miljoenen hulpelozen ver
moord zouden worden.
Wij moeten niet vergeten dat
onze vooruitgang twee kanten
heeft gehad, aldus Johnson. Wel
ke richting uiteindelijk zal wor
den ingeslagen dat ligt in
uw handen en in de handen van
de mensen over de gehele wereld.
Even vóór het hefschroefvlieg-
tuig met president Johnson land
de, arresteerde de politie op het
tentoonstellingsterrein een tien
tal betogers voor rassengelijk-
heid, die de orde verstoorden op
korte afstand van de landings
plaats. Elders op het terrein be
gon de politie betogers te arres
teren, die de toegangen tot het
paviljoen van de stad New York
versperden. Onder de gearres
teerden bevinden zich James
Farmer, de nationale leider van
het congres voor rassengelijk-
heid, en Bayard Rustin, die de
voornaamste organisator was van
de „mars op Washington" van
verleden jaar.
In pamfletten die door de be
togers werden verspreid, wordt
verklaard, dat de tentoonstelling
„een symbool van Amerikaanse
hypocrisie" is.
Ongeveer drie uur na de ope
ning van de tentoonstelling was
van verkeersopstoppingen niets
te bespeuren. Wel waren in de
Newyorkse ondergrondse onge
veer dertig arrestaties verricht
naar aanleiding van pogingen
om de treindiensten in de war te
schoppen.
Na de opening passeerden in
twee uur ruim 44.000 bezoekers
de hekken.
Later werd vernomen, dat de
politie op het tentoonstellings
terrein en daarbuiten meer dan
honderd arrestaties heeft ver
richt. Toen de president het
enorme Amerikaanse paviljoen
opende, zwaaiden vijftien a twin
tig betogers met spandoeken on
der kreten als „vrijheid, vrij
heid". Zij werden door de poli
tie weggeleid.
Tussen de 30 en 40 familie
leden en „misschien 500 vrien
den" zullen volgende week in
Rome het huwelijk van prinses
Irene en prins Charles Hugues
van Bourbon-Parma bijwonen.
Een door een aantal buiten
landse persbureaus overgenomen
bericht van een Nederlands blad
heeft aanleiding gegeven tot een
gerucht, dat Prinses Christina
zich tot de rooms-katholieke
kerk aangetrokken zou voelen.
De rijksvoorlichtingsdienst heeft
hierover desgevraagd verklaard,
dat dit gerucht is ontstaan door
tina drie weken geleden aan een
katholieke kerk in Eindhoven
heeft gebracht. De veronderstel
ling dat zij zich tot de katholie
ke kerk aangetrokken zou voe
len, steunt echter op niets, aldus
de R.V.D. De Prinses heeft drie
weken geleden een mis bijge
woond, samen met een bevriende
familie in Eindhoven waar zij
het weekeinde doorbracht. Zij
wilde een mis bijwonen om op
de hoogte te zijn van de gang
van zaken in verband met de
huwelijksvoltrekking van haar
zuster Irene. Inmiddels is echter
meegedeeld, dat de leden van
het koninklijke gezin de huwe
lijksvoltrekking van Prinses Ire
ne niet zullen bijwonen.
Dit is in Rome meegedeeld door
een secretaris van prins Xavier.
Op de vraag of er ook leden
van Europese koninklijke fami
lies aanwezig zullen zijn, zei de
secretaris, dat er „misschien een
paar" komen. De huwelijksrecep
tie zal in een hotel te Rome wor
den gehouden.
„GEEN PAUSELIJK
LEGAAT"
Naar aanleiding van een „pro
test" dat uit naam van „een
groep militante en sympathise
rende carlisten" tot de Paus zou
zijn gericht, deelt men van be
voegde Vaticaanse zijde mee, dat
kardinaal Paolo Giobbq geen
„pauselijk legaat" voor de huwe
lijksinzegening is. Wel treedt hij
op met toestemming van de
Paus.
De enige „delegering" die in
dergelijke gevallen nodig is, door
de kardinaal-vicaris van Rome,
is vereist voor alle huwelijken
die buiten de parochie van de
bruid worden ingezegend.
Men wijst er van Vaticaanse
zijde voorts op, dat voor een hu
welijk in de basiliek van Maria
Maggiore, één van de parochie
kerken van Rome, op zichzelf
geen pauselijke toestemming no
dig is.
Een lid van het secretariaat
van het huis van Bourbon-Parma
verklaarde woensdag nog, dat
prins Charles Hugues aan zijn
vertegenwoordiger in Spanje op
dracht heeft gegeven, dat bij het
huwelijk geen groepen „carlis
ten" aanwezig mogen zijn.
Volgens deze zegsman zal de
huwelijksinzegening voor het
Een Frans militair vliegtuig
van het type Novd-Atlas is op
het vliegveld Bouar (Centraal-
afrikaanse republiek) bij liet op
stijgen verongelukt. Het ongeluk
heeft 18 mensen het leven ge
kost, Er waren negentien gewon
den.
De slachtoffers zijn Franse en
Afrikaanse militairen die op weg
waren naar Libreville.
Werkgevers en werkne
mers in de stichting van de
arbeid hebben gisteravond
overeenstemming bereikt
over de inhoud van het aan
de minister van sociale za
ken uit te brengen advies
over de huurcompensatie.
Zij stellen voor voor de twee
de helft van dit jaar een bijslag
te geven van 1,3 procent voor
werknemers van 23 j. en ouder,
voor kostwinners beneden 23
jaar en voor gehuwde vrouwen
voor zover ze kostwinner zijn.
Geadviseerd wordt voorts de bij
slag te geven aan hen die maxi
maal J3.000 per jaar verdienen
en de uitkering van de bijslag
aan degenen die meer dan
13.000 verdienen, te binden aan
een vergunning.
De bijslag, zo wordt geadvi
seerd, moet verplicht worden ge
geven aan allen op wie een col
lectieve arbeidsovereenkomst
van toepassing is, ongeacht het
bedrag dat ze verdienen.
De vergadering stond onder
leiding van de werkgeversvoor
zitter van de stichting, ir. J. Bos
nia. Hij en de werknemersvoor
zitter, drs. D. Roemers, gaven na
.afloop een toelichting daarbij ter
zijde gestaan door dr. P. S. Pels
en mr. Engel, secretarissen der
stichting.
In de inleiding van het ad
vies aan de minister zal tot
uitdrukking worden gebracht,
dat de werknemersvertegen
woordigers tegen de plannen
tot verhoging van de huren
met ingang vr.n 1 juli a.s. zijn.
Geadviseerd wordt de com
pensatie van de huurverhoging
te bepalen op een minimum van
2,per week.
Gerekend op jaarbasis zal met
een dergelijke compensatie een
bedrag gemoeid zijn van circa
250 miljoen gulden, rekening
houdende met een totale loon
som thans van ongeveer 22 mil
jard gulden. Voor het halve jaar
1964 waarvoor de bijslag even
tueel zal worden gegeven, als de
Staten-Generaal het wetsont
werp tot huurverhoging aan
vaarden, komt dit dus neer op
een bedrag aan compensatie van
ongeveer 125 miljoen gulden.
Zoals bekend is heeft de re
gering een wetsontwerp inge
diend, waarbij wordt voorge
steld de huren te verhogen met
tien tot twaalf procent, afhanke
lijk van o.m. de grootte der ste
den.
In het advies aan de minister
zal ook worden aanbevolen de
sociaal-economische raad bij zijn
voorbereiding van het advies
over de loonpolitiek ook te laten
nagaan op welke wijze de ver
werking van de bijslag 1964 in
de contracten van 1965 te ver
wezenlijken zou zijn.
Zowel de heer Bosma als de
heer Roemers zeiden dat nie
mand op dit ogenblik een ver
standig woord kan zeggen over
de gang van zaken met de lonen
het volgende jaar. Niemand ook
kan zeggen of er volgend jaar
wel „ruimte" is.
WAT MINDER WIND.
Onder invloed van een opvul
lend lagedrukgebied waarvan de
kern vlak ten noorden van Ier
land ligt wordt nu, evenals gis
teren, onstabiele lucht naar ons
land gevoerd. Dit gaf aanleiding
tot de ontwikkeling van buien,
waarvan sommige vergezeld gin
gen van hagel of onweer. Bo
vendien was de aangevoerde
lucht iets kouder dan de voor
gaande dagen waardoor de tem
peratuur nergens boven de 15
graden kwam.
In Frankrijk waren de tem
peraturen 15 graden in het noor
den tot 20 graden in het zuiden.
De zuidwestelijke stroming is nu
iets minder sterk geworden,
waardoor er wat minder wind
zal zijn. Een erin meetrekkende
storing zal tijdelijk wat meer be
wolking en enkele buien veroor
zaken, die weer worden gevolgd
door opklaringen.
De temperaturen zullen onge
veer op hetzelfde niveau liggen
als woensdag.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Plaatselijk buien
Wisselende bewolking met
plaatselijk enkele buien. Matige,
af en toe vrij krachtige zuidwes
telijke wind. Ongeveer dezelfde
temperaturen als gisteren.
DONDERDAG 23 APRIL
In de nabijheid van Famagusta geringswoordvoerder bekend dat
Denemarken duizend infanterie-
op Zuidwest-Cyprus is woensdag
een vuurgevecht geleverd tussen
Turkse en Griekse Cyprioten.
Bijna twee uur lang woedde het
gevecht voordat troepen van de
Verenigde Naties een bestand tot
stand brachten. Ongeveer 165
kinderen van een nabijgelegen
school moesten worden wegge
bracht.
In Kopenhagen maakte 'n re-
soldaten en veertig politiemannen
naar Cyprus zal zenden. Onge
veer 500 militairen zullen binnen
een paar dagen vertrekken. De
overigen gaan twee weken later.
Oostenrijkse politie
patrouilleert
Een twaalftal Oostenrijkse po
litiemannen, in hun eigen uni
form maar met de „blauwe ba
ret" van de V. N.-vredesmacht
op, is woensdag begonnen met
patrouilles in de wijk Omorphita
van de Cyprische hoofdstad Ni
cosia waar Grieken en Turken
door ekaar wonen. De Oosten
rijkse commandant Sieghart
Trapp zei tegen de journalisten
dat hij en zijn mannen een einde
hopen te maken aan de schiet
partijen en het plunderen van
verlaten huizen in die wijk. Een
van de mannen omschreef dit
nader als volgt: „We willen er
eens gezellig bij gaan zitten en
een kopje koffie drinken met
iedereen daar. Als we eenmaal
de mensen kennen, zullen we als
er weer geschoten wordt, er naar
toe kunnen gaan om te vragen
wat er aan de hand is".
v.m.
n.m.
Breskens
11.38
12.18
Terneuzen
0.13
12.53
Hansweert
0.53
1.33
Walsoorden
1.03
1.43
VRIJDAG
24 APRIL
v.m.
n.m.
Breskens
0.29
1.00
Terneuzen
1.04
1.35
Hansweert
1.44
2.15
Walsoorden
1.54
2.25
De heer Roemers voegde daar
nog aan toe bij wijze van ver
onderstelling, dat het best zou
kunnen zijn, dat er geen „ruim
te" is en dat er toch loonsver
hogingen komen.
De werknemersvertegenwoor
digers zijn om praktische rede
nen akkoord gegaan met de nu
in principe uitgesproken moge
lijkheid van verwerking van de
huurbijslag 1964.
hoofdaltaar in het schip van da
basiliek van Maria Maggiore
plaats hebben en niet, zoals aan
vankelijk was gemeld, In de
Borghesia-kapel.
PAUS PATJLUS ZAL DE
JONGGEHUWDEN
ONTVANGEN
Paus Paulus de Zesde zal prin
ses Irene en prins Charles Hu
gues na hun huwelijk in audiën
tie ontvangen, aldus is woensdag
in Vaticaanse kringen meege
deeld.
Volgens deze kringen heeft do
Paus opdracht gegeven de plech
tigheid in de basiliek van Maria
Maggiore „in grootse stijl en or
delijk" te doen verlopen.
Ter gelegenheid van de ver
jaardag van onze vorstin zullen
in vier plaatsen in ons land, n.l.
in Amsterdam, Arnhem, Breda
en Kampen militaire parades
worden gehouden. Dit jaar rijdt
er betrekkelijk weinig zwaar
materieel in de parades mee.
Ook het aantal is teruggebracht I uitgegeven,
(vorig jaar waren er zes). I
Katangaanse politie heeft dins
dagnacht drie leiders der sta
king, die is uitgebroken onder
de werkers in de kopermijnen
van de Belgische „Union Mi
nière du haut Katanga", gear
resteerd. Ook in Jadotstad, Ki-
poesji en Kambove zijn arres
taties verricht.
De stadswijken, waarin de
mijnwerkers van de „Union Mi
nière" wonen, zijn dinsdagnacht
door Kongolese politietroepen
omsingeld.
Meer dan twintigduizend mijn
werkers hebben het werk neer
gelegd om hiermee kracht bij te
zetten aan eisen tot loonsverho
ging.
Twee Katangaanse ministers
vertrokken woensdag naar Leo-
poldstad om de centrale Kongo
lese regering over de toestand
in te lichten. Deze regering heeft
elke loonsverhoging voor de
mijnwerkers van de „Union Mi
nière" verboden.
President De Gaulle heeft
woensdag tijdens een kabinets
bijeenkomst zijn verontschuldi
gingen aan zijn ministers aange
boden voor het feit, dat hij ge
heim had gehouden dat hij een
operatie aan de prostaat moest
ondergaan. De Franse minister
van Voorlichting zei tegen ver
slaggevers dat deze verontschul
diging werd overgebracht door
premier Pompidou, die de ver
gadering voor de eerste maal
leidde nadat hij dinsdag daartoe
door de president was gemach
tigd.
Generaal De Gaulle verklaar
de dat de operatie geheim was
genouden om te voorkomen dat
het Frans volk zou worden ge
alarmeerd.
Woensdag werd van de zijde
van liet Elysée bekendgemaakt
dat de president goed vooruit
gaat en dat er verder geen com
muniqués meer zullen worden
23
24
ZON MAAN
op onder op onder
5.27 19.51 16.07 4.53
5.25 19.53 17.18 5.10
Bij een verbod van verticale prijsbinding kan niet zonder
meer worden verwacht dat het levensmiddelenpakket in
prijs zal dalen. Tevens moet het niet uitgesloten worden ge
acht, dat dit pakket fractioneel in prijs zal stijgen. Tot deze
conclusie komt de directie van N.V. Gebr. Schuitema in een
beschouwing over de verticale prijsbinding in de levensmid
delenhandel.
Zij die een prijsdaling verwachten, hebben slechts dan ge
lijk, als ze er vanuit zouden gaan dat de levensmiddelen
markt eer ideale vrije markt is. De huidige situatie, waarin
men te maken heeft met sterke commerciële organisaties
en sterke merkartikelen, zal niet door een verbod van ver
ticale prijsbinding worden teruggebracht tot een ideale
markt, waar vrije concurrentie heerst. Als men van oor
deel is dat door de machtsfactoren aan de verkoopzijde van
deze markt het algemeen belang wordt geschaad, dan zul
len er andere maatregelen moeten worden genomen. De
directie acht zulke maatregelen pas dan gerechtvaardigd,
als is bewezen dat er misstanden bestaan. Zij meent dat tot
dusver niemand heeft aangetoond dat dit het geval is.
DISCRIMINATIE
De directie ziet voorts een onbillijkheid in een verbod, dat
alleen de fabrikant van merkartikelen treft, waardoor de
commerciële organisaties met hun eigen merken buiten
schot zouden blijven. Hier zou dan sprake zijn van discrimi
natie, die in verband met de situatie op de levensmiddelen
markt niet te rechtvaardigen is. Van de circa 24.000 zgn.
levensmiddelenzaken zijn er 21.000 georganiseerd, waar
onder 16.000 in de vorm van het vrijwillig filiaalbedrijf.