Veel trek naar Getsemane Onrust in de Braziliaanse marine MORGHAN DE MAGIËR JORDANIË, LAND VAN CONTRASTEN GEMEENTERAAD VAN SAS VAN GENT EXPLOSIE IN HENGELO Zaterdag 28 maart 1964 DE VRIJE ZEEUW Pagina 3 TELEVISIE-UITZENDING OVER ZEEUWS-VLAANDEREN POLITIERECHTER TE MIDDELBURG DUIZENDEN RUITEN SNEUVELDEN STRIJD TEGEN DE „VOORRECHTEN TOESLAG OP LANDBOUWPENSEOENEN (4d W (Bijzondere correspondentie.) In Israël zijn de dagen der helden voorbij. Na het grote avontuur in de Sinaï-woestijn in 1956 heeft het land, dat als een natuurlijk .ghetto geklemd ligt tussen de muren van de Arabische haat, in betrekkelijke rust kunnen leven. Thans wordt er in Israël hard ge werkt aan de realisatie van het z.g. vijfjarenplan. Geheel anders is de toestand in Oost-Palestina, een ander gebied van het Heilige I and, dat deel uitmaakt van het Hasjemitische koninkrijk van ko ning Hoessein van Jordanië. Trouwens in alle opzichten vormen Israël en Jordanië twee werelden, die als het ware de tweedracht tussen de Joden en de Arabieren symboliseren. HOOFDDOEK EN COLBERT Israel en Jordanië twee we relden. Toch is het goed' ze beide gezien te hebben. Nergens wordt men zich scherper van de tegen stelling tussen het welvarende Westen en het onderontwikkelde Oosten bewust. Jordanië, dat is de herinnering aan het dorre bergland, het trieste graan, de bedelende kinderen. Israel, dat is in dezelfde herinnering de Amerikaans aandoende eindeloos, heid van welige korenvelden, van imposante fabriekscomplexen, van moderne steden. Toch moet men bewondering hebben voor wat er in Jordanië onder het veelbewogen bewind van koning Hoessein is gepres teerd. Uit het kleine .armzalige en politiek onbeduidende emiraat Transjordanië dat in 1942 slechts 400.000 inwoners telde en op de oostelijke oever van de Jordaan eindigde, is een koninkrijk ge groeid, dat zich ver over de Jor daan uitstrekt en het ganse Arabisch gebleven deel van Pa lestina met de steden Hebron, Bethlemhem en de oude stad van Jeruzalem omvat. Inmiddels is Amman, het primitieve Bedoel- nendorp in de woestijn, een gro te stad geworden, zoals de oude koning Abdoellah zich destijds de hoofdstad van zijn land droomde. Een stad met brede straten en een druk verkeer, met moderne administratiegebouwen, met prachtige woonwijken en blanke villa's op de hellingen waar vroeger schaarse hutten ver spreid lagen. De mensen gaan modern ge kleed. De laatste concessie aan de Arabische klederdracht is de hoofddoek, praktisch al het ande re is Europees: jurken, colberts en uniformen. De winkels puilen uit van de Engelse stoffen. Wij gaan naar ons hotel. Het is eon Europees luxe paleis. Elektrisch licht. Stromend warm en koud water; een bad; een telefoon Centrale verwarming. Een terras. Een bar, «n een grillroom met muziek ;een man met een accor deon en een drummer. Een pia nist speelt het Warsaw concerto... HOESSEINS TROON VIEL NIET. Zo is Amman anno 1964. In het Oude Testament heette het Rab- bath Amman, befaamd in de da gen van Mozes. veroverd door David. Achtereenvolgens ver woest door Assyriërs, Chaldeeërs en Perzen, werd het door Ptole- meus de Tweede herbouwd en Philadelphia Amman genoemd. Als lid van de Helleense Decapo- lis bloeide het, en later als Ro meinse kolonie. Voor de zoveelste maal beleef de Amman een korte heropbloei onder de Arabische Omayjaden in de achtste eeuw van onze 'tiidrekening. Daarna begon het ■verval van de stad, die omstreeks de jongste eeuwwisseling een .•nederzetting werd van de Tsjes- kessen, een uit Rusland afkom stige Mohammedaanse secte. In de twintiger jaren trokken ech ter duizenden Arabieren naar de -stad maar pas na de laatste we reldoorlog werd het een bloeien de en moderne stad. Een klein jaar geleden waren we óók in Amman. Toen waaide de onrust over de stad. Iedereen .scheen toen te wachten op een onvermijdelijke tragedie. De on lusten in Syrië en Irak hielden n.l. een tragische waarschuwing in voor de jonge koning Hoessein, wiens troon op instorten stond. De gedachte aan een naderende tragedie vormde een beklem ming, die zich toen van de gehe le stad- had meester gemaakt. Maar op het ogenblik is die ang stige stemming weer geweken De jonge koning heeft de politie- gebeurtenissen wederom over leefd, alle Cassandra-profetieën ten spijt. PLAATS VAN CHRISTUS' DOODSSTRIJD. We hebben verschillende stre ken van Jordanië bezocht, o.a. het Jordaanse hoogland. De we reld is daar hard en woest en leeg; zo dor als de hoge Pyre neeën. Er is een hoogst enkele Bedoeïnentent met de gebruike lijke geiten er om heen en de prachtige vrouwen er voor, die de grote zwarte tulbanden dra gen en dikwijls lange pijpen ro ken. In spaarzame smalle ouadi's bloeien, langs de bergbeken, rode bloemen. Een kleine groep noma, den komt ons tegen, op hoge ka melen met bonte, zware zadel- zakken. Een kleine stad, Es-Salt, ligt tegen de steile rotswand op gebouwd, met grijze huizen. Op de hellingn der bergen liggen uitgestrekte wijngaarden. Daar- nt de gril achter herneemt de grillige leeg te haar rechten. Jordanië is echter ook een land, dat voor de Christenen een bij zondere aantrekkingskracht be zit. Het telt vele heilige plaatsen, waarheen jaarlijks duizenden pel grims trekken. Rondom de Kerst dagen is Bethlehem uiteraard dé pleisterplaats van talloze gelo vigen. De oude stad Jeruzalem trekt het hele jaar duizenden toeristen, die dan meestal ook de Olijfberg beklimmen. DE HOF VAN GETHSEMANE Ih deze tijd van het jaar trek ken de toeristen bij voorkeur naar de kleine tuin, die nu al drie eeuwen lang door de Francisca nen met zoveel liefde onderhou den wordt: de Hof van Gethsé- mané, waar de Mensenzoon zijn doodsstrijd streed terwijl de dis cipelen sliepen. Elke pelgrim ontvangt één blad van de eeuwenoude olijf bomen, die de zwijgende getui gen zijn geweest van het groot ste drama dat zich op aarde heeft afgespeeld. Nergens kan men beter die doodsstrijd, die verlatenheid van God door God overdenken dan in deze tuin. die vol bloemen en van zo'n opperste vrede, wel de ware Hof van Gods lijden moet zijn geweest. Dezelfde vrede heerst er ook In de basiliek van Christus' doodsstrijd, een grote nobele ruimte, die eevuld is door het gouden licht dat door de albasten vensters binnen valt. Maar deze vredige oorden ügpen slechts enkele kilometers verwijderd van de Jordaans-Israelietische grens, waar nu al jarenlang onvrede heerst. Jordanië blijft een land met grote contrasten. H. T. MANRHO. (Nadruk verboden.) Dinsdag 31 maart a.s. zal de Vlaamse televisie een uitzending wijden aan Zeeuws-Vlaanderen. Om 21.10 uur die avond (na „Bo nanza") krijgen de kijkers een documentaire van Kees Langeraad te zien, welke een actueel beeld tracht te geven van ons nog altijd geïsoleerd stukje Nederland bezuiden de Schelde. MBKiiMi Als de wacht paleis in Athe afgelost het koninklijk worden Als inleiding wordt de geschie denis van Zeeuws-Vlaanderen ge geven, waarna dieper wordt in gegaan op het uiterlijk schoon van dit gebiedsdeel, het karakter van de bewoners en de middelen van bestaan. De documentaire gaat uit van de veronderstelling dat zowel Nederlanders als Belgen dit ge bied slecht kennen. Er wordt ook aandacht besteed aan de indus trialisatie rond het kanaal van GentTerneuzen, die voor de toekomst enorme beloften in houdt. Ook de toeristische attrac ties worden niet vergeten. Tenslotte wordt de verhouding tot België nog even aangestipt. Vergadering van donderdag 26 maart 1964 Zitting van donderdag 26 maart 1964. Tijdens de kermisdagen in ok tober 1963 werden in St. Jan steen na afloop van een schie ting de banden van een brommer stukgesneden. Hiervan werd een zekere P. V. verdacht, die kort vóór het misdrijf met A. J., de eigenaar van de bromfiets, in een café ruzie had gemaakt. Deze zaak had al eerder ge diend, maar was aangehouden voor het horen van getuigen. Deze spraken elkaar op verschei dene punten tegen. Het ging hierbij voornamelijk om de vraag, of V. zich op het moment van het delict nog ter plaatse had bevonden. De café-eigenaar was getuige geweest van de ruzie en de man die de schieting had geregeld, zou tegenover de politie hebben verklaard dat hij V. nog laat in het bewuste café had gezien. Een kwaad punt voor de ver dachte was dat hij aan J. had aangeboden de helft van de ban- denschade voor zijn rekening te nemen. De officier achtte het bewijs geleverd en eiste 150 of 30 da gen plus toewijzing van de scha devordering groot ƒ43. Mr. Terwoerdt, de verdediger, achtte het ten laste gelegde niet bewezen en vroeg vrijspraak voor V. De politierechter mr. Sieperda meende evenals de officier dat het bewijs geleverd was en ver oordeelde V. tot 100 of 20 da gen met toewijzing van de vor dering en verbeurdverklaring van het mes. Woensdagavond waren alle raadsleden onder voorzitterschap van burgemeester R. A. J. den Boer aanwezig om een korte agenda af te werken. De burgemeester sprak zijn vreugde er over uit dat Gedepu teerde Staten hun goedkeuring hadden gehecht aan de aankoop van gronden in het plan Noord- West. Mevr. VervaetDierickx haak te hierop in en verzocht de voor zitter om dan maar direct met een nieuw uitbreidingsplan te beginnen. Hiermee ging voorzit ter R. A. J. den Boer accoord, al wees hij wel op de steeds gro ter wordende moeilijkheden be treffende de aankoop van gron den en het exploiteren van nieu we plannen. De heer De Rijk sneed het uit breidingsplan in de Zandstraat aan en ook hiervoor was de pro cedure reeds begonnen, aldus de voorzitter, al zal dit uitbreidings- Een explosie op het fabrieksterrein van de Koninklijke Neder landse Zoutlndustrie in Hengelo heeft vrijdagmorgen om half tien duizenden ruiten doen sneuvelen. Omstreeks honderd hulzen die meer dan 100 meter van de fabriek liggen, hebben aqpmerkeljjke glasschade. Drie arbeiders van de fabriek en een vrachtwagen chauffeur liepen Iichto verwondingen op. De explosie ontstond bij het ,vullen van een waterstofcilinder dicht bij een vrachtwagen. De cilinder sprong uit elkaar. An dere cilinders op de vrachtwa gen bleven intact. Bijna alle ruiten van de fa brieksgebouwen zijn als gevolg van deze explosie gesneuveld. Mijnpolitie is uit Limburg on derweg om een onderzoek in te stellen naar de juiste toedracht van het ongeluk. De vier gewonden werden overgebracht naar het zieken huis en konden na behandeling huiswaarts keren. De N. V. Koninklijke Neder- landsche Zoutindustrie heeft het volgende communiqué uitgege- ,jven: Op het terrein van de N. V. is een. cilinder met samengeperst "gas door nog niet met zekerheid 'bekende oorzaak gesprongen. Tengevolge hiervan is een hoe veelheid gas ontsnapt en in brand geraakt. De brand werd door de bedrijfsbrandweer ge blust. Een groot aantal ruiten, zowel op het bedrijf, als in de omgeving, is door de luchtdruk gebroken. Door glasscherven werden vier personen gewond. De bedrijfsbrandweer heeft met waterstralen en met poeder de brand geblust, die ontstond doordat ontsnappend gas vlam had gevat. Veel bewoners hadden op het aan de andere oever van het Twentekanaal gelegen terrein van de zoutfabiek een hoge steekvlam gezien. Anderen meenden dat een straaljager de geluidsbarrière doorbroken had boven zuidelijk Hengelo. Schilders van de gemeentelijke woningdienst zijn onmiddellijk aan de slag gegaan om nog vóór de Paasdagen alle vernielde rui ten. te vervangen. plan nog wel aangepast moeten worden aan de rationele bouw. De raad betuigde zonder meer adhesie aan de brief van de ge meente Uteringadeel om te ko men tot afschaffing van de ge meenteclassificatie. Een rapport van de stichting Ratiobouw was aanleiding voor de voorzitter om erbij te vermel den dat men er 2 keer 24 wonin gen bijgevraagd had na contact met G. S. en het bureau van volkshuisvesting. In Middelburg was men vrijwel zeker dat die toestemming zou worden ge geven. De R.K. instuif Sas van Gent kreeg met aller goedkeuring een subsidie toegewezen van ƒ200. De gymnastiekvereniging Thor, die op 13 en 14 juni e.k. grote turnwedstrijden zal organiseren, vroeg een garantie tot 3000. Dit leek de gemeenteraad toch wel wat veel en men ging daar om zonder hoofdelijke stemming akkoord met het voorstel van B. en W. om een garantie te ver lenen tot 1500 gulden. De vereniging die de 12 be jaardenwoningen gaat bouwen aan het Rijssenburg in Sas van Gent kreeg een garantie tot 200.000. De middenstand zal de raad zeker dankbaar zijn, daar de win kels op zondag tot 20.00 uur open mogen zijn en dat geldt voor alle zaken. De heer Van Assche (K.V.P.) was bang dat de zon dagsrust in het gedrang zou ko men. Hij verklaarde niet tegen te zijn, maar was wel bevreesd voor de zondagsrust van het personeel. Hij zag gaarne een clausule opgenomen dat winkel personeel niet behoeft te wer ken. De voorzitter meende hiertoe niet gerechtig te zijn, maar zou de zaak bekijken. De veel besproken affaire der woonwagens schijnt nu beëindigd te zijn, want er is een maximum- staangelegenheid opgelegd van 10 wagens en het staangeld in clusief waterleiding en elektri citeit is gebracht van 1,tot 2,50. In de rondvraag kwam de kwestie personeelsbezetting nog aan de orde van de dienst van Bouw- en Woningtoezicht in Zeeuws-Vlaanderen. Als opvol ger van de heer Roelands was thans benoemd de heer Roelands Jr. De heer De Meijer vond een en ander een rare benoeming, maar de voorzitter verklaarde dat alles normaal was verlopen en dat de heer Roelands Jr. de beste kan didaat was geweest van de vijf sollicitanten. Hierna ging de raad in beslo ten zitting. Ongeveer 3.000 leden van de zeestrijdkrachten in Brazilië zijn in opstand gekomen tegen het militaire gezag, nadat zij een uitdruk kelijk bevel van het ministerie van Marine, waarbij het hun ver boden was aan poltieke betogingen mee te doen, hadden over treden. Zij weigeren 40 van hen te laten arresteren en hebben zich verschanst in het gebouw van de vakhond voor metaalarbeiders, waar zij woensdagavond een vergadering hadden gehouden. Dnoderdagavond leek de zaak geregeld te zullen worden en de troepen die de rebellen omsin gelden, hadden zich teruggetrok ken. Maar dezelfde dag nog steeg de spanning zodanig, dat de Bra ziliaanse marine in haar geheel in staat van alarm werd gebracht en president Soulart zich naar Rio terugspoedde in plaats van naar Rio Grande do Sul te gaan, waar hij de feestdagen wilde doorbrengen. Bovendien heeft de minister van marine, admiraal Silvio Motta, zijn ontslag inge diend. Nadat de troepen het bevel ge kregen hadden zich met geweld meester te maken van het ge bouw, waarin de rebellen zich bevonden, kwam er een tegen bevel van het ministerie. Adml raai Sinayer, de commandant van de marine-infanterie, die het eerste bevel gegeven had, nam op staande voet ontslag. Hij werd vervangen door admiraal Can- dido Aragao, die in het begin van het conflict was geschorst wegens zijn linkse sympathieën. De ommekeer op het laatste ogenblik schijnt het gevolg te zijn deels van onderhandelingen met de rebellen door vertegen woordigers van de president van Brazilië, van het mnisterie van oorlog, van de vakbonden en van het ministerie van arbeid en deels van verzet van hoge offi cieren tegen het gebruik van ge weld. Van officieuze zijde is meege deeld, dat er geen enkle arres tatie is verricht en dat de mui ters vrij naar huis konden gaan, voordat zij vrijdag naar hun kazerne terugkeren. PLICHT, MAAR GEEN RECHT De directe aanleiding tot het conflict gaat terug tot dinsdag. Op die dag strafte het ministerie van marine zeven onderofficie ren, die hadden deelgenomen aan politieke betogingen. Woens dag breidde de onrust zich uit en werden nog vier onderoffi-l eieren gearresteerd. Het ministe rie liet weten, dat militairen wel de plicht hebben de nationale vraagstukken te overdenken, maar niet het recht om er in het openbaar over te spreken. Des ondanks kwamen woensdagavond ongeveer 3000 marinemannen in uniform in het hoofdgebouw van de metaalarbeidersbond bijeen en gaven uitdrukking aan hun wens, deel te nemen aan de zijde van de arbeiders en boeren aan de strijd tegen de „voorrechten". Het ministerie vaardigde onmid dellijk een arrestatiebevel uit tegen 40 onderofficieren, die als de leiders van de rebellen wer den beschouwd. Een groot aan tal marinemannen, die aan de bijeenkomst deelnamen, ver schansten zich in het gebouw van het vakverbond en riepen hun kameraden Op, zich bij hen aan te sluiten. Volgens de ge ruchten zou een eenheid, die de rebellen uit het gebouw moest verdrijven, zijn „overgelopen". Deze incidenten doen den ken aan de „opstand van de sergeanten" in Brasilia, waar in ook de marine-mensen een grote rol speelden. Zij verra den een groeiende politieke bewustwording in het Brazi liaanse leger en vooral in de marine, waarin de officieren conservatief gezind zijn, ter wijl de onderofficieren en man schappen links georiënteerd zijn. De incidenten komen op een ogenblik, dat de politieke span ning in Brazilië tussen rechts en links heviger schijnt te worden, nadat president Goulart stelling heeft genomen voor een ingrij pende wijziging van de politieke en sociale structuur. ARRESTATIE VAN REBELLEN President Joao Goulart van Brazilië heeft geweigerd het ont slag van de Braziliaanse minis ter van marine, admiraal Silvio Mota, te aanvaarden. Hij heeft bevel gegeven alle rebellerende marinemannen, die nog steeds de zetel van het vakverbond van metaalarbeiders bezetten, te ar resteren. HET LEGER IN ACTIE He Braziliaanse leger is vrij dag op bevel van de president in actie gekomen om de zes honderd opstandige marine mannen tot de orde te roepen. Toen militairen en tanks het gebouw hadden omsingeld, kwamen de rebellen naar bui ten. Zij werden overgebracht naar een kazerne in Rio de Janeiro. Blijkens een bekendmaking van het bureau van de Braziliaanse president is tot minister van ma rine benoemd Paulo Mario da Cunha Rodrigues. Hij volgt ad miraal Motta op, die donderdag zijn ontslag indiende. In Rio de Janeiro verkeren alle troepen in staat van paraatheid en voor het ministerie van oorlog stonden tien gevechtswagens opgesteld. Dat het herstel van de orde is toevertrouwd aan het leger en niet aan de marine heeft de aan dacht in Brazilië getrokken. Het overlopen van een eenheid mari niers van admiraal Aragao naar de opstandelingen, die overigens niet gewapend waren, zal daar niet vreemd aan zijn. In tegen stelling tot eerdere berichten schijnt Aragao bij de autoritei ten in ongenade te zijn gevallen. Diens opvolger, admiraal Sinai, legde er ook het bijltje bij neer, toen zijn bevel aan het „Ria- chuelo"-bataljon elite van de marine-infanterie het gebouw waar de rebellen zich bevonden binnen te trekken, van hoger hand werd herroepen, naar wordt aangenomen op last van presi dent Goulart. De admiraal schreeuwde daarop met tranen in de ogen van woede: „Ik dien m'n ont slag in, ik ben geen clown". Overigens had de sfeer ter plaatse veel weg van een tra- gi-comedie. Vrouwen kwamen de rebellen mandjes met eten brengen en vormden een rij. Een officier in burger, die het toneeltje gadesloeg merkte op: „Het is gewoon een insubordi- natie-kermis". Later werd gemeld, dat zich in het gebouw van de vakbond 1500 rebellen bevonden. Zij kwa men vrolijk en opgewonden naar buiten, ais scholieren die met vakantie gaan. Ze waren tevre dengesteld op een voor hen es sentieel punt: ze zouden niet worden ondergebracht in kazer nes van de marine waar ze „re presailles" van hun officieren vreesden, maar in de kazerne van het eerste gardebataljon, een eenheid van het leger. Enkele linkse vakbondslieders hebben zich bij de rebellen aan gesloten om zich in vrijwillige gevangenschap te begeven en zo hun solidariteit met de opstan dige ^eweging te betuigen. Het bestuur van het bedrijfs pensioenfonds voor de landbouw heeft besloten de voorwaarde lijke toeslag op de ouderdoms- 22. „Op uw gezondheid, graaf Al- wijn", zei Morghan op slepende toon toen hij het glas aan de zieke aanbood. „Dank u heren", tevreden hief de grijsaard het glas. „Ik drink op de vrede in mijn huis. En op uw trouwe bijstand in al mijn zorgen." Hij bracht het glas naar de lip pen. Maar toen hij een paar slok ken genomen had, doortrok een kramp zijn lichaam. Met een kreet liet hij het glas vallen en viel doodsbleek terug. „Graaf Alwijn", riep doctor Am- brosius verschrikt. „Maak plaats gij allen. Maak plaats voor de we tenschap. Dit is een aanval van zijn oude ziekte en slechts mijn uniek medicijn kan hem redden." Hij wilde juist zijn kostbare kruik ontkurken, toen de arm van Morghan zwaar op zijn schouder viel pensioenen, die de laatste jaren steeds 25 procent heeft bedragen in afwachting van de structurele wijziging van de A. O. W. voor het jaar 1964 te verhogen tot veertig procen'. De ouderdomspensioentrekkers krijgen bij de uitbetaling van het pensioen over de maand mei na betaling over de termijnen van 1 januari af. Hoewel bij het fondsbestuur de wens leeft om de thans tot veertig procent verhoogde toe slag te handhaven totdat de structurele optrekking van de A. O. W.-uitkeringen plaatsvindt, zal de toeslag ook in de toekomst aan de hand van de beschikbare middelen slechts van jaar tot jaar kunnen worden vastgesteld. Na de wijziging van de A. O. W.-uitkeringen zal de toeslag in ieder geval worden gereduceerd. Deze zal dan niet hoger worden dan 35 procent. RUSSEN LANCEREN KUNSTMAAN De Sowjet-Unie heeft vrijdag êeen nieuwe kunstmaan gelan ceerd, de Kosmos-27. De afstand tot de aarde varieert van 192 tot 237 km en de omlooptijd be draagt 88.7. min.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1964 | | pagina 3