Nederlandse kolonel getuigt in
Auschwüitz-proces
M i-l eek
BEURSOVERZIGHT
HET BIERVERBRUIK BLIJFT
STIJGEN
WORST PATER TITUS BRANDSMA
HEILIG VERKLAARD?
Woensdag 25 maart 1964
DE VRIJE ZEEUW
Pagina 7
Kamparts schoot 60 tweelingen dood
socks of standing
hygie,r
UTRECHTSE ARTS WINT
KORT GEDING TEGEN
ZIEKENFONDSEN
FRANSE
RAKETBASIS
IN FRANS-GUYANA
GROTE HANDEL IN
STAATSFONDSEN
RUIM 31 LITER PER HOOFD
EEN BUIGING
VOOR DE KONINGIN
„Ierse Zee" biedt hulp
aan Spaans vrachtschip
„PRIJZEN AFRONDEN", ZEGT
'S RiJKSMUNTMEESTER
Er is gebrek aan losse centen
Beursindices
Nabeurskoersen
Advïeskoersen
Buitenlands Bankpapier
Dividendvoorstellen
VAN NELLE
9 PROCENT
HAGEMEIJER N.V.
25 PROCENT
HOLL. SOC. VAN
VERZEKERINGEN
14 PROCENT
N. V. KWATTA
16 PROCENT
IN KAMP DACHAU DOOR DE
DUITSERS VERMOORD
Tijdens het Auchwitz-proces in Frankfort heeft een Nederlandse
marineofficier als getuige de huiveringwekkende toestanden in het
huitenlager van Auschwitz, Birkenau, geschetst.
„Wij hadden eens in één nacht 1184 doden", aldus getuige, die
sn 1941 door de S.S. werd gearresteerd en wegens staatsgevaarlijke
handelingen naar Auschwitz werd gedeporteerd. Hij zei dat de
voedselsituatie katastrofaal was. De gevangenen leken al spoedig
oj) wandelende geraamten.
In de periode dat Franz Hof-
mann, die zich eveneens tijdens
dit proces te verantwoorden
heeft, kampopzichter was, waren
in Birkenau naar schatting 25.000
tot 30.000 mensen in de gas
kamers omgekomen. De Neder
landse officier zei de beklaagde
Boger ook als „de beul van Cs-
troienka" te kennen, de naam
waaronder hij in Auschwitz be
kend stond. Getuige wist niets
in het nadeel van de beklaagde
Pery Broad te zeggen, die deel
uitmaakte van de politieke afde
ling in het zigeunerkamp.
„Wij hadden de S. S.-ers tot
het nulpunt gedemoraliseerd
omdat wij hen met voorwerpen
van waarde, die wij uit het zi
geunerkamp betrokken, hadden
omgekocht," aldus de Neder
landse marineman.
WEER DE „BOGER.
SCHOMMEL"
De 56-jarige Duitse getuige
Hugo Peter Breiden vertelde,
hoe hij eens door Boger en een
andere S. S.-er mishandeld was.
Eerst had Boger hem met een
spiraalvormig stuk ijzer in het
gezicht geslagen, zodat het bloed
eruit spoot, en hem getrapt,
waarna hij aan de beruchte
„Boger-schommel" was gehan
gen. Boger en de ander, een ze
kere Hoyer, sloegen hem om de
beurt. „Terwijl de ëên sloeg,
klapte de ander ritmisch in de
handen," aldus Breiden, die later
hoorde dat hij 145 slagen met de
gummiknuppel had gekregen.
Hij was driemaal buiten bewust
zijn geraakt. Breiden vertelde,
dat hij nooit meer tot werken in
staat was geweest. Toen hem 'n
model van de „Boger-schommel"
werd getoond, staarde hij er
even naar, waarna hij zich rnet
een ruk naar Boger in de be
klaagdenbank keerde en hem
toeschreeuwde: „De moorde
naar". Op Bogers gelaat ver
scheen toen een brede grijns.
MEDISCHE „PROEVEN"
De Nederlandse getuige, de
kolonel der mariniers A. F. van
Velsen, vertelde nog, dat Josef
Mengele, de kamparts, zestien
tweelingen had doodgeschoten,
na ze gebruikt te hebben voor
zijn medische proeven. Met tra
nen in zijn ogen zei de kolonel,
dat Mengele die in Zuid-Ame-
rika een toevluchtsoord heeft
gevonden de kinderen op hun
gemak stelde alvorens hen met
zijn pistool bij het crematorium
te doden.
Een andere getuige, Jakob
Kronauer, vertelde aanwezig te
zijn geweest bij het ophangen
van elf gevangenen en een S. S.-
er, die in gevangenenkledij was
gestoken. Oswald Kaduk, een
der beklaagden, had de S. S.-er
een klap in het gezicht gegeven.
Kaduk sprak tegen, dat zich een
S. S.-er onder de gehangenen be
vond. Hij gaf toe een bankje te
•hebben weggetrapt waarop een
der gevangenen stond.
Op een andere keer waren
twee priesters in een ton ge
stopt, die daarop in het water
werd gerold. Toen ze bijna dood
waren, werden ze eruit gehaald,
waarna ze naar een veldkeuken
moesten kruipen met een meta
len etensbakje in hun mond.
Daarna werden ze door een
S. S.-otficier doodgeschoten.
Het proces wordt donderdag
voortgezet.
Nederlands aardgas voor
N. O. Frankrijk en
omgeving van Parijs
Het hoofd van het Franse
bureau voor mijnbouwdocumen-
tatie, Frangois Callot, voorspelt
dat van 1966 af Frankrijk per
jaar 4000 tot 5000 miljoen ku
bieke meter Nederlands aardgas
zal kopen. Het gas zal bestemd
zijn voor noord-oost Frankrijk
en voor de omgeving van Parijs.
De onderhandelingen tussen
Frankrijk en Nederland over de
levering van het aardgas zijn nog
niet voltooid.
C. J. van Mastrigt benoemd
tot Ridder in de Orde van
de Nederlandse Leeuw
De staatssecretaris van Sociale
Zaken en Volksgezondheid, dr.
J. F. G. M. de Meijer, heeft gis
teren in Utrecht de scheidende
voorzitter van het C. N. V., de
heer C. J. van Mastrigt, mede
gedeeld dat hij door H. M. de
Koningin is benoemd tot ridder
in de Orde van de Nederlandse
Leeuw.
i(Adv.)
dus fr;s
TEXTIELFABRIEKEN EMILE
*LOCKEFEER N.V. HULST (Z)
De president; van de rechtbank
in Utrecht heeft vonnis gewezen
in een kort geding dat de
Utrechtse arts P. C. Koppert
had aangespannen tegen de zie
kenfondsen. De heer Koppert
was het niet eens met een be
sluit van deze ziekenfondsen
hem als medewerker te ontslaan.
De president bepaalde, dat de
ziekenfondsen hun besluit onge
daan moeten maken op straffe
van een dwangsom van 200 gul
den per dag.
De ziekenfondsen werden ook
veroordeeld tot publikatie van de
intrekking van hun ontslagbe
sluit in de dagbladen, die zij
nog vóór het verzenden van de
ontslagbrief op 17 februari
van deze maatregel op de hoogte
hadden gesteld, en in ieder ge
val in het Nieuw Utrechts Dag
blad.
De ziekenfondsen moeten ook
de kosten van het geding beta
len.
De heer Koppert werd in het
geding vertegenwoordigd door
mr. L. C. Wesseldijk uit Utrecht
en de ziekenfondsen door mr. J.
Jolles uit Amsterdam.
De relatie tussen de chirurg
en de fondsen werd verbroko
nadat zich moeilijkheden hado.i
voorgedaan over de honorerin
die de heer Koppert ontvir;
voor de behandeling van zieken
fondspatiënten. De ziekenfond
sen beschuldigden hem ervan,
dat hij zijn patiënten liet bij
betalen. De arts heeft altijd ver
klaard. dat de kosten die aan een
behandeling zijn verbonden, voor
hem vaak hoger waren dan de
vergoeding die hij van de zieken
fondsen kreeg. In dergelijke ge
vallen weigerde hij de behande
ling en dan kwam het voor, dat
hij de patiënt op diens eigen ver
zoek als particulier patiënt hielp.
Enkele van deze patiënten zijn
zich met de rekeningen bij de
ziekenfondsen gaan beklagen.
Volgens de arts heeft hij nooit
de verwijsbriefjes bij de fondsen
gedeclareerd wanneer hij de pa
tiënten particulier een honora
rium in rekening bracht.
Het besluit van de ziekenfond
sen hem als medewerker te ont
slaan had voor dokter Koppert
tot gevolg, dat hij veel minder
mensen op zijn spreekuur kreeg.
Leden van ziekenfondsen maak
ten namelijk zeventig proeent
uit van zijn totaal aantal patiën
ten.
KEUKENHOF IN LISSE
OPENT HEDEN
Op de Keukenhof in Lisse heerste
grote bedrijvigheid om alles tot
in de puntjes voor te bereiden
voor de officiële opening, heden
25 maart.
Foto: Onder nog kale bomen,
die bij de vijver wachten op een
seintje van de lentefee om de
knoppen te openen, maakt een
tuinman vakkundig het toilet
van een perkje narcissen.
Frankrijk overweegt in Frans-
Guyana een basis te vestigen
voor proeven met intercontinen
tale raketten en raketten met
een gemiddelde draagwijdte. De
basis zou ook gebruikt kunnen
worden voor proeven met ruim
teraketten. Dit heeft het Franse
blad „France Soir" dinsdag be
kendgemaakt. In Parijs was
geen officiële bevestiging van
dit bericht te verkrijgen.
Zoals bekend heeft generaal
De Gaulle vorige week een be
zoek aan Frans-Guyana ge
bracht.
Het is gisteren in de staats-
fondsenhoek, gedurende het
eerste beurshalfuur, uitzonder
lijk druk geweest. Dit gold
hoofdzakelijk de handel in de 3
procent obligaties 19621964
(cummen). Met deze obligaties
kan vandaag worden ingeschre
ven op de nieuwe 4Vis en 5 pro
cent staatsleningen. De prijs van
de cummen gaf gistermiddag
slechts weinig verandering te
zien ten opzichte van het slot-
niveau van maandag. Tegenover
het aanbod stond voldoende
vraag. Er ging één post in dit
fonds om van nominaal 2 min.
De stemming voor de overige
staatsfondsen was eerder iets
beter.
Over de internationale waar
den valt weinig te vertellen. In
alle hoeken was de handel mini
maal. De koersveranderingen,
ten opzichte van het voorgaande
slotniveau, waren van weinig
betekenis.
AKU en Kon. Olie noteerden
praktisch onveranderd op resp.
Blijkens het jaarverslag van
het Produktschap voor Bier be
droeg de binnenlandse bieromzet
in 1963 3.524.809 hl. Dat js 13,6
procent méér dan in 1962 toen
de omzet 3.102.891 hl bedroeg.
Inclusief het bier dat uit Neder
land werd uitgevoerd, produceer
den de brouwerijen in totaal
4.407.704 hl. De bierinvoer in ons
De Engelse soldaat eerste klasse
Peter John maakt een buiging
voor koningin Sirikit van Thai
land tijdens een plechtige bijeen
komst in Bangkok. Bij deze ge-
'egenheid werden Britse militai-
■cn onderscheiden, die meerma-
'en bloed hebben afgestaan ten
'tehoeve van het Rode Kruis in
Thailand.
De sleepboot „Ierse Zee", die
samen met de sleper „Elbe" het
booreilaand „Mr. Luie" over de
Atlantische Oceaan heeft ge
sleept en bij dat karwei dezer
dagen is afgelost door het vlag-
geschip „Zwarte Zee", heeft on
middellijk weer werk gekregen.
In de omgeving van de Azoren
kwam n.l. een noodsein binnen
van het Spaanse s.s. „El Nep-
tuno" (3569 b.r.t.), dat zijn roer
had verloren. Het schip dat ge
laden is met mais, dreef hulpe
loos rond in harde z.w.-wind,
windkracht 6. De „Ierse Zee"
wist zaterdag vast te maken en
wordt vandaag in Ponta del Ga-
da met de gehavende Spanjaard
verwacht.
De „Elbe" is nu op weg naar de
thuishaven, Maassluis. De „Zwar
te Zee" zal het booreiland naar
Bremershaven slepen. Wanneer
het Duitse consortium over de
drijvende olieboorinstallatie zal
kunnen beschikken, staat nog
niet vast, omdat de aankomst
datum nog niet gepaald kan wor
den en het booreiland bovendien
na afloop van de sleepreis enkele
reparaties zal moeten ondergaan.
Het Duitse consortium wil het
eiland gebruiken voor proefbo
ringen in de Waddenzee.
HET BRITSE
TREINROOFPROCES
DUURDE 48 DAGEN
De jury van twaalf in het gro
te treinroofproces in Engeland
is maandag met een politie-auto
naar een geheime plaats ge
bracht om zich een oordeel te
vormen over de schuld of on
schuld van de elf verdachten. Het
proces heeft 48 dagen geduurd.
Het kan verscheidene dagen
duren voor de jury tot een een
stemmig oordeel komt. De leden
zullen in die tijd geen contact
met de buitenwereld hebben.
Hun huizen zullen gedurende
hun afwezigheid worden be
waakt. De rechter heeft hiertoe
opdracht gegeven in verband
met de mededeling van een van
de gezworenen dat men had ge
tracht hem om te kopen.
lang steeg in het verslagjaar
met 19,6 procent tot 202.367 hl.
Het bierverbruik per hoofd
der bevolking bedroeg 31,1 liter
tegen 27,7 liter in 1962. Ondanks
de toenemende vraag naar bier
benadert het bierverbruik hier te
lande nog lang niet het peil van
onze nabuurlanden. Zo bedroeg
het bierverbruik per hoofd der
bevolking in België circa 113; in
Luxemburg circa 116; in Duits
land ruim 107 en in Frankrijk
bijna 37. In het Verenigd Ko
ninkrijk bedroeg het 87,6; in
Oostenrijk S4,5; in Denemarken
76,2; in Zwitserland 72 en in
Zweden 37,8 liter.
De bierexport steeg met 1,3
procent tot 882.895 hl.
Met betrekking tot de hoge
accijns zegt het verslag dat, hoe
wel er in 1963 een nieuwe bier-
wet tot stand kwam, de regering
de gelegenheid om deze accijns
te verlagen niet heeft aangegre
pen. Ook de onbevredigende toe
stand met de omzetbelasting op
bier duurt voort: „Deze bedraagt
nog steeds tien procent en de
van regeringszijde in het voor
uitzicht gestelde verlaging tot
vijf procent kon ook in 1963 niet
worden gerealiseerd."
Over het plan-Mansholt tot
éénmaking der graanprijzen zegt
het verslag dat dit in de toe
komst een niet onaanzienlijke
prijsstijging van gerst tot gevolg
zou hebben en dat deze tezamen
met andere prijsverhogende fac
toren vooral de positie van de
exportbrouwerijen zal bemoei
lijken. Het streven van de Duil-
se overheid tot een afzonderlijk
regiem voor de brouwgerst vond,
aldus het verslag, gelukkig geen
weerklank bij de andere lidsta
ten, zodat deze kwestie voor
lopig niet urgent is.
525'/2 en 151,20. Philips opende
veertig cent lager op 151, om
later verder in te zakken tot
150,50. Unilever daalde een
halve gulden tot 140,20. Hoog
ovens liepen op van 636 tot 638
(637>/2).
Wall Street sloot maandag
licht verdeeld tot eerder iets la
ger, ook voor de Nederlandse
hoofdfondsen. Een uitzondering
vormden aandelen K.L.M., die op
de Newyorkse beurs dollar
hoger sloten. Dit resulteerde
gistermorgen op het Damrak tot
een prijs voor genoemde aande
len oplopend van 74,80 tot 77.
Gistermiddag werd de prijs op
79 geadviseerd, tegen maandag
als officiële koers 73.
In West-Duitsland waren de
obligaties één tot twee punten
lager. De aandelen daalden er
vjjf tot tien punten. Dit naar aan
leiding van de anti-inflatiemaat
regelen in Duitsland.
De scheepvaartsector was eer
der iets luier, behalve voor aan
delen Holl. Amerika lijn die ex
vijf procent dividend 116 noteer
den, tegen maandag 118%, cum
div. De leidende cultures waren,
fractioneel lager met weinig za
ken.
In de lokale afdelingen was
het uiterst stil. Aandelen Thom-
sen's Ver. bedrijven lagen we
derom iets hoger in de markt.
Ver. bedrijven Bredero reageer
den praktisch niet op de ruime
orderportefeuille van deze maat
schappij voor geheel 1964.
Op maandag 6 april worden
in Amsterdam voor het eerst
verhandeld certificaten „First
National City Bank".
Op 1 januari 1963 waren er in
ons land 1.539.000.000 munten in
omloop, waarvan 797.000.000
centen. In 1963 zijn er noe eens
150.000.000 munten geslagen,
waarvan 70.000.000 centen. Meer
kunnen we er niet maken want
de capaciteit van onze machines
gedoogt dat niet, zo schrijft 's
rijksmuntmeester in een brief
aan de Haagse Kamer van Koop
handel.
De Kamer had 's Rijks Munt
meegedeeld dat er in Den Haag
zoals elders in het land ook
het geval is een nijpend te
kort aan centen is. 's Rijksmunt
meester schreef een brief terug
waarin hij Zijn produktiecijfers
noemde. Die brief werd in de
vergadering van de Kamer voor
gelezen. De Rijksmunt meldde
verder dat er wel nieuwe machi
nes besteld zijn, maar dat de af
levering daarvan op zich laat
wachten. Inmiddels doet hij de
Kamer van Koophandel een mid
del aan de hand om de vraag
naar centen af te remmen. Ad
viseer de door u vertegenwoor
digde middenstanders, zo schrijft
hij de Kamer, hun prijzen af te
ronden. Geen prijzen meer dus
van 1,99 of 24,68, maar 2 of
ƒ24,70. 't Is niet bekend of hier
voor de toestemming van de mi
nister van Economische Zaken
vereist is.
20/3
23/3 24/3
Int. conc.
571.6
568.7 566.9
Industrie
342.6
342.3 343.1
Scheepv.
155.2
155.1 154.8
Banken
241.4
240.0 238.9
Handel enz.
167.2
166.6 166.0
Algemeen
404.3
402.7 401.9
A. K. U.:
(524%)
Hoogovens:
(636)
Kon. Olie:
151.20
(151.30)
Philips:
15.00—150.30
(150.10)
Unilever:
(140.10)
K. L. M.:
79—81
Stemming: ongeanimeerd.
De advieskoersen voor buiten
lands bankpapier geldend in
Amsterdam op de volgende
werkdag luiden:
Engelse pond 10.04—10.14
Amerik. dollar 3.57V23J31V2
Canadese dollar 3.303.35
Franse frank (100) 73.45—73.95
Belgische fr. (100) 7.I9V2—7-24V3
Duitse mark (100) 90.35—90.85
Zweedse kr. (100 69.4070.40
Deense kr. (100) 51.75—52.75
Noorse kr. (100) 49.95—50.95
Zwitserse fr. (100) 83.2083.70
Italiaanse lire (10.000)
56.85—58.85
Oostenrijkse schilling (100)
13.93—14.03
Portugese escudo (100)
12.52V212.6772
Spaanse peseta (100 gr. coup.)
5.95—6,10
In een vergadering van de
Raad van Commissarissen van de
Erven wed. J. van Nelle N.V. te
Rotterdam is besloten aan de ver
gadering van aandeelhouders
voor te stellen over 1963 een di
vidend van 9 procent (onv.) uit
te keren over het vergrote aan
delenkapitaal.
Het bestuur van Hagemeijer
en co's Handelmaatschappij N.V.
heeft besloten het dividend over
1963 vast te stellen op 25 pro
cent in contanten (onveranderd).
De aandeelhoudersvergadering
zal worden gehouden op 28
april.
De Hollandse Sociëteit van Le
vensverzekeringen keert over
1963 een dividend voor van veer
tien procent (onveranderd) uit.
Commissarissen en raad van
raad der N. V. chocolade- en ca
caofabriek Kwatta hebben beslo
ten aan de jaarlijkse algemene
vergadering van aandeelhouders
voor te stellen over 1963 een di
vidend van 16 procent (vorig
jaar eveneens 16 percent) uit te
keren.
Het Vaticaan heeft dinsdag dood en zijn stoffelijk overschot
een stap gedaan op de weg naar
heiligverklaring van de Neder
landse priester-journalist pater
Titus Brandsma, die door de
nazi's in het concentratiekamp
Dachau om het leven is ge
bracht. De „congregatie der
riten", het Vaticaanse departe
ment dat bevoegd is inzake
zalig- en heiligverklaringen,
heeft namelijk vergaderd voor
bestudering van de geschriften
van pater Brandsma. Dit is een
stap in het proces van zalig
verklaring, hetgeen vervolgens
tot heiligverklaring kan leiden.
Titus Brandsma, die op 23
februari 1881 iji Ugoklooster bij
Bolsward werd geboren, was een
lid van de orde der Carmelieten
en maakte in Nederlandse Ka
tholieke kringen naam als jour
nalist, schrijver en professor aan
de Nijmeegse universiteit. Hij
promoveerde in 1909 te Rome
tot doctor in de wijsbegeerte.
Hij werd door de nazi's gear
resteerd naar aanleiding van een
campagne tot weigeren van pu
blikatie van aankondigingen dei-
nazi's in de Katholieke bladen.
Na een verblijf in het kamp van
Amersfoort werd hij naar Dachau
overgebracht. Daar werd hij op
26 juli 1942 met een injectie ge
werd in het crematorium
het kamp verbrand.
In een na de oorlog gevonden
document van de S. S. wordt van
pater Brandsma gezegd: „Hij is
een man van karakter die er
diep van overtuigd is dat hij de
christenheid tegen het nationaal.
socialisme beschermtHij
heeft tegen onze politiek ten op
zichte van de Joden geschre
venHij is uit principe tegen
het nationaal-socialisme en iaat
dit overal b'ijkeneen ge
vaarlijk man."
FRANSE
PSYCHIATRISCHE
KLINIEK AFGEBRAND
Dinsdagmorgen om 5 uur is
brand uitgebroken in een psy
chiatrische kliniek te Cadillac,
40 km van Bordeaux. In deze
kliniek waren vierduizend pa
tiënten ondergebracht.
De brand ontstond in een
slaapzaal waar zich 70 jeugdige
zieken bevonden.
Hoewel de vacuatie van de pa
tiënten tot dramatische scènes
leidde, hebben persoonlijke on
gelukken zich niet yoorgedaan.
