op
Amerikaans voorstel
ontwapeningsconferentie
Groothertogin van Luxemburg
wil aftreden
mm POLITIEKE SAMENWERKING
TUSSEN AR EN CHU?
OP CYPRUS WERD WEER
GESCHOTEN
GENTSE WETHOUDER
OVER NIEUWE
SCHEUE-IUNVEIBINIHNG
VRIJDAG 20 MAART 1964
20e Jaargang - No. 6171
STAKING
RIJ AIR FRANCE
HET MYSTERIE DER BLAUWE
HELMEN
„GENT ZAL ZICH ER NOOIT
NEERLEGGEN"
BIJ
Voor het eerst
onder de Alpen door
AARSHERTOG JAN WORDT
GROOTHERTOG
OOK BRAZILIAANSE
MILITAIREN NAAR
CYPRUS
IN DE N C R V EN HET CNV
KAN HET WEL (Roolvink)
MELKACTIE
IN FRIESLAND
KUNSTMAAN GELANCEERD
MARINEVLIEGTUBG UIT LIBIË TERUG
Theo van Eyck nog niet terug
Hst weer
Weerbericht
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
Frankering bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofredacteur: I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per
maan'" ƒ2,—; per week 50 ct. Losse nrs 10 et.
DE VRIJE ZEEUW
Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Adverfentienrüs per mm 16 et; minimum per
advertentie 2,40.
Rubriek ..Kieine Advertenties" (géén handels
advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel méér
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermeldng: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Rlad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur v.m.
De Amerikanen hebben de Russen donderdag op de ontwape
ningsconferentie in Genève voorgesteld een gelijk aantal bommen
werpers te vernietigen. De Amerikanen zouden him bommenwer
pers van het type B-47 en de Russen hun bommenwerpers van het
type TOE-16 naar de sloper moeten brengen.
De Amerikaanse afgevaardig
de Adrian Fisher meende, dat
beide partijen 20 stuks per
maand moeten vernietigen. Het
zouden bommenwerpers moeten
zijn, genomen uit de voorraad
voor operationeel gebruik. De
Ver. Staten waren bereid in dit
tempo twee jaar lang door te
gaan. Ook waren de Amerika
nen genegen het totale aantal
te vernietigen bommenwerpers
te vergroten door aan deze maan
delijkse hoeveelheid een over
eengekomen aantal toe te voe
gen. Dit aantal zou genomen
moeten worden uit de voorraad,
opgeslagen en bestemd voor een
spoedmobilisatie.
Amerika was verder bereid
te onderhandelen over de wijze
waarop de vernietiging gecon
troleerd diende te worden. Vol
gens Fisher zou die controle „be
trekkelijk eenvoudig" moeten
zijn en niet meer moeten onhou-
den dan waarneming van de
vernietiging op opslagplaatsen,
door beide landen hiervoor aan
gewezen.
Het gaat hier om atoombom
menwerpers. De B-47 is een zes-
motorige straalbommenwerper,
die zonder nieuwe brandstof in
te nemen 6500 km vliegen kan.
De ontploffingskracht van de
lading kernbommen, die een
B-47 kan meenemen, is groter
dan die van alle vliegtuighom
men samen, die in de loop van
de laatste wereldoorlog door
alle oorlogvoerenden werden
neergeworpen.
„VREUGDEVUUR".
De Rus Tsarapkin kon het
Amerikaanse voorstel over een
„vreugdevuur" van verouderde
Amerikaanse en Russische bom
menwerpers niet aanvaarden.
Het ging hier niet om werkelijke
ontwapening. Het pentagon wil
de alleen maar van dit zaakje
profiteren om de Amerikaanse
luchtvloot te moderniseren met
toestellen van het type A-U.
Men kan, aldus Tsarapkin, dan
pas van werkelijke ontwapening
spreken als men het Russische
voorstel aanvaardt, namelijk
totale vernietiging van alle bom
menwerpers, nieuwe en oude.
Tsarapkin vond, dat het Rus
sische voorstel voor terugtrek
king van troepen in het buiten
land de voorrang moest hebben.
Hij verwees naar het neerschie
ten van het Amerikaanse vlieg
tuig boven Oost-Duitsland, nog
niet zo lang geleden. Deze „in
vasies" vond hij maar heel erg.
Zij konden voorkomen worden
als de Amerikaanse troepen zou
den worden teruggetrokken.
De Amerikaan Fisher zei dat
de Ver. Staten hun verontschul
digingen hadden aangeboden
voor het vliegen boven Oost
duits gebied, maar geprotesteerd
hadden tegen het overijlde neer
schieten. Hij betreurde het, dat
de Russen een nieuw element
op de conferentie naar voren
hadden gebracht, dat niet direct
bevorderlijk was voor het werk.
Tijdens de Paas-periode zul
len bijna 800 stewards en stewar
dessen van de Franse luchtvaart
maatschappij Air France drie
dagen lang staken uit protest
tegen de afwijzing van hun eis
om een loonsverhoging van vijf
procent. De data van de staking
moeten nog worden vastgesteld.
Van de zijde van het vliegveld
Orly werd meegedeeld, dat de
staking tot gevolg zal hebben,
dat op die dagen alle toestellen
van Air France op de grond zul
len blijven.
Bij een gehouden referendum
hadden 789 der betrokkenen zich
vóór en 6 zich tegen de staking
uitgesproken.
In het Turks-Cyprische dorp Shaziveran, 64 kilometer ten wes
ten van Nicosia, is donderdagochtend vroeg een gevecht uitgebro
ken, waarbij mortieren worden gebruikt, aldus een Britse militaire
woordvoerder. Het schieten begon om 5.45 uur (4.45 Ned tijd)
plaatselijke tijd en was anderhalf uur later nog niot opgehouden.
De woordvoerder zei dat Griek
se Cyprioten het dorp hebben
omsingeld. De toestand ter
plaatse was gespannen omdat de
Turken wegversperringen had
den aangebracht.
Het incident is het eerste
sinds tien dagen geleden, toen
in Ktima en Malia in het zuid
westen van het eiland werd ge
vochten.
Van de zijde der Cyprische
Genk de tweede Belgische haven na Antwerpen, maakt ernstige
bezwaren tegen de nieuwe verbinding tussen de Schelde en de Rijn,
zoals die vorig jaar tnssen België en Nederland is overeengekomen.
Deze bezwaren zijn de afgelopen weken reeds geuit bij de voor
bereidingen voor de behandeling van het wetsontwerp tot goed
keuring van de overeenkomst in het Belgische parlement. De
Gentse wethouder voor havenkwesties, G. van den Daele, heeft
het verdrag een „zwaard van Damocles boven het hoofd van de
Gentse Rijnvaart" genoemd.
De tunnel onder de Grote Sint
Bernhardpas, Europa's eerste
tunnel voor wegverkeer onder
de Alpen, welke donderdag of
ficieel werd geopend, is woens
dag aan de internationale pers
gepresenteerd. 1500 Italiaanse en
Zwitserse arbeiders hebben vijf
jaar gewerkt aan deze tunnel
van 5,8 km, bij de bouw waar
van 17 mensen om het leven zijn
gekomen bij arbeidsongevallen.
In de tunnel, welke twee rij
banen heeft, mag niet worden
ingehaald.
De foto laat zien hoe de auto's
met genodigden woensdag de
eerste tocht onder de Alpen
maakten.
Groothertogin Charlotte van Luxemburg heeft de Luxemburgse
regering woensdagavond in kennis gesteld van haar wens af te
treden.
regering werd gezegd dat ge
vechten uitbraken nadat rege
ringstroepen de Turkse Cyprio
ten hadden verzocht de wegver
sperringen te verwijderen eu
„de wapens die zij illegaal in
bezit hadden in te leveren". De
Turken hadden hierop geant
woord dat zij de wegen vrij zou
den geven, maar de wapens niet
wilden inleveren. Daarna werd
„met zware wapens op de rege
ringstroepen geschoten", zei hij.
Minstens twee Grieken zouden
hierbij zijn gewond.
Ghaziveran is een dorp met
506 inwoners, dat de laatste tijd
is aangegroeid tot 700, doordat
Turkse Cyprioten uit de omge
ving tijdens de onlusten er hun
toevlucht hebben gezocht.
Nadat het vuren was gestaakt
kwamen dt V.N.-vertegenwoor-
digers Pier Spim-J'i <m generaal-
rnajoor Mike Carver, bevelheb
ber van de Britse troepen, naar
het dorp om een vredesregeling
tot stand te brengen. Het inci
dent was het ernstigste sedert
tien dagen.
Ook in Kalochorio, een Turks-
Cyprisch dorp ten Z.W. van Gha
ziveran, werd enige tijd gescho
ten.
Er bevinden zich thans bijna
zeshonderd van de duizend man
van het Canadese V.N.-contin-
gent op Cyprus.
BLAUWE HELMEN.
Op drie plaatsen op Cyprus
heeft men leden van de Grieks-
Cyprische hulppolitie gezien, die
dezelfde blauwe helmen droegen
als die welke de troepen van
de V. N. plegen te dragen. De
Britse militaire autoriteiten toon
den zich zeer verbaasd hierover.
Er wordt overleg gepleegd met
de Cyprische politie over deze
zaak.
Het Braziliaanse ministerie van
Marine heeft meegedeeld dat
Brazilië een bijdrage van 260 ma
riniers die onder leiding staan
van 10 officieren, zal leveren aan
de V.N.-vredesmacht voor Cy.
prus.
De mariniers zullen zondag
a.s. met Braziliaanse militaire
vliegtuigen naar Cyprus worden
overgebracht Hun uitrusting zal
later met het Braziliaanse vlieg-
dekschip „Minas Gerais" worden
verzonden.
De groothertogin heeft woens
dag premier Pierre Werner en
regeringsleden ontvangen en
haar besluit meegedeeld. Ver
wacht wordt dat zij zal aftreden
vóór 7 juni, de dag waarop al
gemene verkiezingen worden ge
houden. De premier zal de Lu
xemburgse Kamer van Afgevaar
digden één van de komende da
gen van het besluit van de
groothertogin op de hoogte bren
gen.
De nu 68-jarige groothertogin
volgde haar zuster, die was af
getreden, op 9 januari 1919 op.
In hétzelfde jaar trouwde zij met
prins Felix van Bourbon-Parma.
Haar zoon, aartshertog Jan, zal
haar nu opvolgen. De groother
togin meent dat zij na een 45-
jarig bestuur plaats moet maken
voor haar zoon.
Groothertog Jan is gehuwd
met prinses Josephine-Charlotte
van België. Hij is 43 jaar. Hun
Hier de groothertogin en prins
Felix van Luxemburg tijdens
hun staatsiebezoek aan België.
Foto: Op het stadhuis in Brus
sel bood burgemeester Lucien
Cooremans de groothertogin
Brussels kant aan, terwijl koning
Boudewijn zich met prins Felix
onderhield.
kinderen zijn prinses Marie-
Astrid (10 jaar), prins Henri, die
nu kroonprins wordt en acht jaar
is, prins Jan (7 jaar) en diens
tweelingzusje prinses Marga-
retha.
In mei 1961 maakte groother
togin Charlotte bekend dat zij
een deel van haar bevoegdheden
aan haar zoon had overgedragen,
die daarna de titel „stadhouder"
droeg.
Aan het hof en op het kabinet
van de premier heeft men de ge
ruchten, dat de groothertogin
spoedig zal aftreden, tegenge
sproken.
Het aftreden van grootherto
gin Charlotte zou officieel be
kend worden gemaakt in de Ka
mer van Volksvertegenwoordi
gers door de minister-president.
In hofkringen wees men erop,
dat groothertogin Charlotte in
september nog de koning van
Noorwegen zal ontvangen, die
dan naar Luxemburg komt.
Voorts legde men er de na
druk op, dat het niet erg waar
schijnlijk is dat de groothertogin
zal aftreden vóór de verkiezin
gen.
Premier Werner heeft laten
weten dat hij op 25 maart een
officiële verklaring over de ge
ruchten zal afleggen in de Ka
mer van Volksvertegenwoordi
gers.
Van betrouwbare zijde'is mee
gedeeld, dat de premier dan de
afgevaardigden in kennis zal
stellen van de wens van groot
hertogin Charlotte om af te
treden ten behoeve van haar
oudste zoon prins Jan. De groot
hertogin zou echter niet direct,
maar in de loop van 1964 af
treden.
De „samenwerkingscommissie" uit de A.R. en C.H. kiesvereni
gingen van de gemeente Velsen heeft een openbare vergadering
gehouden over het onderwerp „Samengaan of samenwerken van
A.R. en C.H."
In een artikel in het blad
„Het Volk" schrijft hij, dat het
verdrag de toekomst van de
Gentse Rijnvaart bedreigt. „In
dien het zonder meer wordt
goedgekeurd, dan kunnen op
een zeker "ogenblik de schepen
uit Gent worden verplicht door
de haven van Antwerpen te
varen om de Rijn te bereiken.
Dat is voor Gent onaanvaard
baar".
Hij wijst er op, dat het ver
drag Nederland slechts ver
plicht o.ii één vaarweg die
van Antwerpen naar de Rijn
open te houden, terwijl het voor
andere waterwegen, die o.m.
door Gent worden gebruikt, vol
ledige vrijheid van handelen be
zit.
Wethouder Van den Daele be
toogt, dat door het aanleggen
van een zijkanaal van Bergen
op Zoom naar Waarde een op-
'ossing kan worden bereikt voor
le Gentse bezwaren,
„Zij die denken, dat door het
huidige verdrag zonder meer
het netelige waterwegenvraag-
stuk, dat gedurende meer dan
een eeuw de verstandhouding
met Nederland in de weg heeft
gestaan, nu voor goed is opge
lost, vergissen zich. Gent kan
en zal er zich nooit bij neerleg
gen".
Donderdagmorgen om half elf
begon in Sneek de melkactie van
de vrije boeren in Friesland. Het
was de bedoeling 180 liter aan
de burgers te verstrekken tegen
een prijs van 40 cent. Hiervan
zou 5 cent bestemd zijn voor de
Sneker melkhandelaren.
De gemeentepolitie greep ech
ter in. Na verkoop van enkele
tientallen liters werd de wagen
met melkbussen, alsmede de
halve-litermaten in beslag ge
nomen. Men nam deze beslissing
op grond van het feit dat geen
ventvergunning zou zijn
geven.
Van de Amerikaanse raketbasis Kaap Kennedy is donderdag een
kunstmaan gelanceerd, die een serie gegevens over de ionosfeer
moet leveren en die voor het eerst zal worden nagegaan met
nehulp van een „laser", een gerichte dunne straal buitengewoon
sterk licht.
De bedoeling is de ionosfeer
over de gehele wereld in kaart
te brengen. Om de juiste plaats
van de kunstmaan tijdens haar
omloop te bepalen, wordt een
„laser"-straa! op één van de 360
prisma's in de kop van de kunst
maan gericht die daarna wordt
teruggekaatst naar het Dunt van
uitgang, het station Wallops in
Virginia. Men wil de „laser" in de
toekomst gebruiken voor inter
planetaire verbindingen.
De kunstmaan weegt iets meer
dan 50 kilo. Haar baan ligt op een
hoogte van ongeveer 1.250 km en
komt in de omgeving van de po
len doordat de hoek met de eve
naar 70 graden is.
Twee uur na de lancering
maakte het bureau voor lucht
en ruimtevaart bekend dat men
het spoor van de satelhet kwijt
was en dat men niet wist of hij
wei in zijn baan was gekomen.
Later werd bericht, dat men de
kunstmaan als verloren be
schouwt. De motor van de derde
trap heeft slechts 22 seconden
gewerkt inplaats van de 40 se
conden die nodig waren om de
snelheid te geven welke vereist
was om in een baan om de aarde
te komen.
Het was de eerste maal dat een
lancering met behulp van een
Delta-raket mis'ukte sinds in mei
1960 de eerste poging om met dit
tyne raket te werken op een mis
lukking was uitgelopen. Sinds
dien waren 22 lanceringen van
Delta-raketten gelukt.
Mr. H. K. J. Beernink, voor
zitter van de C.H.U. en fractie
leider in de Tweede Kamer,
achtte de verschillen, die tussen
de beginselprogramma's van
beide partijen bestaan niet noe
menswaardig. Ook de histori
sche verschillen, die Kuyper en
Lohman ongeveer 70 jaar gele
den uit elkaar deden gaan, vond
hij niet meer van belang. Wan
neer men zich echter afvraagt
of het mogelijk is tot een fusie
te geraken, stuit men op het
probleem van de kerkgenoot
schappen, die geen eenheid vor
men. De heer Beernink, die met
leedwezen constateerde dat deze
verschillen er zijn, was van
mening, dat met de tegenstel
ling Hervormd-Gereformeerd
rekening moet worden gehou
den.
De samenwerking en het con
tact tussen de beide Kamerfrac
ties zijn op het ogenblik beter
dan ooit. Wanneer echter nu tot
een fusie zou worden overge
gaan, zou men de zaak forceren.
Vele randkiezers zouden dan af
vallen en dit zou brokken maken,
die niet meer zijn te helen.
Het Kamerlid B. Roolvink
(A.R.) zag de kerkelijke ver
schillen niet zo groot. In de
wereld komen sterke machten
op, zoals het communisme, die
tegen het christendom zijn. Het
is dus verzamelen geblazen. Zou
den er randkiezers afvallen,
aan de andere kant brengt ons
kiesstelsel, dat gunstig is voor
grote partijen, weer een zetel
winst mee, wanneer men voor
de Tweede Kamer met een ge
zamenlijke lijst zou uitkomen.
Samengaan kan in de N.C.R.V.,
in het C.N.V., waarom dan niet
in de politiek, zo vroeg hij zich
af. Hij hoopte, dat op korte ter
mijn een gezamenlijk program
ma kan worden vastgesteld.
Uit de discussie kwam nog de
gedachte van een christelijk-
Om dertien minuten voor zes donderdagmiddag is op het vlieg
kamp Valkenburg van de marineluchtvaartdienst geland de Grum
man S 2a „Tracker", nummer 153, die door vliêgtuigmaker Theo
van E. zaterdag 7 maart j.l. in zijn eentje van Malta naar Benghazi
was gevlogen. De vliegtuigmaker bevindt zich nog in Libië.
Eerder op de middag was de
36-jarige luitenant ter zee-vlieger
H. J. Haverman met een „Nep
tune" van de M.L.D. uit Malta op
het vliegkamp aangekomen.
De heer Haverman was com
mandant van de groep vliegtui
gen die de laatste weken op Mal
ta was gedetacheerd. Deze groep
werd gevormd door twee „Nep-
tune"-Tange afstand patrouille
vliegtuigen en twee „Trackers"
met bemanningen en grondperso.
rieel, totaal 47 man.
Hij heeft op een persconferen
tie een schets gegeven van de
gebeurtenissen van 7 maart tot
nu toe. Daaruit bleek o.m. dat
de vliegtuigmaker-elektromon-
teur Van E. vliegtechnisch gezien
een knappe prestatie heeft ver
richt met de vlucht van Malta
naar de airstrip Merryfield, drie
mijl ten zuiden van Benghazi De
21-jarige jongen heeft zaterdag
7 maart 's morgens de sleute1s
gehaald, met een andere dan zijn
eigen naam voor ontvangst gete
kend, de „Tracker" 153 genomen
en het vliegveld verlaten. Tegen
zeven uur steeg hij op en tegen
twaalf uur 's middags kwam er
he richt uit Libië dat hij daar was
geland met nog voor drie kwar
tier brandstof aan boord.
Verder is gebleken dat de jon
gen zonder hulp de vlucht heeft
voorbereid. Hii moet zelf ai ge
ruime tiid voorbereidingen heb
ben getroffen. Vóór zijn vlucht
heeft hii een kast van één der
Nederlandse „Trtacker"-vliegers
opengebroken om daaruit de
vliegkleding en de kaartentas te
halen.
De heer Haverman kon niets
meer voor de vliegtuigmaker,
doen toep hii zaterdagmiddag 7
maart in Benghazi arriveerde,
nmdst de eerste minister van Li
bië al in de zaak was gemengd en
de zaak langs diplomatieke ka
nnen werd geleid.
Dp heer Waverman kend° Van
E. niet. Hii heeft achteraf ge
hoord dat deze iongen st**"**
maar verzoeken deed om terug
geplaatst te worden bn de vlie-
geronle'ding waarvan hii. om dat
hii die niet met suoces volbracht,
was verwijderd. Van E. is een
gesloten iongen die alles zelf ver
werkt. Hij is een goede eiektro-
monteur.
nationale pers op landelijk ni
veau naar voren. Beide inleiders
bleken hiervoor wel te voelen.
ZACHTER
Het K. N. M. I. deelt mede:
Ten westen van Ierland be
vindt zich een depressie die een
zuidwestelijke luchtstroming ver
oorzaakt .in de omgeving van het
Kanaal. Hiermee wordt zachte
lucht aangevoerd waarvan de
voorste begrenzing zich uitstrekt
van Oost-Engeland naar België.
Dit front, dat vergezeld gaat van
een omvangrijk regengebied, zal
in de ochtend ook het noorden
van het land bereiken zodat het
hele land in belangrijk zachtere
lucht komt.
Hierin komen ook enkele op
klaringen voor. De wind is over
wegend matig en draait naar
zuidelijke richtingen.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot hedenavond.
Zachter
Aanvankelijk plaatselijk nog
wat regen, overigens zwaar be
wolkt, me tenkeie opklaringen.
Overwegend matige zuidelijke
wind. Zachter.
VRIJDAG 20 MAART
v.m. n.m.
Breskens 6.02 6.38
Terneuzen 6.37 7.13
Hansweert 7.17 7.53
Walsoorden 7.27 8.03
ZATERDAG 21 MAART
v.m. n.m.
7.08 7.50
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
7.43
8.23
8.33
8.25
>.05
Maart
20 6.43
21 6.41
ZON
op onder
MAAN
op onder
9.15 22 6.38
18.53
18.55
18.56
10.17
11.08
12.10
2.01
3.12
4.12
V
I