Oe Thant doel voorstellen in de kwestie-Cyprus RADIO DË KOOK Verloving van Prinses Irene ook in de Eerste Kamer aan de orde ANTWOORD VAN DE REGERING Veiligheidsraad slechts kort bijeen HET WEER aan' Weerbericht TERUGROEPING AMBASSADEUR UIT MADRID GEVRAAGD Trouwen Prinses Irene en Don Car»©s over vier maanden? Hoogwater Zon-en Maanstanden Frankering bij abonnement: Terneuzen Admlnlstratle-adres: ^mMsroal Directeur-Hoofdredacteur l. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5557 Telefoon ()715ft 2073 Glronunrimer 38150 Abonnementsprijs f6,— per kwartaal: per maand f2,per week 48 ct. Losse nrs 10 ct. VRIJE ZEEUW WOENSDAG 19 FEBRUARI 1964 20e Jaargang - No. 6149^_ Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 et; mlnhnura per advertentie f 2,40 Rubriek: Kleine Advertenties (rWh handels- advertenties)5 regels f 1,10. Iedere regel meer 22 ct Kleine Advertenties hij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad 20 cent meer. Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur Voor het maandagnummer tot 10 uur v.m Secretaris-generaal Oe Thant van de Verenigde Naties heeft de leden van de Veiligheidsraad een aantal ideeën aan de hand ge daan die de spanning op Cyprus kunnen verminderen. Intussen vond druk overleg plaats van V. N.-gedelegeerden met vertegen woordigers van Griekenland, Turkije en Cyprus ter voorbereiding van het debat. bemand door Turkse matrozen en mariniers. Griekenland heeft ai zijn buurlanden gewaarschuwd, dat zijn strijdkrachten opdracht heb ben, elk buitenlands vliegtuig dat zijn luchtruim binnendringt, omlaag te schieten. Het afge lopen weekeinde is het Griekse luchtruim verscheidene malen geschonden door „niet-geïden'ti- ficeerde" buitenlandse toestel len. Cyprus-kwestie in de Veiligheidsraad De Veiligheidsraad heeft zich maandagavond bezig gehou den met de crisis rond Cyprus. We zien hier tijdens de ver gadering in de groep links sir Patrick Deal (met gezicht naar de camera) in gesprek met de Russische vertegenwoordiger Federemnko en de Cyprioti sche minister van Buitenland se Zaken Kypraniou. In de rechter groep zien we zittend de Amerikaanse ambassa deur bij de V. N., A. Steven son, in gesprek met andere leden van de raad. Volgens betrouwbare bron vormde een voornaam punt voor dit overleg een suggestie van Oe Thant voor een manier waar op een internationale vredes- strijdmacht gekoppeld zou wor den aan de Verenigde Naties. Engeland en de Verenigde Sta ten hebben zich tot dusver af kerig getoond van plannen om deze strijdmacht onder gezag van de Veiligheidsraad te plaatsen, terwijl de president van Cyprus, Makarios, niets wil weten van een strijdmacht bestaande uit door Navo-landen geleverde con tingenten. Brits protest De Britse minister voor ge menebestzaken, Duncan Sandys, heeft in het Lagerhuis meege deeld, dat hij bij de Cyprische minister van Buitenlandse Za ken, Kyprianou, heeft geprotes teerd tegen de invoer van grote hoeveelheden wapens op Cyprus. Ik heb hem verteld, aldus Dun can Sandys, dat wij er bewijzen voor hebben dat deze wapens worden ingevoerd met voorken nis en goedkeuring van de Cy prische regering. Kyprianou was zondag in Londen, vanwaar hij doorreisde naar New York ter bijwoning van de bijeenkomst van de Vei ligheidsraad. Een woordvoerder van de Cy prische regering heeft naar aan leiding van de verklaring van minister Sandys in het Britse Lagerhuis gezegd, dat het „vol komen wettig" is dat Cyprus wapens krijgt voor de veiligheid van het eiland, aangezien zijn territoriale onschendbaarheid wordt bedreigd. Staakt het vuren De "waarnemer van de Ver enigde Naties op Cyorus, luite nant-generaal Prem Gyani, heeft maandag een staakt-het-vuren bewerkstelligd tussen 700 Turk se Cyprioten, die in een school gebouw te Polis omsingeld wa ren, en gewapende Griekse Cy- orioten, die zich rond de school hadden ingegraven. De generaal deelde dit mee bij zijn terug keer in Nicosia, na eerder op dp dag per helikopter naar Polis te zijn gevlogen. De toestand in Polis is nog gespannen. Britse Darachutisten zijn onderweg daarheen. Intussen werden weer nieuwe Britse versterkingen aangevoerd. Zij vertrokken van de lucht machtbasis Lyneham in Zuid- Engeland. Volgens persberichten uit de Turkse havenstad Iskanderun patrouilleren Turkse straaljagers constant boven de baai van Is kanderun en de internationale wateren bij Cyprus. Eenheden der Turkse marine in deze haven, die zich ongeveer honderd mijl van Cyprus bevindt, zijn in staat van paraatheid. Alle wegen naar de haven staan onder militaire controle en auto's worden door zocht. Het enige niet-militaire schip in de haven, het Turkse vrachtschip „Gireson", wordt nu Geen verdeling De premier van Groot-Brit- tannië, sir Alec Douglas-Home, heeft maandagavond in een vraaggesprek voor de B.B.C.- televisie verklaard, geen plan nen te hebben voor een ver deling van Cyprus. Verdeling van het eiland noemde hij de slechtste oplossing die men zich kan denken. Alles moet in het werk worden gesteld om een op lossing van de kwestie-Cyprus te bereiken binnen het raam van de huidige grondwet van het eiland, zo zei hij. Nieuwe beschuldigingen De Turkse delegatie bij de Verenigde Naties heeft aarts bisschop Makarios en de Griekse Cyprioten ervan beschuldigd, tweedracht, wantrouwen en haat te zaaien tussen de Griekse en Turkse bevolkingsgroepen op het eiland door éénwording met Griekenland te propageren. In een memorandum in antwoord op een verklaring van de Cypri sche regering waarin Turkije werd beschuldigd van het aan zetten van Turks-Cyprische „ter roristen" tot geweld, zegt de Turkse delegatie, dat de Griekse Cyprioten „barbaarse gruwelen" hebben gedaan volgens een „vooraf beraamd plan om de Turkse Cyprioten uit te roeien". Turkije heeft geen territoriale ambities op Cyprus en heeft ook nimmer getracht, een vijandige stemming tussen de twee bevol kingsgroepen te kweken, aldus het memorandum. tAdVJ Noordstraat 103 Terneuzen Telefoon 3128 Veiligheidsraad vergaderde PLAATSELIJK SNEEUW Een rug van hoge luchtdruk strekt zich uit van IJsland tot over de Noordzee. Deze rug wordt aan de oostflank aangetast door een depressie bij Noord- Noorwegen, die in de richting van Finland trekt. Een nieuwe oceaanstoring is inmiddels aan gekomen in de Golf van Bis- caye. Ze veroorzaakt luchtdruk dalingen in Frankrijk en het bij behorende regengebied bereikte dinsdagavond Normandië. Zachte lucht is rond deze de pressie doorgedrongen tot Zuid en Midden-Frankrijk, waar de middagtemperaturen opliepen tot 14 a 18 graden. Het is echter niet waarschijnlijk dat deze zachte lucht ons land zal berei ken. Wel zal het neerslaggebied to de komende 24 uur ons land bereiken en plaatselijk sneeuw brengen, terwijl in hoofdzaak in het zuiden van het land de kans op ijzel weer gaat toenemen. In het Waddengebied blijft de harde oostelijke wind doorstaan, elders neemt de wind tot krach tig toe en in het kustgebied van Holland en Zeeland mogelijk tot hard. Het koude weer met over het algemeen lichte vorst houdt medegedeeld door het K.N.M.X., geldig tot hedenavond. Oostelijke wind Zwaar bewolkt met plaatselijk enige sneeuw en in hoofdzaak in het zuiden van het land kans op ijzel. Matige tot krachtige ooste- 'ijke wind. Aanhoudend koud weer met over het algemeen lich te vorst. Onder grote publieke belangstelling is de Eerste Kamer dinsdag l>egonnen met de beraadslagingen over de begroting van het de partement van Algemene Zaken. Hierbij kwam tevens aan de orde de geloofsovergang en de ver loving van Prinses Irene. Aan de beraadslagingen werd achtereen volgens deelgenomen door de afgevaardigden dr. J. W. Beerekamp CHU); mevr. Van OmmerenAverink (CPN); inr. Van Kiel (WD); mr. Berghuis (ABP) en Van der Spek (PSP). De vergadering werd gedeeltelijk bijgewoond door een aantal leden van de Tweede Kamer en door de directeur van de Rijks voorlichtingsdienst. Toen de Veiligheidsraad maan dagavond bijeenkwam en de Braziliaanse voorzitter Carlos Bernardes de vertegenwoordi gers van Cyprus, Griekenland en urkije had uitgenodigd aan de ehandeling deel te nemen onder overigens stemrecht te .ebben wees de Noor Niel sen erop, dat de Cyprische mi nister van Buitenlandse Zaken nog pas kort in New York was aangekomen. Op grond van het overleg dat minister Kyprianou .ntussen met Oe Thant had ge voerd, meende de Noor dat de Cyprische minister en de Britse vertegenwoordiger het prettig zouden vinden, als het debat 24 uur zou worden uitgesteld. Voor velen kwam de verklaring van Nielsen als een verrassing. Dinsdag rustige dag Na een nacht zonder ernstige incidenten is het dinsdag ou,. overdag rustig gebleven op Cy prus. In het district Kokkina duurde de spanning tussen de Griekse en Turkse gemeenschap pen voort, maar er werd niet geschoten. Uit Engeland arriveerden nog 300 militairen, terwijl daar nog 1600 soldaten gereed staan om naar Cyprus te vertrekken. De secretaris van de Turks- Cyprische vereniging in Groot- Brittannië, Ahmen Gazioglou, eeft een telegram aan de Vei- 'gheidsraad gezonden waarin lij zegt: „We hopen dat u uw oest zult doen een verdeling van het eiland te bewerkstelligen, hetgeen verder bloedvergieten zal voorkomen". Don Carlos van Bourbon Panna heeft dinsdagavond gezegd dat h(j hoopt „over ongeveer vier maanden" met Prinses Irene te trouwen. Hij zei dit op het vlieg veld van Frankfort waar een klein legertje journalisten hem opwachtte. Op de vraag wanneer hij ver- w-acht dat het huwelijk zal wor den voltrokken, zei Don Carlos: „De datum van het huwelijk is nog niet gesteld. Het mag u vreemd in de oren klinken, maar ik kan dit zelf nog niet zeggen. Ik denk dat het over ongeveer vier maanden zal zijn." Op de vraag waar de Prinses en hij na de voltrekking van het huwelük zullen gaan wonen, ant woordde hij: „We zullen in Span je wonen en we hopen van tijd tot tijd naar Nederland te kun nen gaan." PRINSES IRENE MET VAKANTIE IN OOSTENRIJK Prinses Irene is gister middag per trein in het Ti- roolse wintersportcentrum Kitzbühel aangekomen. Haar verloofde don Car los bevond zich niet in haar gezelschap. De Prinses zal tijdens haar vakantie op het „Haus Münster" verblijven, dat eigendom is van graaf Paul Münster. Een grote menigte, verslag gevers en vakantiegangers, stond te wachten op Prinses Irene die was vergezeld van een vrouw en vier mannen. Het gezelschap stapte snel in taxi's en vertrok zonder op vragen te antwoorden. Een woordvoerder van „Haus Münster" zei dat niet bekend is of don Carlos zich deze week bij zijn verloofde zal voegen. Ingevolge de wens van de Prinses een ongestoorde vakan tie te willep doorbrengen, was er geen officiële ontvangst. Alleen de districtscommandant van de gendarmerie, Waldbauer, was op het station van Kitzbühel. Na zich te hebben voorgesteld be geleidde hij per taxi Prinses Irene en het hoofd van de vei ligheidsdienst van het koninklijk huis, commissaris Sesink, en de dame du palais, mevr. E. L. ba ronesse Sweerts de Landas Wy- borgh-Dumeyier, aldus het Oos tenrijkse persbureau A. P. A. Later werd medegedeeld dat de verloofde van Prinses Irene, don Carlos, dinsdagmiddag in gezelschap van de gravin Van Poblet per vliegtuig uit Madrid naar Frankfort is vertrokken. Van Frankfort zal hij zich naar Oostenrijk begeven om daar tezamen met Prinses Irene een week vakantie door te bren gen. Dr. Beerenhamp en later ook mr Van Biel drongen aan op de terugroeping van de Nederland se ambassadeur te Madrid. ,,AIs de regering zou menen, dat met het geven van een berisping aan de ambassadeur in Spanje de zaak verder als afgedaan kan worden beschouwd, dan delen wij dat inzicht niet", aldus de heer Beerenkamp. Het argument van de leeftijd van de betrokken ambtenaar noemde hij vo'strekt irrelevant. „Juist in de maanden vóór het prinselijk huwelijk kunnen zich nog precaire situaties voordoen. Slechts een ambassadeur met on geschokt prestige kan dan optre den. Mochten zich opnieuw kort sluitingen voor doen, dan draagt het kabinet, dat de betrokkene handhaafde, een uitzonderlijk zware verantwoordelijkheid. De heer Van Biel stelde o.m., dat jonkheer Van Panhuys als ambassadeur niet meer zijn bes te diensten aan ons land kan be wijzen. „Geef hem 'n hoge func tie ten departemente, in de geest van de post die hij nu bekleedt", aldus de heer Van Hiel. Dr. Beerenkamp zei er begrip voor te hebben, dat bepaa'de fractieleiders in de Tweede Ka mer de gewichtige vraag van dr Vondeling met betrekking tot de troonopvolging t.a.v. godsdiensti. ge overtuigingen en geestelijke stromingen niet improviserender wijze wenste te bespreken. „Ik zou in hun geval niet anders ge handeld hebben." Hij stelde vast, dat het een hypothetische zaak betreft „Wij staan niet voor een concrete beslissing. Wij verwach ten ook niet dat onze generatie daarmede ooit geconfronteerd zal. worden. Wij rekenen op een ge continueerde Protestantse tradi tie van het Oranjehuis", aldus dr. Beerenkamp. Spr. schonk ook aandacht aan de oecumenische toenadering tus sen de Reformatorische Kerken en de Kerk van Rome. Hij stelde de vraag, of achter de oecumeni sche kerkelijke vernieuwing nog een in wezen intolerant machts instituut staat. In het hypothetisch geval van de goedkeuring van een huwelijk zal de spanning tussen ons be ginselprogram, dat uitspreekt, dat Nederland bestuurd moet worden als een christelijke staat in Protestantse zin, en het op de troon hel Den van een R. K. ko ning voorlopig nog groot en on der bepaalde omstandigheden zelfs té groot zijn, aldus dr. Bee rekamp. „Onze inzichten kun nen zich wijzigen en de R. K. Kerk kan door haar verdere evo lutie iedere oorzaak van zorg bij ons wegnemen", zo voegde hij hieraan toe. In het slot van zijn betoog maakte dr. Beerekamp enkele opmerkingen over de vraag met betrekking tot het huwelijk tus sen een prinses en een kandi- daat-niet-van-adel. Hij zei het volstrekt uitgesloten te achten en ook volledig aanvaardbaar, dat één van Prinsessen in het hu welijk zal treden met een jonge man behorende tot de lagere adel of het patriciaat. Mr. Van Biel, die opmerkte dat de omstreden kwesties van ge loofsovergang en ver'oving wat „overdreven" aandacht hebben gehad, zei geen verdere wagen over de feitelijke gebeurtenissen te willen stellen. „Ik weet wat ik weten wil: het functioneren van het staatkundig bestel is in de afgelopen weken tekort gescho ten." De vraagstukken van dr Vondeling in de Tweede Kamer noemde hij een onwezenlijke pro- bleemstel'ing. Hii vroeg zich in dit verband af, of het wel geoor loofd is Prot. Chr. voormannen tot. antwoord te dwingen. Spreker, die opmerkte, dat het kabinet ons land een grote dienst heeft bewezen, zei het niet mo- geliik te achten een wezenlijk oordeel te geven over het falen van de R. V. D. Mevr. Van OmmerenAverink (C.P.N.) achtte de mogelijkheid, dat reactionairen in Nederland of i televisie propaganda te maken tegen het regeringsstandpunt.. Spreekster vond het opmerke lijk, dat de televisie het debat ir. de Tweede Kamer over de verlo ving en alles wat daaraan voor afging de gehele dag uitzond, ter wijl over het debat over lonen en prijzen niets werd weergegeven. De heer H. Vos (P.v.d.A.) vroeg of de minister-president thans misschien een antwoord zou kunnen geven op de vraag die zijn partijgenoot Vondeling in de Tweede Kamer stelde. Spreker achtte bet onjuist, dat de publikatie van de geloofsover gang van Prinses Irene niet on middellijk is geschied. Heeft de minister-president zelf wel vol doende woeg van deze geloofs overgang geweten en heeft hij pogingen gedaan tot een eerdere publikatie te komen, zo vroeg hij. Spreker merkte op, dat het niet alleen aan coördinatie tussen de berichtgeving uit Spanje en 'uit Nederland heeft ontbroken, maar dat. de po'it lek het menselijk fat soen heeft verdrongen, waarbij hij doelde op de bekendmaking van de verloving in Spanje vóór dat zulks in Nederland'was ge schied. Tot slot deed hij een beroep op de regering terughoudendheid te betrachten t.a.v. de huwelijksvol trekking, die niet als propaganda za] mogen worden gebruikt. Zo wel voor het burgerlijk als voor het kerkelijk h uwe1 ijk baval hij de grootst mogelijke soberheid aan. De heer Van Lieshout, fractie voorzitter van de K.V.P., zei, dat hij de eensgezindheid van de po litieke partijen in Nederland, die duidelijk naar voren was geko men, als een groot goed be schouwde. Niet over alles was hij onver deeld tevreden, met name niet over de voorlichting. De beris ping, die aan ambassadeur Van Panhuys is gegeven, vond de heer Van Lieshout een zware straf. Hij vroeg zich echter af, of het met het oog op de toekomst en het landsbelang niet gewenst is de ambassadeur te vervangen. Aannemende dat inmiddels be raad in het kabinet heeft plaats gehad over de mogelijkheid van een Katholieke troonopvolger, zou hij een uitspraak hierom trent zeer op prijs stellen. Teleurgesteld toonde spreker zich over de uitspraak van de heer Beerekamp dat een Katho lieke vorst niet het symbool van de natie zou kunnen zijn. Een sociologisch onderzoek naar aan leiding van deze kwestie, zoals de heer Van Riel voorste'de, achtte hij niet nodig. De trouw van het Katholieke volksdeel aan het Protestantse koningshuis achtte hij voldoende om niet meer te spreken van een Protes tantse natie. De heer Berghuis (A. It) stel de dat de regering een goed be leid heeft gevoerd. Dat de z.i. academische vraag over een Ka tholiek op de Nederlandse troon in de Tweede Kamer niet werd beantwoord, noemde hij „volko men verklaarbaar". De principië le vraag over de toelating van een Kathohek op de troon be antwoordde spreker met „ja" De heer Van der Spek (P.S.P.) wees op het falen van de R.V.D. De terugroeping van de ambas sadeur ih Spanje achtte hij nood zakelijk. Hij noemde een Katho liek op de troon evenveel of even weinig (de keuze liet hij open) aanvaardbaar als een Protestant of iemand van een ander geloof. Spreker drong bij de regering aan het voorgenomen huwelijk van Prinses Irene niet in Neder land te doen plaatsvinden. In zijn antwoord deelde minister Marijnen mede dat naar aan leiding van de berisping van de ambassadeur Van Panhuys aan alle chefs de mission is bericht dat zij ambtenaar zijn van de regering en instructies hebben te ontvangen van de minister van Buiten landse Zaken. De minister wees erop dat het zelden voorkomt dat een zo hoge ambtenaar als een ambassadeur een openbare terechtwijzing moet krijgen. In dit geval was de terechtwijzing tweeledig, omdat jhr. Van Panhuys de Koningin niet had geadviseerd af te zien van de publikatie van het interview en omdat hij had nagelaten de rege ring in te lichten. in Spanje gebruik zul'en maken genn"' van de verloving en het huwelijk Over de vraag of een Katho liek voor de troonopvolging in aanmerking kan komen zei de minister o.m.: „Ik had verleden week nog niet in het kabinet over deze vraag gesproken. Ik ben daartoe in de afgelopen da gen wel in de gelegenheid ge weest. Het antwoord op die vraag moet zonder meer het „ja" worden beantwoord. Dit is in overeenstemming met de grond wet. De minister-president ver klaarde verder dat de regering t.z.t. alle passende maatregelen zal nemen welke ertoe bij kunnen dragen het huwelijk op een waar dige wijze te sluiten. Op de vraag of de Nederland se nationaliteit voor een huwe lijkskandidaat voor een onzer Prinsessen gewenst dan wel noodzakelijk is, zei de heer Ma- rijnen dat de Nederlandse natio naliteit in het algemeen gewenst is. Spreker zei met nadruk dat zich rond de verloving van Prin ses Irene geen constitutionele moeilijkheden hebben voorge daan. Minister Marijnen ontkende categorisch dat in de missie van mr. J. van der Hoeven, particu lier secretaris van de Koningin, mede was begrepen de medede ling aan Don Carlos dat een hu welijk niet ter goedkeuring zou worden voorgelegd. De regering draagt de volle verantwoordelijkheid voor het geen de Koningin als staats hoofd zegt. Er bestaat een „afgeleide verantwoordelijkheid" van de verklaringen van andere leden van het koninklijk huis. „Niet ieder bericht gepubliceerd door de R.V.D. komt voor de ""itwoordelijkheid van de re- ambassadeur in Madrid. Mevr. v. Ommeren stelde zonder meer dat deze man op deze post niet •anger gehandhaafd kan worden. De heer v. Biel stelde de vraag of de ambassadeur nog een dienst aan het land kan bewijzen. „Is het niet beter, dat hij elders werkzaam wordt gesteld, zonder dat aan een dergelijke maatregel een strafkarakter wordt gege ven", zo vroeg hij de bewinds man. De heer Vos, die wees op de re- gerings-verantwoordelijkheid by het handhaven van de heer Van Panhuys, stelde voor de maatre gelen te nemen, die in overeen stemming zijn met de aandrang uit de Staten-Generaal om de am. bassadeur terug te roepen. In zijn antwoord herin aide mi. nister Marijnen het oordeel van de regering, dat er geen aanlei ding is de betrokken ambtenaar terug te trekken. De regering aanvaardt hiervoor de verant woordelijkheid. WOENSDAG 19 FEBRUARI van Prinses Irene nog steeds aanwezig is. Zo kreeg bijv. prof. Duynstee de gelegenheid voor de REPLIEKEN. Bij de replieken werd aandacht geschonken aan de positie van de Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden DONDERDAG 20 FEBRUARI v.m. 5.32 6.07 6.47 6.57 n.m. 6.06 6.41 7.21 7.31 Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 6.22 6.57 7.37 7.47 n.m. 7.01 7.36 8.16 8.26 Febr. 19 7.50 20 7.48 21 7.46 22 7.43 ZON op onder MAAN op onder 17.59 18.01 18.03 18.05 10.37 11.04 11.37 12.20 0.11 1.32 2.52 4)09

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1964 | | pagina 1