Vredeswoorden zonder daden
ECOKMISCH VUF-JAREM
ONTWERP ¥000 HEDERLMD
Overeenstemming over ministeriële
sesiferesröie over ie kwestie-laSeisië
HET WEER
Hoogwater
mm
Weerbericht
Zen- en
Maanstanden
VRIJDAG 24 JANUARI 1904
20e Jaargang - No. 6131
Alleen propaganda
Veel woorden
geen daden
TWEE KONINGEN
RAADSELS ROND
„CHRISTINE"
Het gesprek tussen minister
Biesheuvel en de visserij reders
ONTSNAPTE
GEVANGENE NAM
GIJZELAARS
DE ONTWAPENINGS
CONFERENTIE
DE TOESTAND
IN TANGANJIKA
Prinses Beatrix bezoekt
tentoonstelling
Sowjet-Unie wil dat V. S.
plan voor multilaterale
kernmacht laten varen
Minister Andriessen;
VOLLEDIGE VRIJHEID VAN HANDEL
ECONOMISCH ONGEWENST
STAAKT HET VUREN
OP BORNEO
Waarneming van het
koninklijk gezag door
een regent
BELGISCHE SENAATS
COMMISSIE VOOR
ERKENNING VAN
PEKING
OVERSTROMINGEN
IN BRAZILIë
V
Frank ering bij abonnement: Terne uren
Directeur-Hoofdredacteur L van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smldswa)
Telefoon 011502073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per
maand ƒ2,—; per week 48 ct. Losse nrs 10 et.
DE VRIJE ZEEUW
Uitgeefster N.V. v/h Firma F. 3. van de Sande te Temeuzen
Anvertenttpprfts per mm 16 ct; mln'mura per
advertentie 2,40
Rubriek: Kleine Advertenties (sWn hnndels-
advertenttesl5 regels f 1,10. Iedere regel meer
22 et Kleine Advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brlpven ondeT nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad 20 eent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 3 uur.
Voor het maandagnummer tot 10 uur v.m.
IN een onverwachte televisie
rede heeft president Johnson het
Amerikaanse volk nog eens in
gelicht over zijn inzichten om
de wereldvrede te bewaren. Wat
hij zei kwam ongeveer neer op
hetgeen hij kort daarvoor aan de
opnieuw bijeengekomen ontwa
peningsconferentie in Genève ter
overweging had gegeven. Maar
kenmerkend in dit geval was één
zin: we zijn nog een stap verder
gegaan dan premier Chroesjt-
sjov in zijn nieuwjaarsbood
schap.
Johnson plaatste daarmee zijn
eigen opmerkingen in het zelfde
perspectief als waarin men die
van de Sowjet-premier moet be
zien. En daarbij krijgt men de
weinig hoopgevende gedachte
dat het wel zeer nuttig en nobele
voorstellen zijn, maar dat ze wei
nig kan maken op praktische
verwezenlijking. Het Ameri
kaanse aanbod om zowel in de
V S. als in de U. S. S. R. de aan
maak van kernmateriaal voor
wapens stop te zetten, is gebon
den aan het niet onlogische be
ding dat er controle op noet zijn.
Maar hoe verwacht men die con
trole in de Sowjet-Unie uit te
voeren? Eu trouwens hoe denkt
•men die controle waterdicht te
maken in welk land ook?
Het nuttige van de eerdere ge
sprekken over dit onderwerp
tussen Moskou en Washington
school hierin, dat men dingen
aansneed die te verwezenlijken
Waren en die gemakkelijk te con
troleren zijn: geen kernproeven
in de atmosfeer en ook niet in
de ruimte.
DE voorstellen van nu maken
meer de indruk minder op uit
voering te doelen dan op een
propagandistisch effect. En daar
is niemand erg mee gebaat. Het
zou ook jammer zijn als een be
scheiden inzet reëel gesprek over
deze zaken verzanden zou in
dit soort niet te verwezenlijken
appèls.
Daarbij komt dat naar John
son's berekening al zoveel kern
wapens bestaan, dat ze neerko
men op honderd ton dynamiet
per aardbewoner. Zelfs al staakt
men dan de aanmaak, dan is er
nog mogelijkheid tot ellende bij
de vleet. Reëler is zijn beroep op
de Sowjet-Unie geen kernwa
pens te leveren aan landen die
ze nog niet hebben. Zijn motiel
is dat dan in plaats van het on
verkwikkelijke evenwicht van
verschrikking een grote ver
schrikking zonder evenwicht zou
ontstaan. Een formulering tussen
haakjes die direct aan John Ken
nedy doet denken, maar ook een
die volkomen juist is.
Automatisch gaan hierbij de
gedachten uit naar communis
tisch China en het lijkt wel ze
ker dat. Moskou en Washington
hierover wel eensgezind zullen
zijn. Het probleem is slechts dat
een land met een zeker minimum
aan technisch potentieel de bom
en de vervoermiddelen ervoor
kan maken, mits het zich vol
doende financiële offers getroost,
zoals bijvoorbeeld Frankrijk
doet. En dat houdt men nooit
tegen. In die zin zou een over
eenkomst wel fraai klinken maar
toch niet veel efect hebben.
REST dan nog Johnson's appèl
In het rijksmuseum van Stock
holm is de tentoonstelling „De
Deense gouden eeuw" geopend,
waarmee de Deense week in
Zweden officieel is begonnen.
Koning Gustaaf Alof van
Zweden (rechts) haalde daar
toe zijn Deense vriend koning
Frederik af van het centraal
station in de Zweedse hoofd
stad, Gearmd verlieten de
beide koningen het perron.
over het uitbannen van geweld
bij geschillen tussen naties. Hij
gaat hierbij inderdaad een stap
je verder dan Chroesjtsjow,
voornamelijk door diens voorbe
houden Duitsland bijvoorbeeld
erbij te betrekken.
Ook hierbij ziet men in Ge
nève of elders nog weinig licht
aan de kim. Zelfs al zou men
hierover een akkoord kunnen
orouwen met vele handtekenin
gen, dan nog is de inhoud haast
onmogelijk zo scherp te stellen
dat niet ieder land door zijn
eigen interpretatie zich de vrije
hand voorbehouden kan achten
waar het zijn eigen belangen
betreft.
Alles bij elkaar is er sinds de
kerstboodschappen een enorm
grote hoeveelheid vredelievend
heid in woorden beleden, zonder
dat eigenlijk uit de mond van
sen staatsman een voorstel kwam
dat zich leent om ook in daden
omgezet te worden. Men moet
slechts hopen dat de vergade
raars van Genève toch nog eens
met iets concreets voor de dag
kunnen komen.
(Nadruk verboden.)
Edward Anderson, de 32-jarige
eigenaar van het motorjacht
„Christine" dat drie weken ge
leden voor de Zuidengelse kust
verdween en waarnaar lang ge
zocht is, is levend en wel in Du
blin aangetroffen, zo meldt de
„Dailey Expresse" donderdag.
Anderson heeft in een exclu
sief interview met het blad ver
teld, dat hij zo spoedig mogelijk
naar Londen wil terugkeren om
het „fantastische mysterie" van
de ondergang van zijn vijf ton
metend schip te helpen oplossen.
Hij was de avond waarop de
„Christine" voor het laatst ge
zien werd niet aan boord. Eén
van zijn vrienden en een onbe
kende waren er met zijn schip
op uitgegaan.
Interpol heeft kortgeleden een
beschrijving van de vermiste boot
verspreid nadat een garagehou
der, Ronald Verrier, had gezegd
dat hij een verzekering voor
150.000 pond sterling (ruim an
derhalf miljoen gulden) op An
derson had afgesloten omdat deze
een „sleutelfiguur" in zijn zaak
was.
De regering is voornemens naar het voorbeeld van Zweden 'n
overleg met werkgevers, werknemers en onafhankelijke deskun
digen een vijf-jaren ontwerp te gaan uitwerken, zo heeft de minis
ter van Economische Zaken, prof. dr. J. E. Andriessen gistermiddag
bekendgemaakt. c
Indonesië, de Philippijnen en
■Maleisië hebben In beginsel over
eenstemming bereikt over een
drielanden-conferentie van mi
nisters van Buitenlandse Zaken
ter oplossing van de geschillen
'n verband met de stichting van
Maleisië. Dit is donderdag van
gezaghebbende Indonesische zijde
meegedeeld.
De overeenkomst kwam tot
stand na een gesprek van twee
uur, dat woensdagavond is ge
voerd tussen president Soekarno
en de afgezant van president
Tohnson, de Amerikaanse minis
ter van Justitie Robert Kennedy,
De vredesbesprekingen zouden
waarschijnlijk voor het einde van
de maand in Bangkok gehouden
worden.
In êen later bericht uit Dja
karta is gemeld, dat president
Soekarno donderdag op een pers
conferentie heeft gezegd, dat alle
oartijen in de geschillen inzake
Maleisië hebben toegestemd in
overleg zonder vooraf gestelde
voorwaarden en in een bestand.
De Indonesische president heeft
dienovereenkomstig alle Indone
sische strijdkrachten aan de
grens met Maleisië bevel ge
geven onmiddellijk het vuren te
staken.
President Soekarno hield zijn
oerseonferentie na afloop van
besprekingen met Robert Ken
nedy. Deze laatste deelde op de
zelfde persconferentie mee, van
Mie partijen de verzekering ge
kregen te hebben, dat het be
stand zo spoedig mogelijk van
kracht zou worden. Robert Ken
nedy bevestigde, dat de confe
rentie van ministers van Bui
tenlandse Zaken van Indonesië,
ie Philippijnen en Maleisië bin
nenkort in Bangkok gehouden
zal worden. Hij zou donderdag
avond in Bangkok hier meer
over zeggen, na besprekingen
met de Thadandse leiders.
In zijn verklaring zei president
Soekarno nog, dat de kwestie-
Maleisië zo spoedig mogeliik en
zonder inmenging van buiten af
geregeld moet worden.
De Indonesische minister van
Buitenlandse Zaken. dr. Soeban-
drio, die de verklaring van pre
sident Soekarno oplas, heeft od
de persconferentie in Djakarta
De Amerikaanse minister van
Defensie, Robert Kennedy, heeft
donderdag op doorreis in Bang
kok op een persconferentie ge
zegd dat aan Thailand verzocht
is toezicht te houden op het be
stand in Borneo dat tegen het
eind van de maand van kracht
wordt. Hij zei dat Indonesië,
Maleisië en de Philippijnen heb
ben ingestemd met het houden
van „voorbereidende bijeenkom
sten" in Bankkok in de eerste
weken van februari.
Kennedy had een kort opont
houd in Bangkok op zijn reis
naar Londen. Hij sprak tijdens
een diner met de minister van
Buitenlandse Zakerf van Thai
land, Thanat Khoman, die ook
aan de bemiddeling van het ge
schil heeft deelgenomen.
In Koeala Loempoer zei pre
mier Abdoel Rachman van Malei
sië dat een beroep gedaan zal
worden op de goede diensten van
de secretaris-generaal van de
Verenigde Naties, om een neu
traal land aan te wijzen dat toe
zicht zal houden op het bestand
tussen Indonesië en Maleisië op
Borneo.
Een wegens moord tot levens
lang veroordeelde man ontsnap
te woensdag uit een kliniek in
Oklahoma City, waarin hij was
opgenomen als geesteszieke. Zes
mensen, onder wie een vrouw,
werden door hem tijdens zijn
vlucht als gijzelaars meegeno
men, maar hij liet ze allen on
gedeerd gaan toen hij er uitein
delijk in een auto vandoor ging.
Na vijf uur kreeg de politie hem
te pakken op 110 kilometer ten
westen van de stad. Hij bood bij
zijn arrestatie geen verzet.
De 25-jarige man had onder
weg een jachtgeweer en een mes
gestolen.
In een toespraak ter gelegen
heid van de opening van het nieu
we kantoor van de Zweeds-Ne
derlandse Kamer van Koophan
del in Den Haag zei prof. An
driessen, dat Nederland „zeer
grote belangstelling heeft voor
de experimenten, die op dit ter
rein in Zweden zijn gehouden.
De minister zei dat het Cen
traal Planbureau een coördine
rende taak zal krijgen bij de op
stelling van het eerste vijf-jaren
ontwerp. Hij voegde er nadruk-
ke'ijk aan toe, dat het hier geer
streefdoelen betrof en men op
geen enkele manier de ontwer-
oen zou gaan gebruiken om er
druk mee uit te oefenen.
„Zij zullen slechts een achter
grond van inlichtingen verschaf
fen voor beslissingen die op lan
gere termijn door alle betrokker
partijen moeten worden geno
men", zei de bewindsman.
De werkgevers zu'len op deze
manier meer en betere inlichtin
gen over toekomstige ontwikke
lingen in hun eigen en andere
seetoren krijgen. De minister
erwacht dat de ontwerpen zullen
bijdragen tot een meer ratione'e
'nvesteringsnolitiek en de han
del en eceonomteche groei tot
"oordeel zullen strekken. Ook de
verkremers zullen beter inge-
'teht worden over de te verwach
ten toekomstige ontwikkeling en
de regering zelf zal een veel beter
uitgangspunt krijgen voor haar
beslissingen aangaande de inves
teringen.
De communistische afgevaar
digden op de Geneefse ontwa
peningsconferentie van zeven
tien landen hebben donderdag
het Amerikaanse plan voor een
multilaterale Navo-kernmacht
onder vuur genomen. Zij zijn
van oordeel dat dit plan niet
strookt met het voornemen om
een verdere verbreiding van
kernwapens te voorkomen.
Amerika heeft te kennen ge
geven, dat het op de ontwape
ningsconferentie niet wenst te
spreken over de multilaterale
kernmacht, aangezien dat een
zuivere Navo-aangelegenheid is.
In Tanganjika is de toestand
weer normaal geworden. De
muiterij onder de militairen is
kort maar krachtig geweest. De
tweeduizend manschappen die
de macht in handen hadden ge
nomen, hebben deze weer over
gedragen asm het wettig gezag
na alle Europese officieren
een twintigtal het land uit te
hebben gezet. Afrikaanse mili
tairen hebben de opengevallen
hoge posten ingenomen. In de
hoofdstad Dar-es-Salaam zitten
626 mensen achter slot en gren
del op beschuldiging van plun
dering.
Een beeld van het bezoek
dat H. K. H. Prinses Beatrix
woensdagochtend bracht aan
de tentoonstelling „Beeld
houwkunst 1813-1963" in het
Gemeentemuseum te Arnhem.
Hier bekijkt de koninklijke
bezoekster het beeld De
Barmhartige Samaritaan" van
de Haarlemse beeldhouwer H.
Wezelaar. De directeur van
het museum, de heer A. J.
Lorm, begeleidde de Prinses.
r -TT'
Over het gesprek, dat minister
Biesheuvel gistermiddag gevoerd
heeft met visserijreders, verne
men wij van het ministerie van
Landbouw en Visserij het vol
gende:
Minister Biesheuvel heeft, op
hun verzoek, een delegatie van
de Nederlandse visserijreders
ontvangen, teneinde deze dele
gatie in de gelegenheid te stel
len haar inzichten te geven over
een aantal bedrijfseconomische
aspecten van de visserij. De dele
gatie bracht een aantal wensen
naar voren, waarvan de belang
rijkste was een verhoging van
de minimum-aanvoerprijzen van
enkele belangrijke vissoorten. Zij
Stelde dat de financiële mede
werking van de overheid daarbij
niet gemist kan worden. De
minister verklaarde zich bereid,
de naar voren gebiachte we..-
sen te overwegen en onder an
dere in overleg te reden met de
publiekrechtelijke bedrijfslicha-
men op het gebied van de vis
serij, waarbij het Produktschap
voor Vis en Visprodukten en het j
Visserjjgchap.
De delegatie bestond uit de
heer D. F. E. Meerburg, voorzit
ter van de Redersvereniging van
de Nederlandse zeevisserij; dr.
H. A. H. Boelmans Kranenburg,
secretaris dezer vereniging; Van
der Zwan uit Scheveningen,
Kwakkelstein uit Vlaardingen,
Pronk uit IJmuiden en Meyboom
uit IJmuiden.
Tsarapkin, de Russische ge
delegeerde naar de ontwape
ningsconferentie in Genève, zei
gisteren tegenover journalisten,
dat de Verenigde Staten eerst
hun plan voor een multilaterale
kernmacht moeten opgeven, wil
len zij verwachten, dat het tot
een vergelijk tussen Oost en
West zal komen over een ver
bod op de verspreiding van
kernwapens, zoals door presi
dent Johnson in zijn boodschap
aan de ontwapeningsconferentie
was voorgesteld.
Opklaringen en meer wind
Een krachtig en omvangrijk
gebied van hoge barometerstan
den dat gedurende uitzonderlijk
lange tijd zijn stempel drukte op
het weer in Europa, werd het
afgelopen etmaal drastisch aan
gezegd,"datfookde kwestie "van Setast aan zijn noordflank. Onder
de erkenning van Maleisië door invloed van een diepe storm
De minister van Economische Zaken, prof. dr. T. E. Andriessen,
heeft gistermiddag zijn „vaste overtuiging" kenbaar gemaakt dat
„volledige vrijheid van handel economisch ongewenst" is en zelfs
schadelijk zou kunnen blijken voor een gezamenlijke economische
politiek".
Tndonesië oo de drie landen
"onferentie behandeld zal wor-
ten. Maar het feit, dat Indone
sische vertegenwoordigers met
Maleisische vertegenwoordigers
aan de conferentietafel zitten be
tekende nog veen erkenning van
de federatie-Maleislë.
Desgevraagd zei minister Soe-
'^ndrio te verwachten, d«t het
"revel om bet vuren te staken de
-nerillastriiders in Noord-Bor-
neo over ongeveer p"n we°k zo"
*,Q„piken. Robert Kennedy ze'
hieron. dat een tijdschema voov
het bestand eveneens onderwere
van besnreking on de drietenden-
renferentie zou moeten ziin.
Aan de Maleisische strijd
krachten op Borneo is donder
dag bevel gegeven het vuren te
staken. Dit besluit werd geno
men door de nationale defensie-
oommissie onder leiding van pre
mier Abdoel Rachman. In een
communiqué wordt gezegd dat
de aanleiding ertoe het bevel
van Soekarno is het vuren te
staken.
depressie die van IJsland naar
Noord-Noorwegen trok, daalde
de luchtdruk ook aanzienlijk in
hef Noordzeegebied en Zuid-
Scandinavië.
Bij ons leidde dit tot een zwak
ke, en later matige zuidwestelijke
wind. In eerste aanleg werd hier
mede nog koude lucht aange
voerd zodat de middagtempera-
turen niet of nauwelijks boven
het vriespunt kwamen.
Over de Britse eilanden ver
plaatst zich een trogvormige sto
ring naar het zuidoosten. Deze
zal ons vandaag in de loop van de
VRIJDAG 24 JANUARI
v.m. n.m.
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
9.15
9.50
10.30
10.40
9.56
10.31
11.11
11.21
ZATERDAG 25 JANUARI
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
ochtend passeren, waarna de
wind ruimt naar richtingen tus
sen west en noord. Er wordt dan
lucht aangevoerd waarin enkele
opklaringen voorkomen en ook
het zicht beter is dan we de laat
ste dagen gewend waren. De tem
peraturen zulten tot omstreeks
4 graden kunnen oplopen.
Achter de storing breidt zich
een nieuw hogedrukgebied via
Schotland en de Noordzee naar
ons land uit. Het wordt evenwel
gevolgd door een nieuw depres
sie-systeem dat in oostelijke rich
ting over Groenland is getrok
ken.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot hedenavond.
Noordwestelijke wind
Zonnige perioden, maar in de
ochtend plaatselijk wat regen.
Matige tot krachtige wind, rui
mend naar richtingen tussen
west en noord, aan de kust tij-
de'ijk toenemend tot hard. Mid-
dagtemperaturen van 2 tot 5
graden.
Prof. Andriessen, die sprak ter
gelegenheid van de opening
door prins Berti] van Zweden
van het nieuwe kantoor van de
Zweeds-Nederlandse Kamer van
Koophandel aan de Laan Copes
van Cattenburch in Den Haag,
verklaarde dat „volledige vrij
heid van handel een gemeen
schappelijke economische politiek
als aanvul1 ing nodig heeft". Om
deze reden is Nederland zo ge
porteerd voor een oplossing van
de economische vraagstukken
van een groter Europa, aldus de
minister, en „daarom steunen wij
ook het idee hoe vaag en ver
verwijderd het ook zijn mag
van een Atlantisch deelgenoot
schap".
„Voor de naaste toekomst zal
het onze taak zijn om de belem
meringen voor de wereldhandel
op te heffen, en dit hoeft op geen
enkele manier de voortgang in de
richting van een gemeenschappe
lijke economische politiek, zoals
uitgestippeld door de E.E.G., in
gevaar te brengen", zo meende
ZON
MAAN
v.m.
n.m.
op
onder
op
ondei
10.35
11.10
24
8.33
17.11
13.02
3.44
11.10
11.45
25
8.32
17.13
13.40
5.05
11.50
12.25
26
8.30
17.15
14.2S
6.21
12.35
27
8.29
17.17
15.28
7.28
Naar aanleiding van de vraag
of het koninklijk gezag niet idoor
een regent kan worden waar
genomen, indien de Koningin
voor het brengen van een staat-
siebezoek in het buitenland ver
blijft, wordt in de memorie van
antwoord aan de Eerste Kamer
over de begroting van het de
partement van Algemene Zaken
meegedeeld, dat juist het bren
gen van een dergelijk bezoek
gebeurt in de uitoefening van
het koninklijk gezag. „Een over
dracht van dat gezag aan een
regent lijkt niet wel mogelijk",
aldus minister-president mr. V.
G. M. Marijnen in de memorie
van antwoord.
Hij voegt hieraan nog toe be
reid te zijn om na te gaan of
niet op andere wijze aan de in
het voorlopig verslag uitgespro
ken wens tegemoet zou kunnen
worden genomen.
prof. Andriessen. Zweden en Ne
derland zullen zonder twijfel al
les doen wat in hun vermogen
ligt om de komende onderhande
lingen (in Genève) te doen sla
gen.
De Belgische Senaatscommis
sie van Buitenlandse Zaken heeft
zich donderdag uitgesproken
voor erkenning van communis
tisch China. Naar de Senaats
voorzitter, Struye, in de loop
van het debat zei, is deze er
kenning „een onvermijdelijke,
loch niet directe noodzaak".
Zoals gemeld heeft de minis
ter van Buitenlandse Zaken,
Spaak, herhaaldelijk kritiek ge
oefend op het Franse voornemen
om het bewind in Peking te er
kennen.
Tengevolge van hevige regen
val, die woensdag voortduurde,
zijn in het oosten van Brazilië
18 steden overstroomd terwijl
uitgestrekte gebieden in de pro
vincies Bahia en Minas Geraes
onder water staan.
Volgens officiële functionaris
sen in Belo Horizonte, de hoofd
stad van Minas Geraes, was de
toestand aldaar „rampzalig".
Duizenden mensen zijn dakloos
en de oogsten hebben zwaar ge
leden. Vliegtuigen van de lucht
macht voeren geneesmiddelen
aan met het oog op gevaar voor
besmettelijke ziekten.
In het zuiden van Bahia ver
keren tienduizend mensen in
zorgelijke toestand. Hun huizen
zijn door het water overstroomd.