20 809 fcoBwvikirteetiiers trotseren
de vorst
Minister Bot luhmrdt o? vragen
van fraetieSeaEers over ,Zo is het
Inflatie schept spaarproblemen
Grariigse «versiteit plaatste
liijeeaeaenier bij Philips Eindhoven
ERIC DE NOORMAN - DE EERLOZE KRIJG
Demonstratie voor
paSels vasi Chiarï
Ësrs Panama
Nederlander stak
in België ziim auto
in brand
ROKERS OMBER
HYPNOSE
De slachtoffers der
waüerdelièkheden
in West-Bengalen
Pagfna 3
DE DAG NA DE BRAND
Een beetje verloren staan deze
leerlingen van de Amsterdamse
school aan de Jac. van Maerlant-
s tra at te kijken naar de trieste
puinhoop, die eens hun school
was.
In Panama hebben woensdag
avond 2000 studenten voor het
pa'eis van president Chiari ge
demonstreerd.
De president verzekerde h"n
dat de Panamese regering br
haar besluit zal bliiven om de
diplomatieke betrekkingen met
de Verenigde Staten niet te her
stellen, zolang de Amerikaanse
regering niet bereid is te onder
handelen over een nieuw ver
drag betreffende het Panama
kanaal.
Zoals reeds gemeld vergaarde
een woordvoerder van het Ame
rikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken woensdagavond
dat de Verenigde Staten zich niet
hadden verbonden onnieuw te
onderhandelen over het verdrag
en dat hij zich het recht dit te
weigeren voorbehouden.
G^NFRat.tü synode
OWR TDT.EVTSIE-
UITZENDING
Het Moderamen van de Gene
rale Synode van de Ned. Herv.
Kerk heeft opnieuw een schrij
ven gezonden aan de V.A.R.A.,
waarin het zegt met belangstel
ling het resultaat van het beraad
in de vergadering van 't hoofd
bestuur van de V.A.R.A. tege
moet te zien. Voorts wijst het
erop, dat het Moderamen, toen
het zich naar aanleiding van de
gewraakte t.v.-uitzending tot de
V.A.R.A. richtte, moeilijk kon
voorzien dat zich de actie tegen
deze vereniging zou ontwikkelen
die thans aan de gang is. „Het
Moderamen gevoelde de behoef
te U mede te delen, van mening
te zijn dat deze actie de aan
dacht aftrekt van de zaak waar
om het eigenlijk gaat en de si
tuatie wel bijzonder vertroebelt.
Het Moderamen wil zich van deze
hetze dan ook nadrukkelijk dis
tantiëren", aldus de brief.
Er wordt deze winter voor bet
eerst sedert 1956 door het ge
hele land weer een serieuze proef
genomen om het werk in de
bouwvakken ook bij vorst door
gang te doen vinden.
De Stichting Verletbestrijdin'-
Bouwnijverheid heeft de be
schikking gekregen over een be
drag van meer dan tiere miljoe-
gulden voor het toekennen va'
doorwerktoeslagen aan aannr
mers, die op hun werken de ver
eiste maatregelen treffen. Hr
rijk heeft voor deze exnerimen
ten zeven miljoen gulden gere
serveerd: de resterende drie mil
joen koirvn uit de risicofondsei
voor het bouwbedrijf.
Op meer dan 600 bouwproiec
ten verspreid over het gehèk
land wordt sedert begin de
cember, toen de vorst enige om
vang ging krijgen, doorgewerkt
Ongeveer 300 van deze projecten
hebben betrekking op de wo
ningbouw, waarvoor ruim zeven
miljoen gu'den aan doorwerk
toeslagen wordt toegekend. De
overige drie miljoen gulden aan
doorwerktoeslagen wordt toege
kend. De overige drie miljoen
gulden gaan deze winter naar
andere bouwprojecten zoals
scholen, kantoren, enz.
Naar ruwe schatting zijn on
geveer 20.000 bouwvakarbeiders
betrokken bij deze proefnemin
gen, die voor hen de plezierige
bijkomstigheid hebben, dat zii
aan het einde van de week met
het volle loon naar huis gaan
inplaats van de ongeveer tach
tig gulden, die ze bij vorstverlet
uPcpkeerd krijgen.
Vo'gens de Stichting Verlet-
bestriiding Bouwnijverheid zijn
de sedert 1956 genomen proeven
om in de winter door te b'iiven
werken min of meer mislukt.
Ook de tot 1962—1963 betrekke
lijk zachte winters vormden geen
stimulans, om 'die proeven op
werkelijk grote schaal aan te
pakken.
Het vorstverlet beliep 's win
ters een kleine vier weken, maar
door de afgelopen zeer strenge
De minister van Onderwin
Kunsten en Wetenschappen heeft
in antwoord op schriftelijke vra
gen van de fractieleiders van de
vier regeringspartijen In de
Tweede Kamer laten wéten daf
hij niet gerechtigd was onmid-
delliik in te grijpen in de tv-uit-
zending „Zo is het...." van 4
■januari. De minister zegt in zijr
antwoord dat rekening dient te
worden gehouden met artikel P
van het televisiebesluit 1956, da<
bepaald dat de controle op de
inhoud der programma's repres
sief is.
winter is dit aantal verletdagen
gestegen tot een gemiddelde van
meer dan een maand.
Omdat dit aantal ongeveer
een-tiende van de totaal beschik
bare jaarlijkse werktijd uit
maakt, acht men het a'leszinr
de moeite waard het enige jare'
geleden bijna geruisloos stooge
-ette experiment.weer voort tr
zetten.
De afgelopen weken zijn op ?r
irocent van alle bouwwerken i'
Tederland daarom de heteluch'
•anonnen in stelling gebrach'
gn grote zeilen over de bouw
-tellingen getrokken en zijn hir
-n daar zelfs gigantische tente'
-ebouwd, die de bouwwerken ir
'im geheel omgeven. Een in he
>og springend voorbeeld kan me'
•chuin tegenover het Leidse sta
5on aantreffen, waar een aa'
iemer een overkapping van 2r
iij 63 meter heeft laten -aanbren-
gen, die geheel met lic.htdoor
'atende nlastic golfplaten is af
"edekt. Elders, zoals bijvoorbee1''
-li de bouw van het groot-audi
"■orium van de technische hoge
school ln Delft, wordt met plas
lie folie op latwerk gewerkt en
oo vele plaatsen wordt beton ge
stort, die tevoren op èen tempe
ratuur van pim. 20 graden is ver
warmd. Zand en grint worden
voorverwarmd met stoom.
Officieel gelden de getroffen
maatregelen voor een tempera
tuur beneden het vriespunt over
dag en niet meer dan vijf graden
vorst 's nachts, maar de bouw
vakkers en vanzelfsprekend
ook de aannemers zijn zó
laaiend enthousiast met h:t ex
periment, dat zij ook bij lagere
temperaturen zo lang mogeMjk
door willen blijven werken.
Verwacht wordt dat de veel
heid van proeven, die deze win
ter met doorwerken in de bouw
nijverheid wordt genomen, zal
resulteren in een aantal aanbe
velingen van de Stichting Ver-
Pbestrijding, die in de komende
vinters een toenemend aantal
Tederlandse bouwvakkers de
orst zal doen trotseren.
(Van onze sociaal-economische medewerker)
DE loonsverhogingen per 1 januari en de daar
uit voortgesproten prijsverhogingen hebben op
nieuw de waarde van ons geld doen dalen. Het is
duidelijk dat de westelijke regeringen de hand
having van de activiteit van het economisch le
ven afkopen met inflatie, die de welvaartsverhou
dingen overal in de wereld scheef trekt in die zin,
dat het vooral de kleine spaarders, de kleine be
zitters en de pensioentrekkers zijn, die het kind
van deze rekening worden. Men mag die ver
waarloosde groepen beslist niet „vergeten" noe
men, omdat bij herhaling is gewezen op hun aan
wezigheid. Beter kan men ze aanduiden met de
moedwillig gedupeerden of de economisch weer
lozen.
VLUCHT IN GOEDEREN
ZOLANG het inflatiespook de
vrije wereld in haar demonische
schijngloed gevangen houdt, zul
len spaarders worden opgejaagd
om uit de contanten in de goe
deren te vluchten. Aan deze
vlucht vallen de recente zeer
ernstige prijsstijgingen van on
roerende goederen te wijten. Aan
deze vlucht danken wij even
zeer het behoud van het koers-
peil op de Amsterdamse beurs,
dat zeker onder de druk van de
gestegen loonkosten zou zijn ge
daald. Deze daling wordt door
tegendruk van nieuwe kopers
op de aandelenmarkt tegenge
houden.
Wij beleven een tijdperk waar-
■n vaststaande economische
waarheden verkleuren in hun
'egendeel.Nemen wij de pro-
luktie als voorbeeld, dan leren
nze klassieke stellingen dat
'rotere produktie de welvaart
verhoogt. Deze oude waarheid
De rijksuniversiteit in Gronin
gen heeft bij de N. V. Philips in
lindhoven een isochrone cyclo-
ron besteld, een aankoop, waar
mee ettelijke miljoenen guldens
gemoeid zijn.
Hoewel men zich bij de univer-
-iteit in Groningen in vaagheden
hult rond het juiste bedrag, mas
langenomen worden, dat de
bouw van een voor deze cyclo
tron benodigde bunker met twee
meter dikke betonmuren, een
versnellerinstituut alsmede de
vervaardiging van deze cyclotron
zelf, een bedrag zal vergen dat
tussen de vijftien en twintig mil
joen gulden ligt. Het za' ook de
grootste cyclotron zijn die Phi-
Dps ooit bouwde.
Overigens zou een onmiddellijk
ingrijpen in een programma-on
derdeel dat slechts een duur van
enkele minuten heeft, feitelijk
onmogelijk zijn, zo stelt de mi
nister vast.
Minister Bot is het met vier
fractieleiders eens dat de uitzen
ding voor een groot deel van onze
bevolking „ernstige aanstoot"
heeft gegeven, „gezien het feit
dat daarin teksten uit de Heilige
Schirft zijn gehanteerd op zoda
nige wijze, dat dit door zeer velen
als spot met wat hun heilig is,
moet zijn ervaren". De minister
merkt hierbij op dat hij zich vol
ledig distancieert van oneven
wichtige en ongepaste uitingen
terzake.
WERD BRAND IN
SCHOI F.NCOMPLEX TE
AMSTERDAM
AANGESTOKEN?
De recherche van het bureau
Lodewijk van Deysselstraat ste't
èen dien gaand onderzoek in naar
de brand, die woensdagavond ge
woed heeft in de prof. Vening
Meineszschool in de Amster
damse tuinstad Slotermeer. Er
wordt ernstig rekening gehou
den met de mogelijkheid van
brandstichting.
De minister heeft zijn brief aan
de V.A.R.A. als bijlage bij het
antwoord op de vragen van de
fractieleiders gevoegd. De minis
ter zegt dat uit de brief moge
blijken dat hij het hoofdbestuur
van de V.A.R.A. duidelijk heeft
te kennen gegeven, dat en waar
om hij het ernstig betreurt, dat
bij de V.A.R.A. als verantwoor
delijk zendgemachtigde een der
gelijke uitzending heeft kunnen
plaats vinden.
De schriftelijke vragen werden
op 5 januari ingezonden. De vra
genstellers waren: Drs W. K. N.
Schmelzer (K.V.P.), mr. W. J.
Geertsema (V.V.D.), J. Smallen-
broek (A.R.P) en mr. Beernink
(C.H.U.)
De bekentenis van een 23-
jarige Haagse handelaar in oude
munten heeft woensdag een
einde gemaakt aan een raadsel
achtige kwestie nabij de Belgi
sche plaats Tongeren. Daar
werd de vorige wèek op een ver
laten landweg een uitgebrand
autowrak aangetroffen met Ne
derlandse nummerplaat. In het
wrak werden enkele oude mun
ten gevonden.
De eigenaar, L. W., heeft na
een langdurige ondervraging
door de Belgische rijkswacht
toegegeven, dat hij de auto in
brand had gestoken. De wagen
was voor 3000 gulden en zijn
muntenvoorraad voor 15.000 gul
den verzekerd.
Hij had in Brussel aangifte bij
de politie gedaan, dat zijn auto
was gestolen. De rijkswacht had
echter achterdocht gekregen,
toen het een week duurde voor
dat hij naar Tongeren kwam om
raag het wrak te komen kijken.
In een onderhoud met het A.
N. P. heeft de hoogleraar-direc
teur van het fysisch laboratori
um van de Groningse universi
teit. prof. dr. H. Brinkman, mee
gedeeld, dat al vijf jaar lang ge
werkt is aan de plannen voor de
cyclotron, waardoor een brede
ontplooiing van het kern-fysisch
onderzoekingswerk aan deze uni
versiteit mogelijk wordt ge
maakt. Met dit nieuwe type cy
clotron kunnen zowel de licht
ste a'sook de zwaardere atoom
kernen worden versneld.
De Deense radio zal vrijdag
avond een programma van drie
kwartier uitzenden voor onma
tig rokende luisteraars. Door
middel van hypnose wil men de
rokers van hun verslaving af
helpen. Deze uitzending, waar
schijnlijk de eerste in zijn soort
in de geschiedenis, volgt op een
programma van woensdagavond
waarin radioverslaggever Geor
ge Kringelbach in de studio on
der hypnose werd gebracht en
onder druk gezet om het roken
op te geven.
In het programma van vrijdag
zal een hypnotiseur de luis
teraars via de radio onder lichte
hypnose trachten te brengen en
hen een afkeer van tabak trach
ten te bezorgen.
De hypnotiseur Poul Kofod zei
woensdagavond tegen Kringel
bach, toen deze onder hypnose
werd gebracht, dat .hem de lust
tot roken zou vergaan in zijn
slaap. Aan het eind van de uit
zending bleek dat inderdaad het
geval te zijn, hoewel -afgewacht
moet worden of dit van lange
duur is. Kofod zei later, dat deze
lichte behandeling in tachtig
procent van de gevallen succes
oplevert, maar dat vaak twee of
drie behandelingen noodzakelijk
zijn. Verdere behandelingen zou
den telefonisch kunnen worden
gegeven, zo zei hij.
staat in onze dagen op losse
schroeven. Nemen wij de con
sumptie als voorbeeld dan leer
den onze vaders dat het verbruik
tot op zekere hoogte beperkt
moet worden om besparingen
mogelijk te maken.
Arme spaarders, zij worden
door de verbruikers gehoond,
vooral degenen die op lange ter
mijn in contanten hebben ge
spaard. Aan waarde ontvangen
•ij slechts een fractie terug van
hetgeen zij voorheen eens ge
stort. hebben.
EEN KWART VAN
DE WAARDE
DE besparingen uit 1938 in
guldens zijn nu in levensonder
houd nog maar ruim 25 °/o waard
van hun oorspronkelijke koop
kracht. Voor de staat betekent
dit dat zij van in 1938 aangegane
schulden slechts in waarde
behoeft terug te betalen. Hier
mee wordt de vaderlandsliefde
beloond van hen, die de staat
op hun woord geloven.
In vroegere theorieën werd
aan kleine spaarders aanbevolen
hun gelden niet te beleggen in
schommelende waarden. Zij
moesten immers ten allen tijde
weer over hun besparingen kun
nen beschikken. Stel dat het mo
ment van beschikken een waar
dedaling aanwees van het in be
legging genomen materiaal, dan
zou men verliezen. In het alge
meen heette het dat kleine
spaarders zich niet op het risico
dragende pad mochten begeven.
Het is te hopen dat niet allen
zich aan de fraaie adviezen van
de geleerden hebben gestoord.
KOERSEN EN KOSTEN
IN onze tijd zij wij blijkbaar
zover dat het risico van geld
sparen minstens zo groot is als
het risico van bijvoorbeeld aan
delen verzamelen. Wij moeten
niet denken dat de waarde van
aandelen altijd stabiel is. De
waardering van effecten verloopt
zelfs wel eens tegengesteld aan
het verloop van de kosten van
levensonderhoud. Tussen 1947 en
1952 zijn de aandelenkoersen om
laag gegaan en de kosten van le
vensonderhoud voortdurend ge
stegen. Hier hebben wij dan de
koersgang van alle aandelen als
totaliteit op het oog.
Bezien wij de prijs van elk
aandeel afzonderlijk dan is het
prijsverloop nog veel grilliger.
Elke bedrijfstak verwerkt im
mers zijn ups en downs, die niet
parrallel lopen met het algemeen
koersverloop. Binnen de bedrijfs
tak volgt elk bedrijf zijn eigen
weg, die niet altijd over rozen
gaat. Misrekeningen bij de pro
duktie en inkoop, directeursbe
noemingen, winstinhoudingen en
kapitaalsuitbreidingen, al deze
factoren oefenen hun invloed
uit op de markt, waar kopers
en verkopers hun oor te luiste
ren leggen.
MINDER RISICO
DE laatste jaren hebben grote
beleggingsmaatschappijen het
risico van de afzonderlijke n.v.'s
opgevangen. Zij kopen grote
hoeveelheden aandelen van een
grote verscheidenheid aan maat
schappijen, die eerst door des
kundigen worden doorgelicht
met behulp van jaarstukken en
andere gegevens.
Op hun beurt geven de beleg
gingsmaatschappijen weer parti
cipaties uit. Bezit men zo'n par
ticipatie dan is het aandelenrisi-
co beperkt. Dit soort deelnemin
gen zijn dus het minst risicodra
gend en dus naai- verhouding
het meest geschikt voor beleg
gers- van kleine vermogens. Die
leschiktheid neemt nog toe wan
neer spaarbanken met dit soort
'ondsen samenwerken, waardoor
het mogelijk wordt fiscale voor
delen te verkrijgen.
Ondanks alle pogingen om de
zedigheid van belegging in aan-
Jelen te vergroten kunnen er al
tijd onverwachte, bijvoorbeeld
lolitieke, gebeurtenissen plaats
grijpen, die een enorme waarde-
laling veroorzaken. Daar moet
men tegen kunnen, want er zijn
ook onverwachte meevallers.
VERDEELD RISICO
PER saldo blijft het gewenst
voor eigen onverwachte geldbe
hoefte toch over een bepaald be
drag aan spaarbankgeld de be
schikking te houden. Ook zal
men bij uitbreiding van zijn be
sparingen niet al zijn eieren on
der de aandelenkip moeten leg
gen. Een deel kan bijvoorbeeld
worden aangewend voor verze
keringen, waarbij ook al gedacht
kan worden aan groeisystemen,
een index-benadering of aan een
assurantie op basis van aande-
ienfracties. Ook komt een be
legging in eigen huis steeds in
aanmerking, waarbij echter goed
inzicht moet worden verkregen
in de werkelijke waarde.
De jongste inzet van geld
waardedaling zal tallozen weer
voor besparings- en beleggings
vraagstukken plaatsen, waarbij
vele degelijke beleggers uit het
verleden tot de conclusie moeten
komen dat hun opvattingen door
de feiten zijn achterhaald. Deze
wetenschap en de onzekerheden
van de naaste toekomst zullen
het vertrouwen in ons geldstel
sel en de omvang van de bespa
ringen ernstig aantasten.
(Nadruk verboden.)
Drs MIERLO
126. Met een tevreden glimlach
staart Eric de kleine troep Pie
ten na. Hij heeft ze toch zover
gekregen dat ze met zijn bood
schap naar de Saksers gaan. Al
leen moest de boodschap iets
gewijzigd worden. In plaats van
Camlech is het nu de krijgsheer
der Pictenlegers die men uit
nodigt voor de bespreking. Als
onderdeel van zijn plannetje
heeft hij nog drie Pieten, waar
onder de aanvoerder, bjj zich
gehouden en als het plannetje
lukt, zullen de Saksers lelijk op
hun neus kijken. Inmiddels trekt
het leger van Britten en Noren
zich diep in de bijna ondoor
dringbare wouden terug waar
ze op een geschikte plek een
kampement maken. Een dub
bele kring van wachtposten moet
hen beschermen tegen nieuws
gierige, .vijandige ogen. Maar de
enige ogen die hen begluren zijn
die van wolf en beer.
De dagen rijgen zich aaneen
en de spanning onder de man
nen stijgt, tot op een nacht het
rusteloze gekef der wolven, die
voortdurend als schimmen rond
de legerplaats zwerven, aan
zwelt, tot een spookachtig ge
zang en de Noorman begrijpt,
dat er iemand op komst is. Even
later verschijnt een drietal
wachters in het kamp.
„De Pieten komen terug, heer",
meldt een van hen de Noorman.
„Dat wil zeggen, het is er één".
„En de Saksers?", vraagt Eric
gespannen.
„Er zijn geen Saksers bij,
heer", klinkt het antwoord en
Eric klemt de lippen opeen,
want zonder Saksers valt hun
hele plan in duigen.
FUNCTIONEEL
Ook op het gebied van kerkto
rens zijn de laatste jaren de ar
chitectonische normen veran
derd. Hier een voorbeeld van een
hypermoderne opvatting, gerea
liseerd in het Zwitserse plaatsje
Uster.
Het bouwsel is een creatie van
de jonge architect André M. Stu-
der uit Zurich. Men zal er wel
licht aan moeten wennen maar
het heeft stijl
De premier van West-Benga
len, P. C. Sen, heeft wcensdag
te Calcutta mededelingen ge
daan over de slachtoffers van vijf
dagen gevechten te Calcutta en
omgeving tussen Hindoes en
Mohammedanen. Deze gevechten
en het ingrijpen van politie en
militairen, om hieraan een ein
de te maken, hebben aan 163
personen het leven gekost. In
Calcutta zelf vielen 88 doden.
Voorts werden 606 mensen on
der wie 478 Inwoners van Cal
cutta gewond.
Het ingrijpen van politie en
militairen heeft aan 41 personen,
namelijk 22 Hindoes, negen Mo
hammedanen en tien niet-nader-
geïdentificeerden, het leven ge
kost.
Onder de doden bevonden zich
86 Mohammedanen en 49 Hin
does. 390 Mohammedanen, 204
Hindoes en twee christenen wer
den gewond.