DODEN BIJ VLAGINCIDENT BIJ PANAMAKANAAL P0TTER>.ɧjp Minister Veldkamp vraagt advies over compensatie huurverhoging RADIO DE KOCK Tunnel tussen Oost- enWest-Berlijn ontdekt Reacties op „Zo is het" geestelijk ongezond HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER Regent bij afwezigheid van de Koningin buitenslands Hoge autoriteit van E.G.K.S. houdt voet bij stuk - en Frankarlnt bö abonrairaat; XumtosB Dbeefeur-Hoofdredacteur L van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 55—5? Administratie-adres: Smidswa) Telefoon 01150-2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per maand ƒ2,per week 48 ct Losse nrs 10 ct. DE VRIJE ZATERDAG 11 JANUARI 1964 20e Jaargang No. 6122 Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per advertentie 2,40. Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels- advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad. 20 cent meer. Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer tot 10 uur v.m. Duizenden opgewonden Pana mese studenten hebben donder dagavond de grens met de door de Verenigde Staten beheerde Panamakanaalzdne bestormd na een vlagincident. Verscheidene schoten werden gehoord. Bö de ongeregeldheden zijn veertien personen om het leven gekomen en 159 gewonden. Drie van de omgekomenen en 34 van de gewonden zouden Amerikaanse militairen zijn. Tegen schemer wilden een paar honderd Panamese studenten hun vlag naast de Amerikaanse vlag bij de middelbare school in Bal boa plaatsen. De voorgaande da gen hadden Amerikaanse studen ten betogingen gehouden. Zij wil den alleen de Amerikaanse vlag hijsen voor scholen in de kanaal- zóne, ondanks het uitdrukkelijke bevel om naast de Amerikaanse de Panamese vlag uit te steken, zoals de Amerikaanse en Pana mese regering vorig jaar over eengekomen zijn. Donderdag avond wilden de Amerikaanse studenten het hijsen van de Pa namese vlag verhinderen, waar bij handgemeen tussen beide groepen studenten ontstond. De politie maakte hier een eind aan, maar de studenten begaven zich naar de President Kennedylaan en de Laan van de 4de Juli, waar zij de ruiten van Amerikaanse winkels ingooiden, deze winkels plunderden, auto's omverwierpen en in brand staken. Daarna be stormden duizenden studenten de zónegrens. De politie van de ka naalzone schoot aanvankelijk niet, maar moest wat later het vuur openen en trachtte de stu denten met traangas tegen te houden. Drie uur lang gingen de opgewonden studenten te keer en staken verscheidene gebouwen in brand, waarop de politie drin gend assistentie van de Ameri kaanse troepen verzocht. Gene raal Walter O'Meara liet tanks aanrukken en bezette de grens met militairen. Laat in de avond maakte generaal Ö'Meara bekend dat hij de toestand volledig in. handen had. Een radiostation in New York maakte vrijdagochtend bekend dat Panama de betrekkingen met de Ver. Staten opgeschort zou hebben. Het Witte Huis gaf vrijdagavond geen commen taar op de toestand in Panama. A'an een opschorting van de be trekkingen was volgens de woordvoerder niets bekend. De Panamese ambassadeur in Washington, Arango, is door zijn regering teruggeroepen. Ameri kaanse regeringsfunctionarissen zeiden dat „opschorting" van de Kutsjuk dringt opnieuw aan op verdeling van Cyprus De Turkse vice-president van Cyorus, rdhil Kutsjuk, heeft zich in een gesprek met een ver tegenwoordiger van het onaf hankelijke Parijse dagblad ,,Le Monde" opnieuw uitgesproken voor een verdeling van het eiland. „De 35ste breedtegraad zou een ideale grens vormen om Cy prus in een Grieks en een Turks deel te verdelen. De helft van het eiland, met de havens Ky- renia en Famagusta, zou dan aan de Turkse Cyprioten toeval len", aldus Kutsjuk. Hij zei ook: „Wij willen een eigen staat stichten. Er kan niet langer sprake zijn van het be staan van dorpen, waarin zowel Griekse als Turkse Cyprioten wonen. Mijn landgenoten leven in voortdurende angst voor de terreur van de Griekse Cy prioten". volgens hen meestal toegepast wanneer de regering van een land haar misnoegen over de da den van een andere regering wil uiten. Gewoonlijk worden de ambassadeurs en enige ander di plomatiek personeel teruggetrok ken en komt er een eind aan de officiële contacten. De ambas sades blijven echter geopend en het personeel werkt door. De opschorting van de betrek kingen werd door president Ro bert Chiari in een radio-uitzen ding bekendgemaakt. De Pana mese regering zou voornemens zijn bij de organisatie van Ame rikaanse staten, alsmede bij de Veiligheidsraad klachten tegen de Verenigde Staten in te die nen. Het Amerikaanse leger heeft in de kanaalzone de staat van beleg afgekondigd en tanks en pantservoertuigen bij de wegen die naar Panama leiden opge steld. (Adv.) MjElftrtOLPfcLteTS Tedcn nocsfiCn Keelpijn Uitwerking frappan" Van Oostberlijnse zijde is de voorgenomen vlucht van een grote groep Oostduitsers via een tunnel tussen Oost- en West- Berlijn verijdeld. Dinsdag waren drie meisjes langs deze weg naar het westelijke stadsdeel ge komen. De grote groep zou woensdag een poging wagen, maar vóór die tijd hadden leden van de Oostberlijnse grenspolitie door een ontploffing de tunnel on bruikbaar gemaakt. In West- Berlijn vermoedt men, dat de aspirant-vluchtelingen bijtijds konden worden gewaarschuwd. De tunnel, die 150 meter lang was en tien meter diep, liep van een Westberlijns huis naar een kolenopslagplaats in het ooste lijke stadsdeel. Naar in West- Berlijn werd vernomen, werd de uitgang in Oost-Berlijn door twee arbeiders ontdekt, die er de grenspolitie bijhaalden. Kort daarop zag men talrijke politie mannen naar de opslagplaats komen. Men hoorde een zware explosie en aan de Westberlijn- se kant van de tunnel kwam traangas naar boven. De tunnel bouwers hadden zich bijtijds uit de tunnel teruggetrokken en ook een daarin aangelegde tele foonverbinding afgebroken. De vluchtpoging van de grote groep zou woensdagavond wor den gedaan, maar in de loop van de middag werd de tunnel ont dekt. Sinds de muur tussen Oost- en West-Berlijn op 13 augustus 1961 werd opgericht zijn vele Oost duitsers via een tunnel naar het westelijke deel van Berlijn uit geweken. In januari 1962 kwa men 28 Oostberlijners zo naar het Westen. In mei van hetzelf de jaar gelukte het aan twaalf mensen. Hun voorbeeld werd in september daaraanvolgend door 29 Oostberlijners gevolgd. xIn maart 1963 ontsnapten dertien mensen via een tunnel naar het Westen. Volgens welingelichte weste- 'ijke kringen in West-Berlijn zou de woensdag ontdekte tunnel, die in het westelijke stadsdeel in de kelder van een bakkerij uitkwam, al drie en een ha've maand geleden zijn gebouwd. Toch zouden alleen de eerder genoemde meisjes via deze gang zijn gevlucht. SPOEDBIJEENKOMST VEILIGHEIDSRAAD De Veiligheidsraad is in de nacht van vrijdag op za terdag (3.30 uur Ned. tijd) in spoedvergadering bijeen gekomen ter bespreking van de Panamese klacht tegen de Verenigde Staten. Prinses Irene in Spanje aangekomen Prinses Irene is gistermorgen per vliegtuig uit Amsterdam in Madrid aangekomen, waar ze Je rest van de maand de gast zal zijn van de Nederlandse am bassadeur in Spanje, jhr. mr. W. E. van Panhuys en zijn echtge note. Het voorzitterschap van de Westduitse S.P.D. De waarnemend voorzitter van de Westduitse so iaal-democra- tische partij (S.F.D.), Wehrer, zal a.s. maandag officieel de burgemeester van West-Berlijn, Willy Brandt, voordragen als opvolger van de onlangs over leden S.P.D.-voorzitter, Ollen- hauer. Naar Wehner vrijdag in Bonn meedeelde, zal hij het S.P. D.-bestuur voorn voorstellen Fritz Erler en hemzelf als vice- voorzitters verkiesbaar te stel len. In Bonn twijfelt men er niet aan dat het partijbestuur dit voorstel zal aanvaarden en het op de in februari te Bad Godes- berg te houden buitengewone partijvergadering in stemming zal brengen. Op de vraag, of Brandt tege lijk partijvoorzitter en burge meester van Berlijn kan zijn, antwoordde Wehner. ervan over tuigd te zijn dat Brandt beide functies met de bijzondere toe wijding die zij vergen, zal ver vullen. Wanneer hij op de po litiek gerien rr .%- ",f riiyt in Duitsland een uitstekend figuur slaat, moet de S.P.D. het ook aandurven hem de leiding in handen te geven, zo zei hij. De minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, dr. G. M. J. Veldkamp, heeft aan de Stichting van de Arbeid advies gevraagd omtrent een looncompensatie voor de per 1 juli van dit jaar te verwachten huurverhoging. De minister stelt voorop, dat ingevolge het akkoord in de Stich ting van de Arbeid van 29 oktober 1963 voor deze compensatie 1 pet van de loonsom beschikbaar is. De compensatie dient volgens de regering in het algemeen toe reikend te zijn om voor de werk nemers, die geacht worden woningwet- en daarmee over eenkomende woningen te bewo nen, de stijging van de huur op te vangen. Zij denkt de compen satie toe te kennen aan in Nederland woonachtige werk nemers van 23 jaar en ouder (met uitzondering van gehuw de vrouwen, die geen kostwin- ster zijn) en aan in Nederland wonende werknemers beneden 23 jaar, voorzover zij kostwin ner zijn. De compensatie zou kunnen worden gegeven in een percen tage van het loon of in een vast bedrag. Wordt de tweede methode ge kozen (dus in de vorm van bij slag) dan zal de compensatie bruto ƒ2,dat is netto gemid deld ƒ1,40 per week kunnen be lopen. Bij een loonsverhoging van 1 pet. zouden deze bedra gen uiteraard voor het overgrote deel van de werknemers aan zienlijk lager zijn en dientenge volge ontoereikend om de met de huurverhoging gepaard gaan de lastenverzwaring op te van gen. De compensatie op de sociale uitkeringen stelt de minister zich voor te regelen na ontvangst van het advies van de Stichting en nadat de regering haar stand punt definitief zal hebben be paald. Minister Veldkamp schrijft in zijn adviesaanvrage, dat de rege ring voor de woningwetwonin gen die in de periode van 1945 tot 1956 werden voltooid denkt aan een huurverhoging van 10 pet. in de gemeenteklassen I en II en van 12% pet. in de klassen III, IV en V. Woningwetwonin gen die na 1960 gereedkwamen wil zij buiten beschouwing laten. Over de woningen uit de periode 19571960 wil de regering pas beslissen nadat zij het advies van de voorlopige raad voor de volkshuisvesting zal hebben ont vangen, alsmede dat van de Stichting van de Arbeid inzake de huurcompensatie. Vóóroorlogse woningen, als mede na de oorlog gebouwde ge subsidieerde woningen, die niet in de woningwetsector vallen, zullen volgens de opzet van de regering naar gelijke maatsta ven in de huurverhoging wor den betrokken. FRANS EXPERIMENTEEL VLIEGTUIG VERONGELUKT Het Franse experimentele straalvliegtuig „Balzac", dat ver tikaal kon opstijgen, is vrijdag middag' bij Melun verongelukt. De piloot verloor het leven. Hij heeft kennelijk het toestel, dat op geringe hoogte vloog, niet tijdig kunnen verlaten. (Adv.) Japant tentoonsteüingsschip komt naar Rotterdam Dit is de Japanse show-boot „Sakura Maru" ingericht als een varende tentoonstel ling van het leven en werken 'in Japan dat van 24 tot 29 juni van dit jaar een bezoek ral brengen aan de haven van Rotterdam. Het schip van 12.628 br.t. zal gemeerd wor den aan de Parkkade. Het wordt de eerste keer, dat het schip oversteekt naar Europa, waar in totaal elf havens wor den aangedaan. In de 380 stands aan boord worden 20.000 Japanse pro- dukten getoond. Eerste Kamerleden stellen voor: Verdient het naar het oordeel van de regering geen aanbe veling bij afwezigheid van de Koningin buitenslands, het ko ninklijk gezag te doen waar nemen door een regent, zo is uit de commissie van rapporteurs van de Eerste Kamer over de begroting van het departement van algemene zaken gevraagd. Verscheidene leden merkten in het voorlopig verslag over de begroting op, dat het geenszins is uitgesloten dat de draagster van de kroon in de toekomst evenals het afgelopen jaar bui tenlandse reizen gaat maken. Het was hen opgevallen dat de Koningin tijdens het laatste sta- tiebezoek aan Aziatische landen aandacht is blijven schenken aan ds behartiging van staatszaken. Dit is gedurende een reis, die door andere redenen al ver moeiend is, een belasting te meer, aldus deze leden. Niet minder belangrijk is ech ter, zo merken zij op, dat wij leven in een wereld, die op het meest onverwachte moment re geringen voor onaangename ver rassingen kan stellen en tot het nemen van beslissingen van groot belang kan nopen. „Onder zulke omstandigheden zal het veelal onmogelijk zijn zelfs met behulp van de moder ne communicatiemiddelen, met het staatshoofd een zodanig con tact te verkrijgen en te onder houden, als met de ernst van de situatie in overeenstemming is". Deze leden merken op, dat in Engeland bij een afwezigheid van de koning van meer dan enige dagen, steeds in het land zelf een kroonraad met het waarnemen van het koninklijk gezag is belast. Deze leden van de Eerste Ka mer zouden het op prijs stellen als de regering zou willen ver klaren deze suggestie in over weging te nemen Hoogleraren: Een aantal hoogleraren op het gebied van de sociologie, de psy chologie en sociale psychologie en enkele functionarissen op het '.errein van de geestelijke volks gezondheid hebben een verkla ring gepubliceerd naar aanleiding van de reacties op het „beeld religie-onderdeel" van 't VARA- programma „Zo is het toevallig Jok nog eens een keer". De ondertekenaren van de ver klaring zijn ervan overtuigd, dat een deel van de gewekte veront waardiging op oprechte ge kwetstheid berust. Zij menen echter ook, dat de negatieve reactie zoals deze door kranten is uitgesproken of in ingezonden brieven van lezers is geregis treerd, gevoegd b'j de beledigin gen, verdachtmakingen en be dreigingen waaraan de medewer kers aan het gewraakte pro gramma blootstaan, een aspekt van geestelijke ongezondheid vertonen dat aller bezorgdheid verdient. De bijzonder agressieve toon waarop kritiek is geleverd en de bedreigingen met. geweld wijzen, volgens de hoogleraren, op een verontrustende hoeveelheid en intensiteit van opgekropte on lustgevoelens. Deze hebben zich naar aanleiding van de uitzen ding een ogenblik kunnen ont laden, maar de oorzaak ervan stoelt naar hun oordeel vrij ze ker op een duidelijk onbehagen dat dieper wortelt. Deze uitbars- de verklaring, staat' namelijk in generlei verhouding tot de aan leiding. waarvan de vorm wel licht minder gelukkig en de in houd misschien aanvechtbaar was. Een gedeelte van de onder tekenaren vond de vorm zelfs be paald ongelukkig. Dat het juist deze uitzending was die de aanleiding tot pro test vormde, achten de onder tekenaren van minder belang dan de blijkbaar massale aan wezigheid van verdrongen haat gevoelens, die door deze uitzen ding de mogelijkheid tot een respectabele uitweg kregen. Ervaring en wetenschappelijk onderzoek hebben, volgens de hoogleraren, uitgewezen dat hierin een ernstige bedreiging ligt voor de samenleving. Zij vin den het bijzonder verontrustend, dat een deel van de pers actief heeft meegewerkt bij het ont ketenen en op gang houden van wat, volgens hen, niet anders dan een „hetze" genoemd kan worden. Zij staan op het stand punt. dat dit deel van de pers daarmee ernstig heeft gefaald en heeft meegewerkt aan het ver sterken van een ongezond gees- telük klimaat. De toch al onmis kenbare terreur van de publieke opinie, zo wordt in de verklaring gezegd, kriigt hiermee een steun in de rug, juist van die organen die hun lezers zouden moeten biistaan in het vinden van een kritische houding toorenover de hen omgevende wereld. In de verklaring wordt op allen die zich in de sfeer van beleid en bestuur met deze materie moeten bezighouden, een beroet» ting van haat en rancune, aldus gedaan, ook deze kant van de zaak in hun overwegingen en beslissingen te betrekken. Voorts vragen de ondertekenaren aan dacht en „actieve bekommernis" voor de geestelijke ongezondheid die naar aanleiding van de uit zending aan de dag is getreden. Misschien, zo zeggen zij, is het werkelijke belang van de uitzen ding geweest, dat ze ons attent heeft gemaakt op een gevaar waarvan de omvang tot nu toe niet vermoed kon worden. De ondertekenaren van de ver klaren vertegenwoordigen uit eenlopende levensbeschouwelijke richtingen (Rooms-Katholiek, Nederlands Hervormd, Gerefor meerd en humanistisch). Radio-Moskou beschuldigt V. S. Radio-Moskou heeft het Ame rikaanse optreden in de zóne van het Panamakanaal vrijdag avond een „bloedige onderdruk kingsdaad tegen de Panamezen" genoemd en de Verenigde Staten ervan beschuldigd „leugenachti ge verklaringen" over de relle tjes in dat, gebied af te leggen. Radio-Moskou zei dat Ameri kaanse militairen met geweren an machinegeweren het vuur openden op Panamese studen ten, die een vreedzame betoging kielden en dat Washington later -erklaarde dat de militairen en op Panamees verzoek had- ien aangevallen. „Het doodschieten van jonge Panamese patriotten heeft de toorn en verontwaardiging van de gehele mensheid opgewekt", aldus het radiostation. Terneuzen Telefoon 8128 Onmiddellijk na de afwijzing door de ministerraad van de voorstellen tot verhoging van de douanetarieven voor staal en ruw ijzer uit landen buiten de Gemeenschap heeft de Hoge Autoriteit van de E.G.K.S. beslo ten van haar supra-nationale be voegdheden gebruik te maken. Na een vergadering, die een uur duurde, deelde de nieuwbe noemde voorzitter, de Italiaan Del Bo, in Brussel mede, dat be sloten is tot het opstellen van twee „aanbevelingen" aan de zes lid-staten, die ten doel heb ben de aanpassing van de doua netarieven aan het Italiaanse peil voor staal negen procent en het instellen van een ex tra-invoerrecht van zeven dol lar per ton voor ruw ijzer. De juridische aspecten van deze beslissing moeten echter nog worden onderzocht voordat de Hoge Autoriteit op 15 januari tot een formulering van de aan bevelingen zal kunnen overgaan. Aanbevelingen van de Hoge Autoriteit zijn volgens het E.G.K.S.-verdrag (art. 14) bin dend ten aanzien van de daarin gestelde doeleinden, doch laten degenen, tot wie zij zijn gericht, de keuze van de middelen ter bereiking ervan. Zij worden van kracht bij de afkondiging. Voorzitter Del Bo deelde op een persconferentie mede, dat de Hoge Autoriteit de beide maatregelen tot verhoging van de tarieven, die door de raad zijn afgewezen, „onontbeerlijk" acht wegens de ernstige, inzin king waarmede de staalproduk- ie in de Gemeenschap heeft te kampen". Boot afgedreven Een Sowjetrussisch schip, de „Tsymljanskges", heeft woens dag -in de Indische Oceaan een reddingboot aangetroffen, waar in zich tien uitgeputte Indiërs bevonden, negen mannen en een meisje. Omdat men zich onderling niet verstaanbaar kon maken, gaven de Indiërs met gebarentaal te kennen dat zij honger hadden en reeds enige tijd geleden van de Maldiven-eilanden waren afge dreven. De Indiërs worden aan boord van het schip verpleegd. Overeenstemming in grote lijnen over Visserij-C.A.O. Tussen de redersorganisatie en de erkende vakbonden C.K.V. en C.B.C. is in grote lijnen over eenstemming bereikt over een' nieuwe Visserij-C. A. O., zo ver nemen wij van de zijde van deze vakbonden. De „fijne puntjes" moeten nu nog geregeld worden. De staking heeft aan de onder handelingen geen goed gedaan, zo vertelde men verder. De redersvereniging van de Nederlandse zeevisserij noemde men het van vakbondszijde bij navraag door het A.N.P. meegedeelde „voorbarig". Voor Nederland zouden deze aanbevelingen een verhoging van de straaltarieven betekenen van tussen de 4 en 5 procent. Be halve een direct beroep bij het Europese Hof van Justitie in Lu. xemburg zijn er in het E.G.K.S.- verdrag ook nog andere moge lijkheden, die de uitvoering van een aanbeveling aanzienlijk kun nen vertragen. OPKLARINGEN De luchtdrukstijgingen boven Zuid-Scandinavië bleven voortdu ren, zodat een hogedrukgebied ontstond met in het centrum, dat boven Zuid-Zweden ligt, een barometerstand van 1040 mb. Langs de zuidflank van dit hogedrukgebied vloeide koude continental lucht verder naai' het westen uit en drong ook tot Oost-Engeland door. In deze lucht komt ook veel be wolking voor waaruit lichte sneeuw valt. Boven Midden- en Oost-Duits- land komen opklaringen voor, waarvan verwacht wordt dat zij zich tot ons land zullen uitbrei den. Als gevolg van deze opklarin gen daalt ter-plaatse de tempe ratuur to 5 a 10 graden onder het vriespunt en ook overdag komt de temperatuur niet boven het vriespunt. medegedee'd door het K.N.MJI., geldig tot hedenavond. Noordoostelijke wind Aanvankelijk overdrijvende wol- keuvelden en plaatselijk wat lich te sneeuw. Later opklaringen. Overwegend matige wind tussen oost en noordoost. Lichte, in de ochtend plaatselijk matige vorst. ZATERDAG 11 JANUARI v.m. n.m. Breskens 11.28 11.42 Terneuzen 0.03 12.17 Hansweert 0.43 12.57 Walsoorden 0.53 1.07 ZONDAG 12 JANUARI v.m. n.m. Terneuzen 0.49 1.05 Hansweert 1.29 1.45 Walsoorden 1.39 1.55 MAANDAG 13 JANUARI v.m. n.m. Breskens 0.55 1.10 Terneuzen 1.30 1.45 Hansweert 2.10 2.25 Walsoorden 2.20 2.35 12 13 14 ZON op onder 8.44 16.52 8.44 16.53 8.43 16.55 iir MAAN op onder 6.43 14.53 7.43 15.36 8.35. 16.29.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1964 | | pagina 1