Herlevende W.E.U. nog een
teer plantje
l'ffliti
RR
nvj-Jz
Moedig PSV greep overwinning
Sportnieuws
ÏDonderdag 14 november 1963
DE VRIJE ZEEUW
Pagina 5
Minister Luns heeft woensdag
in Den Haag verklaard, dat de
herlevende West-Europese Unie
als orgaan voor samenwer
king tussen Engeland en de zes
landen der Europese gemeen
schap nog een teer plantje is
dat men niet al te veel mag be
zwaren met wensen.
De minister verklaarde dit op
een persconferentie in Den Haag,
na de besprekingen die de per
manente W.E.U.-raad dinsdag en
woensdag heeft gevoerd met
twee commissies van het parle
ment der W.E.U.
Minister Luns, die deze verga
dering heeft voorgezeten, zei dat
men zeer vruchtbare discussies
had gehad. Doch hij kon geen
nadere mededelingen over de be
sprekingen doen, gezien het
Zeer vertrouwelijke karakter van
de over het algemeen militaire
onderwerpen. Hij kon alleen zeg
gen dat vrijwel alle leden van de
parlementaire commissies der
W.E.U. (de commissie voor de
fensie en bewapening en de com.
missie van algemene d.w.z.
politieke zaken) zeer positief
hebben aangedrongen op de her
leving der Europese samenwer
king en op een zo sterk mogelij
ke rol van de W.E.U., zolang er
geen andere organen zijn voor
de samenwerking tussen de
Europese gemeenschap en Enge
land.
Minister Luns wees met na
druk op het grote belang van de
ontwikkeling van de E.E.G. in de
komende maanden. Een positieve
ontwikkeling is niet alleen van
betekenis voor de E.ElG. zelf,
doch ook voor de herlevende
W.E.U., voor de samenwerking
ïn de N.A.V.O., de komende ta
riefonderhandelingen tussen de
Verenigde Staten en de Europese
gemeenschap en de GATT-con-
ferentie over de wereldhandel.
Als de zaken de komende weken
in Brussel zouden mislopen, zou
er werkelijk een afschuwelijke
situatie ontstaan, aldus, die bij
de EEG-onderhandelingen zelf
een rol van betekenis zal moeten
spelen aangezien hij voorzitter
van de EEG-ministerraad is. Hij
kon overigens geen voorspellin
gen doen.
Op een vraag of het mogelijk
Zou zijn de W.E.U. uit te breiden
met landen die het lidmaatschap
kan de E.E.G. hadden aange
vraagd, anjtwoordde de minister,
dat aansluiting bij de W.E.U.
even modilijk is ais bij andera
organisaties. Er bestaat echter
een mogelijkheid dat niet-leden
waarnemers zenden als bepaalde
kwesties in de W.E.U. worden
behandeld, zo voegde hij hieraan
too, doch er waren geen verzoe
ken hiertoe van huiten ontvan
gen en geen vari de WEU-lan-
den heeft tot op heden voorstel
len gedaan.
Minister Luns kon, gezien het
vertrouwelijke karakter van de
besprekingen, niet meedelen of is
gesproken over de kwestie van
de Franse kernwapens. Het
WEU-parlement heeft in juni de
WEU-ministers gelaakt, die vol
gens het verdrag de omvang van
bewapening en strijdkrachten
van de lidstaten op het Europese
vasteland moeten vaststellen. Bij
de discussies in het parlement is
daarbij verklaard, dat Frankrijk
het verdrag schond door niet zijn
produktie van kernwapens aan
te melden.
In conferentiekringen verluidt,
dat deze parlementaire uitspraak
bij de discussies in Den Haag
aan de orde is gesteld. Minister
Luns zou namens de minister
raad te verstaan hebben gegeven
dat men er weinig aan kan doen.
Als men een herleving van de
W.E.U. wenst .met het oog op de
betrekkingen van de E.E.G. met
Engeland, schiet men er weinig
mee op als men de Fransen voor
het hoofd stoot, zo zou hij heb
ben gezegd.
Minister Luns heeft het deze
dagen overigens niet gemakke
lijk gehad. Vooral bij controver
siële kwesties zoals de kernbe
wapening moest hij antwoorden
namens zeven regeringen die
het onderling niet eens zijn.
De besprekingen van gisteren
en dinsdag vormden de voorbe
reiding van de plenaire vergade
ring van het WEU-parlement in
de eerste week van december in
Parijs. Op het programma van
die zitting staat een instemmen
de uitspraak over de multilate
rale NAVO-kernmacht, een
kwestie waarover de parlemen
taire NAVO-conferentie vorige
week geen akkoord kon of wilde
bereiken.
Een ontwerp-resolutfe, opge
steld door de Nederlandse afge
vaardigde Duynstee, verklaart'
Voorzitter W.E.U.-
parlement in Den Haag
In Den Haag wordt onder lei
ding van minister Luns een ge
meenschappelijke vergadering
gehouden van de permanente
W. E. U.-raad met de politie!ce-
en defensiecommissie van het
W. E. U.-parlement.
Foto boven: De voorzitter van
het W. E. U -parlement, de Duit
ser Carlo Schmid (links), hl ge
sprek met mr. J. M. A. H. Luns.
dat zo'n kernmacht in staat moet
zijn militaire doelen te treffen
die van bijzonder belang zijn
voor het Europese NAVO-gebied,
er zou een NAVO-executieve
voor het gebruik van de kern
wapens moeten komen, die snel
beslissingen moeten kunnen ne
men en daar-bij niet door een
vetorecht van een der deelne
mers belemmerd mogen worden.
Politieke controle is volgens
deze resolutie vereist om te ver
zekeren, dat kernwapens niet ge
bruikt worden tegen een aanval
met conventionele strijdkrachten
die ook met conventionele mid
delen kan worden afgeslagen.
In een andere resolutie die in
december aan de orde komt, be
pleit een zodanige versterking
van de bewapening in de cen-
traal-Europese sector, dat de
verhouding tussen kernwapens
en conventionele identiek is voor
alle eenheden die vergelijkbare
opdrachten zullen moeten uit
voeren.
De politieke en de defensie
commissie van het WEU-parle
ment hebben op hun bijeenkom
sten van dinsdag en woensdag in
Den Haag resoluties over de ge
volgen van het Moskouse kern-
stopverdrag en de herleving van
de W.E.U. goedgekeurd, die op
de decemberzitting van het par
lement aan de orde zullen wor
den gesteld.
De resoluties spreken de hoop
uit dat het Moskouse verdrag
het begin zal zijn van ontspan
ning tussen Oost en West en dat
Frankrijk spoedig zal kunnen
besluiten het verdrag te onder
tekenen. Zij spreken echter ook
bezorgdheid uit over de recente
incidenten op de toegangswegen
tot West-Berlijn en herhalen
vroegere eisen inzake handha
ving en versterking van de vrije
verbindingen tussen West-Ber
lijn en het Westen. Voorts be
pleiten zij het nastreven van een
vredesverdrag met een Duits
land. dat op basis van het zelf
beschikkingsrecht is verenigd
een vredesverdrag dat zowel
nauwe vreedzame samenwerking
van het nieuwe Duitsland met
zijn buurlanden, als integratie in
een verenigd Europa mogelijk
maakt.
De resoluties bepleiten ook
harmonisatie van de standpun
ten van de E.E.G. en Engeland
met het oog op de grote tarief-
conferenties van volgend jaar in
Genève, een voortdurend- toe
zicht op de ontwikkeling in de
economische politiek met een
streven naar vermindering van
verschillen, en politiek overleg
over de betrekkingen tussen
Oost en West.
(Adv.)
Rillerig? Onprettig?
vu Vlug: v
m
BHHBMHHi^^H
m
DE SPORTTOTO
Drie deelnemers aan de Sport-
toto van de afgelopen week delen
de eerste prijs van 150.295. Zij
ontvangen dus allen het maxi
mumbedrag van ƒ50.000. Van de
688.928 deelnemers vulden er 141
een kolom met 12 juiste uitsla
gen in. Zij ontvangen netto 582.
De 68 spelers, die vijf gelijke
spelen juist voorspelden krijgen
ƒ602.
Britse journalisten kozen
sportman en sportvrouw
van het jaar
Coureur Jim Clark en atlete
Dorothy Hyman zijn bij stem
ming door de Britse journalisten
aangewezen als de sportman en
sportvrouw van het jaar in
Groot-Brittannië.
Sprintster Dorothy Hyman
leed dit jaar in internationale
wedstrijden geen enkele neder
laag en Jim Clark won zes races
in de competitie om de wereld
titel.
OM DE EUROPESE BEKER VOOR LANDSKAMPIOENEN
Spariak (Plovdiv)PSV 01.
PSV heeft de eerste wedstrijd
tegen Spartak (Plovdiv), welke
in Bulgarije is gespeeld, gewon
nen met 10 door 'n doelpunt
van midvoor Kerkhoffs. De rust
stand was 00. Het was de eer
ste ontmoeting tussen beide ploe
gen in de achtste finales van het
toernooi om de Europese beker
voor landenkampioenen.
Het wonder is eindelijk ge
beurd. Voor het eerst in de
roemruchte achtjarige geschiede
nis van de Europese beker heeft
een Bulgaarse ploeg op eigen
terrein een nederlaag geleden.
Het dappere, onversaagde PSV
zorgde, dank zij een voortreffe
lijk moreel, voor die Europese
voetbalprimeur.
Geen schoonheidsprijs voor de
ploeg uit Eindhoven, daarvoor
had de ontmoeting met Spartak
te weinig allure, wèl een ereprijs
voor het team van PSV. De om
standigheid, dat het elftal een
paar uur vóór de wedstrijd de
bijna onvervangbare Fons van
Wissen kwijtraakte, omdat een
darmstoornis hem uitschakelde,
heeft dat prachtige moreel van
de landskampioenen niet kunnen
aantasten. Zelfs de blessure die
Roel Wiersma na een half uur
opliep en die voor een minder
harde speler stellig ,de gang naar
de kleedkamer had betekend,
deed de ploeg uit Eindhoven het
geloof in zichzelf niet verliezen.
PSV ging door, zonder ook maar
te denken aan een nederlaag.
Peter Kemper, een paar jaar ge
leden nog steunpilaar van de
Snel", groeide tot een ongeken
de hoogte. „Veteraan" Toon
Brusselers, opvolger van Wier
sma als stopper, toonde een be
heersing en een spelinzicht als
nooit tevoren. Gert Bals ransel
de bal na ba] uit zijn doel weg.
Juist op het moment, waarop
Nederland alleen nog maar hoop
te op een doelpuntloos gelijkspel,
gebeurde het. Vijf en dertig minu
ten was de tweede helft oud. Met
een van pijn vertrokken gezicht
kopte Roel Wiersma de bal na 'n
afgeslagen aanval naar Geurt
Kerkhoffs. De donkere Eindho-
venaar sprintte naar voren, om
speelde linksback Momine met
een beheerste schijnbeweging, en
gaf doelman Stankcv geen
schijn van kans (01).
Tien moeilijke minuten restten
de duidelijk door zenuwen aan
getaste supporters, in het kleine,
ouderwetse stadion, nog. Zij kon
den gerust zijn, geen moment
versaagden de favorieten. Nau
welijks had scheidsrechter Josef
Stoll het eindsignaal gegeven,
of als een lawine stortten de
Eindhovenaren zich op hun
Iers. Voorop, met zeker een tien
tal meters voorsprong, liep de
hofmeester van het Belgische
chartervliegtuig, met een rood
witte spandoek als gold het 'n
Anderlecht-prestatie met de
woorden: „Vooruit nu Roodwit-
ten; Vooruit PSV" stevig in bei
de handen
Misschien was de overwinning
niet helemaal verdiend. Maar
wie lette daarop. Zelfs de inwo
ners van het Bulgaarse industrie
stadje deden dat niet, want na-
Haagse vierde klasser „Lenig en dat eindelijk iedere Nederlander
elke andere Nederlander op het
middenveld had gelukgewenst,
klonk, lang nadat Spartak al zijn
weg naar de kleedkamer gevon
den had een hartelijk en langdu
rig applaus. Zelfs die kleine
donkere agent, die later het ver
keer regelde, dacht er niet aan.
Want toen de bus met zingende
Nederlanders langs trok klapte
en zwaaide hij, zijn militaire
uiterlijk ten spijt.
Dynamo (Boekarest)Real
Madrid 13.
De Spaanse kampioensclub Real
Madrid heeft de eerste wedstrijd
tegen Dynamo (Boekarest), wel
ke woensdagmiddag in Roemenië
is gespeeld, voor de achtste fina
les van het toernooi om de Euro
pese beker voor landskampioe
nen gewonnen met 31. Bij de
rust leidde Real Madrid al met
20. De Spaanse doelpunten
werden gescoord door Ruiz, Di
Stefano en Gento. Vijf minuten
vóór het einde verkleinde Tir-
covnicu de achterstand tot 13.
GornikDukla Praag 2—0
De Poolse voetbalkampioen
Gornik (Zabreze) zegevierde
gisteravond voor 80.000 toe
schouwers in de tweede ronde
van het toernooi om de Europa
cup met 20 (10) over Dukla
Praag. Reeds in de vijfde minuut
van de wedstrijd scoorde Gornik
door Musialek het eerste doel
punt. Vier minuten na het be
gin van de tweede helft ver
hoogde Lubanski de stand op
2—0.
De tweede wedstrijd tussen
beide ploegen wordt op 20 no
vember a.s. in Praag gespeeld.
In het Zuidpoolgebied
werken oost en west
broederlijk samen
Van onze verslaggever)
New-York (P P) - Momenteel wordt er hard gewerkt om de
nieuwe expeditionaire macht van de Verenigde Staten in gereedheid
te brengen, die, nu op het zuidelijk halfrond de zomer aanbreekt,
naar het zesde werelddeel „Antarctis" of wel het Zuidpoolgebied
zal vertrekken, om daar op uitgebreide schaal de werkzaamheden
voort te zetten, die men in ons voorjaar door het intreden van de
poolwinter aldaar heeft onderbroken. Slechts eer» kleine staf van
enkele honderden mannen bleef op de verschillende bases achter,
om ook tijdens de winter (onze zomer) de werkzaamheden zoveel
mogelijk te continueren. Deze nieuwe groep vertrekt ter aflossing
en versterking naar de vier grote bases die de Amerikanen aan de
Zuidpool hebben, te weten McMurdo station, Byrd station, Arnund-
sen-Scott South Pole station en Hallet station. De laatste basis delen
de Amerikanen met de Nieuwzeelanders.
Men heeft ook voor dit seizoen weer grote plannen en naast een
groot aantal medewerkers gaat ook een uitgebreide en kostbare
collectie materiaal en apparatuur mee. De voorbereidingen vergen
veel tijd en aan alles moet worden gedacht, want wanneer de
expeditie eenmaal ter plaatse is gearriveerd, dan kunnen vergis
singen in de voorbereiding niet zo eenvoudig worden hersteld.
Vrouwelijke president op Cuba
Volgens een bericht in het blad
„The News" uit Mexico City
zou mej. Celia Sanchez (foto),
secretaris-aeneraal van het Cu
baanse presidium, Osvaldo Dor-
ticos, opvolgen, als president van
Cuba.
Ook Russen
Niet alleen in de Verenigde Sta
ten is men druk bezig met de
uitrusting van een nieu pool
expeditie, ook in de sowjet-unie
treft men maatregelen voor de
9de Antarctische expeditie, die op
haar beurt de sowjet-bases gaat
bevolken. Het zelfde de an
dere landen die in 1959 in Was
hington besloten tot samenwer
king op het gebied van het on
derzoek van d^ Zuidpool.
De voornaamste punten van dit
verdrag betreffen het uitsluiten 5
voor vreedzame doeleinden ge
bruiken van dit ijzige wereld
deel en het ontwikkelen van de
internationale samenwerking op
wetenschappelijk gebied
Hier in de koude kent men geen
koude oorlog. Er bestaat tussen
alle expedities een vast weten
schappelijk en zakelijk contact
en er heeft jaarlijks een uit
wisseling plaats van specialisten
tussen de Russische en Ameri
kaanse expedities, terwijl daarin
ook de andere betrokken worden.
Buiten dat komt men indien mo
gelijk zo nu en dan bij elka: - op
bezoek. Men bezichtigt eikaars
installaties, wissel': ervaringen
uit, bespreekt problemen, verdeelt
taken, maakt plannen, kortom er
is de best mogelijke samenwer
king en vriendschap in deze kou
de wereld.
Uiteraard staat men elk: ar in
noodsituaties ook dadelijk hij.
Toen een Belgisch vliegtuig met
geleerden in nood verkeerde,
schoot onmiddelijk 'n sowjet Li-2
te hulp. Omgekeerd helpen Bel
gen, Amerikanen, Japanners,
Nieuw-zeelanders, Australiërs,
enzovoort ook de Russen. Een
dergelijke samenwerking is ook
wel nodig, want in deze barre
ijswoestenij is een ieder die in
nood verkeert .herroepelijk ver
loren, wanneer er niet snel hulp
komt opdagen En die hulp. kan-
slechts komen van het dichtstbij
zijnde station, ongeacht van wel
ke nationaliteit dat is. Dat be
grijpt iedereen daar. Bovendien is
de wetenschappelijke samenwer
king en uitwisseling ran gegevens
zodanig, dat men volkomen be
seft, dan men moet samenwer
ken, om. vechtend tegen de ele
menten succes te behalen.
Waar gaat het om
Wat zeoken zij toch in deze barre
wereld daar ver weg in het pool
gebied zal menigeen zich hier bij
do warme haard afvragen en
waarom zijn die geleerden zo gek
om daar maanden in ellendige
kou te gaan leven, verstoken van
elk comfort
Toch is dat. wel begrijpelijk, want
het zuidpoolgebied herbergt vele
geheimen, typische natuurver
schijnselen, allerlei dingen die
geleerden fascineren, problemen
die zij koste wat het kost willen
ontraadselen en waarvan bepaal
de facetten zeker van groot be
lang zijn voor de gehel- mensheid.
Wij behoeven hierbij alleen maar
te denken aan de vraag wordt
het warmer aan de zuidpool
Smelt dit enorme continent lang
zaam af Vragen die van levens
belang kunnen zijn. Want wan
neer deze geweldige ijsmassa's
aan de zuidpool langzaam maar
zeker smelten, zal dit over de ge
hele wereld een niet onaanzien
lijke verhoging van het zeeniveau
betekenen, met alle konsekwen-
ties van dien voor die iar.den die
aan de zee grenzen. Dit is maar
één voorbeeld.
Sedert de ontdekking van het met
ijs bedekte werelddeel is het door
tientallen expedities uit verschil
lende landen bezocht. Hier heeft
zich de grote tragedie van Scott
afgespeeld.
Actie diepvries
De bestudering op grote schaal
is echter pas begonnen met het
internationaal Geofysisch jaar
(1957-1958). In die korte periode
is men heel wat te weten geko
men over 't Zuidpoolgebied, zeker
wel zoveel als in de daaraan
voorafgaande anderhalve eeuw.
Dit succes werd bereikt dank zij
de actieve internationale samen
werking tussen de geleerden van
verschillende landen
De Amerikanen noemen hun ac
tie „Deep Freese" (diepvries).
Deze beoogt de bestudering van
het zuidpoolcontinent geologisch
Dikwijls worden metingen
verricht midden in het kale
ijzige gebied bij temperaturen
die ook in de poolz">mer nog
ver beneden nul liggen.
Mensen en materiaal worden
aangevoerd door middel van
enorme vliegtuigen zoals hier
de Hercules C130 voorzien
van ski's om op sneeuw en
ijs te kunnen landen en op
stijgen.
en fysisch. De geleerden worden
geassisteerd door niet minder dan
omstreeks 4000 officieren en man
schappen van de Amerikaanse
vloot. Er worden lange tochten
uitgevoerd over het gebied, speci
alisten onderzoeken de bodem,
bestuderen de magnetische pool,
observeren de typische natuur
verschijnselen, verrichten me
tingen en wat al niet meer en dit
vrijwel steeds onder de meest
barre omstandigheden van koude
en sneeuw. Uiteraard probeert,
men het leven nog zo draaglijk
mogelijk te maken, zijn de man
nen speciaal gekleed, terwijl hun
onderkomens diep onder de
sneeuw liggen. De aanvoer ge
schiedt met schepen en grote
transportvliegtuigen van het type
Hercules C130, die uitgerust zijn
met ski's.
Over die bases moet men niet zo
siimpel denken, want onder de
grond bevinden zich laboratoria,
ruimten met elektronische appa
ratuur en controlekamers. Er zijn
complete raketinstallaties, die
echter slechts vredesdoeleinden
dienen, zoals het lanceren van ra
ketten voor onderzoek van de
bovenste luchtlagen en dergelijke.
Men heeft uitgebreide radiosta
tions, hoge zendmasten en onder
gronds enorme ruimten waar
voorraden worden opgeslagen en
waar de mannen verblijven. Men
vindt er slaapgelegenheden in de
vorm van geprefabriceerde hut
ten zonder ramen, voorts moder
ne keukens, eetgelegc-.heden en
recreatieruimten. werkruimten,
complete laboratoria, garages voor
reparaties aan de voertuigen op
rubsbanden, een postkantoor, een
elektrische centrale en zoals op
de grootste Amerikaanse basis
McMurdo wordt zelfs elektrici
teit en warmte opgewekt door
een atoomreactor. De reactor
zelf staat boven op een rots en
heeft een vermogen van 1500 ki
lowatt. Het komende seizoen gaat
men een installatie bouwen om
drinkwater te destilleren uit zee
water. Zo woidt het stezcV beter
mogelijk in de barre ijswoestijn
te leven.
Binnenkort zullen vele duizen
den mannen van verschillende na
tionaliteiten zich weer voor een
maandenlang verblijf in het zuid
poolgebied vestigen en gaan sa
menwerken in verband met dr
onderzoekingen die nu verrichi
zullen worden in het jaar van
„de rustige zon", the Internatio
nal Quiet Sun Year.
(Nadruk verbodenè
