HOOFDPIJN
HET WEER
Kansen op redding van de elf
mijnwerkers gunstig
S. E.R. akkoord met 10 procent
loonsverhoging
De algemene vergadering over
W est-Nieuw-Guinea
Aanvaring
bij Schiermonnikoog
Russen laten Amerikaans konvooi door
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- en
uomdj tevreoen
over het e. e. o.-
or aamvoor stel
Frankering bil abonnement: Temeuzen
Directeur-Hoofdredacteur L van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 01150—2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs 6,— per kwartaal; per
maand ƒ2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
DE VRIJE ZEEUW
DONDERDAG 7 NOVEMBER 1963
19e laargang No. 6070
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/b Firma P j. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 et; minimum per
advertentie 2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 2 nur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
BONDSK' VSELIER
ERHAxT TC PER
MICROFOON MET
OPGESLOTEN
MIJNWERKERS
Bondskanselier Erhard is gis
termiddag per hefschroefvlieg-
tuig op het terrein van de mijn
aangekomen. Hij. had een cheque
ter waarde van 200.000 mark bij
zich ter leniging van de eerste
nood van de door de ramp ge
troffen mijnwerkèrsgezinnen.
Na te zijn rondgeleid door di
recteur Stein begaf de hondskan,
solier zich naar de radiowagen
vanwaar de verbinding met de
elf opgesloten mijnwerkers wor't
onderhouden, Erhard nam de
microfoon en zei tegen de man
nen dat hij naar Lengede was
gekomen om hun de beste wen
sen van oe Westduifse regering
over te brengen. Hij beëind'gde
zijn gc&pri-k met de mijnwerkers-
groet „Glüek auf" waarop een
der opgesloten mannen ant
woordde „Dank u, mijnheer de
bondskanselier, we voelen ons
goed".
De arts, dr. Liebau, zei dat de
condities in de ruimte beneden
in de mijn „goed" zijn. Per mi
nuut wordt ongeveer 90 kubieke
meter verse lucht in de schacht
gepompt en de verbruikte lucht
wordt afgezogen.
Mijndirecteur Stein zei nog de
kansen op redding van de elf
mannen thans „buitengewoon
gunstig" te achten.
Mijndirectie
treft geen blaam
De procureur-generaal dr. Topf
heeft woensdag aan de interna
tionale pers in Lengede/Broi-
BIJ DE
LENGEDE MIJN
Foto boven: Terwijl de Evangeli
sche bisschop Lil je (links) zich
met één van de mijnwerkers on
derhoudt, laat de Rooms-Katho-
lieke bisschop Janssen zich voor
lichten door directeur Stein
(rechts).
Foto onder: Bisschop Janssen
spreekt een bemoedigend woord
tot de dames Sitar (links) en
Moog, wier mannen worden ver
mist.
MINDER ZACHT
Het K.N.M.I. deelt mede:
Boven West-Europa en de
Britse eilanden ligt een gecom
pliceerd lagedrukgebied. De
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Plaatselijk enige regen
Kalf tot zwaar bewolkt met
plaatselijk enige regen. Matige
wind tussen zuid en zuidwest.
Tets minder zacht, in hoofdzaak
in het midden en zuiden van het
land.
DONDERDAG 7 NOVEMBER
v.m. n.m.
Breskens 5.35 6.08
Terneuzen 6.10 6.43
Hansweert 6.50 7.23
Walsoorden 7.00 7.33
VRIJDAG 8 NOVEMBER
v.m. n.m.
Breskens 6.42 7.20
T"rneuzen 7.17 7.55
Hansweert 7.57 8.35
Walsoorden 8.07 8.45
hoofdkern van dit lagedrukge
bied bevindt zich ten westen van
Ierland en verandert weinig
van plaats. Een andere kern
trekt over het Engelse Kanaal
naar het noordoosten. Dit zal
tot gevolg hebben, dat in ons
land de wind gaat ruimen naar
zuid tot zuidwest, waarmede
minder zachte lucht aangevoérd
wordt. Het binnendringen van
deze lucht gaat gepaard met vrij
veel bewolking, waaruit plaatse
lijk enige regen zal vallen. Voor
namelijk in het midden en zui
den van het land worden de tem
peraturen iets lager, in het noor
den van het land, waar het gis
teren tengevolge van laaghan
gende bewolking al minder zacht
was dan in de rest van het land,
is weinig verandering in de tem
peratuur te verwachten.
ZON
MAAN
>v.
op
onder
op
onder
7.44
17.03
22.39
14.05
8
7 46
17.01
23.51
14.39
9
7.47
17.00
15.06
10
7.49
16.58
1.03
15.27
11
7.51
16.56
2.13
15.46
Wilde Belgische vrouw
Boeddhistische monnik
navolgen
Een geestelijk gestoorde 47-ja-
rige vrouw uit de Belgische
plaats Ravels is dinsdag met zwa
re brandwonden in een zieken
huis opgenomen. Bij een onder
zoek door de politie bleek, dat de
vrouw zeer onder de indruk was
gekomen van beelden in een tv-
■journaal over de gebeurtenissen
in Zuid-Vietnam, waarin een
Boeddhistische monnik levend
verbrandde.
Achter haar woning, waar de
vrouw overdekt met brandwon
den in zittende houding werd
aangetroffen, vond de politie een
fles met nog wat benzine en een
doosje lucifers.
stedt verklaard, dat de directie
vin de mijn niet verweten kan
worden gegronde initiatieven of
verzoeken om opsporingen naar
ingesloten mijnwerkers te heb
ben genegeerd.
Ook is er volgens hem geen
sprake van sabotage.
Na ondervraging van twaalf
arbeiders was dr. Topf gebleken,
dat slechts één van hen, Hotter,
op 2 november 's avonds met de
technische directeur van de mijn,
Ferling Jr. over de ruimte waar
de elf mannen zijn gevonden,
had gesproken. Na dit gesprek
heeft de directie direct een aan
vang gemaakt met het boren.
Verwijten van de mijnwerker
Süllinger, dat de directie reeds
op 26 oktober was ingelicht, mis
sen volgens dr, Topf iedere
grond
De voorzitter van de West-
duitse mijnwerkersbond, Guter-
muth, wees de beschuldigingen
tegen de mijndirectie eveneens
van de hand.
„Door de bedrijfsleiding is naar
mijn mening alles gedaan, wat
menselijkerwijs mogelijk is", zo
verklaarde hij woensdagmiddag.
Wellicht heden naar boven
De elf in de ijzerertsmijn bii
Lengede opgesloten mijnwerkers
kunnen naar de mening van boor-
deskundigen in de loop van heden
naar de oppervlakte worden ge
haald.
De halve meter dikke reddings-
boor had woensdagavond een gat
van 46 meter diepte gemaakt.
Men was des middags maar wei
nig gevorderd doordat de boor
zich door een rest beton moest
werken dat in het boorgat was
gevallen toen men de wanden
verstevigde. Deskundigen gelo
ven, dat men vóór hedenochtend
de vastgestelde plaats, twee me
ter naar het hol waarin de elf
mannen zitten opgesloten, zal
kunnen bereiken. Men schat dan
nog ongeveer vier uur nodig te
hebben om 't boorgat te verste
vigen.
Inmiddels bouwt men aan de
oppervlakte een installatie waar
mee de houwers worden neerge
laten die de horizontale gang
naar het hol zullen uithakken.
President Soekarno van Indo
nesië heeft de inbeslagneming
gelast van alle rubberbedrijven
in Oost-Sumatra die Maleisisch
eigendom zijn of werken met
Maleisische steun.
(Advertentie.)
neem 'ASPRO'
r
'As'pro' bevat alles;
om u snel van uw :i
pijn af te helpen.
Veilig en verantwoord.';,
Neem v--
2 m
2 ASPRO'5^,,.
U ifovt&eeb jfétj
(Advertentie.)
Birmaanse premier gewond
na aanslag op zijn leven
Volgens in Bangkok ontvan
gen, doch nog niet bevestigde
berichten, is op 26 oktober een
aanslag gepleegd op premier Ne
Win van Birma, waarna hij aan
de rechterarm zou zijn gewond.
Twee van de zes aanvallers
werden gedood ep de overigen
gevangen genomen, aldus de
betrokken berichten.
Nieuwe arrestatie
in verhand met de moord
in Nes bij Akkrum
Op last van de officier van
Justitie te Leeuwarden is woens
dag een tweede arrestatie ver
richt in verband met de moord
en brandstichting te Nes Hi Ak
krum. Woensdag is namelijk ook
in arrest gesteld de landarbeider
E. Steenstra, een oom van de
reeds eerder gearresteerde Jacob
Knol, die bij de familie Steenstra
inwoonde.
De officier van Justitie be
schikt over aanwijzingen dat
Steenstra op de een of andere
manier met het misdrijf te ma
ken heeft gehad. In dit stadium
van onderzoek wilde hij nog geen
nadere mededelingen doen over
deze aanwijzingen.
De gearresteerde Jacob Knol
blijft ontkennen dat hij de moord
en brandstichting heeft gepleegd.
S. E. R.-RAPPORT U1TGERRACHT
Vaststelling van een
minimuminkomen en
aanpassing van de
A .O. W. en A. W. W.'-
uitkeringen
gerechtvaardigd
Het complex van maatregelen
(een mogelijke loonsverhoging
met tien procent, de vaststelling
van een minimuminkomen en
o.m. de aanpassing van de A.
O. W. en A. W. W.-uitkeringen)
waartoe de Stichting van de Ar
beid heeft geconcludeerd, is naar
de mening van de Sociaal-Eco
nomische Raad in overeenstem
ming met de doelstelling: het
herstel van de greep op de effec
tieve loonvorming en daarmee
het veilig stellen van het loon-
beleid als instrument van eco
nomische politiek.
(Advertentie.)
Dit blijkt uit het gisteren aan
dr G. M. J. Veldkamp, minister
van Sociale Zaken en Volksge
zondheid, uitgebrachte 3e half
jaarlijkse economisch S. E. R-
rapport. De raad stelt zich ach
ter de door de Stichting van de
Arbeid voorgestelde maatregel
ten aanzien van de invoering van
een inkomensgrens, inkomens
minimum voor loontrekkenden
en de optrekking van enkele so
ciale uitkeringen.
Uit het rapport blijkt evenwel,
dat een minderheid in de S. E. R.
met zorg vervuld is over de
voorziene mogelijkheid van een
tien-procent verhoging van het
loonniveau, alsmede van beperk
te ondernemingsgewijze afwijkin
gen boven de in de C. A. O. over
eengekomen arbeidsvoorwaar
den. Desondanks zou deze min
derheid toch de doorvoering van
het akkoord niet willen ont
raden. Gesteld wordt, dat het,
naar de mening van deze min
derheid, van het grootste belang
zal zijn dat de loonontwikkeling
zich in elk geval binnen de in het
akkoord aangegeven grenzen
blijft bewegen.
„Maat"-houden
In het rapport staat o.m.. dat
het van groot belang zal zijn dat
alle bij het economisch proces
betrokken partijen, te weten de
werkgevers en -nemers, en ook
De permanente Nederlandse
vertegenwoordigd' bij de Ver.
Naties, mr. C. W. A. Schürmann,
heeft woensdag in de algemene
vergadering der Verenigde Naties
verklaard dat het „belangrijkste
deel van de overeenkomst van
1962, waarbij Nederland instemde
met de overdracht van het Neder
landse deel van het eiland Nieuw-
Guinea aan Indonesië, nog moet
worden uitgevoerd, namelijk de
voor 1969 vastgestelde volks
stemming, waarbij de Papoea-be
volking de kans moet krijgen zich
uit te spreken over haar staat
kundige verlangens".
„Indonesië, aldus de heer
Schürmann, „is zowel tegenover
de Papoea's als tegenover zijn
wederpartij in deze overeenkomst,
verplicht zijn beloften te houden,
dat de inwoners van West-Nieuw-
Guinea zich in vrijheid hierover
zullen kunnen uitspreken".
Mr. Schürmann, die dit zei tij
dens de behandeling door de al
gemene vergadering van een door
secretaris-generaal Oe Thant in
gediend rapport over West-
Nieuw-Guinea, merkte voorts op
dat ook Oe Thant zelf „verplicht
is te helpen bij de voorbereiding'
van de volksstemming".
„Wanneer deze volksstemming
eenmaal is gehouden, zullen wij
ons erover kunnen verheugen dat
een moeilijk vraagstuk op prak
tische wijze werd opgelost. De
Verenigde Naties zullen dan eens
te meer hebben bewezen dat zij,
indien alle betrokken partijen in
goed vertrouwen samenwerken,
de idealen en vereisten, waarvan
in het handvest sprake is, kunnen
verwezenlijken", aldus mr. Schür-
mann.
De Nederlandse vertegenwoor
diger vervolgde: „Het tijdelijke
gezagsorgaan der V. N., dat in de
oveigangstijd het bestuur over
Westelijk Nieuw-Guinea heeft
gevoerd, is met grote snelheid en
op bekwame wijze opgezet en het
heeft zich van zijn moeilijke taak
met tact en bekwaamheid gekwe
ten.
Op de algemene vergadering
rust thans de verplichting te ver
zekeren dat de Papoea's in staat
zullen zijn hun eigen staatkundi
ge toekomst te bepalen en dat zij
in het genot zullen worden ge
steld van de rechten, die hun in
de overdrachtsovereenkomst wer
den toegekend".
De permanente Indonesische
vertegenwoordiger bij de Ver
enigde Naties, Lambertus Palar,
verklaarde dat deze overeen
komst „bij een voortgezette nau
we samenwerking van alle be
trokken partijen op een voor
alle betrokken partijen op een
voor allen bevredigende wijze kan
worden uitgevoerd".
De toespraak van Palar bevatte
in hoofdzaak dankbetuigingen
aan het adres der Verenigde Na
ties, Nederland en andere landen,
die betrokken zijn geweest bij de
overdracht van Westelijk Nieuw-
Guinea aan Indonesië. Hij uitte
zijn „welgemeende waardering
voor en dank aan Nederland voor
de door dit land verleende op
rechte samenwerking".
Palar besloot'. „Ook de betrek
kingen tussen Indonesië en de
Verenigde Naties zijn, als gevolg
van het tijdelijke bewind, dat de
volkerenorganisatie over West-
Nieuw-Guinea heeft gevoerd,
veel nauwer geworden".
Op elf mijl ten noorden van
Schiermonnikoog zijn woensdag
morgen het Poolse schip „Snia-
decki" en het Spaanse schip „Fi-
namar" met elkaar in aanvaring
gekomen.
Het Poolse (regerings)-schip
meet 5864 b.r.t. Het Spaanse vaar
tuig is een kustvaarder van 689
b.r.t. van de rederij Naviera Vas-
co Catalana S.A., Bilbao.
De aanvaring zou, in zeer dichte
mist zijn gebeurd. De aanvaring
vond plaats in het Huibert Gat,
vijf mijl ten noordoosten van
Schiermonnikoog.
Het Poolse schip meldde om
streeks tien uur, dat het verder
geen hulp nodig had.
Het Spaanse schip „Finamar"
is door de sleepboot „Wotan" van
rederij Bugsier uit Hamburg op
sleeptouw genomen naar Bor-
kum.
manningsleden zijn aan boord
gebleven van de kustvaarder,
waarvan de machinekamer na de
aanvaring onder water gelopen
zou zijn.
Het Poolse vrachtschip heeft
bij de aanvaring slechts lichte
schade opgelopen en heeft zijn
reis naar Hamburg voortgezet.
(Advertentie.)
RÉD
RAHD
■m
Be Russen hebben het Ameri
kaanse militaire konvooi, dat 41
uur lang bij de controlepost Ma-
riënborn werd tegengehouden,
woensdagochtend om 02.14 uur
doorgelaten.
Een Amerikaanse woordvoer
der deelde mee dat het konvooi
werd doorgelaten na een controle
van slechts zeven minuten. De
Russische pantserwagens, die
maandagochtend de weg vóór en
achter het konvooi blokkeerden
nadat de Amerikanen hadden ge
tracht hun weg te vervolgen,
trokken zich terug en het konvooi
zette zijn maandagochtend onder
broken reis naar Berlijn voort.
De Amerikaanse woordvoerder
verklaarde dat de militairen wer
den doorgelaten zonder dat zij
hadden toegegeven aan de Rus
sische eisen. Zij waren niet uit
gestapt voor een telling en had
den ook de achterkleppen van
hun voertuigen niet naar beneden
gelaten om de telling te verge
makkelijken. De controle was
verricht in overeenstemming met
de „vastgestelde geallieerde pro
cedure, zoals deze op 29 oktober
ter kennis van de Sowjets was
gebracht".
Door de vrijlating van het kon
vooi, dat twaalf voertuigen en 44
personen omvatte, verminderde
de spanning in Washington, maar
Amerikaanse functionarissen ver
klaarden dat, hoewel de onmid
dellijke crisis was geëindigd, de
mening blijft bestaan dat de Rus
sen met het tegenhouden van
konvooien een gevaarlijke weg
zijn ingeslagen.
In kringen van het Witte Huis
zei men dat president Kennedy
de inbreuk der Sowjets op het
Westelijke recht van vrije toe
gang tot Berlijn steeds ernsti
ger gaat opnemen.
Een tweede Amerikaans leger-
konvooi, bestaande uit vier voer
tuigen met 56 militairen, passeer
de woensdagochtend het contrö-
lepunt Mariënborn. Aangezien
hier meer dan tien militairen per
wagen werden vervoerd, lieten zii
zich tellen door dé Sowjetrussi-
sche officieren. Dit konvooi was
dinsdag in Helmstedt aangeko
men en heeft moeten wachten op
het eerste konvooi, dat door de
Russen werd tegengehouden.
Russische beschuldiging
MOEILIJKHEDEN BIJ
MARIËNBORN VOOR
OP GEZET PLAN VAN
AMERIKANEN
Een Russische militaire woord
voerder in Oost-Duitsland heeft
gezegd dat de „gebeurtenissen"
op de grote verkeersweg van
West-Duitsland naar Berlijn door
de Amerikaanse militaire auto
riteiten „kunstmatig" teweegge
bracht zijn, „op grond van een
of andere vreemde overweging".
Dit is de eerste keer dat van
Russische zijde in Oost-Duits-
Iand od de incidenten op de ver
keersweg van Helmstedt haar
Berlijn commentaar is gegeven.
De Russische woordvoerder
verwijt de commandant van de
Amerikaanse colonne, die deze
week 41 uur is opgehouden, sterk
van de geldende regeling voor de
doortocht van Amerikaanse mi
litaire voertuigen te zijn afge
weken. De Engelse en Franse
voertuigcolonnes die dinsdag
avond, in tegenstelling tot het
maandag tegengehouden Ame
rikaanse transport, werden door.
gelaten, hadden de Russische
controle kunnen passeren, om
dat de betrokken militairen zich
wel aan een controle hadden on
derworpen, aldus de Russische
verklaring.
Tenslotte wordt gezegd, dat
gistermorgen de militairen van
een nieuwe Amerikaanse colonne
zich bij de controlepost Mariën
born wel aan de contrölebepalin.
gen hebben gehouden waarna
deze colonne haar weg kon ver
volgen.
de overheid zich bewust moeten
blijven van de noodzaak „maat"
te houden. Dit geldt, aldus de
S. E. R., temeer omdat niet ver
wacht mag worden dat de span
ning op de arbeidsmarkt op zeer
korte termijn zal verdwijnen.
Het valt niet te ontkennen,
dat de noodzaak om over te gaan
tot een „betrekkelijk forse"
loonsverhoging, een zeker ge
vaar inhoudt van het ontstaan
van conjuncturele en wellicht
ook van structurele ontsporin
gen. Naar de mening van de
S. E. R. dient de bereidheid aan
wezig te zijn om, indien blijkt
dat men met de loonsverhoging
te ver is gegaan, maatregelen te
nemen die tot rederessering van
de ontstane ongewenste situatie
leiden.
Naar het oordeel van de raad
is het realistisch ervan uit te
gaan, dat een belangrijke ver
hoging van het effectieve loon
peil, die de trendmatige stijging
van de arbeidsproduktiviteit
overtreft, in een aantal bedrijfs
takken prijsaanpassing onver
mijdelijk zal maken. Een zekere
mate van versoepeling van het
prijsbeleid lijkt de S. E. R., onder
deze omstandigheden, aange
wezen. „Evenals op het gebied
van de lonen zal ook op het ge
bied van de prijzen een aanslui
ten aan de realiteit van de eco
nomische verhoudingen moeten
worden aanvaard", aldus de S.
E.R.
Aanpassing aan het
buitenland
Over de ernstige overspanning
op de arbeidsmarkt zegt de raad
o.m., dat een van de oorzaken
gelegen kan zijn in het feit dat
ook thans nog een onvoldoende
aanpassing van de Nederlnadse
prijs- en kostenontwikkeling aan
die in het buitenland ontstaat.
Een verdere aanpassing wordt
noodzakelijk genoemd. „Hierin
kan een economische rechtvaar
diging worden gevonden voor het
in 1964 toelaten van een loon
kostenstijging, die uitgaat boven
die welke in de macro-econo
mische ramingen is veronder-'
steld". Een dergelijke aanpassing
zal dan kunnen bijdragen, aldus
de S. E. R.. tot een vermindering
van de zuigkracht van de buiten,
landse vraag en langs die weg
■tot een ontspanning van de ar
beidsmarkt.
Verlenging vakantie
Ten aanzien van de verlenging
van de vakantieduur zegt het
rapport o.m. dat deze „prikkel
tot vergroting van de bedrijfs
investeringen" een belangrijke
terugslag op de betalingsbalans
zal hebben. Een aldus teweeg
geroepen tekort op de betalings
balans zal, naar het oordeel van
de S. E. R., geen duurzaam ka
rakter kunnen dragen. In het
rapport wordt voorts gesteld, dat
voorkomen moet worden dat van
de stimulering van het overwerk
een averechts effect uitgaat,
doordat een stimulering van
overwerk een vermindering van
de normale arbeidsprestatie tot
gevolg heeft.
Een minderheid in de raad acht
een nader onderzoek naar de mo
gelijkheden van de beperkte on
dernemingsgewijze differentiatie
en de garantie van een mini
muminkomen noodzakelijk. De
minderheid acht het voorts on
gewenst, dat van de mogelijkheid
van een uitbreiding van de va
kantierechten gebruik wordt ge
maakt. aangezien „uitbreiding
niet anders dan een averechtse
invloed op de spanningen op de
arbeidsmarkt kan doen gelden".
Naar de mening van deze min
derheid is het vanzelfsprekend
dat een loonsverhoging van tien
procent niet ten volle een reëel
karakter kan dragen De min
derheid zegt voorts, dat er tegen
most worden gewaakt dat van
het bouwbeleid een averechtse
invloed op de spanningen op de
arbeidsmarkt zal uitgaan. Leden
van de minderheid betreuren het
dat in de stichting geen overeen
stemming is bereikt over de
wenseliikheid van een redeliike
huurverhoging. „Een aanpas
sing van het loonniveau zonder
overeenkomstige verhoging van
dp toegelaten huurmaxima zal
do discrepantie tussen deze ma-
x'ma en de kostpriishuur in de
n'pnwhouw verder toenemen".
Op het Westduitse ministerie
van Buitenlandse Zaken heeft
men verklaard „zeer tevreden"
te zijn over het voorstel van de
commissie der Europese Ge
meenschap (E.E.G.) inzake uni
forme graanprijzen in de ge
meenschap.