ff.
r
J
Drie mijnwerkers bevrijd uit
onderaardse gevangenis
De ontploffingsramp in de Ver. Staten
Regieme-Nco Dinh Diem ten val gebracht
HET WEER
ZON- en MAANSTANDS
En Hij
Frankering bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 01150—2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per
maand ƒ2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
DE VRIJE ZEEUW
ZATERDAG 2 NOVEMBER 1963
19e Jaargang No. 6066
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma F. j. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 et. Kleine Advertenties bil vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
Met een torpedo-achtige holle buis zijn vrijdag drie
mannen ontsnapt uit wat heel wel hun graf had kunnen
worden. De twee meter lange reddingsbom bracht de
laatste overlevenden van het mijnongeluk te Lengede in
Neder-Saksen naar de oppervlakte, nadat ze meer dan
een week hadden moeten doorbrengen in een ruimte
op 79 meter onder de grond. „Gered!" Als een jubel
kreet verspreidde zich dit bericht onder de 3600 inwo
ners van het kleine mijndorp Lengede en de bijna 300
Duitse en buitenlandse journalisten die de wereld van
uit die plaats van iedere fase van de dramatische red
dingsactie op de hoogte hebben gehouden.
hogedrukcabine af, waarna zij
hun redders omhelsden. Op het
korte stukje naar de Rode Kruis-
tent moesten zij steeds weer
handen schudden. Zij liepen wat
onzeker, maar zagen er overi
gens goed uit In de tent wacht
ten hun vrouwen hen op.
„Ik ben er zeker van dat het
lange verblijf onder hoge atmos
ferische druk bij een tempera
tuur van tien tot elf graden geen
nadelige gevolgen voor de ge
zondheid van de patiënten zal
hebben", zo verklaarde dr. Hart-
mann later op een persconferen
tie., Binnen twee of drie dagen
kunnen zij het ziekenhuis weer
V.N.-COMMISS-IE OVER
KERNSTOPAKKOORD
De politieke commissie van de
Algemene Vergadering der V.N.
heeft donderdag met 97 stemmen
tegen één Albanië bij drie
onthoudingen Frankrijk, Cuba
en Centraal Afrikaanse rapu-
bliek een ontwerp-resolutie
aanvaard, waarin op alle lid
staten een beroep wordt gedaan,
het gedeeltelijke kernstopak-
koord te onderschrijven en het
„naar letter en geest" te eerbie
digen.
In het voorstel dat door de
V. S., de Sowjet-Unie en de an
dere 15 deelnemers aan het ont-
wapeningsoverleg te Genève was
ingediend, wordt de Geneefse
conferentie uitgenodigd haar be
sprekingen om tot een volledig
staken van alle kernproeven te
komen, voort te zetten.
Een ontploffing, die zich don
derdagavond j.l. in de Ameri
kaanse stad Indianapolis heeft
voorgedaan in een gebouw waar
een ijsrevue werd opgevoerd,
heeft aan 62 personen het leven
gekost. Er zjjn voorts 385 ernstig
gewonden. Op het tijdstip van de
ramp bevonden zich een zesdui
zend personen in het gebouw.
De ontploffing is het gevolg van
een lek in een gasleiding in een
buffet, dat zich onder de toe-
schouwersgalerijen bevond. Zij
vond drie minuten vóór het ein
de van de voorstelling plaats. De
revue was een kwartier te laat
begonnen. Indien op tijd was be
gonnen zou de ontploffing moge
lijk geen slachtoffers hebben
geëist.
De deelnemers aan de revue
die zich tijdens de ontploffing
op het ijs bevonden zijn wonder
boven wonder ongedeerd geble
ven.
Een gedeelte van het betonnen
gebouw werd door de ontplof
fing vernield. Direct na de ont
ploffing schoten vlammen ter
hoogte van dertig meter om
hoog. Het vuur werd spoedig ge
blust, doch toen deed zich het
gevaar voor van omlaaggekomen
hoogspanningskabels, waardoor
de brandweerlieden de kans lie
pen een elektrische schokdood
te sterven.
De reddingsploegen hadden
moeite met het identificeren van
de zwaar verminkte stoffelijke
resten van de slachtoffers.
Bij een hevige ontploffing tij
dens de opvoering van een ijs-
revue in Indianapolis zijn vol
gens de laatste berichten 62 men
sen om het leven gekomen. Er
zouden honderden gewonden
zijn. Ongeveer 6.000 mensen
hebben de opvoering bijgewoond.
Een gedeelte van het gebouw is
verwoest.
Op de foto zoeken brand
weerlieden tussen de puinhopen
naar slachtoffers.
de drie munwerkers, die, na meer (Tan een week op grote diepte van de buitenwereld waren af
gesloten, zijn gisteren behouden en wei één voor één naar boven gebracht. Van links naar rechts;
Emïl Poblai. Gerhard Hanusch en Fritz Reder
Bijna acht dagen brachten de
mijnwerkers Gerhard Hanusch
(43 jaar) Fritz Leder (26 jaar) en
Emil Pohlay (34 jaar) in de kwel
lende eenzaamheid door van een
mijngalerij, die op die ramp
zalige avond van de 24ste okto
ber, toen een enorme hoeveelheid
water en modder de mijn bin
nenliep. voor het water gespaard
bleef. De galerij liep daar dood,
zodat er een „zak" van samen
geperste lucht ontstond die het
water op een afstand hield.
De eerste die naar boven werd
gebracht was Pohlay, vader van
twee kinderen, die daarvoor was
aangewezen, omdat hij niet
zoals de anderen als deskun
dige werd beschouwd op het ge
bied van het reddingswerk in
de mijnen. Hij verscheen om
12.18 uur aan de oppervlakte in
een ontsnappingscabine die door
een schacht liep die vrijdagmor
gen vroeg door een reusachtige
olieboor was voltooid. Een vrij
williger, die met de cabine naar
de ingesloten mannen was afge
daald, kwam na de redding als
laatste weer behouden boven.
De geredde mannen moesten
nog enkele uren in een hogedruk-
cabine blijven, waarin zij aan de
oppervlakte werden opgevangen
om geleidelijk aan gewend, te
worden aan de normale druk
boven de grond.
Volgens de arts dr. Hartmann
is de toestand waarin de drie ge
redden zich bevinden verrassend
goed. „De ontberingen zijn hen
niet aan te zien", zo zei hij. „Nie
mand zou het voor mogelijk hou
den, dat zij acht dagen op een
diepte van 79 meter hebben ge
leefd."
Tal van mensen zijn nu dicht
bij de schacht samengedromd en
..staren gespannen naar de deur
van de -hogedrukkamer, waarin
zich de drie mijnwerkers en de
mijnbaas, die als vrijwilliger
naar beneden ging, bevinden.
Toen de laatste fase van de
boring donderdagmiddag aan
brak, zaten de mijnwerkers al
zeven dagen opgesloten. De door
braak van de boor in de lucht
zak gebeurde om 03.15 uur, nadat
in totaal 27% uur geboord was.
Toen, nadat de boor de schacht
had voltooid, begonnen de inge
sloten mijnwerkers de modder en
het gesteente, dat met de door
braak naar beneden was geko
men, voor de opening van de
schacht weg te halen. Allen, die
aan het reddingswerk deelnamen,
hadden bij de doorbraak in grote
spanning verkeerd, omdat de
samengeperste lucht in de on
dergrondse ruimte zich met ge
weld een uitweg naar boven zou
zoeken. De schacht bleek echter
van boven zo kundig en snel te
zijn afgesloten, dat een van de
mijningenieurs na afloop trots
kon verklaren, dat „geen liter
lucht" ontsnapt was.
De mijnwerkers kwamen in
deze volgorde naar boven: Emil
Pohlay, Fritz Leder, Gerhard
Hanusch en tenslotte de mijn-
baas Syska. Hanusch had, als
oudste, de leiding van de groep
gehad tijdens het gedwongen
verblijf in de onderaardse ruim
te. Elke tocht naar boven duur
de slechts vijf minuten en de ge
hele operatie was binnen drie
kwartier ten einde.
De geredde mannen zullen na
hun verblijf in de hogedrukka
mer aan een medisch onderzoek
worden onderworpen en daarna
r>ns hun vrouwen kunnen ont
moeten. In de hogedrukkamer
zal hun eerst voorzichtig worden
verteld, dat bij de ramp yeertig drie mannen de trap yan de
van hun kameraden het leven
hebben verloren.
Eén van de mijningenieurs, dr.
Winfried Berghöfer, zei na de
redding dat de mijnwerkers
minder opgewonden en bezorgd
waren dan hier boven".
De directeur van de ijzermijn,
dr. Rudolf Stein, zei dat de
proeftocht van de reddingscabine
met balJast nog het ..langst duur
de: tien minuten. Voor dr. Stein,
die dag en nacht bij het red
dingswerk aanwezig is geweest,
met rubber laarzen aan en een
helm op, was het vrijdag ook in
ander opzicht een merkwaardige
dag. Hij vierde namelijk zijn 53e
verjaardag. Het feestmaal werd
verzorgd door een veldkeuken
van het Rode Kruis, die borden
met bonen en peentjes verstrekte.
De reddingsactie in de mijn
Mathilde is een van de wonder
baarlijkste en meest grootscheep
se geweest, die ooit hebben plaats
gehad. Toen verleden week don
derdag een half miljoen kubieke
meter modder en water uit een
reservoir in de buurt van de
mijn stroomde en zich in de
hoofdschacht stortte, wonnen 79
van de in totaal 129 mijnwerkers
onder de grond op eigen kracht
de wedloop met de dood. Van de
50 nog vermiste mijnwerkers
kwamen er een dag later nog
zeven aan de oppervlakte, die
zich tijdens de ramp in veilig
heid hadden kunnen brengen.
Voor de vrijdag geredde mijn
werkers was het een gelukkig
toeval, dat zij zich in een steile,
doodlopende mijngang bevonden,
waarin zich een luchtzak vorm
de, die het water tot staan
bracht. Zondagmiddag werden
hun klopsignalen voor het eerst
gehoord. Via een smalle schacht,
die enkele uren later werd ge
boord, bleven de reddingsploe
gen de daaropvolgende dagen in
contact met de ingeslotenen,
Grote Duitse en buitenlandse
maatschappijen zonden met de
grootste spoed hun beste des
kundigen en duurste materiaal
naar Lengede. Meer dan twee
honderd mensen, die elkaar nog
nooit hadden gezien, streden zij
aan zij voor het leven van de
drie mannen in de ondergelopen
mijn. En zij schaamden zich niet
voor hun tranen toen ze via een
neergelaten microfoon voor het
eerst de stemmen van de inge
slotenen hoorden. Het boren van
twee brede, parallel lopende
schachten, waarvan er een met
stalen buizen en een mantel van
beton verstevigd werd, leidden
ten slotte de laatste en beslis
sende fase in, die met de redding
van Hanusch, Leder en Pohlay
een.gelukkig einde vond.
De drie geredde mijnwerkers
hebben om 15.40 gistermiddag de
hogedrukkamer verlaten. Toen
zij naar buiten kwamen en voor
het eerst sinds lange tijd weer
het daglicht aanschouwden wer
den ze door de samengestroomde
menigte stormachtig begroet. De
mannen zijn bijna drie uur in de
kamer gebleven. Na anderhalf
uur hadden zij eten en drinken
gekregen en had men hun kran
ten gegeven. Dr. Hartmann zei
toen dat de mannen buitenge
woon opgewekt waren. „Zij floten
en lachten al toen zij naar boven
kwamen. Zij waren niet over
spannen en vertelden heel duide
lijk wat hun overkomen was."
Hun lichamelijke conditie was
„uitstekend".
Lachend en wuivend liepen de
verlaten. In de hogedrukkamer
had dr. Hartmann de drie ge
redden voor het eerst op de hoog
te gebracht van de omvang van
de ramp. De mijnwerkers waren
zeer bewogen met het lot van
hun veertig kameraden, maar
herstelden zich spoedig van de
schok.
Nadat zij in de Rode Kruis-tent
onderzocht waren, werden de
drie mannen, ieder afzonderlijk
in een ziekenauto onder toezicht
van een arts, naar het ziekenhuis
van Peine gebracht.
In de avond werden ongeveer
honderd journalisten en fotogra
fen bij, de drie geredden in het
ziekenhuis toegelaten. De mijn
werkers weigerden echter iets te
zeggen over de acht dagen die
zij onder de grond hebben moe
ten doorbrengen.
Gerhard Hanusch, de oudste
van de drie, verklaarde „natuur
lijk" weer in de mijn te zullen
gaan werken.
Maandag a.s. zal in Lengede
een herdenkingsdienst worden
gehouden voor de veertig slacht
offers. Van geen hunner zijn de
stoffelijke resten tot op heden
geborgen.
RUSSISCH
RUIMTEVAARTUIG
GELANCEERD
De Sowjet-Unie heeft vrijdag
een nieuw ruimtevaartuig ge
lanceerd, de „Polyot 1" Eer
ste Vlucht"), dat in alle richtin
gen wendbaar is. Dit is gemeld
door radio-Moskou.
De naam van het ruimtevaar
tuig blijkt ten. rechte „Polyot" te
zijn. Het kan in horizontale en
verticale richting van zijn koers
afwijken. De lancering van dit
wendbare ruimtevoertuig heeft
o.m. ten doel bij te dragen aan
de oplossing van het vraagstuk
der bestudering van ruimtevoer
tuigen tijdens hun vlucht, met
het doel ze naar bepaalde gebie
den te kunnen sturen voor het
verkrijgen van wetenschappe
lijke gegevens, die nodig zijn
voor de bestudering van de
ruimte.
De wetenschappelijke instru
menten aan boord van de „Po
lyot 1" werken normaal.
De Algerijns-Marokkaanse
wapenstilstand
De prefect van de Algerijnse
provincie Saoera Ahmed Del-
loelli, heeft in Colomb Bechar
gezegd dat de w -enstilstands-
overeenkomsi i Bamako
slechts waarde kan hebben als
de Marokkaanse troepen zich van
Algerijns grondgebied terug
trekken.
Djelloeli verklaarde dat het
nieuws over de wapenstilstand
door de bevolking van zijn pro
vincie „goed ontvangen" was.
(Adv.)
lilllllllllllllllllllEIIIIIIIIIII!l!llllllll!lllll!llllll|lllllll||l||||||!l|||||||!l!|illll||||||||!|||||||||||!lllll|
(Jezus) zeide:
Indien iemand achter Mij
wil komen, die verloochene
zichzelf en neme zijn kruis
op en volge Mij. Want
ieder, die zijn leven zal wil
len behouden, die zal het
verliezen; maar ieder die
zijn leven verliezen zal om
Mijnentwil en om des evan-
gelie's wil, die zal het be
houden. Want wat baat het
een mens de gehele wereld
te winnen en aan zijn ziel
schade te lijden? Want wat
zou een mens kunnen geven
in ruil voor zijn leven?
Want wie zich voor Mij en
voor Mijn woorden schaamt
in dit overspelig en zondig
geslacht, de Zoon des men
sen zal zich ook voor hem
schamen, wanneer Hij komt
in de heerlijkheid zijns
Vaders, met de heilige en
gelen. Mare. 8 34/38.
Inzending van de Volle
Evangelie Zakenlieden, afd.
Zeeland.
Il[!ill!lillitllllllllil!llil[ilillllf|[!lilllll!llll!llllllllll[|l!lillllllllll!illllllllilllllllill)llllililllliliï
AMERIKA ZENDT TROEPEN NAAR
ZUID-VIETNAM
Generaal Doeong van Minh. „de grote" en een groep
Zuidvietnamese militaire leiders zijn vrijdag in opstand
gekomen tegen de regering van de Rooms-Katholieke
president Ngo Dinh Diem. Zij beweren de hoofdstad in
handen te hebben en alle Boeddhisten, onderwijzers en
studenten uit gevangenschap te hebben bevrijd. Er wa
ren onbevestigde geruchten dat de president zich had
overgegeven en aan boord van een marinevaartuig was
gevlucht.
DIT BLAD BEVAT
•28 PAGINA'S
Een woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken in Washington
zei dat de Verenigde Staten niet
betrokken zijn bij de opstand en
er van te voren niets van gewe
ten hebben.
In officiële kringen in Wash
ington zei men echter dat presi
dent Ngo Dinh Diem en zijn
broer Ngo Dinh Nhoe blijkbaar
niet zijn afgetreden.
Uit Saigon wordt gemeld dat
er vrijdag na middernacht in
totaal 5000 militairen in Saigon
waren. De opstandelingen zou
den de generale staf, het radio
station, de wapenopslagplaats,
het politiebureau in het centrum
en een deel van de voorstad
Cholon bezet hebben, de rege
ringsgetrouwe strijdkrachten be
zetten het centrum van de hoofd,
stad en de kazerne van de lijf
wacht van de president.
BEWOLKT
Het K.N.M.I. deelt mede:
Boven de Golf van Biskaje
handhaaft zich een depressie,
terwijl de luchtdruk hoog blijft
boven Rusland. Randstoringen
van de depressie trekken van
Frankrijk naar Engeland en
Schotland.
In ons land brengen deze sto-
ringen af en toe enige regen,
terwijl na het passeren van een
randstoring er ook plaatselijke
opklaringen verwacht mogen
worden.
De wind blijft zwak tot ma
tig, uit richtingen tussen zuid
oost en zuidwest. Daarbij komt
er weinig verandering in de
middagtemperaturen.
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Nov.
2
7.35
17.12
18.10
8.22
3
7.36
17.10
18.46
9.49
4
7.38
17.08
19.30
11.11
5
7.40
17.06
20.25
12.22
Medegedeeld door het K.N.M.I.,
gelden tot hedenavond:
Tijdelijk wat regen
Veranderlijke bewolking met
tijdelijk enige regen, later ook
enkele opklaringen. Zwakke tot
matige zuidelijke wind. Weinig
verandering in temperatuur,
Om half twaalf vrijdagavond
werd geen schieten meer ge
hoord.
De radio van de opstandelin
gen maakte bekend dat de mi
nister van Financiën, Ngoeyen
Loeong, de minister van Binnen
landse Zaken Bhoei van Loeong
en de minister van Plattelands
zaken Tran Le Qoeong zich aan
hun kant hebben geschaard,
evenals de commandanten van
de luchtmacht, de burgerwacht,
de speciale parachutistentroepen
en de chef van politie. Later
maakten zij bekend dat twee an
dere ministers, die van Defensie,
Ngoeyen Dink Thoean, en van
Economische Zaken, Hoang I<hac
Thanh, zich eveneens bij hen
hebben gevoegd. Kringen rond
de president spreken dit echter
tegen en zeggen dat de opstan
delingen te gering in aantal zijn
om met succes een aanval op
het paleis van de president te
doen.
Een correspondent van een
Amerikaanse radio-omroep meld
de uit Saigon dat vliegtuigen
van de Zuidvietnamese lucht
ZATERDAG 2 NOVEMBER
v.m.
n.m.
Breskens
1.57
2.07
Terneuzen
2.32
2.42
Hansweert
3.12
3.22
Walsoorden
3.22
3.32
ZONDAG
3 NOVEMBER
v.m.
n.m.
Breskens
2.36
2.51
Terneuzen
3.11
3.26
Hansweert
3.51
4.06
Walsoorden
4.01
4.16
MAANDAG 4 NOVEMBER
■uru 'ui'a
Breskens
3.15
3.34
Terneuzen
3.50
4.09
Hansweert
4.30
4.49
Walsoorden
4.40
4.59
macht het paleis van de presi
dent hebben beschoten en dat op
verscheidene plaatsen in de stad
wordt gevochten. Hij zei dat de
toestand verward is en dat nie
mand precies weet wie aan wel
ke kant staat. De Amerikaanse
ambassadeur in Saigon, Henry
Cabot Lodge, heeft alle Ameri
kaanse personeelsleden bevolen
binnenshuis te blijven. In Saigon
is een uitgaansverbod van acht
uur 's avonds tot zeven uur in de
ochtend ingesteld. Bijeenkomsten
zijn verboden.
In Washington riep president
Kennedy zijn militaire en diplo
matieke adviseurs bijeen om de
staatsgreep te bespreken. Aan
Amerikaanse strijdkrachten
werd opdracht gegeven zich naar
het land te begeven om de Ame
rikaanse burgers in Zuid-Viet-
nam te beschermen. Een woord
voerder van het ministerie van
Defensie zei (net nadruk dat dit
slechts een voorzorgsmaatregel,
is en in geen geval betekent dat
Amerikaanse soldaten aan de
strijd zullen deelnemen. Er werd
niet gezegd welke strijdkrachten
het zijn, maar men meent dat
dit onderdelen zijn van de zeven
de vloot in de Chinese Zee en
eenheden van de luchtmachtaf
delingen op de Philippijnen en in
Okinawa. Het Amerikaanse mi.
nisterie vertrouwt slechts de be
richtgeving van zijn ambassade
in Saigon.
De 40-jarige generaal Minh
„de grote" riep de bevolking op
met het leger samen te werken
om communistische pogingen om
misbruik van de toestand te ma
ken te verijdelen. Hij zei dat
Zuid-Vietnam negen jaar onder
het „verrotte en nepotistische
regiem" heeft geleden. Zijn co
mité heeft geen politieke ambi
ties, zei hij. Daarvóór was in een
radio-uitzending gezegd dat de
strijdkrachten de macht in han
den hadden genomen omdat er
aanwijzingen waren dat presi
dent Diem van plan was met bet
communistische Noord-Vietnam
tot een vergelijk te komen, en
wegens de behandeling van de
Boeddhisten en studenten door
de regering. Verscheidene leger
commandanten hebben hun steun
aan de staatsgreep toegezegd,
aldus de radio. Er werd een lijst
met namen van 14 generaals en
12 kolonels voorgelezen, die leden
van het „Comité van generaals"
zouden zijn.
De staatsgreep kwam na een
al langer dan twee maanden
sluimerende crisis. De Boeddhis-
(Adv.)
tische meerderheid vart Zuid-
Vietnam beschuldigde president
Diem ervan, hen te vervolgen.
Hij stond onder sterke Ameri
kaanse druk, waaronder econo
mische maatregelen, om hem
tot een andere koers te bewegen.
De gevechten tegen de commu
nistische guerillastrijders zijn
eveneens heviger geworden.
Radio-Saigon beweert dat S5
procent van de strijdkrachten
achter de opstandelingen staat
en dat de luchtmacht zich even
eens tegen de regering heeft ge
keerd.
De opstand van vrijdag is de
tweede in twee jaar tegen de
acht jaar oude regering van
Ngo Dinh Diem. In 1960 bele
gerden parachutisten zijn paleis
een dag lang, tot getrouwe troe
pen te hulp kwamen. In februa-
rie 1962 bombardeerden twee ge
vechtsvliegtuigen het paleis. De
broer van de president, Ngo Dinh
Nhoe, had onlangs al gewaar
schuwd dat een staatsgreep „on
vermijdelijk" bleek.
Het Amerikaanse ministerie
van Landsverdediging heeft mee
gedeeld dat bepaalde afdelingen
der Amerikaanse strijdkrachten
opdracht hebben gekregen zich
naar Zuid-Vietnam te begeven,
teneinde aldaar, indien noodza
kelijk, de levens van Ameri
kaanse onderdanen te bescher
men.
Het ministerie verklaarde nog
dat hier uitsluitend van een
voorzorgsmaatregel sprake is.
Een woordvoerder van het
ministerie heeft er de nadruk op
gelegd dat dit niet betekende dat
Amerikaanse troepen aan de
strijd in Zuid-Vietnam zouden
gaan deelnemen.
De woordvoerder wilde niet
zeggen welke onderdelen der
Amerikanse strijdkrachten naar
Zuid-Vietnam zulen gaan. Men
wijst er echter te Washington op
dat de Amerikaanse zevende
vloot zich in de Zuid-Chinese
Zee bevindt. Voorts heeft de
transportvloot der Amerikaanse
luchtmacht bases in de Philippij
nen en op het eiland Okinawa.
