Binnenlandse veiligheidsdienst
kan telefoongesprekken afluisteren
Conservatieven bang
voor algemene verkiezingen
Het Marokkaans-Algerijns conflict
l"3WnTm.
Rusland gaat Cuba
op grote schaal helpen
geef mij maar
Westelijk overleg
voorafgaande aan kernstop-
verdrag onvoldoende
VRIJDAG 25 OKTOBER 1963
19e Jaargang No. 6059
Bij directe bedreiging van de veiligheid van de staat
VRAGEN VAN DE HEER
VONDELING OVER DE
WERKWIJZE VAN DE
B, V. D.
vruchtenyoghurt
HET WEER
WFFRRERïCHT
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
Opgewonden debat
Vragen van de heer
Vondeling
ALGERIJNSE AANVAL
OP HASSI BEIDA DOOR
MAROKKANEN
AFGESLAGEN
Frankrijk over Home
Indonesische strijdkrachten
namen deel aan inval
op Malesisch grondgebied
FranKerlng bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur L van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 01150—2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per
maand 2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct
DE VRIJE ZEEUW
•i.i
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum pei
advertentie ƒ2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur
De minister van Binnenlandse
Zaken deelde gistermiddag in de
openbare commissievergadering
van Binnenlandse Zaken uit de
Tweede Kamer mede, dat de
Binnenlandse Veiligheidsdienst
in uitzonderlijke gevallen bij
directe bedreiging van de veilig
heid van de staat telefoonge
sprekken kan afluisteren. Er zijn
echter afdoende waarborgen, al
dus minister Toxopeus, dat de
zeer nauwe grenzen van de in
structies dienaangaande niet wor-
den overschreden. De gegevens
daaromtrent zijn ter beschikking
(Adv.)
VV 638
Het rustige herfstweer
duurt voort
Een krachtige gordel van hoge
luchtdruk strekt zich van Enge
land naar Polen uit en veroor
zaakt in een groot deel van het
Europese vasteland rustig en
droog najaarsweer.
Boven het oostelijk deel van
ons land kwam daarbij een zwak
frontensysteem nagenoeg tot stil
stand. hetgeen aanleiding gaf
tot mistvelden, die plaatselijk een
zicht van minder dan 100 meter
toelieten.
Ir; het westen kwamen enkele
opklaringen voor tijdens welke
de temperatuur op enkele plaat
sen opliep tot 16 graden.
Het laat zich aanzien, dat de
misttoestand in de oostèlijke pro
vincies geleidelijk beter wordt,
maar er wel op vele plaatsen
laaghangende bewolking over
blijft. Overigens ondergaat het
weerbeeld geen belangrijke ver
anderingen.
medegedeeld door het K. N. M. I.,
geldig tot hedenavond.
Rustig herfstweer
Droog en nevelig weer met veel
bewolking, maar ook enkele
plaatselijke opklaringen,
In de ochtend, voornamelijk in
de oostelijke helft van ons land,
nog hier en daar mist.
Weinig wind en middagtempe-
raturen van 13 tot 16 graden.
VRIJDAG 25 OKTOBER
v.m. n.m
Breskens 6.18 6.55
Terneuzen 6.53 7.30
Hansweert 7.33 8.10
Walsoorden 7.43 8.20
ZATERDAG 26 OKTOBER
v.m. n.m.
Breskens 7-18 8.04
Terneuzen 7.53 8.39
Hansweert 8.33 9.19
Walsoorden 8.43 9.29
van de Tweede Kamer-commis
sie voor de B. V.D. (de leiders
van de vijf grote fracties).
Aanleiding tot deze mede
deling was een, vooral van com
munistische zijde gevoerd opge
wonden debat over de gedragin
gen of vermeende gedragingen
van de B. V. D.
De minister deelde mede, dat
de heer Vondeling (P. v. d. A.)
vragen heeft ingediend over de
werkwijze van de B. V. D.
Hij ging akkoord met een zeer
spoedig bijeen roepen van de
vaste commissie voor de B. V. D.
uit de Tweede Kamer, teneinde
te onderzoeken of er reden is
vöor de publieke ongerustheid
over het afluisteren van tele
foons en andere aspecten die de
B. V. D. raken.
Deze bijeenkomst van de vaste
commissie, die naar de heer
Vondeling zeide, dit jaar vier of
vijf klachten over de B. V. D.
heeft behandeld, werd toegejuicht
door de sprekers van de C. H. U.
de A. R., de K. V. P. en V. V. D.
De heer Bruggeman (P.S.P.)
bleek van mening, dat, indien
men een binnenlandse veilig
heidsdienst aanvaardt, men ook
moet aanvaarden dat een derge
lijke dienst over gaat tot het af
luisteren van telefoongesprek
ken en het openen van brieven.
De communistische afgevaar
digde. de heer Bakker, sprak
over een verstikkende invloed,
die van de B. V. D. uitgaat in het
dagelijks leven door middel van
rapportage, intimidatie en, naar
hij meende, chantage. Dit woord
chantage" werd, omdat het hier
een strafbaar feit betreft, door
de voorzitster, mevrouw Stoffels
van Haaften, geschrapt.
De heer Bakker noemde geen
namen maar gaf een aantal fei
ten, die naar zijn mening er op
wijzen, dat mensen worden ge
dwongen voor de B. V. D. te gaan
spioneren in afdelingen van de
communistische partij. Indien ze
dit niet zouden doen, dan zouden
zij of hun familieleden hierdoor
moeilijkheden gaan ondervinden.
Hij zei, dat dit politiek wel niet
veel te betekenen heeft, maar
dat hier wel de vrijheid van spre
ken en denken in het geding is.
De heer Bakker zeide gevallen
te kennen, waarbij aan tiental
len mensen grote sommen ziin
geboden om gegevens voor de
B. V. D. te verzamelen. De partij
functionarissen van de C. P. N.
TWEE GEWONDEN BIJ
GASONTPLOFFING
Op een zolderverdieping van een
woonhuis aan de Kinkerstraat
ter hoogte van de Lootstraat in
Amsterdam is woensdagmiddag
een butagasfles geëxplodeerd,
waarbij twee mensen werden ge
wond. Door de ontploffing werd
een groot gedeelte van de muren
en het dak vernield.
Foto boven De gevel helt naar
de straatzijde over. De schoor
stenen zijn geheel van dak ver
dwenen.
Foto onder Het puin belandde
op een lager gelegen verdieping.
hebben last van glurende buren,
zo zei hij.
Naar aanleiding van de be
weringen van de heren Bakker
en Bruggeman over invloed van
de B.V.D. bij benoemingen in
overheidsfuncties, zei minister
Toxopeus, dat voor het aanstel
len van overheidsfunctionarissen
de betrokken ministers of colle
ges verantwoordelijk zijn.
De fractieleider in de Tweede
Kamer van de P. v. d. A., prof. dr.
ir. A. Vondeling, zal volgende
week dinsdag de navolgende vra
gen over de B.V.D. stellen aan
de minister-president, en de mi
nisters van Binnenlandse Zaken,
van Justitie en van Verkeer en
Waterstaat:
1. Wat zijn de geldende regelen
voor het waarborgen van het
brief- en telefoongeheim?
2. Is het mogelijk telefoonge
sprekken af te luisteren zon
der toestemming of mede
werking van de P. T. T.?
3. In welke gevallen kan of moet
de P. T. T. medewerking geven
(Adv.)
om telefoongesprekken af te
kunnen luisteren?
Wie moet of moeten de toe
stemming daartoe geven?
Kan de regering mededelen in
hoeveel gevallen toestemming
is gegeven tot het meeluiste
ren in de laatste jaren, bij
voorbeeld sinds 1959?
Bij hoeveel abonnee's kan op
dit moment worden meege
luisterd en tot welke groepen
van gevallen (criminaliteit,
staatsveiligheid)] behoren
deze?
WILSON OVER HOME
Okt
25
26
27
28
29
30
ZON
op onder
MAAN
op onder
7.20
7.22
7.24
7.26
7.27
7.29
31 7.31
17.27
17.25
17.23
17.21
17.19
17.18
17.16
14.38
15.15
15.45
16.10
16.34
16.55
17.18
22.55
~a05
1.20
2.40
4.02
5.27
Naar de Marokkaanse minister
van Voorlichting, Bouteleb, don
derdag heeft meegedeeld, is de
aanval die Algerijnse infanterie
ter sterkte van ongeveer 600 man
in de nacht van woensdag op
donderdag op Hassi Beida heeft
ingezet volledig afgeslagen. De
verliezen, van Marokkaanse zij
de bedroegen een dode en twee
gewonden. Vijfendertig Algerij
nen werden gevangen genomen.
Bovendien werd ongeveer 40 km
ten noorden van Hassi Beida een
groepje AlgerijnOse commando's,
die vermoedelijk opdracht had
den een munitie- en brandstof
opslagplaats in Tagounit te ver
nietigen, gevangen genomen.
Hassi Beida is steviger dan ooit
in Marokkaanse handen, aldus
de minister.
Het Algerijnse persbureau A.
P.S. meldde daarentegen, dat de
Marokkaanse strijdkrachten zich
met zware verliezen en in wan
orde over een afstand van 17 km
hebben teruggetrokken. De ver
liezen onder de Algerijnse strijd
krachten bedroegen slechts ze
ven licht-gewonden, aldus A.P.S.
verder.
De Britse oppositieleider Ha
rold Wilson heeft donderdag in
het Britse Lagerhuis gezegd, dat
de conservatieve regering geen
algemene verkiezing zou hou
den „omdat ze niet durven".
„Ze klampen zich vast en
wachten op betere tijden" zo zei
hij. De Labourleider viel don
derdag tijdens de laatste verga
dering van het zittingsjaar het
regeringsbesluit aan waarbij de
opening vah de nieuwe zitting
veertien dagen is uitgesteld.
Sir Alex Douglas—Home, die
zijn titels woensdag heeft opge
geven om lid te kunnen worden
van het Lagerhuis, nam niet
aan de vergadering deel. Hij
kan de Lagerhuisvergaderingen
niet bijwonen tot hij de verkie
zingen, die op 7 november in
het kiesdistrict Kinross wordt
gehouden, zal hebben gewonnen
Wilson zei donderdag: „Voor
de eerste maal in de moderne
geschiedenis hebben we thans
een premier die geen lid is van
een der beide huizen." Hij noem
de het „pure aanmatiging, ge
heel in tegenstelling tot ons de
mocratische systeem" om al van
te voren- aan te nemen dat de
eerste minister de tussentijdse
verkiezingen in Kinross auto
matisch zou winnen.
Terwijl Wilson in het Lager
huis sprak vond in het Hoger
huis een debat plaats in ver
band met Labouroppositie tegen
het uitstel van de nieuwe zit
ting.
Wilson noemde het ontoelaat
baar dat de zitting moest wor
den uitgesteld „voor het gemak
van een enkeling die, hoewel
premier, geen lid is van één der
beide huizen".
Hij noemde het .duidelijk dat
de conservatieven al voor de
ziekte van MacMillan wisten dat
ze hem kwijt moesten om dan
te beginnen met „de de-stalini-
satie van zijn faam".
Selwyn Lloyd, de nieuwe
voorzitter van het Lagerhuis, die
Wilsons voorstel voor onmiddel
lijke algemene verkiezing be-
Donderdag is te Algiers van
welingelichte zijde vernomen dat
president Ben Bella heeft beslo
ten een speciale afgevaardigde
naar Tunis te zenden, waar deze
zich in verbinding moet stellen
met president Bourguiba. Ben
Bella is hiertoe overgegaan om
dat het Marokkaans-Algerijnse
grensgeschil donderdag, on
danks de bemiddelingspogingen
van tenminste zeven staatshoof
den, nog steeds in een impasse
verkeerde.
Van Algerijnse zijde wordt
vernomen dat de Algerijnse re
gering het voorstel van keizer
Haile Selassi van Ethiopië voor
een bijeenkomst tussen presi
dent Ben Bella en koning Has
san de Tweede van Marokko,
waarbij de keizer als voorzitter
zou optreden, aanvaardbaar ge
acht.
De Marokkaanse minister van
Voorlichtingszaken heeft woens
dag te Marrakesj verklaard dat
ook zijn land instemt met het
voorstel van keizer Haile Selas
si. „Koning Hassan is nog
steeds bereid tot een samen
komst met president Ben Bella,
onverschillig waar of wanneer,"
aldus de minister.
De Marokkaanse legerleiding
schatte de sterkte van de Alge
rijnse strijdkrachten op drie ba
taljons, bewapend met machine
geweren en zware mortieren.
Volgens journalisten hebben
vijf- tot zesduizend Marokkaan
se militairen zich ingegraven op
het hooggelegen gebied dat uit
ziet op de twee oasen.
Woensdagavond omstreeks 7
uur werden de oasen van Hassi
Beida en Tinjoeb met regelma
tige tussenpozen bestookt met
hevig Algerijns mortiervuur. De
bronnen zijn waarschijnlijk on
bruikbaar geworden.
Het was onmogelijk een schat
ting te maken omtrent het aan
tal slachtoffers, daar de gehele
dag langs het 45 kilometer brede
front gevechten zijn geleverd.
Aan beide zijden zouden echter
doden en gewonden zijn geval
len.
De Verenigde Arabische Re
publiek slaat met verrassing en
bezorgdheid de door de Marok
kaanse regering tegen haar ge
richte „provocerende" campag
nes gade, zo meldt het gezag
hebbende Egyptische blad „Al
Ahram" donderdag.
Volgens het blad oefent de
Von Brentano:
Dr. Von Brentano, voorzitter
van de Christendemocratische
fractie in de Westduitse Bonds
dag, heeft donderdag in een
lange rede bij de opening van
een parlementair debat over de
vorige week afgelegde rege
ringsverklaring van kanselier
Ludwig Erhard, het overleg tus
sen de westelijke geallieerden
voorafgaande aan het Moskouse
kernstopakkoord „onvoldoende"
genoemd.
Niettemin was het vertrouwen
van West-Duitsland in de Ver
enigde Staten ongeschokt geble
ven. Dr. Von Brentano drong
aan op verbetering van de „po
litieke samenwerking" binnen de
NAVO en het overleg tussen de
bondgenoten.
(Adv.)
antwoordde zei: „We zijn er
klaar voor als het de tijd ervoor
is." Hij zei dat de premier het
beter achtte lid te zijn van het
Lagerhuis als de regering het
parlement in de nieuwe zitting
zou ontmoeten.
Het Gaullistische Franse
weekblad „Candide" noemt de
nieuwe Britse premier, sir Alec
DouglasHome, als „het meest
anti-Frans van alle verantwoor
delijke Britse politici".
Volgens „Candide" leidde
Home „persoonlijk verschillende
geheime onderhandelingen met
de Nederlanders en Belgen die
tot doel hadden binnen de
E. E. G. een verenigd front tegen
Frankrijk in het leven te roe
pen."
In Parijs beschreef hij Frank
rijk eens als „een belemmeren
de en onvruchtbare" last „welke
woorden zelfs de Nederlandse
vertegenwoordiger bij de NAVO
schokten aldus het blad.
Naar aanleiding van Erhards
denkbeeld, dat een commissie
van de oorspronkelijke vier be
zettende mogendheden de
V. S„ de Sowjet-Unie, Engeland
en Frankrijk wordt gevormd
voor een regeling van de kwes
ties Duitsland en Berlijn, zei Von
Brentano, dat de vier-mogend-
hedencontróle van Duitsland
niet moest worden hernieuwd.
Een oplossing van de kwestie-
Duitsland zou slechts mogelijk
zijn als het recht op zelfbeschik
king van geheel Duitsland zou
worden bevestigd. Von Brenta
no waarschuwde tegen „valse il
lusies" aangaande de vooruit
zichten op vermindering van de
internationale spanning. De
voorzichtige contacten met de
Sowjet-Unie zouden moeten
worden voortgezet. Maar alle
goedbedoelde verklaringen zou
den waardeloos zijn als zij niet
door daden vergezeld werden.
Hoewel Von Brentano de po
gingen van de Westduitse rege
ring om de betrekkingen met de
oostelijke landen te verbeteren
toejuichte, betreurde hij het, dat
de overeenkomsten met Polen
Poolse politici er niet van weer
hielden „belachelijke en kwaad
aardige aanvallen" te doen op
de Westduitse politiek. (West-
Duitsland heeft onlangs een
handelsvertegenwoordiging in
Warschau geopend.)
Dr. Von Brentano noemde het
Frans-Duits vriendschapsverdrag
„een oneindig waardevol instru
ment".
Wat de landbouw aangaat zei
Von Brentano, dat de Westduit
se regering niet moet instemmen
met een E. E. G.-overeenkomst
die een aanzienlijke besnoeiing
van de inkomsten van de Duitse
landbouw tot gevolg zou kunnen
hebben. In het bijzonder zou op
dit ogenblik nog niet gesproken
dienen te worden over een ver
laging van de Duitse graanprij
zen. Wanneer men er niet in zou
slagen te komen tot een ge
meenschappelijke landbouwpoli
tiek zou zulks ernstige gevolgen
Egyptische regering geduld
maar is zij in staat de provoca
ties te beantwoorden.
Marokko had sedert het begin
van het Algerijns-Marokkaanse
grensconflict een „verrassende
geestdrift tot vervreemding" aan
de dag gelegd, die niet was te
rijmen met de hechte betrekkin
gen die het land in het verleden
met Egypte had onderhouden.
Caïro steunt Algerië in het
grensconflict, aldus het blad,
omdat dergelijke geschillen niet
moeten worden besproken ten
tijde van binnenlandse moeilijk
heden. Al Ahram doelde hier
mede waarschijnlijk op de bin
nenlandse moeilijkheden in het
Algerijnse berggebied van Ka-
bylië.
DE NIEUWE
STAATSSECRETARIS
VAN O. K. EN W.
Een portret van drs. L. J. M. van
de Laar (K.V.P.), van wie bin
nenkort de benoeming tot staats-
secrtaris van Onderwijs. Kun
sten en Wetenschappen is te ver
wachten.
(Adv.)
A V r-
Voorkom %'»v
t>V;
-«•••••••
Rillerig.? Onptfëttig"?
Vlug:
kunnen hebben voor de verdere
integratie van Europa. Maar de
landbouwvraagstukken overscha
duwen ook de onderhandelingen
van de Kennedy-ronde, die vol
gens Von Brentano de eerste fa
se zullen zijn van de verwerke
lijking van het Atlantische bond
genootschap.
Later in het debat pleitte een
socialistische opositieleider, Erler
voor nauwere betrekkingen tus
sen West-Duitsland en Enge
land. Volgens hem zou Europa
zijn banden met de Verenigde
Staten moeten verstevigen en
uitbreiden. „Zonder Franrijk -is
er geen Europa zonder de Ver
enigde Staten kan er geen Euro
pese veiligheid zijn", aldus Er
ler.
Kanselier Erhard, die het de
bat sloot, pleitte voor toenade
ring van de standpunten van de
meerderheid en die van de op
positie.
Na te hebben gezegd, dat hij
zichzelf niet als een overgangs
kanselier beschouwde, zei Er
hard het te betreuren, dat in het
verleden „het egoïsme van de
groepen" zo vaak tot uiting
kwam. Alle partijen zouden
voortaan meer moeten denken
aan het algemeen belang. Zijn
politiek van „welvaart voor al
len" was erop gericht, de men
sen ertoe te brengen meer ver
antwoordelijkheidsgevoel aan de
dag te leggen.
De regering van Maleisië heeft
donderdag medegedeeld, dat
thans voor de eerste maal posi
tief is vastgesteld, dat Indone
sische strijdkrachten hebben
deelgenomen aan een inval in
grondgebied van Maleisië. Eén
van twee mannen, die vorige
week in een vuurgevecht met
veiligheidstroepen op het Ma
leisië deel van het eiland Seba-
tik werden neergeschoten, is ge
ïdentificeerd als een marinier
ivan de Indonesische marine.
Rusland zal Cuba op ruime
schaal voorzien van materiaal
voor huizenbouw, kleding, schoei
sel en geneesmiddelen als hulp
bij het herstel van de schade die
werd aangericht door de orkaan
„Flora". Ook zullen Russische
deskundigen worden gezonden.
Chroesjtsjov heeft dit aan
Fidel Castro, die hij betitelt als
„waarde kameraad Fidel" mee
gedeeld in een brief.
De verzending van de hulp
goederen zal volgend jaar ge
schieden, maar de slachtoffers in
de verwoeste gebieden worden
reeds dadelijk voorzien van het
nodige voorzover het kan worden
betrokken uit de Russische voor
raden, die reeds op Cuba aan
wezig zijn.