PECTORAAL
HET WEER
Troonrede
van Noorse koning
Prijsbeleid moet worden voortgezet
ZON- en MAANSTANDEN
WEERBERICHT
HOOGWATER
Koninklijk paar
naar Teheran vertrokken
DE ARRESTATIES
IN VENEZUELA
TWEE DODEN BIJ
VLIEGTUIGONGELUK
NOORS SCHIP
GEZONKEN
DE ORKAAN „FLORA"
INCIDENT
IN BERLIJN
OE THANT NEEMT
NEDERLANDS
AANBOD AAN
DE ARRESTATIES
IN BIRMINGHAM
Keizer van Ethiopië
in de Verenigde Staten
Woensdagochtend vroeg is het
Nederlands koninklijk paar met
Prinses Beatrix in een regerings
Friendship van de vliegbasis
Soesterberg vertrokken naar
Teheran voor een staatsbezoek
aan Iran.
Foto: H. M. de Koningin en
Prinses Beatrix begeven zich
aan boord. Prins Bernhard was
reeds eerder aan boord gegaan.
Sinds maandag zijn in Vene
zuela 150 activisten en leiders
van de communistische partij en
de linkse revolutionaire be
weging aangehouden, van wie
63 in Caracas, zo heeft de politie
woensdag bekendgemaakt. Bij
huiszoekingen zijn een grote
hoeveelheid wapens, opruiende
geschriften en technische appa
ratuur in beslag genomen.
De luchtmachtvoorlichtings
dienst deelde gisteren mede, dat
twee leden van de Koninklijke
luchtmacht zijn omgekomen bij
een vliegtuigongeluk, dat zich
's middags heeft voorgedaan
boven West-Duitsland. Er zijn
daar twee Thunderstreaks F 84 F
van het op Eindhoven gestatio
neerde squadron 314 tijdens een
navigatie-oefening met elkaar in
botsing gekomen. De vliegtuigen
en de stoffelijke overschotten van
de piloten zijn gevonden drie km
ten zuidwesten van Horn, in de
omgeving van Detmold.
Het 4.608 ton metende Noorse
vrachtschip „Ronda" is woens
dagmorgen vroeg in de haven
van Le Havre gezonken, na en
kele uren tevoren in de vaar
geul in aanvaring te zijn geweest
met het Amerikaanse vracht
schip „Lucile Bloomfield" (6.103
ton). Na de aanvaring werd de
„Ronda" met zware slagzij ver
der de haven ingesleept, waar
het later is gezonken. De be
manning was reeds van boord
gehaald.
Het Amerikaanse schip liep
slechts lichte schade op en zette
zijn reis naar Antwerpen voort.
Koning Olav van Noorwegen
heeft woensdag in zijn troonrede
bij de opening van het nieuwe
parlementaire jaar gezegd dat
Noorwegen zal blijven streven
naar versterking van de Verenig
de Naties, de samenwerking met
de ontwikkelingslanden zal uit
breiden en zich tegen elke vorm
van rassendiscriminatie zal blij
ven keren. De samenwerking met
het Westen op defensiegebied zal
eveneens worden voortgezet.
Noorwegen zal de huidige mili
taire paraatheid handhaven ter
wijl de militaire diensttijd zal
worden bekort onder plannen op
lange termijn.
Noorwegen zal werken aan het
wegnemen van belemmeringen
voor buitenlandse handel en voor
toenadering tussen de landen
van de Europese vrijhandelszone
en de Europese gemeenschappe
lijke markt, aldus koning Olav.
De Noorse regering zal een
rapport indienen over een alge
mene ouderdomsverzekering en
wetsontwerpen indienen voor een
vakantie van vier weken voor
iedereen, alsmede een systeem
van sociale voorzieningen voor
weduwen, alleenstaande vrouwen
en moeders met kleine kinderen.
Met ingang van 1 januari 1964
zullen de pensioenen worden ver
hoogd.
De regering zal voorts een wets
ontwerp indienen voor de orga
nisatie van door de Staat gelei
de maatschappijen en het aan
deel van de arbeiders in het be
stuur daarvan. Bovendien zullen
besprekingen begonnen worden
over de medezeggenschap van ar-
Volgens onbevestigde berich
ten, die in de hoofdstad van Tri
nidad en Tobago, Port of Spain,
zijn ontvangen, zijn maandag,
toen de orkaan Flora over To
bago trok, een moeder en haar
drie kinderen onder het puin
van hun huis omgekomen. Ver
der zouden nog tenminste vijf
personen door de orkaan "zijn
gedood.
Het ziekenhuis in Scarborough,
de hoofdstad van het eiland To
bago, ligt vol met gewonden. De
elektriciteit op Tobago is uitge
vallen, ongeveer de helft van de
daken van de gebouwen is be
schadigd, ontwortelde palmbo
men versperren de wegen en de
haven ligt vol drijfhout.
Volgens een onofficiële schat
ting zijn in totaal 16 mensen om
het leven gekomen. Van zes van
hen is de dood officieel beves
tigd. Vijf vissers die maandag
avond van een haven op Trini
dad waren uitgevaren, worden
vermist. Men neemt aan dat zij
zijn verdronken.
De orkaan „Flora" is, zoals
verwacht werd, gisternacht op
circa 280 km ten noorden van
Curagao gepasseerd. Hier en
daar op Curagao is wat regen
gevallen. Dinsdagavond stond
er wat meer wind dan normaal,
maar daar is het dan ook bij
gebleven, alle circulerende ver
halen over vroegere orkanen
ten spijt.
Van Amerikaanse zijde in
West-Berlijn is woensdag beves
tigd dat bij de Westberlijnse
enclave Steinstücken maandag
een incident is voorgevallen tus
sen Duitse grenswachters en
Amerikaanse militaire politie.
De Amerikanen hebben hierbij
het werpen met stenen door de
Oostduitsers beantwoordt met
het gooien met traangas- en
rookgranaten.
Het Oostberlijnse persbureau
A. D. N. had dinsdag gesproken
van een „provocatie tegen Oost-
duitse grenspolitie", maar niet
gemeld dat er stenen naar de
Amerikanen waren geworpen.
beiders in het bestuur van par
ticuliere industrieën, aldus
koning Olav.
(Adv.)
RED BAND
Het blauwe busje voor 'n kwartje
Secretaris-generaal Oe Thant
van de Verenigde Naties heeft
het aanbod, dat door Nederland,
Denemarken. Finland, Noorwegen
en Zweden is gedaan om mili
taire eenheden ter beschikking
van de Verenigde Naties te stel
len, aanvaard.
De secretaris-generaal stelcfe
nadrukkelijk vast, dat hieraan de
voorwaarde is verbonden, dat de
betreffende eenheden ter be
schikking van de Ver. Naties zul
len worden gesteld wanneer deze
organisatie hen nodig heeft om
de vrede te handhaven en dat het
aanbod geen financiële gevolgen
voor de Ver. Naties heeft zolang
niet daadwerkelijk van deze een
heden gebruik wordt gemaakt.
Deze voorwaarde lag ook al in
het aanbod van genoemde landen
opgesloten.
Volgens de verklaring van Oe
Thant hebben behalve de vier
Scandinavische landen en Neder
land ook andere landen de Ver.
Naties informeel benaderd om
dergelijke eenheden aan de Vol
kerenorganisatie ter beschikking
te stellen.
De drie mannen, die in Bir
mingham zijn gearresteerd in
verband met de aanslag tegen de
negerkerk op 15 september j.J.,
zullen worden vervolgd wegens
het onwettig in bezit hebben van
dynamiet.
Een van hen, Robert Cham-
bliss, die tijdens het afgelopen
weekeinde werd aangehouden, is
dinsdagavond tegen borgstelling
van 300 dollar voorlopig in vrij
heid gesteld. John Hall, die in
het begin van deze week werd
gearresteerd, zou ook tegen een
zelfde borgstelling zijn voorlopige
vrijheid kunnen krijgen, doch had
dinsdagavond nog geen 300 dol
lar bijeen kunnen krijgen.
Een verzoek van de derde ar
restant, Charles Cagle, om tegen
borgstelling te worden vrijgela
ten, zou gisteren in behandeling
genomen zijn.
Inmiddels heeft de staatspolitie
van Alabama 135 staven dyna
miet gevonden, die in een bos
even buiten Birmingham waren
verborgen.
Ds. Shüttlesworth, een der lei
ders van een integratie-beweging
in Birmingham, heeft tegen vrij
latingen geprotesteerd. Hij werd
zelf enige maanden geleden we
gens „demonstreren zonder ver
gunning" veroordeeld tot een ge
vangenisstraf van 90 dagen, ter
wijl de rechter zijn borgstelling
op 2500 dollar bepaalde. Ds.
Shüttlesworth wees op de wan
verhouding tussen de borgstel
lingen en verklasJcde, dat het
recht tot een aanfluiting is ge
maakt.
Frankering bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswaï
Telefoon 01150—2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs ƒ6,per kwartaal; per
maand f2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
DE VRIJE ZEEUW
DONDERDAG 3 OKTOBER 1963
19e Jaargang No 6040
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
DEZELFDE TEMPERATUREN
Het K.N.M.I. deelt mecte:
Een depressie die over de
Noordzee naar het oosten is ge
trokken lag woensdagavond bo
ven Denemarken. Achter de
depressie om is onstabiele lucht
over ons land gestroomd waarin
flinke buien vielen.
Ook vandaag zal de buien
activiteit nog niet geheel zijn
verdwenen, al is wel een af
neming te verwachten. Van de
Britse eilanden uit beweegt n.l.
een zwakke rug van hoge lucht
druk naar onze omgeving, die
de stabiliteit in de atmosfeer ge
leidelijk zal doen toenemen.
Deze rug wordt weer gevolgd
door een oceaanfront dat dins
dag tot dicht bij Ierland was
doorgedrongen. Het is echter
ZON MAAN
op onder op onder
Okt.
3 6.42 18.15 18.55 6.35
4 6.44 18.13 19.18 8.01
5 6.46 18.11 19.45 9.27
6 6.47 18.08 20.15 10.52
niet waarschijnlijk dat dit front,
het weer vóór de avond bij ons
zal beïnvloeden. Met winden uit
westelijke richtingen blijft lucht
toestromen waarin de tempera
turen ongeveer dezelfde zullen
zijn als woensdag.
medegedeeld door het K.N.M.I.
geldig tot hedenavond.
Dezelfde temperaturen
Enkele opklaringen maar voor
al aanvankelijk ook enkele buien.
Overwegend matige wind uit
westelijke richtingen. Ongeveer
dezelfde temperaturen.
DONDERDAG 3 OKTOBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
VRIJDAG 4
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
1.47
2.22
3.02
3.12
i.m.
1.53
2.28
3.08
3.18
OKTOBER
v.m. n.m.
2.27
3.02
3.42
3.52
zeidehij o.m., dat deze in 1964
wel degelijk groter zal zijn, dan
voorheen, namelijk 30 miljoen
en verhoging van garanties voor
de Int. Herstelbank van 50 tot
70 min.
De premier zeide inzake een
vermoeden van de heer Vonde
ling (P.v.d.A.), dat de ƒ47,5 min
voor E.E.G.-ontwikkelingshulp
niet zouden worden uitgegeven,
dat deze gedachte volstrekt on
juist is.
Inzake de betrekkingen met
Indonesië corrigeerde minister
Marijnen de mening van de heer
Vondeling (P.v.d.A.), dat een
culturele missie daar welkom
zou zijn. Daarvan is niets ge
bleken. De grote economische
groep daarentegen was wel wel
kom.
De situatie in de landbouw be
ziende bleek de premier van
mening, dat het ontwikkelings
fonds inclusief de suppletoir aan
gevraagde 25 min voor 1963, in
het volgend jaar geen extra
fondsen nodig zal hebben.
Over de wens van de heer De
Kort (KVP) om in nood verke
rende boerenbedrijven financieel
verder bij te springen, zeide mi
nister Marijnen, dat de regering
deze niet kan inwilligen. Wel zal
tot snellere uitbetaling van di
verse toeslagen worden overge
gaan terwijl bovendien verho
ging van de toeslag op indus-
triemelk voor het lopende jaar
in overweging is.
Er bestaat thans geen voor
nemen om bij de ontwikkeling
van de prijzen van grond en
huizen in te grijpen. Wel worden
de grondprijzen nauwkeurig ge
volgd.
Na afloop van de rede van de
minister-president ontstond aan
vankelijk tussen de oppositie en
de regeringspartijen verschil van
mening over het tijdstip, waarop
het debat zou worden voortge
zet.
Tenslotte ging de gehele Ka
mer akkoord met een uitstel tot
heden 13.00 uur.
Keizer Haile Selassie van Ethi
opië brengt op h.{ ogenblik een
bezoek aan de Verenigde Sta
ten. We zien hem hier bij zijn
aankomst in Washington, waar
hij begroet werd d~or president
Kennedy en diens echtgenote.
REGERING TOT DE TWEEDE KAMER:
MAATREGELEN ONTVOUWD VOOR
ONTSPANNING OP DE ARBEIDSMARKT
Minister-president Marijnen verklaarde gisteren in
zijn antwoord in de Tweede Kamer tijdens de algemene
beschouwingen dat de minister van Sociale Zaken in
zake de loonpolitieke situatie, vooruitlopende op de
normale procedure van overleg over het in 1964 te voe
ren beleid reeds enige tijd geleden het initiatief heeft
genomen tot informeel overleg met het georganiseerde
bedrijfsleven. Daarbij werd onder ogen gezien welke
maatregelen kunnen worden getroffen om de zwarte
loonvorming gezamenlijk te beteugelen.
Op 28 augustus heeft deze mi
nister, tijdens een gesprek, dat
hij toen met de twee voorzitters
van de Stichting van de Arbeid
en die van de Looncommissie
heeft gehad, erop aangedrongen,
dat men zich aan de zijde van
het bedrijfsleven zou beraden hoe
de kwalijke gevolgen van de
spanningen op de arbeidsmarkt
zouden kunnen worden bestre
den. Daarna hebben nog twee
besprekingen met het bedrijfs
leven plaatsgevonden. De eerste
keer tussen de regering, de zeven
voorzitters van de centrale werk
nemersorganisaties, de centrale
industriële werkgeversbonden,
een vertegenwoordiger van de
middenstandsorganisaties en een
van de landbouworganisaties. De
tweede bespreking werd afgelo
pen maandag tussen de regering
en het voltallige bestuur van de
stichting gehouden.
Bij deze besprekingen bleek
duidelijk, dat alle partijen al
hoewel van werknemerszijde ge
conditioneerd in beginsel de
hand wensen te houden aan de
spelregels van het systeem van
loonvorming. De regering heeft
er' begrip voor, dat met name de
vakbeweging op het standpunt
staat, dat in de huidige omstan
digheden zo spoedig als mogelijk
is een beslissing met betrekking
tot dé loonpolitieke situatie wordt
genomen voor de wens van
het bedrijfsleven in 1964 een
loonstijging door te voeren, die
buiten het kader gaat van de
macro-economische ramingen
voor 1964. Desondanks kan zij op
dit ogenblik, evenmin als in het
overleg van 1.1. maandag met de
Stichting van de Arbeid, over de
omvang van de loonstijging een
uitspraak doen.
Eerst dient immers hierover
het halfjaarlijkse economische
rapport van de S.E.R. te worden
afgewacht. De regering hoopt,
dat dit rapport op korte termijn
zal kunnen worden uitgebracht.
Minister Marijnen zeide voorts,
dat de regering in het bijzonder
bezorgd is over de gezagscrisis,
welke zich in het sociaal-econo
misch leven in verschillend op
zicht, openbaart. De discrepantie,
welke bestaat tussen de rechtens
geldende lonen en de lonen wel
ke in werkelijkheid worden be
taald, ondermijnt het gezag van
de centrale organisaties van
werknemers en ondernemers,
maar ook dat van de centrale
overheid in ernstige mate. Hier
door heeft bovendien de beteke
nis van de C.A.O. als rechtsin
stituut en als sociaal instrument
in belangrijke mate aan beteke
nis ingeboet.
Wat de conjuncturele aspecten
betreft stelt de regering zich op
het standpunt, dat in ieder geval
een situatie van overbesteding
dient te worden voorkomen. De
ervaring van de overbesteding
van 1956/1957 en de daarop ge
volgde pijnlijke aanpassings
maatregelen liggen nog te vers
in het geheugen om de regering
en het verantwoordelijke be
drijfsleven alles in het werk
te doen stellen om een herhaling
daarvan te voorkomen.
Daarnaast acht de regering het
noodzakelijk ook de structurele
ontwikkeling in de beschouwing
te betrekken. In de eerste plaats
moet daarbij worden gesteld, dat
onze concurrentiepositie ten op
zichte van het buitenland niet op
een wijze mag worden beïnvloed,
die structurele schadé aan onze
economie zou toebrengen.
Overspanning op de arbeids
markt kan de groei remmen.
Maatregelen om de spanning op
de arbeidsmarkt te verminderen
zijn ook uit dien hoofde wense
lijk. Het tot stand komen van
voldoende diepte-investeringen
zou zowel de arbeidsmarkt kun
nen ontspannen, alsook de econo
mische groei ten goede komen.
Op grond van structurele en
conjuncturele overwegingen
wenst de regering een krachtige
voortzetting van het prijsbeleid.
Zij is er zich van bewust, dat
een eventuele sterke loonstijging
niet zonder gevolgen voor de
prijsontwikkeling zal kunnen
blijven. Zij wenst echter zowel ter
bescherming van de consument
in het algemeen, als met het oog
op de positie van de werknemers
en die van de sociaal zwakkere
groepen in onze samenleving in
het bijzonder, de nodige tegen
druk tegen opwaartse prijsten-
denties te geven.
Vervolgens besprak premier
Marijnen enkele maatregelen,
die de regering in overweging
heeft.
Om een effectieve verminde
ring van de spanning op de ar
beidsmarkt te bereiken is een
beperking van de vraag van es
sentieel belang. Het kabinet stelt
hiertoe een programma samen.
Daarbij zal allereerst de over
heid een bijdrage moeten leve
ren. De overheid is een grote op
drachtgever en kan op korte ter
mijn een vermindering van de
vraag bereiken door terughou
dendheid te betrachten bij het
doen van bestellingen. Het kabi
net overweegt een onmiddellijk
ingaande temporisering van in
vesteringen waarmede het rijk
bemoeienis heeft en gaat na op
welke wijze en in welke mate dit
zal geschieden. Een deel van de
daarvoor in de begroting uitge
trokken bedragen zou voorals
nog onbesteed kunnen worden
gelaten.
'De woningwetbouw zal daarbij
nadrukkelijk uitgezonderd moe
ten zijn.
Naast het rijk is de lagere
overheid een belangrijke, op
drachtgever. Onder ogen wordt
gezien op welke wijze ook in die
sector een overeenkomstige tem
porisering van investeringen te
bewerkstelligen is. Vervolgens
acht de regering het noodzakelijk
de kredietverlening aan het be
drijfsleven in de hand te houden.
De Nederlandse Bank, die over
de hiervoor nodige wettelijke be
voegdheden beschikt en die een
goede samenwerking heeft met
de representatieve organisaties
van het bankwezen, heeft het
overleg dienaangaande reeds ge
opend.
In het complex van maatrege
len, dat de regering beoogt, over
weegt zij in het volgend jaar een
huurverhoging in te voeren.
De modaliteiten daarvan en
met name hoogte en tijdstip van
doorvoering zou de regering
mede afhankelijk willen stellen
van de resultaten van het over
leg, dat in en met het bedrijfs
leven plaats heeft. Het is Vervol
gens juist, dat ook de noodzake
lijke stijging van enige land
bouwprijzen tot enige verder stij
ging van de kosten van levens
onderhoud zal leiden. De rege
ring beraadt zich in dit kader
voorts op enige verhogingen van
specifieke indirecte belastingen,
die een deflattoire invloed zullen
uitoefenen doch slechts beperkt
effect op de lasten van levens
onderhoud zullen hebben.
De minister-president ver
klaarde, dat naast een beper
king van de vraag, ook een
uitbreiding van het aanbod
van arbeid moet worden gesti
muleerd. In de eerste plaats
komt daarbij in aanmerking
het stimuleren van overwerk.
Voorts beziet de regering in
hoeverre de gehuwde vrouw
meer dan voorheen in het ar
beidsproces kan worden betrok
ken. In dit verband kan bin
nen het kader van de te maken
loonafspraken mede van be
lang zijn een snellere invoering
van het beginsel van gelijke be
loning voor mannen en vrouwen.
Een andere maatregel, welke op
het gebied van de bevordering
van het aanbod van arbeid kan
worden getroffen, zou kunnen
zijn de invoering van een uitge
steld hoger ouderdomspensioen.
'De minister van Sociale Zaken
en Volksgezondheid overweegt
na overleg met het georganiseer
de bedrijfsleven te bevorde
ren, een daartoe strekkende wij
ziging van de A.O.W. in over
weging wordt genomen, alsmede
dat nagegaan wordt hoe aan de
oudere arbeidskrachten aange
paste arbeid kan worden gege
ven.
De derde categorie van maat
regelen ligt op het gebied van
de lonen.
Het is de voorlopige indruk,
dat het effect van loonsverhogin
gen op de geregistreerde ar
beidsreserve op korte termijn
zeer beperkt is. De psychologi
sche spanningen op de arbeids
markt kunnen door een loons
verhoging afnemen. Wat de lan
gere termijn betreft, zal het
effect van deze loonsverhogin
gen vooral afhangen van de
.vraag of de dan te verwachten
stijging van de arbeidsreserve in
bepaalde sectoren van de ar
beidsmarkt niet voor een meer
of minder groot deel zal worden
gecompenseerd door de groei van
de werkgelegenheid in de bouw
nijverheid.
Naar mening van de minister
president zal het vraagstuk van
de zwarte lonen in volle omvang
niet op zeer korte termijn uit de
wereld kunnen worden geholpen.
Tot de heren De Kort (KVP)
en Smallenbroek (ARP) die we
zen op een regeling van de mini
mumlonen zeide de minister, dat
bij de S.E.R. nog steeds in over
weging is een adviesaanvrage
van de regering terzake. Het is
de regering dan ook bijzonder
moeilijk om hangende de behan
deling van deze adviesaanvrage
thans hierover een uitspraak te
doen.
Vervolgens merkte hij op. dat
de sociale verzekeringswetten
verschillende mogelijkheden bie
den de uitkeringen aan de loon
ontwikkeling aan te passen. Dé
regering zal in samenhang met
de op loongebied te nemen be
slissingen deze aangelegenheid
zo spoedig mogelijk onder ogen
zien.
Inzake het benoemen van
staatssecretarissen zeide de mi
nister-president o.m., dat minis
ters in een nieuw kabinet eerst
zelf moeten bekijken voor welke
taken zij staan alvorens zij hun
keuze doen. Het stante pede be
noemen van staatssecretarissen
en het gelijkelijk verdelen der
plaatsen onder de partijen is
geen wet van Meden en Perzen.
Inzake de Oost-West-verhou-
ding zeide mr. Marijnen, o.m.,
dat met alle prudentie in de re
latie tot de Sowjet-Unie en be
wust van de jdeële, politieke en
maatschappelijke tegenstellin
gen. die ons gescheiden houden,
Nederland bereid is arrange
menten, die internationale span
ningen en oorlogsdreiging ver
minderen, te steunen.
Inzake de ontwikkelingshulp
4
