HET WEER
Tweede Kamer begon aan algemene
beschouwingen
EXTRA PRIJS
ZONDAG
DUBBELE POT
De Britse ambassade
in Djakarta
Amerikaans-Russisch-
Engelse besprekingen
HOOGWATER
WEERBERICHT
ZON- en MAANSTANDEN
to
WOENSDAG 2 OKTOBER 1963
19e Jaargang No 6039
DE ORKAAN FLORA
ZAL CURACAO
PASSEREN
Radio De Koek
TIJD IS GEKOMEN
VOOR EUROPESE
VESTIGINGEN IN V. S.
Frankering bü abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswa!
Telefoon 01150—2073
Gironummer 3S150
Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per
maand f 2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
DE VRIJE
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels-
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
De socialistische fractieleider
de heer Vondeling nam gisteren
aan het begin van de algemene
beschouwingen in de Tweede
Kamer de minister van Buiten
landse Zaken de heer Luns on
der vuur met het verwijt, dat hij
de eigen positie en daarmee die
van ons land onnodig zwak
maakt. De minister verzuimt de
aanwezige krachten in eigen land
te mobiliseren, te stimuleren en
te coördineren, om te studeren
en te rapporteren.
De heer Vondeling doelde daar
mee op de bestaande studie over
een Europese bewindsman en de
behandeling van de zaken van
de Europese gemeenschappen.
De minister heeft maar een ac
tieve niet-ambtelijke commissie,
die hem over een bepaald onder
deel van beleid adviseert. De
regering heeft geen commissies
of studiegroepen voor de ontwa-
peningsproblematiek de hulp
aan ontwikkelingsgebieden, de
jongerenhulp, de Europese sa
menwerking of de Beneluxpoli-
tiek ingesteld.
Sprekende over de Oost-West
verhouding zeide de heer Vonde
ling:
„Onze houding tegenover de
Russen, die vooral tijdens Stalin
door een angstige, defensieve,
vastberadenheid werd geken
merkt, kan nu, mee als gevolg
van de indruk die stellig ook de
ontwikkeling van de Europese
samenwerking op Moskou heeft
gemaakt, meer één worden van
een zelfbewuste, minder kramp
achtige, offensieve waakzaam
heid. Dat offensieve uiteraard in
politieke, in culturele en econo
mische zin. In de dagelijkse poli
tieke praktijk moet dat m.i. be
tekenen, dat ontmoetingen met
de Russen en hun satellieten op
welk niveau ook, niet meer be
lemmerd zouden moeten worden
door de regering of ontraden,
zoals tot nu toe gebruikelijk.
Ontstemd was de heer Vonde
ling over de 221 miljoen, die
in 1964 voor ontwikkelingshulp
beschikbaar komt. De geraamde
f 221 min is minder dan een half
percent van het geschatte natio
naal inkomen in 1964.
De heer Vondeling informeer
de of de regering nog steeds op
het „hopeloos ouderwetse stand
punt" staat, dat zij zich niet wil
bemoeien met binnenlandse aan
gelegenheden in andere landen
en „dus" geen stappen deed bij
de Amerikaanse regering inzake
de rassendiscriminatie tijdens de
mars naar Washington. Voorts
vroeg bij of de regering staat
achter de resolutie van de Veilig
heidsraad inzake een wapenem
bargo voor Zuid-Afrika. Hij
vroeg een strenge veroordeling
van het Franse voornemen om
kernproeven in de atmosfeer te
houden.
Het beschikbaar stellen van
een contingent mariniers aan de
Ver. Naties voor internationale
bewakingsdiensten werd door
spreker met vreugde begroet.
Over de verhouding met Indo
nesië zeide hij o.m.: dat het wel
licht raadzamer is goodwill-am-
bassadeurs te zenden, dan zware
handelsdelegaties.
De heer Vondeling noemde het
aantrekken van ministers van
buiten het parlement nogal on
bevredigend. Maar bij het aan
trekken van staatssecretarissen
heeft het kabinet het toch wel
heel erg bont gemaakt. De heer
Vondeling noemde het een bele
diging, een slag in het gezicht
van de Staten-Generaal, dat geen
parlementariërs voor deze func
ties werden gekozen. Dat minis
ter Andriessen zijn staatssecreta-
dis niet zocht in de Protestantse
rijen vond spreker een „onver
geeflijke fout".
Spreker ontwikkelde bezwaren
tegen de driedeling van het de
partement van defensie en de
topleiding van beroepsmilitairen.
Geen der staatssecretarissen
was lid van een politieke paitij.
Sprekende over de moeilijk
heden bij de loonvorming zeide
de heer Vondeling o.m. deze niet
te onderschatten.
De rijksoverheid is m hoge
mate verantwoordelijk voor een
gunstig klimaat.
Naar de mening van de heer
Vondeling heeft het regerings
beleid van de laatste jaren de
spanningen aan het loonfront tot
een maximum opgestuwd.
Spreker wees op grote win
sten een hoog niveau van inves
teringen uit ingehouden winsten
en het vrijwel ontbreken van
winstdelingsregelingen. Winsten
en investeringen in talrijke be
drijven worden door belasting
en prijspolitiek merkbaar ge
remd. Het gemiddelde der divi-
nog steeds geen voorstel tot wij
ziging van het vennootschaps
recht is gedaan teneinde tantiè
mes en beloningen van commis
sarissen enz. te matigen.
Sprekende over de schaarste
aan arbeidskrachten zeide de
heer Vondeling, dat bij begren
zing van lonen ook begrenzing
van de prijzen van schaarse goe
deren behoort, met name van
huizen en grond. Hij noemde de
eenzijdige bevoorrechting van in
komen uit vermogens, belegd in
schaarse goederen een afdoend
beletsel voor huurverhoging.
Sprekende over zwarte lonen,
koppelbazen en de 50.000 Neder
landers, die in Duitsland werken
zeide hij o.m., dat een broeierig
klimaat is ontstaan, waardoor
het vertrouwen is aangetast. Het
is een wonder, dat de bom niet
veel eerder gebarsten is, alsook
dat nog geen complete chaos is
ontstaan. De heer Vondeling
vroeg op korte termijn om een
grote, vaste lijn in de loonpoli
tiek. Voorts vroeg hij om forse
verhoging van de A.O.W. en an
dere voorzieningen.
Ofschoon veel vertrouwen in
minister Bogaers hebbende, vond
hij de bedragen aan nieuwe ver
plichtingen voor de woningbouw
te gering.
De heer Vondeling toonde zich
bezorgd over de benoeming van
de heer Grosheide tot staats
secretaris bij O., K. en W. De
Anti-Revolutionaire staatssecre
taris Grosheide was voorheen
een geharnast tegenstander van
deze wet op het voortgezet on
derwijs.
Hij wenste minister Biesheu
vel een durvend, dynamisch en
humaan structuurbeleid voor de
landbouw toe, om tot gezonde
bedrijven te komen.
„De troonrede heeft meer het
karakter van een programmablad
dan van een staatsstuk", aldus de
heer H. J. I.ankhorst (P.S.P.) bij
de algemene beschouwingen. Hij
hekelde het ontbreken van prin
cipiële uitgangspunten over het
te voeren beleid in de troonrede,
De heer Lankhorst, die op
nieuw o.m. aandrong op vermin
dering van de bewapening, stelde
voorts, dat z.i. van een Europese
gemeenschap geen sprake is.
Veeleer is er, naar zijn oordeel,
sprake van een streven naar de
macht in West-Europa.
Bij een bespreking van de hui
dige loon- en prijsontwikkeling
deed de heer Lankhor-st de sug
gestie de S.E.R. een rapport te
laten opmaken over de gevolgen
van een beperking van dividend
en tantièmes-uitkeringen. Hij
stelde met nadruk dat z.i. bij het
huidige loonbeleid de factor ar
beid onvoldoende gehonoreerd
wordt. Tenslotte zeide de heer
Lankhorst het progressief karak
ter van het huidige kabinet in
twijfel te willen trekken.
De communistische afgevaar
digde de heer Bakker fulmineer
de tegen de gevolgde loonpolitiek
en de vervolging van de A.D.M.-
directie wegens het betalen van
hogere lonen dan de C.A.O. toe
staat.
Evenals de heer Vondeling be
sprak de heer Bakker de ont
stane situatie na het kernstopak-
koord. Er is geen verandering in
het communisme gekomen, wel
in het inzicht van anderen in het
communisme, waarbij het begrip,
dat niet alleen de Ver. Staten een
tijger is.
Mr. W. J. Geertsema (V.V.D.)
stelde o.m. dat naar zijn oordeel
de overeengekomen getalsver
houding met betrekking tot de
benoeming van staatssecretaris
sen „wel wat scheef is getrok
ken". Hij verlangde opheldering
over de politieke kleur van de
staatssecretaris van Defensie voor
landmacht-aangelegenheden en
vroeg voorts op welke departe
menten eventueel nog staatsse
cretarissen zullen worden be
noemd.
Mr. Geertsema, die eraan her
innerde dat eind 1964 de huidige
wettelijke regeling voor de toto
afloopt, drong erop aan deze
regeling grondig en spoedig on
der ogen te zien. „Maak de sport-
toto aantrekkelijker, o.m. door
het groter maken van de hoofd
prijs", zo zeide mr. Geertsema,
die memoreerde dat zowel de
deelname als de inleg als gevolg
van de concurrentie van de Duit
se lotto terugloopt.
Sprekende over de aanhangige
loonkwesties spoorde de heer
Geertsema de regering aan vast
te houden aan de afspraken van
Wassenaar.
Ofschoon sceptisch staande
tegenover de verwachting dat
loonsverhogingen een ontspan
ning op de arbeidsmarkt teweeg
zal brengen, meende hij toch, dat
aan een forse verhoging niet te
ontkomen zal zijn. Daarbij moet
echter de uiterste zelfbeheersing
worden betracht, teneinde onze
exportpositie niet in gevaar te
brengen. Indien deze laatste
wordt aangetast, dan volgt auto
matisch ontspanning van de ar
beidsmarkt, zo meende hij.
De heer Geertsema voorziet
wel een groei naar het Europese
loon- en prijspeil, maar dit moet
een geleidelijke groei zijn, waar
bij evenwicht tussen lonen, prij
zen en arbeidsmarkt moet be
staan. Z.i. zullen huurverhoging,
enige prijsstijging en loonsver
hoging hand in hand moeten
gaan teneinde het evenwicht niet
te verstoren. Gematigheid is dus
geboden. Dit alles eist van de
regering de juist stuurmanskunst.
De vergadering werd tot 19.45
geschorst.
(Adv.)
De orkaan „Flora" heeft in de
loop van maandagnacht een iets
noordelijke koers gevolgd en
bevond zich om vier uur dinsdag
morgen plaatselijke tijd op onge
veer 520 km ten oosten van Wil-
lemstad-Curagao, aldus de me-
teriologische dienst op Curagao
Verwacht wordt, dat de orkaan
omstreeks middernacht Curagao
zal passeren op een afstand van
150—200 km.
De wind zal in de loop van de
middag langzaam naar het noor-
:len draaien en tijdens 'het pas
seren uit veranderlijke tot weste
lijke richtingen draaien met snel
heden van tien mijl en uitschie
ters in buien tot 25 knopen.
De Indonesische permanente
afgevaardigde bij de Ver. Naties,
de heer Palar, heeft maandag in
de algemene vergadering ver
klaard. dat er wapens en muni
tie zijn gevonden in de Britse
ambassade in Djakarta, die on
langs door betogers grotendeels
werd verwoest. Hij vroeg zich af.
met welk doel de wapens daar
waren opgeslagen.
De heer Palar antwoordde op
redevoeringen welke de Maleisi
sche ambassadeur Dato Ong Joke
Lin en de Britse minister van
Buitenlandse Zaken, lord Home,
vorige week vrijdag hadden ge
houden.
Volgens de Indonesische afge
vaardigde waren in het ambas
sadegebouw geweren, lichte ma
chinegeweren en „een aanzien
lijke hoeveelheid munitie" aan
getroffen, waarvoor de autoritei
ten in Djakarta geen vèrgunning
hadden gegeven. Hij noemde dit
in strijd met elk diplomatiek ge
bruik.
Het Britse ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft dinsdag
bevestigd, dat fïtHr in het gebouw
van de Britse ambassade in Dja
karta een kleine hoeveelheid wa
pens heeft bevonden. Op uit
drukkelijke last van de ambassa
deur werd daarvan echter geen
gebruik gemaakt, toen het ge
bouw op 18 dezer door demon
stranten werd aangevallen en in
brand gestoken.
De woordvoerder van het Brit
se ministerie van Buitenlandse
Zaken zei dat de kleine hoeveel-
bestemd was ter bescherming
van het personeel en het gebouw
tegen mensen die de ambassade
wilden binnendringen. De wa
pens waren bij de grootscheepse
aanval op de ambassade echter
niet gebruikt omdat het gebruik
tegen een zo groot aantal perso
nen alleen maar had kunnen ver
ergeren. De jongste gebeurtenis
sen in Indonesië hebben wel dui
delijk aangetoond dat men niet
op de Indonesische regering kan
rekenen wanneer het gaat om
bescherming in overeenstem
ming met de internationale ver
plichtingen, aldus de woordvoer
der.
ALGERIë.
President Ben Bella heeft, dins
dagavond bekend gemaakt, dat
alle landeigendommen van voor
malige Franse kolonisten in Al-
gerië met ingang van dinsdag
zijn genationaliceerd.
Volgens Amerikaanse kringen
verlangt de Sowjet-Unie er naar
de belangrijkste Oost-West pro
blemen zoals Berlijn en Duits
land uit te stellen ten gunste van
overeenkomsten van secundair
belang.
Van Westelijk standpunt ge
zien zou het Russische voorstel
om aan beide zijden van het
ijzeren gordijn waarnemingspos
ten te stationeren teneinde tegen
verrassingsaanvallen te waken
het meest hoopgevende project
voor de naaste toekomst zijn.
Amerikaanse functionarissen
geloven dat het diepe conflict
Britse
ieüdé«*stëeeidaorloperid - terwijl Lgedaan,
Toekomstmuziek
voor Londen
Een hotel met 120 kamers, een
winkelcentrum» een theater, een
kunstysbaan, een kunstgalerij, on
derling verbonden door rollende
trottoirs, en het geheel onderge
bracht in een gigantische, zeven
verdiepingen hoge glazen brug
over de Theems: ziedaar een 70
miljoen gulden-plan, dat hier vi
sueel uitgedrukt is met behulp
van een maquette en een foto van
dat deel van Londen, waar het
bouwsel is geprojecteerd. De plan
nen z|jn een dezer dagen in de
hoofdstad uit de doeken
WOENSDAG 2 OKTOBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
DONDERDAG 3
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
1.03
1.38
2.18
2.28
n.m.
1.13
1.48
2.28
2.38
OKTOBER
n.m.
v.m.
1.47
2.22
3.02
3.12
1.53
2.28
3.08
DEZELFDE TEMPERATUREN
De regenzone die dinsdagavond
ons land bereikte behoorde bij het
front van een depressie die over
Schotland naar het zuidoosten is
getrokken.
Vandaag zal deze depressie
dicht langs ons land voorbij
koersen, zodat de invloed ervan
nog niet verdwenen zal zijn. Er
moet dan ook plaatselijk regen
worden verwacht, maar later
neemt de kans oip opklaringen
iets toe. De wind zal ruimen
3.18-naar richtingen tussen West en
Noord en matig tot krachtig zijn
zodat de temperaturen aan de
lage kant blijven. -
De genoemde windruiming
hangt samen met de aanwezig
heid van een rug van hoge
luchtdruk die zich over de Brit
se eilanden uitbreidt.
Deze rug wordt echter aan de
westkant weer snel aangetast
door een nieuwe actieve depres
sie die zich bij IJsland ontwik
kelt. Het onbestendige weer zal
daarom de komende dagen voort
duren.
tussen het Kremlin en Pekipg
voor Rusland aanleiding is ge
weest om bespreking van de be
langrijkste Oost-West vraagstuk
ken tijdens de laatste ronde van
de besprekingen tussen Enge
land, de Ver. Staten en Rusland
in New York te vermijden.
De ministers van Buitenlandse
Zaken van Engeland en de Ver
enigde Staten zouden met be
langstelling hebben geconsta
teerd, dat minister Gromyko tij
dens de eerste bijeenkomst op
zaterdag de vraagstukken Ber
lijn en Duitsland zelfs niet heeft
aangeroerd, evenmin als het
Russische stokpaardje, een niet-
aanvalsverdrag tussen de N.A.-
V.O. en de landen van het War-
schaupakt.
Op het beperkte gebied van
overeenkomsten op het tweede
plan zouden volgens Amerikaan
se kringen de Moskouse plannen
voor het uitwisselen van waarne
mingsposten niets positiefs kun
nen bieden, gesteld dat hierin een
groot gebied zou kunnen worden
betrokken en de overeenkomst
geen bepaling zou bevatten over
een vermindering van de militai
re uitgaven.
Volgens het Russische plan
zouden waarnemers moeten
worden geplaatst op strategisch
belangrijke punten zoals luchtha
vens en spoorwegknooppunten.
Zij zouden moeten waarschuwen
wanneer zij oorlogsvoorbereidin
gen zouden constateren. Het zou
echter moeilijk zijn om .doelmati
ge overeenkomsten aan te gaan
zonder de medewerking van
Frankrijk.
Frankrijk heeft de ontwape
ningscommissie van de Ver. Na
ties in Genève geboycot. Waar
schijnlijk zal het plan echter juist
in deze commissie worden uitge
werkt wanneer de grote mogend
heden in principe overeenstem
ming hebben bereikt.
Zelfs zonder tastbare overeen
komsten over de belangrijkste
kwesties zouden de Verenigde
Staten van mening zijn dat de
huidige besprekingen hun nut
hebben om het gesprek gaande
te houden, aldus Amerikaanse
kringen.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot hedenavond.
Aanhoudend onbestendig
Veel bewolking met plaatselijk
regen. Matige tot krachtige wind
tussen west en noord. Weinig
verandering in temperatuur
BURGGRAAF
OP DE ARM
Prinses Margaret van Engeland
is met haar gezin, na een vakan
tie in Balmoral, Schotland, terug
gekeerd in Londen.
Foto: Bij de aankomst op liet
Kings Cross station in Londen
zorgde de prinses voor de hond,
terwijl haar man, graaf Snorvdon,
liet zoontje van he.t echtpaar,
burggraaf Linley, op de arm
nam. De burggraaf wordt in
november twee jaar.
(Adv.)
tfoontatraat 102 - Telefoon 81M
Terneuzen
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Okt.
2
6.40
18.18
18.33
5.11
3
6.42
18.15
18.55
6.35
4
6.44
18.13
19.18
8.01
5
6.46
18.11
19.45
9.27
6
6.47
18.08
20.15
10.52
ROCKEFELLER:
De gouverneur van de staat.
New York, Nelson A. Rockefel
ler, heeft dinsdag in Brussel ver
klaard dat de tijd is aangebro
ken voor vestigingen van Euro
pese ondernemingen in de Ver
enigde Staten.
Sprekende aan een lunch, die
hem in Brussel werd aangebo
den door een aantal Belgisch-
Amerikaanse verenigingen, zeide
hij, dat ongeveer 250 Amerikaan
se ondernemingen thans actief
zijn in België en andere landen
van de Europese Economische
Gemeenschap en dat nu het de
beurt is aan Europese onderne
mers al dan niet in samenwer
king met Amerikaanse firma's
een deel van de produktie te ver
plaatsen naar de Verenigde Sta
ten.
Hij betoogde dat in de Verenig
de Staten nog een ruime arbeids
markt bestaat, terwijl in Europa
een arbeidstekort heerst en door
de toenemende welvaart een
groeiende afzet op de eigen
markten ontstaat.
Gouverneur Rockefeller zal in
Brussel een bureau voor de in
ternationale handel van de staat
New York openen, de eerste ves
tiging in Europa van de 50 Ame
rikaanse staten. Het doel van
het bureau is de handel tussen
de Europese Economische Ge
meenschap en de andere vrije
landen van Europa uit te brei
den, de Europese industriëlen
aan te moedigen tot het stichten
van fabrieken en filialen in New
York, het stimuleren van de uit
voer uit de staat New York naar
Europa en de bevordering van
het toerisme tussen Europa en de
staat New York.
Voordat Rockefeller vandaag
zal doorreizen naar Parijs zal
koning Boudewijn hem in audiën
tie ontvangen.