Obstakel op de weg naar
ontspanning
Eigen partij groot gevaar
voor MacMillan
Spanning op arbeidsmarkt houdt
ook in 1964
aan
Geheim arsenaal van
in Gent ontdekt
springstoffen
Frankrijk wordt steeds
meer gezocht
Begroting van Sociale Zaken en Volksgezondheid
STAKING
BIJ ARREIDFRSPERS
GEëTNDIGD
WEERBERICHT
PT WFKR
ZON- en
!P
^$T/u
t
Frankering bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 01150—2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs 6.— per kwartaal; per
maand f 2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
DE VRIJE ZEEUW
VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1963
19e Jaargang No 6035
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels-
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
HET is niet toevallig dat de
Amerikaanse en Britse ministers
van Buitenlandse Zaken in New
York eerst een gesprek met
Duitse functionarissen zullen
hebben vóór ze met hun Russi
sche ambtgenoot aan tafel gaan
om een tweede stap op de weg
naar ontspanning voor te berei
den. Dat die stap na de eerste
van het kernstopakkoord nodig
is, daarvan schijnt men aan bei
de zijden van het ijzeren gordijn
wel overtuigd.
Kennedy noemt het de weg
van duizend mijlen: de schreden
die daarop gezet worden mogen
dan wel klein zijn, maar alleen
al het feit dat men gemeen
schappelijk op weg is naar een
goed doel kan de atmosfeer al
weldadig zuiveren, dat is de
voornaamste strekking van de
ontspanningsdiplomatie. En aan
beide zijden zijn al enige sug
gesties gemaakt over wat de vol
gende stap zou zijn, waarbij
men speciale aandacht schonk
aan de situatie in Midden-Euro
pa, nog altijd het voornaamste
spanningsveld tussen Oost en
West, tot beider onbehagen.
Vooral van Russische zijde
dringt men erop aan hier vooral
Chroesjtsjov heeft al verschei
dene malen gezinspeeld op een
niet-aanvalsverdrag tussen N.A.
V.O. en Warschau-pact en op
een likwidatie van vreemde mi
litaire bases op het grondgebied
der beide Duitslanden, die sa
men een inspectiezóne zouden
moeten vormen waar beide par
tijen zich konden overtuigen dat
er geen verrassingsaanval op
komst was.
Verkapte erkenning
DIT zit de Russen heel hoog
en niet ten onrechte: Midden-
Europa is het gevaarlijkste
grensgebied tussen de democra
tische en communistische wereld.
Maar voor het Westen is het
moeilijk, dat in Bonn over dit
soort zaken een bijzonder grote
gevoeligheid bestaat.
Men herinnert zich het grote
gekrakeel dat ontstond toen
onder het kernstopakkoord ook
de handtekening van Oost-
Duitsland kwam te staan. Bonn
zag hierin een verkapte interna
tionale erkenning van het re
giem der D.D.R., die volgens het
Hallsteindoctrine niet bestaat.
Nu kan minister Schroder een
realist zijn, hij heeft ermee te
maken dat in Duitsland iedere
erkenning van Ulbrichts D.D.R.
voor de publieke opinie onaan
wat aan ontspanning te doen. vaardbaar zal zijn. Bij het kern
stopakkoord kon men nog zeg
gen dat de handtekening van
Pankow verder van geen enkel
belang was, maar bij een niet-
aanvalsverdrag wordt dat an
ders: daar is de D.D.R. wel
degelijk een partij in de over
eenkomst.
Te hoge prijs
HET is moeilijk te zien hoe
men tot ontspanning in Midden-
Europa kan geraken buiten de
D.D.R. om. De Russen zullen er
in geen geval toe bereid zijn, het
trouwens ook moeilijk kunnen:
ze kunnen slecht het door hen
ingestelde en door hen wel dege
lijk erkende regiem plotseling
laten vallen. Het zou een prijs
voor ontspanning zijn, die hun
wel wat al te hoog zou zijn.
De NAVO kan op grote woede
van het belangrijke lid Duits
land rekenen als die organisatie
zou toestemmen in een niet-aan
valsverdrag: een prijs voor ont
spanning die op zijn beurt het
Westen wat te gortig zal zijn.
Dat is het probleem voor Gro-
myko, Lord Home en Dean Rusk.
Een probleem dat ze wellicht
vandaag nog niet behoeven aan
te pakken: eerst kan men nog
over kernproeven in de ruimte
e.d. een akkoord sluiten, waar
beiden belang bij hebben, maar
op de duur zal het probleem
Midden-Europa toch aangepakt
moeten worden. Het is bet ge
vaarlijkste obstakel op de „weg
van duizend mijlen" naar ont
spanning.
(Nadruk verboden.)
Huis van Afgevaardigden
akkoord met belasting
verlaging
Het Amerikaanse Huis van Af
gevaardigden heeft woensdag
avond besloten zijn goedkeuring
te hechten aan president Ken
nedy's voorstellen vóór belasting
verlaging. De Amerikaanse re
gering verwacht dat deze maat
regel die haar elf miljard dollar
gaat kosten, de economische be
drijvigheid zal stimuleren. Het
voorstel moet nog door de senaat
worden behandeld.
(Adv.)
Na liet rapport van lord Denning:
ZULLEN
CONSERVATIEVEN
OPNIEUW AFTREDEN
VAN PREMIER EISEN
Het is wel zeker dat de rege-
ring-MacMillan over het rapport
Denning door de labour-opposi-
tie heftig zal worden aangeval
len, maar het grootste gevaar
voor de Britse premier schuilt in
de te verwachten kritiek in zijn
eigen conservatieve partij.
Waarnemers in Londen zeiden
donderdag, het waarschijnlijk te
achten dat een aantal conserva
tieven opnieuw Mac Millans af
treden zal eisen.
Op het hoogtepunt van de zaak-
Profumo wilden 27 conservatieve
parlementsleden MacMillan niet
steunen bij een motie van ver
trouwen.
Algemeen wordt aangenomen
dat er onder. deg-. neiijfic.dat wel
deden, enigen waren die alleen
maar voor hem stemden omdat
zij meenden dat hij de leiding
spoedig uit handen zou geven.
Premier heeft gefaald
In het rapport van lord Den
ning worden alle huidige minis
ters van persoonlijke blaam ge
zuiverd en wordt gezegd dat de
Britse veiligheidsdienst doeltref
fend werkt, maar tevens wordt
verklaard dat de premier en zijn
ministers bij de behandeling van
de zaak Profumo hebben gefaald.
Harold Wilson en zijn labour-
partij zien het rapport als bewijs
voor de onmacht van de rege
ring. Het labourlid George Wigg,
die de kwestie-Profumo in het
parlement ter snrake bracht, zei
donderdag dat lord Denning de
geruchten heeft ontzenuwd, maar
dat het duidelijk is dat „het par
lement nog een aantal vragen
heeft over de veiligheid".
Ian Gilmour. conservatief par-
lementslaid, zei dat het rapport
Denning „de trivialiteit van de
hele zaak bevestigteen gi
gantische en verveende onbe
langrijkheid die is opgeblazen om
er partijpolitiek en commercieel
voordeel uit te trekken".
De regering is met zorg ver
vuld over een aantal met de ge
spannen arbeidsmarkt samen
hangende verschijnselen die ern
stig inbreuk maken op een ver
antwoorde loonvorming, aldus dr
G. M. J. Veldkamp, de minister
van Sociale Zaken en Volksge
zondheid, in de memorie van toe
lichting op de begroting van
diens ministerie voor 1964,
Herinnerend aan de belangrijke
desiderata op het terrein van de
sociale rechtvaardigheid de
ouderdoms- en weduwenpensioen
op het niveau van sociaal mini
mum, het betrekken van niet-
loontrekkenden in een arbeids
ongeschiktheidsverzekering en 't
oplossen van het vraagstuk der
zware geneeskundige risico's
constateert de bewindsman in
deze memorie van toelichting dat
het verwezenlijken van deze desi
derata belangrijke maatschappe
lijke offers vraagt. „Met name
geldt dit voor de werknemers, die
offers moeten brengen in het
verband van de loonvorming",
aldus minister Veldkamp.
Hel verband besprekende tus
sen het sociale beleid en de eco
nomische ontwikkeling spreekt
de minister in de memorie van
toelichting het vertrouwen uit,
dat de S. E. R. bij zijn advies de
begrenzing van de stijging der
loonkosten gedurende 1964 de
ontwikkeling van de investerin
gen in aanmerking zal nemen als
één van de belangrijkste facto
ren, die de begrenzing van de
loonkosten zal bepalen.
SPANNING OP DE
ARBEIDSMARKT
BLIJFT
Het is onwaarschijnlijk, zo
wordt in de memorie gesteld, dat
de spanningen op de arbeids
markt zuilen afnemen: de werk
loosheid wordt dan ook voor 1964
even gering als voor 1983 werd
verwacht.
De minister vertrouwt er voorts
op. dat het georganiseerde be
drijfsleven de ontwikkeling van
de arbeidskosten nauwlettend zal
volgen. „Een voortdurende stij
ging daarvan kan immers niet
alleen de internationale concur
rentiepositie aantasten, maar
ook de groeimogelijkheden van
de Nederlandse economie beper
ken. In sociaal opzicht betekent
een steeds stijgend algemeen
prijsniveau een aantasting van
de positie van allen, wier in
komen achterblijft bij de prijs
ontwikkeling en het kan boven
dien tot ongewenste verstoring
van de inkomensverhoudingen
leiden".
AAN VRAAG NAAR
ARBEIDSKRACHTEN
KON NIET WORDEN
VOLDAAN
Over het eerste halfjaar 1963
bedroeg, zo deelt de minister me
de. de gemiddelde loonkosten
stijging 3,2 procent, dat is 0,5
procent hoger dan de norm van
2,7 procent. Deze overschrijding
wordt voor een deel veroorzaakt
door de verbeteringen, tot stand
gekomen voor een aantal bijzon
dere categorieën van werkne
mers. waaronder de verpleeg
sters in particuliere inrichtingen
de belangrijkste groep vormen.
Aan de enorme vraag naar
arbeidskrachten kon in 1963
ondanks de lichte ontspanning
in de tweede helft van 1962
lang niet worden voldaan, con
stateert de minister in de me
morie van toelichting.
Hij merkt hierbij op, dat in de
eerste maanden van 1963 de nei
ging tot ontspanning op de ar
beidsmarkt werd verstoord door
de abnormaal strenge winter, die
eerst een stagnatie in de bemid
deling veroorzaakte, waarna een
versterkte vraag van 't bedrijfs
leven loskwam om opgelopen
achterstand in te halen.
Deze inhaalvraag deed de cij
fers van de geregistreerde ar
beidsreserve dalen tot zelfs be
neden de cijfers van 1962. Het
jaargemiddelde van de geregis
seerde arbeidsreserve over 1963
zal waarschijnlijk weinig af
wijken van dat over 1962 dat
toen 28.500 mannen en 4.500
vrouwen bedroeg. HetAwkeM.ike
tekort aan arbeidskrachten in
1962 raamt de minister op 77.000
mannen en 37.000 vrouwen; hij
verwacht dat dit voor 1963 in de
zelfde orde van grootte zal lig
gen.
VERHOGING VAN
A. O. W. EN A. W. W.
In de memorie van toelich
ting wordt voorts uitvoerig in
gegaan op welke wijze bijvoor
beeld de optrekking van de A.
O. W. en A. W. W.-uitkeringen
tot een sociaal minimum ver
wezenlijkt kan worden. „Voor
komen moet worden dat de
zwakste groepen in de samen
leving in een tijd van hoge wel
vaart niet op voldoende wijze
worden geholpen", aldus mi
nister Veldkamp.
De staking bij „De Arbeiders
pers" in Amsterdam is geëindiad.
Zoals werd verwacht, heeft de
gehele dagploeg gisterochtend
het werk hervat.
medegedeeld door het K. N. M. I.,
geldig tot hedenavond.
Nu en dan zon
Nu en dan zon, maar later ook
enkele verspreid voorkomende
buien. Matige tot krachtige, maar
aan de kust aanvankelijk nog
harde of stormachtige wind tus
sen west en noordwest. Iets lage
re middagtemperaturen dan gis
teren.
unnrwATEi)
uuvudhibii
VRIJDAG 27 SEPTEMBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
7.55
S.30
9.10
9.20
n.m.
8.38
9.13
9.53
10.03
ZATERDAG 28 SEPTEMBER
v.m.
9.13
9.48
Breskens
Temeuzen
Hansweert
Walsoorden
10.28
10.38
n.m.
9.55
10.30
11.10
11.20
ONGELUK MET DE
MONORAIL
In Los Angeles is een cabine van
de Mnorail losgeschoten. Dertien
inzittenden moesten door de
brandweer uit hun hachelijke
positie bevrijd worden, allen
werden naar een ziekenhuis ge
bracht voor controle.
mm
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Sept.
27 6.32
18.29
15.59
23 6.34
18.27
16.41
0.07
29 6.35
18.25
17.15
1.14
30 6.37
18.22
17.45
2.29
GERINGE
WEEKSVERBETERIN G
Het afgelopen etmaal trok de
kern van" 'n omvangrijke storm-
depressie vlak ten noorden van
Schotland langs op haar noord
oostelijke koers naar midden-
Noorwegen. Vlak ten zuiden van
de kerm d.w.z. op het noordelijk
deel van de Noordzee wakkerde
de wind aan tot een zeer zware
westerstorm. Bijbehorende fron
tensystemen trokken over ons
land naar het oosten, vergezeld
van veel wind, veel bewolking en
langdurige regenval. De neer
slaghoeveelheden liepen nogal
uiteen. Vele plaatsen meldden
omstreeks 10 mm, het vliegveld
Deelen evenwel 23 mm.
Vandaag stroomt geleidelijk
koudere lucht binnen, waarin op
klaringen voorkomen maar voor
al later op de dag ook hier en
daar buienwolken tot ontwikke
ling kunnen komen. De wind
ruimt daarbij iets meer naar het
noordwesten.
Aanslagen in België,
na ontploffing in huis,
opgehelderd
Een ontploffing in een woon
huis in Gent waarbij twee per
sonen werden gewond, heeft vol
gens berichten in de Belgische
pers geleid tot de ontdekking van
een geheim „arsenaal", waar de
springstoffen zijn vervaardigd
die gebruikt zijn bij de aanslagen,
die de laatste tijd in België zijn
gepleegd. Zeven personen, onder
wie een jong meisje, zouden reeds
bekentenissen hebben afgelegd
betrokken te zijn geweest bij de
aanslagen in Oostende en Gent.
Bevelen uit Brussel
Zij verklaarden hun bevelen uit
I russel te hebben gekregen, maar
de opdrachtgevers niet te ken
nen. In Oostende werd tijdens
een Vlaamse betoging van de
vorige maand een bom gewor
pen, waarbij ondermeer een po
litieman vrij ernstig werd ge
wond. Enkele maanden geleden
werd een soortgelijke bom ge
worpen in het gebouw van de
Vlaamse Volksunie in Aalst,
Nieuwe voorraad voor
nieuwe betoging
De huurder van de woning,
waar zich dinsdagavond de ont
ploffing voordeed, is eveneens
aangehouden. Het is de 28-jarige
Jacques Stassart. die een voor
aanstaande rol heeft gespeeld in
het tegen het Waalse en Vlaamse
extremisme gerichte comité voor
de tweetaligheid van België. In
zijn Woning werden stalen buizen
en magnesiumpoeder voor de
vervaardiging van de bommen,
vlugschriften en vervalste num
merborden voor auto's aange
troffen. Vermoed wordt, dat de
ontploffing zich voordeed toen
een nieuwe voorraad werd ge
maakt voor het bestrijden van
een nieuwe betoging van de
Volksunie, die zondag in Gent
wordt gehouden.
Misdadige praktijken
In de Vlaamse pers wordt grote
aandacht besteed aan de ontdek
king van het „arsenaal". „Dit
voorval werpt een schril licht op
de misdadige praktijken, die in
bepaalde anti-Vlaamse kringen
worden uitgeoefend", aldus De
Standaard donderdag. „De jong
ste tijd heeft de Franstalige pers
het herhaaldelijk over nazi-pro
vocaties en fascisme, wanneer de
Vlamingen een betoging houden.
De aanslag op het graf van de
onbekende soldaat in Brussel
werd zonder de minste aanlei
ding toegeschreven aan een
„Vlaams SS-man", Maar is het
thans niet overduidelijk dat de
provocateurs elders zijn te zoe
ken?"
Evenais in andere bladen wordt
ook in De Standaard verband ge
legd tussen de ontdekking van
de bende en de aanslag op de
Kongolese bar in Brussel, waar
de vorige maand meer dan 20
personen bij een ontploffing van
een granaat werden gewond.
De bommen, die in Gent wer
den vervaardigd, hadden een
lengte van 10 cm en een door
snede van ongeveer 5 cm. Vol
gens deskundigen zouden zij bij
een ontploffing in een menigte
zo geen doden, dan toch zwaar-
gekwetsten veroorzaken.
Parlement van Griekenland
ontbonden
Koning Paul heeft donderdag
bij decreet het Griekse parlement
ontbonden. Op 3 november zul
len er algemene verkiezingen
worden gehouden en het nieuwe
parlement zal 11 december bij
eenkomen. Het huidige parle
ment werd in 191 voor vier jaar
gekozen.
Ten aanzien van het optrekken
van de A. O. W.-uitkeringen tot
een sociaal minimum verklaart
-ie minister verdere stappen te
1 unnen doen, wanneer het in 1961
van de S. E. R. gevraagde advies
inzake het pensioenbeleid t.a.v.
de A. O. W. zal zijn uitgebracht.
Hij hoopt dat dit spoedig zal
kunnen geschieden. Na ontvangst
van het advies zal de regering
zich op korte termijn op de de
finitieve vorm van de oudedags
voorziening beraden en het in
dienen van de nodige wetsontwer
pen bevorderen.
De consequenties voor het we
duwenpensioen zullen t.z.t. onder
ogen worden gezien.
ANDERE SOCIALE
VOORZIENINGEN
In de memorie van toelichting
wordt meegedeeld, dat aan de
voorbereiding van een wetsont
werp tot regeling van het over
gangsrecht in de arbeidsonge
schiktheidsverzekering en van
wetsontwerpen tot liquidatie van
de invaliditeitswet, van de mijn-
werkersinvaliditeitswet en van
de ongevallenwet met kracht
yordt gewerkt. De minister hoopt
de indiening van een wetsvoor
stel tot beperkte herziening van
de werkloosheidswet op enigs
zins korte termijn, zo mogelijk
nog in de loop van dit jaar, te
kunnen bevorderen. Met name
zal daarin verwerkt worden de
verlenging van de uitkeringsduur
met vijf weken, waaromtrent de
S. E. R. heeft geadviseerd.
Voorbereid is een wetsontwerp
tot wijziging van de interimwet
invaliditeitsrentetrekkers in die
zin, dat de verzekerden krach
tens de interimwet recht krijgen
op bijslag, indien zij recht zou
den hebben gehad op een invah-
diteitsrente ingevolge de invali
diteitswet indien het invaliditeits-
criterium in die wet niet op 6673
procent, maai' op 55 procent zou
zijn gesteld.
Aangaande de complementaire
sociale voorzieningen deeh de
minister mee, dat met kracht
wordt gewerkt aan vervanging
van het verouderde buitengewoon
besluit werklozenzorg door een
nieuwe wettelijke regeling met
betrekking tot de bestaanszeker
heid van werkloze werknemers,
die geen aanspraak op een uit
kering kunnen ontlenen aan de
bestaande werkloosheidsverzeke
ring.
De Gaulle:
President De Gaulle heeft don
derdag in Montelimar, 'n plaats
in het zuidoosten var, Frankrijk,
geantwoord op de kritiek dat hij
Frankrijk op diplon:0fiek gebied
aan het isoleren is. Hij zei dat
Frankrijk nog nooit zo gezocht
was als nu. Frankrijk laat zich
gelden, niet alleen voor eigen
bestwil, maar ten gunste van de
Oostenrijk wil geschil om
Zuid-Tvrol op korte termijn
met Italië regelen
Oostenrijks minister van Bui
tenlandse Zaken Bruno Kreisky
heeft gisteren in de Algemene
Vergadering der V. N. verklaard,
dat zijn land het geschil met
Italië om Zuid-Tyrol op korte
termijn door onderhandelingen
wil regelen. Maar dan moest er
aan Italiaanse kant ook de wil
tot onderhandelen bestaan. Krei
sky beschuldigde de Italiaanse
regering ervan dat zij al bijna
een jaar lang pogingen verijdelt
om tot een conferentie van de
ministers van Buitenlandse Za
ken van beide landen te komen.
Hij herinnerde aan de resoluties
van de Algemene Vergadering
van 1960 en 1961, waarin wordt
aangedrongen on onderhandelin
gen tussen beide partijen. Zoals
bekend gaat het geschil om de
eis voor een grotere automie van
de 230.000 Duits sprekende in
woners van de Italiaanse provin
cie Bolzano. De provincie maak
te voor de eerste wereldoorlog
deel uit van Oostenrijks Tyrol.
Oostenrijk stelt dat Italië de in
1946 te Parijs gesloten overeen
komst voor de bescherming en
ontwikkeling van deze Duits
sprekende bevolking niet heeft
uitgevoerd. Italië beweert dat
het dit wel heeft gedaan.
gehele wereld, aldus de Franse
president.
De Gaulie zei dat ahe Fran ie
kinderen spoedig ondeiwijs tot 18
jaar kunnen ontvangen. De tijd
dat alleen een bepaalde elite toe
gang had tot de universiteit, is
voorbij. „Er zijn mensen cie nog
steeds niet willen toegeven dit
de hervorming van Frankrijk tot
een modern land een nieuw po
litiek bestuur vraagt, een bestuur
in stabiliteit. Deze mensen zijn
eenvoudig ouderwets", aldus De
Gaulle.
Een lid van het gevolg van de
president zei dat generaal De
Gaulle zich ongetwijfeld opnieuw
verkiesbaar zal stellen wanneer
in 1965 zijn ambtstermijn eindigt.
PRESIDENT TITO
IN CHILI
Chili en Zuid-Slavië hebben
woensdag een gezamenlijke ver
klaring uitgegeven waarin het
gedeeltelijke kernstopakkoord
wordt geprezen als een goed be
gin voor de uitbanning van de
koude oorlog. De verklaring, die
werd verstrekt in verband met
het bezoek van president Tito
aan Chili, was door de ministers
van Buitenlandse Zaken van
beide landen ondertekend.
Het Zuidslavische staatshoofd
zal twee dagen in het zomerpa
leis van de Chileense president
in Vina del Mar logeren alvo
rens hij zaterdag naar Bolivia
vertrekt, de volgende étappe op
zijn reis door Zuid-Amerika.
Woensdag sloten de staats
bank van Chili en de Zuidslavi
sche bank voor buitenlandse
handel en handels- en beta
lingsovereenkomst. Het akkoord
geldt voor één jaar, met auto
matische verlenging.
