Britse ambassade in Djakarta
geplunderd
MG/V
Het weer
Voorstellen inzake
Zuid-Afrika en V. N.
Maleisië paraat
ZONDAG
DUBBELE POT
Verklaring
van De Villiers Graaff
HOOGWATER
WEERBERICHT
ZON- en MAANSTANDEN
(ft
J
DONDERDAG 19 SEPTEMBER 1965
19e Jaargang No 6028
Militairen nemen controle in
de stad over
Waarschuwingsstation
tegen raketaanvallen
DE HEER KODDE
NEEMT ONTSLAG
PRINS BERNHARD
NAAR ARUBA
Indonesische ambassade
in Koeala Loempoer
belaagd
Frankering ba abonnement: Temeuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 01150—2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per
maand f 2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
DE VRUE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Temeuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitetbaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
Een duizendtal betogers heeft
woensdagochtend de ambassade
van Groot-Brittannië in Djakar
ta bestormd en geplunderd. Zes
motorvoertuigen van de ambas
sade werden in brand gestoken.
Onder het roepen van scheld
woorden op de jonge statenbond
Maleisië gooiden de Indonesische
betogers archiefstukken en meu
bilair naar buiten en staken dit
in de tuin van liet gebouw in
brand. Intussen beschermden
politiemannen en militairen het
ambassadepersoneel.
Do betogers waren in optocht
naar het gebouw van de Britse
ambassade getrokken, waar zij
stenen door de ruiten gooiden.
Door de vernielde ramen dron
gen zij het gebouw binnen, waar
verscheidene personeelsleden
door stenen waren getroffen. De
talrijke Indonesische militairen,
die tot. taak hadden het gebouw
te bewaken, staken geen hand
uit. Zij zorgden slechts voor de
bescherming van 't ambassade
personeel.
De Britse ambassadeur, An
drew Gilchrist, was niet in de
ambassade. Hij vertoefde op het
moment van de aanval in zijn
woning. Toen een groep beto
gers zich daarheen begaf en
aanstalten maakte de ambassa
deurswoning binnen te dringen,
grepen de militairen in.
Onder kreten „De Maleisiërs
hebben onze president beledigd.
De Britten steunen hen. Wij wre
ken ons" sleepten de ordever
stoorders het meubilair het
ambassade erf op. waar zij het
opstapelden. Nadat zij een twee
de stapel hadden gemaakt van
negen ambassade-auto's, staken
zij het geheel in brand. Inmid
dels riepen duizenden bij het
ambassadegebouw samenge
stroomde Indonesiërs „Doodt de
Engelsen".
Ook de 22 mannelijke en vrou
welijke leden van de Britse am
bassadestaf bevonden zich in een
hoek van het erf, in de nabijheid
van de brandstapels.
Op dit ogenblik wist ambassa
deur Gilchrist het ambassadege
bouw te bereiken. Hij baande
zich een weg door de joelende
menigte, om zich bij zijn staf
te voegen.
Terwijl het ambassadegebouw
in vlammen stond, drong de me
nigte Indonesiërs steeds meer
naar de Britse groep op. Een
dozijn politiemannen met de ba
jonet op het geweer en het ma
chinepistool in de aanslag poog
de de bestokers tegen te houden.
Daarop begon de wild schreeu
wende menigte stenen naar de
groep Britten te werpen en het
zag er op een gegeven ogenblik
naar uit dat zij slechts weinig
kans maakten om dit te over
leven. Ambassadeur Gilchrist,
die de beroering met gevouwen
armen aanzag, werd door twee
stenen getroffen. Verscheidene
stenen vlogen rakelings langs
enkele ambassadesecretaressen.
Ook maandag was de Britse
ambassade doelwit van Indone
sische demonstraties tegen de
nieuwe statenbond Maleisië
Toen werden ruiten ingegooid
en de Britse vlag neergehaald en
verscheurd. Terwijl stenen hem
om de oren vlogen marcheerde
de plaatsvervangende militaire
attaché, majoor Walker, strijd
lustig op zijn doedelzak spelend
door de tuin van de ambassade.
Dinsdag maakte de Indonesi
sche regering bekend dat zij de
aanvallen van maandag op de
Britse en Maleisische ambassa
des in Djakarta „ernstig be
treurde". Er zouden maatregelen
worden genomen tegen de
schuldigen, zo werd gezegd.
Britse diplomatieke kringen in
Singapore zeiden dat zij bericht
hadden ontvangen van de am
bassade in Djakarta waarin
werd gemeld dat het gebouw in
brand was gestoken en dat de
staf bezig was het te ontruimen.
Britse kringen noemden de toe
stand in Djakarta „hoogst ern
stig".
In de laatste door diploma
tieke kringen in Singapore ont
vangen berichten uit Djakarta
werd gemeld, dat het ambassa
degebouw brandde als een fak
kel. Enkele duizenden betogers
hadden zich om het brandende
gebouw verzameld. Onderwijl
werden meubilair en archiefstuk
ken op straat gegooid. Volgens
deze kringen waren geen berich
ten ontvangen die erop wezen
dat pogingen in het werk wer
den gesteld om de brand te be
strijden.
Dinsdagavond zijn de kinderen
van Britse diplomaten, onder
wie twee van de ambassadeur,
per vliegtuig uit Djakarta ge-
evacueerd.
Toen de betogers de woning
van ambassadeur Gilchrist aan
vielen zocht deze zijn toevlucht
bij de Amerikaanse ambassa
deur, Howard Jones.
Volgens in Singapore ontvan
gen berichten zouden de beto
gers ook de Britse cricketclub
hebben aangevallen. Laat in de
middag doorkruisten groepen
opgewonden jongeren .gewapend
met ijzeren staven, spaden en
petroleumk-annen de stad op zoek
naar huizen en auto's van Britse
diplomaten.
Woensdagavond waren, na 'n
dag vol geweldpleging, ordever
stoorders in Djakarta nog steeds
bezig met het vernielen van
Britse huizen en het in brand-
steken van Britse auto's en huis
raad.
Ongeveer vijftig Britse man
nen, vrouwen en kinderen, zijn
samengebracht in 't hoofdkwar
tier van de motorpolitie in Dja
karta waar zij onder bescher
ming staan.
Vrouwen en kinderen van het
Britse ambassadepersoneel hebben
een „Reuter"-correspondent in
Djakarta medegedeeld hoe zij in
hun huizen bij elkaar kropen, ter
wijl gróte aantallen vernielers
alles ondersteboven haalden, huis
raad naar buiten sleepten en
auto's in brand staken.
Mevr. Karin Peterson, de echt
genote van de eerste ambassade
secretaris, bevond zich met haar
18-jarige dochter Diana alleen
thuis, toen de ordeverstoorders
haar huis binnendrongen. „Een
man gooide een stoel naar mij,
maar ik werd niet getroffen. Dia
na gooide daarop een pot pinda
kaas naar hem. Ik ben nog nooit
in mijn leven zó bang geweest",
aldus mevr. Peterson.
KOELER
Het K.N.M.I. deelt mede:
Een van de Atlantische Oceaan
afkomstig hogedrukgebied trekt
via Schotland en het noorden
naar Scandinavië. Tussen dit
luchtdruk-maximum en een vlak
depressiegebied boven Zuid- en
Midden-Europa heeft zich een
noordoostelijke stroming inge
steld. Deze stroming verdrong
bij ons aanwezige zeer vochtige
lucht woensdagavond naar het
zuiden. Aan het front dat deze
lucht begrensde kwamen zeer
sporadische doch fikse buien
DONDERDAG 19 SEPTEMBER
vm. n.m.
Breskens 2.43 2.56
Temeuzen 3.18 3.31
Hansweert 3-58 4.11
Walsoorden 4.08 4.21
VRIJDAG 20 SEPTEMBER
vm. n.m
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
3.15
3.50
4.30
4.40
3.26
4.01
4.41
4.51
voor, die o.a. op het vliegveld
Deelen van onweer vergezeld
gingen.
Het ziet ernaar uit dat van
daag met de noordoostelijke
winden over het gehele land
drogere lucht zal binnenstro
men, zodat de kans op opkla
ringen weer toeneemt. Het weer
krijgt daarbij een koeler karak
ter.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot hedenavond.
Koeler
Opklaringen en op de meeste
plaatsen droog weer. Matige tot
vrij krachtige noordoostelijke
wind. Koeler.
Lord Home, de Britse minister
van Buitenlandse Zaken, heeft
woensdag de Indonesische am
bassadeur in Londen, Mohammed
Diah, op het Foreign Office ont
boden om hem te onderhouden
over de aanval, die Indonesische
demonstranten op de Britse am
bassade in Djakarta hebben ge
daan. Lord Home „verzocht" de
Indonesische ambassadeur jn een
gesprek dat vijf minuten duurde
diens regering mee te delen, dat
„dergelijke onbeschaafde gedra
gingen (zoals de aanval op de
Britse ambassade) terstond moe
ten eindigen." De Britse minister
eiste van de Indonesische autori
teiten maatregelen ter bescher
ming van Britse levens en eigen
dommen.
In Djakarta wonen ongeveer
1900 Britse onderdanen.
Woensdag, laat in de dag, ver
schenen er militaire patrouilles in
de straten van Djakarta. De Ame
rikaanse ambassadeur Jones ver
klaarde tegenover verslaggevers
vernomen te hebben dat het gar
nizoen van Djakarta is opgedra
gen de verantwoordelijkheid voor
de handhaving van de orde op zich
te nemen. Het garnizoen kreeg te
vens de opdracht de orde. zo spoe
dig mogelijk te herstellen.
SoebandrioGeen nationali
satie van Britse ondernemin
gen.
De Indonesische minister van
Buitenlandse Zaken, dr. Soeban
drio, heelt verklaard dat er geen
plan bestaat om de Britse han
delsondernemingen in Indonesië
te nationaliseren.
De minister zei dit in Bang
kok tijdens een kort oponthoud j
op zijn reis naar New York, waar j
hij de zitting van de algemene
vergadering der Verenigde Na
ties zal bijwonen.
De speciale commissie van de
V. N. inzake apartheid heeft gis
teren een beroep op de alge
mene vergadering en de Veilig
heidsraad gedaan om de uitsto
ting van Zuid-Afrika uit de
volkerenorganisatie te overwe
gen. Ook zou de mogelijkheid
moeten worden overwogen om
onder auspiciën van de V. N. een
verbod in te stellen op de leve
ring van wapens en olie aan dat
land.
De commissie waarin elf lan
den zijn vertegenwoordigd, pleit
voorts voor stopzetting van de
emigratie naar Zuid-Afrika en
voor beëindiging van buiten-
CAdv.)
1. In defies.
2. Als pap.
3 Droog uit de hand
Krachtige Kóst voor het Kind!
Een luchtfoto van het Bmews-
station in Fylingdales, het En
gelse graafschap Yorkshire.
Bmews is een afkorting van Bal-
listic Missile Early Warning
System, oftewel een tijdig waar
schuwingssysteem tegen geleide
projectielen. De witte bollen op
de achtergrond hebben een
doorsnede van 28 meter. Zij be
vatten de uitgebreide radar-ap-
paratuur.
Het station heeft 430.000.000 gul
den gekost. Bij een eventuele
verrassingsaanval door de Sow-
jet-Unie wordt Engeland vier
minuten tevoren gewaarschuwd,
de V. S. 15 minuten. De basis is
opgenomen in een keten van
drie stations. De twee andere in
Groenland en Alaska zijn reeds
eerder In gebruik genomen.
Premier Abdoel Rahman van
Maleisië heeft gisteren meege
deeld, dat zijn kabinet de verde
diging van het land in staat van
paraatheid heeft gebracht.
Het verbreken van de diploma
tieke betrekkingen met Indone
sië en de Philippgnen, zo vertel
de hij op een persconferentie,
dwingt de regering op alles voor
bereid te zijn.
De regering heeft in overleg
met de militaire leiders besloten
een verdedigingsraad in te stel
len. Er zijn maatregelen geno
men tot oproeping van reservis
ten en om op andere wijze de
sterkte van het leger te vergro
ten. Ook de politie zal worden
versterkt. Aan de civiele diens
ten ter bescherming van de be
volking wordt eveneens gewerkt.
Maatregelen worden voorts ge-
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Sept.
19
6.19
18.48
7.42
19.49
20
6.21
18.46
8.49
20.07
21
6.22
18.43
9.56
20.26
Het aantal gevallen van tbc
in Denemarken bedraagt nog een
duizendtal per jaar, aldus is op
het congres van de vereniging
tot tbc-bestrijding meegedeeld.
Thans zijn er in Denemarken
9000 patiënten en zijn er vorig
jaar 161 patiënten gestorven.
TWEEDE KAMER
Het Zeeuwse lid van de Twee
de Kamer de heer Kodde (Staat
kundige Geref. partij) heeft aan
de voorzitter van de Tweede Ka
mer meegedeeld op grond van
gezondheidsredenen ontslag te
moeten nemen. Hij maakte sinds
1956 deel uit van de Tweede
Kamer.
De heer Kodde is 69 jaar. Hij
bezocht de lagere school in zijn
geboorteplaats Zoutelande en
kwam daarna op de gemeentese
cretarie. In 1921 werd hij burge
meester en secretaris van deze
gemeente.
Hij is lid van Provinciale Sta
ten van Zeeland en vervult tal
van functies in de Staatkundig
Gereformeerde Partij,
nomen om troepen over te bren
gen naar Serawak en Sabah op
Borneo.
Engeland heeft Maleisië al eer
der laten weten, dat het bereid
is de nieuwe staat te helpen zijn
onafhankelijkheid te verdedigen.
Op de vraag wat de reactie
van Soekarno wel zou zijn op de
Maleisische maatregelen, zei Ab
doel Rahman, dat hij zich daar
geen zorgen over maakt. „Ik heb
al het mogelijke gedaan om de
vrede te verzekeren. Ik kan niet
meer doen".
In officiële kring te Koeala
Loempoer wordt de „toestand van
paraatheid" een zuiver militaire
maatregel genoemd, waarop even
tueel een mobilisatie kan vol-
Op 10 decmber a.s. zal Prins
Bernhard naar Aruba komen om
daar de chemische fabrieken te
openen.
De Prins zal in december een
reis naar Amerika maken en deze
onderbreken om op Aruba de
openingsplechtigheid te verrich
ten.
Er zijn twee chemische fabrie
ken op Aruba: ten eerste de „An
tilles Chemical Company", die
ammoniak maakt uit gas, ver
kregen van de Lago olieraffina
derij. Van de produktie gaat twee
derde naar de tweede fabriek, de
„Aruba Chemical Industry", die
het produkt verwerkt tot sal
peterzuur, ureum en gemengde
kunstmest. De twee fabrieken
vergden een investering van 21
miljoen dollar.
Eerstgenoemde fabriek is voor
100 procent een dochteronderne
ming van de Standard Oil Com
pany of New Jersey. Van de
tweede fabriek is 50 procent der
belangen in handen van de Stan
dard. De andere 5o procent wordt
gedeeld door een Amerikaanse
en een Westduitse onderneming.
landse beleggingen in en het
niet meer verstrekken van lenin
gen aan dat land.
Verreweg de meeste immi
granten en het merendeel van
het buitenlandse kapitaal in
Zuid-Afrika zijn afkomstig uit
Groot-Brittannië. In het afgelo
pen jaar is het aantal Britse im
migranten verdrievoudigd. Er
komen voorts o.a. landverhuizers
uit Nederland en West-Duits-
land.
De commissie inzake apart
heid werd vorig jaar november
ingesteld om voortdurend het.
oog te houden op de Zuidafri-
kaanse rassenpolitiek. Zij is van
oordeel dat de „buitengewone
ernst van de toestand in de
republiek nieuwe maatregelen
overeenkomstig het handvest
vereist". Het handvest van de
V. N. voorziet in „opschorting
van de rechten en privileges als
lid-staat en uitstoting uit de
V. N. en de gespecialiseerde or
ganen", aldus de speciale com
missie. Volgens haar stoort
Zuid-Afrika zich niet aan de
resolutie waarin de Veiligheids
raad vorige maand opnieuw
pleitte voor beëindiging van de
apartheidspolitiek. De commis
sie dringt erop aan, dat de sta
ten die aan Zuid-Afrika gren
zende gebieden besturen, asiel
en hulp verlenen aan Zuidafri
kanen die hun land ontvluchten
wegens de apartheidspolitiek.
Secretaris-generaal Oe Thant
zou ervoor moeten zorgen dat
dergelijke vluchtelingen ook
gesteund worden door de „ge
schikte internationale organen".
Voorts zouden de lid-staten
maatregelen moeten nemen tegen
de pogingen van de Zuidafri-
kaanse regering om haar poli
tiek te rechtvaardigen en te ver
dedigen.
De commissie herinnert eraan,
dat een aantal landen Zuidafri-
kaanse vliegtuigen verboden
heeft door zijn luchtgebied te
vliegen. „Koloniale" mogend
heden hadden het echter moge
lijk gemaakt dat de geweerde
vliegtuigen andere routes vol
gen. De V. N. zouden ervoor
moeten zorgen dat de lid-staten
zich houden aan de uitspraken
van de algemene vergadering en
de Veiligheidsraad.
Een menigte van meer dan dui
zend man heeft dinsdag in Koe
ala Loempoer een felle demon
stratie gehouden bij de Indo
nesische ambassade en deze met
stenen bekogeld. In een nabij
gelegen houten consulaatsge
bouw werd brand gesticht.
Foto: Met geheven vuisten
marcheert de menigte met span
doeken op naar de ambassade.
Op de voorgrond wordt een om
gekeerd portret van president
Soekarno meegedragen.
Adv.
KONINGIN BEZOCHT
„FRISIAN A"
De „Frisiana", de manifestatie
in Leeuwarden, waarin Fries
land zich deze week presenteert,
telde gisteren een vorstelijke
gast onder haar bezoekers: H. M.
Koningin Juliana.
Het bezoek van de vorstin
vormde de bekroning van de de
monstratie van samenhorigheid
en volkskracht, die tot ver over
de grenzen de aandacht trekt.
Het weer, dat op de beide voor
gaande dagen zo bijzonder mooi
was, werkte op deze hoogtijdag
in het kortstondig bestaan van
de „Frisiana" niet in alle opzich
ten mee. Er hing des morgens
een dichte, grauwe mist.
Die mist was er oorzaak van,
dat de Koningin en haar gevolg
ruim een uur later op de „Fri
siana" arriveerden dan aanvan
kelijk de bedoeling was. De reis
naar Leeuwarden kon namelijk
niet per vliegtuig worden ge
maakt. De Koningin reisde nu
per auto naar de Friese' hoofd
stad. Ze arriveerde omstreeks
twaalf uur in Leeuwarden.
Sir de Villiers Graaff. de lei
der van de Zuidafrikaanse „Ver
enigde Partij", die in de opposi
tie is, heeft het aanbod van pre
mier Verwoerd om de Britse
protectoraten Beetsjoeanaland,
Basoetoland en Zwaziland „over
te nemen" een „verschrikkelijke
vergissing" genoemd.
Op een congres van de „Ver
enigde Partij" zei De Villiers
Graaff, niet te kunnen begrijpen
hoe dr. Ver woerd werkelijk kon
denken, dat de Britse regering of
de besturen van de protektoraten,
waarin de Afrikanen hoe langer
hoe meer zeggenschap kregen,
gunstig op zijn voorstel zouden
reageren.
De Zuidafrikaanse minister van
Financiën, T. E. Donges, heeft op
een congres van de „Nationale
Partij" opgemerkt, dat het ont
waken van het zwarte nationa
lisme samenvalt met de strijd
tussen het Westen en de commu
nisten om de jonge staten aan
hun zijde te krijgen.
Tot Zuidafrika's passiva
rekende de minister de georga
niseerde campagne tegen de
Unie, zowel buiten als Jnnnen
het land, die krachtige financiële
steun had, de geografische lig
ging van de Unie op het Afri
kaanse continent en ten derde de
golf van „zogenaamde menslie
vendheid", die over de wereld
was geslagen.
Minister Donges vond het
vreemd, dat de pro-Westerse
houding van Zuid-Afrika tot
dusver de Unie niet meer be
scherming had geboden.
De activa van Zuid-Afrika zijn
volgens de minister zijn grote
bodemschatten, zijn waarde als
afzetgebied, zijn reusachtige en
groeiende industriële produktie,
zijn gezonde financiële toestand
en zijn defensiemacht, die het zou
kunnen opnemen tegen elk „be
vrijdingsleger" ook, dat niet de
financiële en militaire steun van
tenminste twee grote mogend
heden had.
Tot de activa behoorde ook
Zuidafrika's „eerlijke, realistische
en rechtvaardige Bantoe-poli-
I tiek".