Provincial
il nieuws
Eric de Noorman
De eerloze krijg
JLachepidemie' in Tanganjika
Donderdag 6 septemKer
DE VRIJE ZEEUW
Pagina 3
TERNEUZEN
COMPROMIS VAN
BONDSREGERING
IN KIPPENOORLOG
AXEL
DE AARDAPPEL
HEEFT EEN VRIJE
ZATERDAG
NIEUWE DAFFODIL
LAGER IN PRIJS
DE BRITSE GEBIEDEN
IN AFRIKA
REDELIJK GOED
TOERISTISCH SEIZOEN
Op Schiermonnikoog wordt
naarstig naar olie en gas geboord
OOGSTVERLOF
MILITAIREN
HARD NODIG
Aanvullende agenda gemeen
teraad.
Aan de agenda van de heden
avond te half acht te houden ver
gadering van de gemeenteraad is
toegevoegd het
voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot het verlenen van
eervol ontslag, op hun verzoek,
aan de heer M. F. Meijer, als
vakman le klasse (ambtenaar
groep 5) en aan de heer G. L.
Minnik, als straatmaker le klas
se (ambtenaar groep 6), respec
tievelijk met ingang van 1 janu
ari 1964 en 6 september 1963.
Vragen terzake de aanwezig
heid van scheuren in diverse
gebouwen in de gemeente.
Door het lid van de gemeente
raad de heer P. Fijn van Draat
zijn aan het college van B. en W.
de volgende vragen gesteld ter
zake van het verband tussen de
aanwezigheid van scheuren in ge
bouwen etc. en de uitvoering vari
de kanaalwerken, met het vol
gend schrijven:
„Hat zal uw college bekend
zijn, dat er bij verscheidene inwo
ners van Terneuzen sinds enige
tijd ongerustheid bestaat over het
feit, dat er plotseling scheuren
in hun woningen ontstaan.
De schuld hiervan wordt pu
bliekelijk geweten aan de manier
van werken, die wordt toegepast
bij het bouwen van de nieuwe
binnenvaartsluis van de kanaal-
werden.
Kan uw college mededelen:
le. of deze scheuren zich ook
voordoen bij de gebouwen,
welke aan de gemeente Ter-
neuzen toebehoren?
2e. of er reeds breuken zijn ge
constateerd in de gas-, water
leiding- en rioleringsbuizen
op het grondgebied van de
gemeente Terneuzen?
8c. Is het uw college bekend of
er door gedupeerden, hetzij
persoonlijk, hetzij gezamen
lijk, een kort geding is aan
hangig gemaakt tegen die
gene die de plannen voor de
kanaalwerken hebben ge
maakt, in casu de Rijkswa
terstaat?
4e. Is uw college met mij niet
van mening, dat de gemeen
telijke overheid de bewoners
van Terneuzen moet be
schermen tegen het optreden
van schade door derden?
5e. Kan uw college zich in deze
in verbinding stellen met de
juridische afdeling van de
Vereniging van Nederlandse
Gemeenten, om bericht en
raad?"
dl üL
Antwoord van B. en W.
In antwoord op de vragen van
de heer P. Fijn van Draat inzake
het verband tussen de aanwezig
heid van scheuren in gebouwen
en de uitvoering van de kanaal
werken, delen het college van B.
en W. het volgende mede:
le. Wij hebben de Centrale
Dienst voor Bouw. en Wo
ningtoezicht en Gemeente
werken in Oost Zeeuwsch-
Vlaanderen verzocht een on
derzoek in te stellen naar het
optreden van scheuren in
>aan de gemeente toebehoren
de gebouwen.
De Duitse regering heeft gis
teren besloten tot een compro
mis in de haantjesoorlog en haar
afvaardiging in de ministerraad
van de Europese Economische
Gemeenschap (E.E.G.) gemach
tigd vooropgesteld dat de
Amerikaanse regering afziet van
tegenmaatregelen in te stem
men met een verlaging van de
siuisprijs. voor gevogelte met zes
pfennig en van de invoerheffing
met vijf pfennig, geldende tot en
met 31 januari 1964. In de tus
senliggende tijd dienen de ge
breken van de E. E. G.-markt-
verordening voor gevogelte te
worden verholpen.
Naar staatssecretaris dr. Hüt-
tebraueker van het Bondsininis-
terie van Voedselvoorziening
mededeelde, is de beslissing in
geen enkel opzicht met het oog
op de industrie genomen, maar
in de eerste plaats om een han
delsoorlog met de Verenigde
Staten te voorkomen.
2e. Mede zal worden onderzocht
of eventueel breuken zijn
ontstaan in gas-, waterlei.
ding- en rioolbuizen, waar
van ons tot dusver niets is
gebleken.
3e. Omtrent een aangespannen
kort geding tegen de Rijks
waterstaat is ons niets be
kend. Vanwege ons college is
wel bevorderd, dat een onder
houd is belegd tussen belang
hebbenden en vertegenwoor
digers van de Rijkswater
staat.
4e. In voorkomende gevallen is
en zal worden geadviseerd
inzake de te bewandelen
weg.
5e. Zodra het onder le en 2e be
doelde onderzoek is afgeslo
ten zal, indien daartoe aan
leiding bestaat, overleg wor
den gepleegd met de desbe
treffende instanties van de
Rijkswaterstaat, waarna het
college van B. en W. zich
zullen beraden over eventueel
nader te nemen stappen."
Gouden huwelijksfeest
Het was woensdag 4 september
50 jaar geleden, dat Jozias Lau
rens en Johanna Catharina Oppe
neer, wonende in de buurtschèp
Margrett'e, in het huwelijk tra
den.
Zij hadden gemeend deze ge
denkwaardige dag in besloten fa
miliekring te herdenken en er
geen verdere ruchtbaarheid aan
te geven.
Dit belette natuurlijk niet, dat
in deze woonwijk, waar het echt
paar reeds meer dan 45 jaar
woont, dit jubileum algemeen be.
kend was,' zodat buren en zeer
vele bekenden het gouden echt
paar kwamen feliciteren en vele
bloemen werden aangeboden.
Van de vijf nog in leven zijnde
kinderen ontbrak alleen de oud
ste zoon, die een tiental jaren ge
leden naar Australië is geëmi
greerd.
Het is voor het gouden paar
en de familie een onvergetelijke
dag geworden.
Bij de talrijke gelukwensen voe
gen wij gaarne de onze.
Op doordeweekse dagen ge
bruikt 94 procent van de Neder
landse gezinnen een warme
hoofdmaaltijd, op zaterdag maar
78 procent. Door de week komen
er in 83 procent van de gezinnen
'aardappelen bij te pas, op zater
dag maar bij' 51 procent. (Bedoeld
'worden vérse aardappelen. Pata-
tes-frites e.d. zijn buiten be
schouwing gelaten.)
Drs. F. J. Bruggeman van het
Nederlands Instituut voor Agra
risch Marktonderzoek vertelde
dit woensdagmiddag aan het be
stuur van het Produktschap voor
Aardappelen. In de drie grote
steden, vertelde hij verder, ge
bruikt nog maar 55 procent van
de gezinnen op zaterdag een
Warme maaltijd en slechts 22 pro
cent eet daar aardappelen bij. In
het westen des lands buiten de
grote steden bedraagt het aan
tal zaterdagse aardappeleters nog
vijftig procent, in het noorden
en oosten en zuiden nog om en
nabij de zeventig procent.
Het verkrijgen van gegevens
over het patates-fritesverbruik is
erg moeilijk: de houders van
patates-friteskraampjes zijn er
om belastingtechnische redenen
niet op gebrand te veel over hun
nering te vertellen, en het los
krijgen van betrouwbare gege
vens van een zeer belangrijke
consumentengroep: de tieners,
valt ook niet mee. Geschat wordt,
dat ongeveer honderdduizend ton
consumptie-aardappelen, dat is
bijna tien procent van de binnen
landse aardappelconsumptie, tot
frites verwerkt wordt, waarva'n
ongeveer 75 procent in fabrieken.
Bij het onderzoek van het
N.I.A.N.. dat op 8 september a.s.
zal eindigen en dan precies een
jaar zal hebben gelopen, is ver
der reeds gebleken, dat de totale
aankopen van verse aardappelen
ten opzichte van 1959/1960 met
ongeveer tien procent zijn ge
daald. Consumptie-aardappelen in
kleinverpakking komen niet
hoger dan enkele procenten van
de omzet. Van een omzetstijging
in niet in aardappelen, groenten
en fruit gespecialiseerde winkels
is niets gebleken.
De DAF-fabrieken in Eindho
ven hebben een nieuwe Daffodil-
personenauto op de markt ge
bracht. die ongeveer 200,
goedkoper zal zijn dan de Daffo
dil. die in 1961 is uitgebracht.
(De prijs is: Daffodil de Lux
4950,Daffodil Standaard
4595,—).
Als gevolg van een verder
gaande rationalisatie van de pro-
duktie zal de produktie van de
personenauto's type DAF 600 en
DAF 750 van heden af vervallen.
Uiterlijk is de nieuwe strakke
daklijn en het vergrote ruitop-
pervlak het meest opvallende
verschil. Wat interieur betreft
betreft vallen vooral de nieuwe
voor- en achterbanken op, als
mede het veranderde dashboard
met het instrumentenpaneel.
Motorisch is de wagen vrijwel
ongewijzigd gebleven. De motor
is voorzien van een nieuwe car
burator, waardoor een besparing
van het benzineverbruik op
treedt. Voorts is de rempedaal-
overbrenging zodanig gewijzigd,
dat door een geringere pedaal-
druk een beter remeffect wordt
verkregen. De inhoud van de
brandstoftank is bij het nieuwe
model vergroot tot 32 liter.
Doorsmeren behoort bij de
nieuwe Daffodil tot het verleden,
terwijl olieverversen slechts om
de 5000 kilometer nodig is. De
wagen is, zij het nog beperkt,
vanaf heden in de handel.
o
In verband met het aanbod
van premier Verwoerd van
Zuid-Afrika om de drie onder
Brits bestuur staande gebieden
in Afrika, Beetsjoeanaland, Ba-
soetoland en Swaziland, onder
het bestuur van Zuid-Afrika te
plaatsen, merkte men woensdag
in gezaghebbende Britse kringen
op dat een dergelijke gang van
zaken onder de huidige omstan
digheden, en zelfs in de toe
komst, ondenkbaar is. Men her
innerde er in dit verband aan
dat tijdens het vorige zittingsjaar
van de algemene vergadering
der Verenigde Naties Groot-
Brittannië verklaard heeft dat
de bepalingen van dewet van
1909 inzake de stichting van de
Unie van Zuid-Afrika, die een
eventuele overgang van deze
gebieden naar de unie regelde,
nietig zijn geworden. Als reden
daarvan noemden zij Zuid-Afri
ka's uittreding uit het gemene
best in 1961.
Op een meisjesschool in een
dorpje aan het Victoria-meer in
Tanganjika begonnen geruime
tijd geleden twee meisjes achter
in de klas te giechelen. De on
derwijzer gaf hun een strenge
vermaning, maar het giechelen
ging door, nam toe en verspreid
de zich al spoedig over de ge
hele klas. Weldra was de hele
school ten prooi aan lachstuipen
en moesten de klassen naar huis
worden gestuurd. Toen de meis
jes thuiskwamen bleken zij ech
ter ook hun familieleden aan te
steken en spoedig daverde het
in het dorp van de lach.
Sinds dit aan heft begin van
dit jaar gebeurde, hebben al
ruim duizend mensen in het dis
trict aan deze „ziekte" geleden,
zo heeft een medisch team, dat
hiernaar een onderzoek heeft
ingesteld, kortgeleden bekend
gemaakt. De betrokken artsen
zijn van mening, dat hier de no
dige aandacht aan moet worden
geschonken in het belang van de
volksgezondheid. In het jongste
nummer van het Centraal-Afri-
kaans medisch tijdschrift zeggen
zij, dat de ziekte waarschijnlijk
een vorm van massahysterie is.
Vooral schoolkinderen zijn hier
voor vatbaar gebleken, hoewel
ook volwassenen door de ziekte
zijn „aangetast'. De medici had
den geconstateerd, dat zich geen
koorts voordoet maar dat de
ogen van een „lijder" wijd open
gesperd staan en dat men, als
men besmet is, enkele weken
niet kan werken. Zij hebben een
voortzetting van het onderzoek
aanbevolen en tevens aange
drongen op een bestudering van
de culturele achtergrond van de
bewoners van dit district. Vol
gens de laatste berichten heeft
de epidemie zich uitgebreid tot
Oeganda,
Veiling van 4 september.
GROENTEN.
Per 100 stuks: Sla I f 29,20
ƒ30,30, II ƒ9,10—13,10.
Per stuk: Bloemkool A 73 ct.
All 55—74 ct, B 39—51 ct, Bil
35—53 st, C II 20 ct, afw. 17-45 ct;
Groene komkommers 1628 ct;
Witte komkommers 1015 ct;
Meloenen 17—75 ct; Knolselderij
5—9 ct.
Fer bos: Selderij 612 ct; Peen
II 14—17 ct.
Per kg: Andijvie I 3035 ct,
II 24—32 ct; Stoksnijbonen II
78—110 ct; Princessebonen II 78
—110 ct, IIB 37—50 ct; Sabo II
92 ct; Kroten-716 ct; Rode kooi
917 ct; Savoyekool I 40-46 ct,
II 24—37 ct, afw. 24—29 ct; Witte
kool 616 ct; Waspeen 1019 ct;
Prei All 43—49 ct, B 22 ct;
Rabarber 4 ct; Tomaten A 43
56 ct, A II 36—41 ct, B 47—52 ct,
BII 36—54 ct, C 33—47 ct, CII
3135 ct, CC 26 ct: Pronkbonen
n 75 ct; Uien I 20—21 ct, II 14 ct.
AARDAPPELEN.
Per 100 kg: Eerstelingen I ƒ8—
ƒ9,90; Bintjes (bonken) ƒ18,60,
I f 11,10— f 14,10; Eigenheimers I
ƒ16—ƒ17,50; Barima II ƒ12,30.
FRUIT.
Per doos: Bramen I 2526 ct,
11 14—23 ct.
Per kg. Pruimen: Reine Vic
toria grof 4550 ct, I 6265 ct,
III 15—16 ct; Washington III 20—
40 ct; Ontario grof 68 ct; Reine
Claude d'Althan grof 71 ct, II 19
ct; B. de Louvain III 1318 ct;
Reine Claude Verta I 72 ct.
Appelen: Stark I m. 60 3436
ct. m. 55 19'21 ct, II m. 65 29
31 ct, m. 60 21—24 ct, m. 55 10—
12 ct; Zigeunerin II m.'85 1012
ct, m. 80 18—19 ct, m. 75 16—18
ct, m. 70 17—18 ct. m. 65 13—14
ct, II D 10 ct, III grof 14—16 ct,
fijn 11 ct; Manks I m. 80 1921
ct, m. 75 20—21 ct, m. 70 20 ct,
m. 65 18—19 ct, m. 60 15 ct, II
m. 80 15 ct, m. 75 17 ct, m. 70
16 ct, m. 65 15 ct, m. 60 12 ct,
II D 10 ct, III grof 13 ct;
Benoni II m. 75 6365 ct, m. 70
67—69 ct, m. 65 62—64 ct, m. 55
2729 ct. III grof 5457 ct;
Tydeman I m. 80 65 ct. m. 75 71 ct,
m. 70 71 ct, m. 65 65 ct, m. 60
54 ct.
Peren: Clapps I m. 70 31—39 ct,
m. 65 35—37 ct, m. 60 30—33 ct,
m. 55 25—29 ct, IID 10—16 ct,
III grof 14—21 ct, fijn 10—11 ct.
COÖP. VRUCHTENVEILING
„ZEEUWSCH-VLAANDEREN"
TERNEUZEN.
Het eiland Schiermonnikoog,
dat zich de parel der Wadden
eilanden noemt en zich presen
teert ais een oase van rust, zit
wat vreemd aan te kijken tegen
een kleine invasie van oliezoe
kers.
Reeds maandenlang hangt op
het gemeentelijke publikatiebord
voor het pittoresque gemeente
huis een concessieaanvrage van
de Nederlandse Aardolie Maat
schappij om op en rond Schier
monnikoog te mogen boren. De
eilanders hebben er hun schou
ders over opgohaald en meewa
rig het hoofd geschud toen zij
de blonde duinen bekeken. Neen,
zo redeneerden zij, uit dat rulle
zand kan nooit olie komen.
Maar het werd ernst toen de
vorige week allerlei vreemde
voertuigen van de N.A.M. het
dorp binnenreden en de eilan
ders en enkele verlate badgasten
schrokken werkelijk toen zij ont-
ploffingen hoorden. Het seis
misch onderzoek was begonnen
en wetenschapsmensen van de
N.A.M. rapporteerden hun ge
gevens aan de centrale post in
Den Haag. Als gold het de strijd
om goud, zo leek het toen plot-
seilng een helikopter op het
eiland landde en een andere ge
gadigde zich voor de schatten
van Schiermonnikoog meldde.
Een Britse maatschappij had op
dracht óm voor Caltex de bodem
van Schiermonnikoog ook eens
aan een nauwkeurig onderzoek
te onderwerpen. Zo zijn thans
twee maatschappijen bezig om
te onderzoeken of het zin heeft
op dit eiland naar olie of gas te
boren.
Burgemeester O. G. de Boer
is er niet zo van onder de in
druk. Hij gelooft in de toekomst
van zijn eiland als heerlijk re
creatieoord, waar auto's niet
mogen komen en waar de brom
fietsen aan banden zijn gelegd.
Industrie willen wij hier niet, zo
zei hij ons.
Als de onderzoekingen succes
hebben, aldus de burgemeester,
dan behoeven wij nog niets te
vrezen, want dan zal het gas of
de olie toch via leidingen wee-
den afgevoerd en kan men hier
volstaan met een klein gebouw
tje met een zeer geringe perso
neelsbezetting. Een klein licht
puntje zag de burgemeester van
Schiermonnikoog nog en wel de
mogelijkheid van een gasbel.
Schiermonnikoog zal niet mee
kunnen profiteren van het aard
gas uit de bel van Slochteren.
Stel je voor, zo zei Schiermon-
nikoogs eerste burger, dat hier
gas wordt gevonden. Natuurlijk
zal het dan ook worden afge
voerd, maar een kleine aftakking
om Schiermonnikoog van gas te
voorzien, zit er dan natuurlijk
wel in.
Geruchten over een olie-oorlog
op Schiermonnikoog wees de
heer De Boer van de hand. Als
domeinen het goed vindt kan
een ieder op het eiland met een
onderzoek van de bodem begin
nen, zo zei hij. En de kleine ont-
ploffinkjes die men op het eiland
hoort worden wel overstemd
door het lied van de branding.
Dat de maatregelen van de mi
nister van Defensie om aan be
paalde militairen oogstverlof te
verlenenvolkomen terecht zijn,
bewijst wel deze foto.
Een landbouwer in de Haar
lemmermeer bekijkt de trieste
resultaten van de voortdurende
regen op zijn erwten, die, door
dat zij niet konden worden ge
oogst, waardeloos zijn gewor
den. De erwten zijn in de peulen
uitgelopen en hebben nieuwe
planten gevormd.
menhangend relaas te geven van
wat Kaar allemaal overkomen is en
als Erwin dit hoort, komt er even
iets van de oude gloed in zijn ogen.
„Hela", laat de Brit zich dan ho
ren. „Ik zie dat je geen moeite
meer hebt met praten vreemdeling.
Tja, waarde dame, vergeef me de
inmeniging maar wat er te pra
ten valt willen wij zeker ook
horen. Wij leven in 'n gevaarlijke
tijd, zo is het nu eenmaal, en het
is zaak dat onze aanvoerder Cuned
weet met wie hij te maken heeft
...en als het is zoals hij denkt, dan
staat het er met jullie niet best
voor...!"
Rekening houdend met de
weersomstandigheden van de zo-
mer-1963 heeft Nederland over
het algemeen niet te klagen
over het aantal buitenlandse
toeristen, zo verneemt het A.N.
P. desgevraagd van de Alge
mene Nederlandse Vereniging
voor Vreemdelingenverkeer.
Het aantal Nederlandse toe
risten, dat de vakantie in Neder
land doorbracht, lag evenals
trouwens het aantal Nederlan
ders dat een vakantie in het
buitenland prefereerde hoger
dan in enig voorafgaand jaar.
Het is nog te vroeg om de be
schikking te hebben over cij
fermateriaal. Hoewel in Neder
land evenals in vele andere lan
den gestreefd wordt naar vakan
tiespreiding, was daarvan in het
afgelopen voorjaar nog zeer
weinig merkbaar. Het laat zich
aanzien dat dit ook zal gelden
voor het najaar.
In het algemeen blijkt, dat
dagtoerisme en goedkope logies
hun greep op de massa weten te
verstevigen.
54. De Britse krijger wendt zich
bescheiden af en verwijderd zich
een eindje, wanneer Ingrid haar
gewonde Noor in de armen sluit.
„De goden zij gedank", prevelt
Woorden van dank komen
voordurend uit de mond van
Erwin en Ingrid weet het niet
verder te brengen dan telkens
Erwins naam te herhalen.
Een kuchje van de Britse krij
ger brengt hen echter tot de wer
kelijkheid terug... en die is waar
lijk nog niet zo rooskleurig.
Met een zijdelingse blik op de
Brit, wiens nieuwsgierigheid 't al
lengs wint van zijn bescheidenheid,
poogt Ingrid een min of meer sa-
